Γεώργιος Τζανάκης: Μέ θυμό καί ὀργή, (ἀπό ἀγάπη).

 Γράφει ὁ Γεώργιος Τζανάκης

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε, μὲ τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὴν πίστι καὶ τὸν δαιμονισμὸ στὴ ζωή, παρατηρῶ ἕναν κοινὸ τρόπο ἀντιμετωπίσεως ἀπὸ τοὺς ταγμένους νὰ ἀγρυπνοῦν καὶ νὰ ποιμαίνουν, ὅσων ταλαιπώρων ἀποροῦν καὶ διαμαρτύρονται, γιὰ ὅσα συμβαίνουν. Μιλῶ γιὰ τὶς καθημερινὲς ἐπαφὲς καὶ συζητήσεις, ἀλλὰ καὶ γιὰ εὐρύτερες καὶ δημόσιες τοποθετήσεις. (Δὲν ἀναφέρομαι σὲ γενικώτερες, βαθύτερες καὶ σχεδιασμένες στρατηγικὲς, οἱ ὁποῖες, φεῦ!, ὑπάρχουν). Νομίζω ὅτι οἱ περισσότεροι θὰ ἔχουν ἐμπειρία αὐτῶν στὰ ὁποῖα ἀναφέρομαι, κατὰ περίπτωσιν.

Πρῶτο ἐπίπεδο ἀντιδράσεως: «Ποιός εἶσαι ἐσύ ποὺ μιλᾶς; Δὲν ἔχεις συναίσθησι τοῦ ἑαυτοῦ σου; Δὲν βλέπεις τὶς ἁμαρτίες σου καὶ τὰ χάλια σου; Προσθέτεις καὶ ἄλλες κρίνοντας τοὺς ἁρμοδίους, κληρικοὺς καὶ ἐπισκόπους; Ποιός σὲ ὅρισε σωτῆρα τῆς ἐκκλησίας; Ὅλοι οἱ ἄλλοι, καὶ μάλιστα κληρικοί, κάνουν λάθος καὶ μόνον ἐσὺ γνωρίζεις τὸ σωστό; Ἐσένα περιμένει γιὰ νὰ σωθῇ ἡ ἐκκλησία; Δὲν ξέρεις ὅτι «πύλαι ἄδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς»;

Ἄν τυχὸν καὶ δὲν ἐγκλωβιστεῖ σ’ αὐτὸ τὸ ἐνοχικὸ κλουβὶ τὸ «πρόβατο» καὶ ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ξεπεράσῃ τὰ (ψευδο)επιχειρήματα αὐτὰ, τότε παρουσιάζεται ἕνα δεύτερο ἐπίπεδο ἐπιχειρημάτων: «Καλὰ, ἄνθρωποι εἶναι καὶ οἱ ἐνεργοῦντες, Πατριάρχες καὶ ἐπίσκοποι καὶ κληρικοί. Κάνουν καὶ λάθη. Ἐσύ, πόσο προσεύχεσαι γι᾿ αὐτοὺς; Αὐτὸ εἶναι τὸ σημαντικό. Προσεύχεσαι γι᾿ αὐτούς; Ἄν δὲν προσεύχεσαι, ποῦ εἶναι ἡ ἀγάπη; Μόνο νὰ σχολιάζῃς, νὰ κατηγορῆς καὶ νὰ κρίνῃς; Κοίταξε λοιπὸν νὰ διορθώσῃς πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ μετὰ νὰ ἀσχοληθῇς μὲ τοὺς ὑπολοίπους καὶ τὰ λάθη τους».

Ἄν ξεπεραστῇ καὶ αὐτὸ τὸ ἀνάχωμα , ἄλλη πλημμυρίδα παρουσιάζεται ἐμπρός του: «Καλά ὅλα αὐτὰ, ἀλλὰ ἐσὺ δὲν ἔχεις εἰρήνη, δὲν ἔχεις γαλήνη, ἔχεις φανατιστεῖ, εἶσαι ταραγμένος, θυμωμένος, ἐξαγριωμένος, φωνάζεις καὶ νευριάζεις. Συνεχὼς σκέφτεσαι αὐτὰ καὶ ἀναφέρεσαι σ᾿ αὐτὰ τὰ θέματα. Ἔχεις μπεῖ σὲ ἕνα δαιμονικὸ φαῦλο κύκλο. Ποῦ εἶναι ἡ πραότης καὶ ἡ ἀγάπη τῶν χριστιανῶν; Ὁ θυμὸς καὶ ἡ ὀργὴ εἶναι οἱ ἀποδείξεις τοῦ λάθους σου...»

(Καὶ τὸ ἀποκορύφωμα, ποὺ ἄκουσα ἀπὸ ... ἁγιορείτη πνευματικό, ὅταν ὅλα τὰ παραπάνω δὲν «δούλευαν»: Δὲν μπορεῖς νὰ ἔχεις καθαρᾶ προσευχή ἄν ἀσχολεῖσαι μὲ αὐτά!!!)

Νομίζω ὅτι οἱ περισσότεροι ἀπὸ μᾶς θὰ ἔχουν ἀκούσει κάποια ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἐπιχειρήματα, τὰ ὁποία εἶναι μικρὸ μέρος ἀπὸ ὅσα βέλη κοσμοῦν τὶς φαρέτρες τῶν «καλῶν ποιμένων» καὶ στοχεύουν τὶς ψυχὲς καὶ τὶς συνειδήσεις τῶν «μαύρων ἀνυπάκουων προβάτων», ἀλλὰ γίνονται καὶ ἐπιχειρήματα γιὰ νὰ δικαιολογοῦν τὸν ἐφησυχασμὸ καὶ τὴν ἀδράνεια τους οἱ νοθροί καὶ βολεμένοι, καὶ παγίδες γιὰ νὰ παγιδεύονται οἱ  ταλαντευόμενοι....

Γιὰ τὸ κάθε ἕνα θὰ χρειαζόταν ἐπὶ μέρους ἑστίασις γιὰ νὰ ἀποδειχθῇ τὸ ψεῦδος καὶ ἡ διαστροφὴ τῆς ἀληθείας μὲ τὴν ὁποία χρησιμοποιοῦνται αὐτὰ τὰ ἐπιχειρήματα. Βεβαίως ὅσοι ἔχουν κάποια ἐπαφὴ μὲ τὴν ἀνόθευτη διδασκαλία τῶν Πατέρων καὶ μὲ πράγματι ὀρθοδόξους πνευματικοὺς γνωρίζουν ὅτι αὐτὰ δὲν ἰσχύουν, κατὰ τὸν τρόπο ποὺ παρουσιάζονται. Ἐδὼ παρατίθενται κάποια στοιχεῖα, ὅσα ἔτυχε καὶ ἔπεσαν στὴν ἀντίληψί μου, ὡς μικρὴ βοήθεια στοὺς ἐλαχίστους ἀδελφοὺς ποὺ βάλλονται ἀπὸ τὰ ψευδευσεβῆ βέλη τῶν ἀνεπαρκῶν ἤ καὶ ἀπατεώνων ποιμένων καὶ ταλαντεύονται. (Ἀνεπαρκεῖς θεωρῶ τοὺς ἀγνοοῦντες τὴν οὐσία τῶν πραγμάτων (ἐνῷ ὄφειλαν νὰ τὴν γνωρίζουν, λόγῳ τῆς θέσεώς τους), ἀπατεῶνες δὲ, ὅσους ἐνσυνείδητα διαστρέφουν τὴν ἀλήθεια γιὰ νὰ ὑποστηρίξουν τὶς προσωπικὲς τους ἐπιλογές ἐνῷ εἶναι ἐνάντιες στὴν Πατερική διδασκαλία).

Στὸ παρὸν θὰ ἑστιάσουμε στὸ θέμα τῆς ἀγωνιστικότητος ἐναντίον τῆς διαστρεβλώσεως τῆς ὀρθῆς πίστεως ποὺ φτάνει μέχρι θυμοῦ καὶ ὀργῆς.

Ξεκινοῦμε ἀπὸ τὴν ἁπλὴ διαπίστωσι ὅτι ὁ θυμὸς -καὶ ἡ ἐπίτασίς του, ἡ ὀργὴ- εἶναι κάτι ἄσχημο καὶ πολλάκις καταστροφικό.  Εἴτε οἱ ἴδιοι ὀργιζόμεθα καὶ θυμώνουμε, εἴτε ἀντιμετωπίζομε κάποιον θυμωμένο καὶ ὀργίλο, γνωρίζουμε τὸ μέγεθος τοῦ προβλήματος. Ὁ θυμὸς εἶναι μεθύσι τῆς ψυχῆς ποὺ τὴν κάνει ἔξω φρενῶν, ὅπως κάνει τὸν μεθυσμένο ἄνθρωπο τὸ  κρασί, ὁπότε ἀλοίμονο μας σ᾿ αὐτὴν τὴν περίπτωσι.

 «Οὐαὶ οἱ μεθύοντες, οὐκ ἀπὸ οἴνου. Θυμὸς μέθη ἐστὶ τῆς ψυχῆς, ἔκφρονα αὐτὴν ποιῶν ὡς ὁ οἶνος». ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG31 181  

Ἴσως κάτι τέτοιο νὰ ἔχουν στὸ νοῦ τους (ἄν ἐνδιαφέρονται καὶ ἀσχολοῦνται μὲ ὅσα διδάσκουν οἱ Πατέρες), πάντως σὲ τέτοιες εἰκόνες καὶ καταστάσεις παραπέμπουν αὐτοὶ ποὺ χρησιμοποιοῦν τὸ ἐπιχείρημα: «Μὰ εἶσαι ταραγμένος, θυμωμένος, ὀργισμένος. Δὲν μποροῦν νὰ εἶναι ἔτσι οἱ χριστιανοί». Αὐτοὶ, βλέπετε, ἐμφανίζονται ὡς ἀτάραχοι καὶ μακάριοι. Ὁ κόσμος χάνεται καὶ αὐτοὶ οὔτε μιλιά, οὔτε λαλιά. Εἶναι ὑπεράνω. Εἶναι «πνευματικοί» ἄνθρωποι αὐτοί. Καὶ ὄχι μόνο δὲν κάνουν τίποτα, ἀλλὰ κατηγοροῦν καὶ ὅσους ἀνησυχοῦν καὶ ἀντιδροῦν, ὅπως εἴπαμε.

Τὰ κινήματα τῆς ψυχῆς βρίσκονται ὑπὸ τὴν ἐξουσία τῶν ἀνθρώπων νὰ τὰ χρησιμοποιήσουν ἤ καλῶς ἤ διαφορετικά. Ὅταν κινοῦνται πρὸς τὸ καλὸ γίνονται ἀφορμὲς ἐπαίνων. ... Ὅταν τὰ στρέφομε πρὸς τὰ κακὰ, τὰ χειρότερα, τότε γίνονται καὶ ὀνομάζονται πάθη. 

«ὅσα κινήματα τῆς ψυχῆς ὄντα ἐπὶ τῇ ἐξουσίᾳ τῶν χρωμένων κεῖται, ἢ καλῶς ἢ ἑτέρως ἔχειν. Ἀλλ' ὅταν μὲν αὐτοῖς πρὸς τὸ κρεῖττον ἡ  κίνησις ᾖ, ἐπαίνων γίνεσθαι ὕλην, ὡς τῷ ∆ανιὴλ τὴν ἐπιθυμίαν, καὶ τῷ Φινεὲς τὸν θυμὸν, καὶ τῷ καλῶς πενθοῦντι τὴν λύπην. Εἰ δὲ πρὸς τὸ χεῖρον γένοιτο ἡ ῥοπὴ, τότε πάθη γίνεσθαι ταῦτα καὶ ὀνομάζεσθαι». ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ PG46 65-68

Πρέπει νὰ γίνῃ κατανοητὸ αὐτό. Ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πῶς θὰ χρησιμοποιηθῇ εἴτε ὁ θυμὸς , εἴτε ὁ φόβος, εἴτε ἡ ἡδονὴ, εἴτε ἡ ἐπιθυμία.  Ἄν ἕνα κίνημα τῆς ψυχῆς χρησιμοποιηθῇ μὲ ἀγαθὴ χρῆσι αὐτὸ εἶναι ἀρετἠ, ἄν χρησιμοποιηθῇ ἐσφαλμένως γίνεται κακία.

«Τὰ τοιαῦτα τῆς ψυχῆς ἐν ἡμῖν ἐνεργεῖσθαι κινήματα, ὅσα προλαβὼν ὁ λόγος ἀπηριθμήσατο, θυμόν τε καὶ φόβον, καὶ ἡδονὴν καὶ  ἐπιθυμίαν, καὶ τὰ τοιαῦτα· εἴρηται δὲ τὴν μὲν ἀγαθὴν τῶν τοιούτων χρῆσιν ἀρετὴν εἶναι, διὰ δὲ τῆς ἐσφαλμένης τὴν κακίαν γίνεσθαι». ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ PG46 88-89

Πρόσφατο παράδειγμα, ποὺ ζήσαμε καὶ ζοῦμε, ὁ φόβος. Ἄν ὁ φόβος χρησιμοποιηθῇ σωστὰ ὡς φόβος Θεοῦ, τότε  ἔρχεται καὶ μᾶς προστατεύει τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν φοβούμαστε τίποτα διότι ἔχουμε πιαστεῖ ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ.

 «Εἰ τοίνυν ἔλθῃ καὶ ἐφ' ἡμᾶς ἡ τοῦ Λόγου χεὶρ, καὶ ἀστατοῦντας ἐν τῷ βυθῷ τῶν θεωρημάτων, ἐπὶ θατέρου νοήματος καταστήσειεν, ἔξω τοῦ φόβου γινόμεθα ἰσχυρῶς τοῦ χειραγωγοῦντος ἡμᾶς Λόγου περιδραξάμενοι». ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ PG44 1265

Αὐτὸ, τὸ νὰ νοιώσει τὴν προστασία τῆς χειρὸς τοῦ Κυρίου, κάνει τὸν ἄνθρωπο ἀνδρεῖο, ἀγωνιστὴ, ἀτρόμητο καὶ ἄφοβο. Ὅπως ὁ Δαυΐδ ποὺ παρακαλοῦσε τὸν Θεὸ ὄχι νὰ μὴν ἔχῃ ἐχθροὺς ἤ ὁ Θεὸς νὰ ἀποκρούῃ τὶς διαθέσεις τους, ἀλλὰ νὰ τοῦ πάρει τὸν φόβο τοῦ ἐχθροῦ ὥστε ἡ ψυχή του νὰ γίνῃ ἀτρόμητη καὶ ἀπτόητη καὶ ἄφοβη, ἀτάραχη μπροστὰ στοὺς κινδύνους, ὥστε νὰ λέῃ σὰν τὸν Παῦλο τὰ γνωστά:

« ...τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ῥυσθῆναι ἀπὸ φόβου ἐχθροῦ, οὐκ ἐχθροὺς μὴ ἔχειν, οὐδὲ τὰς ἐκείνων ἀποκρουσθῆναι προαιρέσεις· τὴν δὲ αὐτοῦ ψυχὴν ἄτρομον καὶ ἀπτόητον, καὶ ἄφοβον διατηρεῖσθαι, ὅπως, ἐν ἕξει γενόμενος ἀταραξίας, λέγῃ καὶ αὐτὸς ὁμοίως Παύλῳ· «Ἐν παντὶ θλιβόμενοι, ἀλλ' οὐ στενοχωρούμενοι· διωκόμενοι, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγκαταλειπόμενοι· καταβαλλόμενοι, ἀλλ᾿ οὐκ ἀπολλύμενοι.» ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ PG23 616

Ὁ δὲ Μέγας Βασίλειος καὶ τὸν φόβο τὸν λέει ἐπίσης μεθύσι τῆς ψυχῆς, ὅπως καὶ κάθε ἕνα ἀπὸ τὰ παθήματα ποὺ κάνουν τὸν ἄνθρωπο νὰ χάνῃ τὸ μυαλό του.

«Φόβος ἑτέρα μέθη, ὅταν ἐφ᾿ ἃ μὴ δεῖ γένηται· Ἀπὸ φόβου γὰρ, φησὶν, ἐχθροῦ ἐξελοῦ τὴν ψυχήν μου. Καὶ ὅλως ἕκαστον τῶν παθημάτων, ἐκστατικὸν διανοίας ὑπάρχον, μέθη ἂν δικαίως προσαγορεύοιτο». ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG31, 181

Τὰ εἴδαμε ὅλα αὐτὰ μὲ τὸν φόβο τοῦ κορωνοϊοῦ καὶ τοῦ θανάτου ποὺ καλλιέργησαν οἱ νεοεποχῖτες σατανιστὲς καὶ οἱ συνεργάτες τους  κληρικοί καὶ ἐξευτέλισαν τὴν ἐκκλησία, τύφλωσαν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὕβρισαν τὴν πίστι. Ἔτσι ὁ φόβος ἐνῷ μποροῦσε νὰ γίνῃ ἀφορμὴ ἀνδρείας καὶ πίστεως, ἄν γινόταν φόβος Θεοῦ, δηλαδὴ ἀρετή, κατέληξε νὰ γίνῃ φόβος γιὰ τὸ σῶμα, αἰτία δειλίας, ἀπιστίας καὶ ἐξευτελισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς ἐκκλησίας, δηλαδὴ πάθος καὶ κακία. Αὐτὸ τὸν σατανικὸ φόβο καλλιέργησαν στοὺς ἀνθρώπους οἱ ψευδοποιμένες, τοὺς ἔκαναν νὰ ξεχάσουν τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καὶ ὅτι κάθε στιγμὴ (ὁ Θεὸς) προνοεῖ καὶ ἐπισκέπτεται ὅσους ἀγωνίζονται γιὰ τὴν ἀρετή,  καὶ τώρα σφυρίζουν ἀδιάφορα σὰν νὰ μὴν ἔχουν καμμία εὐθύνη.

«Καὶ αὐτὸς ὁ φόβος, ὅταν γίνηται ὑπὲρ τὶ τοῦ σώματος, σατανικὸς γίνεται, διότι ἐδίστασεν εἰς τὴν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῇ πίστει αὐτοῦ, καὶ ἐπελάθετο πῶς ἐπιμελεῖται ὁ Θεὸς καὶ προνοεῖται τῶν ἀγωνιζομένων ὑπὲρ τῆς ἀρετῆς, τοῦ ἐπισκέπτεσθαι αὐτοὺς καθ’ ὥραν» ΑΒΒΑΣ ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ. ΤΑ ΕΥΡΕΘΕΝΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ.  ΣΕΛ.123 [1]

Τὰ ἴδια ἰσχύουν καὶ μὲ τὸν θυμὸ καὶ τὴν ὀργή. Μὰ γίνεται; θὰ πῇ κανεὶς. Ξέρω ᾿γώ; Οἱ ἅγιοι λένε ὅτι γίνεται καὶ γιὰ νὰ τὸ λένε κάτι θὰ ξέρουν. (Βεβαίως οἱ ... τοῦ Βόλου, Λαρίσης  καὶ Ἀλεξανδρουπόλεως καὶ πάσης Ἑλλάδος καὶ ὑφηλίου μεταπατερικοὶ καὶ οἰκουμενιστὲς θεωροῦν ὅσα λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες φληναφήματα καὶ παρωχημένες παλαιομοδίτικες ἀνοησίες, ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ οἱ καθυστερημένοι ποὺ τρέφονται μὲ τέτοιες τροφές. Αὐτοὶ (οἱ ... μεταπατερικοί) π.χ. βλέπουν καμμιὰ ἐκατοστὴ φῦλα (ὅλη τὴν πανσπερμία τῶν ΛΟΑΤΚΙ καὶ ... δὲν συμμαζεύεται), οἱ Πατέρες (καὶ ἀκολούθως καὶ ἐμεῖς οἱ ψεκασμένοι) βλέπουμε μόνον δύο φῦλα (ἄνδρες καὶ γυναῖκες) καὶ πολλοὺς καὶ διαφόρους ἐκφύλους. Ἀλλὰ μιὰ ποὺ δὲν μᾶς ἔχει γίνει ἀκόμη πλύσις ἐγκεφάλου θὰ συνεχίσουμε νὰ λέμε αὐτὰ τὰ .... ὀπισθοδρομικά καὶ παλαιοεποχήτικα).

Γιὰ νὰ δοῦμε λοιπόν, τί λένε οἱ Πατέρες γιὰ τὸν θυμὸ καὶ τὴν ὀργή.

«Νεῦρον γάρ ἐστι τῆς ψυχῆς ὁ θυμὸς, τόνον αὐτῇ πρὸς τὴν τῶν καλῶν ἔνστασιν ἐμποιῶν».ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG31 365

Εἶναι τὸ νεῦρο τῆς ψυχῆς ὁ θυμὸς καὶ τῆς δίδει δύναμι νὰ παλαίψῃ γιὰ τὸ καλό, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ πολλὲς φορὲς γίνεται (ὁ θυμὸς) ὑπηρέτης ἀγαθῶν πράξεων:

«Οὕτω γίνεται πολλάκις ὁ θυμὸς ἀγαθῶν πράξεων ὑπηρέτης».ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG31 368

Ὑπάρχουν περιπτώσεις ποὺ εἶναι χρήσιμος ὁ θυμός, ὅταν «γαυγίζει» κατὰ τῶν ἀλλοτρίων, τῶν ἐχθρῶν, ἐπισημαίνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:

«Ἔστιν ὅτε χρήσιμος ὁ θυμὸς, ἀλλ᾿ ὅταν ὑλακτῇ κατὰ τῶν ἀλλοτρίων». ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG60 140

Ὁ ζῆλος καὶ ἡ προθυμία τῶν ἀθλητῶν καὶ τῶν μαρτύρων, ποὺ ὁδηγοῦν στοὺς στεφάνους τῆς ὁμολογίας, γεννιοῦνται ἀπὸ τὴ δύναμι τοῦ θυμοῦ τοῦ φυσικοῦ, λέει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ὁ Σῦρος:

«Καὶ αὐτοὺς δὲ τοὺς στεφάνους τῆς ὁμολογίας, οὓς ὑποδέχονται οἱ ἀθληταὶ καὶ οἱ μάρτυρες ἐν τῇ καρτερίᾳ αὐτῶν, ἐν ταῖς δυσὶν ἐργασίαις, τοῦ ζήλου καὶ τῆς προθυμίας, τῶν τικτομένων ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ θυμοῦ τοῦ φυσικοῦ, κομίζονται· (οὗτοι) γίνονται ἀπαθεῖς ἐν τῇ σφοδρᾷ λύπῃ τῶν βασάνων». ΑΒΒΑΣ ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ ὅ.π. ΣΕΛ.123

Παραθέτω αὐτὰ τὰ ἐλάχιστα, ὑπάρχουν χιλιάδες πατερικὲς ἀναφορὲς σὲ αὐτὴ τὴν χρήσι τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς ὀργῆς. Ὅποιος ἐνδιαφέρεται δὲν θὰ δυσκολευτῇ νὰ τὰ βρῇ, ἄν ψάξῃ. Μὲ αὐτὰ ὡς δεδομένα  πόσο φαίνεται νὰ στέκουν τὰ «ἐπιχειρήματα» καὶ οἱ  κατηγορίες τῶν ψευδευλαβῶν ποιμένων;

Ἄς δοῦμε πῶς ἐξηγοῦν οἱ Πατέρες τὰ παραπάνω γιὰ νὰ κατανοήσουμε βαθύτερα τὸ θέμα.

Ὅλοι οἱ Πατέρες τὸν θυμὸ τὴν ὀργὴ ἀκόμη καὶ τὸ μῖσος τὰ παρομοιάζουν μὲ τὰ σκυλιά ποὺ φυλάνε τὶς πῦλες, ποὺ γρηγοροῦν καὶ ἀντιστέκονται στὴν ἁμαρτία καὶ στὸν διάβολο ποὺ σὰν κλέφτης καὶ ἐχθρὸς ὑπεισέρχεται νὰ καταστρέψῃ τὸν θεϊκὸ θησαυρό γιὰ νὰ «κλέψῃ καὶ θυσιάσῃ καὶ ἀπωλέσῃ».

«Τὸν δὲ θυμὸν καὶ τὴν ὀργὴν καὶ τὸ μῖσος καθάπερ κύνας τινὰς πυλωροὺς πρὸς μόνην ἐγρηγορέναι τὴν τῆς ἁμαρτίας ἀντίστασιν καὶ κατὰ τοῦ «κλέπτου» καὶ πολεμίου κεχρῆσθαι τῇ φύσει, ὃς ἐπὶ λύμῃ τοῦ θείου θησαυροῦ παρεισδύεται καὶ διὰ τοῦτο ἔρχεται, «ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ». ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ PG44 389

Ἄμα δὲν θυμώσεις ἐναντίον τοῦ πονηροῦ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν μισήσῃς ὅσο πρέπει. Πρέπει ὅση σπουδὴ ἔχει κανεὶς γιὰ τὴν ἀγάπη τῆς ἀρετῆς, ἄλλη τόση νὰ ἔχῃ καὶ γιὰ τὸ μῖσος τῆς ἁμαρτίας. Γι᾿ αὐτὸ εἶναι πολὺ χρήσιμος ὁ θυμὸς. Ὅπως ὁ σκύλος εἶναι δίπλα στὸν βοσκὸ, ἔτσι καὶ ὁ θυμὸς εἶναι δίπλα καὶ φρουρεῖ τὸν λογισμό, καὶ μένει πρᾶος καὶ ὑπάκουος σὲ ὅσα ὀφελοῦν, ἀλλὰ ἐξαγριώνεται στὴν θέα καὶ τὴν φωνὴ τοῦ ἀλλοτρίου ἀκόμη καὶ ἄν φαίνεται ὅτι ἔρχεται γιὰ καλό, ὅταν ὅμως τοῦ μιλήσει ὁ γνωστὸς καὶ ὁ φίλος μαζεύεται.

«Οὐ γὰρ, εἰ μὴ θυμωθείης κατὰ τοῦ πονηροῦ, δυνατόν σοι μισῆσαι αὐτὸν ὅσον ἄξιον. Δεῖ γὰρ, οἶμαι, τὴν ἴσην σπουδὴν ἔχειν περί τε τὴν ἀγάπην τῆς ἀρετῆς καὶ περὶ τὸ μῖσος τῆς ἁμαρτίας. Πρὸς ὅπερ μάλιστα χρήσιμος ὁ θυμός· ἐπειδὰν οἷον κύων ποιμένι, οὕτως ὁ θυμὸς τῷ λογισμῷ παρεπόμενος, πρᾶος μένῃ καὶ χειροήθης τοῖς ὠφελοῦσι, καὶ εὐανάκλητος τῷ λογισμῷ, πρὸς μὲν τὴν ἀλλοτρίαν καὶ φωνὴν καὶ ὄψιν ἐξαγριούμενος, κἂν θεραπείαν ἔχειν δοκῇ, τοῦ δὲ συνήθους αὐτῷ καὶ φίλου ἐμβοήσαντος, ὑποπτήσσων. Αὕτη ἀρίστη ἐστὶ καὶ ἔμμετρος τῷ φρονίμῳ τῆς ψυχῆς μέρει παρὰ τοῦ θυμοειδοῦς ἡ συνεργία». ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG31 365

Λέει καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: Τί σημαίνει τὸ «ὁ ὀργιζόμενος κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ του ματαίως»; Χρησιμοποιεῖται ἀντί τοῦ «Μὴν ὑπερασπίζεσαι τὸν ἑαυτό σου, οὔτε νὰ ζητᾶς ἐκδίκησι». Ἄν ὅμως δῇς ἄλλον νὰ χάνεται δῶσε του χεῖρα βοηθείας. Αὐτὸ δὲν εἶναι πλέον θυμός, ὅταν εἶναι ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τὴν συμπάθεια πρὸς τὸν ἑαυτό σου.

«Ἔστιν ὅτε χρήσιμος ὁ θυμὸς, ἀλλ' ὅταν ὑλακτῇ κατὰ τῶν ἀλλοτρίων. Τί ἐστιν, Ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ; Ἀντὶ τοῦ, Μὴ ἄμυνε σαυτῷ, μηδὲ ἐκδίκει· ἂν ἕτερον ἴδῃς ἀπολλύμενον, ὄρεξον χεῖρα. Οὐκ ἔτι θυμὸς λοιπὸν τοῦτό ἐστιν, ὅταν τῆς οἰκείας συμπαθείας ἀπηλλαγμένος ᾖς». ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG60 140

Πῶς φαίνονται τὰ λόγια τῶν Πατέρων, στοὺς ἀγαπομανεῖς τῶν λόγων καὶ δουλοπρεπεῖς τῶν ἔργων; Σ᾿ αὐτοὺς ποὺ ὅταν λειτουργοῦν ὡς τσιράκια τῆς κάθε διαφθαρμένης ἐξουσίας καὶ προπαγανδίζουν καὶ ἐκτελοῦν τὰ ἐγκληματικὰ σχέδιά της, ἐμφανίζονται ἔμπλεοι ἀγάπης καὶ πραότητος (θυμᾶστε τὶς δακρύβρεχτες προτροπές τους γιὰ ἀποχὴ ἀπὸ τὸν ἐκκλησιασμό, ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία, ἀπὸ τὴν Θεία Κοινωνία. Τὶς μασκοφορίες. Τὴν προτροπὴ γιὰ τοὺς δολοφονικοὺς ἐμβολιασμοὺς, ὡς ἔργον Θεοῦ κτλ). Δώσανε χεῖρα βοηθείας στὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ ὅταν καταδυναστευόταν ἀπὸ τοὺς τυραννίσκους–μαριονέτες, ὅταν τὸν ἐξαπατοῦσαν μὲ δωράκια ἤ τὸν ἐκβίαζαν μὲ πρόστιμα καὶ ἐγκλεισμοὺς καὶ ἀπώλεια τῆς ἐργασίας ἤ κοίταζαν τὸν ἑαυτούλη τους καὶ τὸ βαλάντιό τους καὶ τὸ «συμφέρον» τους; Οὔτε τοὺς ἀδελφοὺς κληρικοὺς δὲν ὑπεραπίστηκαν ὅταν ἐδιώκοντο, ἀλλὰ τοὺς κατέδιδαν ἤ ἀπειλούσαν ὅτι θὰ τοὺς καταδώσουν ἄν δὲν ὑποκύψουν στὰ κελεύσματα τους γιὰ προδοσία τῆς πίστεως.

Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ εἶναι πρᾶος, ἀλλὰ καὶ ξύπνιος, σὲ ἑτοιμότητα. Ὅπως ἦταν ὁ Μωϋσῆς. Δὲν εἴμαστε, ὅμως, ἔτσι ἐμεῖς. Ἐκεῖ ποὺ πρέπει νὰ δείξουμε πραότητα εἴμαστε ἀγριώτεροι ἀπὸ ὅλα τὰ θηρία. Ἐκεῖ ποὺ πρέπει νὰ ξεσηκωθοῦμε εἴμαστε νωθρώτεροι ἀπὸ ὅλους καὶ κοιμισμένοι. Ἐπειδὴ δὲν χρησιμοποιοῦμε σὲ τίποτα σωστὸ καὶ πρέπον τὶς δυνάμεις μας, γι᾿ αὐτὸ καὶ ξοδεύουμε τὴ ζωή μας τζάμπα, μάταια.

«Ὁ Μωϋσῆς ...  Καίτοι πραότατον αὐτὸν ἡ Γραφὴ μαρτυρεῖ, ἀλλ' ὅμως ἦν καὶ διεγηγερμένος. Ἀλλ᾿ οὐχ ἡμεῖς· ἀλλ᾿ ἔνθα μὲν πραότητα ἐπιδείκνυσθαι χρὴ, πάντων θηρίων ἐσμὲν ἀγριώτεροι· ἔνθα δὲ διεγερθῆναι, πάντων νωθέστεροι  καὶ ὑπνηλότεροι. Ἐπεὶ οὖν οὐκ εἰς δέον κεχρήμεθα τοῖς ἐν ἡμῖν, διά τοι τοῦτο καὶ εἰς οὐδὲν δέον   ὁ βίος ἡμῖν ἀνάλωται». ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG60 140

Καὶ παρακαλεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης, τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἀσυμβίβαστος γι᾿ αὐτὸ καὶ διωχθεὶς, αὐτὸς ποὺ δὲν νέρωσε τὸν οἶνο τῆς πίστεως καὶ τῆς ὁμολογίας, νὰ χρησιμοποιοῦμε τὸν θυμό ἀνάλογα μὲ τὸν καιρὸ καὶ τὶς περιστάσεις. Ἄν εἶναι νὰ βοηθήσουμε τὴν πάρτη μας, τὸν ἑαυτούλη μας, ποτὲ δὲν εἶναι καιρὸς γιὰ τὸν θυμό. Ἄν ὅμως πρέπει νὰ διορθώσουμε ἄλλους, τότε πρέπει νὰ τὸν χρησιμοποιήσουμε, γιὰ νὰ ἁρπάξουμε τοὺς ἄλλους, τοὺς ἀδελφοὺς,  ἀπὸ τὰ νύχια τοῦ διαβόλου.  

«Διὸ παρακαλῶ, ἡμεῖς εἰς καιρὸν χρώμεθα τῷ πράγματι. Θυμοῦ γὰρ καιρὸς οὐδαμοῦ, ὅταν ἑαυτοῖς βοηθῶμεν· ἂν δὲ ἑτέρους διορθῶσαι χρὴ, τότε μάλιστα αὐτῷ χρῆσθαι δεῖ, ἵνα ἑτέρους ἐξαρπάσωμεν». ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG60 140

Άπὸ αὐτὰ τὰ λίγα ἀντιλαμβάνεται καὶ ὁ ἔχων μυαλὸ καὶ συνείδησι σαλιγκαριοῦ τὴν ἀξία καὶ τὴν ποιότητα καὶ τὴν ὀρθότητα τῶν λόγων αὐτῶν ποὺ μιλοῦν γιὰ θυμώδεις καὶ ὀργισμένους ἱεροκατηγόρους ποὺ ... δὲν ἀνήκουν στὶς τάξεις τῶν καθὼς πρέπει χριστιανῶν.

Πόσες φορὲς δὲν ἔχουν γραφεῖ τὰ ἅγια λόγια τοῦ ἁγίου Παϊσίου τὰ σχετικά μὲ τὴν μαρτυρία τῆς πίστεως καὶ τὴν σιωπὴ τῶν συμφεροντολόγων; Πῶς τὰ προσπερνοῦν; Τί νομίζουν, ὅτι ἦταν ἕνας βολεψάκιας σὰν τοῦ λόγου τους; Τώρα βάζουν εἰκόνες καὶ χτίζουν ἐκκλησίες καὶ κάνουν παρακλήσεις, ἀλλὰ τὶς ὑποθῆκες του τὶς ἀρνοῦνται. Ἔφταναν καὶ περίσσευαν αὐτά ποὺ εἶπε. Ἀλλὰ ποιός ἀκούει; Ποιὸς ἀκούει τὸν ταπεινὸ καλόγερο; Γι᾿ αὐτὸ ἔβαλα μερικὰ λόγια ἀπὸ τοὺς ἁγίους μας, νὰ δῇ ὅποιος ἐνδιαφέρεται ὅτι ὅλοι οἱ ἅγιοι ἔλεγαν καὶ λένε παντοῦ καὶ πάντοτε τὰ ἴδια καὶ δὲν συγχρονίζονται οὔτε ἀλλάζουν μὲ τοὺς καιροὺς καὶ τὶς ἐποχές. Συγκρίνετε τὰ παραπάνω λόγια τῶν Πατέρων μὲ τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Παϊσίου:   

«Ὅποιος σπρώχνει στὸ κακὸ τὸν ἄλλον θὰ δώση λόγο στὸν Θεὸ γι' αὐτό. Καὶ ὁ διπλανὸς ὅμως θὰ δώση λόγο, γιατὶ ἔβλεπε ἐκεῖνον νὰ κάνη κακὸ στὸν συνάνθρωπό του καὶ δὲν ἀντιδροῦσε». ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ ΛΟΓΟΙ Β΄ ΣΕΛ 20-21

«Τὸ νὰ ἐνδιαφέρεται κανεὶς τώρα καὶ νὰ ἀνησυχῆ γιὰ τὴν κατάσταση στὴν ὁποία βρίσκεται τὸ ἔθνος μας εἶναι ὁμολογία, γιατὶ ἡ Πολιτεία τὰ βάζει μὲ τὸν θεῖο νόμο. Ψηφίζει νόμους ἐνάντιους στὸν νόμο τοῦ Θεοῦ».  ὅ.π. σελ.22

«Ἕναν πολιτικὸ τὸν ἔφτυσα. «Πές, τοῦ λέω, "δὲν συμφωνῶ μ᾿ αὐτό". Τίμια πράγματα. Θέλεις νὰ ἐξυπηρετηθῆς ἐσὺ καὶ νὰ ρημάξουν ὅλα;». Ἂν οἱ Χριστιανοὶ δὲν ὁμολογήσουν, δὲν ἀντιδράσουν, αὐτοὶ θὰ κάνουν χειρότερα. Ἐνῶ, ἂν ἀντιδράσουν, θὰ τὸ σκεφθοῦν». ὅ.π.σελ.37

«Ἔχω ἀκούσει καὶ Πνευματικοὺς νὰ λένε: «Ἐσεῖς μὴν ἀσχολῆσθε μ᾿ αὐτά»! Ἂν εἶχαν μεγάλη ἁγιότητα καὶ ἔφθαναν μὲ τὴν προσευχὴ σὲ τέτοια κατάσταση, ποὺ νὰ μὴν τοὺς ἐνδιαφέρη τίποτε, νὰ τοὺς φιλοῦσα καὶ τὰ πόδια. Ἀλλὰ τώρα ἀδιαφοροῦν, γιατὶ θέλουν νὰ τὰ ἔχουν καλὰ μὲ ὅλους καὶ νὰ καλοπερνοῦν». ὅ.π. σελ.23

«Νὰ μὴ θέλουμε νὰ βγάλη ὁ ἄλλος τὸ φίδι ἀπὸ τὴν τρύπα, γιὰ νὰ ἔχουμε ἐμεῖς τὴν ἡσυχία μας. Αὐτὸ εἶναι ἔλλειψη ἀγάπης. Ὕστερα ἀρχίζει ὁ ἄνθρωπος νὰ κινῆται ἀπὸ συμφέρον. Γι' αὐτὸ βλέπεις ἕνα πνεῦμα σήμερα: «Μὲ τὸν τάδε νὰ ἔχουμε σχέσεις, γιὰ νὰ μᾶς λέη καλὰ λόγια. Μὲ τὸν ἄλλο νὰ τὰ ἔχουμε καλά, γιὰ νὰ μὴ μᾶς διασύρη κ.λπ. Νὰ μὴ μᾶς πάρουν γιὰ κορόιδα, νὰ μὴ γίνουμε θύματα». ὅ.π. σελ.35-36

Νὰ παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἁγίους του νὰ μᾶς δώσῃ ὑπομονὴ γι᾿ αὐτὰ ποὺ ἔρχονται  καὶ νὰ διατηρήσουμε τὴν ψυχὴ μας ἀτρόμητη ἀπτόητη καὶ ἄφοβη μπροστὰ στὰ φόβητρα καὶ τὶς μεθοδεῖες τοῦ διαβόλου, ὥστε νὰ μένουμε ἀτάραχοι μπροστὰ στὶς ἐπιθέσεις του, ἀκόμη καὶ ὅταν γίνονται διὰ τῶν ποιμένων, γιὰ τοὺς ὁποίους ὀφείλουμε νὰ εὐχόμαστε μετάνοια καὶ φώτισι γιὰ τὸ καλὸ καὶ τῶν ψυχῶν τους καὶ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ ποὺ ἀνέλαβαν νὰ ποιμένουν.

Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων. 23 Μαρτίου 2023

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Οἱ παραπομπὲς γίνονται ἀπὸ τὸ ἔργο: «ΟΣΙΟΥ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ: ΤΑ ΕΥΡΕΘΕΝΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ. Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ ἁγιορείτου. Κελλίον Τιμίου Προδρόμου. Ἄγιον Ὅρος. Γ΄ ἔκδ. 2020».

«Πᾶνος»