Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ

Πραγματικά είναι θαυμαστός ο Θεός μέσα στους αγίους Του. Διότι, όταν κανείς θυμηθεί τους υπερφυείς αγώνες των μαρτύρων, πώς με ασθένεια σαρκός κατήσχυναν τον ισχυρό στην κακία, πώς μένουν αναίσθητοι στις οδύνες και στα τραύματα, καθώς αγωνίζονται με σώματα προς το πυρ, προς το ξίφος, προς ποικίλα και θανατηφόρα είδη βασάνων, αντιπαρατασσόμενοι με την καρτερία και, ενώ τέμνονται οι σάρκες, διαλύονται οι αρμοί και συντρίβονται τα οστά, όμως διαφυλάττουν την ομολογία της πίστεως στον Χριστό, σώα και αδιάσπαστη, ακεραία και ακράδαντη, που γι'αυτό τους χαρίστηκε και η αναντίρρητη σοφία του Πνεύματος και η δύναμη των θαυμάτων·

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά: ΣΤΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ Η΄ ΕΩΘΙΝΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ [Ιω. 20, 11-18]

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ

Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά:

                        ΣΤΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ

                   Η΄ ΕΩΘΙΝΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ [Ιω.20,11-18]

                  (το οποίο διαβάζεται κατά την Κυριακή του Τυφλού)

  Όπου εκτίθεται και ότι μεγάλων δωρεών θα αξιωθούν όσοι παραμένουν έως το τέλος με ευλάβεια στις ιερές συνάξεις.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

    Ο Ιωάννης ο  Παρθένος είναι ο μόνος που απέκτησε και πλούτισε κατά χάρη μητέρα την μόνη από τις μητέρες Παρθένο, ο εξαιρετικά αγαπημένος του Χριστού, ο περισσότερο από τους άλλους ευαγγελιστές θεωρούμενος ως υιός βροντής, την οποία ο Κύριος ανέβηκε στους ουρανούς και κρότησε· γι΄αυτό, χρησιμοποιώντας πιο μεγαλόφωνο κήρυγμα, για να μας διατρανώσει το συμβάν της δεσποτικής αναστάσεως από τους νεκρούς και να ιστορήσει τον τρόπο της φανερώσεως μετά την ανάστασή Του, την περασμένη Κυριακή[:Κυριακή της Σαμαρείτιδος, ανάγνωση στον όρθρο του Ζ΄ Εωθινού Ευαγγελίου, Ιω.20,1-10] ακούστηκε να λέγει δια της περικοπής του ευαγγελικού συγγράμματός του: «Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωΐ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου. τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς(:Αφού πέρασε το Σάββατο, την επόμενη ημέρα, που ήταν η πρώτη ημέρα της εβδομάδος, η Μαρία η Μαγδαληνή έρχεται στο μνημείο πρωί, όταν ήταν ακόμη σκοτάδι, και βλέπει ότι ο λίθος που έφραζε την είσοδο του τάφου ήταν σηκωμένος από το μνήμα. Όταν λοιπόν είδε το μνήμα ανοιχτό, τρέχει κι έρχεται στον Σίμωνα Πέτρο και στον άλλο μαθητή τον οποίο αγαπούσε ο Ιησούς)»[Ιω.20,1-2], δηλώνοντας στο σημείο αυτό τον εαυτό του.

Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: Η τρίτη και η τέταρτη εντολή της κατά Χριστόν νομοθεσίας

 

Δεν θα χρησιμοποιήσεις μάταια το όνομα του Κυρίου και Θεού σου (Εξ. 20:7), κάνοντας ψεύτικο όρκο για κανένα γήινο πράγμα, από φόβο ανθρώπου ή από ντροπή ή για δικό σου κέρδος. Γιατί η επιορκία είναι άρνηση του Θεού. Γι’ αυτό μην ορκιστείς διόλου (Ματθ. 5:34), αλλά ν’ αποφεύγεις τελείως τον όρκο, γιατί από αυτόν έρχεται η επιορκία που αποξενώνει τον άνθρωπο από το Θεό και κατατάσσει τον επίορκο με τους παράνομους.

Αν αληθεύεις σ’ όλους τους λόγους σου, θα σε πιστεύουν σαν να παίρνεις όρκο. Κι αν ποτέ συμβεί να υποβάλλεις τον εαυτό σου σε όρκο – πράγμα που πρέπει να απευχόμαστε –, αν μεν πρόκειται για κάτι σύμφωνο με το θείο νόμο, θα το εκτελέσεις ως νόμιμο, αλλά θα ζητήσεις ευθύνη από τον εαυτό σου που ορκίστηκες, και με ελεημοσύνη, ικεσία, πένθος και κακοπάθεια του σώματος, θα ζητήσεις το έλεος του Χριστού που είπε να μην ορκιστείς διόλου (Ματθ. 5:34).

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ ΚΑΙ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΦΡΟΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΡΟΝΤΑ

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

   ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

       ΚΑΙ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΦΡΟΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΡΟΝΤΑ

      Όλη αυτήν την περίοδο που διανύουμε τώρα, επεκτεινόμενη σε πενήντα ημέρες, εορτάζουμε την από τους νεκρούς Ανάσταση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, δείχνοντας με αυτήν την παράταση την υπεροχή της απέναντι στις άλλες εορτές. Αν και βέβαια αυτή η περίοδος των ημερών περιλαμβάνει και την επέτειο μνήμη της επανόδου στους ουρανούς[εννοεί την εορτή της Αναλήψεως κατά την τεσσαρακοστή από το Πάσχα ημέρα], αλλά και αυτή δείχνει την διαφορά του Αναστάντος Δεσπότου προς τους ανθρώπους εκείνους που κατά καιρούς έχουν αναβιώσει. Πραγματικά όλοι όσοι αναστήθηκαν από τους νεκρούς αναστήθηκαν από άλλους και, αφού πέθαναν πάλι, επέστρεψαν στη γη· ο δε Χριστός, αφού αναστήθηκε από τους νεκρούς, δεν κυριεύεται πλέον καθόλου από τον θάνατο· διότι μόνο Αυτός, αφού ανέστησε τον εαυτό Του την τρίτη ημέρα, δεν επέστρεψε πάλι στη γη, αλλά ανέβηκε στον ουρανό, καθιστώντας το φύραμά μας που είχε λάβει ομόθρονο με τον Πατέρα ως ομόθεο.

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΕΞΟΧΩΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΘΕΟΛΟΓΟ

 

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

  ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΕΞΟΧΩΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ

                              ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΘΕΟΛΟΓΟ

       Σήμερα τελούμε εορτή ενός από τους προκρίτους Αποστόλους του Χριστού και εγκαινιάζουμε αυτόν ως πατέρα όλων όσοι φέρουν το όνομα του Χριστού, μάλλον δε ως πατριάρχη αυτών, «οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκός, οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρός, ἀλλ᾿ ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν(:οι οποίοι δεν γεννήθηκαν από γυναικεία αίματα, ούτε από σαρκική επιθυμία, ούτε από την επιθυμία κάποιου άνδρα, αλλά γεννήθηκαν από τον ίδιο τον Θεό)» [Ιω.1,13]. Διότι, όπως ο Ιακώβ προέβαλε δώδεκα πατριάρχες κατά σάρκα, από  τους οποίους διαμορφώθηκαν οι δώδεκα φυλές του Ισραήλ[Γέν.35,22: «Ἦσαν δὲ οἱ υἱοὶ Ἰακὼβ δώδεκα» κ.ε.], έτσι και ο Χριστός προέβαλε πνευματικώς τους δώδεκα μύστες[Ματθ.10,2-4:

Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

«Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοὶ καὶ ἔπλασὰ σε καὶ ἔδωκὰ σε εἰς διαθήκην ἐθνῶν τοῦ καταστῆσαι τὴν γῆν καὶ κληρονομῆσαι κληρονομίας ἐρήμους (:Στὸν κατάλληλο καὶ εὐνοϊκὸ καιρό σὲ ἄκουσα μὲ προσοχὴ καὶ σὲ ἡμέρα ποὺ δίνεται ἡ σωτηρία, σὲ βοήθησα καὶ σὲ ἔπλασα καὶ σὲ ἔδωσα γιὰ νὰ συναφθεῖ Διαθήκη μὲ τὰ ἔθνη, γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ ἡ γῆ μὲ τοὺς κατοίκους της καὶ νὰ κληρονομήσεις ἐρημωμένες ἐκτάσεις καὶ λαοὺς ὡς μόνιμο κτῆμα κληρονομίας ἠθικῆς)», εἶπε ὁ Θεὸς μέσῳ τοῦ Ἠσαΐα [Ἠσ. 49,8]. Καλὸ λοιπὸν εἶναι νὰ πῶ σήμερα τὸ ἀποστολικὸ ἐκεῖνο πρὸς τὴν ἀγάπη σας: «Ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας (Νὰ λοιπόν, τώρα εἶναι καιρὸς κατάλληλος, νά, τώρα εἶναι ἡμέρα σωτηρίας)» [Β΄ Κορ. 6,2]· «ἡ νὺξ προέκοψεν͵ ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους͵ ἐνδυσώμεθα δὲ τὰ ὅπλα τοῦ φωτός (:Ἡ ζωὴ αὐτή, ποὺ μοιάζει μὲ νύχτα σκοτεινή, προχώρησε, ἐνῶ ἡ ἡμέρα τῆς ἄλλης ζωῆς πλησίασε. Κι ἂν ἀκόμη δὲν ἔλθει ὁ Κύριος σύντομα μὲ τὴν ἔνδοξη δευτέρα Του παρουσία, ἔρχεται ὅμως γιὰ τὸν καθένα μας μὲ τὸν θάνατο. Πλησιάζει λοιπὸν γιὰ τὸν καθένα μας ἡ ἡμέρα τῆς ἄλλης ζωῆς. Ἄς ἀποθέσουμε λοιπὸν σὰν νυκτερινὰ ἐνδύματα τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας, ποὺ γίνονται στὸ σκοτάδι, καὶ ἂς ντυθοῦμε σὰν ἄλλα ὅπλα τὰ φωτεινὰ ἔργα τῆς ἀρετῆς)» [Ρωμ. 13,12].

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐλέγχει καί ἀκυρώνει τόν ὀρθολογιστικό ἀγνωστικισμό τῆς Δύσεως.

Ἀπέναντι στόν ὀρθολογιστικό Ἀγνωστικισμό τοῦ Βαρλαάμ, ὁ  Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς παρουσίασε τήν ἐμπειρική ὁδό γνώσεως τοῦ Θεοῦ πού ἀπαιτεῖ ὄχι κάθαρση ἀπό τήν ἄγνοια, διότι τότε οἱ ἀρχαῖοι φιλόσοφοι θά ἦσαν θεοπτικότεροι τῶν προφητῶν, τῶν ἀποστόλων καί τῶν ἁγίων, ἀλλά κάθαρση ἀπό τά πάθη καί ἀπό τήν ἁμαρτία, κατόρθωση τῆς ἀπαθείας.

Χωρίς τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη ὁ νοῦς σκοτίζεται καί δέν εἶναι κατάλληλος χῶρος γιά νά ἐπιλάμψει τό θεϊκό φῶς, τό ὁποῖο φωτίζει ἀναλογικά τούς Χριστιανούς κατά τόν βαθμό τῆς καθάρσεώς τους.

Ε΄ ΚΥΡΙΑΚH ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΑΡΕΣΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΟΣΩΤΗΡΙΑ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ

 

Ε΄ ΚΥΡΙΑΚH ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΑΡΕΣΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΟΣΩΤΗΡΙΑ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ

Ὑπάρχουν μερικὰ θαλάσσια μέρη ποὺ τρέφουν μεγάλα κητώδη θηρία. Ὅσοι λοιπὸν πλέουν σὲ αὐτὰ τὰ μέρη κρεμοῦν κώδωνες στὰ πλευρὰ τῶν πλοίων, ὥστε τὰ θηρία τρομαγμένα ἀπὸ τὸν ἦχο τους νὰ φεύγουν. Καὶ τοῦ δικοῦ μας βίου ἡ θάλασσα τρέφει πολλὰ καὶ φοβερότερα θηρία, τὰ πονηρὰ πάθη δηλαδὴ καὶ τοὺς ἐφόρους τῶν παθῶν, τοὺς δαίμονες, ποὺ εἶναι πονηρότεροι. Ἐπιπλέει σὲ αὐτὴ τὴ θάλασσα σὰν πλοῖο ἡ Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ καὶ ἀντὶ γιὰ κώδωνες ἔχει τοὺς πνευματικοὺς διδασκάλους, ὥστε μὲ τὸν ἱερὸ ἦχο τῆς διδασκαλίας τοὺς νʼ ἀπομακρύνει τὰ νοητὰ θηρία. Αὐτὸ προφανῶς προτυπώνοντας ἡ στολὴ τοῦ Ἀαρῶν, εἶχε εὔηχους κώδωνες ραμμένους στὰ ἄκρα της καὶ σύμφωνα μὲ ὅσα εἶχαν θεσμοθετηθεῖ, ἔπρεπε νὰ ἀκούγεται ὁ ἦχος τους, ὅταν λειτουργοῦσε ὁ Ἀαρῶν.

Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

        ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

 

(Ἔχει θέμα τὸ εὐαγγέλιο ποὺ ἀναγιγνώσκεται κατ᾿ αὐτήν,
ὅπου γίνεται λόγος καὶ γιὰ τὴν ἐπιμέλεια τῶν ἐσωτερικῶν λογισμῶν)

 

Πολλὲς φορὲς μίλησα πρὸς τὴν ἀγάπη σας σχετικὰ μὲ τὴ νηστεία καὶ τὴν προσευχή, ἰδιαίτερα μάλιστα αὐτὲς τίς ἱερὲς ἡμέρες· ἐναπέθεσα ἀκόμη στὶς φιλόθεες ἀκοὲς καὶ ψυχές σας ποιά δῶρα προσφέρουν σὲ ἐκείνους ποὺ τίς ἀγαποῦν καὶ τίς καλλιεργοῦν καὶ πόσων ἀγαθῶν πρόξενοι γίνονται σὲ αὐτοὺς ποὺ τίς ἀσκοῦν, πρᾶγμα ποὺ ἐπιβεβαιώνεται γι᾿ αὐτὲς κυρίως ἀπὸ τὴ φωνὴ τοῦ Κυρίου ποὺ διαβάζεται σήμερα στὸ εὐαγγέλιο.

Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ: ΣΤΟΝ ΤΙΜΙΟ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟ ΣΤΑΥΡΟ

Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

ΣΤΟΝ ΤΙΜΙΟ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟ ΣΤΑΥΡΟ

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ προαναγγελλόταν καὶ προτυπωνόταν μυστικὰ ἀπὸ παλαιὲς γενεές, καὶ κανεὶς ποτὲ δὲν συμφιλιώθηκε μὲ τὸν Θεὸ χωρὶς τὴ δύναμη τοῦ Σταυροῦ. Πραγματικὰ μετὰ τὴν προγονικὴ ἐκείνη παράβαση στὸν παράδεισο τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ δέντρου, ἡ μὲν ἁμαρτία ἀναπτύχθηκε, ἐμεῖς δὲ πεθάναμε, ἔχοντας ὑποστεῖ καὶ πρὶν ἀπὸ τὸν σωματικὸ θάνατο, τὸν θάνατο τῆς ψυχῆς, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὸν χωρισμό της ἀπὸ τὸν Θεό. Ὅσο ζούσαμε μετὰ τὴν παράβαση, ζούσαμε στὴν ἁμαρτία καὶ τὴ σαρκικὴ ζωή· ἡ δὲ ἁμαρτία «τῷ γὰρ νόμῳ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὑποτάσσεται· οὐδὲ γὰρ δύναται· οἱ δὲ ἐν σαρκὶ ὄντες Θεῷ ἀρέσαι οὐ δύνανται (:δὲν ὑποτάσσεται στὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ οὔτε ἔχει καὶ τὴ δύναμη νὰ ὑποταχθεῖ. Ὅσοι λοιπὸν εἶναι παραδομένοι σὲ σαρκικὴ καὶ κοσμικὴ ζωὴ δὲν μποροῦν νὰ ἀρέσουν στὸν Θεό)» [Ρωμ. 8, 7-8].

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ – ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

 

 

(Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης, ὁμότιμος καθηγητής Πατρολογίας τοῦ Α.Π.Θ.)

 

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς εἶναι μία γιγάντια, μία μεγίστη μορφή τῆς ἐκκλησίας μας. Συγκορυφαῖος καί ἰσάξιος τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Μπορεῖ κανείς νά πεῖ ὅτι ὁ Ἄγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς εἶναι ἡ μεγαλύτερη μορφή ἁγίου καί πατρός κατά τήν δεύτερη χιλιετία.

Γεννήθηκε στήν Κωνσταντινούπολη τό 1296  ἀπό γονεῖς καταγόμενους ἀπό τήν Τραπεζοῦντα, καί ἐκοιμήθη στή  Θεσαλονίκη ὡς ἀρχιεπίσκοπός της τό 1359, σέ ἡλικία 63 ἐτῶν.

Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: Τα πάθη της φιλαργυρίας

 

Επειδή η ψυχή διακρίνεται σε τρεις δυνάμεις κι αποτελείται από τρία μέρη, το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό, και είναι άρρωστη και στα τρία, ο Χριστός, θέλοντας να τη θεραπεύσει, άρχισε εύλογα τη θεραπεία από το τελευταίο, την επιθυμία. Υλικό που εξάπτει το θυμικό είναι η επιθυμία που δεν ικανοποιείται, κι ο μετεωρισμός της διάνοιας προέρχεται από το ότι και τα δύο αυτά νοσούν. Και δεν μπορεί ποτέ να θεραπευτεί ούτε το θυμικό, αν δε θεραπευτεί πρωτύτερα η επιθυμία, ούτε το λογιστικό, αν δε θεραπευτούν προηγουμένως τα άλλα δύο.

KΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ [:Ματθ. 25,31-46] ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ Στο ευαγγέλιο της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού και περί ευσπλαχνίας και περί ευποιίας

KΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ[:Ματθ.25,31-46]

                     ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

            Στο ευαγγέλιο της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού

               και περί ευσπλαχνίας και περί ευποιίας

    Την περασμένη Κυριακή η Εκκλησία μνημόνευε την απερίγραπτη φιλανθρωπία του Θεού προς εμάς που παρουσιάζεται με την παραβολή του σεσωσμένου Ασώτου. Την σημερινή Κυριακή διδάσκει περί της μελλούσης φρικωδεστάτης κρίσεως του Θεού, χρησιμοποιώντας μία καλή τάξη και ακολουθώντας τις προφητικές φωνές· διότι, λέγει ο Ψαλμωδός: «Ἔλεος καὶ κρίσιν ᾄσομαί σοι, Κύριε(:Την ευσπλαχνία Σου και την δικαιοκρισία Σου θα υμνολογήσω προς δόξαν Σου, Κύριε)»[Ψαλμ.100,1] και: «Ἃπαξ ἐλάλησεν ὁ Θεός, δύο ταῦτα ἤκουσα, ὅτι τὸ κράτος τοῦ Θεοῦ, καὶ σοῦ, Κύριε, τὸ ἔλεος, ὅτι σὺ ἀποδώσεις ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ(:Άπαξ δια παντός διακήρυξε και αποκάλυψε δια των προφητών Του την αλήθεια ο Θεός, και εγώ άκουσα τις δύο αυτές αλήθειες· ότι η ισχύς η κραταιά και ακατάβλητη είναι του Θεού του παντοδύναμου και ότι από Εσένα πηγάζει, Κύριε, το έλεος, καθώς είσαι πολυεύσπλαχνος· διότι Εσύ, Κύριε, θα αποδώσεις στον καθένα κατά τα έργα του: θα τιμωρήσεις για τις αδικίες του τον ένοχο και θα αμείψεις τον αγαθό για τα καλά του έργα)»[Ψαλμ.61,11].

