Η Μάχη στο Πυρόι! Μία Μάχη πέρα από κάθε λογική, μετά και τον Αττίλα ΙΙ [17 Αυγούστου 1974]

Το πρωί της 17ης Αυγούστου 1974 έβρισκε την Κύπρο εδαφικά και πολιτικά ακρωτηριασμένη, αλλά τουλάχιστον τα όπλα είχαν σιγήσει πλέον, καθώς ίσχυε η εκεχειρία μετά την ολοκλήρωση και του Αττίλα Β'. Όμως ένας ξεχωριστός "πόλεμος" ξεκινούσε στο χωριό Πυρόι, όπου οι Τούρκοι θέλησαν να καταλάβουν πάση θυσία, αλλά βρήκαν απέναντι τους μια δράκα αποφασισμένων αντρών, Καταδρομέων και Τεθωρακισμένων, έτοιμων να θυσιαστούν στον βωμό ενός αγώνα που είχε προδοθεί και ενός πολέμου που είχε ήδη λήξει...

 

Με τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς σε πλήρη αποσύνθεση και την Ελληνική δημοκρατική κυβέρνηση να θεωρεί ότι η Κύπρος κείται μακράν, κατόπιν και την προδοσίας της Χούντας των Αθηνών, ο Αττίλας Β' είχε ολοκληρώσει το καταστροφικό του έργο, αποκόπτοντας την Β. Κύπρο από τον υπόλοιπο κορμό της χώρας.

Οι Τούρκοι έχοντας αποθρασυνθεί πλήρως από την απουσία Ελληνικής αντίδρασης, αλλά και από την σταδιακή αποσύνθεση των μονάδων της Εθνικής Φρουράς από τον παρατεταμένο αγώνα κατά ενός ασύγκριτα δυνατότερο εχθρού, θεωρούσαν πλέον ότι ήταν κυρίαρχοι επί του πεδίου της μάχης και ότι μπορούσαν να δρουν ανεξέλεγκτα, ακόμα και μετά το επίσημο πέρας των επιχειρήσεων και την λήξη των εχθροπραξιών.

Το πρωινό της 17ης Αυγούστου 1974 βρήκε λοιπόν τους Τούρκους να θέλουν να συνενώσουν τα εδάφη που κατέκτησαν με το Τ/κ χωριό Λουρουτζίνα. Στον δρόμο τους στεκόταν Ν.Α. της Λευκωσίας όμως το χωριό Πυρόι.

Απέναντί τους βρήκαν μόλις μια διμοιρία καταδρομέων της 31ης Μοίρας, καθώς και τους μαυροσκούφηδες ενός άρματος Τ-34, το οποίο μάλιστα ακινητοποιήθηκε από βλάβη στην είσοδο του χωριού και τα πληρώματα 2 τεθωρακισμένων οχημάτων τύπου BTR. Αμφότερα ήταν σοβιετικής κατασκευής του Β' ΠΠ και κακοσυντηρημένα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αντιπαραταχθούν με αξιώσεις στα σύγχρονα τουρκικά άρματα αμερικανικής κατασκευής.

 

Η διήγηση του τότε Έφεδρου Ανθυπολοχαγού των Καταδρομών Ανδρέα Γεωργιάδη είναι συγκλονιστική:

Ο έφεδρος Ανθυπολοχαγός Κ/Δ

Ανδρέας Γεωργιάδης

"Μπήκαμε στο χωριό με τα 2 BTR μαζί με το T-34 που ακινητοποιήθηκε από μηχανική βλάβη, ευτυχώς σε καλό σημείο επιβλέποντας το απέναντι ύψωμα. Ξαφνικά άρχισαν να πέφτουν βροχή οι όλμοι χτυπώντας το ένα BTR. Οι μαυροσκούφηδες κατέβηκαν σώοι από το άρμα, αλλά ενώ είχαν καλυφθεί σε ένα στενό, ήρθε ένα τουρκικό βλήμα και τους σκότωσε όλους, 7-8 άτομα! Ο ένας τραυματίζεται σοβαρά, αλλά συγκρατεί τον πόνο του, δίνοντας κουράγιο στους υπόλοιπους. Κάτω από ανηλεή βομβαρδισμό αποχωρούν τα τμήματά μας στο χωριό Ποταμιά, λίγο πίσω από το Πυρόι."

Νέα διαταγή ξαναστέλνει τους άντρες αυτούς πίσω στο Πυρόι προκειμένου να εξακριβώσουν αν είχαν μπει οι Τούρκοι. Το πρωί της επομένης το τμήμα είχε πάρει θέσεις για να αντιμετωπίσει τις πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις πεζικού, πυροβολικού και αρμάτων. Μια μάχη Δαυίδ και Γολιάθ ήταν έτοιμη να ξεκινήσει...

Ο Α. Γεωργιάδης συνεχίζει την διήγησή του:

"Στις 10:00 ήρθε ένα τεθωρακισμένο του ΟΗΕ με ένα Σκωτσέζο. Έπαθε την πλάκα του βλέποντας ένα καταδρομέα να βγαίνει με ένα δίσκο φλυτζάνια με νεσκαφέ. Μας φώναξε ρωτώντας μας φοβισμένος: "Καλά τι κάνετε εδώ πέρα, απέναντι έχει πάρα πολλούς Τούρκους, πολύ κόσμο". 

Ξαφνικά ξεκινά πάλι ο τουρκικός βομβαρδισμός, ο Σκωτσέζος μας αποχαιρέτισε λέγοντάς μας: "Ελπίζω να σας ξαναδώ ζωντανούς..." Με τα βλήματα να πέφτουν στον γάμο του καραγκιόζη, το τουρκικό πεζικό άρχισε να κατεβαίνει το ύψωμα σε "σχηματισμό" μπουλουκιού! Ερχόντουσαν σαν παρέλαση, τους αφήσαμε να πλησιάσουν μέχρι τα 200 μέτρα και άρχισε το θέρισμα, εκείνοι δεν είχαν που να καλυφθούν και ασύντακτοι όπως ήταν άρχισαν να τρέχουν προς τα πίσω."

Οι Τούρκοι επαναλαμβάνουν τον βομβαρδισμό, πολύ ισχυρότερο τώρα, ενώ η επίθεση πεζικού επαναλαμβάνεται, με την διοίκηση μέσω ασυρμάτου να διατάζει τους καταδρομείς και τους μαυροσκούφηδες να υποχωρήσουν. Ο διάλογος που είχε ο Γεωργιάδης μέσω ασυρμάτου με τον προϊστάμενο διοικητή των τεθωρακισμένων είναι ενδεικτική του μαχητικού πνεύματος, αλλά και της αυτοθυσίας που επέδειξαν οι άντρες που κράτησαν το Πυρόι.

- Διοίκηση: Τι συμβαίνει;

- Α. Γεωργιάδης: Τίποτα δεχόμαστε επίθεση, είμαστε οχυρωμένοι, την αποκρούσαμε, έχουμε πυρομαχικά, δεν έχουμε απώλειες, κανένα πρόβλημα.

- Διοίκηση: Υποχωρήστε στην Ποταμιά.

- Α. Γεωργιάδης: Γιατί να υποχωρήσουμε, αφού κρατάμε το χωριό. Είναι σημαντικό, είναι πάνω στον δρόμο που αν το πιάσουν θα κλείσει ο δρόμος για Λάρνακα.

- Διοίκηση: Ανθυπολοχαγέ, να κάνεις αυτό που σου λέω, γιατί θα σε στείλω στρατοδικείο.

- Γεωργιάδης: Να με στείλετε, εμείς θα μείνουμε να πολεμήσουμε ως την τελευταία σφαίρα!

Τότε άρχισε η 3η επίθεση που αποκρούστηκε και αυτή, με τον διοικητή των Τεθωρακισμένων να ξαναβγαίνει στον ασύρματο με απειλές. Τέλος, επικοινώνησε ο διοικητής της Μοίρας με τον Γεωργιάδη και μετά από σύντομο διάλογο, του είπε να μείνει το τμήμα και να συνεχίσει τον αγώνα.

Οι Τούρκοι εν τω μεταξύ συνέχιζαν να ρίχνουν το ένα βλήμα πίσω από το άλλο.

Διψασμένοι και νηστικοί οι περισσότεροι, κάποιοι γλίτωσαν από θαύμα σ' αυτόν τον ορυμαγδό βλημάτων και αδέσποτων σφαιρών.

Αναφέρει ο Γεωργιάδης:

"Ξεκινά ξανά το ίδιο σκηνικό, για τέταρτη φορά! Ήταν απίστευτα βλάκας αυτός που τους διοικούσε, έκανε συνέχεια το ίδιο πράγμα, έριχνε βλήματα και έστελνε κατόπιν το πεζικό του να σφαγιασθεί. Ήταν ανοικτό πεδίο, μέχρι τα 100 μέτρα απόσταση είναι ζήτημα αν είχαν μείνει 2 ζωντανοί Τούρκοι..."

Αργότερα μαθεύτηκε ότι ο Τούρκος Διοικητής του Πυρόι στάλθηκε στο στρατοδικείο! Είδαν και απόειδαν οι Τούρκοι και έστειλαν από την Τύμπου άρματα, ενώ ο ασύρματος αυτή την φορά ούρλιαζε για άμεση υποχώρηση. Στάλθηκαν όλοι πίσω εκτός από τον Γεωργιάδη και ακόμη έναν. Αυτοί παγιδεύτηκαν μέσα στο χωριό και άρχισαν να φεύγουν αμέριμνοι, αλλά και κατάκοποι μέσα σε μια βροχή όλμων, αλλά γλίτωσαν!

Η μάχη του Πυρόι καθιστά τους άντρες που συμμετείχαν Ήρωες για πολλούς λόγους! 

Πρώτος και καλύτερος είναι ότι ενώ πλέον ο πόλεμος είχε τελειώσει και είχε υπογραφεί κατάπαυση του πυρός, με την Εθνική Φρουρά να βρίσκεται υπό διάλυση, αυτοί οι λίγοι αντί να πάνε σπίτια τους, όπως έκαναν άλλοι, ή έστω να υποχωρήσουν, έμειναν και πολέμησαν, αρνούμενοι μάλιστα να φύγουν, αντιδρώντας σε εντολές των ανωτέρων τους!

Ήρωες επειδή πολέμησαν με απαρχαιωμένα και προβληματικά όπλα έναντι περισσοτέρων και καλύτερα εξοπλισμένων εχθρών. 

Ήρωες γιατί πλέον ήξεραν πως δεν θα ερχόταν βοήθεια από πουθενά! 

Ήρωες γιατί απλά καταστρατήγησαν εν πλήρη συνείδηση κάθε ένστικτο επιβίωσης...

 
 Περί Πάτρης 

Πηγή:  https://www.tideon.org/

«Πᾶνος»