– Γέροντα, σκέφτομαι συνέχεια τὸ σφάλμα μου ποὺ σᾶς στενοχώρησε καὶ μὲ πιάνει λύπη.
– Μὴν τὸ σκέφτεσαι, μιὰ ποὺ πέρασε, γιατὶ αὐτὸ μόνο θὰ σὲ θλίβη καὶ δὲν θὰ σὲ βοηθήση σὲ τίποτε. Τὸ νὰ προσέχης ὅμως στὸ ἑξῆς, αὐτὸ θὰ σὲ ὠφελῆ. Συνέχισε μὲ φιλότιμο τὸν ἀγώνα σου. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κάνουμε ἀπροσεξίες, ἀλλὰ ὁ Καλὸς Θεὸς σὰν[1] Πατέρας μᾶς προστατεύει. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει τοὺς Ἁγίους Του, γι᾿ αὐτὸ ἔχει βάλει καὶ ἀπὸ ἕναν Ἄγγελο ξεχωριστὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο, γιὰ νὰ τὸν προστατεύη, γι᾿ αὐτὸ οἰκονομάει νὰ ὑπάρχουν καὶ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, γιὰ νὰ βοηθᾶνε πάλι τοὺς ἀνθρώπους.
– Γέροντα, κάμπτομαι ἀπὸ τὴν στενοχώρια γιὰ τὶς πτώσεις μου καὶ κουράζομαι στὸν ἀγώνα μου.
– Ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ εἶναι. Ἐπειδὴ δὲν «κάμπτεις», γι᾿ αὐτὸ ἀποκάμνεις μετά. Δὲν ὑπάρχει ταπείνωση, μετάνοια, συντριβή· ὑπάρχει ἐγωισμός, καὶ ὁ ἐγωισμὸς πάντα φέρνει λύπη καὶ ἄγχος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχη μετάνοια, ἀλλὰ στενοχωριέται ἀπὸ ἐγωισμό, ἀπὸ ἀνθρωπαρέσκεια, ἐπειδὴ ξέπεσε στὰ μάτια τῶν ἄλλων, τότε ὑπάρχει μέσα του ἀγωνία, φαρμάκι, πόνος.
– Δηλαδή, Γέροντα, ὅταν κανεὶς μετὰ ἀπὸ μιὰ πτώση του στενοχωριέται πολύ, αὐτὸ προέρχεται πάντα ἀπὸ ἐγωισμό;
– Ὄχι πάντα· μπορεῖ νὰ προέρχεται καὶ ἀπὸ φιλότιμο. Καὶ ὅταν ἡ στενοχώρια εἶναι πολλὴ καὶ προέρχεται μόνον ἀπὸ καθαρὸ φιλότιμο, τότε καὶ ἡ θεία παρηγοριὰ εἶναι πολλὴ καὶ δυνατὴ καὶ τονώνει ὄχι μόνον τὴν ψυχὴ ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα.
– Καὶ πῶς θὰ καταλάβω, Γέροντα, ἂν στενοχωριέμαι ἀπὸ φιλότιμο;
– Ὅποιος στενοχωριέται ἀπὸ φιλότιμο, ρίχνει τὸ βάρος ἐπάνω του· ἐνῶ, ὅποιος στενοχωριέται ἀπὸ ἐγωισμό, ρίχνει τὸ βάρος στοὺς ἄλλους καὶ λέει ὅτι τὸν ἀδικοῦν. Θίγεται ὁ ἐγωισμός του, κατεβάζει τὰ μοῦτρα, δὲν μιλάει... Νά, σήμερα δυὸ ἀδελφὲς ἔκαναν μιὰ ζημιά. Ἔκανα καὶ στὶς δύο παρατήρηση. Καὶ οἱ δύο λυπήθηκαν καὶ ἔσκυψαν τὸ κεφάλι. Ἡ μία ὅμως λυπήθηκε ἀπὸ φιλότιμο, γιατὶ μὲ στενοχώρησε μὲ τὴν ζημιὰ ποὺ ἔκανε, ἐνῶ ἡ ἄλλη λυπήθηκε ἀπὸ ἐγωισμό. Ἡ πρώτη ντρεπόταν ἀκόμη καὶ νὰ μὲ κοιτάξη. Ἡ ἄλλη, γιὰ νὰ μὴ χάση τὴν ὑπόληψή της, πῆγε ἀμέσως νὰ δικαιολογηθῆ, χωρὶς νὰ ἐξετάση πόσο μεγάλη ἦταν ἡ ζημιά. Σκέφθηκε: «Ξέπεσα στὰ μάτια τῶν ἄλλων· δὲν θὰ μ᾿ ἔχουν πιὰ ἐμπιστοσύνη. Πῶς νὰ δικαιολογήσω τώρα τὸ σφάλμα μου, γιὰ νὰ μὴ χάσω τὴν ὑπόληψή μου;».
– Μὴν τὸ σκέφτεσαι, μιὰ ποὺ πέρασε, γιατὶ αὐτὸ μόνο θὰ σὲ θλίβη καὶ δὲν θὰ σὲ βοηθήση σὲ τίποτε. Τὸ νὰ προσέχης ὅμως στὸ ἑξῆς, αὐτὸ θὰ σὲ ὠφελῆ. Συνέχισε μὲ φιλότιμο τὸν ἀγώνα σου. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κάνουμε ἀπροσεξίες, ἀλλὰ ὁ Καλὸς Θεὸς σὰν[1] Πατέρας μᾶς προστατεύει. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει τοὺς Ἁγίους Του, γι᾿ αὐτὸ ἔχει βάλει καὶ ἀπὸ ἕναν Ἄγγελο ξεχωριστὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο, γιὰ νὰ τὸν προστατεύη, γι᾿ αὐτὸ οἰκονομάει νὰ ὑπάρχουν καὶ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, γιὰ νὰ βοηθᾶνε πάλι τοὺς ἀνθρώπους.
– Γέροντα, κάμπτομαι ἀπὸ τὴν στενοχώρια γιὰ τὶς πτώσεις μου καὶ κουράζομαι στὸν ἀγώνα μου.
– Ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ εἶναι. Ἐπειδὴ δὲν «κάμπτεις», γι᾿ αὐτὸ ἀποκάμνεις μετά. Δὲν ὑπάρχει ταπείνωση, μετάνοια, συντριβή· ὑπάρχει ἐγωισμός, καὶ ὁ ἐγωισμὸς πάντα φέρνει λύπη καὶ ἄγχος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχη μετάνοια, ἀλλὰ στενοχωριέται ἀπὸ ἐγωισμό, ἀπὸ ἀνθρωπαρέσκεια, ἐπειδὴ ξέπεσε στὰ μάτια τῶν ἄλλων, τότε ὑπάρχει μέσα του ἀγωνία, φαρμάκι, πόνος.
– Δηλαδή, Γέροντα, ὅταν κανεὶς μετὰ ἀπὸ μιὰ πτώση του στενοχωριέται πολύ, αὐτὸ προέρχεται πάντα ἀπὸ ἐγωισμό;
– Ὄχι πάντα· μπορεῖ νὰ προέρχεται καὶ ἀπὸ φιλότιμο. Καὶ ὅταν ἡ στενοχώρια εἶναι πολλὴ καὶ προέρχεται μόνον ἀπὸ καθαρὸ φιλότιμο, τότε καὶ ἡ θεία παρηγοριὰ εἶναι πολλὴ καὶ δυνατὴ καὶ τονώνει ὄχι μόνον τὴν ψυχὴ ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα.
– Καὶ πῶς θὰ καταλάβω, Γέροντα, ἂν στενοχωριέμαι ἀπὸ φιλότιμο;
– Ὅποιος στενοχωριέται ἀπὸ φιλότιμο, ρίχνει τὸ βάρος ἐπάνω του· ἐνῶ, ὅποιος στενοχωριέται ἀπὸ ἐγωισμό, ρίχνει τὸ βάρος στοὺς ἄλλους καὶ λέει ὅτι τὸν ἀδικοῦν. Θίγεται ὁ ἐγωισμός του, κατεβάζει τὰ μοῦτρα, δὲν μιλάει... Νά, σήμερα δυὸ ἀδελφὲς ἔκαναν μιὰ ζημιά. Ἔκανα καὶ στὶς δύο παρατήρηση. Καὶ οἱ δύο λυπήθηκαν καὶ ἔσκυψαν τὸ κεφάλι. Ἡ μία ὅμως λυπήθηκε ἀπὸ φιλότιμο, γιατὶ μὲ στενοχώρησε μὲ τὴν ζημιὰ ποὺ ἔκανε, ἐνῶ ἡ ἄλλη λυπήθηκε ἀπὸ ἐγωισμό. Ἡ πρώτη ντρεπόταν ἀκόμη καὶ νὰ μὲ κοιτάξη. Ἡ ἄλλη, γιὰ νὰ μὴ χάση τὴν ὑπόληψή της, πῆγε ἀμέσως νὰ δικαιολογηθῆ, χωρὶς νὰ ἐξετάση πόσο μεγάλη ἦταν ἡ ζημιά. Σκέφθηκε: «Ξέπεσα στὰ μάτια τῶν ἄλλων· δὲν θὰ μ᾿ ἔχουν πιὰ ἐμπιστοσύνη. Πῶς νὰ δικαιολογήσω τώρα τὸ σφάλμα μου, γιὰ νὰ μὴ χάσω τὴν ὑπόληψή μου;».
Ἂν ἀναγνώριζε τὸ σφάλμα της καὶ ἔπαιρνε τὸ βάρος ἐπάνω της, θὰ εἶχε μέσα της παρηγοριά. Αὐτὴ ὅμως προσπάθησε νὰ δικαιολογηθῆ, γι᾿ αὐτὸ ἀνάπαυση μέσα της δὲν εἶχε. Γιατί, ὅταν δικαιολογούμαστε, δίνουμε χῶρο στὸν διάβολο, ὁπότε ἔρχεται, μᾶς κάνει λεπτὴ ἐργασία καὶ μᾶς στενοχωρεῖ· ἐνῶ, ὅταν παίρνουμε ὅλο τὸ βάρος ἐπάνω μας, τότε καὶ ὁ Θεὸς μᾶς παίρνει ὅλο τὸ βάρος. Ἂς κανονίσουμε λοιπὸν ποιό ἀπὸ τὰ δυὸ θὰ διαλέξουμε: τὴν ταπείνωση ποὺ δίνει ἀνάπαυση ἢ τὸν ἐγωισμὸ ποὺ φέρνει στενοχώρια, ἄγχος καὶ ταραχή;
Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Ε' «Πάθη καὶ άρετές»
__________________________
__________________________
[1] Ὁ Γέροντας σ᾿ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις συνήθως χρησιμοποιεῖ τὸ μόριο «σὰν» ἀντὶ τοῦ «ὡς», ποὺ εἶναι τὸ ὀρθό.
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου