Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος: Πότε η υπομονή είναι τέλεια;

 

H υπομονή σας πρέπει να είναι τέλεια και να κρα­τήσει ως το τέλος. Και πότε είναι τέλεια η υπομονή;

Όταν σηκώνει κανείς τις δοκιμασίες όχι μόνο καρτε­ρικά, αγόγγυστα, αλλά και με χαρά, ευγνωμονώντας το Θεό για ό,τι παραχωρεί, όσο βαρύ κι αν είναι, όπως θα Τον ευγνωμονούσε για μια μεγάλη ευεργεσία.
Πι­στέψτε ακράδαντα -γιατί αυτή είναι η αλήθεια- πως, υπομένοντας την άδικη κατηγορία, αξιώνεστε να συμπεριληφθείτε στη χορεία των μαρτύρων. Δεν πρέπει να χαίρεστε γι’ αυτό; Απεναντίας, αφήνοντας την καρ­διά σας να κυριεύεται από τη λύπη και το παράπονο, εκμηδενίζετε την άξια και την ωφέλεια του θείου δώ­ρου…

Περί σωτηρίας στην οικογενειακή ζωή - Από τις επιστολές τού Οσίου Θεοφάνη του Εγκλείστου (Μέρος Β΄)

 

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Όταν χτίζει μια οικογένεια, ο πιστός ζητά την βοήθεια και τις συμβουλές από πνευματικά έμπειρους μέντορες. Οι επιστολές τού Οσίου Θεοφάνη τού Εγκλείστου συνιστούν ανεκτίμητο θησαυρό πρακτικής πνευματικής εμπειρίας.

Στιγμές μοναξιάς μιας παντρεμένης γυναίκας

Καταλαβαίνω ότι όταν διαβάζουμε, για παράδειγμα, το Ευαγγέλιο, προκύπτουν ερωτήματα, αλλά όταν, μετά από μια σωστή εμβάθυνση, η ψυχή βρίσκει μια ικανοποιητική απάντηση, τότε, μεγάλη είναι η πνευματική παρηγοριά που εκλαμβάνουμε. Και το πιο ευχάριστο ακόμη είναι, όταν μια επιτυχία μάς εμπνέει να αναζητούμε ακόμη πιο πολύ, και κάπως έτσι αποκτούμε συνήθεια για τέτοιες ενασχολήσεις. Σαν αποτέλεσμα, η ψυχή πλαταίνει, παίρνει φτερά και γίνεται πολύπλευρη.

Περί σωτηρίας στην οικογενειακή ζωή - Από τις επιστολές τού Οσίου Θεοφάνη του Εγκλείστου (Μέρος Α΄)

 

Ευλογία των νεόνυμφων (Pascal Dagnan-Bouveret), 1880-1881

 

Όταν χτίζει μια οικογένεια, ο πιστός ζητά την βοήθεια και τις συμβουλές από πνευματικά έμπειρους μέντορες. Οι επιστολές τού Οσίου Θεοφάνη τού Εγκλείστου συνιστούν ανεκτίμητο θησαυρό πρακτικής πνευματικής εμπειρίας.

 

Γάμος

Ο γάμος έχει πολλές παρηγοριές, αλλά και πολλές έγνοιες και θλίψεις, μερικές φορές, μάλιστα, πολύ βαθιές. Λάβετε το υπόψη αυτό, έτσι ώστε όταν έρθει η ώρα, να μην αποτελέσει αυτό έκπληξη για σάς. Τώρα είστε δύο. Και οι χαρές θα είναι μεγαλύτερες, και οι θλίψεις θα είναι ελαφρύτερες: να τις μοιράζεστε. Ας βοηθήσει ο Θεός τίποτε να μην κρατάτε για τον εαυτό σας, αλλά να έχετε τα πάντα από κοινού - και η καρδιά να είναι μια αλλά και ο δρόμος να είναι ο ίδιος. <…> Σας εύχομαι πλήρη ευτυχία!

Για όλα να λέτε: «Δόξα σοι, Κύριε!» - Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

 

Τα βάσανά σας είναι πολλά. Τα χτυπήματα πέφτουν πάνω σας αδυσώπητα απ’ όλες τις μεριές. Αλλά μην απελπίζεστε. Δοκιμασίες είναι, που σας βρίσκουν με παραχώρηση του φιλάνθρωπου Θεού, για να καθαριστείτε από τα πάθη και τις αδυναμίες σας. Παραδώστε, λοιπόν, τον εαυτό σας στα χέρια Του με εμπιστοσύνη, ευψυχία, χαρά και ευγνωμοσύνη. Μη θυμώνετε, μη δυσφορείτε, μην τα βάζετε με κανέναν άνθρωπο. Αφήστε τους ελεύθερους να επιτελούν πάνω σας και μέσα σας το έργο της πρόνοιας του Κυρίου, που, αποβλέποντας στη σωτηρία σας, πασχίζει να βγάλει από την καρδιά σας κάθε ακαθαρσία.

Όπως η πλύστρα τσαλακώνει, τρίβει και χτυπάει τα ρούχα μέσα στη σκάφη, για να τα λευκάνει, έτσι και ο Θεός τσαλακώνει, τρίβει και χτυπάει εσάς, για να λευκάνει την ψυχή σας και να την ετοιμάσει για την ουράνια βασιλεία Του, όπου κανένας ακάθαρτος δεν θα μπει.

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος: Η τυραννία των παθών

Φοβερή είναι η τυραννία των παθών! Έχεις δει πώς η οργή ψήνει σαν πυρετός τον οργισμένο; Πώς ο φθόνος τρώει σαν σαράκι τον φθονερό; Πώς η λύπη λιώνει σαν αργός θάνατος τον βυθισμένο σε πένθος; Έτσι συμβαίνει με όλα τα πάθη, που εμφανίστηκαν μέσα μας μαζί με τη φιλαυτία. Αυτή είναι η μητέρα τους. Μόλις ο προπάτοράς μας είπε μέσα του, “Εγώ ο ίδιος”, “Ο εαυτός μου”, στην ψυχή του ρίζωσε η φιλαυτία, αυτό το δηλητήριο, αυτός ο σπόρος του σατανά. Από τη φιλαυτία αναπτύχθηκαν στη συνέχεια και τα άλλα πάθη − υπερηφάνεια, φθόνος, οργή, μίσος, λύπη, απελπισία, πλεονεξία, φιληδονία, κλπ. − με όλα τα επακόλουθα και τις συνέπειές τους.

Πότε νά θεωροῦμε ὅτι προσευχηθήκαμε καλά... Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου

 

Θυμηθεῖτε ὅτι ἡ προσευχὴ δὲν εἶναι λόγια καὶ μετάνοιες, ἀλλὰ προσήλωση τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς στὸν Θεό. Εἶναι δυνατὸ νὰ διαβάσετε ὅλες τὶς τακτὲς Ἀκολουθίες τῆς ἡμέρας καὶ νὰ ἐκτελέσετε ὅλες τὶς καθορισμένες μετάνοιες, ἀλλὰ ἡ ἐπαφή σας μὲ τὸν Θεὸ νὰ εἶναι εἴτε ἐντελῶς ἀνύπαρκτη εἴτε ἀσήμαντη, μὲ τὸν νοῦ σκορπισμένο καὶ τὴν καρδιὰ κρύα.

Ἔτσι κάνετε τὸν Κανόνα σας, ὄχι ὅμως προσευχή. Μιὰ τέτοια «προσευχὴ» εἶναι ἐφάμαρτη. Ὁ Κύριος νὰ μᾶς φυλάξει! Μὲ φόβο καὶ τρόμο πρέπει νὰ ἐπιτελοῦμε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ -αὐτὸ νὰ τὸ θυμάστε πάντα.

Μὲ κάθε τρόπο καὶ μ’ ὅλη σας τὴ δύναμη προσπαθῆστε νὰ ἔχετε τὸν νοῦ σας στὰ λόγια τῆς προσευχῆς ἤ, ὅπως λέει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, νὰ κλείνετε τὸν νοῦ σας μέσα στὰ λόγια τῆς προσευχῆς.

Ο χριστιανός διαμορφώνεται από τη φύση και από τη χάρη - Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

 

Ο χριστιανός δεν είναι ένας κοινός άνθρωπος, αφού διαμορφώνεται τόσο από τη φύση όσο και από τη χάρη…

Πρόσεξε τι λέει ο Κύριος: «Η βασιλεία των ουρανών μοιάζει με προζύμι, που το πήρε μια γυναίκα και το ανακάτεψε μ’ ένα σακί αλεύρι, ώσπου ζυμώθηκε όλο» (Ματθ. 13:33).

Το ζυμάρι δεν φουσκώνει αμέσως μόλις ανακατωθεί με το προζύμι. Φουσκώνει στην ώρα του, αφού πρώτα το προζύμι διεισδύσει και απλωθεί σιγά-σιγά μέσα του. Το ψωμί που γίνεται έτσι, είναι αφράτο, ευωδιαστό, νόστιμο.

Το ίδιο συμβαίνει και με τη θεία χάρη. Όταν ενώνεται με τη φύση μας στο άγιο Βάπτισμα, δεν τη διαποτίζει αμέσως. Απλώνεται σιγά-σιγά. Και όταν η χάρη απλωθεί παντού, όταν σύνολη η φύση μας χαριτωθεί, τότε όλα, όσα κάνουμε, παίρνουν έναν άλλο χαρακτήρα.

Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος - Περὶ καταθλίψεως καὶ λογισμῶν

 

Τελευταῖες ἀνησυχίες. Ἐμπιστοσύνη καὶ ἐλπίδα στὸν Θεό. Προσευχὴ καὶ θάρρος.

 

Ἔχεις ἀκόμη ἀνησυχίες. Πές μου, ἀπὸ ποῦ θὰ μποροῦσαν νὰ προέρχονται; «Ὅλα τὰ ἐξωτερικὰ πᾶνε καλά» ὅλα τὰ ἐσωτερικὰ τὰ ἔχεις ἐπανεξετάσει καὶ τακτοποιήσει- τὴν ἀπόφασή σου τὴν ἔχεις πάρει. Ἀπὸ ποῦ, λοιπόν, προέρχονται αὐτὲς οἱ ἀνησυχίες; Ὅλες εἶναι ἀπὸ τὸν ἐχθρό. Ὅλες. Ἀπὸ πουθενὰ ἀλλοῦ.

 

Τί ἄλλο θὰ μποροῦσε νὰ συμβαίνει; Μήπως σκέφτεσαι νὰ φτιάξεις τὴ ζωή σου μόνη σου, μὲ τὶς δικές σου ἱκανότητες καὶ προσπάθειες; Ἂν πραγματικὰ αὐτὸ σκέφτεσαι, σὲ συμβουλεύω ν' ἀλλάξεις ἀμέσως γνώμη, ἀλλιῶς δὲν θ' ἀπαλλαγεῖς ἀπό τη σύγχυση καὶ τὴν ταραχή. 

Ἀπό τόν Θεό οἱ χαρές ἀπό τόν Θεό καί οἱ θλίψεις - Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος

Στὴ γῆ οἱ θλίψεις εἶναι περισσότερες ἀπὸ τὶς χαρές. Καὶ ὅπως στέλνονται οἱ δεύτερες ἀπὸ τὸ Θεό, ἔτσι παραχωροῦνται καὶ οἱ πρῶτες ἀπ’ Αὐτόν. Γιὰ διάφορους λόγους. Ἄλλοτε γιὰ νὰ συνέλθουμε ἀπὸ τὴν πνευματικὴ νάρκη. 

Ἄλλοτε γιὰ νὰ κόψουμε κάποιαν ἁμαρτία. Ἄλλοτε γιὰ νὰ καθαρθοῦμε μὲ τὴ μετάνοια. Ἄλλοτε γιὰ νὰ φανερώσουμε τὴν ἀφοσίωσή μας στὸν Κύριο. Ἐμεῖς, πάντως, σ’ ὅλες τὶς περιπτώσεις ὀφείλουμε νὰ δείχνουμε ἀνδρεία καὶ ὑπομονή, τόσο γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ ὅσο καὶ γιὰ τὴ δική μας πνευματικὴ προκοπή.

Γιὰ κάποιον ἀπὸ τοὺς παραπάνω λόγους, λοιπόν, παραχώρησε ὁ Θεὸς νὰ σᾶς βροῦν κι ἐσᾶς θλίψεις. Νὰ προσέχετε τὸν ἑαυτό σας καὶ νὰ μὴν ἀντιστέκεστε στὸ θεῖο θέλημα. Ἀπεναντίας, νὰ ἔχετε ἐμπιστοσύνη στὰ σοφὰ καὶ ἀγαθὰ κρίματα τοῦ Κυρίου.

Σε κάθε περίσταση να κάνεις αυτό που θέλει ο Θεός - Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Όλα τα πρόσκαιρα είναι μέσα για την κατάκτηση της αιωνιότητας. Δεν έχεις παρά να τα χρησιμοποιείς με τέτοιον τρόπο, που να σε οδηγούν σ’ αυτόν τον σκοπό… Τι να κάνεις; Κοίτα τον ουρανό και μέτρα κάθε βήμα της ζωής σου, ώστε αυτό να είναι ένα βήμα προς τον ουρανό. Είναι τόσο απλός και συνάμα τόσο περιεκτικός ο κανόνας!…

Να κάνεις το καθετί σύμφωνα με τις εντολές του Θεού. Και όταν λέω το καθετί, εννοώ ό,τι παρουσιάζεται καθημερινά στη ζωή σου. Τίποτ’ άλλο. Ο Θεός φροντίζει για κάθε άνθρωπο. Εκείνος είναι που προκαλεί ή παραχωρεί ό,τι μας συμβαίνει. Η πανάγαθη πρόνοιά Του αγκαλιάζει όχι μόνο τη γενική πορεία της ζωής μας, αλλά και κάθε στιγμή της και κάθε περίστασή της.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Σε πλησιάζει ένας φτωχός. Ο Θεός τον έχει στείλει. Τι οφείλεις να κάνεις; Να τον βοηθήσεις. Σε παρακολουθεί, λοιπόν, ο Κύριος για να δει αν θα ενεργήσεις σύμφωνα με το θέλημά Του. Αν βοηθήσεις τον φτωχό, και Εκείνος θα ευαρεστηθεί και εσύ θα έχεις κάνει ένα βήμα προς τον τελικό σου σκοπό, την αιώνια ζωή.

Η απρόσεκτη και βιαστική Προσευχή - Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου

Η ΧΑΡΗ του Θεού να ‘ναι μαζί σου!

“Η προσευχή μου”, γράφεις, “είναι κάπως ψυχρή και αδύναμη”. Η ψυχρότητα και η αδυναμία δεν βρίσκονται στον προσευχή, αλλά σ’ εκείνον που προσεύχεται . Προσπάθησε να προσεύχεσαι όπως πρέπει, και η προσευχή θα πάει καλά.

Όταν ένας μαθητής γράφει απρόσεκτα , ο δάσκαλος τον μαλώνει και τον απειλεί με τιμωρία. Τότε συγκεντρώνεται και αρχίζει να γράφει σωστά.

Μάλωσε, λοιπόν, τον εαυτό σου και απείλησέ τον με τη θεία τιμωρία, για να συγκεντρωθείς και ν’ αρχίσεις να προσεύχεσαι σωστά. Τις ανθρώπινες υποθέσεις μας τις χειριζόμαστε ευσυνείδητα και προσεκτικά, για να μη μας κατηγορήσουν οι άνθρωποι.

Τις υποθέσεις του Θεού, όμως, τις διεξάγουμε πρόχειρα, επειδή ο Κύριος σωπαίνει, μακροθυμεί και δίνει σ’ εμάς, τα παιδιά Του, που τόσο έχουμε ευεργετηθεί από την αγαθότητά Του, την ευκαιρία να Τον υπηρετήσουμε. Ω, πόσο πικρή θα είναι η ώρα της απολογίας μας στο φοβερό κριτήριό Του, όταν θ’ αναγκαστούμε να ομολογήσουμε την ενοχή μας για την αμέλειά μας!

Πόλεμος εναντίον των παθών - Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου

Για πες μου, τί κάνει το θύμα της επιθέσεως ενός κακοποιού, αν δεν κατορθώσει να τον τρέψει σε φυγή με χτυπήματα; Καλεί σε βοήθεια. Τότε τα όργανα της τάξεως ανταποκρίνονται στο κάλεσμά του, τρέχουν και τον σώζουν. 

Αυτό πρέπει να γίνεται και στον πόλεμο με τα πάθη. Θα θυμώνεις εναντίον τους, αλλά και θα ζητάς τη θεία βοήθεια: «Κύριε, βοήθησέ με! Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σώσε με!». «Θεέ μου, άκουσέ με και στείλε μου την βοήθειά σου! Κύριε, μην αργήσεις να με βοηθήσεις!» (Ψαλμ. 69:2).

Όταν προσφεύγεις στον Κύριο, μην κοιτάς τι γίνεται μέσα σου. Κράτα την προσοχή σου προσηλωμένη σ’ Εκείνον και ικέτευέ Τον για βοήθεια. Με τ’ όνομά Του μαστίγωνε τον εχθρό, όπως λέει ένας άγιος (όσιος Ιωάννης ο Σιναϊτης, Κλίμαξ , Κ΄, στ΄). 

Γιατί, όπως λέει ο ψαλμωδός, «ο Κύριος είναι κοντά σ’ όλους όσους τον επικαλούνται με ειλικρίνεια. Τα αιτήματα των πιστών Του τα εκπληρώνει. Ακούει τη δέησή τους και τους σώζει» (Ψαλμ. 144: 18-19). Ο Ίδιος υπόσχεται σ’ όποιον Τον επικαλείται με ελπίδα την ώρα της ανάγκης του: 

Η ζωή στο σπίτι κατά την Μεγάλη Σαρακοστή

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

 

Στις Σαρακοστές καλό είναι να γνωρίζεις μόνο εκκλησία και σπίτι, τίποτ’ άλλο. Φτάνεις, λοιπόν, στο σπίτι. Τί θα κάνεις εκεί; Θα αγωνιστείς μ’ όλη σου τη δύναμη να διατηρήσεις την προσήλωση του νου και της καρδιάς στον Κύριο. 

 

Αμέσως μετά την εκκλησία, τρέξε στο δωμάτιό σου και κάνε αρκετές μετάνοιες, ζητώντας ευλαβικά από τον Θεό να σε βοηθήσει , ώστε να αξιοποιήσεις το χρόνο της παραμονής σου στο σπίτι με τρόπο ωφέλιμο για την ψυχή σου.

.

Ύστερα κάθησε και ξεκουράσου για λίγο. Αλλά και τότε μην αφήνεις τους λογισμούς σου να ξεστρατίζουν. Διώχνοντας κάθε σκέψη, επαναλάμβανε νοερά την ευχή : “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με! Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με!”. 

Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος: Πώς να προσερχόμαστε στη θεία Κοινωνία

Ὅσα σᾶς συμβαίνουν στό διάστημα τῆς προετοιμασίας σας γιά τή θεία Κοινωνία, φόβος, ταραχή κλπ, προέρχονται καθώς φαίνεται ἀπό τόν ἐχθρό. Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι αὐτός σᾶς τριγυρίζει…. 

Ἡ Ἐξομολόγηση καί ἡ θεία Κοινωνία τόν καῖνε καί τόν διώχνουν μακριά. Γιά νά σᾶς ἐμποδίσει λοιπόν, ἀπ’ αὐτά, σᾶς προξενεῖ τόσους πειρασμούς. Ἀγωνισθεῖτε νά κρατήσετε τή μνήμη τοῦ Θεοῦ καί τή μνήμη τοῦ θανάτου. Αὐτές οἱ δυό μνῆμες, ὄχι μόνο ὅταν ἑτοιμάζεστε γιά τή θεία Μετάληψη, ἀλλά πάντοτε, ἐξουδετερώνουν τά τεχνάσματα τοῦ πονηροῦ.

Όσο δεν ζεις πνευματικά, μην περιμένεις ευτυχία - Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Σε ποιον θέλεις περισσότερο ν’ αφιερώσεις τη ζωή σου; Το πνεύμα της ζωής σου καθορίζεται από τα χαρακτηριστικά στοιχεία εκείνου προς το οποίο περισσότερο κλίνεις. 

Όποιος ζει για τον Θεό, έχει ένα πνεύμα θείου φόβου και ευλάβειας. Όποιος ζει για τον εαυτό του, έχει ένα πνεύμα αυτάρεσκο, εγωιστικό, φίλαυτο, σαρκικό. Και όποιος ζει για τον κόσμο, έχει ένα πνεύμα φιλόκοσμο και μάταιο. Κρίνοντας απ’ αυτά τα γενικά χαρακτηριστικά, βρες τι πνεύμα υπάρχει μέσα σου.

 ✶✶✶

Συνήθως στις γιορτές εύχονται ευτυχία. Ευτυχία, λοιπόν, σου εύχομαι κι εγώ. Γιατί, όμως, κάνουμε αυτή την ευχή; Είναι αλήθεια ότι κανένας μέχρι σήμερα δεν έχει καθορίσει με σαφήνεια και ακρίβεια το τι είναι ευτυχία και το ποιος είναι πραγματικά ευτυχισμένος. 

Πειρασμοί και ακάθαρτοι λογισμοί - Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Η προσβολή της ψυχής από ακάθαρτους λογισμούς, αισθήματα και επιθυμίες είναι φαινόμενο συνηθισμένο και καθολικό.

Μόνο με την προσβολή αυτή δεν έχουμε αμαρτία. Η αμαρτία αρχίζει, όταν αποδεχθούμε και κρατήσουμε μέσα μας τους εμπαθείς λογισμούς. Όταν τους διώξουμε αμέσως και με οργή, μένουμε καθαροί και αναμάρτητοι. Τότε είμαστε, μάλιστα, και αξιέπαινοι για την απόκρουση του πειρασμού…

Κάθε πειρασμός προέρχεται είτε από τη σάρκα είτε από τον κόσμο είτε από τον διάβολο. Εξελίσσεται συνήθως σε έξι φάσεις:

Πρώτα εμφανίζεται στον νου ένας κακός λογισμός ή προσβάλλεται μια αίσθηση, π.χ. τα μάτια από μιαν αισχρή εικόνα. Ο λογισμός ή η εικόνα αποτελεί την αρχή του πειρασμού. Στο στάδιο αυτό δεν υπάρχουν αμαρτία και ενοχή, καθώς πρόκειται ακόμα για απλή επίθεση του εχθρού. 

Πῶς νά σηκώνουμε τίς δοκιμασίες

Ὅσιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος

Τά βάσανά σας εἶναι πολλά. Τά χτυπήματα πέφτουν ἐπάνω σας ἀδυσώπητα ἀπ’ ὅλες τίς μεριές. Ἀλλά μήν ἀπελπίζεστε. Δοκιμασίες εἶναι, πού σᾶς βρίσκουν μέ παραχώρηση τοῦ Φιλάνθρωπου Θεοῦ, γιά νά καθαρισθεῖτε ἀπό τά πάθη και τίς ἀδυναμίες σας. 

Παραδῶστε λοιπόν, τόν ἑαυτό σας στά χέρια Του μέ ἐμπιστοσύνη, εὐψυχία, χαρά καί εὐγνωμοσύνη. Μή θυμώνετε, μή δυσφορεῖτε, μήν τά βάζετε μέ κανέναν ἄνθρωπο. 

Ἀφῆστε τους ἐλεύθερους νά ἐπιτελοῦν ἐπάνω σας καί μέσα σας τό ἔργο τῆς Πρόνοιας τοῦ Κυρίου, πού, ἀποβλέποντας στή σωτηρία σας, πασχίζει νά βγάλει ἀπό τήν καρδιά σας κάθε ἀκαθαρσία. 

Πνευματική ζωή μέσα στον υλικό κόσμο - Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Το να κρατηθείς μακριά από τον κόσμο είναι, βέβαια, αδύνατο. Αρνήσου, όμως, όσο είναι δυνατό, να μπεις στον κυκεώνα της κοσμικής ζωής. Και όταν, παρά τη θέλησή σου, σε κάποια περίπτωση αναγκαστείς να μπεις, φέρσου σαν να μη βρίσκεσαι εκεί: 

Βλέπε δίχως να βλέπεις και άκου δίχως ν’ ακούς. Τα μάτια σου, δηλαδή, ας αδιαφορούν για ό,τι βλέπουν, και τ’ αυτιά σου ας μη δίνουν σημασία σ’ ό,τι ακούνε. Φαινομενικά να συμπεριφέρεσαι όπως και οι άλλοι. 

Να είσαι τίμια και ειλικρινής. Φύλαξε, όμως, την καρδιά σου από συμπάθειες και θέλγητρα. Προσοχή προπάντων σε τούτο: Φύλαξε την καρδιά σου! Έτσι θα βρίσκεσαι στον κόσμο μόνο σωματικά, όχι και ψυχικά, εκπληρώνοντας την αποστολική παραγγελία: 

Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΑΘΕΜΑΤΑ

Μέ ἁπλές σκέψεις καί συγκρίσεις ἀπό τήν καθημερινή ζωή καί μέ ἐπίκληση τῆς κοινῆς λογικῆς ὁ ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος (Ρωσία, 1815-1894) παρουσιάζει ἀποδεικτικῶς τήν πνευματική ὠφέλεια καί ἀναγκαιότητα τῶν ἐπισήμων ἀναθεμάτων τοῦ Συνοδικοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας.

Τί εἶναι ἕνα Ἀνάθεμα;

Σπανίως τό Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, τό ὁποῖο τώρα ἐπιτελεῖται, λαμβάνει χώρα ἄνευ ἐπικρίσεων καί ἐπιτιμήσεων ἐκ μέρους κάποιου. Καί ἀνεξαρτήτως ἀπό τό πόσες ὁμιλίες γίνονται, ἐξηγώντας ὅτι στό σημεῖο αὐτό ἡ Ἐκκλησία ἐνεργεῖ σοφῶς γιά τή σωτηρία τῶν παιδιῶν της, παρά ταῦτα οἱ δυσαρεστημένοι ἁπλῶς συνεχίζουν νά ἐπαναλαμβάνουν τό στίχο τους. 

Εἴτε δέν ἀκοῦν τίς ὁμιλίες, εἴτε αὐτές οἱ ὁμιλίες δέν «χτυποῦν κέντρο», ὅσον ἀφορᾷ στίς παρεξηγήσεις τοῦ τελευταίου, ἤ ἴσως ἔχουν διαμορφώσει τή δική τους ἀντίληψη περί τοῦ Συνοδικοῦ αὐτοῦ καί δέν θέλουν νά τήν ἐγκαταλείψουν, ἀνεξαρτήτως ἀπό τό τί τούς λέγεις. Τά ἀναθέματά μας σέ κάποιους ἀνθρώπους φαίνονται ἀπάνθρωπα, σέ ἄλλους περιοριστικά. 

Η Αυτοεκτίμηση που βλάπτει τη ψυχή ...

Προσέχετε τον εαυτό σας. Η πρόοδος στην πνευματική ζωή διακρίνεται με την ολοένα και περισσότερη συναίσθησι της μηδαμινότητός μας. 

Ενώ όσο αυξάνει η εκτίμησις του εαυτού μας σε κάτι, τόσο βαδίζουμε στην καταστροφή. Ο εχθρός θα το εκμεταλλευθή αυτό. Θα πλησιάση και θα επιχειρήση να πετάξη κανένα πετραδάκι στον δρόμο μας για να σκοντάψουμε. 

Μια ψυχή που δίνει στον εαυτό της αξία, μοιάζει με τον κόρακα του Αισώπου που ακούγοντας τις κολακείες της αλεπούς για την «ωραία» του φωνή, άνοιξε το στόμα και του έπεσε το τυρί…».

«Πόσο χρήσιμο θα ‘ταν να βρισκόταν κάποιος να σας κατηγορή. Να χαίρεσθε , αν ποτέ συμβή αυτό. Είναι πολύ επικίνδυνο να σας επαινούν όλοι και κανείς να μην σας λέει την αλήθεια.