Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με θέμα:
« Η ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΟΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ‘’ΒΑΣΙΛΕΥ ΟΥΡΑΝΙΕ’’»
[εκφωνήθηκε στην Ι.Μ. Κομνηνείου Λαρίσης στις 19-6-2000]
Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Σήμερα, αγαπητοί μου, δευτέρα ημέρα από της Κυριακής της Αγίας Πεντηκοστής, έχομε σύναξη των πιστών για να τιμήσομε το τρίτο πρόσωπον της Αγίας Τριάδος, το Πνεύμα το Άγιον. Είναι Αυτό που υπούργησε το γεγονός της Πεντηκοστής και καθ’ όλη την εβδομάδα, έχομε την Διακαινήσιμον της Οικονομίας του Αγίου Πνεύματος, όπως και την Διακαινήσιμον του Πάσχα είχαμε την Οικονομίαν του Υιού. Ο Πατήρ στέλνει τον Θεόν Λόγον εις τον κόσμον, που με την Ενανθρώπησή Του ο κόσμος σώζεται. Στέλνει και το Πνεύμα το Άγιον ο Πατήρ, για να συμπληρωθεί η σωτηρία των ανθρώπων. Κι όπως λέγεται, ο Υιός και το Πνεύμα, λέγει ένας πατήρ της Εκκλησίας μας, «ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον είναι τα δύο χέρια του Πατρός με τα οποία σώζεται ο κόσμος». Και συνεπώς, όπου ο Υιός, εκεί και το Πνεύμα το Άγιον.
Μια εικόνα των όσων είπαμε μέχρι αυτή τη στιγμή, ότι δηλαδή ο Πατήρ στέλνει τον Υιόν, αλλά στέλνει και το Πνεύμα το Άγιον εις τον κόσμον για να σωθεί ο κόσμος, ή να καταστραφεί ο κόσμος -έχομε και την αρνητική πλευρά, αυτήν την εικόνα που θα σας πω είναι η αρνητική πλευρά. Στέλνει και τα δύο πρόσωπα εις τον κόσμον, τον Υιόν και το Πνεύμα το Άγιον, και το βλέπουμε αυτό εις την εικόνα της φιλοξενίας του Αβραάμ. Όλοι θα γνωρίζετε ότι τρία πρόσωπα, τρεις άγγελοι –όταν λέμε «άγγελοι» μην πηγαίνει το μυαλό σας ότι εμφανίστηκαν εις τον Αβραάμ με φτερά κ.λπ. κ.λπ. αυτό είναι μία εύρεσις ζωγραφική. Τρεις άνδρες, τους οποίους φιλοξενεί, διστάζει όμως ο Αβραάμ, ότι δεν ήσαν συνήθη πρόσωπα. Γι'αυτό και σπεύδει να φιλοξενήσει με όλη του την καρδιά. Τελείωσε το γεύμα, εκεί σηκώθηκαν για να φύγουν. Εκεί διαμείβεται ένας διάλογος και μεταξύ των τριών προσώπων, αλλά και μεταξύ των τριών προσώπων και του Αβραάμ. Και τότε τελικά, για να μη λέγω πολλά, ο ένας εκ των τριών, ο εις εκ των τριών, έμεινε με τον Αβραάμ και οι δύο απεστάλησαν εις τα Σόδομα. Η περιοχή που έμενε ο Αβραάμ ήταν ορεινή. Τα Σόδομα ήταν στο νότιο άκρον της Νεκράς Θαλάσσης, που δεν ήταν ακόμη τότε «νεκρά θάλασσα» και της οποίας η στάθμη είναι κάπου 700-800 μέτρα πιο κάτω από την επιφάνεια της Μεσογείου Θαλάσσης.
Και λέει ο εἷς που έμεινε με τον Αβραάμ: «Πάω να δω ότι κάνουν οι άνθρωποι αυτοί μία φοβερή αμαρτία –ομοφυλοφιλία-, πάω να δω, έτσι είναι τα πράγματα;». Δηλαδή ο Θεός δεν πιστεύει στα αυτιά Του- πάντοτε βεβαίως ανθρωποπαθώς- δεν πιστεύει στα αυτιά Του ότι είναι δυνατόν οι άνθρωποι να κάνουν τέτοια πράγματα. Γι’ αυτόν τον λόγο βλέπομε αυτήν την κίνησιν. Αλλά τα Σόδομα ήτανε σύμβολον του κόσμου, του αμαρτωλού κόσμου. Και στέλλονται οι δύο- ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον- δια να δουν τι γίνεται κάτω στη γη. Βεβαίως στέλλονται για να σώσουν, απ’ τον Πατέρα στέλλονται για να σώσουν, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, στέλλονται για να καταστρέψουν. Πάντως, όντως, όπως λέγει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, είναι τα δύο χέρια του Πατρός, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον. Έτσι το Πνεύμα το Άγιον μένει αχώριστον εις τις ενέργειες του Υιού και ακριβέστερα ενεργεί πάντοτε ο Άγιος Τριαδικός Θεός. Δηλαδή και τα τρία πρόσωπα. Ενεργεί «ὁ Πατὴρ διὰ τοῦ Υἱοῦ ἐν ἁγίῳ Πνεύματι». Αυτή είναι η δογματική διατύπωσις του πράγματος. «Ὁ εἷς Θεὸς ἐν τρισὶν προσώποις». Όχι ότι έχουμε εναλλαγή του ενός Θεού σε τρία πρόσωπα, είναι τρία μόνιμα πρόσωπα, μία ουσία.
Σχεδόν σε όλες τις ακολουθίες του εικοσιτετραώρου αρχίζομε με προσευχή στο Άγιον Πνεύμα. Αυτό μας ανοίγει τον δρόμο να προσεγγίσομε τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν. Πολλά θα ήθελα να πω, πώς, δηλαδή, ο Πατήρ ελκύει τους ανθρώπους προς τον Υιόν ή το Πνεύμα το Άγιον πώς ελκύει προς τον Υιόν και πώς οι άνθρωποι γνωρίζουν τον Πατέρα δια του Υιού, αυτή η ποικίλη σχέσις, αλλά τα αντιπαρέρχομαι.
Είναι γνωστόν ότι αυτή η προσευχή, η οποία είναι προοιμιακή της όλης προσευχής μας, είναι το γνωστότατον «Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας …». Είναι ανάγκη για μια σύντομη ανάλυση αυτής της προσευχής, αφού θα την πούμε τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, το πρωί και το βράδυ- και προσέξτε, αγαπητοί μου, πρέπει να κάνουμε προσευχή και το πρωί και το βράδυ. Ούτε μόνο το πρωί ούτε μόνο το βράδυ. Και πολύ χειρότερα, να μην κάνουμε καθόλου προσευχή. Πρέπει να κάνουμε και το πρωί και το βράδυ. Ωστόσο, αυτή η σύντομη ανάλυσις θα μας δώσει την ευκαιρία για μία προσέγγιση σ’ αυτήν την προσευχήν, την τόσο σπουδαία και αναγκαία.
Σ’ αυτήν την προσευχή το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνει το προοίμιον. Είναι σύνηθες αυτό σε πολλές προσευχές της Εκκλησίας μας. Αν έχουμε δέκα στίχους- για παράδειγμα σας το λέγω, είναι η τεχνική του πράγματος- οι εφτά στίχοι, οι οκτώ στίχοι να είναι προοίμιον. Κάτι που βέβαια, αν θα γράφαμε μία έκθεση ιδεών, δεν θα βάζαμε τόσους στίχους για ένα προοίμιον. Και το προοίμιον αυτό περιέχει χαρακτηριστικά στοιχεία που αναφέρονται εις το Πρόσωπον που προσευχόμεθα. Και οι άλλοι δύο στίχοι- αφού πήραμε μονάδα δέκα- είναι το κύριο θέμα. Ας δούμε. Μάλιστα αυτό το υπόλοιπον δεν είναι παρά η αίτησις, που θα ζητήσουμε από το Πνεύμα το Άγιον, αφού θα πούμε πολλά χαρακτηριστικά που προσιδιάζουν εις το Πνεύμα το Άγιον και δεν είναι παρά τρία επιμέρους αιτήματα συντομότατα.
Και προχωρώ: «Βασιλεῦ οὐράνιε». Εδώ, αποκαλούμε το τρίτον Πρόσωπον «ουράνιον Βασιλέα». Όπως ομοίως αποκαλούμε και τον Πατέρα και τον Υιόν «ουρανίους βασιλείς». «Ουράνιον βασιλέα» τον καθένα. Και το Πνεύμα το Άγιον λοιπόν, το αποκαλούμε «ουράνιον Βασιλέα». Τι δείχνει αυτό; Ότι έχομε εδώ μία ισοτιμία των Προσώπων. Θυμάμαι- μικρά παιδιά ήμασταν και μας το δίδασκαν αυτό- ότι πώς πρέπει να κάνουμε τον σταυρό μας, και ότι δεν πρέπει να είναι έτσι, ή όπως κάνουν οι ρωμαιοκαθολικοί έτσι, αλλά έτσι, και τα δάχτυλα να είναι ίσα. Ίσα. Για να δείξουμε, να εκφράσουμε ότι ο Πατήρ και ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον είναι ισότιμα. Είναι πολύ σημαντικό. Πολλοί δεν κάνουν καλά τον σταυρό τους και πρέπει να σας πω ότι κάνοντας τον σταυρό μας ομολογούμε πάρα πολλά πράγματα. Γι'αυτό πρέπει να γίνεται ο σταυρός κα-νο-νι-κά.
Έτσι, βλέπομε σ’ αυτήν την ισοτιμίαν, ο Πατήρ γεννά τον Υιόν και το Πνεύμα το Άγιον εκπορεύεται εκ του Πατρός. Αποστέλλεται όμως από τον Πατέρα, αποστέλλεται και από τον Υιόν. Άλλο «εκπορεύομαι» και άλλο «αποστέλλω»· ή «αποστέλλομαι». Αλλά εμείς οι άνθρωποι, αγαπητοί μου, δεν καταλαβαίνουμε τίποτε απ΄όλα αυτά. Τα λέμε, αποτελούν δόξα του Θεού, αλλά δεν καταλαβαίνομε τίποτα. Διότι ούτε η γέννησις – ο Πατήρ, λέει, γεννά προαιωνίως τον Υιόν -όχι η γέννησις εκ της Παρθένου, αυτό είναι στην Ενανθρώπηση, αλλά γέννησις εκ της ουσίας του Πατρός. Τι σημαίνει αυτό; Λένε οι Πατέρες: «Μη σκεφθείτε ότι μπορεί να είναι όλη εκείνη η διαδικασία μιας γεννήσεως, κύησης κ.τ.λ. Όχι». Και ακόμη δεν καταλαβαίνουμε και πώς το Πνεύμα το Άγιον εκπορεύεται εκ του Πατρός. Το θέμα είναι ότι τα λέμε, το ξαναλέγω ότι αποτελούν αυτά δόξα γιατί είναι στοιχεία της θεότητος, αλλά δεν καταλαβαίνουμε τίποτα. Μόνο καταλαβαίνουμε ότι είναι ομοούσια. Τίποτε άλλο. Αυτό θα πει «γεννάται», είναι ομοούσιος με τον Πατέρα ο Υιός κ.λπ. Τίποτα περισσότερο δεν καταλαβαίνουμε.
Και προχωρώ. «Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε». Είναι μια ονομασία –Παράκλητος- που αποδίδεται και εις τον Υιόν. Λέγει ο ίδιος ο Κύριος στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο τα εξής: «Καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα –δηλαδή θα παρακαλέσω τον Πατέρα- καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν(:να σας δώσει άλλον Παράκλητον. Εγώ έμεινα μαζί σας ως Παράκλητος πρώτος. Τώρα θα παρακαλέσω τον Πατέρα να στείλει άλλον Παράκλητον, δεύτερον Παράκλητον)». –Όχι ποιοτικώς πρώτος, δεύτερος, απλώς που να πάρουν κάποια θέση οι παράκλητοι αυτοί χρονικώς μέσα στην ζωή των ανθρώπων- «ἵνα μένῃ μεθ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα (: για να μένει μαζί σας εις τον αιώνα. Αιωνίως, μέσα στην Εκκλησία), «τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ (:το οποίο) ὁ κόσμος οὐ δύναται λαβεῖν(:δεν μπορεί να το λάβει), ὅτι οὐ θεωρεῖ αὐτὸ οὐδὲ γινώσκει αὐτό (:ούτε το βλέπει, ούτε το γνωρίζει)».
Παράκλητος, λοιπόν, ο Υιός, Παράκλητος και το Πνεύμα το Άγιον. Αλλά τι σημαίνει Παράκλητος; Είναι η ελληνική λέξις Παράκλητος, η ελληνική λέξη. Τι προνόμια έχομε εμείς οι Έλληνες και δεν τα καταλαβαίνομε! Μόνον εις τον χώρον της Αγίας Γραφής ότι εγράφη ελληνικά και ότι μεταφράζεται η Αγία Γραφή εκ της ελληνικής και μόνο αυτό μας δίνει το προβάδισμα. Αλλά…, σερνόμαστε σαν φτωχοσυγγενείς πίσω από εκείνους οι οποίοι…- και να μη μιλήσω περισσότερο.
«Παράκλητος» σημαίνει «παρήγορος». Μάλιστα ο Βαρνάβας, αυτός που προσεκολλήθη με τους Αποστόλους, είναι από τους πρώτους, όχι εκ των δώδεκα- ελέγετο Βαρνάβας, εβραϊκό όνομα βέβαια, βαρ-νάβας, ελληνικά μεταφράζεται: «υιός παρακλήσεως». Γιατί ελέγετο «υιός παρακλήσεως»; Είχε ένα χάρισμα. Ένα χάρισμα πολύ εξαιρετικό από το Πνεύμα το Άγιον. Είχε την δυνατότητα να παρηγορεί τους ανθρώπους. Ξέρετε δεν έχουν όλοι το χάρισμα αυτό. Μπορεί να έρθει κάποιος που πενθείτε στο σπίτι σας να σας παρηγορήσει, και αντί να σας παρηγορήσει, να σας κάνει έξω φρενών με εκείνα τα οποία θα πει. Έτσι λοιπόν, υιός παρακλήσεως ο Βαρνάβας. Εδώ Παράκλητος εκείνος ο οποίος δίδει την παρηγορίαν. Δεν υπάρχει όντως, αγαπητοί μου, μεγαλύτερος Παράκλητος, πέρα και πάνω απ’ όλα τα πράγματα, από τον Υιόν και το Πνεύμα το Άγιον. Παράκλητος ο ένας, Παράκλητος και ο άλλος. Η μεγάλη μας παρηγορία είναι τα δύο αυτά πρόσωπα· που έρχονται εις τον κόσμον. Και το Πνεύμα το Άγιον μένει μέσα εις την Εκκλησίαν· και τελεί τα μυστήρια κ.ο.κ.
Και συνεχίζω: «τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας», λέγει η προσευχή στη συνέχεια. Ήδη ο Κύριος, σας το διάβασα μόλις τώρα, ονόμασε το Άγιο Πνεύμα: «τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας». Έτσι το ονόμασε ο Χριστός. Όταν ο απόστολος Πέτρος επέπληξε τον Ανανία, που πήγε κάποια χρήματα υπέρ των πτωχών της Εκκλησίας, αλλά είχε κρατήσει όμως κάποια, και είπε ότι τόσο πούλησε το χωράφι του –το ξέρετε, εξιστορείται εις το βιβλίον των Πράξεων- και του λέει: «Πόσο το πούλησες το χωράφι σου;». Λέει «Τόσο». «Ἀνανία», του λέει ο απόστολος Πέτρος, «διατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον;». «Ανανία, γιατί μπήκε ο διάβολος μες στην καρδιά σου και σε έκανε να πεις ψέματα, πού; Εις το Πνεύμα το Άγιον… Γιατί; Γιατί το Πνεύμα το Άγιον είναι το Πνεύμα της αληθείας. Και τούτο διότι ο Θεός είναι πάντοτε αληθής. Είναι πάντοτε αληθής. Πλήττει δε πάντοτε το ψεύδος, που παράγεται, κατά κανόνα, από τον διάβολον. Βέβαια και ο άνθρωπος λέει ψέματα, διότι και αυτός έχει ελευθέραν προαίρεσιν και λέει ψέματα. Πολλοί λένε: «Και ποιον έβλαψα με αυτό το ψέμα που είπα;». Το θέμα δεν είναι ότι έβλαψες ή δεν έβλαψες. Το θέμα είναι ότι προσέβαλες το Πνεύμα της αληθείας.
