(Αποσπάσματα από τον ένθρονιστήριον λόγον του Αγίου Γέροντος Εφραίμ Φιλοθεΐτου, 1974)
*****
* Η Εκκλησία του Χριστού είναι Καθολική με την έννοιαν, ότι κατέχει όλο το πλήρωμα της αληθείας και της χάριτος διά τον φωτισμόν και την απολύτρωσιν του κόσμου και επί πλέον είναι Καθολική με την έννοιαν ότι «δυνάμει» τείνει, όχι να κατακτήση, αλλά να αγιάση τον κόσμον. Κεφαλή της Εκκλησίας ο Χριστός και ημείς μέλη εκ μέρους συνδεόμενοι διά της κοινής πίστεως «εν τω συνδέσμω της αγάπης».
... Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος, ἐπισκεφθείς τούς πατέρας τοῦ ὄρους τῆς Νιτρίας, ἠρώτησεν τόν Πρῶτον τοῦ Ὄρους: «Τί εὗρες, πάτερ, πλέον ἐν τῇ ὁδῷ ταύτῃ τῆς ἀσκήσεως;». Καί ἀπαντᾶ ὁ ὅσιος: «Τό μέμφεσθαι ἑαυτόν πάντοτε». «Ὄντως, ἀπήντησε ὁ Θεόφιλος, οὐκ ἔστιν ἄλλη συντομωτέρα ὁδός πρός τόν Θεόν ὡς αὕτη».
Τον τόπο αυτό, το Άγιον Όρος, τον έχει διαλέξει η Παναγία μας. Μάλλον της εδόθη κλήρος, όταν οι Απόστολοι έβαλαν κλήρους σε ποιον τόπο ο καθένας θα κηρύξει το Χριστό. Της Παναγίας μας ο κλήρος έπεσε το Όρος του Άθωνος. Το Όρος αυτό, κατά την Αγιορειτική παράδοση, το επισκέφθηκε η Παναγία, όταν ήταν κατοικούμενο από ειδωλολάτρες. Όταν οι ειδωλολάτρες αντίκρυσαν την Παναγία Μητέρα, εθαύμασαν για την καλλονή της και είπαν ότι μόνο μια θεά θα μπορούσε να έχει τέτοια ομορφιά. Η Παναγία μας το ευλόγησε το Όρος αυτό και, σαν δικό της περιβόλι, το γέμισε από αφιερωμένους ανθρώπους, ζώντας εν παρθενία και αγνότητι.
Στην εκταφή, όλοι οι παραδελφοί έλεγαν, εγώ θα πάρω αυτό, εγώ θα πάρω το άλλο κι’ εγώ έλεγα μέσα μου: «Εγώ δεν θα μιλήσω καθόλου, ο,τι μου δώσουν».
Η ασθένεια και η θλίψη είναι το κατ’ εξοχήν φάρμακο της πρόνοιας του Θεού για να φέρει τον άνθρωπο κοντά Του και να αυξήσει την αρετή του.
Ο Ιώβ ήταν ο καλύτερος άνθρωπος πάνω στη γη, αλλά ο Θεός ήθελε να τον κάνει ακόμα καλύτερο. Και από τότε που δοκιμάστηκε, από τότε και δοξάστηκε. Ήταν καλός άνθρωπος και ευσεβής, αλλά χωρίς δοκιμασία δεν ήταν ονομαστός. Από τη στιγμή όμως δοκιμάστηκε και πολέμησε και αγωνίστηκε και στεφανώθηκε και πλούτισε, από κει και ύστερα άρχισε η δόξα του, και απλώθηκε μέχρι σήμερα. Το παράδειγμά του είναι φωτεινότατο και ενισχύει κάθε άνθρωπο που δοκιμάζεται.
Ο Θεός παιδεύει και πάλιν ιάται, ανεβάζει και κατεβάζει. Εις το θέλημα του Κυρίου τις δύναται αντιστήναι;
Εάν θέλει ο Θεός να πάσχωμεν, άρα έχει κάποιον σωτήριον σκοπόν, τον οποίον ημείς οι γήϊνοι δεν δυνάμεθα προορατικώς να τον προϊδωμεν, ενώ η υπομονή και η μακροθυμία και το ταπεινόν της παραδοχής του πειρασμού, πάντοτε, ναι, πάντοτε, θα φέρη κατόπιν βεβαίαν ωφέλειαν.
Βάσταζε, παιδί μου, τον σταυρόν σου και γνώριζε ότι εις όσα πάσχομεν είναι γνώστης ο Θεός και ως Πατήρ γνήσιος προσπαθεί με κάθε τρόπον να μας μορφώση εντός μας, τον Ιησούν Χριστόν. Θέλει να πάσχωμεν, διότι οίδεν, τι έχει ετοιμάσει δια τα πάσχοντα παιδιά Του εις τους ουρανούς.
«Εάν
αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών
ο ουράνιος. εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο
πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» (Ματθ. στ’, 14-15).
Επάνω στη γη κανείς δεν είναι αναμάρτητος. Όλοι είμεθα αμαρτωλοί και ένοχοι σηκώνοντας ο καθένας μας ένα φορτιο από αμαρτιες, πάθη, αδυναμίες, απροσεξίες, οι οποίες έχουν επιβαρύνει τη ζωή μας. Φέρουμε όλοι μας ένα ποινικό με ποικίλες αμαρτιες, βαρειές, ελαφρές, πολλές, λίγες, μηδενός εξαιρουμένου, εκτός του Θεού. Η ζωή μας ολόκληρη συνεχώς παράγει αμαρτιες. Αμαρτάνουμε με τη σκέψι, με τη καρδιά, με όλες τις αισθήσεις τις σωματικές και τις πνευματικές της ψυχής. Σκεφθήτε τι μεγάλη παραγωγή αμαρτιας έχουμε! Όλοι λοιπόν εμείς οι ταλαίπωροι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από τη συγχώρησι από το Θεό, από την ακύρωσι όλης αυτής της παραγωγής των αμαρτημάτων.
Κάποιες φορές ο Γέροντας είχε ένα φυσικό λόξυγκα. Το εκμεταλλεύτηκε αυτό ο διάβολος και άρχισε να μου λέει με τον λογισμό: «Ααα! Αυτό που κάνει τώρα ο Γέροντας φανερώνει ότι έχει δαιμόνιο μέσα του. Το δαιμόνιο είναι που κάνει αυτό τον λόξυγκα».
Πω! Πω! Τι πικρία, τι φαρμάκι, που ήρθε μέσα στην ψυχή μου! «Ακούς εκεί, να μου λέγει έτσι ο λογισμός!». Εγώ δεν είχα τέτοιους λογισμούς. Μόλις μου ήρθαν αναστατώθηκα. Μπα! Αδύνατον να παραδεχθώ για τον Γέροντά μου αυτόν τον λογισμό! «Θα σε σφάξω!», είπα μέσα μου, και έκανα αγώνα εναντίον του με την αντίρρηση.
Όταν το είπα αυτό στον Γέροντα, που ήταν ασκητής πεπειραμένος και θαυμάσιος, χαμογελούσε:
Αυτή η δίψα, του προκαλεί τον πόθο, να τρέξει στην πηγή, για να ξεδιψάσει αφενός την δίψα του και αφετέρου να εξουδετερώσει με το νερό, το δηλητήριο του φιδιού που εισήλθε μέσα του.
Εάν όμως το ελάφι καθυστερήσει και δεν πάει εγκαίρως στην πηγή, τότε πεθαίνει από το φαρμάκι του φιδιού.
Κατά τον ίδιο τρόπο, η αμαρτία, ο διάβολος είναι ο νοητός όφις.
Αυτό το νοητό φίδι της αμαρτίας με την ηδονή, δηλητηριάζει την ψυχή του ανθρώπου.
Όταν ο άνθρωπος αμαρτήσει, νιώθει δριμύτατο έλεγχο στην συνείδηση.
Καρφιά και μαχαίρια είναι της ζωής οι θλίψεις. Μαχαίρια και καρφιά, που σχίζουν ανελέητα και τρυπούν τις καρδιές. Τις πυρακτώνουν και τις παραλύουν εξουθενωτικά.
Το μόνο που απομένει σε τούτες τις στιγμές είναι η κραυγή, που σαν παράπονο ικεσίας απευθύνεται στο Θεό· «Ελέησόν με Κύριε… η ψυχή μου εταράχθη σφόδρα… εκοπίασα εν τω στεναγμώ μου… εγεννήθη η καρδία μου ωσεί κηρός τηκόμενος… Ελέησόν με Κύριε, ότι θλίβομαι… εξέλιπεν εν οδύνη η ζωή μου και τα έτη μου εν στεναγμοίς… επελήσθην ωσεί νεκρός… εγεννήθη τα δάκρυα μου εμοί άρτος ημέρας και νυκτός… ινατί περίλυπος ει η ψυχή μου και ινατί συνταράσσεις με;» (Ψαλμοί).
Ο άνθρωπος είναι ο βασιλιάς της δημιουργίας, αλλά το στεφάνι του είναι πλεγμένο από αγκάθια. Η πορεία του είναι άλλοτε τραγούδι και συμφωνία χαράς κι άλλοτε, τις περισσότερες φορές, ένα θλιβερό και ασταμάτητο πένθιμο εμβατήριο.
