Οἱ Σέρβοι καταλαμβάνουν τό Μοναστήρι [6η Νοεμβρίου 1912]

 

6 Νοεμβρίου 1912: Ἡ εἴσοδος τοῦ σερβικοῦ στρατοῦ στὸ Μοναστήρι.
 

Τὸ 1912, κατὰ τοὺς Βαλκανικοὺς πολέμους, τὸ Μοναστήρι, τὸ Κρούσοβο, τὸ Μεγάροβο κι ὅλα τὰ ἀστικὰ κέντρα τῆς βόρειας μακεδονικῆς γῆς, δὲν εὐτύχησαν νὰ ἐνσωματωθοῦν στὴν πολυπόθητη ἑλλαδικὴ ἐπικράτεια.
 

Ἤδη ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1912, οἱ Τοῦρκοι προύχοντες τοῦ Μοναστηρίου, ἀποφάσισαν νὰ ἔρθουν σὲ συνεννόηση μὲ τὸν Μητροπολίτη Πελαγονίας, προκειμένου νὰ παραδώσουν τὴν πόλη στὶς ἑλληνικὲς ἀρχές, ὥστε νὰ ἀποφευχθεῖ ὁ κίνδυνος τῆς σερβικῆς κατοχῆς. Στὸ σημεῖο αὐτό, σημαντικὸ ρόλο πρὸς τὴν ἀντίθετη κατεύθυνση, ἔπαιξε ὁ πρόξενος τῆς Ρωσίας στὴν πόλη.

1912: Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και η βουλγαρική επιβουλή

 

Στις 26 Οκτωβρίου 1912, ανήμερα της μεγάλης χριστιανικής γιορτής του Αγίου Δημητρίου, ο Τούρκος Χασάν Ταξίν πασάς αποδέχθηκε το τελεσίγραφο του Διαδόχου Κωνσταντίνου, αρχιστράτηγου του Ελληνικού στρατού καταθέτοντας τα όπλα και παραδίδοντας την Θεσσαλονίκη στον Ελληνικό στρατό. Ολόκληρη η δύναμη της Τουρκικής φρουράς (24.000 άνδρες και 1.000 αξιωματικοί θα θεωρούνταν αιχμάλωτοι, ενώ η πόλη περνούσε υπό την Ελληνική κυριαρχία. Η απελευθέρωση της πόλης ολοκληρώθηκε την επόμενη ημέρα (27 Οκτωβρίου) όταν μπήκε και παρήλασε στην πόλη το απόσπασμα Κωνσταντινόπουλου και η 8η μεραρχία. 

Η Μάχη των Γιαννιτσών 19 και 20 Οκτωβρίου 1912

 

Η σπουδαιότερη σε σημασία μάχη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, που διεξήχθη στις 19 και 20 Οκτωβρίου 1912 στην τότε Γενιτσά (Γενιτζέ ι Βαρντάρ για τους Τούρκους) του σημερινού νομού Πέλλας, ανάμεσα στον ελληνικό στρατό υπό τον αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο και τον οθωμανικό στρατό υπό τον στρατηγό Χασάν Ταξίν Πασά. Η νίκη των ελληνικών όπλων άνοιξε διάπλατα το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου).

Μετά την απροσδόκητη νίκη του στο Σαραντάπορο, ο ελληνικός στρατός διασφάλισε τον έλεγχο της Δυτικής Μακεδονίας και άρχισε να προελαύνει για την απελευθέρωση της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης. Προ του διαγραφομένου μεγάλου κινδύνου, ο τούρκος στρατηγός Χασάν Ταξίν Πασάς αποφάσισε να αντιτάξει την άμυνά του στην ιερή για τους ντόπιους μουσουλμάνους πόλη των Γιαννιτσών, επειδή εκεί είχε ταφεί ο Γαζή Εβρενός, ένας διακεκριμένος οθωμανός στρατηγός του 14ου αιώνα.

Λορέντζος Μαβίλης. Ηρωικώς πεσών στη μάχη του Δρίσκου (28 Νοεμβρίου 1912)

Γεννήθηκε 6 Σεπτεμβρίου 1860 στην Ιθάκη. Πατέρας του ήταν ο Παύλος Μαβίλης, πρόεδρος των Δικαστηρίων της Ιονίου Πολιτείας και μητέρα του η Ιωάννα Καποδίστρια Σούφη, ανεψιά του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.

Από την πλευρά του πατέρα του ο Λορέντζος Μαβίλης είχε Ισπανική καταγωγή. Το εξελληνισμένο όνομά του ήταν Λαυρέντιος. Ξεκίνησε τις σπουδές του από το Εκπαιδευτήριο «Καποδίστριας» που είχε ιδρυθεί στην Κέρκυρα από το 1873.

4η Αυγούστου 1936, το καθεστώς και οι σκοποί του Ιωάννη Μεταξά

Ο Ιωάννης Μεταξάς γεννήθηκε το 1871 στην Ιθάκη. Το 1885 εισέρχεται στη Στρατιωτική σχολή Ευελπίδων, όπου αποφοιτά με άριστες επιδόσεις, το 1889. Ακολούθως με βασιλική υποτροφία, στέλνεται για περαιτέρω σπουδές στην περίφημη Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου και μένει στη Γερμανία για τρία περίπου έτη. 

 

Το 1910 αναλαμβάνει πρώτος υπασπιστής του Ελευθερίου Βενιζέλου, μετά από επιθυμία του Κρητικού πολιτικού ηγέτη. Ο Μεταξάς, βασιλικών πολιτικών πεποιθήσεων, θα λειτουργούσε ως συνδετικός κρίκος μεταξύ Βενιζέλου και Βασιλιά.