ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙΣ: ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ή ΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΚΤΙΣΙΜΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΙΡΕΤΙΖΟΝΤΑ ΕΠΙΣΚΟΠΟ;

Παρερμηνεύουν τόν ὅρο Ἀρχιεπίσκοπος, Ἱερεῖς, Μητροπολίτης καί Ἱεραρχία

Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος                                                             13-11-2021

Ἐπειδή τό παρόν κείμενο ἔχει ἀρκετή ἔκταση, ἀλλά καί γιά νά κρατηθεῖ τό ἐνδιαφέρον τῶν ἀναγνωστῶν, γι’ αὐτό παρουσιάζουμε στήν ἀρχή τά περιεχόμενά του, τά ὁποῖα διαιροῦνται στίς ἐξῆς ἐνότητες :

 

Α΄. Γραμματολογική καί ἐννοιολογική ἑρμηνεία τῶν ρημάτων «τειχίζω» καί «τειχίζομαι»

 

1. Οἱ ὅροι «ἀποτειχίζομαι» καί «ἀποτείχισις» στό λεξικό τῶν Liddell-Scott

2. Τό ρῆμα «ἀποτειχίζω» στήν Ἀρχαία Ἑλληνική Γραμματεία

 

Β΄. Ἡ παρερμηνεία τῶν ὅρων «ἀποτειχίζομαι» καί «ἀποτείχισις»

 

1. Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος Β΄

2. Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Βολουδάκης

3. Πρωτοπρεσβύτερος Στυλιανός Καρπαθίου

4. Ἀρχιμανδρίτης Ἀντώνιος Στυλιανάκης

5. Μητροπολίτης Ἰλίου Ἀθηναγόρας

6. Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου 2021

7. Οἰκειοθελής παραίτησις καί ἀποτείχισις

 

Ἐπίλογος

Α΄. Γραμματολογική καί ἐννοιολογική ἑρμηνεία τῶν ρημάτων «τειχίζω» καί «τειχίζομαι»

Τό ρῆμα «τειχίζω» σημαίνει «φτιάχνω, κάνω τεῖχος», ὅπως ὅλα τά ρήματα μέ τήν κατάληξη σέ  –ίζω, τά πρερχόμενα ἤ συνδυαζόμενα μέ οὐσιαστικά. Γιά παράδειγμα,  «βαπτίζω»  σημαίνει «κάνω βάπτιση», «κανονίζω» σημαίνει «κάνω κανόνα», «δροσίζω» σημαίνει «κάνω δροσιά», «ἀποφασίζω», «ψωνίζω», «ἐμποδίζω», «γυρίζω», «βρωμίζω» κ.ο.κ[1].

Στήν παθητική φωνή «τειχίζομαι» σημαίνει «κάνω τεῖχος εἰδικά γύρω ἀπό τόν ἑαυτό μου», δηλαδή «προστατεύομαι μέ τεῖχος». Μέ ἄλλα λόγια, τά ρήματα «τειχίζω» καί «τειχίζομαι» δέν ἔχουν τό νόημα μιᾶς κίνησης (μπαίνω-βγαίνω) ἔξω ἀπό ἕνα προϋπάρχον τεῖχος, ἀλλά σχετίζονται μέ μιά πράξη, τήν πράξη κατασκευῆς καί πραγμάτωσης ἑνός τείχους.    

1. Οἱ ὅροι «ἀποτειχίζομαι» καί «ἀποτείχισις» στό λεξικό τῶν Liddell-Scott

Ἐρχόμαστε τώρα στήν πρόθεση «ἀπό», πού συνοδεύει τόν ὅρο «τειχίζομαι».

Στό γνωστό ἔγκυρο λεξικό τῶν Liddell-Scott[2] ἀναγράφεται σαφῶς ὅτι ἡ πρόθεση «ἀπό», ἀναφερόμενη σέ τόπο, ἔχει δύο ἔννοιες :  α) μία, πού ἀναφέρεται (ἐπί λέξει ἀπό τό λεξικό) «γιά κίνηση ἀπό τόπο, ἀπό, μακριά ἀπό» ἀλλά β) καί μία δεύτερη, πού δέν ἀναφέρεται σέ κίνηση, ἀλλά σέ θέση καί στάση. Συγκεκριμένα ἀναγράφεται : «γιά θέση, στάση σέ τόπο, σέ ἀπόσταση ἀπό, χώρια ἀπό» καί δίνονται τά παραδείγματα «ἀπ' ὀφθαλμῶν», μακριά ἀπό τό ὀπτικό πεδίο κάποιου, «ἀπό θαλάσσης» καί τά δύο ἀπό κείμενα τοῦ Θουκυδίδη. Ὅπως π.χ. στά ρήματα «ἀποβλέπω» (βλέπω ἀπό μακριά), «ἀπομένω» (μένω μακριά ἀπό ἄλλους), «ἀποκλείω», «ἀποκρούω», «ἀποσιωπῶ», «ἀπολαμβάνω», «ἀποτελειώνω» κ.ἄ., πού εἶναι ὅλα ρήματα θέσης καί στάσης, σέ ἀντίθεση μέ τα ρήματα «ἀποχωρῶ», «ἀποχαιρετῶ», «ἀποχωρίζω-ομαι», «ἀπομακρύνομαι»,  «ἀποδράττω» (ἀπόδραση), «ἀποβαίνω» κ.ο.κ., πού εἶναι ρήματα κίνησης ἀπό ἕναν τόπο.

Ἐπειδή, ὅπως προαναφέρθηκε, τό ρήμα «τειχίζομαι» δέν σχετίζεται μέ κίνηση, εἶναι προφανές ὅτι ἡ πρόθεση «ἀπό» στό ρήμα «ἀποτειχίζομαι» ἔχει σαφῶς τήν ἔννοια τῆς θέσεως, τῆς στάσεως σ’ ἕνα τόπο. Δηλαδή, στήν θέση ἐδῶ, πού βρίσκομαι, τουτέστιν «ἐντός Ἐκκλησίας», χτίζω τεῖχος γύρω μου, δηλαδή ὀχυρώνομαι, γιά νά προφυλαχθῶ ἀπό αὐτούς, πού, λόγῳ τῆς αἱρέσεώς τους, εἶναι ἀπό-ἔξω (ἀπ’έξω), δέν εἶναι δηλαδή τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἑπομένως, τό ρήμα «ἀποτειχίζομαι» ἔχει μία καί μόνη ἔννοια˙ τήν ἔννοια «ὀχυρώνομαι, προστατεύομαι, κτίζοντας  τεῖχος, ἀπό ἐναντίους». Καί γι’ αὐτό στό ἀνωτέρω λεξικό τῶν Liddell-Scott τό ρῆμα «ἀποτειχίζω» καί τό οὐσιαστικό «ἀποτειχίσις» ἔχουν συνώνυμη ἔννοια καί μέ τά ρήματα «διά-τειχίζω» (1. «διαχωρίζω καί ὀχυρώνω μέ τεῖχος», 2. «διαχωρίζω ὅπως μέ τεῖχος, κατ' εὐθεία γραμμή»), «περί-τειχίζω» (1. «περιτειχίζω ὁλόγυρα» 2. «περιβάλλω μέ τεῖχος, ὥστε νά πολιορκήσω», 3. «χτίζω ὁλόγυρα»), «ἐκ-τειχίζω», («ὀχυρώνω πλήρως, τό ἀνεγείρω ἀπό τά θεμέλια»), «ἐπί-τείχισις» («οἰκοδόμηση φρουρίου στά ἐχθρικά σύνορα, κατοχή συνόρων»), «ἀντί-τείχισμα» («περιτείχισμα ἀπέναντι ἀπό ἄλλο»).  Ὅλα τά παραπάνω ρήματα καί οὐσιαστικά ἀναφέρονται στό «χτίσιμο τείχους» καί ἡ πρόθεση μπροστά ἀπό τό ρῆμα-οὐσιαστικό ἁπλῶς προσδιορίζει τόν τρόπο ἤ τόν τόπο τοῦ τείχους καί σέ καμμία περίπτωση δέν ἀναφέρονται σέ κίνηση ἔξω ἀπό τό τεῖχος.       

Συνεπῶς, ἡ φράση στήν εὐχή πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο «Ἄσπιλε, ἀμόλυντε…» τοῦ Μικροῦ καί Μεγάλου Ἀποδείπνου «τάς τῶν ἐναντίων ἐφόδους ἀποτειχίζουσα»[3] ἑρμηνεύεται ὡς «αὐτή, πού ὀρθώνει τεῖχος προστασίας στίς ἐφόδους τῶν ἐναντίων» καί στόν 15^ο Κανόνα τῆς ΑΒ' Συνόδου ἐπί Μεγάλου Φωτίου (861), ἡ ἀναφορά «πρό συνοδικῆς διαγνώσεως ἑαυτούς τῆς πρός τόν καλούμενον ἐπίσκοπον κοινωνίας ἀποτειχίζοντες»[4] ἑρμηνεύεται καθαρότερα καί ὀρθότερα ὡς «ὅσοι προστατεύουν (ὀχυρώνουν) τούς ἑαυτούς τους μέ τεῖχος ἀπό τήν κοινωνία μέ αὐτόν τόν κατ' ὄνομα ἐπίσκοπο, πρίν ἀπό τήν διάγνωση τῆς αἱρέσεως ἀπό Σύνοδο».

2. Τό ρῆμα «ἀποτειχίζω» στήν Ἀρχαία Ἑλληνική Γραμματεία

Εἶναι δέ ἀναρίθμητα  τά παραδείγματα ἀπό τήν Ἀρχαία Ἑλληνική Γραμματεία[5] γιά τήν ἔννοια τῆς ἀποτειχίσεως ὡς «ὀχυρώσεως μέ κτίσιμο τείχους». Γιά παράδειγμα :

Ἀπό τόν Ξενοφῶντα : «Ἴσως δέ πού ἤ ἀποσκάπτει τί ἤ ἀποτειχίζει ὡς ἄπορος εἴη ἡ ὁδός», δηλαδή «Ἴσως δέ κάπου φτιάνει χαντάκι ἤ τεῖχος, γιά νά εἶναι ἀδύνατη ἡ πορεία μας»[6].

Ἀπό τόν Θουκιδίδη : «Ηὗρον καί ἐνταῦθα φυλακήν τινά τῶν Συρακοσίων ἀποτειχίζουσαν τε καί ἀποσταυροῦσαν τόν πόρον», δηλαδή «βρῆκαν κι ἐκεῖ μιά φρουρά Συρακουσίων, πού ἔχτιζαν τεῖχος κι ἔβαζαν πασσάλους στό πέρασμα τοῦ ποταμοῦ»[7].

Πάλι ἀπό τόν Θουκιδίδη : «Οἱ δέ Ἀκαρνᾶνες ἠξίουν Δημοσθένη τόν στρατηγόν τῶν Ἀθηναίων ἀποτειχίζειν αὐτούς», δηλαδή «οἱ Ἀκαρνάνες πίεζαν τόν Ἀθηναῖο στρατηγό Δημοσθένη ν᾽ ἀποκλείσει τήν Λευκάδα, ἀπομονώνοντάς την μέ τεῖχος»[8].

Ἀπό τόν Ἀρριανό : «Ἐνταῦθα δέ καταστρατοπεδεύσας ἔγνω ἀποτειχίζειν τήν εἴσω πόλιν», δηλαδή «στρατοπέδευσε ἐκεῖ καί ἀποφάσισε νά ἀποκλείσει τήν μέσα πόλη μέ τεῖχος»[9]

Πάλι ἀπό τόν Ξενοφῶντα : «Οὐ δύναιντο τήν Χερρόνησον ἐργάζεσθαι· φέρεσθαι γάρ καί ἄγεσθαι ὑπό τῶν Θρᾳκῶν· εἰ δ᾽ ἀποτειχισθείη ἐκ θαλάττης εἰς θάλατταν, καί σφίσιν ἄν γῆν πολλὴν καί ἀγαθήν εἶναι ἐργάζεσθαι», δηλαδή «δέν μποροῦσαν πιά νά καλλιεργήσουν τήν Χερσόνησο, ἐπειδή τήν καταλήστευαν οἱ Θράκες — ἐνῶ, ἄν χτιζόταν ἕνα προστατευτικό τεῖχος ἀπό τή μιά θάλασσα ὡς τήν ἄλλη, θά ὑπῆρχε ἄφθονη κι εὔφορη γῆ νά καλλιεργήσουν».[10]

Ἡ ἑρμηνεία, ἑπομένως, τῆς λέξεως «ἀποτείχισις» ὡς «ἔξοδος ἀπό ἕνα χῶρο» εἶναι ἐντελῶς λανθασμένη, ἀφοῦ δέν στηρίζεται γραμματολογικά πουθενά καί, κατά συνέπεια, εἶναι παρερμηνεία ἄδολη ἤ σκόπιμη. Ὅσοι θέλουν νά προστατευθοῦν καί νά μείνουν ἐντός Ἐκκλησίας, χωρίς τήν μόλυνση τῆς αἱρέσεως τοῦ ψευδεπισκόπου, αὐτοί δέν χρειάζεται νά σηκωθοῦν, νά ἐξέλθουν καί νά πᾶνε κάπου, ἀλλά, ἀντίθετα, εὑρισκόμενοι στόν χῶρο τους, στήν θέση τους, δηλαδή ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ὀφείλουν νά ἀποτειχιστοῦν, δηλαδή νά προστατευθοῦν καί νά ὀχυρωθοῦν μέ αὐτό τό τεῖχος, πού προβλέπεται καί ὁρίζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας : Οἱ ἱερεῖς μέ τήν διακοπή μνημονεύσεως τοῦ ψευδεπισκόπου, διότι διαφορετικά ἔχουν κοινωνία ἐν Κυρίῳ μαζί του τήν ὥρα τῆς ἱερωτάτης Θείας Λειτουργίας, ὁμολογοῦντες τήν ἰδία πίστη μέ αὐτόν, καί οἱ λαϊκοί, γιά τόν ἴδιο λόγο,  μέ τόν ἐκκλησιασμό τους σέ χώρους, ὅπου λειτουργοῦν «ἀποτειχισμένοι», δηλαδή προστατευμένοι ἀπό τήν αἵρεση, ἱερεῖς.

Β΄. Ἡ παρερμηνεία τῶν ὅρων «ἀποτειχίζομαι» καί «ἀποτείχισις»

Τό τελευταῖο διάστημα παρατηρεῖται τό φαινόμενο τῆς κατάφορης διαστρέβλωσης καί παρερμηνείας, καί γραμματολογικά καί ἐννοιολογικά, τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ, θεολογικοῦ καί ἱεροκανονικοῦ ὄρου «ἀποτείχισις».

Θά ἀναφερθοῦμε συγκεκριμένα σέ ὅσα σχετικά εἶπαν ἤ ἔγραψαν, παρερμηνεύοντας τόν ὄρο «ἀποτείχισις» ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος Β΄, ὁ Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Βολουδάκης, ὁ Πρωτοπρεσβύτερος – ψυχίατρος Στυλιανός Καρπαθίου, ὁ Ἀρχιμανδρίτης - παιδοψυχίατρος Ἀντώνιος Στυλιανάκης, ὁ Μητροπολίτης Ἰλίου Ἀθηναγόρας καί ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τοῦ Ὀκτωβρίου 2021

1. Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος Β΄

Τήν λανθασμένη ἑρμηνεία τῆς ἀποτειχίσεως ὡς ἐξόδου ἀπό κάπου, ἐν προκειμένῳ ἀπό τήν Ἐκκλησία, ἔδωσε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος στήν ὁμιλία του κατά τήν χειροτονία τοῦ νέου Μητροπολίτου Καστορίας Καλλινίκου, στίς 10-10-2021, στόν Καθεδρικό Ναό Ἀθηνῶν. Εἶπε χαρακτηριστικά : «Θά πρέπει νά ἔρθει καί νά μᾶς πεῖ “ἐγώ αὐτό εἶμαι” καί νά ἀφήσει τά καθήκοντά του, νά ἀποσυρθεῖ στό σπίτι του, στό κελί του, στό μοναστήρι του καί ἀπό ἐκεῖ νά ἔχει τίς δικές του θέσεις. Ὑπάρχει μία λέξη, πού πολλοί τήν ἀκοῦν καί ἀνατριχιάζουν˙ «ἀποτειχίζομαι». Αὐτός, πού διαφωνεῖ καί δέν θέλει νά τηρήσει τήν γραμμή τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἔρχεται καί λέει : «Αὐτά, πού λέω, εἶναι δικά μου πιστεύματα, ἀλλά ὀφείλω νά κάνω ὑπακοή στήν Ἐκκλησία. Ἑπομένως, σᾶς δίνω ἕνα χαρτί καί σᾶς λέω ὅτι ἀποτειχίζομαι»[11].

2. Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Βολουδάκης

Τήν Κυριακή, 05-09-2021, στήν ἐκπομπή του μέ θέμα «Ἰϊκή σύγχυση ὀρθοδόξων γλωσσῶν»[12] πρός τό τέλος (ἀπό τό 1:13:06 ἕως τό 1:17:16) σέ ἀπάντηση ἐρωτήσεως γιά τήν ἀποτείχιση, ὁ π. Βασίλειος Βολουδάκης ἀναφέρθηκε στήν ἀποτείχιση, λέγοντας κυρίως ὅτι εἶναι ἔξοδος ἀπό τήν Ἐκκλησία. Συγκεκριμένα εἶπε : «Δέν θά ἀποτειχιστοῦμε. Θά μείνουμε στήν Ἐκκλησία καί θά καταθέτομε τήν ἀλήθεια. Δέν θά γίνουμε χίλια κομμάτια. Ἡ ἀποτείχιση εἶναι ἔξοδος ἀπό τά τείχη. Καί δέν ξέρω γιατί αὐτός ὁ ὄρος ἔχει ἐπιλεγεῖ. Θεωρεῖται καί ὑπάρχει καί στά λεξικά καί σάν ἔννοια προστασίας, ὅτι προστατεύομαι, ἀλλά στό Μικρό Ἀπόδειπνο, πού κάνουμε κάθε βράδυ, λέμε πρός τήν Παναγία μας «τάς ἐφόδους τῶν πονηρῶν δαιμόνων ἀποτειχίζουσα», ἀποτειχίζει τάς ἐφόδους, κρατάει ἐκτός τῶν τειχῶν τάς ἐφόδους. Λοιπόν, πῶς νά βγῶ ἐγώ ἀπ’ τά τείχη; Ἡ Παναγία εἶναι ἐντός τῶν τειχῶν.Ἐάν οἱ κληρικοί βγαίνουν ἀπό τήν Ἐκκλησία μέ αὐτά, τά ὁποία ἰσχυρίζονται, εἶναι θέμα δικό τους. Ἐμεῖς δέν θά βγοῦμε ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Ἁγία καί Ἄμωμος. Δέν θά κάνουμε ἀνταρσία, ἀλλά δέν θά κλείσουμε τό στόμα μας μέχρι νά τό ἐπιτρέψει ὁ Θεός μας. Γιατί καί νά μᾶς τό κλείσουν ἄλλοι, θά τό ἐπιτρέψει ὁ Θεός πότε εἶναι νά γίνει».

Την ἴδια θέση ἐξέφρασε, ἐπίσης, στίς 12-09-2021, στήν ἐκπομπή του μέ θέμα : «Ἐκβιασμός καί ἔνστικτο αὐτοσυντηρήσεως»[13]. Πρός τό τέλος (ἀπό τό 1:08:08 ἕως τό 1:28:55) εἶπε τά ἑξῆς : «Αὐτοί, πού μοῦ ζητοῦν να ἀποτειχιστῶ, ἔπρεπε νά ἐπιτύχουν τήν ἀποτείχιση τοῦ πατρός Ἐπιφανίου τό 1965, ὅπου ἄρχισε ὁ λεγόμενος Οἰκουμενισμός, τόν ὁποῖο ἐγώ ἔχω ὀνομάσει Ἀθηναγορισμό, διότι Οἰκουμενισμός εἶναι μια γενική ἔννοια…

…. (Διαβάζει τά λόγια τοῦ π. Ἐπιφανίου γιά τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα) «Παρά ταῦτα ἀπέκλεισα τήν ἀποκήρυξη τοῦ Πατριάρχου, ἀπέτρεψα ἀπό τῆς παύσεως τοῦ μνημοσύνου αὐτοῦ, ἀλλά δέν ἀπέκλεισα ταύτην. Εἶχον αὐτήν ὡς τό ἔσχατον ὄριον, ὁ ἐπιτρέπουσι ἐν προκειμένῳ οἱ Ἱεροί Κανόνες». Και ἐρωτῶ : Ἕνας τοιοῦτος και τηλικοῦτος ἀνήρ, ὅπως ὁ πατήρ Ἐπιφάνιος, ὅταν ὁ Ἀθηναγόρας ἐβασίλευε, δεν τοῦ διέκοψε τό μνημόσυνο. Πῶς, λοιπόν, σήμερα θά διακόψουμε -φέρ’ εἰπεῖν- στόν Μητροπολίτη α΄ ἤ β΄ Μητροπολεως, ἐπειδή συλλειτουργεῖ μέ τόν Πατριάρχη, ἐπειδή ἔχει τήν ἀσθένεια κλπ; Διότι, ὅσοι ἀπετειχίσθησαν ἀπό την Ἑλλαδική Ἐκκλησία δεν ἀπετειχίσθησαν, ἐπειδή ὁ Ἐπίσκοπός τους κηρύττει γυμνῇ τῇ κεφαλῇ αἵρεση. Καί λέει ὁ πατήρ Ἐπιφάνιος ὅτι ὁ Κανών αὐτός εἶναι δυνητικός, δέν εἶναι ὑποχρεωτικός. Ἐμεῖς δέν τούς ἐψέξαμε. Ἀλλά, ἐκεῖνοι γιατί ἀπαιτοῦν ἀπό ’μᾶς συνεχῶς νά ἀποτειχιστοῦμε; Λένε γιά τόν ὅσιο Θέοδωρο τόν Στουδίτη καί τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὅτι διέκοψαν τό μνημόσυνο… Ποιά μνημόσυνα; Ποῦ τά διαβάσανε; Ποιά βιβλία ἔχουνε χρησιμοποιήσει καί ἀντλοῦν αὐτές τίς πηγές;….

… Λέγανε ὅτι ὁ π. Ἐπιφάνιος, ἐπειδή λειτουργοῦσε σ’ ἕνα παρεκκλήσιο, εἶχε τάχα διακόψει το μνημόσυνο. Και ἀπαντάει σ’ αὐτόν, πού τά μετέφερε : «Παράπεμψον εἰς ἐμέ αὐτούς τούς ψυθιριστάς, ἵνα τελέσῳ ἐνώπιον αὐτῶν τήν Θείαν Λειτουργίαν ἤ οἱανδήποτε ἄλλην ἱεράν ἀκολουθίαν καί μέ ἀκούσωσι ἰδίοις ὡσίν μνημονεύοντα ἄνευ οὐδενός δισταγμοῦ τῶν ἐπισκόπων τῆς Ἐκκλησίας μου»…

… Ἀποτειχίζουσα ἡ Παναγία, τάς τῶν ἐναντίον ἐφόδους ἀποτειχίζουσα. Τί θά πεῖ «ἀποτειχίζουσα ἡ Παναγία»; Ἔξω ἀπό τό κάστρο, ἔξω ἀπό τά τείχη ἀφήνει αὐτούς, πού κάνουν ἐφόδους. Ἔτσι; Αὐτοί τώρα, πού διακόπτουν τό μνημόσυνο, ἀποτειχίζουν τί; Τήν Ἱεραρχία; Καί ποιά Ἱεραρχία ἔχουν; Σέ ποιά Ἱεραρχία ἀνήκουν; Δέν μπορεῖ νά ἀποτειχίζει ἕνας ἱερέας ὅλη τήν Ἱεραρχία καί νά μήν ἀνήκει πουθενά. Καί ποιός εἶναι αἱρετικός Ἐπίσκοπος τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, πού κηρύττει γυμνῇ τῇ κεφαλῇ αἵρεση; Διότι, αὐτοί οἱ κληρικοί, πού ἔχουν ἀποτειχιστεῖ εἶναι σέ Μητροπόλεις, πού κάθε ἄλλο παρά αἵρεση κηρύσσεται. Ποιά αἵρεση; Ἐπειδή ἀνήκουνε στήν Βόρεια Ἑλλάδα καί ἔχουν ἀναφορά στό Πατριαρχεῖο; Ποῦ; Τί εἶναι; Τί ἔγινε τώρα παραπάνω ἀπό αὐτό, πού ἔκανε ὁ Ἀθηναγόρας; Τί ἔχει γίνει; Ποια εἶναι ἡ ἀληθινή Ἐκκλησία; Ἀόρατη! Τί λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος; Ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀόρατη και τήν ὀρίζει ὁ καθένας; Νά μᾶς πεῖ τί λέει. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἦταν Ἐπίσκοπος. Ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός εἶπε δέν ἀνήκω στήν Ἱεραρχία; Εἶπε δέν ὑπογράφω. Τί εἶπε δηλαδή; Ὅτι φτιάχνω δική μου Ἱεραρχία;…

… Ὁ πατήρ Ἐπιφάνιος, πού εἶναι κανών πίστεως καί ἀκριβής τηρητής τῶν Ἱερῶν Κανόνων, δέν συμφωνεῖ μαζί τους. Λέει περί δυνητικῆς διακοπῆς στήν κάθε περίπτωση. Γιατί μᾶς ὑποχρεώνουν ἐμᾶς; Μᾶς ρώτησαν, ὅταν ἀποτειχιστήκανε; Μᾶς κάλεσαν νά κάνουμε μιά σύσκεψη; Τώρα γιατί μᾶς ζητοῦν νά τούς ἀκολουθοῦμε;…

Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής τί εἶχε; Εἶχε διακόψει τό μνημόσυνο; Τοῦ κόψανε τήν γλῶσσα καί τό χέρι. Λοιπόν! Αὐτοί τόν πέταξαν. Δέν πέταξε τήν Ἐκκλησία. Τό σχίσμα μένει. Οἱ Πατριάρχες πεθαίνουμε. Οἱ Μητροπολίτες πεθαίνουνε. Τό σχίσμα μένει. Αὐτό πρέπει νά καταλάβουνε. Κι ἐπίσης νά μᾶς ποῦνε : «Τί πέτυχαν μέ τό ὅτι δέν μνημονεύουν τόν Ἐπίσκοπό τους; Τί πέτυχαν»; Γιά πέστε μας. Ἐπέτυχαν τό νά βγοῦν ἀπό τήν Ἐκκλησία καί νά μήν ἔχουν λαό νά τούς ἀκολουθεῖ. Αὐτό πέτυχαν…

… Ὁ πατήρ Ἐπιφάνιος ἔμεινε στήν Ἐκκλησία καί πολέμησε τό κακό καί τούς αἱρετικούς καί τούς οἰκουμενιστάς κλπ μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία. Δέν χαρίζουμε τήν Ἐκκλησία σέ κανένα. Ἐάν ἡ Ἐκκλησία μᾶς πετάξει, τότε βλέπουμε…

Γιατί ὁ μακαριστός Γεώργιος Μεταλληνός δέν τό ἔκανε; Καί μάλιστα μοῦ εἶχε πεῖ : «Δέν μᾶς ρωτήσανε. Δέν μᾶς εἴπανε νά κάνουμε μιά σύσκεψη νά δοῦμε τί λέει ὁ ἕνας καί ὁ ἄλλος». Ἀπετειχίσθησαν. Ὡραῖα! Μέ γειά τους, μέ χαρά τους. Αὐτοί πῆραν τήν ἀπόφαση, ἄς τήν ἀκολουθοῦνε. Μήν μέμφονται ἐμᾶς. Ἐγώ μέχρι σήμερα δέν κατηγόρησα κάποιον, ἐπειδή ἔχει ἀποτειχιστεῖ. Μίλησα γενικά περί τοῦ θέματος, γιατί ὄχι λίγοι μέ ἐνοχλοῦν καί λένε : «Ὅλα καλά σου, πάτερ, ἀλλά δέν ἀποτειχίζεσαι». Δέν βγαίνω ἀπό τά τεῖχη ἐγώ. Ἡ ἀποτείχιση εἶναι νά βγάλεις κάποιον ἀπό τά τείχη. Δέν θεωρῶ ὅτι ἐγώ ἔχω τέτοια ἐξουσία, πού νά βγάλω ἀπό τά τείχη ὅλη τήν Ἱεραρχία καί νά κάτσω μέσα. Γιατί τότε θά ἦμουν, γιά νά μέ ἀντιμετωπίσει ἄλλη ἰατρική εἰδικότης…

…Αὐτή ἡ νόσος τοῦ ὅποιου Ἐπισκόπου τῆς Ἑλλάδος εἶναι μεταδοτική; Μήπως πρέπει ὅλοι νά ἐμβολιαστοῦμε διά τῆς ἀποτειχίσεως, γιά νά προστατευτοῦμε; Σᾶς παρακαλῶ»[14]!

3. Πρωτοπρεσβύτερος Στυλιανός Καρπαθίου

Ὁ ψυχίατρος π. Στυλιανός Καρπαθίου, στίς 04-11-2021, στό Ἀνατρεπτικό Δελτίο τοῦ τηλεοπτικοῦ καναλιοῦ AlertTV.gr[15], ὅρισε τήν ἀποτείχιση ὡς ἔξοδο ἀπό τήν Ἐκκλησία. Στήν ἐρώτηση τοῦ δημοσιογράφου : «Εἶναι Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ὁ κ. Ἱερώνυμος ἤ ὄχι»; ἀπάντησε τά ἑξῆς (ἀπό τό 20:45 ἕως τό 21:38) : «Λοιπόν, θά σᾶς πῶ κάτι. Ὅταν εἴχαμε τόν Ἀρειανισμό, ὁ ἅγιος Πέτρος ὁ Ἀλεξανδρείας εἶδε ἕνα ὄραμα. Καί εἶδε τόν Χριστό μέ ξεσχισμένα τά ροῦχα καί τοῦ λέει : «Τίς σοῦ τόν χιτῶνα, Σῶτερ, διείλεν»; Ποιός σοῦ ξέσχισε, Χριστέ μου, τά ροῦχα; «Ἄρειος, ὁ ἄφρων». Γι’ αὐτόν τόν λόγο παραμένουμε μέσα στήν Ἐκκλησία καί πολεμᾶμε μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία, ὄχι ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία, ὄχι ἀπό τίς λεγόμενες ἀποτειχίσεις. Ἔχει τήν ἱστορική καί χαρισματική διαδοχή. Ἀπό κεῖ και πέρα ἡ κρίση εἶναι στά χέρια τοῦ Θεοῦ».

4. Ἀρχιμανδρίτης Ἀντώνιος Στυλιανάκης

Ὁ παιδοψυχίατρος π. Ἀντώνιος Στυλιανάκης σέ ἐκπομπή του, στίς 18-10-2021, μέ θέμα : «Ἀποτείχιση ἤ θέλημα»[16]; ὅρισε τήν ἀποτείχιση ὡς ἔξοδο ἀπό τήν μάνδρα τοῦ αἱρετικοῦ Ἐπισκόπου. Εἶπε συγκεκριμένα (ἀπό τό 15:55 ἕως τό 16:51) : «Τί σημαίνει ἀποτειχίζομαι; Ἀποτειχίζομαι σημαίνει βγαίνω ἀπό τήν μάνδρα τοῦ αἱρετικοῦ ἐπισκόπου. Γιατί; Ἐπειδή πιστεύω ὅτι προδίδεται ἡ Ὀρθόδοξη πίστη. Γι’ αὐτό ἀποτειχίζομαι. Γιατί ἀποτειχίζομαι; Γιά νά κάνω τό θέλημά μου; Δέν εἶναι αὐτό, πού λέει ἐδῶ ἡ ἀνακοίνωση τοῦ Μακαριωτάτου. Λέει ὅτι αὐτός, πού διαφωνεῖ καί δέν θέλει νά τηρήσει τήν γραμμή τῆς Ἐκκλησίας καί νά κάνει τό θέλημά του… Μά, εἶναι ἀκριβῶς τό ἀντίθετο ἡ ἀποτείχιση. Δέν εἶναι νά κάνω τό θέλημά μου. Ἀποτείχιση σημαίνει ὅτι ἐγώ θέλω να γίνει αὐτό, πού λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, αὐτό, πού λέει ἡ Ἐκκλησία, καί ἐπειδή βλέπω ὅτι στήν Ἐπισκοπή, πού εἶμαι, ὁ Ἐπίσκοπος, πού ἀκολουθῶ, δέν τό κάνει, ἐγώ ἀποτειχίζομαι. Τί σημαίνει ἀποτειχίζομαι; Δηλαδή βγαίνω ἔξω ἀπό τήν μάνδρα αὐτοῦ τοῦ Ἐπισκόπου καί ἐξακολουθῶ νά ὀρθοτομῶ, νά ἀκολουθῶ τήν Ἐκκλησία, αὐτό πού λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, αὐτό πού λέει τό Εὐαγγέλιο, αὐτό πού λένε οἱ Σύνοδοι, αὐτό πού λέει τό Πηδάλιο κλπ, κλπ, κλπ».

5. Μητροπολίτης Ἰλίου Ἀθηναγόρας

Ὁ Μητροπολίτης Ἰλίου Ἀθηναγόρας, στίς 05-10-2021, κατά τήν δεύτερη συνεδρίαση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐξεφώνησε εἰσήγηση μέ θέμα : «Συμμετοχή τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εἰς τό Ἐκκλησιαστικόν γεγονός». Στό δεύτερο μέρος τῆς εἰσηγήσεώς του, ἀφοῦ ἐπεσήμανε ἀναλυτικά τά κοινά χαρακτηριστικά τῶν κειμένων, πού, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, καλοῦν τόν λαό σέ ἀποτείχιση ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀνυπακοή στήν Ἱερά Σύνοδο, ἀνέφερε συμπερασματικά ὅτι πρέπει νά ληφθεῖ μιᾶ συλλογική ἀπόφαση γιά τό πῶς θά τοποθετηθοῦμε ἀπέναντι σέ αὐτά. Καί τόνισε : «Ἐμεῖς, ἀμετακίνητοι ἀπό τίς θέσεις μας, ἔχουμε νά ἐπιλέξουμε μεταξύ δύο πρακτικῶν :

- ἤ νά τούς ἀγνοήσουμε καί νά τούς ἀφήσουμε νά συνεχίσουν νά δροῦν ἀνεξέλεγκτα ἐντός κι ἐκτός Ἐκκλησίας, σκανδαλίζοντας τούς πιστούς κι ὁδηγώντας πολλούς ἐξ αὐτῶν στήν ἀπόλυτη πλάνη καί σέ πράξεις, πού ἐλλοχεύουν πολυεπίπεδους κινδύνους

- ἤ νά σχεδιάσουμε καί νά ἐφαρμόσουμε ἕνα ἑνιαῖο πλαίσιο προστασίας τῶν στελεχῶν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ποιμνίου μας ἀπό τίς ἐπιθέσεις τῶν πάσης φύσεως δημαγωγῶν, συνωμοσιολόγων καί ὑβριστῶν τοῦ ἔργου καί τῆς προσφορᾶς μας.

Μέ τό νά παρακολουθοῦμε μουδιασμένοι τίς ἐπιθέσεις ἐναντίον μας, εὐχόμενοι ἁπλῶς τό κακό νά εἶναι μικρό, ἤ νά σιωποῦμε, δίνοντας χῶρο στόν παραλογισμό, ἤ ἀκόμα χειρότερα αὐτοεγκλωβισμένοι καί φοβούμενοι μιά ἐμφανῶς ἀναπόφευκτη σύγκρουση, νά προσπαθοῦμε νά ἐξευμενίσουμε τό τέρας, πού σιγά – σιγά ξεπροβάλλει μπροστά μας, δέν προστατεύουμε τήν ἑνότητα, οὔτε ἐκτελοῦμε κάποια χριστιανική ἐπιταγή, ἁπλῶς δίνουμε χῶρο στούς διῶκτες μας νά ἐπεκταθοῦν, παρουσιάζοντας ἐσφαλμένα στήν κοινωνία τήν εἰκόνα ὅτι ἤ ἀδιαφοροῦμε γιά τήν Ἐκκλησία καί το μέλλον της ἤ ὅτι φοβισμένοι προσπαθοῦμε ν’ ἀποφύγουμε καταστάσεις, πού θά καταδείκνυαν τήν εὐαλωτότητά μας ἔναντι αὐτῶν, πού ὑποσκάπτουν μεθοδικά τά θεμέλια τῆς Ἐκκλησίας»[17].

6. Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου 2021

Κατά τήν τρίτη συνεδρίαση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στίς 06-10-2021, κατετέθησαν προτάσεις ἀναφορικά μέ τήν λήψη τῶν ἀπαραίτητων μέτρων γιά τήν ἀνάσχεση τοῦ κύματος ἀνάδειξης «αὐθεντιῶν», οἱ ὁποῖες δροῦν διασπαστικά ἐντός τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας[18].

Κατά τήν τέταρτη συνεδρίαση, στίς 07-10-2021, ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος «3. Ἐπαναβεβαίωσε γιά μιά ἀκόμη φορά τήν ἀρραγῆ ἐκκλησιαστική ἑνότητα μεταξύ Ἱεραρχῶν, Ἱεροῦ Κλήρου καί Χριστεπωνύμου πληρώματος, διότι τυχόν διασπαστικές ἐνέργειες τραυματίζουν καί πληγώνουν τό ἴδιο τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἐπιτακτική ἀνάγκη σήμερα νά μή διαταραχθεῖ ἡ ἑνότητα μεταξύ Ἱερᾶς Συνόδου, Ἱεροῦ Κλήρου καί Χριστεπωνύμου πληρώματος, μεταξύ πίστεως καί ἐπιστήμης, μεταξύ Ἐκκλησίας καί Πολιτείας. Ἀκριβῶς γιά τόν λόγο αὐτό πρέπει νά ἀποφεύγονται ἀκραῖες ἐνέργειες καί ἐκδηλώσεις καί τά θέματα νά ἀντιμετωπίζονται μέ σύνεση, νηφαλιότητα καί διάκριση, μέσα ἀπό τό συνοδικό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας»[19].

Ἡ ἀνωτέρω προσπάθεια τιμωρίας τῶν ἀποτειχισμένων κληρικῶν ἀπό τόν Μητροπολίτη Ἰλίου καί τήν Ἱεραρχία ἔρχεται σέ εὐθεία ἀντιπαράθεση μέ τόν 15^ο Ἱερό Κανόνα τῆς ΑΒ΄ Συνόδου (861), ὁ ξεκάθαρα λέγει ὅτι «οἱ τοιοῦτοι οὐ μόνον τῇ κανονικῇ ἐπιτιμήσει οὐχ ὑπόκεινται πρό συνοδικῆς διαγνώσεως ἑαυτούς τῆς προς τόν καλούμενον Ἐπίσκοπον κοινωνίας ἀποτειχίζοντες, ἀλλά καί τῆς πρεπούσης τιμῆς τοῖς ὀρθοδόξοις ἀξιωθήσονται. Οὐ γάρ Ἐπισκόπων, ἀλλά ψευδεπισκόπων καί ψευδοδιδασκάλων κατέγνωσαν, καί οὐ σχίσματι τήν ἕνωσιν τῆς Ἐκκλησίας κατέτεμον, ἀλλά σχισμάτων καί μερισμῶν τήν ἐκκλησίαν ἐσπούδασαν ρύσασθαι». Δηλαδή, σύμφωνα με τον ὅσιο Νικόδημο τον Ἁγιορείτη, «οἱ χωριζόμενοι αὐτοί (ἀπό τόν Ἐπίσκοπό τους), ὄχι μόνον διά τόν χωρισμόν δέν καταδικάζονται, ἀλλά καί τιμῆς τῆς πρεπούσης, ὡς ὀρθόδοξοι, εἶναι ἄξιοι, ἐπειδή, ὄχι σχίσμα ἐπροξένησαν εἰς τήν Ἐκκλησίαν μέ τόν χωρισμόν αὐτόν, ἀλλά μᾶλλον ἠλευθέρωσαν τήν Ἐκκλησίαν ἀπό τό σχίσμα καί τήν αἵρεσιν τῶν ψευδεπισκόπων αὐτῶν».

Ἄν μελετήσει κανείς προσεκτικά, θά διαπιστώσει ὅτι ὁ 15^ος Κανών δέν εἶναι αὐτόνομος Κανών, γιά νά ἔχει τήν δική του ἀνεξάρτητη ποινή, ἀλλά εἶναι διευκρινιστικός  καί, συγκεκριμένα, εἶναι ἡ ἐξαίρεση τοῦ βασικοῦ 14^ου Κανόνος, στόν ὁποῖο καί ἀναφέρεται ἡ προβλεπόμενη ποινή, ἡ ποινή τῆς καθαιρέσεως. Στόν 15^ο Κανόνα ἁπλῶς διευκρινίζεται ποιοί ἐξαιροῦνται ἀπό τήν ὑποχρεωτικότητα τοῦ 14^ου Κανόνος τῆς καθαιρέσεως. Ἐξαιροῦνται, δηλαδή, ὅσοι διακόπτουν τήν μνημόνευση γιά λόγους «κατεγνωσμένης αἱρέσεως». Καί γιά τόν λόγο αὐτό ἐπιβάλλει τήν ὑποχρεωτικότητα τῶν Ἐπισκόπων νά μήν τούς τιμωροῦν, καταγράφοντας καί τήν σχετική  δικαιολόγηση τῆς μή τιμωρίας. Ὁ 15^ος Κανών ἀναφέρεται στήν ὑποχρέωση τῆς ἐφαρμογῆς τῆς ἐξαιρέσεως, δηλαδή νά μήν καθαιροῦν οἱ Ἐπίσκοποι ὅσους ἱερεῖς ἀποτειχίζονται. 

7. Οἰκειοθελής παραίτησις καί ἀποτείχισις

Στίς 30-09-2021, ὁ π. Χαράλαμπος Τσάντος, πρώην ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίας Τριάδος Ἐκάλης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κηφισίας, Αμαρουσίου καί Ωρωπού, ἀπέστειλε ἐπιστολή[20] στόν οἰκείο μητροπολίτη Κύριλλο, μέ τήν ὁποία τοῦ γνωστοποιεῖ τήν παραίτηση καί ἀποχώρησή του ἀπό τήν ὡς τότε ἐκκλησιαστική διακονία του ὡς ἐφημέριος και τήν προτίμηση πεπαρρησιασμένα καί πρακτικά διά τῆς ἱεροκανονικῆς διακοπής τοῦ μνημοσύνου του τοῦ «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις». Γράφει συγκεκριμένα : «Μέ τήν παροῦσα ἐπιστολή μου δηλώνω ὅτι γιά λόγους Πίστεως καί ἱερατικῆς μου συνειδήσεως παραιτοῦμαι καί ἀποχωρῶ ἀπό τήν ὡς τώρα ἐκκλησιαστική διακονία μου ὡς ἐφημέριος του ἱεροῦ ναοῦ Ἁγίας Τριάδος Ἐκάλης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καί Ὠρωποῦ» καί «Ἔφτασε πιά καί γιά μᾶς ὁ ὀδυνηρός, μά ἁγιώτατος καιρός τῆς θυσιαστικῆς ὁμολογίας, νά προτιμήσουμε πεπαρρησιασμένα καί πρακτικά διά τῆς ἱεροκανονικῆς διακοπῆς τοῦ μνημοσύνου σας τό «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις» ».

Θα θέλαμε να κάνουμε μερικές σκέψεις πάνω στόν ἑξῆς προβληματισμό : «Μπορεί ἕνας ἱερεύς νά παραιτηθεῖ ἀπό τήν ἐφημερία του οἰκειοθελῶς καί νά ἰσχυρίζεται ὅτι κάνει ἀποτείχιση»;

Γιά νά ἀπαντηθεῖ τό ἐρώτημα, θά πρέπει νά προσδιοριστεῖ τί εἶναι ἡ «ἐφημερία» ἑνός ἱερέως καί πῶς συνδέεται μέ τήν ἱερωσύνη του. 

Ποιό εἶναι τό κύριο ἔργο ἑνός ἱερέως; Μᾶς ἀπαντᾶ ὁ ἅγιος Νεκτάριος[21] : «Τό κύριον ἔργον τοῦ ἱερέως εἶναι τό προσφέρειν θυσίας τῷ Θεῷ ἐπί τοῦ ἱεροῦ θυσιαστηρίου»[22]. Ἑπομένως, γιά νά ἐκτελέσει τό ἔργο του ὁ ἱερεύς καί νά εἶναι, οὐσίᾳ κι ὄχι τύποις, ἱερεύς, χρειάζεται ἀπαραιτήτως ἕνα ἱερό θυσιαστήριο .Τό θυσιαστήριο βρίσκεται σέ συγκεκριμένο τόπο, σέ ἕνα Ναό καί ἐξυπηρετεῖ συγκεκριμένο λαό τοῦ Θεοῦ, συγκεκριμένο ποίμνιο μιᾶς ἐνορίας. Ὁ ἱερεύς τελεῖ «καθημερινά», δηλαδή καθ' ἡμέραν τό ἔργο τῆς θυσίας καί, ἑπομένως, καθίσταται «ἐπί τήν ἡμέρα», δηλαδή ἐφ-ἡμέριος τῆς τελέσεως τοῦ ἔργου[23]. Κατά συνέπεια, ἡ ἐφημερία ἑνός ἱερέως δέν εἶναι ἕνας τίτλος ἤ μιά διοικητική θέση, ἀλλά ἡ καθημερινή πράξη τελέσεως τῆς ἀναιμάκτου θυσίας ἐνώπιον τοῦ θυσιαστηρίου καί ταυτίζεται μέ τό κύριο ἔργο τοῦ ἱερέως. Ὅμως, εἶναι ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρον τί γράφει στή συνέχεια τῆς ἀνωτέρω παραγράφου ὁ ἅγιος Νεκτάριος : «Τοῦτο (δηλαδή τό κύριον ἔργον) δέ γίνεται δῆλον ἀπό τῆς διδομένης παρακαταθήκης, ἥν καί μόνην παραδίδωσιν αὐτῷ ὁ ἀρχιερεύς λέγων˙ «Λάβε τήν παρακαταθήκην ταύτην καί φύλαξον αὐτήν ἕως τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅτε παρ' Αὐτοῦ μέλλεις ἀπαιτεῖσθαι αὐτήν»[24]. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ τέλεση τοῦ Μυστηρίου τῆς Θυσίας καί ἡ ἐφημερία εἶναι ἰσόβια ὑποχρέωση τοῦ ἱερέως καί τῆς ἱερωσύνης του καί τήν φυλάττει ἐσαεί μέχρι νά τοῦ τήν ζητήσει πίσω  (=ἀπαιτεῦσθαι) Αὐτός, πού τοῦ τήν ἔδωσε, δηλαδή ὁ Ἴδιος ὁ Θεός. Σ’ Αὐτόν μόνο τήν παραδίδει καί ὄχι π.χ. στόν ἑαυτό του μέ τήν οἰκειοθελή παραίτησή του.

Μάλιστα ὁ ἅγιος Νεκτάριος τονίζει ἰδιαίτερα τήν σημασία τῆς τελέσεως τῆς ἀναιμάκτου θυσίας ἀπό τόν ἱερέα, δηλαδή τήν ἐφημερία του, ὅπως ἐξηγήθηκε, καί τόν ἰδιάζοντα ρόλο της, ἀφοῦ τήν διαχωρίζει ἀπό τίς ἄλλες ἱερατικές πράξεις του. Γράφει : «Τοῖς ἱερεῦσιν καί ἕτεραι ἱεραί λειτουργίαι ἀνατίθενται παρά τοῦ ἀρχιερέως. Τό βαπτίζειν καί τό μυρίζειν... τό εὐλογεῖν τούς γάμους... τό ἐξομολογεῖν... τό κηδεύειν... τό ποιεῖν εὐχέλαιον... τό ἀναγινώσκειν εὐχάς... τό διδάσκειν»[25], ἀλλά μετά τονίζει : «Τά ἱερουργήματα ταῦτα οὐ συνακολουθοῦσι κυρίως τῇ ἱερωσύνῃ ἅμα τῇ χειροτονίᾳ, διότι, ὡς ἐρρέθη, ἰδιάζον ἔργον τῷ ἱερεῖ εἶναι τό θύειν, ἤτοι τό προσφέρειν τήν ἀναίμακτον θυσίαν τῷ Θεῷ, δίδονται ὅμως καί τά ἀνωτέρω εἰρημένα λειτουργήματα τοῖς ἱερεῦσι παρά τοῦ ἀρχιερέως»[26]. Συνεπῶς, ἡ ὑποχρέωση τοῦ θύειν, σέ ἀντίθεση μέ τά ὑπόλοιπα λειτουργήματα τοῦ ἱερέως, ἔρχεται ἀπευθείας ἀπό τήν χειροτονία του, δηλαδή ἀπευθείας ἀπό τήν ἱερωσύνη του, ἀπευθείας ἀπό τόν Τριαδικό Θεό διά τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί, ὅπως τονίστηκε, ὀφείλει νά τήν κρατήσει ἰσοβίως. Ἄν τερματίσει τό θύειν ἐνώπιον τοῦ θυσιαστηρίου ἀπό μόνος του, τότε, στήν πραγματικότητα, καταθέτει καί ἀρνεῖται τήν ἱερωσύνη του. Διότι, ἡ ἱερωσύνη του ὑποστασιάζεται στήν ἐφημερία τῆς ἀναιμάκτου θυσίας. Ἐφημερία, θύειν, ἱερωσύνη, ὅλα εἶναι ταυτόσημα.                       

Ἕνας ἱερεύς, πού ἐγκαταλείπει τήν ἐφημερία του μέ δική του ἀπόφαση, καί ὄχι τῆς Ἐκκλησίας, ἐγκαταλείπει τό ποίμνιό του, ἐγκαταλείπει τά Μυστήρια καί στήν πραγματικότητα τήν Ἐκκλησία, διότι κατά τόν ἅγιο Νικόλαο Καβάσιλα «ἡ Ἐκκλησία σημαίνεται ἐν τοῖς μυστηρίοις»[27], ἐγκαταλείπει τό πνευματικό ἔργο, τήν ἀποστολή, πού τοῦ ἀνέθεσε ὁ Θεός, ἀγνοῶντας καί προσβάλλοντάς Τον. Εἶναι ρίψασπις στόν ἀγώνα τόν καλό, κάνει ἄρνηση τοῦ σταυροῦ του καί τοῦ ἱερατικοῦ χρίσματος. Τό συμπέρασμα εἶναι ὅτι δέν ἐπιτρέπεται ἕνας ἱερεύς νά παραιτεῖται οἰκειοθελῶς ἀπό τήν ἐφημερία του καί νά ἰδιωτεύει, μή τελῶντας λειτουργίες καί Μυστήρια, καί νά ἀποποιεῖται τό δῶρο καί τίς εὐθύνες τῆς ἱερωσύνης. Εἶναι ὑπόλογος ἔναντι Θεοῦ.  

Ὁ ἱερεύς τῆς Ἐκάλης ἔκανε πράγματι κάτι ἀνάλογο μέ τόν Ἀνδρέα Κονάνο. Ὁ τελευταῖος ἔβγαλε καί τό ράσο καί ἀπομακρύνθηκε ἐντελῶς ἀπό τόν κλῆρο. Ὁ ἱερεύς τῆς Ἐκάλης δέν ἔβγαλε μέν τό ράσο, νομίζοντας ὅτι ἔτσι, δηλαδή ἁπλῶς μέ τό νά φορᾶ το ράσο, παραμένει ἱερεύς. Ὅμως, ὅπως καί ὁ Κονάνος, στήν πραγματικότητα, ἔχει κάνει, μέ τήν παραίτησή του, ἄρνηση τῆς ἱερωσύνης, πού τοῦ δόθηκε ἀπό τόν ἴδιο Θεό, μέσῳ τῆς χειροτονίας του, χωρίς νά τό καταλαβαίνει. Καί μπορεῖ τώρα νά ἀποφασίσει στή συνέχεια νά ἐξυπηρετεῖ ἕνα ποίμνιο καί νά τελεῖ τήν θυσία, ἀλλά αὐτό δέν ἀναιρεῖ τόν ἀνορθόδοξο τρόπο τῆς ἀποχώρησής του ἀπό τόν Ναό του, μέ τήν ἐπιστολή παραίτησης ἀπό τήν ἐφημερία.

Οὐσιαστικά, ὁ π. Χαράλαμπος τῆς Ἐκάλης δέν ἔκανε ποτέ κανονική ἀποτείχιση, διότι ἀποτείχιση εἶναι ἡ διακοπή μνημονεύσεως τοῦ οἰκείου Ἐπισκόπου ἐν Θείᾳ Λειτουργίᾳ, εἶναι μιά συγκεκριμένη ἱερατική πράξη, προβλεπομένη ἀπό τόν 15^ο Ἱερό Κανόνα τῆς ΑΒ΄ Συνόδου, καί ὄχι μόνο ἡ κατάθεση θεολογικῶν ἀντιαιρετικῶν ἐπιχειρημάτων σέ μιά ἐπιστολή, καί ἀσφαλῶς, ὄχι ἡ οἰκειοθελής ἐγκατάλειψη τοῦ Ναοῦ καί τῶν Μυστηρίων. Ἀπό τόν Ναό καί τήν ἐφημερία τῆς ἱερωσύνης διώχνει τόν ἱερέα ἡ Ἐκκλησία, ἐξαιτίας ἀναξίων πράξεών του ἤ μιᾶς ἀνωτέρας βίας ἤ μεταθέσεώς του ἤ προαγωγῆς του ἤ ὁ διώκτης αἱρετίζων ψευδεπίσκοπος σέ περίοδο αἱρέσεως κλπ. Ἀλλά, δέν ἀποχωρεῖ ποτέ ὁ ἱερεύς μέ δική του ἀπόφαση καί ἁπλή ἐπιστολή παραίτησης, πού εἶναι μιά κοσμική καί ὄχι ἐκκλησιαστική πράξη. Ἔχει ἰσόβια ὑποχρέωση νά τελεῖ τήν θυσία ἐνώπιον τοῦ θυσιαστηρίου, ὅπως τοῦ καθορίστηκε.      

Ἐπίλογος

Κατακλείοντας, ἐπαναλαμβάνουμε ὅτι οἱ «ἀποτειχισμένοι» δέν φεύγουν ἀπό κάπου, ἀλλά μένουν στήν θέση τους καί κτίζουν τεῖχος προστασίας.

Ἔχουν, ὅμως, ἤδη φύγει  ἀπό τήν θέση τους ἐντός τῆς Ἐκκλησίας αὐτοί, πού διδάσκουν καί πράττουν ἀντιευαγγελικά, ἀντιεκκλησιαστικά, ἀντιπατερικά, συνεπῶς, ἀντι-ἁγιοπνευματικά, πράγματα. Αὐτοί κι ἄν χρειάζονται «ἀποτείχιση», δηλαδή ὀχύρωση ἀπό τήν αἵρεση, πού τούς διαβρώνει πνευματικά, ἐπιστρέφοντας ἄμεσα στό ἀσφαλές περιβάλλον τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή ἐντός τῶν τειχῶν!

Πρέπει, τέλος, νά γίνει ἀντιληπτό ὅτι οἱ ἀνωτέρω παρερμηνεῖες τοῦ ὅρου «ἀποτείχισις» δέν ἀποδεικνύουν μόνο τήν γραμματολογική καί ἐννοιολογική πενία καί ἔνδεια ὅσων τίς ἐπικαλοῦνται, ἀλλά - ἀκόμη χειρότερα - προσβάλλουν βάναυσα α) τόν ἐν ἁγίοις πατέρα ἡμῶν Φώτιο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τόν Μεγάλο, β) τήν Ἁγία ΑΒ΄ Σύνοδο (861), γ) τό Πανάγιον Πνεῦμα, πού τούς ἐφώτισε, καί δ) ὅλους τούς Ἁγίους, πού ἀνά τούς αἰῶνες ἐφήρμοσαν τόν 15^ο Ἱερό Κανόνα τῆς ΑΒ΄. Γι' αὐτό καί ἀποτελοῦν βλασφημία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, Πνευματομαχία, Συνοδομαχία, Πατρομαχία καί Ἱεροκανονομαχία. Εἶναι ἀδύνατον ὁ Ἅγιος Φώτιος καί οἱ σύν αὐτῷ Ἅγιοι Πατέρες τῆς ΑΒ΄ Συνόδου νά συνέτασσαν Ἱερό Κανόνα, πού νά βγάζει κληρικούς καί πιστούς ἐκτός Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, δημιουργώντας σχίσμα[28].

Ὁ δημοφιλής, φωτισμένος καί ἀποτειχισθείς μοναχός Γαβριήλ ὁ Ἁγιορείτης, Γέρων τοῦ Ἱεροῦ Κουτλουμουσιανοῦ Κελλίου τοῦ Ὁσίου Χριστοδούλου τοῦ ἐν Πάτμῳ, λέγει ὅτι «ὅποιος μιλᾶ ἐναντίον τῆς ἀποτείχισης εἶναι αἱρετικός»[29].

---

[1] https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq="-ίζω"

[2] https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/search.html?lq=ἀπό

[3] ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟ ΜΕΓΑ, ἔκδ. Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθήνα 1998, σσ. 178-179, 190.

[4] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἔκδ. Β. Ρηγόπουλος, Θεσσαλονίκη 2003, σ. 358.

[5] Μνημοσύνη,  ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, ἱστοσελίδα https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/search.html?

[6] ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ, Κύρου Ἀνάβασις, 2.4.4

[7] ΘΟΥΚΙΔΙΔΟΥ, Ἱστορίαι, 7.80.6

[8] Ὅ. π.,  3.94.2

[9] ΑΡΡΙΑΝΟΥ, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις,  1.18.3

[10] ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ, Ἑλληνικά, 3.2.8

[11] Ἀρχιεπίσκοπος γιά ἀποτείχιση : Πάνω ἀπό ὅλα εἶναι ἡ ὑπακοή στήν Ἐκκλησία καί στήν Σύνοδό της, 10-10-2012, https://www.pentapostagma.gr/ekklisia/ekklisia-tis-ellados/7042331_arhiepiskopos-gia-apoteihisi-pano-apo-ola-einai-i-ypakoi-stin

[12] https://www.youtube.com/watch?v=oEZmQ8Zlvjw&t=4367s

[13] https://www.youtube.com/watch?v=R_ySZdxIA7U&t=1s

[14] Ἀναίρεση τῶν ἀνωτέρω ἰσχυρισμῶν τοῦ π. Βασιλείου Βολουδάκη  βλ. στό ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΙΔΗΣ, Ἀποτείχιση. Δέν ἤξερες, δέν ρώταγες; 12-09-2021, http://sarandides.blogspot.com/2021/09/blog-post_12.html καί Μοναχός ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΖΗΣΗΣ, Ἡ τεκμηρίωση τῆς Ἱερᾶς Ἀποτειχίσεως καί οἱ θέσεις τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Βασιλείου Βολουδάκη, 06-10-2021, https://www.youtube.com/watch?v=wyq1uFycHww&t=158s

[15] Ἄκρως ἀποκαλυπτικοί Κώστας Φαρσαλινός καί π. Στυλιανός Καρπαθίου στό Ἀνατρεπτικό Δελτίο, 04-11-2021, https://www.youtube.com/watch?v=uP_c2h8wGl0

[16] https://www.youtube.com/watch?v=Qtk5sJXdiXU

[17] Ὁλοκληρώθηκε ἡ δεύτερη τακτική Συνεδρία τῆς Ἱεραρχίας, 05-10-2021, https://www.romfea.gr/ekklisia-ellados/45941-oloklirothike-i-deyteri-taktiki-synedria-tis-ierarxias

[18] Ὁλοκληρώθηκε ἡ τρίτη τακτική Συνεδρία τῆς Ἱεραρχίας, 06-10-2021, https://www.romfea.gr/ekklisia-ellados/45956-oloklirothike-i-triti-taktiki-synedria-tis-ierarxias

[19] Ὁλοκληρώθηκε ἡ τέταρτη τακτική Συνεδρία τῆς Ἱεραρχίας, 07-10-2021, https://www.romfea.gr/ekklisia-ellados/45971-oloklirothike-i-tetarti-taktiki-synedria-tis-ierarxias

[20] Ἡ πρόσφατη ὁμολογία πίστεως ἑνός ἀξίου καί ταπεινοῦ κληρικοῦ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, https://apotixisi.blogspot.com/2021/10/omo-10.html

[21] Ἄπαντα Ἁγίου Νεκταρίου Κεφαλᾶ, Ἐπισκόπου Πενταπόλεως, Περί τοῦ Μυστηρίου τῆς ἱερωσύνης τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, τ. ΣΤ', μέρος ΣΤ΄, Ἱερά Μητρόπολη Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης, Ἀθήνα 2012, σσ. 267-297.

[22] Τοῦ ἰδίου, ὅ. π., Περί τοῦ κυρίου ἔργου τοῦ ἱερέως, σ. 279.

[23] «τοῦ Θεοῦ εἰσίν ὑπουργοί», ὅ. π., σ. 270.

[24] Ὅ. π., σ. 279.

[25] Ὅ. π.., σ. 280. 

[26] Ὅ. π., σ. 281.

[27] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ, Ἑρμηνεία τῆς Θείας Λειτουργίας, ΛΗ’, 1, S.C. 4BIS, σ. 230 (PG 150, 452CD).

[28] Σχ. βλ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Δέν εἶναι σχίσμα ἡ ἀποτείχιση. Ὀφειλόμενες ἐξηγήσεις, Σειρά Καιρός, Θέματα Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπικαιρότητος 24, ἐκδ. Το Παλίμψηστον, Θεσσαλονίκη 2017 καί ἡμέτερο κείμενο μέ τίτλο : Συμβολή στό θέμα τῆς διακοπῆς μνημοσύνου, Πειραιεύς,  10-01-2018, https://sotiriosnavs.com/συμβολη-στο-θεμα-τησ-διακοπησ-μνημοσυ/

[29] Γέρων Γαβριήλ Ἁγιορείτης γιά τήν ἀποτείχιση, 13-05-2020, https://www.youtube.com/watch?v=iFllIr70CDw&t=4s καί Γέροντας Γαβριήλ, Διακοπή μνημόνευσης καί Ἀποστολικοί Κανόνες, 06-07-2021, https://www.youtube.com/watch?v=wsx4A-kps1Q&t=9s

«Πᾶνος»