Χρῆστος Κελαϊδώνης: Ὁ ἀντινομισμός τοῦ Βαλεντινισμοῦ πίσω ἀπό τήν γιορτή τοῦ «Ἁγίου» Βαλεντίνου

 

Γράφει ὁ Χρῆστος Κελαϊδώνης

 

Στὶς μέρες μας βλέπουμε νὰ γιορτάζεται ἀπὸ τοὺς πολλοὺς στὶς 14 Φεβρουαρίου κάθε ἔτους ἡ μνήμη ἑνὸς ὑποτιθέμενου Ἁγίου τοῦ Χριστιανισμοῦ, μὲ τὸ ὄνομα Βαλεντῖνος ἢ Οὐαλεντῖνος, τὸν ὁποῖον θεωροῦν ὡς τὸν Ἅγιο τοῦ ἔρωτα καὶ τὸν προστάτη τῶν ἐρωτευμένων.
 

Ὁρισμένοι, μάλιστα, ἰσχυρίζονται ὅτι ὅλο αὐτὸ σχετίζεται ἄμεσα μὲ κάποιον ἀπὸ τοὺς δυὸ ὁμώνυμους Ἁγίους ποὺ γιορτάζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας τὴν συγκεκριμένη ἡμέρα, ἐνῶ ἄλλοι ἀναφέρουν ὅτι αὐτὸ ἔχει νὰ κάνει μὲ μιὰ κάποια παράδοση γιὰ ἕναν ἄλλο ὑποτιθέμενο Ἅγιο ποὺ τιμᾶ ἡ λεγόμενη Καθολικὴ Ἐκκλησία, μὴ δίνοντας, ὅμως, ἰδιαίτερη σημασία στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ περίοδος ποὺ τὸν τοποθετοῦν βρίσκεται πολὺ πρὶν τὸ Σχίσμα γιὰ νὰ ἔχουμε ξεχωριστὴ ἁγιοκατάταξη καὶ τιμή του.
 

Εἶναι, ὅμως, ὄντως ἔτσι ὅπως τὰ λένε;
 

Στὴν πραγματικότητα τὰ πράγματα εἶναι ἀρκετὰ διαφορετικὰ καὶ πολὺ πιὸ πολύπλοκα.
 

Γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ ἀντιληφθοῦμε σὲ κάποιο βαθμὸ τὴν σύνδεση τοῦ ἀνθρώπινου ἔρωτα μὲ τὸ συγκεκριμένο ὄνομα, θὰ πρέπει νὰ γυρίσουμε πολὺ πίσω στὸν χρόνο.
 

Συγκεκριμένα, πρέπει νὰ πᾶμε κάπου στὰ μέσα τοῦ δευτέρου αἰῶνα μ.Χ. ποὺ ἐμφανίζεται στὸ προσκήνιο τῆς ἱστορίας ἕνα πολὺ μυστηριῶδες πρόσωπο μὲ τὸ ὄνομα Βαλεντίνος ἢ Οὐαλεντίνος (περίπου 100 - 180 μ.Χ.).
 

Ἐκεῖνος, πού, μᾶλλον, εἶχε γεννηθῇ καὶ μεγαλώσῃ στὴν Αἴγυπτο, μετέβη κάποια στιγμὴ στὴν Ρώμη, στὴν ὁποία ἀπέκτησε μεγάλη φήμη καὶ πολλοὺς ὀπαδούς.
 

Μέσα στὸ ὅλο κλίμα ἀποδοχῆς προσπάθησε νὰ διεκδικήσῃ ἀκόμα καὶ τὸ ἀξίωμα τοῦ ἐπισκόπου Ρώμης, χωρίς, ὅμως, (εὐτυχῶς) ἐπιτυχία.
 

Ὁ Βαλεντῖνος εἶναι ὁ ἐμπνευστὴς τοῦ γνωστικοῦ συστήματος ποὺ ἔδωσε ὅλο ἐκεῖνο τὸν κλάδο τῶν σεκτῶν τοῦ Γνωστικισμοῦ, ποὺ σήμερα εἶναι γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Βαλεντινισμός.
 