Ομοίως το Πνεύμα το Άγιον είναι γνωστό ότι ενέπνεε πάντοτε τους προφήτας. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Γι'αυτό μία προφητεία είναι θεόπνευστος και αληθής. Γράφει ο απόστολος Πέτρος: «Πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται. Οὐ γὰρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτὲ προφητεία, ἀλλ᾿ ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι». «Άγιοι Θεού άνθρωποι, φερόμενοι από το Πνεύμα το Άγιον, ελάλησαν. Και είπαν την προφητεία». Αγαπητοί, ξέρετε τι σημαίνει αυτό για μας; Σημαίνει ότι όταν διαβάζομε μια προφητεία, εάν μεν πραγματοποιήθηκε η προφητεία αυτή, επαληθεύομε την προφητεία. Εάν, ακόμη, δεν ήρθε η ώρα να επαληθευτεί αυτή η προφητεία, να πραγματοποιηθεί αυτή η προφητεία, αυτό για μας, εάν πιστεύομε εις το Πνεύμα το Άγιον, που είναι το «τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας», έχουμε μεγίστην ασφάλειαν και ελπίδα ότι τα πράγματα έτσι θα είναι. Πάμπολλες προφητείες, θα λέγαμε οι περισσότερες των χριστολογικών λεγομένων προφητειών, έχουν εκπληρωθεί. Όχι όμως ακόμη όλες. Δεν εκπληρώθηκε η Δευτέρα του Χριστού Παρουσία. Δεν εκπληρώθηκε η Κρίσις. Αλλά είτε διότι κατέχομε το μεγαλύτερο μέρος των εκπληρωθέντων και έχομε την βεβαιότητα ότι θα εκπληρωθούν και οι υπόλοιπες- είτε, το σημαντικότερον, ότι απλούστατα δεν ψεύδεται το Πνεύμα το Άγιον. Όταν έχομε λοιπόν προφητείες ποικίλες που αναφέρονται- μες στην Εκκλησία- για την σωτηρία μας, αυτές όλες θα επαληθεύσουν. Κι αυτό είναι πολύ μεγάλο πράγμα για μας.
«Ὁ πανταχοῦ παρών»- συνεχίζομε την προσευχή. Ξέρετε ότι οι άγιοι άγγελοι δεν είναι πανταχού παρόντες, αυτό είναι γνωστό. Εάν ένας άγιος άγγελος είναι εδώ, δεν είναι εκεί. Κι ας είναι πνεύματα. Μπορεί να κινούνται, αλλά δεν είναι πανταχού παρόντες. Και οι άγιοι άγγελοι, όπως και οι άνθρωποι, είμεθα πε-ρι-γε-γραμ-μέ-νοι. Έχουμε όρια. Περιγεγραμμένοι. Έτσι λοιπόν, δεν είναι οι άγιοι άγγελοι πανταχού παρόντες. Το Πνεύμα το Άγιον όμως είναι πανταχού παρόν. Τι σημαίνει αυτό; Ότι επειδή ακριβώς είναι Θεός, γι'αυτό ακριβώς είναι και πανταχού παρών.
«Καὶ τὰ πάντα πληρῶν», συνεχίζει η προσευχή. Αυτό, για να το καταλάβουμε, είναι κάτι πάρα πολύ σπουδαίο. Αυτό συμβαίνει μόνο εις τον Θεόν. Ότι τα πάντα πληροί. Δεν είναι κάπου ο Θεός- προσέξατέ το- και βλέπει κάτι που είναι απέναντί Του. Εγώ αυτή την στιγμή είμαι απέναντί σας. Σας βλέπω και με βλέπετε. Δεν είναι αυτή η θέσις του Θεού. Ο Θεός δεν είναι κάπου και βλέπει τους ανθρώπους, δεν είναι κάπου και βλέπει το σύμπαν, αλλά είναι σε κάθε σημείο του Σύμπαντος, σε κάθε άνθρωπο. Είναι ακριβώς αυτό που λέγει η έκφρασις: «τὰ πάντα πληρῶν». Πληροί τα πάντα. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Είναι ακόμη, όπως λέει και ένας Ψαλμός, ότι και στα έγκατα της θαλάσσης είναι, και στα βοτσαλάκια είναι, δηλαδή σε ένα βότσαλο μέσα είναι, λέει ο Ψαλμωδός: «Πού να πάω; Όπου να πάω, είσαι Εσύ εκεί». Το «είσαι Εσύ εκεί», όχι με την επισκοπή Σου, όχι με την επιτήρησή Σου, αλλά με ολόκληρη την παρουσία Σου. Αυτό το πράγμα λέει τίποτα για μας εάν το μάθομε; Αγαπητοί μου είναι πάρα πολύ σπουδαίο πράγμα, ο Θεός μάς βλέπει, μας ακούει, είναι μέσα μας, είναι μέσα σε ολόκληρη την Δημιουργία- όχι όμως βεβαίως κατά πανθεϊστικόν τρόπον, να φυλάξει ο Θεός…
«Ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν», συνεχίζει η προσευχή. Όπως και ο Υιός είναι ο θησαυρός των αγαθών. Αφού και ο Πατήρ είναι θησαυρός των αγαθών, και ο Υιός είναι θησαυρός των αγαθών και το Πνεύμα το Άγιον είναι θησαυρός των αγαθών, αφού είναι Ένας ο Θεός.Τι λέγει ο Απόστολος Παύλος στους Κολοσσαείς; «ἐν ᾧ(:ἐν τῷ ὁποίῳ Χριστῷ) εἰσι πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ τῆς γνώσεως ἀπόκρυφοι». Ναι. Όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως, όλοι οι θησαυροί των μυστηρίων, τα πάντα είναι απόκρυφα εις τον Ιησούν Χριστόν· αλλά και εις το Πνεύμα το Άγιον. Το Πνεύμα το Άγιον είναι όντως ο θησαυρός των αγαθών· διότι ό,τι εδόθη εις τους ανθρώπους, εκ του θησαυρού του Υιού και εκ του θησαυρού του Αγίου Πνεύματος εδόθη. Τα πάντα. Το Πνεύμα το Άγιον είναι η αληθής και αναφαίρετος προίκα, προίκα του κάθε ανθρώπου που βαπτίζεται. Ευθύς μετά το βάπτισμα παίρνομε- τι παίρνομε;- το μυστήριον του Χρίσματος. Ξέρετε το μυστήριον του Χρίσματος που χρίει ο ιερεύς τον βαπτιζόμενον μετά από την βάπτισή του. Αυτό είναι το υλικόν σημείον παρουσίας του Αγίου Πνεύματος. Έτσι, λοιπόν, παίρνουμε την προίκα μας. Κι είναι πολύ σημαντικό αυτό.
«Καὶ ζωῆς χορηγός», λέει στη συνέχεια. Ναι. Πρώτιστα είναι χορηγός το Άγιο Πνεύμα της πνευματικής ζωής. Αλλά και χορηγός και της βιολογικής ζωής. Μην ξεχνάμε, ο Θεός, λέει, «ἐμφυσήσας εἰς τοὺς μυκτήρας», τα ρουθούνια του Αδάμ, λέγει, του έδωσε ζωή. Εκείνο το «ἐμφυσήσας» τι είναι; Όπως και το ως πνοή ανέμου ήρθε την ημέρα της Πεντηκοστής το Πνεύμα το Άγιον. Και έδωσε το Πνεύμα το Άγιον και του έδωσε ζωή. Αυτό σημαίνει.
Αλλά και κάτι ακόμα. Όταν θα φύγουμε από τον κόσμον αυτόν, και θα πεθάνουμε δηλαδή και θα αναστηθούμε –προσέξατέ το, σωματικώς θα αναστηθούμε, μην το ξεχνάτε αυτό· μην προσκρούει στον ορθολογισμό μας αυτό που σας λέω, κατά το «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν», τι; Τότε θα τρώμε; Θα πίνομε; Θα παντρευόμαστε; Σωστά το είπε ο Χριστός, στην Βασιλεία του Θεού δεν υπάρχει γάμος. Γάμος υπάρχει όπου υπάρχει ο θάνατος. Αλλά τότε τι; Πώς θα ζούμε; Θα ‘ χουμε, λέει, πνευματικό σώμα. Όταν λέει πνευματικό σώμα δεν σημαίνει άυλον, αλλά σημαίνει: θα τρέφεται η ύπαρξίς μας από το Πνεύμα το Άγιον. Δεν θα τρέφεται πια από τις τροφές. «Ὁ Θεός», λέγει ο απόστολος Παύλος, «καί ταύτην» –Ποια; Την κοιλίαν, το πεπτικό σύστημα- «καί ταῦτα» - ποια; Τα βρώματα- «ο Θεός», λέγει, «θα καταργήσει».
Και αφού όλα αυτά αποτελούν το προοίμιον που είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Αγίου Πνεύματος, ερχόμεθα τώρα, αγαπητοί μου, να δούμε και το αίτημα. Είναι τρία τα σημεία του αιτήματος: «Ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν», «καὶ καθάρισον ἡμᾶς», «καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν». Είδατε πόσο μικρότερος είναι ο χώρος του αιτήματος; Τι άλλο πρώτα θα ζητούσαμε από το να έλθει, να σκηνώσει, να κατοικήσει στην ύπαρξή μας το Πνεύμα το Άγιον; Ναι, είμεθα ναός του Αγίου Πνεύματος, λέει ο Απόστολος Παύλος. Ακόμη, «καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος»- και η κάθε κηλίδα είναι η αμαρτία. Ας θυμηθούμε πρώτιστα το βάπτισμα, που καθαριζόμαστε. Ύστερα το μυστήριον της Ιεράς Εξομολογήσεως, αλλά και γιατί όχι και του Ευχελαίου, που μας καθαρίζει το Πνεύμα το Άγιον. «Καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν». «Ω Αγαθέ- αγαθός είναι μόνος ο Θεός· ο ίδιος ο Χριστός το είπε σε εκείνον τον νεανίσκο- έλα να μας σώσεις».
Αγαπητοί, ο Κύριος μάς είπε: «Ἐάν τις ἀγαπᾷ με, τὸν λόγον μου τηρήσει, καὶ ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καὶ πρὸς αὐτὸν ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ᾿ αὐτῷ ποιήσομεν». Ποιοι θα ενοικήσουν στον ευσεβή άνθρωπο; Και ο Πατήρ και ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον. Αγαπητοί, να αγαπήσομε το Πνεύμα το Άγιον, αυτόν τον άγνωστον. Βέβαια, αποτεινόμενοι σε ένα Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, στον Πατέρα, αυτόματα αποτεινόμαστε και στα άλλα δύο Πρόσωπα. Αυτόματα. Δεν αδικούμε κανένα Πρόσωπο. Εντούτοις, μια προσευχή εις το Άγιο Πνεύμα έχει μία ξεχωριστή χάρη. Ας θυμηθούμε την προσευχή στο Άγιο Πνεύμα του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, αυτή η περίφημη, περίφημη προσευχή, για να νιώσομε όλη την χάρη και όλο το άρωμα αυτής της θαυμασίας προσευχής. Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
απομαγνητοφώνηση και επιμέλεια:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΗ:
- https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/mnhmh_agivn/mnhmh_agivn_010.mp3
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου