Ο π. Ιωαννίκιος Μπάλαν γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου του 1930 στην κοινότητα Στανίτσα του νομού Νεάμτσου της βόρειας Ρουμανίας. Ήταν το δεύτερο από τα εννέα παιδιά του Κωνσταντίνου και της Ελένης. Στο βάπτισμα πήρε το όνομα Ιωάννης. Πήγε σχολείο στο χωριό του και κατόπιν συνέχισε σπουδές στο Εμπορικό Λύκειο της πόλεως Ρομάν. Κατά το τέλος των σπουδών του ελκύσθηκε από τη φήμη του τότε ηγουμένου της μονής Συχαστρία Κλεόπα Ηλίε και εισήλθε στην αδελφότητα αυτής το φθινόπωρο του 1949.
Εκείνο τον καιρό ο π. Κλεόπας με 27 μοναχούς της μονής του στάλθηκε από το Ρουμανικό Πατριαρχείο ως ηγούμενος για την επάνδρωση της μονής Σλάτινα. Ο τότε δόκιμος Ιωάννης μπήκε στη Συχαστρία σε μία δύσκολη περίοδο της ιστορίας της. Από τη μια μεριά κόπηκε στα δύο η αδελφότητα με την αποχώρηση του π. Κλεόπα μαζί με τους πιο προοδευμένους μοναχούς, και από την άλλη, στη Ρουμανία είχε εγκατασταθεί κομμουνιστική κυβέρνηση, η οποία είχε προετοιμάσει τα σχέδια για τη διάλυση του μοναχισμού. Ο αδελφός Ιωάννης, σπουδασμένος νέος για την εποχή εκείνη, ήταν μία θετική παρουσία στη μονή Συχαστρία. Αφότου πήγε στη μονή, ασχολήθηκε με τη γραμματεία και τον επισιτισμό της μονής.