Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της Κυριακής 4 Νοεμβρίου 2018: η παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου

Ὑπάρχει κι ἄλλη ζωή!

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 4 Νοεμβρίου 2018 (Δ΄ Λουκᾶ, πλουσίου και φτωχοῦ Λαζάρου, Λκ. ις΄ 19-31)

Εἶπεν ὁ Κύριος· ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς. πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος, ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος καὶ ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου· ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ.
ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Αβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ τὸν ᾿Αβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ ᾿Αβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. εἶπε δὲ ᾿Αβραάμ· τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι· καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν. εἶπε δέ· ἐρωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου· ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς· ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. λέγει αὐτῷ ᾿Αβραάμ· ἔχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ ᾿Αβραάμ, ἀλλ᾿ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, μετανοήσουσιν. εἶπε δὲ αὐτῷ· εἰ Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται.

«Νῦν δέ (Λάζαρος) ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι»

Ὁ Λάζαρος «παρακαλεῖται» καὶ ὁ πλούσιος «ὀδυνᾶται». Ὁ ἕνας ἀπολαμ­βάνει παρηγορία καὶ ­ἀνακούφιση, ἀνέκφραστη χαρὰ καὶ εὐφροσύνη. Ὁ ἄλ­­λος δοκιμάζει ἀφόρητη θλίψη καὶ ὀδύνη, τρόμο καὶ φρίκη. Αὐτὲς οἱ δύο ἀντιθετικὲς καταστάσεις ἀντικατοπτρίζουν τὴν πραγματικότητα τῆς μετὰ θάνατον ζωῆς.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι πολλοὶ ἄνθρωποι, προσκολλημένοι στὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ τὶς ἐπίγειες ἀπολαύσεις, δὲν ­πιστεύουν στὴ ζωὴ μετὰ θάνατον. «Ἐδῶ εἶναι ἡ Κόλαση, ἐδῶ κι ὁ Παράδεισος», φωνάζουν σαρκαστικά. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ὅμως, χρησιμοποιώντας αὐτὴ τὴν πρωτότυπη καὶ πολὺ διδακτικὴ Παραβολή, μᾶς ἀποκάλυψε σαφῶς ὅτι ὑ­­­­­πάρχει ζωὴ μετὰ θάνατον. Ὑπάρχει καὶ Παράδεισος καὶ Κόλαση.

Τί εἶναι ὅμως ἡ Κόλαση καὶ τί ὁ Παράδεισος; Καὶ τί ὀφείλουμε ἐμεῖς νὰ κάνουμε; Νά τὸ θέμα ποὺ θὰ ἐξετάσουμε στὴν ὁμιλία μας αὐτή.

1. ΚΟΛΑΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ

Παράδεισος καὶ Κόλαση λοιπόν. Ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος εἶναι ἡ Κόλαση, τόπος ὀ­­δύνης ψυχικῆς καὶ μαρτυρίου αἰωνίου. Αὐτὴ εἶναι ἡ «γέεννα», «τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον, ὅπου ὁ σκώληξ οὐ τελευτᾷ καὶ τὸ πῦρ οὐ σβέννυται» (Μάρκ. θ΄ 43-44). 

Μέσα σ’ αὐτὸ τὸ «ἄσβεστον πῦρ» βρισκόταν ὁ πλούσιος καὶ ζητοῦσε ἔ­­­στω μία σταγόνα νεράκι γιὰ νὰ δροσίσει τὴ γλώσσα του, ἀλλὰ οὔτε αὐτὸ δὲν μποροῦσε νὰ βρεῖ. Μέσα σ’ αὐτὴ τὴν κατάσταση τῆς ἀφόρητης ὀδύνης ὁ ἄνθρωπος βασανίζεται αἰωνίως ἀπὸ τὴν ἔνοχη συνείδησή του, ἡ ὁποία τὸν πλημμυρίζει μὲ τύψεις γιὰ τὶς ἁμαρτίες του. Παράλληλα ὑποφέρει κι ἀπὸ τὰ πάθη του, ποὺ μένουν ἀνικανοποίητα, ἐπιτείνοντας τὰ αἰώνια βάσανά του.

Ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος εἶναι ὁ Παράδεισος, δηλαδὴ ἡ αἰώνια ζωὴ μέσα στὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ, τοῦ Ὁποίου οἱ δίκαιοι «ὄψονται τὸ πρόσωπον» (Ἀποκ. κβ΄ 4). Ἐκεῖ δηλαδὴ ὅπου θὰ βλέπουν τὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ γεμάτο δόξα καὶ λαμπρότητα καὶ ἡ δόξα αὐτὴ θὰ ἀντικατοπτρίζεται καὶ στοὺς ἴδιους, ὥστε νὰ λάμπουν «ὡς ὁ ἥλιος» (Ματθ. ιγ΄ 43). 

Στὸν Παράδεισο οἱ δίκαιοι θὰ ζοῦν συν­τροφιὰ μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς ἁγίους καὶ αὐτὸ θὰ τοὺς χαρίζει ἀνάπαυση, χαρὰ καὶ εὐτυχία. Αὐτὸ δηλώνει ἡ ἔκφραση «εἰς τοὺς κόλπους Ἀβραάμ». Μέσα στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Ἀβραάμ, ποὺ ἦταν φίλος τοῦ Θεοῦ, πατέρας ὅλων τῶν πιστῶν στὸ Θεὸ ἀνθρώπων, ὑπάρχει ἡ ἀπέραντη εὐτυχία καὶ μακαριότητα.

2. ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

Πῶς ὅμως καθορίζεται ἡ κατάσταση στὴν ὁποία θὰ βρεθοῦμε μετὰ θάνατον; Τί εἶναι ἐκεῖνο ποὺ θὰ μᾶς ὁδηγήσει εἴτε στὴν αἰώνια κόλαση εἴτε στὴν αἰώνια εὐτυχία; Εἶναι ὁ τρόπος τῆς ζω­ῆς μας στὸν κόσμο αὐτό. Ἂν ζοῦμε μιὰ ζωὴ ἀτομικιστικὴ καὶ ὑλιστική, ἀδιαφορώντας γιὰ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, καὶ δὲν μετανοοῦμε, τότε στὴν ἄλλη ζωὴ θὰ ἔχουμε τὴν ἴδια τύχη μὲ τὸν πλούσιο τῆς Παραβολῆς. Ἂν ὅμως ἀγωνιζόμαστε νὰ ζοῦμε ὅπως θέλει ὁ Θεός, ζητοῦμε ταπεινὰ τὸ ἔλεός του καὶ ὑπομένουμε μὲ πίστη τὰ δεινὰ αὐτῆς τῆς ζωῆς, ὅπως ὁ πτωχὸς Λάζαρος, τότε μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ἀ­­­­πολαύσουμε τὴν αἰώνια χαρὰ καὶ εὐ­τυχία στοὺς κόλπους τοῦ Ἀβραάμ.

Τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ παροῦσα ζωὴ θὰ κρίνει τὸ αἰώνιο μέλλον μας φαίνεται ξεκάθαρα καὶ ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ Κυρίου περὶ τῆς ἡμέρας τῆς Κρίσεως. 

Ἐκεῖ ὁ δικαιοκρίτης Κύριος θὰ ἀνταμείψει τοὺς «εὐλογημένους τοῦ Πατρός» του γιὰ τὴν ἀγάπη ποὺ ἔδειχναν ἐνόσῳ ζοῦ­σαν, ἐνῶ ἀντίθετα θὰ καταδικάσει «εἰς κόλασιν αἰώνιον» αὐτοὺς ποὺ ἔζησαν ἐγωιστικά, ἀδιαφορώντας γιὰ τὸν συνάνθρωπό τους, καὶ παρέμειναν ἀ­­μετανόητοι (Ματθ. κε΄ 31-46).

Ἄρα λοιπὸν ἀπὸ τὴν ἐπίγεια ζωή μας κρίνεται τὸ αἰώνιο μέλλον μας. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς προειδοποιεῖ αὐστηρά: «Μὴ πλανᾶσθε, Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται· ὃ γὰρ ἐὰν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καὶ θερίσει» (Γαλ. ς΄ 7). Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ ἐξαπατήσει τὸν Θεὸ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Κρίσεως.

 Ἐκεῖνο ποὺ θὰ σπείρει κάθε ἄνθρωπος, αὐτὸ καὶ θὰ θερίσει. Καὶ συνεχίζει: «Ἄρα οὖν ὡς καιρὸν ἔχομεν, ἐργαζώμεθα τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας» (στίχ. 10). Συνεπῶς, ὅσο ζοῦμε ἀκόμη καὶ ἔχουμε καιρό, ἂς κάνουμε πρὸς ὅλους τὸ καλό.

❁ ❁ ❁

Ἡ σημερινὴ Παραβολὴ πρέπει νὰ μᾶς συγκλονίσει. Τὸ τραγικὸ ­κατάντημα τοῦ πλουσίου ἀποτελεῖ ἕνα μήνυμα πρὸς ὅλους ὅσοι ζοῦν ἐπιπόλαια, ἀδια­­­φο­­­ρών­τας γιὰ τὸ αἰώνιο μέλλον τους. Εἶ­ναι καιρὸς λοιπὸν νὰ μετανοήσουμε! Νὰ ἐργαστοῦμε γιὰ τὴν αἰώνια σωτηρίας μας. Τώρα! Πρὶν περάσουμε τὰ σύν­ορα αὐτοῦ τοῦ κόσμου· διότι τότε θὰ εἶναι πλέον πολύ-πολὺ ἀργά…

Νέα δημιουργία!

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 4 Νοεμβρίου 2018 (κγ΄ Κυριακῆς: Ἐφεσ. β΄ 4-10)

Ἀδελφοί, ὁ Θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει, διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἣν ἠγάπησεν ἡμᾶς, καὶ ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώμασι συνεζωοποίησε τῷ Χριστῷ· χάριτί ἐστε σεσωσμένοι· καὶ συνήγειρε καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ἵνα ἐνδείξηται ἐν τοῖς αἰῶσι τοῖς ἐπερ­χομένοις τὸν ὑπερβάλλοντα πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐν χρηστότητι ἐφ᾿ ἡμᾶς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσωσμένοι διὰ τῆς πίστεως· καὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ὑμῶν, Θεοῦ τὸ δῶρον, οὐκ ἐξ ἔργων, ἵνα μή τις καυχήσηται. αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς, οἷς προητοίμασεν ὁ Θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν.

«Αὐτοῦ ἐσμεν ποίημα»

Ἡ σωτηρία δὲν εἶναι δικό μας κατόρθωμα, ἀλλὰ τῆς θείας Χάριτος – αὐτὸ διακηρύσσει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα. Ὁ Θεός, γράφει, ἀπὸ τὴν πολλή Του ἀγάπη δὲν μᾶς ἄφησε δούλους τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐνανθρώπηση καὶ τὸ ἔργο τοῦ Υἱοῦ Του μᾶς ζωντάνευσε πνευματικά, μᾶς ἀνέστησε μαζὶ μὲ τὸν Υἱό Του καὶ μᾶς κάθισε μαζί Του στὰ ἐπουράνια. 

Μὲ ἄλλα λόγια ἡ Ἀ­ν­άσταση καὶ ἡ Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου ἦ­ταν ἀνάσταση καὶ ὕψωση τῆς δικῆς μας φύσεως. Διότι, καταλήγει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος, εἴμαστε δικό Του δημιούργημα.

Τί ὅμως ἀκριβῶς σημαίνει τὸ ὅτι εἴμαστε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ;

1. Οἱ δύο δημιουργίες

«Αὐτοῦ ἐσμεν ποίημα». Οἱ ἄνθρωποι δὲν εἴμαστε δημιουργήματα τῆς τύχης, κάποιας τυφλῆς μοίρας, ­καταδικασμένα νὰ ζοῦν μέσα σὲ βάσανα καὶ θλίψεις. Εἴμαστε δημιουργήματα τῆς ἀγάπης τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ. Μᾶς δημιούργησε ὁ Θεὸς «ἐκ τοῦ μὴ ὄντος», ἀπὸ τὸ μηδέν. Καὶ μᾶς ἔπλασε ἐπειδὴ ἐλεύθερα τὸ θέλησε, ἀπὸ ἄπειρη ἀγάπη, γιὰ νὰ ζοῦμε αἰώνια εὐτυχισμένοι κοντά Του.

Ὡστόσο, σύμφωνα μὲ τοὺς ἱεροὺς ἑρ­μηνευτές, ὁ θεῖος Ἀπόστολος στὸ παρα­πάνω χωρίο ἀναφέρεται ­κυρίως στὴν ἀναδημιουργία μας. Ὁ Θεός, ὅπως ἤδη εἴπαμε, ἀπὸ τὴν ἄπειρη ἀγάπη Του δὲν παρέβλεψε τὸ ἐξαχρειωμένο κτίσμα Του, ἀλλὰ οἰκονόμησε τὴ σωτηρία μας, τὴν ἀναγέννησή μας διὰ τοῦ Υἱοῦ Του.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος σχολιάζει σχετικά: Πραγματικὰ πρόκειται γιὰ ἄλλη δημιουργία. Μᾶς ἔφερε ἀπὸ τὸ μὴ ὂν στὸ εἶναι, ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία στὴν ὕπαρξη. Ὡς πρὸς αὐτὸ ποὺ ἤμασταν πρίν, πεθάναμε, πέθανε δηλαδὴ ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος μέσα μας· καὶ γίναμε αὐτὸ ποὺ δὲν ἤμασταν. 

Ἄρα δημιουργία εἶναι αὐτό, καὶ δημιουργία ἄξια μεγαλύτερης τιμῆς ἀπὸ τὴν προηγούμενη. Διότι ἀπὸ τὴν πρώτη δημιουργία ἀποκτήσαμε τὴ ζωή, ἐνῶ ἀπὸ τὴ δεύτερη «τὸ καλῶς ζῆν», τὴν εὐτυχισμένη ζωή(*).

2. Ἡ νέα ζωή: κοινωνία μὲ τὸν Χριστὸ

Ἀλλὰ ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ καινούργια, ἡ ἀνώτερη, ἡ εὐτυχισμένη ζωή; Ἡ ἀπάν­τηση βρίσκεται στὸ κείμενο τοῦ ἀποστολικοῦ μας Ἀναγνώσματος: «κτισθέν­τες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ». Εἴμαστε ἀναδημιουργημένοι γιὰ νὰ ζοῦμε ἑνωμένοι μὲ τὸν Χριστό. 

Ἡ νέα ζωὴ εἶναι ἡ ζωὴ τῆς κοινωνίας μὲ τὸν Χριστό, καὶ δι᾿ Αὐτοῦ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, μὲ ὁ­λόκληρη τὴν Ἁγία Τριάδα! Πότε ἔγινε δυνατὸν αὐτό; 

Τότε, μὲ τὸ ἀπολυτρωτικὸ ἔργο τοῦ Κυρίου· ἀπὸ τότε ἡ Ἐκκλησία Του, ἡ ὁποία προχωρᾶ μέσα στοὺς αἰ­ῶνες καὶ ἀνακαινίζει τὸν παλιωμένο κόσμο, συνδέει μὲ τὸν Χριστὸ ὅποια ψυχὴ εἰλικρινὰ Τὸν ἀναζητᾶ καὶ Τὸν θέλει, πιστεύει καὶ ὑποτάσσεται σ᾿ Αὐτόν.

Ὁ σκοπὸς δὲ αὐτῆς τῆς ἑνώσεώς μας μὲ τὸν Χριστὸ εἶναι τὰ ἀγαθὰ ἔργα. Μᾶς ἀναγέννησε «ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς», σημειώνει ὁ Ἀπόστολος, γι᾿ αὐτὰ μᾶς προετοίμασε ὁ Θεός, ὥστε νὰ πορευθοῦμε μὲ αὐτὰ καὶ ἔτσι νὰ εἰσέλθουμε στὴ Βασιλεία Του.

***

Ἡ σωτηρία μας εἶναι ἔργο τῆς θείας Χάριτος. Ἡ ἀρχὴ τῆς σωτηρίας μας ἀνήκει στὸν Θεό. Ἐκεῖνος θέλησε. Καὶ Ἐκεῖνος τὴν ἐργάστηκε. Ἦταν ἀδύνατο νὰ ἀναγεννηθοῦμε ἀπὸ μόνοι μας, νὰ σηκωθοῦμε ἀπὸ τὴν πτώση μας μὲ τὶς δικές μας δυνάμεις. Ἀλλὰ καὶ ἡ νέα ζωὴ εἶναι ζωὴ τῆς Χάριτος. Ἔγκειται στὴ σύνδεση καὶ στὴν ὅλο καὶ βαθύτερη ἕνωσή μας μὲ τὸν Κύριο μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ τὸ τέλος; Πάλι τῆς θείας Χάριτος. 

Ἡ αἰώνια ζωὴ τῆς θεο­κοινωνίας! Ὀφείλουμε βαθιὰ εὐγνωμοσύνη στὸν Κύριο γιὰ τὶς ἀσύλληπτες εὐεργεσίες Του καὶ ἔμπρακτη ἐκδήλωσή της μὲ τὴ ζωὴ τῆς ἀρετῆς, ὥστε νὰ ἀξιωθοῦμε καὶ ἐμεῖς νὰ ζήσουμε τὴ μόνη ἀληθινὴ πρα­γματικότητα, τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στοὺς ἀπέραντους αἰῶνες.

(*) «Ὄντως κτίσις ἑτέρα ἐστίν· ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι παρήχθημεν. Ὅπερ ἦμεν πρότερον, ἀπεθάνομεν, τουτέστιν, ὁ παλαιὸς ­ἄνθρωπος· ὅπερ οὐκ ἦμεν πρότερον, ἐγενόμεθα. Ἄρα κτί­σις τὸ πρᾶγμά ἐστι, καὶ τῆς ἑτέρας τιμιωτέρα· ἐξ ἐκείνης μὲν γὰρ τὸ ζῆν, ἐκ δὲ ταύτης τὸ καλῶς ζῆν ἡμῖν περιγέγονεν» (Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυ­σοστόμου, Ὁμιλία Δ´ εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπι­στολήν, § γ´, PG 62, 34).

Πηγή: https://antexoume.wordpress.com/2018/

«Πᾶνος»