Ἄς ποῦμε καὶ ὀλίγα περὶ ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς.
Ὁ σκοπὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς εἶναι νὰ προκαλέσῃ κατάνυξι ἢ δοξολογία καὶ ὄχι ἐρωτικὸ συναισθηματισμό. Στὴν Δυτικὴ παράδοσι ἀπὸ τὸν Μεσαίωνα, ἀπὸ τοὺς Φράγκους δηλαδή, καθιερώθηκε νὰ μὴ διακρίνῃ κανεὶς τὰ ἐρωτικὰ ἀπὸ τὰ θρησκευτικὰ τραγούδια. Ἄν ἀκούσετε Προτεστάντες ἢ Παπικοὺς νὰ ψάλλουν μέσα στὸν ναό τους, καταλαβαίνετε ἀμέσως ὅτι τραγουδοῦν μέσα στὸν ναό. Δὲν ψάλλουν. Ἀποδίδουν τὰ τροπάριά τους μὲ ἕναν τρόπο ἐρωτικό.
Ὅταν τραγουδοῦν οἱ Παπικοὶ ὕμνους στὴν Παναγία, δὲν εἶναι μόνο τὰ λόγια ποὺ εἶναι ἐρωτικά, ἀλλὰ καὶ ἡ μουσικὴ εἶναι ἐρωτική. Δηλαδὴ εἶναι σὰν νὰ ἐρωτοτροποῦν μὲ τὴν Παναγία καὶ σὰν νὰ ἐρωτοτροποῦν μὲ τὸν Χριστό! Ἀκούει κανεὶς ἕνα συναισθηματικὸ μέλος καὶ μία συναισθηματικὴ μουσική. Μὲ τὸ συναίσθημα προσπαθοῦν νὰ προκαλέσουν μία συναισθηματικὴ θρησκευτικότητα στὰ μέλη τους.
Ἐπειδὴ λοιπὸν ἡ Παράδοσίς τους ἔχει αὐτὸν τὸν συναισθηματικὸ χαρακτῆρα, γι᾿ αὐτὸν τὸν λόγο οἱ σοβαροὶ ἄνθρωποι στὴν Ἀμερικὴ καὶ στὴν Εὐρώπη δὲν θρησκεύουν, διότι δὲν πείθονται μὲ τέτοιους συναισθηματισμούς. Ὅσοι θρησκεύουν ἐκεῖ, εἶναι συναισθηματικοὶ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ὅμως δὲν εἶναι καὶ συνεπεῖς στὴν ἔρευνα. Γενικὰ ἐννοῶ στὴν ἔρευνα. Διότι ἕνας συνεπὴς Εὐρωπαῖος ἢ Ἀμερικανὸς εἶναι φυσικὸ νὰ εἶναι ἄθεος κάτω ἀπὸ τέτοιες προϋποθέσεις καὶ νὰ μὴν εἶναι οὔτε Παπικὸς οὔτε Προτεστάντης. Βαρειὰ βέβαια εἶναι αὐτὴ ἡ κουβέντα, ἀλλὰ αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικότητα. Διότι ἕνας σοβαρὸς ἐπιστήμων δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ παραδεχθῇ ποτὲ τὰ θεμέλια τῆς Παπικῆς ἢ Προτεσταντικῆς θεολογίας. Αὐτό, ἐν συνδυασμῷ μὲ τὸν συναισθηματικὸ τρόπο λατρείας τους, ἀποξενώνει πολὺ σοβαρὸ κόσμο ἀπὸ τὸν Παπικὸ καὶ Προτεσταντικὸ χῶρο. Γι᾿ αὐτὸ βλέπει κανεὶς τοὺς ναοὺς τους ἄδειους.
Τὸ ἴδιο φοβοῦμαι ὅτι θὰ πάθῃ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἂν ἐπιτρέψῃ τὸν εὐσεβισμό, τὸν συναισθηματισμὸ καὶ τὴν διανόησι νὰ κατακτήσουν τὸν χῶρο τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας, διότι ἡ κρίσις, ποὺ νομίζω ὅτι περνάει σήμερα112 ἡ Ἐκκλησία, θὰ εἶναι καὶ ἡ τελευταία Της. Μετὰ δὲν θὰ ὑπάρχῃ τίποτε ὄρθιο γιὰ νὰ σαλευθῇ καὶ νὰ ὑποστῇ κρίσι.
Ὁ σκοπὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς εἶναι νὰ προκαλέσῃ κατάνυξι ἢ δοξολογία καὶ ὄχι ἐρωτικὸ συναισθηματισμό. Στὴν Δυτικὴ παράδοσι ἀπὸ τὸν Μεσαίωνα, ἀπὸ τοὺς Φράγκους δηλαδή, καθιερώθηκε νὰ μὴ διακρίνῃ κανεὶς τὰ ἐρωτικὰ ἀπὸ τὰ θρησκευτικὰ τραγούδια. Ἄν ἀκούσετε Προτεστάντες ἢ Παπικοὺς νὰ ψάλλουν μέσα στὸν ναό τους, καταλαβαίνετε ἀμέσως ὅτι τραγουδοῦν μέσα στὸν ναό. Δὲν ψάλλουν. Ἀποδίδουν τὰ τροπάριά τους μὲ ἕναν τρόπο ἐρωτικό.
Ὅταν τραγουδοῦν οἱ Παπικοὶ ὕμνους στὴν Παναγία, δὲν εἶναι μόνο τὰ λόγια ποὺ εἶναι ἐρωτικά, ἀλλὰ καὶ ἡ μουσικὴ εἶναι ἐρωτική. Δηλαδὴ εἶναι σὰν νὰ ἐρωτοτροποῦν μὲ τὴν Παναγία καὶ σὰν νὰ ἐρωτοτροποῦν μὲ τὸν Χριστό! Ἀκούει κανεὶς ἕνα συναισθηματικὸ μέλος καὶ μία συναισθηματικὴ μουσική. Μὲ τὸ συναίσθημα προσπαθοῦν νὰ προκαλέσουν μία συναισθηματικὴ θρησκευτικότητα στὰ μέλη τους.
Ἐπειδὴ λοιπὸν ἡ Παράδοσίς τους ἔχει αὐτὸν τὸν συναισθηματικὸ χαρακτῆρα, γι᾿ αὐτὸν τὸν λόγο οἱ σοβαροὶ ἄνθρωποι στὴν Ἀμερικὴ καὶ στὴν Εὐρώπη δὲν θρησκεύουν, διότι δὲν πείθονται μὲ τέτοιους συναισθηματισμούς. Ὅσοι θρησκεύουν ἐκεῖ, εἶναι συναισθηματικοὶ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ὅμως δὲν εἶναι καὶ συνεπεῖς στὴν ἔρευνα. Γενικὰ ἐννοῶ στὴν ἔρευνα. Διότι ἕνας συνεπὴς Εὐρωπαῖος ἢ Ἀμερικανὸς εἶναι φυσικὸ νὰ εἶναι ἄθεος κάτω ἀπὸ τέτοιες προϋποθέσεις καὶ νὰ μὴν εἶναι οὔτε Παπικὸς οὔτε Προτεστάντης. Βαρειὰ βέβαια εἶναι αὐτὴ ἡ κουβέντα, ἀλλὰ αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικότητα. Διότι ἕνας σοβαρὸς ἐπιστήμων δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ παραδεχθῇ ποτὲ τὰ θεμέλια τῆς Παπικῆς ἢ Προτεσταντικῆς θεολογίας. Αὐτό, ἐν συνδυασμῷ μὲ τὸν συναισθηματικὸ τρόπο λατρείας τους, ἀποξενώνει πολὺ σοβαρὸ κόσμο ἀπὸ τὸν Παπικὸ καὶ Προτεσταντικὸ χῶρο. Γι᾿ αὐτὸ βλέπει κανεὶς τοὺς ναοὺς τους ἄδειους.
Τὸ ἴδιο φοβοῦμαι ὅτι θὰ πάθῃ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἂν ἐπιτρέψῃ τὸν εὐσεβισμό, τὸν συναισθηματισμὸ καὶ τὴν διανόησι νὰ κατακτήσουν τὸν χῶρο τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας, διότι ἡ κρίσις, ποὺ νομίζω ὅτι περνάει σήμερα112 ἡ Ἐκκλησία, θὰ εἶναι καὶ ἡ τελευταία Της. Μετὰ δὲν θὰ ὑπάρχῃ τίποτε ὄρθιο γιὰ νὰ σαλευθῇ καὶ νὰ ὑποστῇ κρίσι.
Σημειώσεις:
112. Τὸ ἔτος 1983.
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου