Λήψη βίντεο: Γιάννης Κατσέας
Κείμενο: https://www.wikiwand.com/
Λήψη βίντεο: Γιάννης Κατσέας
Κείμενο: https://www.wikiwand.com/
Φωτογραφίες: Γιάννης Κατσέας
Κείμενο: ΕΔΩ
Η Μονή Αγίου Αθανασίου Ζηκόβιστας ήταν μοναστήρι του 17ου αιώνα στο Νομό Καστοριάς. Σήμερα, διασώζεται μόνο το Καθολικό της.
Βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Σπήλιος (Ζηκόβιστα), Κερασώνα και Άγιος Ηλίας του νομού Καστοριάς και στη Δαμασκηνιά του νομού Κοζάνης και από το 1918 υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης.
Ο Άγιος Αθανάσιος Ζηγκοβίστης είναι ό,τι απέμεινε από το πάλαι ποτέ Μοναστήρι που πυρπολήθηκε κατά τη περίοδο των Ελληνοβουλγαρικών αναταράξεων, το Φεβρουάριο του 1905, από ομάδα Εξαρχικών του Κόλε Αντρίεφ (Νικόλαος Ανδρέου κάτω από διαφορετικές συνθήκες) από τη Μόκραινα (Βαρικό Φλώρινας). Bρίσκεται κοντά στα χωριά Σπήλιος (παλαιά ονομασία Ζηκόβιτσα) και Άγιος Ηλίας της Καστοριάς.
Το μνημείο είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, το πιο σημαντικό δείγμα της τέχνης της εποχής των Παλαιολόγων (1261-1453), με εξαιρετικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες που δείχνουν την οικονομική ακμή της εποχής.
Στη συνέχεια, σύμφωνα με την παράδοση, ονομάστηκε Ναός των Αγίων Αποστόλων, διότι ο Ναός καλυπτόταν από 12 θόλους που συμβόλιζαν τους 12 Αποστόλους.
Πρέπει να είναι συννεφιά. Αν σιγανοψiχαλίζει ακόμα καλύτερα. Γιατί το μέρος που βρίσκεται η Μονή της Παναγίας Πορφύρας (Πρέσπες) σου δίνει την αίσθηση πως είσαι στην Ιρλανδία ή στη Σκωτία με τις όμορφες λίμνες.
Από τα ερείπια του Αγίου Αχιλλείου( νησάκι) ακολουθούμε το μονοπάτι. Απέναντί μας αντικρύζουμε το ψηλότερο σημείο του νησιού με το χαρακτηριστικό σταυρό.
Σε κάποιο σημείο (λίγο πριν αρχίσουμε να ανεβαίνουμε για το ψηλότερο σημείο) υπάρχει ένα μονοπάτι που κινείται αριστερά. Αυτό το μονοπάτι μέσα από φοβερή βλάστηση θα μας οδηγήσει στη Μονή.
Το Μετόχι της Αγίας Αναστασίας, είναι ίσως το παλιότερο και το καλύτερα διατηρημένο μοναστηριακό μετόχι της Βορείου Ελλάδος και το μοναδικό σωζόμενο τμήμα του μεσαιωνικού οικισμού των Κριτζιανών.
Είναι ένα κλειστό σύνολο κτηρίων, προστατευόμενο από ισχυρό αμυντικό περίβολο. Ο οχυρωματικός τρόπος κατασκευής προτιμήθηκε όχι μόνο για να διατηρηθεί το μοναστηριακό πρότυπο, αλλά και για πρακτικούς λόγους όπως η αντιμετώπιση της πειρατείας που παρουσίαζε τότε μεγάλη έξαρση στο Β. Αιγαίο.
Οἱ Ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι ἔλεγαν ὅτι νεκρὸς εἶναι μόνο αὐτὸς ποὺ πέρασε στὴν λήθη καὶ κανεὶς πλέον δὲν τὸν μνημονεύει, κάτι ποὺ ἡ Ὀρθοδοξία μας συνεχίζει, στὸ ἴδιο ἀκριβῶς πνεῦμα μὲ τὰ μνημόσυνα .