Παπα-Ματθαίος Καρακαλληνός (1905-1985)

Ο παπα-Ματθαίος, κατά κόσμον Ιωάννης Μητσόπουλος, γεννήθηκε σ’ ένα χωριό της επαρχίας Γορτυνίας του νομού Αρκαδίας της Πελοποννήσου, Καρδαρίτσι ονομαζόμενο, το έτος 1905, από γονείς φτωχούς μεν αλλά ευσεβείς, τον Θεόδωρο και την Αικατερίνη. Ήταν το πρωτότοκο από τα επτά παιδιά τους. Πολλά βιογραφικά στοιχεία από τα πρώτα χρόνια της ζωής του δεν μας έχουν διασωθεί, παρά μόνο ότι στην εφηβική του ηλικία έφυγε από το πατρικό του σπίτι και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα του καιρού εκείνου, όπου έκανε τον πλανόδιο μικροπωλητή, για να εξοικονομεί τα προς το ζην. Φαίνεται όμως ότι από τότε μέσα στη νεανική του ψυχή υπεκαίετο ο πόθος για τη μοναχική ζωή.

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Ο άγιος Δημήτριος μιμητής του Χριστού

Στον εγκωμιαστικό λόγο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στον άγιο Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο, που ακούσαμε, αναφέρεται πως ο άγιος Δημήτριος είχε γίνει κατά πάντα μιμητής του Δεσπότου Χριστού με τις άγιες αρετές που τον κοσμούσαν: Την αγάπη, την ταπείνωση, την πραότητα, την αγνότητα, την παρθενία του σώματος και της ψυχής. Ο άγιος Δημήτριος αγάπησε πολύ τον Θεό και τον άνθρωπο, γιατί προσφέρθηκε ολοκληρωτικά στον Θεό. Ακόμη και το μαρτύριο του αγίου Δημητρίου δια της λογχευθείσης του πλευράς τον κάνει μιμητή και σ’ αυτό του Πάθους του Κυρίου μας. Και έτσι δια των παθημάτων του αναπληρώνει «τα υστερήματα των θλίψεων του Χριστού» (Κολ. 1:24), όπως λέγει ο απόστολος Παύλος.

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Πώς θα επιστρέψουν τα νειάτα στην εξομολόγηση

Ο εκκλησιολογικός και ευχαριστιακός επαναπροσανατολισμός της ενορίας θα βοηθήσει τα νειάτα να γυρίσουν στην Εκκλησία και να συνδεθούν με το μυστήριο της εξομολογήσεως.

Πού θα μπορούσαμε να βασισθούμε, ποια σημεία επαφής να βρούμε για να βοηθήσουμε τους νέους να προσεγγίσουν το μυστήριο της Μετανοίας; Νομίζω στην επίκληση των οδυνηρών υπαρξιακών προβλημάτων των νέων. Οι νέοι σήμερα από μικρή ηλικία δεν ζουν παραδοσιακή ζωή, εκτός εξαιρέσεων· ζουν την εκκοσμίκευση και έχουν προχωρημένες εμπειρίες απογοητεύσεως. Μετά από πολλές αναζητήσεις, δοκιμές και απογοητεύσεις έχουν μία πίκρα μέσα τους. Εκείνη την ώρα λοιπόν που αρχίζουν να βιώνουν αυτή την πίκρα, μπορεί να τους συναντήσει ο θεολόγος ή ο ιερεύς ή ο πιστός χριστιανός και να τους πει: «Κοίταξε, αδελφέ, όλα αυτά που δοκίμασες είναι μία απελπισία, μία αποτυχία, όμως υπάρχει κάτι που δεν το δοκίμασες και αυτό μπορεί να σου δώσει την όντως, την αληθινή, χαρά».

Γέροντας Γαβριήλ Αγιορείτης: H καλοσύνη, η μετάνοια και η αγάπη θα σώσουν την ανθρωπότητα

Για πολλά χρόνια, στο κελί τού Αγίου Χριστοδούλου κοντά στην πρωτεύουσα τού Άθω, Καρυές, ασκείται ο πασίγνωστος Γέροντας Γαβριήλ (από τις Καρυές) στον οποίο κι έρχονται για να πάρουν συμβουλή προσκυνητές από όλο τον κόσμο. Ο αρχισυντάκτης τού περιοδικού Pokrov, ηγούμενος Κυπριανός (Γιάσενκο), μίλησε με τον Γέροντα.

 

– Πάτερ Γαβριήλ, τι θα ευχόσαστε για τούς ορθόδοξους;

– Να φροντίζετε τις οικογένειά σας, τα παιδιά και τούς απογόνους σας. Σάς εύχομαι να μην φιλονικείτε με τις συζύγους σας, να υπάρχει πάντα ειρήνη στο σπίτι. Όταν οι γυναίκες νιώθουν νευρικές, πρέπει να θυμούνται τον Τσόρτσιλ. Μία γυναίκα τού είπε κάποτε: «Αν ήσασταν ποτέ σύζυγός μου, θα σάς δηλητηρίαζα». Και αυτός τής απάντησε: «Αν ήσασταν η γυναίκα μου, θα έπινα αυτό το δηλητήριο για χάρη σας».

Άσκηση πάνω και πέρα από τις όποιες ανθρώπινες δυνάμεις: Στη μνήμη του Γέροντα Γρηγορίου του Δοχειαρίτη

Στις 22 Οκτωβρίου του 2018 κοιμήθηκε ο γνωστός αρχιμανδρίτης Γρηγόριος (Ζουμής), καθηγούμενος της Αγιορείτικης Ιεράς Μονής Δοχειαρίου. Ο μοναχός Άβελ, αδελφός της Ιεράς Μονής Βαλαάμ, που έζησε δίπλα του για εφτά χρόνια μάς διηγείται για τον αγαπημένο του γέροντα.

Η γνωριμία μου με τον Γέροντα ξεκινάει από τον Αύγουστο του 2010. Είχα αποφασίσει να γίνω μοναχός, και έτσι πήγα στο Άγιο Όρος για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα και να καταλάβω και να ζήσω τη μοναχική ζωή. Το Άγιον Όρος για μένα, όπως και για πολλούς, που πρώτη φορά επισκέπτονται αυτόν τον άγιο τόπο, ήταν κάτι το ξεχωριστό.

Ο πατήρ Ισαάκ (Ατάλλα): «Δε θα με δελεάσουν τα πλούτη όλου του κόσμου. Η θέση μου είναι στο μοναστήρι»

Ο Ιερομόναχος Ισαάκ (Ατάλλα)

 

Στη μνήμη του πρώτου βιογράφου του γέροντα Παϊσίου

Στις 16 Ιουλίου του 1998 εκδήμησε εις Κύριον ένας από τους αγιορείτες πατέρες που τιμάται ιδιαίτερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας. Πρόκειται για τον ιερομόναχο Ισαάκ (Ατάλλα), που καταγόταν από το Λίβανο, το μαθητή του μεγάλου Αγίου των ημερών μας, του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτη. Το πρώτο βιβλίο με τη βιογραφία του γέροντα Παϊσίου, που έχει καταγράψει μεγάλη απήχηση και δημοτικότητα και που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, ήταν κυρίως έργο του ιερομόναχου Ισαάκ ^[1]. Όμως, για τον ίδιο τον συγγραφέα δε γνωρίζουμε πολλά πράγματα*. Στον πρόλογο του βιβλίου για τον Άγιο Παΐσιο υπάρχουν, βέβαια, διάσπαρτες βιογραφικές αναφορές. Προτείνουμε στους αναγνώστες να καλύψουμε εν μέρει αυτό το κενό, με υλικό που προέρχεται από ορισμένες προσιτές σε μας αραβικές πηγές. Ο καμβάς του κειμένου βασίζεται σε αναμνήσεις που διηγήθηκε ο αδελφός του πατέρα Ισαάκ Αντώνιος, τις οποίες κατέγραψε ο γαμπρός του, ο ιερέας Μιλχίμ Αλ Χαουρανί, που τώρα λειτουργεί στην εκκλησία του χωριού Μχάϊντς, στο Όρος του Λιβάνου^[2].

Αγιορείτες Νεοησυχαστές Πατέρες

Μετά την αναγέννηση τού 18ου αιώνος, με τη δράση του νεοησυχαστικού κινήματος τών λεγομένων Κολλυβάδων, και πρωτεργάτες τους οσίους Παΐσιο Βελιτσκόφσκυ (+1794), ο οποίος ως άλλος Γρηγόριος Σιναΐτης (+1346) εργάζεται μεταφραστικά και Ιεραποστολικά σε όλα τα Βαλκάνια- Νικόδημο τον Αγιορείτη (+1809), τον σοφό διδάσκαλο και νέο Γρηγόριο Παλαμά (+1359)· Μακάριο Νοταρά και πρώην Κορίνθου (+1805), τον άλλο Ιερό Φώτιο (+899)· και Αθανάσιο Πάριο (+1813), τον ακαταμάχητο υπερασπιστή των ορθών δογμάτων, ως άλλο άγιο Μάρκο τον Ευγενικό (+1445), έχουμε μία χορεία ενάρετων φίλων της νοεράς προσευχής. Με πρώτους τους εξόριστους Ιεροπρεπείς Κολλυβάδες πού εργάσθηκαν πλούσια σε νησιά του Αιγαίου και άλλους τόπους και μετέφεραν σε πολλά λαϊκά στρώματα την ευωδία του αθωνικού αρώματος, πού λέγεται νοερά άθληση, νοερά προσευχή, ευχή του Ιησού, δηλαδή ή επανάληψη του ονόματος· Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με, και με μερικές μικρές παραλλαγές. Παρακάτω θα δούμε μερικούς Αγιορείτες νεοησυχαστές πατέρες.

Ο γερω-Πέτρος, μοναχός της εσωτερικής εργασίας

Ο γερω-Πέτρος έλεγε στον παπα-Διονύσιο τον Μικραγιαννανίτη όταν ήταν νέο καλογέρι: «Για να μείνης στην έρημο, θα πρέπει να είσαι καλός μάγειρας. Θα μαγειρεύεις φασόλια την Κυριακή και θα τρως μέχρι την Τρίτη. Την Τετάρτη θα βάλεις λίγο νεράκι και θα τα βράζεις, την Πέμπτη θα βάλεις λίγη ντοματούλα, την Παρασκευή λίγο αλατάκι και νερό, το Σάββατο θα βάλεις και λίγο χυλό από αλεύρι, και την Κυριακή άλλο φαγητό. Έτσι με ένα φαγητό περνάς όλη την εβδομάδα».

Κάποτε είχε χιονίσει και τον έβλεπε ο παπα-Διονύσιος από απέναντι να πηγαινοέρχεται ξυπόλυτος πάνω στο χιόνι. Ύστερα τον ρώτησε γιατί το έκανε αυτό, και του εκμυστηρεύτηκε ότι είχε σαρκικό πόλεμο και βγήκε ξυπόλυτος στο χιόνι για να πολεμήση την πύρωση.

Ο χαρισματούχος γέροντας π. Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης

Ενώ έπεφταν βόμβες στο σιμωνοπετρίτικο μετόχι της Θείας Αναλήψεως το 1944, ο πνευματικός παπα-Ιερώνυμος έψαλλε ατάραχος τους χαιρετισμούς του Σταυρού και της Παναγίας. Στον ανήσυχο κόσμο επαναλάμβανε: «Σιωπή, σιωπή».

Την ημέρα εκείνη, παρότι του ζήτησαν να μη λειτουργήσει, εκείνος δεν δέχθηκε και στο κοινωνικό είπε από την ωραία πύλη: «Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, προσέλθετε».

Γράφει σχετικά η καθηγουμένη Aγνή:

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Παρθενία – Η προσφορά της Θεοτόκου

Η παρθενία ως άκρα καθαρότητα της Παρθένου εκφράζει την πλήρη, ολοκληρωτική προσφορά και αγάπη της προς το Θεό και την τελειότητα κάθε είδους αρετής, που την κοσμούσε.

Ας δούμε και εμείς την παρθενική προσφορά της Κεχαριτωμένης Μαρίας προς το Θεό προ του τόκου, εν τω τόκω και μετά τον τόκον.

 

α) Παρθένος προ του τόκου

Η Παρθένος δεν είναι εκ κατασκευής αγία. Δεν συλλαμβάνεται ασπίλως, όπως κακώς δογματίζουν οι Παπικοί και έτσι την ξεχωρίζουν και αποκόπτουν από το ανθρώπινο γένος. Είναι καρπός του ανθρωπίνου γένους. Κληρονομεί βέβαια την αγιότητα τού σε κάθε γενεά καταλειπομένου από το Θεό εκλεκτού «λείμματος» (άγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος), αλλά δεν είναι έξω από τη φύση του Αδάμ.

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Aν η καρδιά μας ήταν μια φάτνη

Η αγία μας Εκκλησία μάς εκάλεσε σήμερα να μεταβούμε νοερώς στο άγιο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και εκεί να προσκυνήσουμε τον Κύριο και Θεό μας, τον πτωχεύσαντα και σαρκωθέντα για εμάς και για την σωτηρία μας, μαζί με τους Ποιμένες και τους εξ ανατολών Μάγους, και να ψάλουμε και εμείς με των Αγγέλων τον ύμνο· «δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». Και όντως εκεί ήμασταν και εμείς απόψε, στην αγία Βηθλεέμ, και βλέπαμε αυτό το μυστήριο το ξένο, το ανερμήνευτο, το παράδοξο, πώς ο άναρχος Θεός άρχεται, και πώς ο αχώρητος Θεός χωρείται, και όλα αυτά για την σωτηρία μας.

Και έτσι η ψυχή μας ήταν γεμάτη ευγνωμοσύνη. Και διερωτώμεθα, τι άραγε μπορούμε να κάνουμε στην ζωή μας για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τον σαρκωθέντα Θεό; Και σαν απάντηση δινόταν το εξής: Εκείνο το δώρο που θέλει από εμάς ο νηπιάσας Θεός είναι να τον δεχθούμε και εμείς μέσα στην καρδιά μας και να τον ανακλίνουμε και να τον αναπαύσουμε εκεί. Και η καρδιά τού κάθε ενός από εμάς να γίνει μία ευλογημένη και αγία φάτνη. Τι ωραίο πράγμα να είναι πάντοτε η καρδιά μας μία φάτνη, στην οποία ο Ιησούς Χριστός θα αναπαύεται!

Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης: Φιλοξενία σε αφρικάνικο χωριό

Η φιλοξενία είναι προγονική αρετή των Αφρικανών. Τη συναντάς παντού, όπου και να πας, ιδιαίτερα στα χωριά του δάσους. Εκεί οι άνθρωποι είναι πιο αυθόρμητοι, άδολοι, σαν μικρά παιδιά. Μπαίνοντας στο χωριό τους αισθάνεσαι αμέσως οικειότητα, θάρρος και αγάπη. Κατ’ αρχήν σε αιχμαλωτίζουν τα δεκάδες άπειρα, αθώα ματάκια που σε κοιτάζουν λίγο περίεργα και φοβισμένα. Οι μεγαλύτεροι θα σε υποδεχθούν με χαιρετισμούς δια χειραψίας, ενώ οι γυναίκες θ’ αρχίσουν τραγούδια και χορούς.

Στη συνέχεια θα σου δώσουν το δωμάτιό σου. Είναι πάντοτε από πλίνθους με στέγη από χόρτα και σπάνια με λαμαρίνες. Αν το σπίτι είναι κάποιου Χριστιανού μας, θα δεις στους τοίχους εικόνες των Αγίων μας, ενώ αν είναι κάποιου ειδωλολάτρη, θα δεις συνήθως κεφαλές από σκοτωμένα ζώα του δάσους, δέρματα ζώων, φωτογραφίες από περιοδικά και εφημερίδες, δέρματα φιδιών και άλλα. Τα παράθυρα είναι πολύ μικρά, γιατί φοβούνται τους κλέφτες. Τις νύκτες τα κλείνουν απ’ έξω με δύο πλίνθους για να γλιτώσουν, όσο είναι δυνατόν, από τα κουνούπια. Πριν σκουπίσεις πρέπει να ρίξεις νερό κάτω στο χωμάτινο δάπεδο για να μη σε πνίξει η σκόνη. Το κρεβάτι σου θα είναι συνήθως από καλάμια και πολύ σπάνια από σανίδια. Αν είναι περίοδος βροχών και ξεκουράζεσαι την νύκτα, τότε δεν ξέρεις σε ποια γωνιά του δωματίου να “στοιβάξεις” το ταλαίπωρο σαρκίο σου, διότι από τη χορταρένια στέγη θα περάσει σε λίγο το νερό, όταν η βροχή είναι κατακλυσμιαία.

Πώς περνά μια μέρα χωρίς αμαρτία: Συνομιλία με τον ιεροσχήμονα μοναχό Ιουλιάν (Λαζάρ).

Ο ιεροσχήμων μοναχός Ιουλιάν (Λαζάρ). Φωτο: Τζόρτζε Κρισνιάν

 

Στις 10 Μαρτίου 2023, στο 98ο έτος της ζωής του, πέθανε ο παλαιότερος Αγιορείτης εξομολογητής ιεροσχήμων μοναχός Ιουλιάν (Λαζάρ) από τη ρουμανική σκήτη του Προδρόμου. Ο θεόσοφος γέροντας ήταν ο εξομολογητής πολλών πιστών από διαφορετικές χώρες, με τους οποίους μοιράστηκε γενναιόδωρα την πλούσια πνευματική του εμπειρία. Ας στραφούμε επίσης στη σοφή συμβουλή του πρόσφατα αποθανόντος ιεροσχήμονος μοναχού Ιουλιάν.

 

– Πατέρα Ιουλιάν, πείτε μας εν συντομία για τον εαυτό σας, για εκείνους τους αναγνώστες που δεν σας γνωρίζουν.

Ὁ π. Βασίλειος Βολουδάκης μηρυκάζει τίς παραποιήσεις καί τίς πλάνες του.

Ἀγαπητός ἀδελφός μᾶς ἀπέστειλε ἀποσπάσματα ἀπό δύο πρόσφατες ὁμιλίες τοῦ π. Βασιλείου Βολουδάκη (στό ἑξῆς: π. Β.). Μέ ἔκπληξιν, ἀλλά καί βαθύτατη θλίψιν, ἀκούσαμε τόν π. Β. νά ἀναμασᾶ ὅσα πεπλανημένα, ἀλλά καί ψευδῆ καί ἀνυπόστατα, ἤδη ἀπό τοῦ 1986 καί κατά διαστήματα ἔχει γράψει, μέ διάφορες παραλλαγές καί ἀντιφάσεις, σχετικῶς μέ τό 666, τίς ταυτότητες, τό χάραγμα, τόν Ἅγιο Παΐσιο, τήν θέσιν τῆς Ἐκκλησίας, κ.λπ., καί διά τά ὁποῖα ἔχει δεχθεῖ πληθώρα ἀναιρέσεων. Τό φαιδρόν δέ -ἤ μᾶλλον ἀξιοθρήνητον- εἶναι ὅτι ἔχει τό κουράγιο νά καυχᾶται ἀνερυθρίαστα ὅτι οὐδείς ἐτόλμησε νά ἀναιρέσει τίς «θεολογικές» του θέσεις! Κατόπιν παροτρύνσεως ἀδελφῶν καί διά νά μήν μένη τό ψεῦδος καί ἡ πλάνη ἀναπάντητη καί ἐπηρεάζει τούς ἁπλοϊκούς, ἀλλά καί τούς ἀγνοοῦντας τήν προϊστορίαν τῆς ὑποθέσεως, θεωρήσαμε χρέος μας νά ἀναφερθοῦμε δι’ ὀλίγων στήν προϊστορίαν αὐτήν, καί, ἐν συνεχείᾳ, νά ἀνασκευάσωμε μερικά ἀπό τά ἀναρίθμητα μαργαριτάρια ἐκ τῶν δύο προσφάτων ὁμιλιῶν του. Ἐφ’ ὅσον δέ ὁ π. Β. ἐπιμένει εἰλικρινῶς νά ἐπιθυμῆ ἐκτενεστέραν ἀπάντησιν, εἴμεθα πρόθυμοι χάριν τῆς ἀληθείας –παρά τήν ἔλλειψιν τοῦ ἀπαιτουμένου χρόνου πού ἀντιμετωπίζομε- νά τοῦ ἀπαντήσωμε ἀναλυτικώτερον.

Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης: Ας πηγαίνουμε στον πνευματικό για να βρούμε τον Θεό

Η αορασία του Θεού είναι η προάσπισίς μας, η ασφάλειά μας, η προϋπόθεσις για να καλλιεργίσωμε τα πνευματικά οπτικά μας αισθητήρια, ώστε να μάθουν να βλέπουν τον αόρατον Θεόν ως ορατόν και ορώμενον.

Ας μην μπερδευόμαστε. Μόνον καρδιές που δεν αγαπούν, αλλά σκέπτονται τον εαυτό τους, ζητούν να δουν τον Θεόν, να επιβεβαιώσουν την παρουσία Του. Η επιβεβαίωσις όμως της παρουσίας του Θεού έγινε με τον θάνατο και την ανάστασι του Χριστού, με το σημείο του Ιωνά. Πίστευσε λοιπόν και συ στον θάνατο του εγώ σου, για να ζήσης την ανάστασι.

Ο θάνατός σου θα σου δώση την απόδειξι της παρουσίας του Θεού, την δυνατότητα να βλέπης τον Θεόν.

Γέρων Εφραίμ της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα: Ο αγράμματος μοναχός που έλεγε μόνο το "Χαίρε Μαρία"

Κάποιος αγράμματος μοναχός δεν ήξερε καμμία προσευχή να πει. Του λέει ο γέροντας:

- Αφού δεν μπορείς να μάθεις κάποια προσευχή να λες το: "Θεοτόκε Παρθένε Χαίρε"

- Γέροντα, ούτε αυτό μπορώ να το πω...

- Ε, τότε λέγε μόνο το: "Χαίρε Μαρία"...

Γέροντας Άνθιμος Αγιαννανίτης: Ας προσευχόμαστε λοιπόν όλοι, διότι χανόμαστε!

Σήμερα διερχόμαστε την χειρότερη κρίση από κτίσεως κόσμου. Βλέπετε τους ανθρώπους, ενώ ο Θεός έδωσε τη σοφία για το αγαθό, αυτοί την καταχρώνται για το πονηρό. Έχουν αποθηριωθεί, πράγμα που δεν συμβαίνει στα θηρία.

Κανένα καλό δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς τη μετάνοια. Ας ανατρέξουμε στην Παλαιά Διαθήκη στο εξής περιστατικό. Λέει ο προφήτης Ιωνάς: «Ακόμη τρεις ημέρες και η Νινευΐ καταστρέφεται». Τι έκαναν τότε οι Νινευΐτες; Μετανόησαν και νήστεψαν οι πάντες, ακόμη και τα ζώα τους. Το ίδιο και μείς, ας υψώσουμε τους νοητούς οφθαλμούς μας προς τον Θεό, να ζητήσουμε το θείο έλεος για μας, το Έθνος, την Εκκλησία, τον κόσμο ολόκληρο, λέγοντας: «Κύριε, κατάπεμψον το έλεός σου επί τον λαόν σου και συγχώρησον ημάς τους αμαρτωλούς και όλον τον κόσμον σου».

Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (†): Περί μετανοίας

 

 

Ο πρώτος λόγος του Κυρίου, καθώς άρχισε το κήρυγμά του, ήταν «μετανοείτε και πιστεύετε εν τω Ευαγγελίω» (Μαρκ. 1:15). Δεν είπε “μετανοήσατε” αλλά είπε “μετανοείτε”, πράγμα που σημαίνει ότι η μετάνοια είναι για όλους μας υπόθεση ζωής ολοκλήρου. Γι’ αυτό και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στην ομιλία του κατά την Παραμονή των Φώτων λέγει, ότι η μετάνοια είναι «και αρχή και μεσότης και τέλος της των Χριστιανών πολιτείας». Και όσο πιο πολύ κανείς αισθάνεται την αμαρτωλότητά του, τόσο και μετανοεί καλύτερα και περισσότερο. Και γι’ αυτό βλέπουμε αυτό το μεγάλο σημείο – μυστήριο μπορεί να πει κανείς – στη ζωή των Αγίων, οι οποίοι ενώ έχουν φθάσει πολύ κοντά στον Θεό, όμως έχουν μία πραγματική μετάνοια, ένα πνεύμα μετανοίας το οποίο μας εκπλήσσει, διότι εμείς βλέπουμε την αγιότητα της ζωής τους αλλά και την άκρα ταπείνωση και την μεγάλη μετάνοιά τους.

Γέροντας Γρηγόριος Παπασωτηρίου (†): Η πίστη είναι έργο της Χάριτος

Σκέφτηκα σήμερα να πούμε λίγα λόγια σχετικά με την πίστη.

Η πίστη είναι ένα θέμα που πρέπει να το προσέξουμε πολύ. Γιατί ακούμε από τα στόματα όλων των ανθρώπων που λένε ότι πιστεύουν. «Εγώ είμαι πιστός», λέγει ο ένας. «Εγώ πιστεύω», λέγει ο άλλος. Και νομίζουμε πως πίστη είναι μια απλή παραδοχή ότι υπάρχει Θεός. Μάλιστα χονδροειδέστατα πολλοί λέγουν ότι πιστεύουμε όλοι, και οι Οθωμανοί πιστεύουν και οι άλλοι πιστεύουν. Αφού αναφέρονται σε Θεό, πιστεύουν. Είναι πίστη αυτή; Επίσης μπορεί κανείς να λέγει ότι πιστεύει στην Αγία Τριάδα, και άρα να λέγει ότι πιστεύει. Πιστεύει όμως πραγματικά;

Η επίσκεψη του γέρο-Ενώχ

Είχε έρθει απρόοπτα και χωρίς επίσημη υποδοχή στο μοναστήρι, σαν ένας ταπεινός προσκυνητής που μέλημά του ήταν ν’ απολαύσει τη Χάρη του Θεού σ’ όλη τη ζωή του κοινοβίου.

Δεν τον γνωρίζαμε από πριν οι πιο πολλοί, μολονότι είχαμε ακουστά την αρετή του. Όμως δεν χρειάστηκαν συστάσεις πολλές, τον νοιώσαμε αμέσως, μόλις τον είδαμε. Ήταν ένα απ’ τα παιδάκια αυτά που είπε ο Κύριος ότι θα κάνουν δική τους την Ουράνια Βασιλεία. Ρωτήσαμε για τ’ όνομά του κι όταν το μάθαμε, πετάξαμε: Ο γέρο-Ενώχ, ο Ρουμάνος ασκητής από την Καψάλα. Μυστικά το μοναστήρι πανηγύριζε!

Στην εκκλησία στεκόταν ήσυχα στο στασίδι του και την ώρα του προσκυνήματος ήταν όλο μετάνοιες. Το προσωπάκι του έλαμπε. Κρατούσε ένα κομποσκοίνι και το γυρνούσε άρρυθμα. Φορούσε κάτι μπότες δερμάτινες και τριμμένο ράσο και σκούφο. Τα χαρακτηριστικά του μαρτυρούσαν άσκηση, κόπο, κακοπάθεια.