Πέμπτη 23 Απριλίου 2020

Θεόκλητος Ρουσάκης: Στρατιωτικοὶ Ἅγιοι - Ἅγιος Γεώργιος ὁ Μεγαλομάρτυρας καὶ Τροπαιοφόρος



Ὁ Χριστιανισμός τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων διατηρεῖ στὴν ἀρχὴ ἐπιφυλακτικὴ ἕως ἀρνητικὴ στάση ἔναντι τοῦ εἰδωλολατρικοῦ στρατεύματος, καθ᾿ ὅσον, αὐτὸ ἐκπροσωποῦσε οὐσιαστικὰ τοὺς δημίους τῶν μαρτύρων της. 

Οὐδέποτε ὅμως ἀποδοκίμασε τὴν στρατιωτικὴ ἰδιότητα καὶ οὐδέποτε ἐξανάγκασε σὲ παραίτηση ὅσα μέλη γίνανε χριστιανοὶ ἐνῶ ὑπηρετοῦσαν στὸ στράτευμα. Ἔτσι ἡ ἱστορικὴ ἔρευνα γιὰ τὴν συνάντηση τοῦ χριστιανισμοῦ μὲ τὸ στράτευμα ἀποκαλύπτει ὅτι στὰ τέλη τοῦ 3ου καὶ στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνα, ἕνα σημαντικὸ ποσοστὸ τοῦ εἰδωλολατρικοῦ ρωμαϊκοῦ στρατεύματος νὰ εἶχε φτάσει νὰ ἀποτελεῖται ἀπὸ χριστιανούς. 

Συνέβη μάλιστα καὶ τὸ ἑξῆς καταπληκτικό: Ἡ κοσμοϊστορικὴ καμπὴ τῆς μεταστροφῆς τῆς αὐτοκρατορίας, ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία στὸ Χριστιανισμὸ νὰ συντελεστεῖ πρῶτα στὸ στράτευμα. Ἀπὸ τὸ στράτευμα, ἐπίσης, ἄρχισε καὶ ἡ ἐπίσημη δημόσια ἀναγνώριση τῆς χριστιανικῆς θρησκείας!

Μέσα σὲ αὐτὴ τὴν πολιτικοστρατιωτικὴ κατάσταση τῆς ἐποχῆς, ἀναδείχθηκαν καὶ οἱ στρατιωτικοὶ Ἅγιοι ποὺ εἶναι ἀπὸ τὶς ἡρωικότερες μορφὲς τῆς Ἐκκλησίας μας. Θὰ γράψει ἕνας Ἀθωνίτης Μοναχός: ''Μεγάλες τιμὲς ἀπολαμβάνουν οἱ στρατιωτικοὶ ἅγιοι στὸν οὐρανό. Γιατί ἐνῶ ἐδῶ στὴ γῆ εἶχαν ἀξιώματα καὶ ἀπολάμβαναν τιμὲς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, τὰ παράτησαν ὅλα γιὰ χάρη τοῦ Χριστοῦ. Γι᾿ αὐτὸ καὶ λάμπουν δίπλα Του.'

Τοῦτο ἴσχυε διότι γιὰ τὸν στρατιωτικὸ τοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους ὁ ὅρκος πίστεως στὸν αὐτοκράτορα ἦταν ἕνα εἶδος λατρείας. Ἡ αὐτοκρατορικὴ λατρεία ἦταν μὲν θεσμὸς πολιτικός, ἀλλὰ περιβεβλημένος μὲ θρησκευτικὸ ἔνδυμα, γι᾿ αὐτὸ ἄλλωστε, καὶ πρὶν ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἐκδήλωση πολιτικὴ ἢ κοινωνική, δημόσια ἢ ἰδιωτική, ἡ θυσία ἢ τὸ θυμίαμα στὸ ἄγαλμα τοῦ αὐτοκράτορα ἦταν πράξη ὑποχρεωτική. Ὅσοι δὲ ἀρνοῦνταν νὰ θυσιάσουν ἢ νὰ θυμιάσουν στὸ ἄγαλμα τοῦ αὐτοκράτορα, συλλαμβάνονταν, φυλακίζονταν καὶ ἀργότερα θανατώνονταν.

Αὐτὸ ποὺ ἐνδιέφερε κυρίως τὴ Ρώμη ἦταν ἡ πίστη τους στὴν αὐτοκρατορία καὶ ὄχι αὐτὴ πρὸς τὸν Χριστό. Ἀλλὰ γιὰ τοὺς χριστιανοὺς ἡ πίστη πρὸς τὸν Αὐτοκράτορα ἰσοδυναμοῦσε μὲ ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ καὶ τοὺς ἦταν ἀδιανόητο νὰ τὸ πράξουν. Καὶ ἐνῶ μέχρι τὸν 4ο αἰῶνα περίπου, οἱ στρατιωτικοὶ Ἅγιοι, ὑπῆρξαν ἡ κυριώτερη αἰτία τῆς σύγκρουσης μεταξὺ Χριστοῦ καὶ Καίσαρα, ἀπὸ τὸν 4ο αἰῶνα καὶ μετὰ γιορτάζονται θριαμβευτικά, συγχρόνως μὲ τὴ νίκη τῶν Μαρτύρων, ἐνῶ τὰ θαύματά τους σημαίνουν τὴ συμφιλίωση Χριστοῦ καὶ Καίσαρα.


Τὸ παράδειγμα τῶν στρατιωτικῶν ἁγίων διήγειρε διαχρονικὰ τὸ χριστιανικὸ πνεῦμα γιὰ πνευματικοὺς ἀγῶνες καὶ ἀφύπνιζε ἀγωνιστικὰ τὴ χριστιανικὴ συνείδηση ὅταν αὐτὴ ἄρχισε πνευματικῶς νὰ ἐφησυχάζει. Ἔτσι καὶ σήμερα ἑορτάζουμε ἕναν ἀπὸ τοὺς πιὸ γνωστοὺς καὶ ἀγαπημένους Ἁγίους ὄχι μόνο στὸν ἑλληνικὸ πληθυσμό, ἀλλὰ σὲ ὅλον τὸ χριστιανικό -καὶ ὄχι μόνο- κόσμο. Τὸν Ἅγιο Γεώργιο τὸ Μεγαλομάρτυρα καὶ Τροπαιοφόρο, ποὺ ἀνήκει στὴ χορεία τῶν μεγαλομαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ λαοφιλὴς Ἅγιος Γεώργιος ὁ μεγαλομάρτυρας καὶ Τροπαιοφόρος γεννήθηκε περίπου τὸ 275 μ.Χ. στὴν Καππαδοκία, ἀπὸ γονεῖς χριστιανούς. Ὁ πατέρας του, μάλιστα, πέθανε μαρτυρικὰ γιὰ τὸ Χριστὸ ὅταν ὁ Γεώργιος ἦταν δέκα χρονῶν. Ἡ μητέρα του τότε τὸν πῆρε μαζί της στὴν πατρίδα της τὴν Παλαιστίνη, ὅπου εἶχε καὶ τὰ κτήματα της. Ὅταν ἔγινε 18 χρονῶν, στρατεύθηκε στὸ ρωμαϊκὸ στρατό. Ἄν καὶ νέος στὴν ἡλικία, διεκπεραίωνε τὶς στρατιωτικές του ὑποχρεώσεις τέλεια. Ὅλοι τον θαύμαζαν γιὰ τὸ παράστημα του. Γι᾿ αὐτό, γρήγορα τὸν προήγαγαν σὲ ἀνώτερα ἀξιώματα καὶ τοῦ ἔδωσαν τὸν τίτλο του κόμη καὶ ὁ Διοκλητιανὸς τὸν ἐκτιμοῦσε πολύ.

Ἡ ἀπεικόνισή του, ποὺ τὸν παριστᾶ πάνοπλο καὶ ἔφιππο νὰ σκοτώνει ἕναν τρομερὸ δράκο, εἶναι ἀρχέτυπη καὶ ἔχει μεγάλη ἀποτρεπτικὴ σημασία. Ὅπως ὁ Ἅϊ-Γιώργης σκοτώνει τὸν δράκο, ἔτσι πιστεύει ὁ λαός μας ὅτι θὰ συνθλίψει καὶ τοὺς ἐχθροὺς ποὺ ἐπιβουλεύονται τὰ ἐδάφη καὶ τὴν ἐλευθερία μας. Ἀπὸ τὸν 11ο αἰῶνα καὶ μετά, ὁ Ἅγιος Γεώργιος συνδέθηκε μὲ αὐτὴν τὴν παράδοση, ποὺ καθόρισε καὶ ὅλες τὶς μετέπειτα ἀπεικονίσεις του: τὸν φόνο ἑνὸς δράκοντα ποὺ ἀπαιτοῦσε νὰ τὸν ταΐζουν μὲ ἀνθρώπους, γιὰ νὰ ἀφήνει τοὺς ὑπόλοιπους νὰ παίρνουν νερὸ ἀπὸ τὴν πηγή. Ὅταν εἶχε φθάσει ἡ σειρὰ τῆς κόρης τοῦ βασιλιᾶ, ἐμφανίσθηκε ὁ Ἅγιος καὶ σκότωσε τὸ θηρίο. Ὁ δράκοντας εἶχε τὸ πολλαπλὸ νόημα τοῦ κακοῦ, τοῦ ἐχθροῦ καὶ τῆς ἀρρώστιας. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ θάνατός του ἀπελευθερώνει τὴν πρόσβαση στὸ νερό, τὸ ὁποῖο εἶναι πηγὴ ζωῆς καὶ ὑγείας.

Ὅταν ὁ αὐτοκράτορας Διοκλητιανὸς τὸ 303 μ.Χ. ὅρισε ὅτι οἱ Χριστιανοὶ θὰ ἐξέπιπταν ἀπὸ τὰ ἀξιώματά τους καὶ ἂν ἐπέμεναν στὴν πίστη τους, θὰ καταδικάζονταν σὲ θάνατο, ὁ 28χρονος Γεώργιος διακήρυξε θαρραλέα τὴν πίστη του μπροστὰ στὸν αὐτοκράτορα. Ὅταν οἱ προσπάθειες τοῦ Διοκλητιανοῦ νὰ τὸν μεταστρέψει ἀπέτυχαν, ὑπέστη διάφορα μαρτύρια μέχρι νὰ ἀποκεφαλιστεῖ. Ἀποτέλεσμα τῆς γενναιότητάς του ἦταν νὰ μεταστραφοῦν στὸ χριστιανισμὸ πολλοὶ ἐθνικοί, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἡ γυναῖκα τοῦ Διοκλητιανοῦ.

Ὁ πιστὸς ὑπηρέτης τοῦ Ἁγίου, Πασικράτης, ἐκτελῶντας τὴν ἐπιθυμία τοῦ Ἁγίου, παρέλαβε τὸ Ἅγιο λείψανο τοῦ Μάρτυρα μαζὶ μὲ αὐτὸ τῆς μητέρας του Ἁγίας Πολυχρονίας καὶ τὸ μετέφερε στὴ Λύδδα τῆς Παλαιστίνης. Ἀπὸ ἐκεῖ, ὅπως βεβαιώνουν οἱ πηγές, οἱ Σταυροφόροι πῆραν τὰ ἱερὰ λείψανα τῆς Ἁγίας Πολυχρονίας καὶ τὰ μετέφεραν στὴ Δύση.

Ἀπὸ παραφθορὰ τοῦ ὀνόματός του (Γιωργής=Οργής) ὁ Ἅγιος συνδέεται καὶ μὲ τὴν «ὀργὴ τοῦ Θεοῦ». Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ λαός μας πιστεύει ὅτι ὅποιος ἐχθρός μᾶς ἀπειλήσει, θὰ χαθεῖ ἀπὸ «ὀργὴ Θεοῦ»!

Ὁ Ἅγιος Γεώργιος εἶναι προστάτης τοῦ Στρατοῦ Ξηρᾶς καὶ ἑορτάζει 23 Ἀπριλίου. Φέρει τὰ ἐπώνυμα Μεγαλομάρτυς, Ταξιάρχης, Καλλίνικος καὶ Τροπαιοφόρος. Ἡ εἰκόνα τοῦ ἔφιππου Ἁγίου συνόδευε τὶς ἐκστρατεῖες τοῦ Βυζαντινοῦ στρατοῦ ξέχωρα ἀπὸ τῶν ἄλλων στρατιωτικῶν μαρτύρων, Δημητρίου, Προκοπίου καὶ τῶν δύο Θεοδώρων. Ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους καὶ νέα περίοδος πολιτικῆς ἐλευθερίας, δὲν μποροῦσε παρὰ νὰ συνδέσει τὸν ἅγιο μὲ τὴν προστασία τοῦ στρατοῦ, ὁ ὁποῖος ἀπελευθέρωσε τὸ ὑπόδουλο γένος καὶ ὄφειλε νὰ ἐκπληρώσει τὸ πάντα ζωντανὸ ἐθνικὸ ὅραμα τῆς ἀποκατάστασης τῆς χαμένης χριστιανικῆς αὐτοκρατορίας.

Ἀντιστράτηγος (ἐ.ἀ.) Θεόκλητος Ρουσάκης
Ἐπίτιμος Διοικητὴς Β' Σώματος Στρατοῦ 
«Πᾶνος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου