Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας: Ποιο είναι συνοπτικά το νόημα της θείας λειτουργίας

Έργο της ιερουργίας των θείων μυστηρίων είναι η μεταβολή των προσφερομένων δώρων σε σώμα και αίμα Χριστού. Ο δε σκοπός είναι ο αγιασμός των πιστών, οι οποίοι με τη λήψη των μυστηρίων αυτών παίρνουν την άφεση των αμαρτιών τους, την κληρονομία της βασιλείας των ουρανών και τα παρόμοια αγαθά.

Προπαρασκευαστικά και συντελεστικά για το έργο και το σκοπό αυτό είναι, προσευχές, ψαλμωδίες, αναγνώσεις των αγίων Γραφών, και γενικά όλα όσα ιερά γίνονται και λέγονται πριν και μετά τον αγιασμό των τιμίων δώρων. Διότι αν και ο Θεός μάς δίνει δωρεάν όλα τα άγια πράγματα και δεν συνεισφέρουμε προηγουμένως εμείς τίποτε σ’ Αυτόν, αλλά είναι όλα απολύτως δικά Του δωρήματα, εντούτοις απαιτεί αναγκαστικά από εμάς να γίνουμε ικανοί να τα δεχθούμε και να τα φυλάξουμε, και δεν μας κάνει μετόχους του αγιασμού αν δεν έχουμε τέτοια διάθεση. Έτσι μας δέχεται στο βάπτισμα, έτσι μας δέχεται στο χρίσμα, έτσι μας δέχεται στη θεία κοινωνία και μας μεταδίδει από τη φοβερή θεία τράπεζα.

Ιερέας Ταράσιος Μποροζένετς: «Μακάριοι οι πραείς»

«Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσιν την γην» (Μτ. 5: 5), – λέει ο Σωτήρας στην τρίτη εντολή των μακαρισμών. 

Η πραότητα βλασταίνει από την Θεία παρηγοριά στο πένθος της μετανοίας, το οποίο με τη σειρά του πηγάζει από την ταπείνωση. Η ταπείνωση και η μετάνοια είναι οι δύο πηγές της πραότητας. Η πραότητα είναι ο σκοπός της ταπείνωσης και της μετάνοιας, η αρμονική τους σύνθεση.

Ο νους πρέπει να ασχολείται με την ανάγνωση και την προσευχή

– Ποια είναι η προσευχή που αρμόζει στους αρχάριους μοναχούς και χριστιανούς;

– Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέγει ότι από εμάς τους αρχαρίους ο Θεός δεν ζητά τέλεια προσευχή, διότι η τελειότητα είναι για τους αγγέλους. Από εμάς ζητά την προφορική προσευχή, την προσευχή των αναγνώσεων από το Ωρολόγιο, το Ψαλτήρι, τη συμμετοχή στις ιερές ακολουθίες και στη θεία Λειτουργία και την υπακοή. 

Ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης λέει ότι ανάλογα με την πνευματική ηλικία του καθενός πρέπει να συνιστάται και το έργο της νοεράς ή καρδιακής προσευχής. Διότι αν κάποιος αρχίσει αυτή την υψηλή προσευχή πρόωρα, χωρίς δηλαδή να έχει καθαρισθεί από τα πάθη, μάταια κοπιάζει και ταράζεται. 

Ἡ Ἀληθινή ζωή θέλει «ρίσκο»

«Ἄν πεθάνεις, πρίν πεθάνεις, δέν θά πεθάνεις, ὅταν πεθάνεις»

Θέλεις νά ζήσεις, θέλεις νά εἶσαι ἀληθινά χαρούμενος, νά σώσεις τήν ψυχή σου καί νά κερδίσεις τήν αἰώνια ζωή; Ἀποφάσισε ἀπό τώρα ν’ ἀλλάξεις πορεία. Ὑπερνίκησε τήν τεμπελιά σου, τήν ἀναβλητικότητά σου, κάνε τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ καί πές μέ θέρμη καί πίστη: Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Δέν κατακτᾶ κανείς τήν ἀληθινή ζωή, τήν πίστη, μόνο μέ εὐσεβεῖς στοχασμούς, ἀλλά κυρίως μέ ἀγωνιστική προσπάθεια. Δέν μᾶς μαθαίνουν οἱ λέξεις καί οἱ θεωρίες, ποιός ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας, τί εἶναι ὁ Θεός, ἀλλά ἡ ἐμπειρία τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ὁ Θεός εἶναι ὑπαρκτός, ἀληθινός, μεθεκτός (κοινωνήσιμος καί κοινωνούμενος), ἀλλά καί εὐγενής, δεν μᾶς ἐπιβάλλεται, μᾶς ἀφήνει να τον ἀνακαλύψουμε. Πρέπει ν’ ἀνοίξουμε τό παράθυρο γιά νά μπεῖ μέσα ὁ ἥλιος, τό φῶς, ὁ δροσερός ἀέρας.

Αν έρθει η μπόρα…

Όλοι αντιλαμβανόμαστε, ότι τα πράγματα στον κόσμο δεν πάνε καθόλου καλά και απ’ ότι φαίνεται έρχονται ακόμα πιο δύσκολες ημέρες. Οι Άγιοι και οι Πατέρες της Ορθοδοξίας εδώ και χρόνια χτυπούσαν τα καμπανάκια και μας προειδοποιούσαν γι’ αυτό που έβλεπαν να έρχεται. 

Ωστόσο η πνευματική κατάσταση του κόσμου χρόνο με τον χρόνο αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει και έχουμε φτάσει στο σημερινό οριακό σημείο. Πρέπει να καταλάβουμε ότι για να μπορείς να αντιμετωπίσεις και να χειριστείς μια δύσκολη κατάσταση, που ολοένα και χειροτερεύει, πρέπει να έχεις μέσα στην καρδιά σου Χριστό και να αγωνίζεσαι καθημερινά για να έχεις πνευματική προκοπή. 

«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι»

Η πρώτη εντολή των μακαρισμών – «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι» (Μτ. 5, 3) – είναι η ρίζα και η βάση όλων των επόμενων μακαρισμών και του απώτερου σκοπού τους που είναι η Βασιλεία των Ουρανών.

Υπάρχει υλική και πνευματική φτώχεια. Η πρώτη αφορά στη ζωή του σώματος και η δεύτερη στη ζωή του πνεύματος. Η επίγεια φτώχεια βρίσκεται στον αντίποδα της επίγειας ευτυχίας. Η πνευματική φτώχεια είναι η αφετηρία, η ρίζα και ο δρόμος προς την ουράνια μακαριότητα.

Ἡ καθαρότητα τῆς συνειδήσεως καί ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Εἶναι ἀδύνατον νά ἀποκτήσει κανείς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, εἶναι ἀδύνατον νά τόν ἐπισκιάσει τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ἐάν δέν ἔχει καθαρότητα συνειδήσεως, ἄν δέν ἔχει ἐσωτερική καθαρότητα. 

 

Ἔτσι καί «καθαρισθεῖ» κανείς, ἀμέσως ἔρχεται καί ἡ ἐπίσκεψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Καί τώρα θά πρέπει νά κάνουμε τήν ἐρώτηση: «Πῶς μπορεῖ κανείς νά ἀποκτήσει καθαρότητα συνειδήσεως;».

Γέροντας Γρηγόριος Παπασωτηρίου (†): Η πίστη είναι έργο της Χάριτος

Σκέφτηκα σήμερα να πούμε λίγα λόγια σχετικά με την πίστη.

Η πίστη είναι ένα θέμα που πρέπει να το προσέξουμε πολύ. Γιατί ακούμε από τα στόματα όλων των ανθρώπων που λένε ότι πιστεύουν. «Εγώ είμαι πιστός», λέγει ο ένας. «Εγώ πιστεύω», λέγει ο άλλος. Και νομίζουμε πως πίστη είναι μια απλή παραδοχή ότι υπάρχει Θεός. Μάλιστα χονδροειδέστατα πολλοί λέγουν ότι πιστεύουμε όλοι, και οι Οθωμανοί πιστεύουν και οι άλλοι πιστεύουν. Αφού αναφέρονται σε Θεό, πιστεύουν. Είναι πίστη αυτή; Επίσης μπορεί κανείς να λέγει ότι πιστεύει στην Αγία Τριάδα, και άρα να λέγει ότι πιστεύει. Πιστεύει όμως πραγματικά;

Ἡ πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπη

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

 

Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον εἶναι βασικὸ καθῆ­κον κάθε χριστιανοῦ. Πολλοὶ ὅμως διερωτῶνται πῶς πρέπει νὰ ἐκδηλώνεται. Εἶναι μόνο προσ­φορὰ χρημάτων; Καὶ ὅποιος δὲν ἔχει χρήματα, τί ἄλλο μπορεῖ νὰ κάνει;

 

Ἡ ἀγάπη πρωτίστως πρέπει νὰ εἶναι γενική, ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος. Ἡ ἀγάπη δὲν κάνει διακρίσεις, δὲν ἀποκλείει κανένα. Ἁπλῶς μπορεῖ νὰ ἐκδηλώνεται μὲ διαφορετικὸ τρόπο στὸν καθένα, γιατί δὲν ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὶς ἴδιες ἀνάγκες. Ἄλλοι στεροῦνται τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ, γιὰ νὰ ζήσουν καὶ ἄλλοι τὰ πνευματικὰ, γιὰ νὰ προοδεύσουν στὴν ἐν Χριστῷ ζωή. Γενικὰ ὅμως ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀνάγκες. Ὁπότε ἔχουμε πάντα μπροστὰ μας τὸ καθῆκον τῆς πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπης. Ὅταν εὐαισθητοποιηθοῦν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι στὸ θέμα αὐτό, θὰ συμβαίνει τὸ ἑξῆς ἀξιοθαύμαστο: Ἐκεῖνος ποὺ θὰ ἐκδηλώνει τὴν ἀγάπη του πρὸς τὸν πλησίον, θὰ γίνεται ὁ πλησίον κάποιου ἄλλου ἀδελφοῦ. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ θὰ δημιουργεῖται ἕνα πλέγμα ἀγάπης, τὸ ὁποῖο θὰ ἱκανοποιεῖ πολλὲς ἀνάγκες, χωρὶς νὰ δημιουργοῦνται ἄλλες. Θὰ ξεκαθαρίζουν καὶ τὰ συναισθήματα μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ μειώνονται οἱ διαφορὲς καὶ οἱ ὀξύτητες.

Εδάκρυσεν ο Ιησούς

Ερμηνεύοντας οι θεοφόροι Πατέρες τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας μας, χρησιμοποιούν την μέθοδο της αλληγορίας.

Αυτή η μέθοδος δεν καταργεί το ιστορικό γεγονός, αλλά το ανάγει σε άλλο επίπεδο.

Χρησιμοποιούν την αναγωγή οι Πατέρες χωρίς να αρνούνται την ιστορικότητα των γεγονότων, αλλά εκφράζουν την δική τους εμπειρία, αφού είχαν φτάσει με την χάρη του Αγίου Πνεύματος στην κάθαρση και στον φωτισμό, άρα μπορούσαν αλάνθαστα να ερμηνεύσουν την Αγία Γραφή και να μας παρουσιάσουν τις αλήθειες της πίστεώς μας τις οποίες αν τις βιώσουμε στο χώρο της κεκαθαρμένης καρδίας μας, θα δώσουν και σε εμάς αυτή τη δυνατότητα της εμπειρίας και άρα της βιωματικής συμμετοχής στο πάθος του Χριστού.

Πτώση και Ανάσταση: Η πορεία του Χριστιανού

«Ὁσάκις ἄν πέσῃς, ἔγειραι καί σωθήσῃ» (λειτουργικό λόγιο)

(Όσες φορές κι αν πέσεις, σήκω και θα σωθείς)

Πρόκειται για μία από τις γνωστότερες εκκλησιαστικές φράσεις, η οποία όμως δεν απαντάται αυτολεξεί στην Καινή Διαθήκη. Μπορεί ως περιεχόμενο να αποδίδει τον λόγο του Κυρίου και το κήρυγμα των Αποστόλων, όμως με τον αποφθεγματικό αυτόν τρόπο ευρίσκεται σε ευχή του ιερού ευχελαίου. Και μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι εκεί η φράση αποδίδεται στον ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό: «Συ Κύριε είπες ότι όσες φορές…», γεγονός που οδηγεί τη σκέψη πολλών ότι ίσως είναι από λόγια του Κυρίου τα οποία δεν διασώθηκαν στα Ευαγγέλια, διασώθηκαν όμως μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της ιεράς Παραδόσεως της Εκκλησίας. Το ίδιο δεν βλέπουμε και στη γνωστή φράση που αποδίδεται στον Κύριο από τον απόστολο Παύλο, ενώ δεν υπάρχει στο Ευαγγέλιο, δηλαδή «μακάριόν ἐστι διδόναι μᾶλλον ἤ λαμβάνειν»;

Ο άωρος θάνατος και ο θάνατος των νηπίων

Άωρος θάνατος είναι ο θάνατος πριν την ώρα που περιμένει κανείς και ιδιαίτερα ο θάνατος των παιδιών. Η θλίψη και ο πόνος είναι πολύ μεγάλος και αβάσταχτος. Το παράπονο των γονέων είναι δικαιολογημένο που έχασαν το παιδί τους πολύ μικρό, που δεν είχε δοκιμάσει τις χαρές της ζωής. Ο ιερός Χρυσόστομος λέει ότι δεν πρέπει να είμαστε αναίσθητοι μπροστά στο μεγάλο πόνο από την απώλεια του παιδιού.  «Δεν λέω να μη θρηνήσεις, διότι και εγώ εί­μαι άνθρωπος».

Ας δούμε όμως τι λένε οι Άγιοι Πατέρες για τον θάνατο των παιδιών. Στους γονείς που έλεγαν ότι «το παιδί μου τώρα είναι μέσα στο χώμα» ο Μ. Βασίλειος λέει: «Τον υιό σου δεν κατέκρυψε η γη, αλλά ο ουρανός τον δέ­χθηκε». Το χώμα καλύπτει το φθαρτό σαρκίο. Η ψυ­χή όμως του παιδιού βρίσκεται στον ουρανό, βρίσκε­ται δηλαδή στα χέρια του Θεού.

Ο Ιώβ ο πολύαθλος, μεταξύ όλων των άλλων συμφορών οι οποίες τον βρήκαν, έχασε και όλα τα παιδιά του. Μέσα στη θλίψη του είπε: «Ο Κύριος έδωκε, ο Κύριος αφείλετο», δηλαδή ο Θεός μου τα έδωσε ο Θεός μου τα πήρε «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον». Ο Ιώβ δεν επέτρεψε στον εαυτό του να γογγύσει και να παραπονεθεί στον Θεό.

Συνεργείο διάσωσης και επισκευών - Λίγα λόγια για την εν Χριστώ ζωή

Τού Θ. Ι. Ρηγινιώτη

 

Τα μέσα που παρέχει στον άνθρωπο η Εκκλησία για τη σωτηρία –δηλαδή για την ένωσή του με το Θεό και τους συνανθρώπους του– είναι πολλά. Είναι βοηθητικά μέσα. Δε σώζουν τον άνθρωπο «μαγικά», αλλά προσελκύουν τη θεία χάρη, η οποία ενισχύει την αγάπη του και με αυτή την αγάπη ο άνθρωπος σώζεται. Μπορεί, επαναλαμβάνω, να μείνουν χωρίς αποτέλεσμα. Όμως χωρίς αυτά είναι πολύ οδυνηρό και συνεπώς δύσκολο για τον άνθρωπο να ξεφύγει από το Εγώ του (μήπως εγώ νομίζω ότι έχω ήδη ξεφύγει; πώς μπορώ να το ξέρω; το να κάνω διάγνωση στον εαυτό μου είναι δικαίωμά μου, όμως δεν είναι ασφαλές, ακόμη κι αν έχω ιατρικές γνώσεις). Αναφέρω τα παρακάτω:

Πώς θα σωθούμε: Λόγοι παρηγοριάς στους θλιμμένους

Όσα διάβασες ως εδώ, θα ήταν αρκετά για να παρηγορηθείς και να καταλάβεις πόσο ωφελείσαι από τις θλίψεις, αν δεν ήσουν κι εσύ, όπως όλοι μας, άνθρωπος αδύναμος. Για την αδυναμία, λοιπόν, και τη χαυνότητα της φύσεως, καθώς και για μεγαλύτερη ψυχική σου ενίσχυση, διάβασε και όσα είναι γραμμένα πιο κάτω.

α΄. Η καλύτερη παρηγοριά για τους θλιμμένους είναι η επίγνωση των αμαρτημάτων τους

Πώς να καταπολεμούμε τους λογισμούς;

Ν’ αποδιώχνεις τους λογισμούς και να μην τους επιτρέπεις να διαβαίνουν από την καρδιά σου και να πολυκαιρίζουν σ’ αυτήν, γιατί η παραμονή των εμπαθών λογισμών ζωογονεί τα πάθη και θανατώνει το νου.

 

Αμέσως την ώρα που σε προσβάλλουν με την πρώτη κίνηση του νου, βιάσου να τους εξοντώσεις με το βέλος της προσευχής.

ΟΤΑΝ ΛΑΜΠΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΝΟΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ΑΓΙΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 

Όπως η βροχή όσο περισσότερο πέφτει στη γη τόσο την κάνει αφράτη, έτσι και τη γη της καρδιάς μας τη χαροποιεί και την ευφραίνει το άγιο όνομα του Χριστού, όταν το αναφέρουμε και όταν συχνότερα το επικαλούμαστε.

 

Το να επικαλείται κανείς συνεχώς τον Ιησού μ’ έναν πόθο γεμάτο από γλυκύτητα και χαρά, γίνεται αιτία ο αέρας της καρδιάς να είναι γεμάτος από χαρά και γαλήνη εξαιτίας της άκρας προσοχής (που φέρνει η Ευχή). Το να καθαρίζει απόλυτα η καρδιά, αιτία είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού, που είναι Θεός και αιτία και πραγματοποίηση όλων των καλών. «Γιατί Εγώ», λέγει, «είμαι Θεός που φέρνει την ειρήνη» (Ησ. 45:7).

Η ψυχή που ευεργετείται και γλυκαίνεται από τον Ιησού με κάποια αγαλλίαση και αγάπη, με την εξομολόγηση (δηλαδή με την ευχαριστία και τη δοξολογία) αμείβει τον Ευεργέτη. Ευχαριστεί και επικαλείται με ευχαρίστηση Αυτόν που την ειρηνοποιεί και βλέπει νοητώς μέσα της Αυτός να διαλύει τις φαντασίες των πονηρών πνευμάτων.

Πνευματικοί Διάλογοι:Εκκλησιασμός και Θεία Λειτουργία

 

-Πάτερ, πειράζει που έρχομαι καθυστερημένα την Κυριακή στην Εκκλησία;

 

-Το ότι πηγαίνεις στην Εκκλησία έστω και καθυστερημένα είναι παρήγορο για την ψυχή σου αλλά είναι αρκετό; Τι θέλω να πω, όταν σε καλέσει το αφεντικό σου σε γεύμα και σου έχει υποσχεθεί ότι το τραπέζι θα έχει τα καλύτερα φαγητά από τον καλύτερο μάγειρα, εσύ θα πήγαινες στο επιδόρπιο, την ώρα που θα σερβιριζόταν το γλυκό ή θα πήγαινες από νωρίς πριν αρχίσει το γεύμα; Δεν θα ήταν  κατ’ αρχήν προσβολή προς το αφεντικό σου το ότι άργησες; Αλλά δεν θα ήταν και κρίμα, όλα αυτά τα φαγητά που ετοίμασαν και για σένα να μην τα γευτείς και να αρκεστείς στο επιδόρπιο; Έτσι λοιπόν έχει το θέμα και εδώ. Μας καλεί ο Χριστός στην κοινή τράπεζα, στην τράπεζα που προσφέρεται όχι κάποιο εύγευστο φαγητό αλλά το ίδιο το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Μας καλεί ο Χριστός για να γευματίσουμε μαζί του τρώγοντας όμως τον Ίδιο.

Γιατί ανάβουμε κεριά στην εκκλησία;

Όλοι οι χριστιανοί που εκκλησιάζονται μπαίνοντας στον ιερό Ναό παίρνουν κεριά και αφού τα ανάψουν τα τοποθετούν στις καθορισμένες θέσεις, μανουάλια. Πολλοί δεν γνωρίζουν τι συμβολίζει η πράξη τους αυτή. Μερικοί νομίζουν ότι το κάνουν για να ενισχύσουν οικονομικά τον Ναό της ενορίας τους. Πράγματι, ενισχύεται ο Ναός με την προσφορά των πιστών, αλλά πίσω από το άναμμα του κεριού κρύβεται ένας βαθύτερος συμβολισμός.

Για ποιο λόγο, λοιπόν, ανάβουμε κεριά; Θα παραθέσουμε τις απαντήσεις δύο μεγάλων αγίων και σπουδαίων θεολόγων της Εκκλησίας μας που εξηγούν αυτό τον συμβολισμό· του αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης και του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Ο καθένας αναφέρει έξι λόγους.

Το Πνεύμα το Άγιο σκεπάζει την ψυχή που εύχεται. "Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με"

Προσπάθησε πάντα η ευχή του Ιησού Χριστού να επενδύει όλα τα έργα σου ∙ κάθε πνοή και κάθε νόημα . Ω, τότε πόσο θα ευφραίνεται η καρδιά σου! Πόσο θα χαίρεται , διότι θα ανεβαίνει ο νους στα ουράνια. Γι’ αυτό μην αμελείς να λες : «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Όταν ψάλλεις, θα κατανοείς τα ψαλλόμενα ∙ θα έχεις όρεξη και φωνή ικανή και ταπείνωση για ν’ αποδίδεις καθώς αρμόζει τα λόγια του Θεού. Γι’ αυτό μην αδικείς άλλο την ψυχή σου, αλλά και ψάλλοντας λέγε ενδόμυχα την ευχήν∙ «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Όταν εργάζεσαι, ας μην απορροφάται όλη σου η δύναμη στην εργασία, αλλά να λες ψιθυριστά και την ευχή. Τότε και τα έργα σου θα είναι ορθά, χωρίς λάθη, καθαρά από λογισμούς και η απόδοση της εργασίας σου θα είναι μεγαλύτερη. Λέγε λοιπόν την ευχή του Ιησού Χριστού, για να ευλογούνται τα έργα σου∙ «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Η μελέτη του νόμου του Θεού

 

Είναι μεγάλη και ανυπέρβλητη η αξία και η δύναμις του θείου νόμου. Μεγάλες και ανεκτίμητες οι δωρεές και οι ωφέλειες που προσφέρει στον άνθρωπο και τα πνευματικά όπλα, με τα οποία τον εφοδιάζει. Για να γίνουν όμως κτήμα μας τα εφόδια αυτά, είναι απόλυτη ανάγκη να μελετούμε τον νόμο του Θεού. Την ανάγκη αυτή τονίζει ο ποιητής του 118ου ψαλμού και λέει: «Τα μαρτύριά σου μελέτη μου εστί, και αι συμβουλίαι μου τα δικαιώματά σου» (στίχ. 24). «Και εμελέτων εν ταις εντολαίς σου, ας ηγάπησα σφόδρα» (στίχ. 47). «Ως ηγάπησα τον νόμον σου, Κύριε! Όλην την ημέραν μελέτη μου εστίν» (στίχ. 97).

Το νιώθει και το παραδέχεται κάθε λογικός άνθρωπος ότι η μελέτη αυτή είναι απολύτως αναγκαία για τη γνώσι της αληθείας. Αν για να μάθουμε τις γνώσεις μιας οποιασδήποτε επιστήμης (λ.χ. της ιατρικής, της αστρονομίας, της ιστορίας) είναι απαραίτητη η μελέτη, πολύ περισσότερο είναι αναγκαία η μελέτη του νόμου του Θεού, για να μάθουμε τι θέλει από μας ο Θεός, ποια είναι τα καθήκοντά μας και ο προορισμός μας. Γι’ αυτό ο Θεός παρήγγειλε στον Ιησού του Ναυή, τον διάδοχο του Μωυσέως, και σ’ όλους τους Ισραηλίτες: «Ουκ αποστήσεται η βίβλος του νόμου τούτου εκ του στόματός σου, και μελετήσεις εν αυτώ ημέρας και νυκτός, ίνα ειδής πάντα τα γεγραμμένα· τότε ευοδωθήση, και ευοδώσεις τας οδούς σου, και τότε συνήσεις» (Ιησ. Ναυή α’ 8). Και ο απόστολος Παύλος συνιστά στον Τιμόθεο: «Ταύτα μελέτα, εν τούτοις ίσθι, ίνα σου η προκοπή φανερά η εν πάσι» (Α’ Τιμ. δ’ 15).