Έλα να σου μάθω την τέχνη του εμπορίου και σε λίγα χρόνια θα γίνεις και εσύ εκατομμυριούχος.
Να πουλήσεις το χωραφάκι σου και να αγοράσεις μια βάρκα.
Αργότερα, που ο Μωυσής παρακάλεσε να δει τον Θεό, Εκείνος του απάντησε πώς ήταν αδύνατο να Τον ατενίσει άνθρωπος και να ζήσει. Έτσι θα περνούσε μόνο από μπροστά του ενόσω θα είχε σκεπάσει με το χέρι Του το πρόσωπο του Μωυσή, και τότε θ’ απέσυρε το χέρι Του ώστε ο δίκαιος να δει τα «οπίσω» Του (Έξ. 33.18-23), δηλαδή τα «συμπαρομαρτούντα φαινόμενα», τα συνοδά φαινόμενα της θείας παρουσίας, όπως τη σκοτεινή νεφέλη και τη θύελλα.
Ο διάβολος, επειδή έχασε τη γνώση του Θεού από αγνωμοσύνη και υπερηφάνεια, έμεινε αναγκαστικά χωρίς γνώση. Γι’ αυτό δε γνωρίζει από μόνος του τι να κάνει, αλλά βλέπει τι κάνει ο Θεός για να μας σώσει και πονηρεύεται και κάνει τα αντίθετα για να χαθούμε. Γιατί μισεί το Θεό και μη μπορώντας να τον πολεμήσει, πολεμά εμάς που είμαστε «κατ’ εικόνα Θεού» (Γεν. 1:26), νομίζοντας ότι με αυτό θα εκδικηθεί το Θεό, και μας βρίσκει υπάκουους στο θέλημά του, όπως λέει ο Χρυσόστομος.
Αφού δηλαδή είδε το Θεό που έπλασε την Εύα για βοήθεια του Αδάμ (Γεν. 2:18), ο διάβολος την έκανε συνεργό της παρακοής και της παραβάσεως (Γεν. 3:6). Έδωσε ο Θεός εντολή (Γεν. 2:16-17) στον Αδάμ, ώστε με την τήρησή της να θυμάται τις τόσες δωρεές και να ευγνωμονεί τον Ευεργέτη, κι ο διάβολος έκανε την εντολή να γίνει αφορμή παρακοής και θανάτου. Αντί προφήτες, ο διάβολος κάνει ψευδοπροφήτες· αντί Αποστόλους, ψευδαποστόλους· αντί νόμο, παρανομία· αντί αρετές, κακίες· αντί εντολές, παραβάσεις· αντί κάθε δικαιοσύνη, σιχαμερές αιρέσεις.
Ο παππούς μου, Ιταλός στην καταγωγή, από τη Σικελία, και αρχιτέκτονας στο επάγγελμα, βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Σουλτάνος τον έστειλε στην Θεσσαλονίκη για να κτίσει δημόσια κτήρια. Στην Θεσσαλονίκη, η οποία ανήκε τότε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, έζησε έως το τέλος της ζωής του. Ένα από τα οκτώ παιδιά του ήταν ο πατέρας μου. Κι εγώ γεννήθηκα στην Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασα και δημιούργησα οικογένεια. Από παιδί προσπαθούσα να ανταποκρίνομαι στα θρησκευτικά μου καθήκοντα.
Καθώς φοιτούσα στο γαλλικό σχολείο Δελασάλ, η κατήχηση ήταν απαραίτητη, διότι την επιμέλεια του σχολείου την είχαν μοναχοί καθολικοί. Κάποια ημέρα κατέφθασε ένας καθολικός ιερέας και έκανε συζήτηση με έφηβους καθολικούς. Κάλεσαν κι εμένα. Κατά τη συζήτηση με ρώτησε αν θέλω να γίνω ιερέας. Απάντησα αρνητικά. Παρόλο που με συγκίνησε η πρόταση, αρνήθηκα.
✶✶✶
Όταν έφτασε στο ξενοδοχείο ο Αβράμιος, έμεινε εκεί λίγον καιρό, χωρίς να μπορέσει να δει πουθενά την ανεψιά του, επειδή εκείνη τόσο πολύ απέφευγε να τη δουν άνθρωποι σώφρονες, όσο αντίθετα επιδίωκε να τη δουν άνθρωποι ασελγείς και ακόλαστοι. Αυτός τότε σκέφτηκε κάτι, που και μόνο του μπορεί να δείξει τον πολύ του ζήλο και ότι, για να σώσει μια ψυχή, τίποτε δεν απέφευγε. Μιμήθηκε δηλαδή και την εμφάνιση και τις κινήσεις ενός εραστή – αυτός που ήταν σχεδόν άυλος σαν τους αγγέλους – και υποκρίθηκε ότι είναι κυριευμένος από σαρκικό έρωτα. Πήγε λοιπόν στον ξενοδόχο και του είπε χαμηλόφωνα: «Άκουσα ότι έχεις κάποια κοπέλα πάρα πολύ όμορφη που μένει στο ξενοδοχείο και δέχεται πελάτες όσους θέλουν. Αυτήν λοιπόν ποθώ και εγώ, και γι’ αυτό ήρθα».
Ήταν εκκλησιαστικός στο διακόνημα και ηλικιωμένος. Το βράδυ, όταν έφευγαν οι άλλοι μοναχοί, αυτός έμενε στο ναό, προσευχόταν κι έλεγε: «Παναγία μου, πες μου πώς γίνεται αυτό». Οι πόρτες της εκκλησίας ήταν ανοιχτές. Μέσα στην εκκλησία μπήκε ένας αετός. Ήταν τόσο όμορφος που δεν περιγραφόταν. Είχε χιλιάδες χρώματα κι έλαμπε.
Δέν ἤξερε καθόλου γράμματα. Ὅμως ἦταν ἕνας πολύ φωτισμένος ἄνθρωπος, μέ ἀκλόνητη καί ζωντανή πίστι, σάν κι ἐκείνη πού εἶχαν οἱ πρῶτοι χριστιανοί πού ἔπεφταν καί στή φωτιά γιά τόν Χριστό, προκειμένου νά μήν Τόν ἀρνηθοῦν.
“Οὐκέτι ὑμᾶς λέγω δούλους, …ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους…” (Ἰω. 15, 15)
Βάδιζε μοναχικὸς καὶ κουρασμένος στὴν ἄκρη τοῦ δρόμου ἀνασηκώνοντας τὴν ἄκρη τοῦ ράσου του γιὰ νὰ τὸ προφυλάξει ἀπ’ τὰ λασπόνερα. Τυλιγμένο σὲ πορφυρὸ ὕφασμα ἔσφιγγε μὲ τὸ δεξί του χέρι πάνω στὸ στῆθος τὸ κουτάκι μὲ τὰ Ἅγια, καθὼς ἐπέστρεφε ἀπ’ τὸ σπίτι κάποιου ἀρρώστου. Τὰ πόδια του γίνονταν ὅλο καὶ περισσότερο μολύβι, τὰ μάτια του βάραιναν νυσταγμένα. Μεγάλη Πέμπτη σήμερα κι ἀπ’ τὸ πρωὶ δὲν εἶχε πάρει ἀνάσα ὁ παπα-Χρῆστος.
Εἶχε γυρίσει ἀργὰ τὸ ἀπομεσήμερο, σχεδὸν τρεισήμιση, στὸ σπίτι του. Ἡ πρεσβυτέρα του, βλέποντάς τον ξεθεωμένο, τοῦ σέρβιρε ἀμέσως λίγη σκέτη ντοματόσουπα. Νὰ φάει λίγο, νὰ ἀνασάνει, νά ’ναι στὶς πέντε πάλι στὴν ἐκκλησία. Γιὰ ὅσους, ἔστω καὶ τελευταία στιγμή, ἀναζητοῦν πνευματικό.
Μὲ τὸ ποὺ ἔβαλε τὴ μπουκιὰ στὸ στόμα του, τὸ τηλέφωνο χτύπησε.
– Ποια είναι η δύναμη της αγιορείτικης προσευχής; Μπορεί πραγματικά να σώσει τον κόσμο;
– (Χαμογελώντας.) Κάθε άνθρωπος μπορεί να σώζεται σε κάθε τόπο και με κάθε προσευχή. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ισχύει μόνο για την αγιορείτικη ή την αγιοτοπική ή για κάποια άλλη προσευχή. Δεν εξαρτάται από τον τόπο και από τη μορφή. Οποιαδήποτε προσευχή μπορεί να σώσει τον κόσμο.
– Ο Χριστός λέει: «Σας δίνω μια νέα εντολή, να αγαπάτε ο ένας τον άλλο. Όπως σας αγάπησα εγώ, να αγαπάτε και εσείς ο ένας τον άλλο» (Ιω. 13:34). Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε για ποια αγάπη κάνει λόγο εδώ ο Σωτήρας. Άραγε, εννοεί μόνο τη φιλική συμπάθεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ζεστή ατμόσφαιρα σε ένα χριστιανικό περιβάλλον; Με άλλα λόγια, για ποιο λόγο μας καλεί ο Σωτήρας να αγαπάμε ο ένας τον άλλο; Kαι μία ακόμη προτροπή του Χριστού: «Θα μείνετε πιστοί στην αγάπη μου» (Ιω. 15:10). Tι σημαίνει «να μείνεις στην αγάπη Του»;
Πώς κατάντησε απόψε αυτή η ήσυχη επαρχιακή πόλη; Θαρρείς καί δέν τήν κατοικούν άνθρωποι αλλά ανθρωπόμορφα τέρατα πού άλλος μέ κεφάλι γαϊδάρου, άλλος λιονταριού, άλλος πιθήκου τρέχουν νά προλάβουν νά γλεντήσουν, νά μεθύσουν, νά άμαρτήσουν όσο γίνεται περισσότερο.
Όταν πια μπήκαμε στο μοναστήρι και πήραμε τις ευχές των πατέρων, μας πήγαν στο πηγάδι την ώρα της ακολουθίας, και η καμήλα που ανέβαζε με το μάγγανο το νερό στεκόταν ακίνητη.
