Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα από τη σειρά ομιλιών «Σύγχρονα καυτά θέματα»
σχετικά με το ειδωλολατρικό μαντικό έθιμο της ιεροτελεστίας του Κλήδονα
[…]Ερχόμεθα τώρα σε ένα έβδομο μαντικό στοιχείο, το οποίον είναι πάρα πολύ γνωστό και λέγεται Κλήδονας. Ιδίως στα χωριά αυτό το μαντικό στοιχείο το μετέρχονται. Τι είναι ο Κλήδονας; Είναι από την αρχαία λέξη «κληδών»(τοῦ κληδόνος) που θα πει φήμη, θα πει θεία φωνή, θα πει προφητεία. Είναι ένα μαντικό παιχνίδι. Πανάρχαιον. Πανάρχαιον, σας λέω. Πολλά τέτοια μαντικά έχουνε περάσει μέσα στη ζωή των Χριστιανών και έχουνε πάρει και χριστιανικό χρώμα.
Ο Κλήδων ή ο Κληδών, ο Κλήδονας, να το πω έτσι απλοελληνικά, όπως το λέμε και το λέει κι ο λαός μας, είναι μία ιεροτελεστία στην πραγματικότητα· διότι γίνεται, προηγείται μία ολόκληρη διαδικασία για να φθάσουμε εκεί. Πηγαίνουν, βάζουν, εκθέτουν στ’ αστέρια τρεις νύχτες το περιεχόμενο του Κλήδονα, είναι ένα δοχείο με νερό κ.λπ. Το νερό αυτό θα το πάρουνε από την πηγή και λέγεται «το αμίλητο νερό», διότι πρέπει να το πάρεις και να μη μιλήσει η κοπέλα -κοπέλες κυρίως παίζουν το παιχνίδι αυτό κυρίως- δεν πρέπει να μιλήσει καμία, εκείνη που θα το πάρει, καθόλου, τίποτα· λέγεται «αμίλητο νερό» κλπ. Υπάρχει μία ιεροτελεστία. Κι ακόμη, το χειρότερο, ότι αυτό γίνεται, στις 24 του Ιουνίου που είναι του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου το Γενέθλιον και που μέσα στα τραγούδια του Κλήδονα μπερδεύουν και τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο… Και είναι ένα μπερδεμένο πράγμα, από εκείνα που έχομε όχι λίγα μέσα στη λαογραφία μας και που είναι ειδωλολατρικά στοιχεία, μαγικά, μαντικά και ταυτοχρόνως και χριστιανικά στοιχεία. Αν ποτέ θα διαβάζατε κάποιο βιβλίο λαογραφικό, θα βλέπατε τέτοια άφθονα, πραγματικά άφθονα.
Σημειώσατε δε ότι αυτό το μαντικό παιχνίδι που εκεί ρίχνουν αντικείμενα μέσα, που κάτι λέγουν πιο μπροστά και τραβούν το αντικείμενο, μέσα στο νερό είναι τα αντικείμενα αυτά, στο αμίλητο νερό, λέγουν ότι… βγάζουν ένα δίστιχο εκεί… -Τώρα το δίστιχο αν γράφεται με γιώτα ή με ύψιλον, αυτό… καταλαβαίνετε. Αν δηλαδή είναι ένα δυστυχισμένο δίστιχο… Τέλος πάντων. -Και κατόπιν τραβούν ένα αντικείμενο και το αντικείμενο σε εκείνη που ανήκει ή σε εκείνον που ανήκει, αντιστοιχεί κι εκείνο το οποίον ειπώθηκε πιο μπροστά. Και γίνεται συνδυασμός, με όλα αυτά που σας λέω, και άναμμα φωτιών. Αυτό το ξέρετε πάρα πολύ καλά, στις 24 Ιουνίου, του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου το Γενέσιον, που ανάβουνε φωτιές. Θα γνωρίζετε ακόμη ότι οι φωτιές που ανάβονται και που τις πηδάμε τις φωτιές αυτές, και που την στάχτη πολλές φορές την βάζομε στο τζάκι μας, πρωτίστως καίγεται το στεφάνι της Πρωτομαγιάς. Πρέπει να σας πω ότι το να κάνομε στεφάνι της Πρωτομαγιάς είναι αμαρτία! Προσέξτε αυτό το σημείο. Το στεφάνι της Πρωτομαγιάς είναι ειδωλολατρικόν κατάλοιπον και είναι αμαρτία. Μάλιστα αν θέλετε να δείτε γι'αυτό το στεφάνι της Πρωτομαγιάς και στη συνέχεια την χρήση του, που το καίμε στις 24 Ιουνίου, μπορείτε να δείτε στο Πηδάλιο στον 65ον κανόνα της ΣΤ΄Οικουμενικής Συνόδου1. Στην υποσημείωση που βάζει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, στη σελίδα 279 στην έκδοση του Αστέρος κι εκεί λέγει αρκετά.
Λοιπόν, καίμε το στεφάνι, βάζουμε κι άλλα πράγματα να καούν και μετά πηδάμε αυτές τις φωτιές. Αυτό το πέρασμα από τις φωτιές είναι ένας παλαιός τρόπος, πανάρχαιος, καθαρμού. Δηλαδή εκεί να κάψομε τις αρρώστιες, να κάψομε ό,τι μπορεί να μας βλάψει… -Είναι τόσο πανάρχαιο, αρκεί να σας σημειώσω ότι γίνεται μνεία αυτού του θέματος από το Δευτερονόμιον, που είναι το Δευτερονόμιο γραμμένο κάπου 14ον, 15ον αιώνα, από τον Μωυσή: «Δεν θα περάσεις», λέγει, «από φωτιά το παιδί σου, το αγόρι σου και το κορίτσι σου». Περνούσαν τα παιδιά τους από τη φωτιά.- Γιατί έτσι, λέει, καίγονται τα κακά, καίγονται οι αρρώστιες, όπως σας είπα, και επιπλέον αυτή τη στάχτη την παίρνουν και την βάζουν στο τζάκι «για το καλό». «Για το καλό»… Όλα αυτά, καταλαβαίνετε πως είναι ανακατεμένα στη ζωή μας και πόσο πρέπει να τα γνωρίζομε, ώστε να μην τα μετερχόμεθα και χωρίς να το καταλαβαίνουμε, να ειδωλολατρούμε.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
ψηφιοποίηση της απομαγνητοφωνημένου αποσπάσματος:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
· Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
· Ομιλία 28η από τη σειρά ομιλιών «Σύγχρονα καυτά θέματα». Τίτλος της συγκεκριμένης ομιλίας: «Ο κύκλος της Μαντείας. Ορνεοσκοπία, Σπλαχνομαντεία, Μετεωροσκοπία, Κλήδονας, Αστρολογία». Εκφωνήθηκε στις 9-11-1986. Το απόσπασμα προέρχεται από το 12.51’ έως το 18.45΄.
ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/sygxrona_kayta/sygxrona_kayta_028.mp3
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
1 Κανόνας ΞΕ΄(65ος) της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου
Τὰς ἐν ταῖς νουμηνίαις ὑπό τινων πρὸ τῶν οἰκείων ἐργαστηρίων, ἢ οἴκων ἀναπτομένας πυρκαϊάς, ἃς καὶ ὑπεράλλεσθαί τινες κατά τι ἔθος ἀρχαῖον ἐπιχειροῦσιν, ἀπὸ τοῦ παρόντος καταργηθῆναι προστάσσομεν. Ὅστις οὖν τοιοῦτόν τι πράξοι, εἰ μὲν κληρικὸς εἴη, καθαιρείσθω· εἰ δὲ λαϊκός, ἀφοριζέσθω. Γέγραπται γὰρ ἐν τῇ τετάρτῃ τῶν Βασιλειῶν: «Καὶ ᾠκοδόμησε Μανασσῆς θυσιαστήριον πάσῃ τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ, ἐν ταῖς δύο αὐλαῖς οἴκου Κυρίου, καὶ διήγαγε τὰ τέκνα αὐτοῦ ἐν πυρί, καὶ ἐκλῃδονίζετο, καὶ οἰωνίζετο, καὶ ἐποίησεν ἐγγαστριμύθους, καὶ γνώστας ἐπλήθυνε, καὶ ἐπλήθυνε τοῦ ποιῆσαι τὸ πονηρὸν ἐνώπιον Κυρίου, τοῦ παροργίσαι αὐτόν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου