Υιός ευσεβών βυζαντινών αρχόντων ο Όσιος Παύλος Ξηροποταμηνός, κατά τον βίο του «ύπατος των φιλοσόφων», που από νωρίς ασπάσθηκε την αρετή.
Ως επαίτης αναχωρεί από την Κωνσταντινούπολη κι έρχεται αγνώριστος
στο αγιώνυμο Όρος. Κοντά στη σημερινή μονή του Ξηροποτάμου, της οποίας
υπήρξε κτήτορας, έστησε την ασκητική του καλύβη, έχοντας για στρώμα τη
γη και για προσκέφαλο μια πέτρα.
Η αρετή του τον έκανε θαυμαστό και οι άνθρωποι έρχονταν από παντού να
τον γνωρίσουν. Στην πατρίδα του, όπου για λίγο επιστρέφει, γίνεται πηγή
ωφέλειας μεγάλης.