Οἱ βαλεντινιστικὲς ὁμάδες ποὺ προέκυψαν μετὰ τὸν θάνατο τοῦ ἐμπνευστῆ τους, ἐμφανίζουν ἀρκετὲς διαφορές, τόσο σὲ σχέση στὸ ἀρχικὸ σύστημα τοῦ ἴδιου τοῦ Βαλεντίνου, ὅσο καὶ μεταξύ τους, σὲ τέτοιο σημεῖο ποὺ νὰ μὴν μπορῇς νὰ τὶς τοποθετήσεις εὔκολα μέσα σὲ ἕνα γενικὸ πλαίσιο, ὅπως συμβαίνει, γενικά, καὶ μὲ ὅλες τὶς ὁμάδες ποὺ ἀνήκουν στὸν Γνωστικισμό.
 

Δὲν θὰ μιλήσουμε ἀναλυτικὰ ἐδῶ γιὰ τὸν Βαλεντινισμό, παρὰ μόνο θὰ ἀναφέρουμε πολὺ ἐπιγραμματικὰ ὁρισμένα χρήσιμα στοιχεῖα ποὺ θὰ μᾶς βοηθήσουν νὰ κατανοήσουμε τὴν σύνδεσή του μὲ τὴν συγκεκριμένη ἡμέρα.
 

Ὁ Βαλεντῖνος πίστευε στὴν ὕπαρξη τριάντα θεοτήτων μὲ τὸ ὄνομα αἰῶνες.
 

Τὸ σύνολό τους ὀνομάστηκε Πλήρωμα.
 

Σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο Εἰρηναῖο, ὁ Βαλεντῖνος θεωροῦσε ὅτι ἕνας ἀρχικὸς αἰῶνας μὲ τὸ ὄνομα Βυθὸς ἢ Προπάτωρ, γέννησε τὴν Σιγὴ ἢ Ἔννοια ἢ Χάρη, τὴν ὁποία πῆρε ὡς ταίρι του καὶ μὲ τὴν ὁποία γέννησε τὸν Νοῦ ἢ Μονογενῆ καὶ τὴν Ἀλήθεια, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν σειρά τους ἔγιναν ζευγάρι καὶ γέννησαν τὸν Λόγο καὶ τὴν Ζωὴ κ.ο.κ.
 

Αὐτὰ τὰ εἶχε ὑπόψη του ἀρκετὰ χρόνια μετὰ καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος ὅταν ἔλεγε:

«Φεύξονται Οὐαλεντίνου τὴν τοῦ ἑνὸς εἰς δύο κατατομὴν, οὐκ ἄλλον τοῦ ἀγαθοῦ τὸν Δημιουργὸν πιστεύοντες, καὶ τὸν Βυθὸν, καὶ τὴν Σιγὴν, καὶ τοὺς μυθικοὺς Αἰῶνας, τὰ βυθοῦ καὶ σιγῆς ὄντος ἄξια»  Λόγος ΛΓ΄  Πρὸς Ἀρειανοὺς, καὶ εἰς ἑαυτόν

 

Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι τὸ σύστημα τοῦ Βαλεντίνου τοποθετεῖ τοὺς αἰῶνες πάντα σὲ ζευγάρια.
 

Αὐτό μᾶς κάνει νὰ κατανοήσουμε σὲ ἕναν βαθμό τὸ πῶς ἔγινε αὐτὴ ἡ διαχρονικὴ σύνδεση τοῦ ὀνόματός του μὲ τὸν ἔρωτα μεταξὺ δυὸ προσώπων, ἡ ὁποία φτάνει μέχρι καὶ στὶς μέρες μας.
 

Στοὺς Βαλεντινιστὲς παρατηροῦνται, γενικά, δυὸ τάσεις.
 

Ἡ μία χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν ἀσκητικὸ τρόπο ζωῆς καὶ τὴν ἐγκράτεια, ἐνῶ ἡ ἄλλη, ποὺ βρίσκεται ἀκριβῶς στὸν ἀντίποδα, χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν ἔκλυτο ἠθικὸ βίο καὶ τὸν ἔντονο ἀντινομισμό: 

«Καί οἱ μέν αὐτῶν λάθρα τάς διδασκομένας ὑπ’ αὐτῶν τήν διδαχήν ταύτην γυναῖκας διαφθείρουσιν, ὡς πολλάκις ὑπ’ ἐνίων αὐτῶν ἐξαπατηθεῖσαι, ἔπειτα ἐπιστρέψασαι γυναῖκες εἰς τήν Εκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, σὐν τῇ λοιπῇ πλάνῃ καί τοῦτο ἐξωμολογήσαντο˙ οἱ δέ κατά τό φανερόν ἀπερυθριάσαντες, ὧν ἄν ἐρασθῶσι γυναικῶν, ταῦτας ἀπ’ ἀνδρῶν ἀποσπάσαντες, ἰδίας γαμετάς ἡγήσαντο» Αγίου Ειρηναίου, Έλεγχος Ι 6.3

Ὁ τελευταῖος παρατηρεῖται καὶ σὲ πολλὲς ἄλλες ὁμάδες Γνωστικῶν (π.χ. Νικολαΐτες).
 

Οἱ Γνωστικοί, ποὺ ἀκολουθοῦσαν τὸν ἀντινομισμό, δηλαδὴ ποὺ ἤθελαν νὰ πράττουν ἀκριβῶς τὰ ἀντίθετα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ζητᾶ ὁ Νόμος τοῦ Θεοῦ, τὸ ἔκαναν αὐτό, ἐπειδὴ πίστευαν ὅτι, μὲ τὸν αὐτὸν τὸν τρόπο, ἀπελευθερώνονταν ἀπὸ τὴν «κακὴ» ὕλη ποὺ θεωροῦσαν ὅτι δημιούργησε ἕνας «κακὸς» Θεός, τὸν ὁποῖο, συνήθως, τὸν ταύτιζαν μὲ τὸν Θεὸ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, καὶ ἔφταναν νὰ ἑνωθοῦν μὲ ἕναν καλὸ Θεὸ ποὺ θεωροῦσαν ὅτι δημιούργησε τὸ «καλὸ» πνεῦμα, τὸν ὁποῖο, συνήθως, τὸν ταύτιζαν μὲ τὸν Θεὸ τῆς Καινῆς Διαθήκης...
 

Ἔτσι, ἔφταναν σὲ ἀκραῖες ἠθικὲς παρεκτροπές, μὲ ἀνταλλαγὴ συζύγων, διαστροφὲς καὶ πολλὰ ἄλλα τέτοια (παραχρῆσθαι τῇ σαρκὶ δεῖ), νομίζοντας ὅτι ἔτσι ἐξευτελίζουν τὸ «κακὸ» ὑλικὸ σῶμα καὶ πὼς πλησιάζουν στὴν σωτηρία.
 

Ὁ Ἅγιος Ἐπιφάνιος, μάλιστα, ἀποδίδει στὸν Νικόλαο, ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ὅτι εἶναι ὁ ἕνας ἀπὸ τοὺς ἑπτὰ διακόνους ποὺ ἀναφέρονται στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων καὶ ὁ ἱδρυτὴς τοῦ γνωστικοῦ συστήματος τοῦ Νικολαϊτισμοῦ, τὴν ἑξῆς φράση:
 

«εἰ μὴ τὶς καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν λαγνεύῃ, ζωῆς μὴ δύνασθαι μετέχειν αἰωνίου»

 

Κάτι ἀντίστοιχο μὲ αὐτὸ ποὺ ἀκούγεται στὶς μέρες μας σὲ πολλοὺς κύκλους, ταινίες, λογοτεχνικὰ κείμενα κ.ά.:
 

«ὅσο περισσότερο («ἐλεύθερο») ἔρωτα κάνεις, τόσο πιὸ κοντὰ φτάνεις στὸν Θεό»!!!
 

Σὲ κάποιες περιπτώσεις μέσα στὶς ὁμάδες τῶν Βαλεντινιστῶν ἐμφανιζόταν καὶ ἡ διδασκαλία γιὰ ἀφυλία ἢ γιὰ ἐνοφυλία, ποὺ βασιζόταν, κυρίως, στὸ λεγόμενο «Εὐαγγέλιο τοῦ Φιλίππου» πού, μᾶλλον, πρέπει νὰ ἦταν καὶ αὐτὸ ἔργο τοῦ ἴδιου τοῦ Βαλεντίνου.
 

Τὸ γεγονὸς αὐτὸ δὲν τὸ ἀφήνει καὶ πάλι ἀσχολίαστο ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος: 

«ἢ τάχα ἂν σύ γε καὶ ἄρρενα τὸν θεὸν ἡμῖν ὑπολάβοις, κατὰ τὸν λόγον τοῦτον, ὅτι θεὸς ὀνομάζεται, καὶ πατήρ; καὶ θῆλύ τι τὴν θεότητα, ὅσον ἐπὶ ταῖς κλήσεσι; καὶ τὸ πνεῦμα οὐδέτερον, ὅτι μὴ γεννητικόν; εἰ δέ σοι καὶ τοῦτο παιχθείη, τῇ ἑαυτοῦ θελήσει τὸν θεὸν συγγενόμενον, κατὰ τοὺς παλαιοὺς λήρους καὶ μύθους, γεννήσασθαι τὸν υἱόν, εἰσήχθη τις ἡμῖν καὶ Μαρκίωνος καὶ Οὐαλεντίνου θεὸς ἀρρενόθηλυς, τοῦ τοὺς καινοὺς αἰῶνας ἀνατυπώσαντος»  Λόγος Θεολογικός Πέμπτος, Περί του Αγίου Πνεύματος

 

Προφανῶς, ὅλες αὐτὲς οἱ σύγχρονες θεωρίες περὶ σεξουαλικῆς ἀπελευθέρωσης, διαστροφῆς, ρευστότητας φύλου, ἀφυλίας, κ.ἄ., οὔτε ἰδιαίτερα σύγχρονες εἶναι, ἀλλὰ οὔτε καὶ πολὺ πρωτότυπες...
 

Μποροῦμε, ὅμως, νὰ ἰσχυριστοῦμε ὅτι τὸ σύστημα τοῦ Βαλεντινισμοῦ ἔχει παραμείνει ὄρθιο μετὰ ἀπὸ τόσους αἰῶνες, γιὰ νὰ ποῦμε ὅτι κρύβεται πίσω ἀπὸ τὴν ἀποκαλούμενη ἡμέρα τῶν ἐρωτευμένων;
 

Προφανῶς, ὄχι!
 

Τὸ ὅλο θεολογικὸ καὶ φιλοσοφικὸ οἰκοδόμημά του ἔχει ἀναμφίβολα ἐκπέσει πρὸ πολλοῦ καὶ τὴν θέση τῆς μνήμης του πῆρε ἡ λήθη καὶ τὸ ἀκαδημαϊκὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν ἱστορία τῶν λειψάνων τοῦ ἀρχαίου Γνωστικισμοῦ.
 

Τὸ μόνο ποὺ ἔχει διατηρηθῇ ζωντανὸ ἀπὸ ἐκεῖνον μέσα στοὺς αἰῶνες καὶ τὶς συνειδήσεις τῶν δυτικῶν κοινωνιῶν εἶναι ὁ πνευματικὸς ἀπόηχος τοῦ ἀντινομισμοῦ καί τοῦ, χωρὶς ἠθικὰ ὅρια, ἐρωτισμοῦ του, ποὺ βρίσκεται καλὰ κρυμμένος πίσω ἀπὸ τὴν γιορτὴ τῶν ὁμώνυμων Ἁγίων ποὺ τιμοῦνται τὴν συγκεκριμένη ἡμέρα.
 

Καὶ πιὸ πίσω κρύβεται ὁ ἴδιος ὁ διάβολος ποὺ θέλει νὰ ἀποτίσῃ φόρο τιμῆς στὸν ἱδρυτὴ ἐκείνου τοῦ συστήματος ποὺ εἶναι τὸ κύριο ἀντιπροσωπευτικὸ δεῖγμα - πνευματικὸ σύμβολο γιὰ τὴν ἰδεολογικοποίηση, φιλοσοφικοποίηση καὶ θρησκειοποίηση τῆς ὁποιασδήποτε μορφῆς ἀντινομίας καὶ ἁμαρτίας, ποὺ μπορεῖ νὰ βρίσκονται κρυμμένες κάτω ἀπὸ τὸ μανδύα τῆς ἀδιάκριτης «ἀγαπολογίας»... 

Ὁ Χριστός, ὅμως, ὄχι μόνο δὲν θέλει νὰ μένουμε σὲ μιὰ ἀπροϋπόθετη γενικὴ «ἀγαπολογία», ἀλλά μας ζητᾶ καὶ ἀπὸ πάνω νὰ ἐπιστρατεύουμε καὶ τὸ μῖσος μας, ὅπου, ὅποτε καὶ ὅταν πρέπει.

Γιατί, ὄχι μόνο ἀκόμα καὶ ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς μισεῖ κάτι καὶ τὸ ὁμολογεῖ μὲ παρρησία, ἀλλὰ παραδέχεται καὶ ἐπιδοκιμάζει καὶ ἐκεῖνον ποὺ τὸ μισεῖ ἐξίσου:

«ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις, ὅτι μισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ μισῶ»  Αποκάλυψις 2, 6

Καὶ αὐτὸ τὸ κάτι δὲν εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ Νικολαΐτες, καθὼς δὲν μισεῖ κανένα δημιούργημά Του, οὔτε φυσικὰ μᾶς προτρέπει νὰ τὸ μισοῦμε ἐμεῖς, ἀλλὰ τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ποὺ ἀποτελοῦν καὶ αὐτὰ πνευματικὸ σύμβολο γιὰ τὴν ἀνομία, τὴν ἁμαρτία, τὸν ἀντινομισμό, τὴν διαστροφή, τὴν ἀσέβεια κ.ἄ.
 

Γιατί, ὅσο παράξενο καὶ ἂν ἀκούγεται, τὸ μῖσος εἶναι μιὰ πολὺ χρήσιμη δύναμη τῆς ψυχῆς ποὺ ἔβαλε μέσα μας ὁ ἀγαθὸς Θεός, ὄχι γιὰ νὰ μισοῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὅπως συμβαίνει ὅταν ἐκείνη παίρνει λάθος δρόμο καὶ σχηματίζει τὸ ἀντίστοιχο πάθος, ἀλλὰ γιὰ νὰ μισοῦμε ὅλα τὰ παραπάνω καὶ νὰ φρουροῦμε, μέσῳ αὐτῆς τῆς δύναμης, τὸν ἑαυτό μας, γιὰ νὰ μὴν εἰσέρχεται μέσα του κάτι ἄλλο ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
 

Ἂς προσέχουμε, λοιπόν, πολὺ τὶς κινήσεις μας, διότι καὶ ἐμεῖς, χωρὶς νὰ τὸ θέλουμε καὶ νὰ τὸ καταλαβαίνουμε μπορεῖ νὰ ἀποδίδουμε, στὴν πραγματικότητα, φόρο τιμῆς στὸν ἀντινομισμὸ καὶ τὴν ἁμαρτία καὶ συνεπῶς καὶ στὸν ἴδιο τὸν διάβολο ποὺ κρύβεται ἀπὸ πίσω τους.
 

Εἰδικά, τὴν συγκεκριμένη ἡμέρα...
 

Εὔχομαι ἡ Χάρη, ὁ φωτισμὸς καὶ ἡ προστασία τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι πάντοτε μαζί μας.
 

Καλὴ δύναμη καὶ καλὸ ἀγῶνα!

 

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»