– Αν σου έδινα τη δύναμη να αλλάξεις κάτι στο παρελθόν σου, τι θα άλλαζες;
Ο πρώτος μοναχός απάντησε γρήγορα με μεγάλο αποστολικό ζήλο:
-Δεν θα σου επέτρεπα να αφήσεις τον Αδάμ και την Εύα να πέσουν στην αμαρτία, για να μην απομακρυνθεί η ανθρωπότητα από Τον Θεό.
Ο δεύτερος μοναχός, πού είχε καρδιά γεμάτη έλεος, απάντησε:
Ένα πρωί λοιπόν αποφάσισε να ανέβει στο γειτονικό βουνό για να βρει τον Θεό και να τον ρωτήσει πότε θα του έδινε τα 100 βόδια που άκουσε στο κήρυγμα του ιερέα. Ανεβαίνοντας στο βουνό συνάντησε έναν ασκητή. «Πού πηγαίνεις;» ρώτησε ο ασκητής.
Ήμουν τότε παιδί όχι πλειότερο από οχτώ χρονών και μαθήτευα στον παπα-Αντριά.
Κοιμόμουν κι όταν ξύπνησα είχα μέσα μου όλο εκείνο το θλιβερό συναίσθημα, ότι είχε ξημερώσει η τρομερή Καθαρή Δευτέρα με τη μεγάλη σαρακοστή και με το σκολειό. Κι έπρεπε να περάσουν πενήντα μέρες ακέριες αυστηρή σαρακοστή με φασούλια, ρεβύθια, κουκιά, φακή και λαχανικά και να νηστεύουμε και το λάδι τα τετραδοπαράσκευα!
Αυγά, γάλα, τυρί, βούτυρο, ψάρι και προπάντων το κρέας δεν έπρεπε ούτε να τ’ αναφέρουμε με το στόμα μας, γιατί αυτό λογίζονταν αμαρτία! Κι όταν ακόμα το ‘φερνε ο λόγος για να ονοματίσει κανένας το γάλα, το βούτυρο, το τυρί, το ψάρι, ή-θεός φυλάξοι!- το κρέας, έπρεπε να συνοδεύει την απαγορευμένη λέξη με την έκφραση «μακριά από τη σαρακοστή κι από εμάς» π. χ «ζυγιάσαμε το τυρί -μακριά από τη σαρακοστή κι από εμάς-και βγήκε δέκα οκάδες.
Έλα να σου μάθω την τέχνη του εμπορίου και σε λίγα χρόνια θα γίνεις και εσύ εκατομμυριούχος.
Να πουλήσεις το χωραφάκι σου και να αγοράσεις μια βάρκα.
Αργότερα, που ο Μωυσής παρακάλεσε να δει τον Θεό, Εκείνος του απάντησε πώς ήταν αδύνατο να Τον ατενίσει άνθρωπος και να ζήσει. Έτσι θα περνούσε μόνο από μπροστά του ενόσω θα είχε σκεπάσει με το χέρι Του το πρόσωπο του Μωυσή, και τότε θ’ απέσυρε το χέρι Του ώστε ο δίκαιος να δει τα «οπίσω» Του (Έξ. 33.18-23), δηλαδή τα «συμπαρομαρτούντα φαινόμενα», τα συνοδά φαινόμενα της θείας παρουσίας, όπως τη σκοτεινή νεφέλη και τη θύελλα.
Ο διάβολος, επειδή έχασε τη γνώση του Θεού από αγνωμοσύνη και υπερηφάνεια, έμεινε αναγκαστικά χωρίς γνώση. Γι’ αυτό δε γνωρίζει από μόνος του τι να κάνει, αλλά βλέπει τι κάνει ο Θεός για να μας σώσει και πονηρεύεται και κάνει τα αντίθετα για να χαθούμε. Γιατί μισεί το Θεό και μη μπορώντας να τον πολεμήσει, πολεμά εμάς που είμαστε «κατ’ εικόνα Θεού» (Γεν. 1:26), νομίζοντας ότι με αυτό θα εκδικηθεί το Θεό, και μας βρίσκει υπάκουους στο θέλημά του, όπως λέει ο Χρυσόστομος.
Αφού δηλαδή είδε το Θεό που έπλασε την Εύα για βοήθεια του Αδάμ (Γεν. 2:18), ο διάβολος την έκανε συνεργό της παρακοής και της παραβάσεως (Γεν. 3:6). Έδωσε ο Θεός εντολή (Γεν. 2:16-17) στον Αδάμ, ώστε με την τήρησή της να θυμάται τις τόσες δωρεές και να ευγνωμονεί τον Ευεργέτη, κι ο διάβολος έκανε την εντολή να γίνει αφορμή παρακοής και θανάτου. Αντί προφήτες, ο διάβολος κάνει ψευδοπροφήτες· αντί Αποστόλους, ψευδαποστόλους· αντί νόμο, παρανομία· αντί αρετές, κακίες· αντί εντολές, παραβάσεις· αντί κάθε δικαιοσύνη, σιχαμερές αιρέσεις.
Ο παππούς μου, Ιταλός στην καταγωγή, από τη Σικελία, και αρχιτέκτονας στο επάγγελμα, βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Σουλτάνος τον έστειλε στην Θεσσαλονίκη για να κτίσει δημόσια κτήρια. Στην Θεσσαλονίκη, η οποία ανήκε τότε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, έζησε έως το τέλος της ζωής του. Ένα από τα οκτώ παιδιά του ήταν ο πατέρας μου. Κι εγώ γεννήθηκα στην Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασα και δημιούργησα οικογένεια. Από παιδί προσπαθούσα να ανταποκρίνομαι στα θρησκευτικά μου καθήκοντα.
Καθώς φοιτούσα στο γαλλικό σχολείο Δελασάλ, η κατήχηση ήταν απαραίτητη, διότι την επιμέλεια του σχολείου την είχαν μοναχοί καθολικοί. Κάποια ημέρα κατέφθασε ένας καθολικός ιερέας και έκανε συζήτηση με έφηβους καθολικούς. Κάλεσαν κι εμένα. Κατά τη συζήτηση με ρώτησε αν θέλω να γίνω ιερέας. Απάντησα αρνητικά. Παρόλο που με συγκίνησε η πρόταση, αρνήθηκα.
✶✶✶
Όταν έφτασε στο ξενοδοχείο ο Αβράμιος, έμεινε εκεί λίγον καιρό, χωρίς να μπορέσει να δει πουθενά την ανεψιά του, επειδή εκείνη τόσο πολύ απέφευγε να τη δουν άνθρωποι σώφρονες, όσο αντίθετα επιδίωκε να τη δουν άνθρωποι ασελγείς και ακόλαστοι. Αυτός τότε σκέφτηκε κάτι, που και μόνο του μπορεί να δείξει τον πολύ του ζήλο και ότι, για να σώσει μια ψυχή, τίποτε δεν απέφευγε. Μιμήθηκε δηλαδή και την εμφάνιση και τις κινήσεις ενός εραστή – αυτός που ήταν σχεδόν άυλος σαν τους αγγέλους – και υποκρίθηκε ότι είναι κυριευμένος από σαρκικό έρωτα. Πήγε λοιπόν στον ξενοδόχο και του είπε χαμηλόφωνα: «Άκουσα ότι έχεις κάποια κοπέλα πάρα πολύ όμορφη που μένει στο ξενοδοχείο και δέχεται πελάτες όσους θέλουν. Αυτήν λοιπόν ποθώ και εγώ, και γι’ αυτό ήρθα».
Ήταν εκκλησιαστικός στο διακόνημα και ηλικιωμένος. Το βράδυ, όταν έφευγαν οι άλλοι μοναχοί, αυτός έμενε στο ναό, προσευχόταν κι έλεγε: «Παναγία μου, πες μου πώς γίνεται αυτό». Οι πόρτες της εκκλησίας ήταν ανοιχτές. Μέσα στην εκκλησία μπήκε ένας αετός. Ήταν τόσο όμορφος που δεν περιγραφόταν. Είχε χιλιάδες χρώματα κι έλαμπε.
Δέν ἤξερε καθόλου γράμματα. Ὅμως ἦταν ἕνας πολύ φωτισμένος ἄνθρωπος, μέ ἀκλόνητη καί ζωντανή πίστι, σάν κι ἐκείνη πού εἶχαν οἱ πρῶτοι χριστιανοί πού ἔπεφταν καί στή φωτιά γιά τόν Χριστό, προκειμένου νά μήν Τόν ἀρνηθοῦν.
“Οὐκέτι ὑμᾶς λέγω δούλους, …ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους…” (Ἰω. 15, 15)
Βάδιζε μοναχικὸς καὶ κουρασμένος στὴν ἄκρη τοῦ δρόμου ἀνασηκώνοντας τὴν ἄκρη τοῦ ράσου του γιὰ νὰ τὸ προφυλάξει ἀπ’ τὰ λασπόνερα. Τυλιγμένο σὲ πορφυρὸ ὕφασμα ἔσφιγγε μὲ τὸ δεξί του χέρι πάνω στὸ στῆθος τὸ κουτάκι μὲ τὰ Ἅγια, καθὼς ἐπέστρεφε ἀπ’ τὸ σπίτι κάποιου ἀρρώστου. Τὰ πόδια του γίνονταν ὅλο καὶ περισσότερο μολύβι, τὰ μάτια του βάραιναν νυσταγμένα. Μεγάλη Πέμπτη σήμερα κι ἀπ’ τὸ πρωὶ δὲν εἶχε πάρει ἀνάσα ὁ παπα-Χρῆστος.
Εἶχε γυρίσει ἀργὰ τὸ ἀπομεσήμερο, σχεδὸν τρεισήμιση, στὸ σπίτι του. Ἡ πρεσβυτέρα του, βλέποντάς τον ξεθεωμένο, τοῦ σέρβιρε ἀμέσως λίγη σκέτη ντοματόσουπα. Νὰ φάει λίγο, νὰ ἀνασάνει, νά ’ναι στὶς πέντε πάλι στὴν ἐκκλησία. Γιὰ ὅσους, ἔστω καὶ τελευταία στιγμή, ἀναζητοῦν πνευματικό.
Μὲ τὸ ποὺ ἔβαλε τὴ μπουκιὰ στὸ στόμα του, τὸ τηλέφωνο χτύπησε.
– Ποια είναι η δύναμη της αγιορείτικης προσευχής; Μπορεί πραγματικά να σώσει τον κόσμο;
– (Χαμογελώντας.) Κάθε άνθρωπος μπορεί να σώζεται σε κάθε τόπο και με κάθε προσευχή. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ισχύει μόνο για την αγιορείτικη ή την αγιοτοπική ή για κάποια άλλη προσευχή. Δεν εξαρτάται από τον τόπο και από τη μορφή. Οποιαδήποτε προσευχή μπορεί να σώσει τον κόσμο.
