Κυριακή 26 Απριλίου 2020

Σάββας Ἠλιάδης: Ἀπόσπασμα ἐπιστολῆς τοῦ ἁγίου Νεκταρίου πρὸς μοναχό, μὲ τὸ ὁποῖο ἐξυμνεῖ τὸν ἀσκητὴ ὡς ὑπέρτερο καὶ τῶν Ἀρχιερέων



Πάντα ἐπίκαιρος ὁ λόγος τῶν ἁγίων, χαρακτηριστικὸ τοῦ ὁποίου εἶναι ἡ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι γαλήνῃ ποὺ ἀποπνέει καὶ ἡ ἀνάπαυση ποὺ χαρίζει στὴν κάθε καλοπροαίρετη ψυχή. Διότι εἶναι ἀληθινὰ στολισμένος καὶ φωτισμένος ἀπὸ τὴν θεία Χάρη.

Ἰδιαίτερα σήμερα, ὅπου ὁ φόβος, ἡ ἀναστάτωση καὶ ἡ σύγχυση προκαλοῦν ἀνεξέλεγκτη ἔξαρση τῶν σωματικῶν καὶ ψυχικῶν παθῶν. Τέτοιες εὐκαιρίες ζητᾶ ὁ διάβολος, γιὰ νὰ κάνει εὐκολότερα τὴν δουλειά του.

Στὸν εὐαγγελικὸ στίχο, ὅπου ὁ ἄγγελος φανερώθηκε στὸν Ζαχαρία, μᾶς λέει: «καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ᾿ αὐτόν» (Λουκ. 1,12). Ἡ πρώτη λέξη ποὺ τοῦ εἶπε ὁ ἄγγελος ἦταν: «μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία».

Καὶ ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Γεννάδιος Σχολάριος: «Ὅπως ἀκριβῶς δὲν μπορεῖς νὰ δεῖς τὸ πρόσωπό σου, μέσα στὸ νερὸ τὴν ὥρα ποὺ ἀναδεύεται, τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν φοβισμένη καὶ τρομαγμένη ψυχή. Δὲν μπορεῖ νὰ δεχτεῖ κάποια διδασκαλία, ἂν δὲν ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὸν φόβο».

Σήμερα, μέσα στήν πρωτόγνωρη σιωπηλὴ ἀναταραχή, γίνονται συζητήσεις καὶ ἀνταλλάσσονται ἀμέτρητες γνῶμες, ἀπόψεις, ἐπιστολές, λόγῳ τῆς ἀνέσεως ποὺ διαθέτει τὸ ἠλεκτρονικὸ ἐπικοινωνιακὸ σύστημα, ἀλλὰ μὲ περιεχόμενο καὶ ὕφος ποὺ ἐκτείνεται ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ἀβύσσου ἕως τὰ ὕψη τὰ οὐράνια, συμπεριλαμβανομένων, ἀλίμονο, καὶ αὐτῶν τῶν ἐκ χριστιανικῶν χειρῶν γραφομένων καὶ «χολὴν πολλάκις καὶ ὄξος ἐκχεόντων».

Κρίνουμε ἀναγκαῖο καὶ δημοσιεύουμε τὸ παρὸν ἀπόσπασμα τῆς ἐπιστολῆς τοῦ ἁγίου, ἁπλῶς καὶ μόνο, νὰ διδαχθοῦμε ἀπὸ τὸν ἅγιο αὐτὲς τὶς δύσκολες ὧρες «ἕνα κομμάτι» ταπείνωσης, γιὰ τὴν ἔκφραση της ἐν Χριστῷ ἀγάπης.

Ἀπὸ τὴν εἰσαγωγὴ τοῦ βιβλίου: ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ: «Αἱ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΑΙ ΣΥΝΟΔΟΙ -ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ», Θεσσαλονίκη: Γράφει ὁ ἅγιος πρὸς τὸν μοναχὸ Ἰωάσαφ:

«Ἡ δική σου ταπεινοφροσύνη διακρίνει κάποια ἀνισότητα μεταξὺ τοῦ μοναχικοῦ σχήματος καὶ τοῦ ἐπισκόπου, ἐξαιτίας τοῦ ἀξιώματος τῆς Ἀρχιεροσύνης. Τὸ ἀξίωμα τῆς Ἀρχιεροσύνης ἀληθινὰ εἶναι μεγάλο, ἀλλὰ ἀπὸ μόνο του, σὰν ἀξίωμα, αὐτὸ καθ᾿ ἑαυτὸ καὶ πρὸς ἑαυτό.

Τὸ ἀξίωμα ἀληθινὰ τιμᾶ αὐτὸν ποὺ τὸ ἔχει, γιὰ τὴν καθ᾿ ἑαυτὴν ὑποκειμενική του ἀξία, ἀλλὰ καθόλου δὲν μεταβάλλει τὶς σχέσεις τῶν ἀξιωματούχων πρὸς τοὺς ἀδελφούς του, τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Κυρίου. Οἱ σχέσεις αὐτὲς παραμένουν πάντοτε οἱ ἴδιες, γι᾿ αὐτὸ καμία διαφορὰ καὶ ἑπομένως καμία ἀνισότητα δὲν ὑφίσταται ἀνάμεσά τους. Ἐκτὸς ἀπὸ αὐτό, τὸ ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως εἶναι τὸ ὑπόδειγμα τῆς ταπεινοφροσύνης.

Ἄν λοιπόν, τὸ ἀξίωμα εἶναι τὸ ὑπόδειγμα, ὁ Ἀρχιερέας εἶναι πρῶτος μεταξὺ τῶν ταπεινῶν. Ἄν δὲ εἶναι πρῶτος μεταξὺ αὐτῶν, ἄρα εἶναι ὁ τελευταῖος πάντων. Ἄν δὲ εἶναι ὁ τελευταῖος ὅλων, ποῦ βλέπεις τὴν ὑπεροχή; Τὸ ἀξίωμα παρέχει τιμὴ σ᾿ αὐτὸν ποὺ τὸ κατέχει, ἀλλὰ δὲν κάνει διάκριση αὐτοῦ ποὺ τὸ κατέχει πρὸς τοὺς ἐν Κυρίῳ ἀδελφούς του.

Μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν τοῦ Κυρίου διακρίνονται, ἄσχετα μὲ τὰ ἀξιώματα, οἱ μιμητὲς τοῦ Χριστοῦ, διότι αὐτοὶ φέρουν τὸ ἀρχέτυπο τῆς εἰκόνας καὶ τὴν χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία τοὺς καλλωπίζει καὶ τοὺς ἐξυψώνει σὲ περίβλεπτη θέση δόξας καὶ τιμῆς. Μόνο αὐτὴ ἡ τιμὴ ἀποφέρει τὴν διάκριση καὶ τὴν ἀνισότητα μεταξὺ τῶν ἰσότιμων τῆς χάριτος.

Αὐτὸς ποὺ τελειώθηκε στὴν ἀρετή, ὑπερέχει αὐτοῦ, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει ἀκόμη τελειωθεῖ. Καὶ αὐτὸς ποὺ ἔμεινε ὁλωσδιόλου γυμνὸς ἀπὸ τὴν ἀρετή, ὑστερεῖ πολὺ αὐτοῦ ποὺ ζεῖ ἀγωνιζόμενος τὴν ἀρετή. Ὁ δὲ ἀμελὴς καὶ ἀμέριμνος, ἀκόμη καὶ ἂν εἶναι Ἀρχιερέας, ὑστερεῖ κατὰ παρασάγγας ἀπὸ τὸν ἐπιμελῆ καὶ τὸν εὑρισκόμενο σὲ ἐγρήγορση, ἀκόμη καὶ ἂν αὐτὸς εἶναι κάποιος ταπεινὸς καὶ ἀσήμαντος μοναχός.


Ἄρα, τὸ ἀξίωμα δὲν ἐξυψώνει τὸν κάτοχό του, ἀλλὰ ἡ ἀρετὴ εἶναι ἡ μόνη δύναμη ποὺ ἐξυψώνει, ἡ ὁποία προσφέρει καὶ τὸν ἀρραβῶνα τῆς τέλειας δόξας. Ποῦ εἶναι, λοιπόν, ἀγαπητέ, ἡ ἐκ τοῦ ἀξιώματος ὑπεροχή; Ποῦ ἡ ἀνισότητα;

Ἄν ὅμως εἶσαι καὶ ἐλάχιστα ἐλλιπὴς σ᾿ αὐτά, γιατί σὲ καταλαμβάνουν τὸ ἄγχος, καὶ οἱ ἐνδοιασμοὶ καὶ ἡ συνεχὴς ἀγωνίας καὶ ἡ ἀμφιταλάντευση; Ἡ δική σου ἀγαπητὴ Ὁσιότητα διακρίνει μιὰ κάποια ἀνισότητα μεταξὺ αὐτῆς καὶ ἐμοῦ, τοῦ Ἀρχιερέως. Ἀλλὰ εἴδαμε πὼς ἡ ἀρετὴ ἀποκαλύπτει τὴν ἀνισότητα καὶ ὄχι τὰ ἀξιώματα.

Τώρα παρακαλῶ νὰ μάθω ποιὸς ὑπερέχει κατὰ τὴν ἀρετή, αὐτὸς ποὺ περνάει τὴ ζωὴ του μέσα στήν εὐμάρεια καὶ στὴν καλοπέραση ἢ ὁ ἐρημίτης, ὁ στερημένος καὶ τὴν ἐλάχιστη παρηγοριά; Αὐτὸς ποὺ πρόσκειται στὸν κόσμο ἢ αὐτὸς ποὺ εἶναι ἀφοσιωμένος στὸν Θεό; Ἀφήνω στὴν ἄκρη καὶ δὲν ρωτάω γιὰ τὰ ὅσα ἀκολουθοῦν τὴν ζωή τοῦ καθενὸς προσωπικά. 


Στὶς ἐρωτήσεις μου μπορεῖ νὰ ἀπαντήσει ὁ καθένας πολὺ εὔκολα καὶ γρήγορα, διότι εἶναι λυμένα προβλήματα, ὥστε ἡ ἀρετὴ καὶ μόνη ἡ ἀρετὴ κάνει τὴν διάκριση καὶ αὐτὴ φαίνεται ἀπὸ τὸν τρόπο ποὺ πολιτεύεται ὁ καθένας.

Ἄν ἡ ὁσιότητά σου μοῦ ἐπέτρεπε νὰ ἐκφράσω γνώμη γιὰ τὴν σχέση, τὴν ἀξία καὶ τὴν ὑπεροχὴ μεταξὺ τῶν δύο προσώπων, θὰ ἔλεγα ὅτι ἡ ὁσιότητά σου σωστὰ διακρίνει κάποια ἀνισότητα, ἀλλὰ δὲν εἶναι σωστὸ νὰ τὴν βρίσκει ὡς αἰτία στὸ ἀξίωμα τοῦ ἀρχιερέως.

Ἐγώ, ἀγαπητὲ ἀδελφέ, ἔχοντας συναίσθηση τῆς ἀναξιότητας καὶ τῆς γυμνότητάς μου, δὲν τολμῶ κἂν νὰ συγκρίνω τὸν ἑαυτό μου πρὸς τὸν ἐλάχιστο ἀπὸ τοὺς μοναχούς, οἱ ὁποῖοι ζοῦν στὴν ἄσκηση καὶ στὸν σεμνὴ τρόπο ζωῆς. Σὲ διαβεβαιώνω δὲ ὅτι κάθε ἡμέρα μακαρίζω αὐτοὺς ποὺ ἀφιερώθηκαν καὶ ζοῦν καὶ ὑπάρχουν καὶ κινοῦνται περὶ τὸν Θεό. Τί μπορεῖ νὰ εἶναι τιμιότερο ἀπὸ αὐτὴν τὴν ζωὴ ἢ τί λαμπρότερο; 


Αὐτὴ ἡ ζωὴ καλλιτεχνεῖ τὴν εἰκόνα καὶ τῆς προσδίδει τὸ ἀρχέτυπο κάλλος. Αὐτὴ ὁδηγεῖ στὴν μακαριότητα, αὐτὴ καθιστὰ σεμνὸ τὸν κατέχοντα, αὐτὴ στολίζει αὐτὸν ποὺ τὴν ἔχει. Αὐτὴ ὁδηγεῖ στὴν ἀληθινὴ φιλοσοφία, αὐτὴ ἀποκαλύπτει τὰ μυστήρια, αὐτὴ διδάσκει τὶς ἀλήθειες, αὐτὴ ἐντυπώνει βαθιὰ στὴν καρδιὰ τὸν θεῖο λόγο, αὐτὴ ὁδηγεῖ μὲ ἀσφάλεια πρὸς τὸ ποθεινότατο τέλος, αὐτὴ φέρνει τὸν ἄνθρωπο στὸν οὐρανό, αὐτὴ μετατρέπει τὴν ἀναπνοὴ σὲ ἀσταμάτητη μελωδία, αὐτὴ ὅλη τὴν ζωή τὴν κάνει νὰ κινεῖται μὲ ἀπόλυτη ἁρμονία, αὐτὴ ἑνώνει μὲ τοὺς ἀγγέλους, αὐτὴ κάνει τὸν ἄνθρωπο θεόμορφο, αὐτὴ ἀναβιβάζει πρὸς τὸ θεῖο, αὐτὴ ἐξοικειώνει μὲ τὸ θεῖο.

Ἰδού, ἀγαπητὲ ἀδελφέ, ποιὰ εἶναι ἡ δική μου πεποίθηση, ἐξαιτίας τῆς ὁποίας θεωρῶ τὸν ἀσκητὴ ἀνώτερο τοῦ Ἀρχιερέως, τὴν ὁποία μὲ κάθε εἰλικρίνεια ὁμολογῶ.

Χαίρετε ἐν Κυρίῳ, ὁ ὁποῖος σᾶς καταξίωσε νὰ γίνετε πολῖτες τῆς οὐράνιας πολιτείας καὶ εὔχεσθε καὶ γιά μας, γιὰ νὰ καταξιωθοῦμε κι ἐμεῖς νὰ ἀπολαύσουμε τὴν ἴδια χάρη».

Ἐπιμέλεια - Ἀντιγραφή:
Σάββας Ἠλιάδης
Δάσκαλος
Κιλκίς, 26-4-2020
«Πᾶνος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου