Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΣΟΦΙΑ ΜΠΕΚΡΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΣΟΦΙΑ ΜΠΕΚΡΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Μηνύματα ἀπὸ τὸ Τριῴδιο

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Εἰσαγωγικὴ περίοδος - οἱ τέσσερις πρῶτες Κυριακές

Τὸ Τριῴδιο ἀποτελεῖ γιὰ τὴν Ἐκκλησία τὴν πνευματικὴ ἄνοιξη. Ὅπως ἡ φύση εἰσέρχεται τὴν περίοδο αὐτὴν στὴν φάση τῆς ἀναγέννησης, ἔτσι καὶ ἡ Ἐκκλησία μᾶς εἰσάγει διὰ τοῦ Τριῳδίου στὴν πνευματική μας ἀναγέννηση. Καὶ ὅπως τὴν ἄνοιξη κορυφώνονταν οἱ ἑορτὲς γιὰ τὴν ἀνάσταση τῆς φύσεως καὶ τὴν λύτρωσή της ἀπὸ τὸν μαρασμὸ καὶ τὴν φθορά, ἔτσι καὶ τὴν περίοδο τοῦ Τριῳδίου κορυφώνεται ἡ πνευματικὴ προετοιμασία γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς ἑορτῆς τῶν ἑορτῶν, τῆς Ἀναστάσεως, τῆς λυτρώσεως δηλαδὴ τοῦ ὅλου ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν φθορὰ τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀπὸ τὸν θάνατο.

Οἱ τὰ πάντα σοφῶς διαταξάμενοι Πατέρες φρόντισαν βεβαίως ἡ εἴσοδός μας στὴν κατ’ ἐξοχὴν πνευματική αὐτὴν περίοδο νὰ γίνεται ὁμαλά, ὥστε καὶ τὸ πνεῦμα νὰ προετοιμάζεται μὲ τὶς κατάλληλες ἀκολουθίες καὶ τὸ σῶμα νὰ ἀκολουθῇ μὲ τὴν ἀντίστοιχη προετοιμασία.

Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: «Ἑαυτούς ἀδελφοί ταπεινώσωμεν»

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
Μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς καὶ τοῦ σαραντισμοῦ τοῦ Κυρίου ὁλοκληρώνεται ἡ ἑορταστικὴ περίοδος τῶν Χριστουγέννων καὶ μαζί της ὁ λειτουργικὸς κύκλος τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν. Στὴν συνέχεια, μὲ τὸ ἄνοιγμα τοῦ Τριῳδίου ξεκινᾶ μιὰ νέα λειτουργικὴ περίοδος, αὐτὴ τῶν κινητῶν ἑορτῶν, ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὸ κορυφαῖο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καί, μακάρι, τῆς δικῆς μας συναναστάσεως.

Νά, λοιπόν, γιατὶ λέμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία, διὰ τῶν σοφῶν Πατέρων καὶ τῶν ἐμπνευσμένων ὑμνογράφων, δὲν μᾶς ἀφήνει χωρὶς πνευματικὴ τροφή, χωρὶς διδάγματα καὶ μηνύματα γιὰ τὴν σωτηρία μας, ὥστε νὰ μὴν ἔχωμε δικαιολογία ὅτι δὲν γνωρίζομε ἢ ὅτι δὲν βρήκαμε ὁδοδεῖκτες στὴν πορεία μας. Ἀκόμη καὶ ὅταν χωλαίνωμε, ὀλισθαίνωμε καὶ κάποιες φορὲς πέφτωμε ἢ παρεκκλίνωμε, πάλι, μὲ καλὴ προαίρεση καὶ τὶς κατάλληλες προϋποθέσεις, ξαναβρίσκομε τὴν δύναμη νὰ ἀνορθωθοῦμε καὶ νὰ συνεχίσωμε τὴν σωτηριώδη πορεία μας. Ἀδικαιολόγητοι ἐντελῶς εἴμαστε μόνον ὅταν ἐπιμένωμε καὶ παραμένωμε πεισματικὰ στὸ ὀλίσθημά μας, διότι «τὸ πίπτειν ἀνθρώπινον, τὸ μένειν ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ σατανικόν, τὸ δὲ μετανοεῖν θεῖον» (Ἱερὸς Χρυσόστομος).

Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: «Χαίροις τῶν Ἀθηνῶν ἡ λαμπάς»

 
Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
«Χαίροις τῶν Ἀθηνῶν ἡ λαμπάς, ἡ ἐν τῶ βίῳ καιομένη καὶ φαίνουσα», ἀνευφημεῖ ὁ ὑμνογράφος σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ τροπάρια τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Φιλοθέης ποὺ τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας, καὶ μάλιστα ἡ περιώνυμος πόλη τῶν Ἀθηνῶν, στὶς 19 Φεβρουαρίου. Πράγματι, ἡ Ἁγία σὲ ὅλη της τὴν ἐπίγεια ζωὴ ἔλαμψε διὰ τῶν ἀρετῶν τοῦ βίου της καὶ φώτισε τὸ σκότος τῆς σκλαβιᾶς καὶ τῆς ἀμαθείας διὰ τῆς κοινωνικῆς της προσφορᾶς. Διακρίθηκε γιὰ τὴν εὐσέβεια, τὴν σοφία, τὴν σεμνότητα, τὴν ὑπομονή, τὴν ἀγαπητική της προσφορά, κυρίως ὅμως γιὰ τὴν τόλμη καὶ τὴν ἀνδρεία της. Προέβαλε μάλιστα κάποιες ξεχωριστὲς ἀντιστάσεις, γιὰ τὶς ὁποῖες ἀξίζει ἰδιαιτέρως νὰ τὴν τιμοῦμε:

Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Ἡ διαχρονική ἑλληνική γλῶσσα καί ἡ συνεχής κακοποίησή της


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
Ἡ 9η Φεβρουαρίου ἔχει ὁριστῆ ὡς Ἡμέρα Ἑλληνικῆς Γλώσσας. Ὅπως κατὰ τὴν ἑορτὴ ἑνὸς Ἁγίου λέμε «μνήμη Ἁγίου, μίμησις Ἁγίου», ἔτσι καὶ κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς γλώσσας μας, ἂς ποῦμε «μνήμη γλώσσας, μίμησις τῶν τρόπων της», καθ’ ὅσον ἡ γλώσσα –καὶ μάλιστα ἡ ἑλληνική, «ἡ μητέρα τῶν γλωσσῶν»- εἶναι φορέας ἀξιῶν, ἰδεωδῶν, προτύπων, ἐν τέλει πολιτισμοῦ, τρόπου καὶ στάσεως ζωῆς.

Ἕνα κύριο, βεβαίως, χαρακτηριστικὸ τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, στὴν πορεία τῶν 4000 περίπου χρόνων ζωῆς της, εἶναι ἡ θαυμαστὴ ἑνότητα καὶ ἡ ἀδιάλειπτη συνέχειά της, ὥστε, ὅταν γίνεται λόγος γιὰ ἀρχαία, ἀττικοκοινή, ἑλληνιστικὴ κοινή, λογία-καθαρεύουσα, δημοτικὴ ἢ νεοελληνικὴ γλῶσσα, νὰ μὴν ἐννοῇ κανεὶς ὅτι πρόκειται γιὰ διαφορετικὲς γλῶσσες ἀλλὰ γιὰ διαφορετικὲς ἐξελικτικὲς μορφὲς τῆς ἰδίας γλώσσας.

Ἡ ἑλληνική, μάλιστα, γλῶσσα εἶχε τέτοια πολιτισμικὴ ἐμβέλεια ὥστε, ἀπὸ τὸν 3ο αἰ. π.Χ., ἐπεκράτησε ἀρχικὰ στὸν χῶρο τοῦ πνεύματος, παραμερίζοντας ἀκόμα καὶ μερικὲς ἐθνικὲς γλῶσσες (λατινικά, ἑβραϊκά), καὶ γινόμενη, παράλληλα, τὸ κοινὸ πολιτισμικὸ ὄργανο ὅλων τῶν κατακτημένων λαῶν τῆς Ἀνατολῆς.

Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Μέγας Φώτιος - Ἕνας Οἰκουμενικός Πατήρ


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Ὡς «Ὀρθοδοξίας πρόμαχον», τῆς «Ἐκκλησίας στῦλον καὶ ἑδραίωμα» καὶ τῆς «οἰκουμένης διδάσκαλον», τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας τὸν Μέγα Φώτιο κάθε χρόνο τὴν 6η Φεβρουαρίου. Πράγματι. Ὁ λαμπρὸς αὐτὸς ἀστέρας τῆς Ἐκκλησίας ἔλαμψε τὸν 9ο αἰῶνα καὶ σκόρπισε τὸ φῶς του σ’ ὅλη τὴν τότε γνωστὴ οἰκουμένη.  Μὲ τὴν ὀρθόδοξη πίστη, ζωὴ καὶ πολιτεία του ἀνεδείχθη «θεόφθογγος κιθάρα τοῦ Πνεύματος» ἀλλὰ καὶ «στερρώτατος αἱρέσεων ἀντίπαλος».

            Γιὰ νὰ μπορέσῃ, ὅμως, ὁ Φώτιος νὰ καταστῆ «τηλαυγέστατος φωστὴρ» καὶ «ὀρθοδόξων ὁδηγός», στηρίχθηκε στὴν «ἐξ ἀρχῆς παράδοσιν καὶ διδασκαλίαν καὶ πίστιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἥν ὁ Κύριος ἔδωκεν, οἱ δὲ Ἀπόστολοι ἐκήρυξαν καὶ οἱ Πατέρες ἐφύλαξαν» [Μ. Ἀθανασίου, Πρὸς Σεραπίωνα» 1, 28 (PG 26, 593D-596A)].

            «Ἑπόμενος», λοιπόν, «τοῖς Ἁγίοις Πατράσι» ὁ Φώτιος, δὲν διεφύλαξε ἁπλῶς τὴν παρακαταθήκη αὐτὴν μὲ πίστη καὶ συνέπεια, ἀλλὰ καὶ τὴν διεύρυνε καὶ τὴν στερέωσε καλύτερα στὰ ἀρχικά της θεμέλια, γεγονός ποὺ τὸν καθιστᾶ ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἄξιο συνεχιστὴ τῶν προκατόχων του, ἀφ’ ἑτέρου δὲ Πατέρα ἄλλων Πατέρων.

Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Οἱ προϋποθέσεις τῆς συναντήσεως


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
Διάγομε ἤδη τὰ μεθέορτα τῆς μεγάλης καὶ κοσμοσωτηρίου ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου καὶ βιώνομε καὶ ἐμεῖς, στὸ πρόσωπο τοῦ Θεοδόχου Συμεῶνος καὶ τῆς Προφήτιδος Ἄννης, τὴν χαρὰ ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιὰ τὴν συνάντησή των μὲ τὸν Κύριο, ὁ ὁποῖος «ἐπτώχυνε» γιὰ ἐμᾶς, γινόμενος ἄνθρωπος, γιὰ νὰ πλουτίσωμε ἐμεῖς μὲ τὴν θεότητά Του (Γρηγ. Θεολόγος).

Ἔμπλεως τῆς μεγάλης αὐτῆς χαρᾶς ἀναφωνεῖ καὶ ὁ θεῖος ὑμνογράφος, στὸ Ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς, γιὰ τὸν Συμεῶνα: «Εὐφραίνου καὶ σύ, πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν

Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Ἐραστές ἀλλά καί ποιητές


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
Τοὺς «τρεῖς μεγίστους φωστῆρας» τῆς τρισηλίου Θεότητος, τὶς «κιθάρες τοῦ Πνεύματος», τὰ «εὔλαλα στόματα τῆς ἀληθείας» τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 30 Ἰανουαρίου: τὸν σοφὸ Βασίλειο, τὸν θεολόγο Γρηγόριο καὶ τὸν κλεινό Ἰωάννη, «τῶν Ἱεραρχῶν τὴν Τριάδα», ἡ ὁποία «κατήρδευσε» (πότισε) μὲ τὰ νάματα τῆς θεογνωσίας ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη. 

Στὴν προσωπικότητα, μάλιστα, τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν συνδυάζονται παράλληλα καὶ ἁρμονικὰ ἡ δύναμη τοῦ πνεύματος, ἡ παρρησία τοῦ λόγου καὶ ἡ προσφορὰ ὅλης τῆς ὑπάρξεώς των πρὸς τὸν συνάνθρωπο, ἐξ οὗ καὶ ὁ κοινός των ἑορτασμός. 

Κυριακή 28 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Ἄς ἐπιζητήσωμε μὲ πόθο τὴν σωτηρία μας


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος  

Μιὰ θαυμάσια πνευματικὴ εὐκαιρία μᾶς προσφέρει ἡ Ἐκκλησία μας τὴν Κυριακὴ ΙΕ’ Λουκᾶ, ὁπότε ἀναγιγνώσκεται ἡ περικοπὴ τοῦ Ζακχαίου. Εἶναι θαυμάσια ἡ εὐκαιρία γιὰ δύο κυρίως λόγους: Πρῶτον, γιατὶ μᾶς δείχνει τὴν δύναμη τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀποφασίζει νὰ ἀναζητήσῃ τὴν σωτηρία του, καί, δεύτερον, διότι παρουσιάζει παράλληλα τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐσπλαγχνία τοῦ ἀγαθοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος διὰ τοῦ Υἱοῦ Του προσφέρει τὴν σωτηρία σὲ κάθε ἀπολωλὸς ποὺ τὴν ἐπιζητεῖ μὲ πόθο.

Πέμπτη 25 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Ὁ ἀγωνιστής τῆς εἰρήνης


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
«Εἰρήνη φίλη, τὸ γλυκὺ καὶ πρᾶγμα καὶ ὄνομα.» Ἔτσι ἀποκαλεῖ σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς λόγους του ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τὴν εἰρήνη: φίλη, δηλαδὴ ἀγαπημένη. Καὶ συνεχίζει: «Εἰρήνη φίλη, τὸ ἐμὸν μελέτημα καὶ καλλώπισμα.» Ἀποκαλεῖ ἑπομένως τὴν εἰρήνη ὄχι μόνον ἀγαπημένη ἀλλὰ καὶ στολίδι καὶ φροντίδα.
 
Πράγματι, ὁ Γρηγόριος δὲν ὑπῆρξε μόνον μέγας Θεολόγος ἀλλὰ καὶ θερμὸς ἀγωνιστὴς τῆς εἰρήνης. Ἰδιαίτερα εὐαίσθητη φύση ὀ ἴδιος πληγωνόταν ἀπὸ τὶς ἔριδες ποὺ συντάρασσαν τότε τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, εἴτε αὐτὲς προέρχονταν ἀπὸ αἱρετικοὺς εἴτε προέρχονταν ἀπὸ ὁμονοοῦντες! Συνέταξε ἔτσι τρεῖς ἐξαίρετους «Εἰρηνικούς λόγους», ποὺ συνιστοῦν ἕνα ἀληθινὸ διαμάντι τόσο γιὰ τὴν ὑπέροχη γλῶσσα ὅσο καὶ γιὰ τὸ βαθύ τους περιεχόμενο. Αὐτὸς ὁ κατ’ ἐξοχὴν ἤπιος καὶ φιλερήμων Πατέρας ἀγωνίστηκε μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς διαταραγμένης ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητος καὶ εἰρήνης, θυσιάζοντας τὴν προσωπική του ἡρεμία. Ἐφάρμοσε ἔτσι αὐτὸς πρῶτος τὸν δικό του λόγο: «Πρᾶξις θεωρίας ἐπίβασις», ποὺ σημαίνει ὅτι ἀπὸ τὴν πράξη προχωρᾶμε στὴν θεωρία (<Θεός + ὁρῶ)!

Τετάρτη 24 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Πάντων ἡμῶν ἐστί τό ἑλληνίζειν


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Στοὺς κρίσιμους 4ο καὶ 5ο αἰῶνα, παρὰ τὴν λαμπρὴ δράση τῶν τρισμεγίστων φωστήρων καὶ οἰκουμενικῶν διδασκάλων, ἐκδηλώνονταν ἀκραῖες τάσεις: ἀφ’ ἑνὸς μὲν ὑπῆρχαν χριστιανοὶ ποὺ ἀπέφευγαν νὰ μελετήσουν τὰ ἀρχαιοελληνικὰ κείμενα, φοβούμενοι μήπως ἀλλοιωθῆ ἡ πίστη των, ἀφ’ ἑτέρου δὲ «ἑλληνολάτρες» ποὺ θεωροῦσαν τὸν χριστιανισμὸ ὡς ἀπειλὴ γιὰ τὴν ἑλληνομάθειά των. Ἀνάλογες τάσεις ὑπάρχουν, δυστυχῶς, καὶ στὶς ἡμέρες μας.

Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Ἂς ζηλέψωμε τόν ἕνα!


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος 


«Οὐδεὶς ἀχαριστώτερος τοῦ εὐεργετηθέντος» καὶ μάλιστα «οὐδεὶς ἀσφαλέστερος ἐχθρὸς τοῦ εὐεργετηθέντος», ἔλεγαν οἱ σοφοί μας πρόγονοι, γιὰ νὰ ψέξουν τὸ πάθος τῆς ἀχαριστίας καὶ νὰ τονίσουν τὴν τάση τοῦ εὐεργετημένου νὰ διακόπτει, κάποτε, κάθε ἐπικοινωνία μὲ τὸν εὐεργέτη του, προκειμένου νὰ μὴν χρειαστῆ νὰ πῆ εὐχαριστῶ καὶ νὰ ἐκφράσῃ τὴν εὐγνωμοσύνη του, νὰ φτάνῃ δὲ στὸ σημεῖο ἀκόμη καὶ νὰ τὸν ἐχθρεύεται γιὰ τὴν ἀνωτερότητά του!  

Ἔτσι καὶ στὴν περικοπὴ τῶν δέκα λεπρῶν (Λουκ. ιζ’12-19). Μετὰ ἀπὸ τὴν θεραπεία των ἀπὸ τὸν Κύριο μόνον ὁ ἕνας «θυμήθηκε» νὰ ἐπιστρέψῃ, γιὰ νὰ Τὸν εὐχαριστήσῃ. Οἱ ἄλλοι ἐννέα δὲν αἰσθάνθηκαν τὴν ἀνάγκη νὰ τὸ κάνουν. 

Τετάρτη 17 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Πατὴρ Πατέρων ὁ Ἀντώνιος

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ μήνας Ἰανουάριος κοσμεῖται ἀπὸ πολλὲς καὶ ἐξέχουσες μορφὲς Ἁγίων, ἀνάμεσα στὶς ὁποῖες ξεχωριστὴ θέση κατέχει ὁ «θεοφόρος» Ἀντώνιος, «τῶν ἀσκητῶν ἡ δόξα καὶ μοναζόντων τὸ καύχημα». Ἐξ ἄλλου καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας τὸν ἀποκαλεῖ Μέγα εἶναι δηλωτικὸ τῆς ἀξίας τοῦ ἀνδρός, καθ’ ὅτι τὸ προσωνύμιο αὐτὸ σὲ λίγους μόνον ἀπὸ τὸν ἀναρίθμητο χορὸ τῶν Ἁγίων ἔχει δοθῆ.

Εἶναι γνωστός, βεβαίως, ὁ βίος καὶ θαυμαστὴ ἡ πολιτεία τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, τὸ ἄστρο τοῦ ὁποίου μεσουράνησε γιὰ ἑκατὸ καὶ πλέον ἔτη, ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 3ου ἕως καὶ τὰ μέσα τοῦ 4ου αἰ., σὲ μιὰ ἰδιαίτερα κρίσιμη περίοδο καὶ μάλιστα γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Ἐπειδή, ὅμως, «ἐπιλήψῃ ἡμᾶς ὁ χρόνος διηγουμένους» τὴν πολύπλευρη προσφορὰ τοῦ Ἁγίου, θὰ σταθοῦμε ἁπλῶς σὲ 1-2 σημεῖα τῆς ζωῆς του, ποὺ θεωροῦμε ὅτι ὑπῆρξαν σημαντικὰ καὶ συγχρόνως μποροῦν νὰ βοηθήσουν καὶ τὸν σημερινὸ ἄνθρωπο στὴν χάραξη τῆς δικῆς του ζωῆς καὶ πολιτείας. 

Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑπαπαντῆς


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑπαπαντῆς εἶναι πoίημα τoῦ Ἁγίoυ Κoσμᾶ τοῦ Μελωδοῦ, Ἐπισκόπoυ Мαϊoυμᾶ, καὶ ψάλλoνται ἀπὸ τὶς 15 Ἰανoυαρίoυ μέχρι τὴν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς, στὶς 9 Фεβρoυαρίoυ. Στὸ παρὸν ἄρθρο θὰ ἐπιχειρήσωμε μιὰ προσέγγιση τῶν ὑπερόχων αὐτῶν ὕμνων, ἐμβαθύνοντας στὸ θεολογικό των περιεχόμενο, μὲ ὄχημα τὴν θαυμάσια ἑλληνική μας γλῶσσα, τὴν θεραπαινίδα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. 


Ὠδὴ α’, ἦχος γ’ 

Χέρσον ἀβυσσοτόκον πέδον ἥλιος ἐπεπόλευσέ ποτε﮲ ὡσεὶ τεῖχος γὰρ ἐπάγη ἑκατέρωθεν ὕδωρ λαῷ πεζοποντοποροῦντι καὶ θεαρέστως μέλποντι. Ἄσωμεν τῷ Κυρίω﮲ ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται.

Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Πιστοί στην παράδοση


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος  

Στην χορεία των Αγίων του Ιανουαρίου προβάλλει η οσιακή μορφή του Αγίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου (+11 Ιανουαρίου), ο οποίος συνεκλάμπει στο πλευρό των πραγματικά Μεγάλων Αγίων, που ξεχωρίζουν για την λαμπρότητά των τον μήνα αυτόν, του Μεγάλου Αντωνίου,  του Μεγάλου Αθανασίου, του Μάρκου Ευγενικού, του Μεγάλου Ευθυμίου,  του Μαξίμου Ομολογητού και ασφαλώς των τριών μεγίστων φωστήρων της οικουμένης. Όλοι αυτοί, με την ξεχωριστή του δόξα ο καθένας, φώτισαν τον πολύαστρο ουρανό της Ορθοδοξίας, σε όλους τους αιώνες, και συνεχίζουν να σκορπίζουν την λάμψη των σε κάθε εποχή, έως και σήμερα.

Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Νὰ εὐθυγραμμίσωμε τὴν ζωή μας πρὸς τὴν ὁδὸ τοῦ Κυρίου


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
«Τὸν ἔνσαρκον λύχνον καὶ πρόδρομον τοῦ Σωτῆρος», «τὸν φίλον τοῦ Νυμφίου» καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Κυρίου μας τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας τὴν 7η Ἰανουαρίου, «ὅτι κατηξιώθη καὶ ἐν ῥείθροις βαπτίσαι τὸν κηρυττόμενον». 

Ἐκτός, ὅμως, ἀπὸ Βαπτιστής, ὁ Ἰωάννης εἶχε καὶ ἄλλες ἰδιότητες, ὅπως ψάλλομε στὸ Ἀπολυτίκιό του. Ὑπῆρξε προφήτης καὶ μάλιστα «περισσότερον προφήτου», κατὰ τὸ ἐγκώμιο τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου, καὶ «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν» (Ματθ., ια’ 10-11). Ὑπῆρξε,  ἐπίσης, κήρυκας μετανοίας ὄχι μόνον στοὺς ζῶντες ἀλλὰ «καὶ τοῖς ἐν ᾍδῃ», ὅπου «χαίρων εὐηγγελίσατο Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί». 

Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: Οἱ Εὐχὲς τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος 

Στὸ παρὸν ἄρθρο θὰ ἀναφερθοῦμε στὸ περιεχόμενο τῶν Εὐχῶν τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, ὥστε μὲ τὴν κατανόησή των νὰ προσεγγίσωμε καλύτερα τὰ σωτήρια νοήματά των 

γιὰ τὸ μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας γενικῶς καὶ εἰδικώτερα γιὰ τὴν Ἐνανθρώπηση καὶ τὴν Ἐπιφάνεια τοῦ Κυρίου μας. 

Οἱ Εὐχὲς αὐτές, ποὺ ἀναγιγνώσκονται μετὰ ἀπὸ τίς Προφητεῖες καὶ τὰ Ἀναγνώσματα, τὸ ἀποστολικὸ καὶ τὸ εὐαγγελικό, εἶναι δύο. Ἡ πρώτη, καὶ πιὸ σύντομη, εἶναι ποίημα τοῦ Γερμανοῦ, Πατριάρχου Κων/πόλεως, καὶ διαβάζεται κάποτε μυστικῶς ὑπὸ τοῦ πρεσβυτέρου. Ἀπευθύνεται στὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν «Κύριο Ἰησοῦ Χριστό», καὶ τὸν ἀποκαλεῖ «ἀληθινὸ Θεό, πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀθανασίας, φῶς ἐκ φωτός». Μετὰ ἀπὸ τὴν ἐπίκληση ἀκολουθοῦν οἱ αἰτήσεις: «καταύγασον (= λάμπρυνε) ἡμῶν τὴν διάνοιαν τῷ Ἁγίῳ σου Πνεύματι...», «πρόσδεξαι ἡμᾶς, εὐχαριστίαν σοὶ προσάγοντας ἐπὶ τοῖς θαυμαστοῖς σου μεγαλουργήμασι καὶ ἐπὶ τῇ σωτηρίῳ σου οἰκονομίᾳ».

Δευτέρα 1 Ιανουαρίου 2024

Σοφία Μπεκρῆ: «Ἔλαμψε τό τῆς χάριτος ἔαρ»

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Ἡ Περιτομή τοῦ Κυρίου μας, τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τῆς Γεννήσεώς Του, ὅπως καὶ ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου ἐντάσσονται στὸ σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας, ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀκόμη καὶ τὸ ὄνομα Ἰησοῦς ποὺ ἔλαβε ὁ Χριστὸς κατὰ τὴν Περιτομὴ σημαίνει «Σωτήρ», ἡ δὲ ὀγδόη ἡμέρα ἀποτελεῖ «τύπο τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». 

Ὑπέστη, λοιπόν, ὁ Κύριος τὴν κατὰ τόν νόμον περιτομή, «ὅπως παύσῃ τὰ σκιώδη -γιὰ νὰ δώσῃ τέλος στὴν σκιὰ τοῦ νόμου καὶ στὶς προφητεῖες- καὶ (ὅπως) περιέλῃ - ἀπομακρύνῃ- τὸ κάλυμμα τῶν παθῶν ἡμῶν» (Ἀπολυτίκιο ἑορτῆς). Ἄλλως τε «ὁ τῶν ὅλων Κύριος περιτομὴν ὑπομένει καὶ βροτῶν τὰ πταίσματα ὡς ἀγαθὸς περιτέμνει» (Κοντάκιο τῆς ἑορτῆς).

Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2023

Σοφία Μπεκρῆ: Ὁ Ἀρχιδιάκονος Στέφανος καὶ τὸ ἔργο τῶν διακόνων


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι, ὡς γνωστόν, θεμελιωμένη πάνω στὰ αἵματα τῶν μαρτύρων. Πρωτόαθλος καὶ πρωτοχορευτὴς στὸν ἀτελείωτο αὐτὸν χορὸ ὑπῆρξε ὁ Πρωτομάρτυρας καὶ Ἀρχιδιάκονος Στέφανος, τὴν μνήμη τοῦ ὁποίου τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας δύο φορὲς τὸν χρόνο, στὶς 2 Αὐγούστου (Ἀνακομιδὴ λειψάνων) καὶ στὶς 27 Δεκεμβρίου, ἀμέσως μετὰ ἀπὸ τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν Σύναξη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (25 & 26 Δεκεμβρίου, ἀντιστοίχως).

Ἡ δεύτερη αὐτὴ ἑορτὴ εἶναι καθαρὰ συμβολική. Ὅπως ὁ Θεάνθρωπος καὶ ἡ Παναγία Μητέρα Του ὑπήκουσαν στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ Πατρὸς καὶ διακόνησαν μὲ αὐτοθυσία τὸν συνάνθρωπο, ἔτσι καὶ ὁ Στέφανος ὑπῆρξε γνήσιος ἐκφραστὴς τῶν ἀρχῶν τῆς πολιτείας τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο. 

Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 2023

Σοφία Μπεκρῆ: Ἡ Γέννηση τῆς Εἰρήνης


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Μέσα στὸ ζοφερὸ σκοτάδι τοῦ κόσμου γεννιέται καὶ πάλι τὶς ἡμέρες αὐτὲς ἀνάμεσά μας τὸ Ἄστρο τὸ φωτεινό, μέσα στὴν γενικὴ ἀπογοήτευση γεννιέται ἡ Ἐλπίδα, μέσα στὴν ἀντάρα καὶ στὴν ταραχὴ τοῦ πολέμου γεννιέται ἡ Εἰρήνη. 

Τὸ ἐλπιδοφόρο μήνυμα εἰρήνη πῶς γεννιέται τὸ φέρνουν στὴ γῆ οἱ ἀγγέλοι τοῦ οὐρανοῦ: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῶ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ., β’ 14), ψάλλουν μέσα στὴν γλυκιὰ καὶ ἤρεμη βραδυά. Δόξα στὸν ὕψιστο Θεὸ τῆς εἰρήνης, ποὺ στέλνει στὴν γῆ τὸν εἰρηνικὸ Υἱό Του καὶ σκορπίζει τὸ μήνυμα τῆς χαρᾶς καὶ τῆς «εὐδοκίας» Του, τῆς καλῆς Του θελήσεως γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Στὴν συνέχεια, τὸ σωτήριο αὐτὸ μήνυμα ὅτι «ἐτέχθη ἡμῖν σωτήρ» (ὅ. π., 12) σπεύδουν νὰ τὸ διαλαλήσουν παντοῦ οἱ ταπεινοὶ ποιμένες, οἱ ὁποῖοι δοξολογοῦν γιὰ τὴν συγκατάβαση τῆς Εἰρήνης στὸν κόσμο, ποὺ δὲν εἶναι πλέον ζητούμενο ἀντικείμενο ἢ ἰδέα, εἶναι ὁ ἀποκαλυφθεὶς προσωπικὸς Θεὸς τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἀγάπης.

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2023

Σοφία Μπεκρῆ: Ὄρθριοι καί συγκύπτοντες


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος 

Τὴν θεραπεία μιᾶς δυστυχισμένης γυναικὸς ἀπὸ τὸν Κύριο μᾶς παρουσιάζει τὸ Εὐαγγέλιο τῆς Ι’ Κυριακῆς Λουκᾶ (ιγ’ 10-17). Ὁ Κύριος δίδασκε, κατὰ τὴν συνήθειά του, «ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασι.» Ἐκεῖ προσῆλθε, γιὰ νὰ προσευχηθῆ, «γυνὴ ἔχουσα πνεῦμα ἀσθενείας ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ, συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές.» (ὅ. π. 10-11).

Ἀληθινὰ φοβερὸ τὸ θέαμα τῆς ταλαίπωρης αὐτῆς γυναίκας, ποὺ ἦταν κυριολεκτικὰ διπλωμένη στὰ δύο καὶ δὲν μποροῦσε καθόλου νὰ «ἀνακύψῃ», νὰ ἀνορθωθῆ. Καὶ ὅμως ἡ ἀσθενὴς αὐτὴ γυναῖκα, ὅπως ἀναφέρει ὁ Λουκᾶς, δὲν προσῆλθε στὴν συναγωγή, γιὰ να παρακαλέσῃ τὸν Κύριο γιὰ τὴν θεραπεία της, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἀκούσῃ τὸν θεῖο λόγο Του καὶ τελικὰ νὰ θεραπευτῆ δι’ αὐτοῦ.