ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Ὁ ἐκχριστιανισμὸς τῶν Σλαβικῶν λαῶν εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα γεγονότα, τόσο γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ὅσο καὶ γιὰ τὴν πολιτικὴ ἱστορία. Ἡ μεγάλη ὁμοεθνία τῶν Σλάβων ἄφησαν πίσω τους τὸ βάρβαρο καὶ εἰδωλολατρικὸ παρελθὸν καὶ ἐντάχτηκαν στὸν πολιτισμένο κόσμο καὶ τὸ σπουδαιότερο: γνώρισαν τὴ σώζουσα ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, χάρις στοὺς δύο μεγάλους ἄνδρες, τοὺς ἁγίους Θεσσαλονικεῖς ἀδελφοὺς Κύριλλο καὶ Μεθόδιο.
Ἔζησαν τον 9ου αἰῶνα. Ἦταν δύο ἀπὸ τὰ ἑπτὰ παιδιὰ ὀνομαστῆς οἰκογένειας τῆς Θεσσαλονίκης. Ὁ πατέρας τους Λέων ὁ δρουγγάριος, εὐσεβὴς ἄνθρωπος, κατεῖχε ὑψηλὴ στρατιωτικὴ θέση. Φρόντισε νὰ δώσει σπουδαῖα μόρφωση στὰ παιδιά του καὶ νὰ τὰ τοποθετήσει σὲ ἀνώτερες κρατικὲς θέσεις.
Ὁ Κύριλλος (Κωνσταντῖνος ἦταν τὸ κοσμικό του ὄνομα), γεννήθηκε τὸ 827. Σπούδασε στὴν Κωνσταντινούπολη, χειροτονήθηκε ἱερέας καὶ ἔφτασε στὸ βαθμὸ τοῦ ἐπισκόπου. Παράλληλα δίδαξε στὰ ἐκεῖ ὀνομαστὰ πανεπιστήμια Φιλολογία, Φιλοσοφία καὶ Θεολογία. Γνώριζε τὴ σλαβική, τὴν ἑβραϊκή, τὴ συριακὴ καὶ τὴν ἀραβικὴ γλῶσσα, τίς ὁποῖες χρησιμοποίησε στὸ κατοπινὸ ἱεραποστολικό του ἔργο.
Ὁ Μεθόδιος (Μιχαὴλ ἦταν τὸ κοσμικό του ὄνομα), γεννήθηκε τὸ 815. Ἔκαμε καὶ αὐτὸς λαμπρὲς σπουδὲς καὶ ξεκίνησε τὴν καριέρα του ὡς ἀνώτατος στρατιωτικὸς διοικητὴς τῆς Θεσσαλίας. Ἀλλὰ ἀργότερα παραιτήθηκε ἀπὸ τὸ ἀξίωμά του, ἀποσύρθηκε σὲ μοναστήρι στὸν Ὄλυμπο, ὅπου ἐκάρῃ μοναχός.
Βρισκόμαστε μὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ τὸ Βυζάντιο βρίσκεται στὸ ἀπόγειο τῆς δυνάμεώς του. Ἡ βυζαντινὴ δόξα εἶχε φτάσει ὡς τοὺς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι θαύμαζαν τὸν βυζαντινὸ πολιτισμό. Τὸ 863 ὁ Σλάβος ἡγεμόνας τῆς Μοραβίας Ρατισλάβος ζήτησε ἀπὸ τὸν βυζαντινὸ αὐτοκράτορα Μιχαὴλ Γ΄ καὶ τὸν Πατριάρχη Φώτιο νὰ στείλουν ἱεραποστόλους γιὰ νὰ ἐκχριστιανίσουν τὸν λαό του καὶ νὰ υἱοθετήσουν τὸν πολιτισμὸ τῶν βυζαντινῶν. Τόσο ὁ αὐτοκράτορας Μιχαήλ, ὅσο καὶ ὁ ἅγιος Φώτιος ἐπέλεξαν τοὺς δύο ἀδελφοὺς νὰ ἀναλάβουν τὸ δύσκολο αὐτὸ ἔργο. Ἐκεῖνοι δέχτηκαν μὲ χαρὰ καὶ προθυμία, διότι θεώρησαν τὴν ἀποστολή τους ὡς κλήση τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τῶν Σλάβων, οἱ ὁποῖοι βρισκόταν στὸ σκοτάδι τῆς πλάνης. Ἀλλὰ καὶ νὰ τοὺς καταστήσουν φίλους τῆς αὐτοκρατορίας, σταματῶντας τίς ληστρικὲς ἐπιδρομές τους στὰ βόρεια σύνορά της.
Ἡ πρώτη ἐνέργειά τους ἦταν νὰ δημιουργήσουν ἀλφάβητο, γιὰ νὰ προσεγγίσουν εὐκολότερα τοὺς ἀμαθεῖς αὐτοὺς λαούς. Ὁ μεγαλοφυὴς Κύριλλος ἐφηῦρε ἀλφάβητο, στηριζόμενο στὸ ἑλληνικὸ καὶ ἀποδίδοντας τοὺς φθόγγους τῆς σλαβικῆς γλώσσας. Ἡ γραφή του ὀνομάστηκε Κυριλλική, πρὸς τιμὴ τοῦ Κυρίλλου καὶ ἀποτέλεσε ὡς τὰ σήμερα τὸ ἀλφάβητο ὅλων τῶν σλαβικῶν λαῶν. Ὀνομάστηκε Γλαγολιτικό, στὸ ὁποῖο μετέφρασαν τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ πολλὰ θεολογικὰ καὶ λειτουργικὰ βιβλία τῆς Ἐκκλησίας.
Ἔχοντας τὴν στήριξη τῶν βυζαντινῶν καὶ τοῦ Ρατισλάβου, ἐργάστηκαν μὲ πρωτοφανῆ ζῆλο καὶ σὲ σύντομο χρόνο ἐκχριστιάνισαν τοὺς Μοραβοὺς καὶ ἄλλους λαοὺς τῆς Κεντρικῆς Εὐρώπης. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἄρεσε στοὺς βάρβαρους Φράγκους, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀσπασθεῖ τὸ λατινικὸ δόγμα, καὶ εἶχαν υἱοθετήσει κακόδοξες πίστεις, ὅπως τὴν αἵρεση τοῦ φιλιόκβε, διότι ἔβλεπαν ὡς ἀπειλὴ τὴν ἐπιρροὴ τῶν βυζαντινῶν στὶς κτήσεις τους. Παράλληλα προκάλεσαν τὴν ὀργὴ καὶ τὴ ζήλια τῶν Λατίνων κληρικῶν, διότι καὶ ἐκεῖνοι ἔβλεπαν νὰ περιορίζεται ἡ ἐξουσία τους στὰ μέρη ἐκεῖνα. Ἐπιπλέον ἔβλεπαν μὲ καχυποψία τὴν ἀλλαγὴ ἐθίμων τῶν χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι ἀρέσκονταν νὰ ἀκολουθοῦν πλέον τὰ βυζαντινά. Ἄς μὴν ξεχνᾶμε πὼς τὴν ἴδια ἐποχὴ ἔχουμε τὸ πρῶτο, ἐπὶ ἱεροῦ Φωτίου σχίσμα, μὲ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης, ἡ ὁποία ἄρχισε νὰ δηλητηριάζει τίς σχέσεις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν. Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν οἱ ἐντάσεις καὶ οἱ διώξεις τῶν δύο ἱεραποστόλων ἀπὸ τοὺς ψευδάδελφους χριστιανούς.
Τὸ 868 ἀναγκάστηκαν νὰ μεταβοῦν στὴ Ρώμη γιὰ νὰ ἀπολογηθοῦν στὸν πάπα Ἀνδριανὸ Β΄, κατηγορούμενοι ὅτι παρέβαιναν τὸ λατινικὸ δόγμα, ἐπειδὴ εἶχαν εἰσάγει τὴ σλαβικὴ γλῶσσα στὴ λατρεία, ἐνῶ ἦταν ὑποχρεωμένοι νὰ χρησιμοποιοῦν μόνο τρεῖς γλῶσσες, τὴν ἑβραϊκή, τὴν ἑλληνικὴ καὶ τὴν λατινική. Ὁ Κύριλλος καὶ ὁ Μεθόδιος ὑποστήριξαν μὲ σθένος πὼς οἱ γλῶσσες εἶναι ἀνθρώπινα κατασκευάσματα καὶ πὼς ὅλοι οἱ λαοὶ ἔχουν τὸ δικαίωμα νὰ ἀκοῦνε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ τελεῖται ἡ λατρεία τους στὴ μητρική τους γλῶσσα καὶ στὴν κουλτούρα τους. Ὁ Πάπας πείστηκε καὶ εὐλόγησε τίς μεταφράσεις καὶ δικαίωσε τοὺς δύο βυζαντινοὺς ἱεραποστόλους. Μάλιστα τέλεσε ὁ ἴδιος, μὲ συλλειτουργούς του τὸν Κύριλλο καὶ Μεθόδιο, λειτουργία στὴ σλαβικὴ γλῶσσα, ἀναγνωρίζοντάς την καὶ ἐπίσης καταδίκασε ὡς κακόδοξους (τριγλωσσίτες), ὅσους ἀπέκλειαν καὶ ἄλλες γλῶσσες ἀπὸ τὴ θεία λατρεία.
Ὁ Κύριλλος (Κωνσταντῖνος) κατὰ τὴν παραμονή του στὴ Ρώμη ἀρρώστησε καὶ κοιμήθηκε τὸ Φεβρουάριο τοῦ 869, ἀφοῦ προηγουμένως ἔλαβε τὸ μοναχικὸ σχῆμα καὶ τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κύριλλος. Ἐτάφῃ μὲ τιμὲς στὴν περίφημη βασιλικὴ τοῦ Ἁγίου Κλήμεντα, ὅπου σώζεται μέχρι σήμερα ὁ τάφος του. Τὸ ἔργο του στοὺς Σλάβους τὸ συνέχισε ὁ Μεθόδιος, ἐν μέσῳ ἀφόρητων διώξεων, φυλακίσεων καὶ ταλαιπωριῶν ἀπὸ τοὺς Φράγκους καὶ τοὺς Λατίνους, παρ᾿ ὅλη τὴ στήριξη ποὺ εἶχε ἀπὸ τὸν Πάπα. Εἶχε χειροτονηθεῖ ἐπίσκοπος Σιρμίου. Κοιμήθηκε στὶς 6 Ἀπριλίου τοῦ 885. Ἡ μνήμη τους ἑορτάζεται ἀπὸ κοινοῦ στὶς 11 Μαΐου.
Οἱ ἅγιοι Κύριλλος καὶ Μεθόδιος, οἱ φωτιστὲς τῶν Σλάβων ἀνήκουν χωρὶς ἀμφιβολία στὶς κορυφαῖες προσωπικότητες τῆς παγκόσμιας ἱστορίας. Φώτισαν, μὲ τὸ σωτήριο μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου, τοὺς εὑρισκομένους στὰ σκοτάδια τῆς πλάνης λαοὺς Κεντρικῆς Εὐρώπης καὶ ταυτόχρονα τοὺς ἐκπολίτισαν, μεταλαμπαδεύοντας σ᾿ αὐτοὺς τὸν θαυμαστὸ βυζαντινὸ πολιτισμό. Δίκαια οἱ ἀδελφοί μας Σλάβοι τιμοῦν μὲ ἰδιαιτερότητα τοὺς δύο μεγάλους ἄνδρες καὶ θεωροῦν ἐμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες ὡς φωτιστές τους. Ἰδοὺ ὁ σωστικὸς καὶ ἐκπολιτιστικὸς ρόλος τῆς Ἐκκλησίας μας στὸν κόσμο, ποὺ δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ δοῦν οἱ πνευματικὰ κοντόφθαλμοι σύγχρονοί μας ἐπικριτές Της!
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου