Οι πνευματικές ενασχολήσεις του οσίου Σεραφείμ

Καθ’ όλη την διάρκεια του εγκλείστου βίου του, ο όσιος Σεραφείμ κοινωνούσε κάθε Κυριακή ή εορτή των αγίων του Χριστού Μυστηρίων, τα οποία του έφεραν στο κελί του από τον ναό του νοσοκομείου, μετά την πρωινή θεία λειτουργία.

 

Για να μη λησμονεί την ώρα του θανάτου και να την συλλογίζεται όσο το δυνατόν εναργέστερα και αμεσότερα, παρακάλεσε να του κατασκευάσουν ένα φέρετρο και να το τοποθετήσουν στον προθάλαμο του κελιού του.

Στην έρημο του Σαρώφ με τον όσιο Σεραφείμ… και τον Μίσα….

Κάποια μέρα πήγε στην «μακρυνή έρημο» μια αδελφή από το μοναστήρι του Ντιβέγιεβο… Πλησιάζοντας, όμως, τί αντίκρυσε; Τον ερημίτη καθιστό έξω από το κελλί του με μια πελώρια αρκούδα μπροστά στα πόδια του.

«Βοήθεια, πάτερ! φώναζε η φτωχή μοναχή. Ήρθε το τέλος μου!»
Εκείνος, έδιωξε την αρκούδα και είπε γελαστά:
«Όχι, μητερούλα, δεν ήρθε το τέλος σου ακόμα. Το τέλος σου είναι μακριά. Αντίθετα, πρόκειται για μεγάλη χαρά.»
Αφού την καθησύχασε, την έβαλε να καθήση πλάϊ του πάνω σ’ ένα κορμό δένδρου, αλλά η αρκούδα ξανάρθε και ξάπλωσε πάλι στα πόδια του.

'Αγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς): Η διορατικότητα του οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ

Κάποτε ήλθε στο κελλί του οσίου Σεραφείμ ο ηγούμενος της μονής του Βισοκογκόρσκ ιερομόναχος Αντώνιος με έναν έμπορο από την επαρχία του Βλαδιμίρ. Ο όσιος παρακάλεσε τον ηγούμενο να περιμένει, ενώ με τον έμπορο άρχισε αμέσως να συνομιλεί. Με έλεος, αγαθοσύνη και τρυφερότητα ήλεγχε τα ελαττώματά του και τον συμβούλευε: «Όλες σου οι ταλαιπωρίες και οι θλίψεις», του έλεγε, «είναι αποτελέσματα της εμπαθούς σου ζωής. Άφησε αυτή την ζωή, διόρθωσε την πορεία σου».

Ο όσιος Σεραφείμ στην ησυχία της ερήμου του

Ο όσιος Σεραφείμ φορούσε συνεχώς την ίδια απλή και ευτελή ενδυμασία: στο κεφάλι ένα φθαρμένο καλυμαύχι, στο σώμα παλαιωμένο λευκό ζωστικό, στα χέρια δερμάτινα γάντια και στα πόδια δερμάτινες κάλτσες και τσαρούχια.

Επάνω από το κοντόρασο, στο λαιμό του, κρεμόταν ο σταυρός με τον όποιο τον είχε ευλογήσει η μητέρα του προπέμποντάς τον από το σπίτι στο κοινόβιο. Στους ώμους του έφερε δισάκι, όπου απαραιτήτως είχε το άγιο Ευαγγέλιο που του υπενθύμιζε ότι πρέπει να βαστάζει τον σωτήριο χρηστό ζυγό και το ελαφρύ φορτίο του Χριστού (Ματθ. 11:30).

Όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ: Ο σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι απόκτηση του Αγίου Πνεύματος-Διάλογος με τον Μοτοβίλωφ

Τον Σεπτέμβριο του 1831 ο γαιοκτήμων Νικόλαος Μοτοβίλωφ, ο οποίος ήταν βαρειά ασθενής, θεραπεύθηκε θαυματουργικά με την προσευχή του οσίου Σεραφείμ.

Μετά την θεραπεία του ο Μοτοβίλωφ έγινε πολύ τακτικός επισκέπτης της μονής. Κατά την διάρκεια μίας συνομιλίας του με τον όσιο Σεραφείμ, τέλη Νοεμβρίου του 1831, ευτύχησε να τον δει καταγλαϊσμένο από τη Χάρη και λάμποντα μέσα στο φως, και να ακούσει από αυτόν ότι η χριστιανική ζωή πρέπει να γίνει ζωή εν Αγίω Πνεύματι.

Να τι έγραψε σχετικά ο Μοτοβίλωφ στο σημειωματάριό του, το οποίο βρέθηκε στο αρχείο της μονής Ντιβιέγιεβο, όπου είχε γίνει μοναχή η χήρα Ελένη Μοτοβίλοβα:

Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ - Ἕνας ἁγιασμένος Στάρετς τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Μεγάλη μερίδα τοῦ ἁγιολογίου τῆς Ἐκκλησίας μας ἀνήκει στὴ ρωσικὴ Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία ἀποτέλεσε καὶ ἀποτελεῖ μιὰ ἀκένωτη πηγὴ ἀνάδειξης ἁγίων. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ, ὁ μεγάλος ἀσκητὴς καὶ στάρετς.
 

Γεννήθηκε στὰ 1759 στὴν πόλη Κοὺρκ καὶ τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Πρόχορος. Οἱ φτωχοὶ ἀλλὰ εὐσεβεῖς γονεῖς του τοῦ ἐνέπνευσαν τὴν εὐσέβεια. Ἔμεινε στὸν τόπο του ὡς τὰ δεκαεννιά του χρόνια καὶ κατόπιν πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ γίνει μοναχὸς καὶ ἀποσύρθηκε στὴ Μονὴ τοῦ Σάρωφ. Ἐνῶ ἀκόμη ἦταν δόκιμος ἀρρώστησε βαριὰ ἀπὸ ὑδρωπικία καὶ θεραπεύτηκε θαυματουργικὰ ἀπὸ τὴ Θεοτόκο. Τὸ 1786 ἐκάρῃ μοναχὸς καὶ ἔλαβε τὸ ὄνομα Σεραφείμ. Τὴν ἴδια χρονιὰ χειροτονήθηκε διάκονος καὶ μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια πρεσβύτερος. Ἡ ἄσκηση, ἡ προσευχὴ καὶ ἡ κάθαρση τὸν ἀξίωσαν νὰ βλέπει τὴν ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας θαυμαστὰ ὁράματα, νὰ πετᾷ στὰ οὐράνια καὶ νὰ ἀκούει ἀγγελικὲς μελωδίες.

Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ: Περί ακηδίας και μελαγχολίας

«Αξίζει να σταματήσουμε για μια στιγμή για να προσέξουμε ιδιαίτερα αυτό το «χαρούμενο πνεύμα» στην ζωή του Οσίου. Ήταν η χαρακτηριστική του ιδιότητα, ιδιαίτερα αργότερα.

Αλλά ακόμη και αυτό το δώρο της χάριτος δεν το επέτυχε δίχως αγώνα, παρόλο ότι ήταν τόσο σωτήριο για τις βασανισμένες ψυχές όλων εκείνων που αργότερα συνέρρεαν δίπλα του. Υπάρχει λόγος να σκεφθούμε ότι το πνεύμα της ακηδίας του έκανε επίθεση στην αρχή της μοναχικής του ζωής.

Το όραμα του αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ την Μεγάλη Πέμπτη

 

Ο όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ (1759-1833), ενισχυόταν στους αγώνες του από τη θεία πρόνοια με πνευματικά οράματα, πού πλημμύριζαν την ψυχή του με θεϊκή παρηγοριά. Ιδιαιτέρως κάποτε, την Μεγάλη Εβδομάδα και μάλιστα την Μεγάλη Πέμπτη, αξιώθηκε κατά την διάρκεια της θείας λειτουργίας να δει μία υπέροχη οπτασία.

Διηγείται ο ίδιος:

-Λειτουργούσα κάποτε τη Μ. Πέμπτη μαζί με τον ηγούμενο Παχώμιο και τον πατέρα Ιωσήφ. Η θεία Λειτουργία είχε αρχίσει στις δύο το μεσημέρι μαζί με τον εσπερινό. Μετά τη μικρά είσοδο και τα αναγνώσματα είπα ο ταπεινός μπροστά στο άγιο θυσιαστήριο την εκφώνηση: «Κύριε, σώσον τους ευσεβείς και επάκουσον ημών». Ύστερα βγήκα στην ωραία πύλη και υψώνοντας το οράριο προς το εκκλησίασμα συμπλήρωσα: «Και εις τους αιώνας των αιώνων».

Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ: Ἕνα μήνυμα γιά τό σύγχρονο κόσμο

 

Ἀπό τά βάθη τῶν δασῶν (...) τό κουτσό γεροντάκι μέ τό ἀγγελικό χαμόγελο ξεπροβάλλει μέ τό μήνυμά του, πού ὅπως εἶχε πῆ στόν Μοτοβίλωφ, προοριζόταν γιά ὅλον τόν κόσμο. Γιατί ὁ κόσμος ὑποφέρει.

Ἀπό τί ὑποφέρει; Κατ᾿ ἀρχάς ἀπό τό ὅτι ἔχασε τήν πίστη του.

«Ἰδού ἡμέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, καί ἐξαποστελῶ λιμόν ἐπί τήν γῆν, οὐ λιμόν ἄρτων οὐδέ δίψαν ὕδατος, ἀλλά λιμόν τοῦ ἀκοῦσαι τόν λόγον Κυρίου καί σαλευθήσονται ὕδατα ἀπό τῆς θαλάσσης ἕως θαλάσσης, καί ἀπό βορρᾶ ἕως ἀνατολῶν περιδραμοῦνται ζητοῦντες τὀν λόγον τοῦ Κυρίου καί οὐ μή εὕρωσιν». (Ἀμώς 8, 11-12).

«Συνειδητοποίησα ότι οι άγιοι είναι δίπλα μας» Δύο νέες ιστορίες για την θαυματουργική επέμβαση του οσίου Σεραφείμ

 

Λάβαμε αυτή την επιστολή στην ηλεκτρονική διεύθυνση του εκδοτικού μας τμήματος. Ο συγγραφέας της επιστολής θέλησε να παραμείνει ανώνυμος.

Χαίρετε! Ίσως η μικρή μου ιστορία για την θαυμαστή επέμβαση του οσίου Σεραφείμ θα είναι χρήσιμη σε κάποιον. Μήπως κάποιος θα αναλάβει την δημοσίευσή της προς στήριξη ανθρώπων σαν και μένα. Προτιμώ να μην συστηθώ.

Για πολλά χρόνια, από την πρώιμη παιδική ηλικία, υπέφερα από σοβαρές κρίσεις δύσπνοιας. Τα δοχεία ψεκασμού δεν έπαιζαν ιδιαίτερο ρόλο και συχνά δεν μπορούσαν καν να χρησιμοποιηθούν. Άλλοι τρόποι για την ανακούφιση των κρίσεων αυτών, εκείνη την εποχή, ήταν άγνωστοι ακόμη και στους ενήλικες. Το κρύο, το γρήγορο περπάτημα, το παιχνίδι , το τρέξιμο και απλό κρυολόγημα αποτελούσαν αφορμές για κρίσεις δύσπνοιας. Έτσι συνέχιζα να ζω και μερικές φορές χωρίς να ξέρω αν θα ξυπνήσω το πρωί ή όχι... 

Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ: NA MHN ΕΚΔΙΚΕΙΣΑΙ ΠΟΤΕ!

 

Αν κάποιος σε προσβάλει με οποιοδήποτε τρόπο θα πρέπει όχι μόνο να μην τον εκδικηθείς, αλλά αντίθετα να τον συγχωρήσεις με όλη την ψυχή σου, ακόμα κι αν επιμένει σ’ αυτό.

Δεν πρέπει να καλλιεργούμε στην καρδιά μας κακία ή μίσος ενάντια στον πλησίον πού είναι κακόβουλος.

Μάλλον θα πρέπει να αγωνιστούμε να τον αγαπήσουμε και να είμαστε όσο το δυνατό περισσότερο καλοί, ακολουθώντας τη διδασκαλία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: «αγαπάτε τους εχθρούς υμών, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς» (Ματθ. ε’ 44).

Μην εκδικηθείς!

Αν κάποιος σε προσβάλει με οποιοδήποτε τρόπο θα πρέπει όχι μόνο να μην τον εκδικηθείς, αλλά αντίθετα να τον συγχωρήσεις με όλη την ψυχή σου, ακόμα κι αν επιμένει σ’ αυτό, συμμορφούμενος στο λόγο του Θεού: «Έάν μή άφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» (Ματθ.-στ’ 15)· και πάλι: «προσεύχεσθε υπέρ τών έπηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς» (Ματθ. ε ‘ 44).

Η εμφάνιση της Παναγίας στον Όσιο Σεραφείμ Σαρώφ

 

Κατά τα 1831, δυό μέρες πριν από του Ευαγγελισμού, ο Άγιος είχε πληροφορία άνωθεν πως θα του φανερωνότανε η Παναγία τη νύχτα της γιορτής της. Εκείνη τη νύχτα πιάσανε την προσευχή ο Άγιος μαζί με μια ευσεβέστατη μοναχή Ευπραξία.

Άξαφνα, εκεί που προσευχότανε, άκουσε η Ευπραξία μια βουή και ψαλμωδίες που ερχόντανε από ψηλά. Ύστερα είδε ένα θαμπωτικό φως κ᾿ ένοιωσε στον αγέρα μία γλυκειά ευωδία. Ανατρίχιασε σαν είδε τον Άγιο ν᾿ απλώνη τα χέρια του και να φωνάζη «Θεομήτωρ Πανάχραντε!». 

Η μοναχή είδε δυό Αγγέλους που προπορευόντανε από την Παναγία, κι᾿ από πίσω της ακολουθούσανε ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο απόστολος Ιωάννης και δώδεκα παρθενομάρτυρες. 

Το κελλί άστραφτε από ένα φως ουράνιο, κι᾿ οι τοίχοι είχανε χαθή. Το φως έγινε τόσο δυνατό που ξεπερνούσε τη λάμψη του ήλιου. 

Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ: Τό Ἅγιο Πνεῦμα μεταμορφώνει σέ χαρά ὅ,τι ἀγγίξει…

«Ἤτανε μία συννεφιασμένη μέρα. Χιόνι πολὺ εἶχε σκεπάσει τὴ γῆ, καὶ πέφτανε πυκνὲς οἱ ἄσπρες μπαμπακοῦρες. Ὁ πάτερ Σεραφεὶμ μ᾿ ἔβαλε νὰ καθίσω δίπλα του, ἀπάνω σ᾿ ἕνα κομμένο δέντρο, σ᾿ ἕνα ξέφωτο μέσα στὸ δάσος.

Ὕστερα μοῦ εἶπε: «Ὁ Θεός μου φανέρωσε πὼς στὰ παιδικὰ χρόνια σου ἤθελες νὰ μάθης ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς.

Σὲ συμβουλεύανε νὰ πηγαίνης στὴν ἐκκλησία, νὰ κάνης τὴν προσευχή σου στὸ σπίτι, νὰ δίνης ἐλεημοσύνη καὶ νὰ κάνης ὅλα τὰ καλὰ τὰ ἔργα, γιατὶ σ᾿ αὐτὰ βρίσκεται ὁ σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Μὰ δὲν σὲ ἱκανοποιούσανε αὐτὰ μοναχά.

Λοιπόν σοῦ λέγω πὼς ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, οἱ ἀγρυπνίες καὶ κάθε ἄλλο χριστιανικὸ ἔργο εἶναι πολὺ καλά. Ἀλλὰ ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς μας δὲν εἶναι νὰ κάνουμε μοναχὰ αὐτὰ τὰ ἔργα, ἐπειδὴ αὐτὰ εἶναι τὰ μέσα ποὺ χρειάζονται γιὰ νὰ φθάσουμε στὸ σκοπὸ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς.

Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ: Πάνω απ’ όλα ο Θεός ζήτα μια καρδιά γεμάτη πίστη και αγάπη

 

Ο Κύριος στέλνει τον φωτισμό Του μόνο στις καρδιές που με όλη τους τη δύναμι καρτερούν και διψούν την αλήθεια. Στο μυστήριο του αγίου χρίσματος αναφέρεται: «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου». Εμείς οι χοϊκοί, φιλόθεε, βάζουμε τη σφραγίδα μας σε σκεύη που κρύβουν κάτι πολύτιμο. Τι πολυτιμότερο όμως υπάρχει από τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος που μας δίνονται άνωθεν κατά το μυστήριο του αγίου Βαπτίσματος;

Η άσκηση της σιγής του οσίου Σεραφείμ

Για τους υψηλούς του αγώνες και την θεάρεστη ζωή του ο όσιος Σεραφείμ αξιώθηκε να λάβει από τον Θεό το χάρισμα της διορατικότητας. Αλλά εκείνος ακόμη περισσότερο απέφευγε την δόξα των ανθρώπων και στρεφόταν προς την ησυχαστική ζωή και την άσκηση.

Το 1806 ο ηγούμενος της μονής του Σάρωφ π. Ησαΐας παραιτήθηκε λόγω ασθενείας και γήρατος και η αδελφότητα εξέλεξε ομόψυχα και ομόφωνα τον όσιο Σεραφείμ. Αυτός όμως το αρνήθηκε τόσο λόγω της βαθιάς του ταπεινοφροσύνης όσο και για την άκρα αγάπη του προς την έρημο και την ησυχία. Για ηγούμενο τότε εξέλεξαν τον π. Νήφωνα, γνωστό από παιδί στον όσιο Σεραφείμ.

Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ: «Η ελπίδα είναι εκείνη που δίνει χαρά και ειρήνη στην καρδιά»

 

Αλλοίμονό μας αν, φροντίζοντας υπερβολικά για τον εαυτό μας, δεν επιρρίπτουμε την μέριμνά μας και την ελπίδα μας στον Θεό, ο οποίος φροντίζει για μας!

Αν δεν ομολογούμε ότι οφείλουμε σ’ Εκείνον τα αγαθά που χρησιμοποιούμε στην παρούσα ζωή, πως μπορούμε να προσδοκούμε από Αυτόν τα αγαθά που μας υποσχέθηκε στην μέλλουσα ζωή; Ας μην είμαστε ολιγόπιστοι, αλλά καλύτερα ας ζητούμε «πρώτον την βασιλείαν του Θεού και ταύτα πάντα προστεθήσεται ημίν» σύμφωνα με τον λόγο του Σωτήρα μας (Ματθ. στ΄ 33).

Όσοι έχουν σταθερή ελπίδα προς τον Θεό πλησιάζουν κοντά Του και φωτίζονται με τη λάμψη του αιωνίου φωτός.

Ο όσιος Σεραφείμ στο Άγιον Όρος του Αγιος Ιουστίνος Πόποβιτς

 

Ο όσιος Σεραφείμ, μετά από μία θαυμαστή οπτασία που είδε όταν λειτουργούσε ως ιεροδιάκονος την Μεγάλη Πέμπτη, άρχισε να αναζητά όλο και περισσότερο την ησυχία και ν’ απομακρύνεται συχνότερα χάριν προσευχής στο δάσος του Σάρωφ, όπου υπήρχε γι’ αυτόν ερημικό κελί.

Τις ημέρες από το πρωί έως το βράδυ τις περνούσε στο μοναστήρι, συμμετέχοντας στις ακολουθίες και εκπληρώνοντας τους κανόνες και τα διακονήματα του κοινοβίου, ενώ το βράδυ αποσυρόταν στο ερημικό του κελί για να αγρυπνήσει προσευχόμενος.

Το 1793 ο όσιος Σεραφείμ, στο τριακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του, χειροτονήθηκε ιερομόναχος. Ως ιερομόναχος, όπως μέχρι τότε, αλλά και με μεγαλύτερη ακόμη αγάπη συνέχισε να λειτουργεί καθημερινώς, μεταλαμβάνοντας με πίστη και φόβο τα άγια Μυστήρια.

Θαύματα τού Αγίου Σεραφείμ Σάρωφ...

 

Σε κάποια άλλη περίσταση ο ίδιος ο Αγ. Σεραφείμ ανέφερε τα ακόλουθα γεγονότα. «Δυο μοναχές , οι οποίες είχαν ανέλθει και οι δύο στο αξίωμα της Ηγουμένης, πέθαναν. 

Ο Κύριος μου φανέρωσε πως είχαν υποβληθεί οι ψυχές τους στις δοκιμασίες των πνευμάτων του αέρα, πως είχαν δοκιμασθεί και πως είχαν καταδικασθεί. Για τρεις ημέρες και νύχτες προσευχόμουν, ο άθλιος εγώ, ικετεύοντας την Θεομήτορα γι΄ αυτές και ο Κύριος με την αγαθότητά Του τις συγχώρησε δια μέσου των προσευχών Της Μητέρας του Θεού∙ πέρασαν όλες τις εναέριες δοκιμασίες και έλαβαν την συγχώρεση μέσω του ελέους του Θεού».

Ο όσιος Σεραφείμ μονάζει στην έρημο του Σαρώφ

Όταν εγκατέλειψε τον κόσμο ο μακάριος Πρόχορος (μετέπειτα όσιος Σεραφείμ), ταξίδεψε πριν απ’ όλα για προσκύνημα στην λαύρα του Κίεβο-Πετσέρσκυ. 

Εκεί ένας διορατικός έγκλειστος λεγόμενος Δοσίθεος, διαβλέποντας στον Πρόχορο τον καλό ασκητή του Χριστού, τον προέτρεψε να πάει στην έρημο του Σαρώφ για να σωθεί.

– Πήγαινε, τέκνο του Θεού, του είπε, και μείνε στην μονή του Σαρώφ· αυτός ο τόπος θα σου είναι εις σωτηρίαν· με την βοήθεια του Θεού εκεί θα τελειώσεις και την επί γης ξενητεία σου. Το Άγιο Πνεύμα, ο θησαυρός των αγαθών, θα σε οδηγήσει στην αγιότητα.

Υπακούοντας στην συμβουλή του προορατικού στάρετς, ο Πρόχορος ταξίδεψε στην έρημο του Σαρώφ. 

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΚΟΙΝΩΝΟΥΣΕ ΤΩΝ ΑΧΡΑΝΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ.

Ή μεγαλύτερη του παρηγοριά ήταν ή Θεία Κοινωνία. Κάθε Κυριακή και τις ήμερες των εορτών, του έφερνε τα Άγια Μυστήρια, μετά την πρωινή Λειτουργία, ό λειτουργός Ιερέας από τον ναό του νοσοκομείου στο κελί του για να μην διακόπτεται ο εγκλεισμός του. 

 

Τότε ό Άγιος έβαζε τον μανδύα του (μάντια) επάνω από τον συνηθισμένο του λευκό ζωστικό, ένα λινό επιτραχήλιο και έπιμάνικα. Με την εμφάνιση των Αγίων Μυστηρίων, γονάτιζε και κοινωνούσε με τρεμάμενη χαρά.

 

Τις άλλες ήμερες του έφερναν ένα κομμάτι αντίδωρο τον όποιο είχαν βάλει στην άκρη ειδικά για εκείνον.

 

Ό ερημίτης αφιέρωνε επίσης λίγο από τον χρόνο του στην εργασία. Στο κελί την αντικαθιστούσε με μετάνοιες, και ό Θεός μόνον γνωρίζει πόσες έκανε. Αλλά μερικές φορές επέτρεπε στον εαυτό του να βγαίνει έξω από τον κελί του μυστικά, την νύχτα, για να εργασθεί στον καθαρό αέρα.