Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Γεράσιμος - Ὁ νέος ἀσκητής τῆς Κεφαλονιᾶς

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Ὁ μοναχισμὸς εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς δύο δρόμους ποὺ μπορεῖ νὰ ἐπιλέξῃ ὁ Χριστιανὸς στὴν ζωή του, ἤτοι τὸν ἔγγαμο ἢ τὸν ἄγαμο βίο. Καὶ οἱ δύο αὐτοὶ δρόμοι εἶναι γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας ἰσότιμοι καὶ εὐλογημένοι, καὶ ὁδηγοῦν ἐξίσου στὴ θέωση. Ὁ μοναχισμὸς εἶναι μιὰ δυναμικὴ παρουσία στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν ὁποῖο ἁγίασαν ἀμέτρητα πλήθη ὁσίων, ἐδῶ καὶ δύο χιλιάδες χρόνια. Ἕνας ἀπὸ τοὺς πολυάριθμους ἁγίους μοναχοὺς εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Γεράσιμος, ὁ Νέος Ἀσκητής, ὁ ὁποῖος ἀναδείχτηκε ὡς μιὰ ἀπὸ τὶς σπουδαιότερες μοναστικὲς μορφὲς τῶν νεωτέρων χρόνων, ἐφάμιλλος τῶν μεγάλων μοναχῶν τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας.
 

Γεννήθηκε τὸ 1506 στὰ Τρίκαλα τῆς Κορινθίας. Καταγόταν ἀπὸ τὴν ἐπιφανῆ βυζαντινὴ οἰκογένεια τῶν Νοταράδων. Οἱ γονεῖς του Δημήτριος καὶ Καλὴ τοῦ ἔδωσαν ἄριστη ἀνατροφὴ καὶ εὐσέβεια. Τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Γεώργιος. Ὅταν ἔγινε 20 χρονῶν πῆγε στὴ Ζάκυνθο, ἡ ὁποία ἦταν ἕνα σημαντικὸ κέντρο τῶν γραμμάτων, παρ᾿ ὅλο ὅτι βρισκόταν ὑπὸ ἑνετικὴ κατοχή. Ἐκεῖ ἀπέκτησε σεβαστὴ μόρφωση, ἀλλὰ μὴ μπορῶντας νὰ ἀντέξῃ τὶς ἀφόρητες πιέσεις τῶν αἱρετικῶν παπικῶν κατὰ τῶν ὀρθοδόξων, ἀποφάσισε νὰ ἐγκαταλείψῃ τὸ νησὶ καὶ νὰ μεταβῇ σὲ ἄλλα σημαντικότερα πνευματικὰ κέντρα.
 

Πρῶτος σταθμός του ἡ Κωνσταντινούπολη, ὅπου ζήτησε τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ ἀναχώρησε γιὰ τὸ Ἅγιον Ὅρος. Ἔγινε μοναχός, πιθανὸν στὴ Μονὴ Ἰβήρων, καὶ ἔλαβε τὸ ὄνομα Γεράσιμος. Ἀσκήτεψε δὲ στὸ κελλὶ τοῦ Ἁγίου Βασιλείου στὴν Καψάλα. Ὕστερα ἀπὸ ὁρισμένα χρόνια, τὸ 1538 ἀποφάσισε νὰ πάει ὡς προσκυνητὴς στοὺς Ἁγίους Τόπους. Προσκύνησε τὸν Πανάγιο Τάφο καὶ τὸ ἄλλα Ἱερὰ Προσκυνήματα. Κατόπιν πῆγε στὸ Σινᾶ, στὴν Ἀντιόχεια, στὴν Ἀλεξάνδρεια καὶ τὴν ἔρημο τῆς Θηβαΐδας, ὅπου εἶχε καθαγιασθεῖ ἀπὸ μυριάδες ἁγίους ἀσκητὲς στὰ πρωτοχριστιανικὰ χρόνια. Κατόπιν ξαναγύρισε στὸν Πανάγιο Τάφο, ὅπου ὁ Πατριάρχης Γερμανὸς τὸν κράτησε κοντά του καὶ τὸν ἀξίωσε μὲ τὸ διακόνημα τοῦ καντηλανάφτη τοῦ Ἁγίου Τάφου. Ἐκεῖ χειροτονήθηκε διάκονος καὶ μετὰ πρεσβύτερος.
 

Στὰ 1548 ἄφησε τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ταξίδεψε στὴν Κρήτη, ὅπου ἔμεινε δύο χρόνια καὶ κατόπιν πῆγε ξανὰ στὴ Ζάκυνθο. Ἀσκήτεψε σὲ σπηλιὰ στὸν Ἅγιο Νικόλαο Γερακαρίου καὶ ἴσως λειτουργοῦσε στὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Λαζάρου. Ἡ παράδοση λέει πὼς ὁ ἅγιος Γεράσιμος βάπτισε τὸν κατοπινὸ ἅγιο Διονύσιο. Ὅμως ἡ ἀφόρητη κατάσταση ποὺ δημιουργοῦσαν οἱ δυνάστες ἑνετοὶ καὶ οἱ αἱρετικοὶ παπικοὶ στὸ νησί, τὸν ἀνάγκασαν νὰ περάσῃ στὴν ἀντίπερα νῆσο, τὴν Κεφαλονιά, ὅπου τὰ πράγματα ἦταν λιγότερο ἀσφυκτικά. Ἐγκαταστάθηκε ἀρχικὰ σὲ μιὰ σπηλιὰ κοντὰ στὸ Ἀργοστόλι, ὅπου ἀσκήτεψε κοντὰ ἕξι χρόνια. Στὰ 1561 ὁ ἱερέας Γεώργιος Βάλσαμος ἀπὸ τὸ χωριὸ Βαλσαμάτα, τοῦ παραχώρησε ἕνα ἐρημοκκλήσι στὴν περιοχὴ τῶν Ὁμαλῶν, στοὺς πρόποδες τοῦ Αἴνου, ἀφιερωμένο στὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, μαζὶ μὲ τὰ γύρω κτήματα. Ὁ ἅγιος Γεράσιμος ἀποδέχτηκε τὴ δωρεὰ καὶ ἵδρυσε γυναικεία Μονή, μὲ τὸ ὄνομα «Νέα Ἱερουσαλήμ», μὲ τὴν ἄδεια τοῦ μητροπολίτου Παχωμίου.
 

Ἐκεῖ ἔζησε ὡς πραγματικὸς ἀσκητής, καὶ διακονοῦσε ὡς λειτουργὸς καὶ πνευματικὸς τῆς Μονῆς. Μὲ τὸν προσωπικὸ του ἀγῶνα καὶ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔφτασε σὲ ὕψη ἁγιότητας, ὥστε ἡ φήμη του ἔγινε γνωστή, ὄχι μόνο στὴν Κεφαλονιά, ἀλλὰ σὲ πολλὰ μέρη τῆς Ἑλλάδος, ὅπου ἔτρεχαν οἱ πιστοὶ νὰ πάρουν τὴν εὐλογία του καὶ νὰ τὸν συμβουλευτοῦν. Ἡ φήμη του ἔφτασε καὶ ὡς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ὅπου ὁ Πατριάρχης ἔθεσε τὴ Μονή του ὑπὸ τὴν προστασία του καὶ ἀπέκλεισε ὡς ἕνα σημεῖο τὶς ἀνεπίτρεπτες ἐπιθέσεις τῶν αἱρετικῶν παπικῶν τοῦ νησιοῦ κατὰ τῆς Μονῆς.
 

Ὁ ἅγιος κοιμήθηκε, ὄχι τυχαῖα, στὶς 15 Αὐγούστου τοῦ 1579, τὴν ἡμέρα ποὺ ἡ Ὀρθοδοξία ἑόρταζε τὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, τὴν Ὁποία εὐλαβοῦνταν καὶ τιμοῦσε
σὲ ὅλη του τὴ ζωή. Τὴν ἐξόδιο ἀκολουθία τέλεσε, ἐνώπιον χιλιάδων πιστῶν, ὁ μητροπολίτης Φιλόθεος Λοβέρδος.
 

Δύο χρόνια ἀργότερα, στὶς 20 Ὀκτωβρίου τοῦ 1581 ἔγινε ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου του, τὸ ὁποῖο βρέθηκε ἐντελῶς ἄφθορο, νὰ εὐωδιάζει! Οἱ παπικοὶ Ἑνετοὶ θορυβήθηκαν ἀπὸ τὸ γεγονὸς καὶ ἔδωσαν διαταγὴ νὰ ταφῇ ξανά, ὥστε νὰ συμπληρωθοῦν 3 χρόνια. Ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ νέα ἐκταφὴ βρέθηκε ἄφθορο καὶ εὐωδιάζον! Γι᾿ αὐτὸ ἀποφασίστηκε νὰ μὴν ταφῇ ξανά, ἀλλὰ νὰ τεθῇ σὲ λάρνακα μέσα στὸ καθολικὸ τῆς Μονῆς. Ὁ πιστὸς λαὸς εἶχε τὴν βεβαιότητα ὅτι ὁ Γεράσιμος εἶναι ἅγιος, προτοῦ καταταγεῖ ἐπίσημα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὸ ἁγιολόγιό Της. Γι᾿ αὐτὸ συνέρρεαν πλήθη στὴ Μονὴ γιὰ νὰ ἁγιαστοῦν ἀπὸ τὸ τίμιο λείψανό του καὶ νὰ ζητήσουν τὴ βοήθειά του. Ἡ ἁγιοκατάταξή του ἔγινε τὸ 1622 καὶ ὁρίστηκε νὰ ἑορτάζεται ἡ κοίμησή του στὶς 16 Αὐγούστου καὶ ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου του στὶς 20 Ὀκτωβρίου.
 

Τὸ ἀνεξήγητο θαῦμα τῆς ἀφθαρσίας τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ ἁγίου Γερασίμου, ὅπως καὶ πλήθους ἄλλων ἄφθορων λειψάνων ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι γιὰ μᾶς τοὺς πιστοὺς τὸ τεκμήριο τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν στὰ ἔσχατα καὶ φυσικὰ τῆς δικῆς μας ἀνάστασης. Τὰ ἱερὰ λείψανα δὲν εἶναι, ὅπως στὶς διάφορες ἀρχαῖες καὶ σύγχρονες θρησκεῖες τοῦ κόσμου, «μιάσματα», ἀλλὰ «λίθων πολυτελῶν πολυτιμότερα», ὅπως μᾶς λέει ἕνα πρωτοχριστιανικὸ κείμενο. Ἐφόσον οἱ ἅγιοί μας, ὅπως καὶ ὅλοι οἱ Χριστιανοί, εἴμαστε μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὰ ἱερά τους λείψανα, συνεχίζουν, καὶ μετὰ τὴν κοίμησή τους, νὰ εἶναι μέλη Χριστοῦ, φορεῖς τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτὸ ἔχουν τὴ δύναμη νὰ ἁγιάζουν καὶ νὰ θαυματουργοῦν, ἀντλῶντας τὴ δύναμή τους ἀπὸ τὸ Χριστό. Αὐτὰ ὡς μιὰ σύντομη ἀπάντηση στοὺς πολεμίους, τῶν ἱερῶν λειψάνων, αἱρετικούς!

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»