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ Ὁμιλία εἰς τήν κατά τόν Τελώνην καί τόν Φαρισαίον τοῦ Κυρίου παραβολήν

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

   Ὁμιλία εἰς τήν κατά τόν Τελώνην καί τόν Φαρισαίον τοῦ Κυρίου παραβολήν

    Εφευρετικός είναι για το κακό ο νοερός προστάτης της κακίας· ικανός ν’ αφαιρέσει ευθύς από την αρχή τα θεμέλια της αρετής που ήδη κατατίθενται στην ψυχή, μέσω της ανελπιστίας και της απιστίας, αλλά επίσης ικανός πάλι να επιτεθεί μέσω της αδιαφορίας και της ραθυμίας εναντίον των τοίχων της οικίας της αρετής, την ώρα που ανεγείρονται, ακόμη δε και να κρημνίσει μέσω της υπερηφάνειας και της παραφροσύνης τον όροφο των αγαθών έργων οικοδομημένο ήδη. Αλλά κρατηθείτε, μην πτοηθείτε· διότι ο επιμελής είναι περισσότερο επινοητικός στα αγαθά και η αρετή έχει περισσότερη ισχύ γι’ αντιπαράταξη προς την κακία, αφού διαθέτει την άνωθεν χορηγία και συμμαχία από τον ίδιο ο Οποίος δύναται τα πάντα και ενδυναμώνει από αγαθότητα όλους τους εραστές της αρετής. Έτσι η αρετή όχι μόνο παραμένει αδιάσειστη από ποικίλα πονηρές πανουργίες που μηχανεύεται ο Αντικείμενος, αλλά μπορεί και να σηκώσει και επαναφέρει όσους έπεσαν στον βυθό των κακών και να τους προσαγάγει εύκολα στον Θεό με τη μετάνοια και την ταπείνωση.   

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ [:Λουκ. 19,1-10] Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΛΩΝΗ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ [:Λουκ. 19,1-10]

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΛΩΝΗ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

Γιὰ προηγούμενες ὁμιλίες πνευματικοῦ περιεχομένου ποὺ ἀπευθύναμε πρὸς τὴ δική σας ἀγάπη πήραμε ἀφορμὴ ἀπὸ ὅσα ἐξιστορεῖ ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς σχετικὰ μὲ τὴ θεραπεία ἀνθρώπων ποὺ ἦταν ὡς πρὸς τὸ σῶμα λεπροὶ καὶ τυφλοί. Σήμερα, ὡστόσο, ὡς θέμα τῆς ὁμιλίας μας θὰ ἔχουμε τὸν κάτοικο τῆς Ἰεριχοῦς Ζακχαῖο, ποὺ ἦταν τυφλὸς ὡς πρὸς τὴν ψυχὴ καὶ τὴν ἀνάβλεψή του ὡς πρὸς αὐτήν .

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ [:Λουκ. 17,11-19] Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΛΕΠΡΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ [:Λουκ. 17,11-19]

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΛΕΠΡΩΝ

Ὅλα ὅσα ὅριζε ὁ παλαιὸς νόμος (ὁ μωσαϊκὸς) ἦταν συμβολικὰ καὶ τυπικὰ καὶ σκιώδη· γι᾿ αὐτὸ ὁ  μωσαϊκὸς νόμος θεωροῦσε καὶ τὴ λέπρα ἐφάμαρτη καὶ μιαρὴ καὶ ἀποτρόπαια καὶ ὀνόμαζε ἀκάθαρτους τοὺς λεπροὺς καὶ ὅσους ἔπασχαν ἀπὸ βλεννόρροια καὶ γενικὰ ἐκείνους ποὺ τοὺς ἄγγιζαν [βλ. Λευιτ. 13,15: «Καὶ ὄψεται ὁ ἱερεὺς τὸν χρῶτα τὸν ὑγιῆ, καὶ μιανεῖ αὐτὸν ὁ χρὼς ὁ ὑγιής, ὅτι ἀκάθαρτός ἐστι· λέπρα ἐστί (: Ὁ ἱερέας θὰ δεῖ τὰ ὑγιῆ μέρη τοῦ δέρματος σὲ ἀντιπαραβολὴ πρὸς τὰ ἀσθενῆ καὶ θὰ κηρύξει αὐτὸν ἀκάθαρτο, διότι πρόκειται περὶ λέπρας)», καθὼς καὶ ἐκείνους ποὺ ἄγγιζαν κάθε νεκρὸ σῶμα [Ἀριθ. 19,11: «Ὁ ἁπτόμενος τοῦ τεθνηκότος πάσης ψυχῆς ἀνθρώπου ἀκάθαρτος ἔσται ἑπτὰ ἡμέρας (:Ἐκεῖνος ποὺ θὰ ἀγγίξει τὸ σῶμα νεκροῦ ἀνθρώπου, θὰ εἶναι ἀκάθαρτος γιὰ ἑπτὰ ἡμέρες)»], ὑποδεικνύοντας μὲ γριφώδη καὶ ἀσαφῆ τρόπο τὴν ἀκαθαρσία ἐκείνων ποὺ ἁμάρταναν ἀπέναντι στὸν Θεὸ καὶ αὐτῶν ποὺ συνέπρατταν μὲ αὐτοὺς καὶ συναναστρέφονταν αὐτούς.

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΣΤΑ ΑΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΝΥΠΕΡΑΓΝΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΜΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

        ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΣΤΑ ΑΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

       ΤΗΣ ΠΑΝΥΠΕΡΑΓΝΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΜΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 

      Εάν το  δέντρο αναγνωρίζεται από τον καρπό και το καλό δέντρο παράγει επίσης καλό καρπό[βλ. Ματθ.7,16: «Ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὴν ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα;(: Από τη διαγωγή τους και τα έργα τους, που σαν καρπό παράγουν, θα τους μάθετε καλά. Μήπως μαζεύουν από τα αγκάθια σταφύλια ή από τους αγκαθωτούς θάμνους σύκα;)» και Λουκ.6,44: «Ἓκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται. οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσι σῦκα, οὐδὲ ἐκ βάτου τρυγῶσι σταφυλήν(:Κάθε δέντρο διακρίνεται και αναγνωρίζεται εάν είναι καλό ή κακό από τον καρπό που βγάζει· διότι από αγκάθια δεν μαζεύουν ως καρπό σύκα, ούτε από βάτο τρυγούν ποτέ σταφύλι)»], η μητέρα της αυτοαγαθότητος, η γεννήτρια της αΐδιας καλλονής, πώς δεν θα υπερείχε ασυγκρίτως κατά την καλοκαγαθία από κάθε αγαθό εγκόσμιο και υπερκόσμιο; Διότι η δύναμη που καλλιέργησε τα πάντα, η συναϊδία και απαράλλακτη εικόνα της αγαθότητας, ο προαιώνιος και υπερούσιος και υπεράγαθος Λόγος, από ανέκφραστη φιλανθρωπία και ευσπλαχνία, για χάρη μας θέλησε να περιβληθεί τη δική μας εικόνα, για να ανακαλέσει τη φύση που είχε συρθεί κάτω στους  μυχούς του άδη και να την ανακαινίσει, διότι είχε παλαιωθεί, και να την αναβιβάσει προς το υπερουράνιο ύψος της βασιλείας και θεότητός Του.

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ: ΣΤΟΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΑΙ ΜΥΡΟΒΛΗΤΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟ

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

                 ΣΤΟΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ

           ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΑΙ ΜΥΡΟΒΛΗΤΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟ

 

«Ἐμοὶ δὲ λίαν ἐτιμήθησαν οἱ φίλοι σου, ὁ Θεός, λίαν ἐκραταιώθησαν αἱ ἀρχαὶ αὐτῶν(:Από εμένα με μεγαλοπρέπεια τιμήθηκαν οι φίλοι Σου, Θεέ μου, και οι αρχές της καταβολής και της ύπαρξής τους και εν γένει η δύναμη και επιρροή τους κάτω από το προστατευτικό Σου χέρι υπήρξαν εξόχως ισχυρές και αδιάσειστες)»[Ψαλμ.138,14], λέγει εκείνος ο Δαβίδ, ο πιο θεόπνευστος από τους ψαλμωδούς που υπήρξαν ποτέ. