Ὁ Μακαριστός καθηγούμενος + Αρχιμανδρίτης π. Γεώργιος Καψάνης - Ἀφιέρωμα ἐπί τῇ ἐντεκαετία ἀπό τῆς κοιμήσεώς του

 

Ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Ἱερὰς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἅγιον Ὅρος 1997 
Ἐκτιμήσεις καὶ σχόλια γιὰ τὴν συνθήκη Σένγκεν καὶ τὶς ἠλεκτρονικὲς ταυτότητες. 

«Ἠλεκτρονικὲς Ταυτότητες ὥρα γιὰ ὁμολογία ἢ ἄρνηση» 

Ὅσοι ἀγωνιζόμεθα κατὰ τοῦ ἠλεκτρονικοῦ φακελώματος καὶ τῆς πολὺ πιθανῆς χρήσεως τοῦ 666 στὶς νέες ταυτότητες, ἔχουμε νὰ ἀντιμετωπίσουμε ὄχι μόνο τοὺς ἐκπροσώπους τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας, οἱ ὁποῖοι εἰσηγοῦνται τὰ μέτρα αὐτά, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὀλίγους κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς ἀδελφούς, οἱ ὁποῖοι, καλοπροαιρέτως ἴσως, ὑποστηρίζουν ὅτι τὸ ἠλεκτρονικὸ φακέλωμα καὶ ἡ συνθήκη Σένγκεν δὲν ἔχουν θεολογικὴ σημασία καὶ ἄρα δὲν δικαιολογεῖται κάποια ἀντίδρασις ἐκ μέρους τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, διότι αὐτὰ ἀνήκουν εἰς τὰ τοῦ Καίσαρος καὶ ὄχι εἰς τὰ τοῦ Θεοῦ. 

Ἀρχιμ. Γεώργιος Καψάνης: Ἡ αἵρεσις τοῦ παπισμοῦ

 

Ἡ αὐστηρότης τῶν Ὀρθοδόξων Πατέρων καὶ Θεολόγων εἶναι φιλάνθρωπος, διότι ὑποδεικνύει τὴν σοβαρότητα τῆς ἀσθενείας τοῦ παπισμοῦ καὶ δὲν καθησυχάζει αὐτὸν μὲ ἀνθρωπιστικὰ ἠρεμιστικά.                                                       

 

Ὅσοι πράγματι ἀγαποῦν, δὲν φοβοῦνται νὰ εἰποῦν τὴν ἀλήθειαν, διότι μόνη ἡ ἀλήθεια σώζει. 

 

Ὅσοι δὲν ἀγαποῦν ἢ ἀγαποῦν ὑποκριτικῶς, κρύπτουν τὴν ἀλήθειαν δι’ ἰδιοτελεῖς σκοπούς. 

Γέροντας Χαράλαμπος Διονυσιάτης

 

Ο πολυσέβαστος Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Διονυσίου, αρχιμανδρίτης Χαράλαμπος, ήταν μία από τις μεγαλύτερες ασκητικές φυσιογνωμίες του Αγιορειτικού Μοναχισμού κατά τον εικοστό αιώνα. Πριν εκθέσουμε τις πολλές αρετές και τα ασκητικά παλαίσματα του εναρέτου αυτού ανδρός, καλό είναι να αρχίσουμε από την κατά σάρκα ζωή και καταγωγή του.

Γεννήθηκε στη Ρωσσία, αλλά σε ηλικία δέκα ετών ήλθε με τους γονείς του, Λεωνίδα και Δέσποινα, και τα τέσσερα άλλα αδέλφια του στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκαν στο χωριό Αρκαδικός του Νομού Δράμας, το οποίο απέχει από τη Δράμα μόλις 20 λεπτά.

Γέροντας Χαράλαμπος Διονυσιάτης

 

Ο πολυσέβαστος Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Διονυσίου, αρχιμανδρίτης Χαράλαμπος, ήταν μία από τις μεγαλύτερες ασκητικές φυσιογνωμίες του Αγιορειτικού Μοναχισμού κατά τον εικοστό αιώνα. Πριν εκθέσουμε τις πολλές αρετές και τα ασκητικά παλαίσματα του εναρέτου αυτού ανδρός, καλό είναι να αρχίσουμε από την κατά σάρκα ζωή και καταγωγή του.

Γεννήθηκε στη Ρωσσία, αλλά σε ηλικία δέκα ετών ήλθε με τους γονείς του, Λεωνίδα και Δέσποινα, και τα τέσσερα άλλα αδέλφια του στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκαν στο χωριό Αρκαδικός του Νομού Δράμας, το οποίο απέχει από τη Δράμα μόλις 20 λεπτά.

Ἀρχιμ. Γεώργιος Καψάνης: (Ἀποσπάσματα ὁμιλίας κατά τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Γεωργίου)

Σήμερα ὅταν λέμε μάρτυς, ἐννοοῦμε ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος βασανίσθηκε γιά τόν Χριστό. Ἀλλά ἡ ἀρχική σημασία τῆς λέξεως «μάρτυς» εἶναι ἄλλη. Μάρτυς εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δίνει μαρτυρία γιά κάτι. Καί οἱ ἅγιοι Μάρτυρες λέγονται μάρτυρες, διότι ἔδωσαν μαρτυρία, ἔδωσαν βεβαίωση, γιά κάτι πού προσωπικῶς εἶχαν γνωρίσει. Διότι ὁ μάρτυς καταθέτει γιά κάτι, γιά τό ὁποῖο προσωπικῶς ἔχει λάβει γνῶσι.

Μάρτυς τοῦ Θεοῦ Πατρός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὅπως λέει ἡ Ἀποκάλυψις· «ὁ μάρτυς ὁ πιστός καί ἀληθινός», διότι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐμαρτύρησε περί τοῦ Πατρός. «Ἐκεῖνος ἐξηγήσατο», κατά τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη.

Μελισσοκομείο γεμάτο πνευματικό μέλι. Μέρος Β.

 Βουνά Απουσένι ή Δυτικά Καρπάθια

 

Διηγήσεις για τους γέροντες Κλεόπα (Ιλιέ) και Μάρκο (Ντουμιτρέσκου)

Τὸ πρῶτο μέρος ΕΔΩ

Πατήρ Δομέτιος, ασκητής και ανάργυρος

Οι αγρότες πήγαιναν στο μοναστήρι, τόσο οι μεγάλοι όσο και οι νέοι, πολύ πρωί, μόλις ξημέρωνε. Η πρωινή δροσιά είναι φίλη ενός προσκυνητή, επειδή επηρεάζει το περπάτημά του και το κάνει πιο ζωηρό. Κι έπρεπε να διασχίσουν βουνά, κοιλάδες και ταχύρροα ποτάμια.

– Παρ’ όλο που η εποχή ήταν εχθρική για την Εκκλησία, οι προσκυνητές ήταν πολλοί. Εκατοντάδες! Αν και δεν υπήρχαν καλές συνθήκες για την υποδοχή τους στα μοναστήρια, όπως σήμερα. Σήμερα οι συνθήκες υπάρχουν, αλλά η ευλάβεια όπως τότε μάλλον όχι.

Μελισσοκομείο γεμάτο πνευματικό μέλι. Μέρος Α

 

Μοναχός Μάρκος (Ντουμίτρου ή Ντουμιτρέσκου)

 

 

Διηγήσεις για τους γέροντες Κλεόπα (Ιλιέ) και Μάρκο (Ντουμιτρέσκου)

 

Πριν από δύο δεκαετίες, στο «μελισσοκομείο» της Μονής Σιχάστια ζούσαν δύο μεγάλοι γέροντες, ο Κλεόπας (Ιλιέ) και ο Μάρκος (Ντουμιτρέσκου). Ο πρώτος υπήρξε αναχωρητής στα βουνά επί πολλά χρόνια και ο άλλος πέρασε περισσότερα από 20 χρόνια υπό απάνθρωπες συνθήκες στη φυλακή. Όταν συναντήθηκαν, άρχισαν να μοιράζονται τις εμπειρίες που βίωσαν. Ο ένας μοιράστηκε τις συμφορές της φυλακής και ο άλλος την εμπειρία των μεγάλων στερήσεων, που περνά ένας άνθρωπος, ζώντας μέσα στο δάσος και σε απόλυτη απομόνωση από άλλους ανθρώπους. Αυτές τις μυστικές συνομιλίες τις άκουσε ο νεαρός δόκιμος Βησσαρίων, που βοηθούσε τότε τον γέροντα Μάρκο στην περιποίηση των μελισσών. Σήμερα ο ασπρομάλλης εξομολογητής, ο πατήρ Βησσαρίων, δέχτηκε να μοιραστεί κάποια από τα μυστικά αυτών των πνευματικών συνομιλιών των γερόντων.

Ο Γέροντας Βασίλειος Καυσοκαλυβίτης και οι κρυπτοχριστιανοί!

 

Η πνευματική κόρη του γέροντα, Καλλιόπη, μας λέει, ότι κάποια μέρα ο π. Βασίλειος της ζήτησε να επισκεφθούν το Χαρίσειο γηροκομείο, στο οποίο κάποτε φιλοξενείτο και πολύς κόσμος πήγαινε ακόμα, για να τον αναζητήσει.

Ο γέροντας προφανώς από φώτιση γνώριζε, ότι επρόκειτο, να συναντήσει εκεί κάποια άτομα, μεταξύ αυτών και την Τουρκάλα γιατρό πρώην Αμινέ, νυν Ορθόδοξη Φωτεινή.

Η Φωτεινή ούσα μουσουλμάνα ζούσε στη Γερμανία. Ήταν χωρισμένη με μια κόρη και λόγω του διαζυγίου της είχε σοβαρά προβλήματα και είχε οδηγηθεί σε απόγνωση. Τότε παρουσιάστηκε η Παναγία στον ύπνο της και μάλιστα όχι μία αλλά τρεις φορές και την έστειλε σε Ορθόδοξο ιερέα, όπου κατηχήθηκε και βαπτίστηκε. Η Παναγία της έδωσε το όνομα Φωτεινή, επειδή η αποστολή της θα ήταν, να φωτίσει πεπλανημένα έθνη.

Μωυσής μοναχός Αγιορείτης: Ο Γέροντας Διονύσιος της Σκιάθου

 

Πέρασαν περισσότερα από εκατό έτη από την κοίμηση του μακαρίου ιερομονάχου Διονυσίου († 1887), του φημισμένου Γέροντα της Σκιάθου, για τον οποίο ο Αλ. Παπαδιαμάντης είπε: «Εάν εγεννάτο προ του Δ’ αιώνος, θα ήτο μάρτυς, εάν μετά τον Δ’, όσιος».

Ο λόγιος και ενάρετος κληρικός Διονύσιος Επιφανιάδης, διδάσκαλος του Γένους και καθοδηγητής των διηγηματογράφων Αλ. Παπαδιαμάντη και Αλ. Μωραϊτίδη, γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1802, ημέρα Κυριακή του Πάσχα. Στη βάπτισή του έλαβε το όνομα Δημήτριος. Ήταν γιος του Επιφάνιου Δημητριάδη και της Ουρανίας Θωμά Κουμπή. Ο πατέρας του Επιφάνιος (1760 – 1827) – που ήταν τότε βοεβόδας του νησιού – ήταν γιος του προεστώτος Δημητράκη Οικονόμου, που εκοιμήθη στη μονή του Ευαγγελισμού της Σκιάθου, με το μοναχικό όνομα Δαβίδ. Ηγούμενος της μονής ήταν ο πρώτος γιός του Αλύπιος, που είχε έλθει από τα Κατουνάκια του Αγίου Όρους, όπου επί πολλά έτη μόναζε.

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Περί νοεράς προσευχής

 

Παραλάβαμε από τους αγίους Πατέρες μας να λέμε την προσευχή· «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Αυτή την προσευχή όσο συχνά την λέει ο Χριστιανός, τόσο περισσότερο λαμβάνει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, ειρήνη στην ψυχή του, φωτισμό στο μυαλό του και δύναμη να αντιμετωπίσει τον αγώνα της ζωής.

Αυτή την προσευχή δεν μπορεί να την πει κανείς, εάν δεν έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Διότι λέγει ο απόστολος Παύλος, ότι «ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω» (Α’ Κορ. 12:3)· δηλαδή, «κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να πει τον Ιησού Χριστό, Κύριο, Θεό, παρά μόνον εάν έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος». Γι’ αυτό λοιπόν, κάθε φορά που ένας Χριστιανός λέγει τον Χριστό Κύριο, Θεό, αυτό το λέγει επειδή έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

Στο Εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου στη Καμάριζα Λαυρίου μπήκε...

Στο εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου στην Καμάριζα Λαυρίου, μπήκε μια μαυροφορεμένη γυναίκα να προσευχηθεί. 

 

Η νεαρή γυναίκα προσευχόταν θερμά γονατιστή κάτω από την Εικόνα του Χριστού. 

 

Πέρασαν δύο ώρες και η γυναίκα συνέχιζε να προσεύχεται.

«Εσύ γιατί έχεις τα μαλλιά σου μακριά!» Στη μνήμη του γέροντα Γρηγορίου (Ζουμή)

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος (Ζουμής)

 

Στις 22 Οκτωβρίου του 2019 συμπληρώθηκε 1 έτος από την κοίμηση εν Κυρίω του γέροντα Γρηγορίου (Ζουμή), του καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου του Αγίου Όρους.

Είναι εκείνος που μπορούσε να πει αυτό που εσύ ποτέ και από πουθενά δε θα άκουγες. Πως, για παράδειγμα, να διεισδύσεις στην ουσία του άλλου ανθρώπου; Αλλά κυρίως, πόσο θα σου στοιχίσει κάτι τέτοιο; Τον γέροντα τον θυμούνται και αυτοί που ακόμα σπάνε το κεφάλι τους για να καταλάβουν τα λόγια και τα έργα του...

Τό ἀμέτρητο ἔλεος τοῦ Θεοῦ

Ἄν θέλουμε τήν θεραπεία μας γενικῶς ἀπό τά πάθη τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, εἶναι ἀνάγκη νά ἀκολουθοῦμε πιστά τούς θεόπνευστους λόγους καί τίς θεόπνευστες ἀλλά καί ἐμπειρικές συνταγές πού μᾶς δίδουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὡς ἀπλανεῖς καί διακριτικοί ὁδηγοί καί ἰατροί τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

Κατ’ ἀρχήν ὅποιος θέλει νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν κακή ἐπιθυμία ἤ σαρκική ἐπιθυμία ἤ πορνική ἐπιθυμία πρέπει νά γίνει ἀνώτερος ἀπό φαγητά καί χρήματα καί δόξες κοσμικές καί ἀνθρώπινες.

Οἱ λεγόμενες πρακτικές ἀρετές, δηλαδή οἱ νηστεῖες, οἱ ἀγρυπνίες, ἡ σκληραγωγία, ἡ κακοπάθεια ἀποτελοῦν ἄριστα θεραπευτικά φάρμακα μέ τά ὁποῖα πολεμεῖται ἡ κακή ἐπιθυμία. 

π. Γεώργιος Καψάνης: Ἑορτάσωμεν πιστοί ἑορτήν πνευματική

 

 

Πῶς νά μή χαίρεσαι μέ ἀνεκλάλητη χαρά, ὅταν σκέπτεσαι ὅτι ὁ ἄπειρος καί ἄκτιστος Θεός λαμβάνει μορφήν πεπερασμένου καί κτιστοῦ ἀνθρώπου, μορφήν δούλου, γιά νά κάνῃ τόν ἄνθρωπο Θεό, καί ὅτι ὁ τέλειος Θεός γίνεται τέλειος ἄνθρωπος λόγῳ τῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων στό πρόσωπο-ὑπόστασι τοῦ Θεοῦ Λόγου;

Οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς διδάσκουν ὅτι ἑορτή γιά τόν μοναχό καί τόν χριστιανό εἶναι νά τηρῇ τίς ἅγιες ἐντολές τοῦ Κυρίου. Καί ἀκόμη ὅτι σέ κάθε ἐντολή Του κρύπτεται ὁ Χριστός.

π. Γεώργιος Καψάνης: Περνοῦμε βαθειά πνευματική κρίσι καί ἀσθένεια

Ἑορτάζουμε καί πάλι τήν Γέννησι τοῦ Κυρίου μας σέ ἀτμόσφαιρα ἀνησυχίας γιά τήν πορεία τῆς κοινωνίας μας. Ἐπισημαίνεται, ὄχι μόνον ἀπό θεολόγους ἀλλά καί κοινωνιολόγους, ὅτι περνοῦμε βαθειά πνευματική κρίσι καί ἀσθένεια. Κύριο σύμπτωμα τῆς ἀσθενείας αὐτῆς εἶναι ὁ ἀτομικισμός.

Ὁ ἀτομικισμός εἶναι ἔκφρασις τῆς φιλαυτίας τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν πηγή κάθε κακίας, ἁμαρτίας καί πνευματικῆς νόσου.Πάσχοντας ὁ ἄνθρωπος ἀνίατα ἀπό αὐτήν τήν ἀρρώστια, δέν μποροῦσε νά αὐτοθεραπευθῇ.

 
Γιά νά μᾶς θεραπεύσῃ ἀπό τήν φιλαυτία, πού μᾶς χωρίζει ἀπό τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπό μας, σαρκώνεται ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός ἀπό ἄπειρη ἀγάπη γιά τά πλάσματά Του «ἐξίσταται ἑαυτοῦ», γιά νά τά συναντήσῃ καί νά τά εὐεργετήσῃ.

π. Γεώργιος Καψάνης: Γιά κάθε ἄνθρωπο ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος καί κάθε ἄνθρωπος ἠμπορεῖ νά γίνῃ κατά χάριν θεός.

Τά Χριστούγεννα μᾶς συνέχει τό γεγονός τῆς ἀπείρου ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί Πατέρα μας πρός τόν ἄνθρωπο.
 

Ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ ἄπειρο ἀξία. Γιά κάθε ἄνθρωπο ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος καί κάθε ἄνθρωπος ἠμπορεῖ νά γίνῃ κατά χάριν θεός.
 

Χωρίς τόν Θεάνθρωπο Χριστό ὁ ἄνθρωπος, παρά τά ὑψηλά πολιτιστικά καί ἐπιστημονικά ἐπιτεύγματά του, εἶναι ἕνα τραγικό καί ἀξιοθρήνητο ὄν, πού δέν γνωρίζει ἀπό ποῦ ἔρχεται καί ποῦ πηγαίνει. Ζῇ γιά νά πεθάνῃ καί ὅλα τά βλέπει μάταια καί παράλογα.

π. Γεώργιος Καψάνης: Μέσα στήν ἁγία Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ οἱ γήινοι γίνονται οὐράνιοι

Ὁ Κύριος ἅπαξ ἐγεννήθη ἐν Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας «ἐν ἡμέραις Ἡρώδου τοῦ βασιλέως». Ἀλλ’ ἡ Ἐκκλησία θά ζήσῃ μέ τήν Χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐκ νέου τό γεγονός. 

Θά συμμετάσχῃ μυστικά καί ὑπερχρονικά στήν ἐν χρόνῳ γέννησι τοῦ Σωτῆρος. Δέν πρόκειται γιά μία ψυχολογική ἤ ἱστορική ἀναδρομή, ἀλλά γιά μία ἐν χάριτι μετοχή σέ ὅσα φρικτά καί θαυμαστά ἐτελέσθησαν τότε.

Ὁ Θεός ἔρχεται πρός ἐμᾶς μέ μία κίνηση ἀπείρου καί ἐκστατικῆς ἀγάπης. Αὐτός κατεβαίνει, ἐμεῖς ἄς ἀνεβοῦμε. Αὐτός σαρκώνεται, ἐμεῖς ἄς θεωθοῦμε.

Παπα-Ματθαίος Καρακαλληνός (1905-1985)

Ο παπα-Ματθαίος, κατά κόσμον Ιωάννης Μητσόπουλος, γεννήθηκε σ’ ένα χωριό της επαρχίας Γορτυνίας του νομού Αρκαδίας της Πελοποννήσου, Καρδαρίτσι ονομαζόμενο, το έτος 1905, από γονείς φτωχούς μεν αλλά ευσεβείς, τον Θεόδωρο και την Αικατερίνη. Ήταν το πρωτότοκο από τα επτά παιδιά τους. Πολλά βιογραφικά στοιχεία από τα πρώτα χρόνια της ζωής του δεν μας έχουν διασωθεί, παρά μόνο ότι στην εφηβική του ηλικία έφυγε από το πατρικό του σπίτι και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα του καιρού εκείνου, όπου έκανε τον πλανόδιο μικροπωλητή, για να εξοικονομεί τα προς το ζην. Φαίνεται όμως ότι από τότε μέσα στη νεανική του ψυχή υπεκαίετο ο πόθος για τη μοναχική ζωή.

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Ο άγιος Δημήτριος μιμητής του Χριστού

Στον εγκωμιαστικό λόγο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στον άγιο Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο, που ακούσαμε, αναφέρεται πως ο άγιος Δημήτριος είχε γίνει κατά πάντα μιμητής του Δεσπότου Χριστού με τις άγιες αρετές που τον κοσμούσαν: Την αγάπη, την ταπείνωση, την πραότητα, την αγνότητα, την παρθενία του σώματος και της ψυχής. Ο άγιος Δημήτριος αγάπησε πολύ τον Θεό και τον άνθρωπο, γιατί προσφέρθηκε ολοκληρωτικά στον Θεό. Ακόμη και το μαρτύριο του αγίου Δημητρίου δια της λογχευθείσης του πλευράς τον κάνει μιμητή και σ’ αυτό του Πάθους του Κυρίου μας. Και έτσι δια των παθημάτων του αναπληρώνει «τα υστερήματα των θλίψεων του Χριστού» (Κολ. 1:24), όπως λέγει ο απόστολος Παύλος.

Υπάρχει η κακή και η καλή σιωπή.

Σιώπα καί εἰρήνευε

Ὁ πολύλογος, ἔστω κι ἄν εἶναι ρήτορας, πνευματικά δέν εὐδοκιμεῖ.

 

Ἡ ἀργολογία ἐκδιώκει ἀπό τήν καρδιὰ τό χαροποιόν πένθος.

 

Νά ὁμιλεῖς μόνο ὅταν πρόκειται νά πεῖς κάτι ἀνώτερο τῆς σιωπῆς.

 

Αὐτός, πού θέλει νά μιμηθῆ τόν πράο καί ἡσύχιο Κύριο, πρέπει νά ἀγαπήση τήν εὐλογημένη σιωπή. Τότε μόνο θά μπορεῖ νά προφέρη ἀδιαλείπτως τό πανάγιό Του ὄνομα καί νά ἐργάζεται διαρκῶς τό θέλημά Του "ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς" του καί μέ πόθο ἅγιο.