Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2020

Περί αντικειμενικότητος στην έρευνα και στην Θεολογία - Πρωτοπρ. Ιωάννου Σ. Ρωμανίδου (♱)


Τι εννοούμε όμως λέγοντας αντικειμενικότητα στην έρευνα; Στις θετικές επιστήμες η αντικειμενικότητα αποκτάται με την παρατήρησι και με την ανάλυσι. 

Π.χ. πώς μάθαμε ότι υπάρχουν περίπου 100.000 γονίδια μέσα σ’ ένα κύτταρο; Τα παρετηρήσαμε με ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, τα φωτογραφήσαμε και τα μετρήσαμε46.

Το ίδιο γίνεται και στην αστρονομία, δηλαδή στον μακρόκοσμο. Πριν το 1926 όλοι οι αστρονόμοι πίστευαν ότι υπήρχε ένας μόνο γαλαξίας. Σήμερα όμως47 με τα ραδιοτηλεσκόπια οι αστρονόμοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν τουλάχιστον 100.000.000 γαλαξίες στο σύμπαν! 

Δηλαδή βλέπει κανείς και διαπιστώνει δια της εμπειρίας της παρατηρήσεως. Αυτή η αντικειμενικότης, που υπάρχει στις θετικές επιστήμες και η οποία προέρχεται από την παρατήρησι, το πείραμα και την μέτρησι είναι η σπονδυλική στήλη των θετικών επιστημών. 

Το δε χαρακτηριστικό της αντικειμενικότητος αυτής των θετικών επιστημών είναι η επαναληψιμότης του πειράματος και η αναπαραγωγή (επιβεβαίωσις) του αποτελέσματος. 

Δηλαδή πολλοί επιστήμονες σε διάφορα μέρη του κόσμου μπορούν παράλληλα να πιστοποιήσουν εκείνο, που κάποιος συνάδελφος τους πρώτος ανεκάλυψε. Η επιστημονική γνώσις δηλαδή επιδέχεται επιβεβαίωσι και επαναπροσδιορισμό από άλλους ερευνητές σε διαφορετικό τόπο και χρόνο. 

Οπότε η μαρτυρία των πολλών και εγκύρων επιστημόνων είναι εκείνη που δημιουργεί και καθορίζει την αντικειμενικότητα στις θετικές επιστήμες.

Τώρα στην Πατερική Θεολογία τι μπορεί να είναι αντικειμενικό και πόσο μπορεί να διαφέρη από την υποκειμενικότητα; Οι διάφορες θεολογίες, που χρησιμοποιούνται σήμερα στην Ορθοδοξία, είναι απλώς υπολογισμοί του τι είναι η Πατερική Παράδοσις. Υποκειμενικοί υπολογισμοί. 

Πώς όμως ένας σημερινός Ορθόδοξος θεολόγος μπορεί να αποκτήση αντικειμενικότητα στην Θεολογία του; Διότι το πρόβλημα είναι το εξής: Επειδή ο Ορθόδοξος θεολόγος έχει την Ορθόδοξο πίστι από μικρό παιδί, συνήθως δέχεται σαν δεδομένη την αλήθεια της πίστεώς του. 

Δηλαδή, επειδή είναι Ορθόδοξος Χριστιανός, εκ των προτέρων πιστεύει, παραδέχεται τον Χριστόν, παραδέχεται ως αληθή την διδασκαλία του Χριστού, παραδέχεται ως αληθή την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας, παραδέχεται τις αποφάσεις των Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων, παραδέχεται το Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας κλπ. 

Οπότε ένας μοντέρνος Ορθόδοξος θεολόγος πώς κάτω από τέτοιες προϋποθέσεις μπορεί να αποκτήση αντικειμενικότητα στην θεολογική του μέθοδο; Αυτό είναι σήμερα το βασικό πρόβλημα.

Σημειώσεις
______________________ 

46. Αυτά ελέχθησαν το 1983. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνει τεράστιες πρόοδοι στο θέμα αυτό.
47. Το έτος 1983.

«Πᾶνος»  

3 σχόλια:

  1. Σε μία ομιλία που άκουσα του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου, νομίζω για την κοσμοθεωρία.
    Θα το πω με δικά μου λόγια, όπως το ενθυμούμαι πιστεύω να γίνω κατανοητός.

    Ο άνθρωπος ως κτίσμα ή ύλη, βρίσκεται ακριβώς στο μέσον της δημιουργίας, δηλαδή ο όγκος του (η ποσότητα του χώρου που καταλαμβάνει ένα αντικείμενο).

    Οσες φορές είναι μικρότερος ο άνθρωπος, από τον μεγαλύτερο πλανήτη που υπάρχει στην δημιουργία
    Τόσες φορές είναι και μεγαλύτερος, από τον μικρόκοσμο.

    Δηλαδή ενώ βλέπουμε την διαφορά που υπάρχει μεταξύ του ανθρώπου και ενός πλανήτη,
    Στον μικρόκοσμο, ενώ βλέπουμε σε ένα κύτταρο, υπάρχουν 100 χιλιάδες γονίδια, και το τι υπάρχει μέσα σε καθένα από αυτά τα γονίδιά δεν μπορεί ο άνθρωπος να το φανταστεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Να συμπληρωσω πως ποσα ακομα υπαρχουν στον ανθρωπο που ακομα και σημερα δεν τα γνωριζουμε πληρως ειτε γιατι δεν εχουν ακομα αποκαλυφτει μεσα απο την ιατρικη ερευνα και προκυται να ανακαλυφθουν,ειτε γιατι ο Δημιουργος μας δεν μας επιτρεπει να ανακαλυψουμε για λογους που μονο ΕΚΕΙΝΟΣ γνωριζει...!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ καλή επιλογή και πολύ καλό το σχόλιο.

    Ακεψιμάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή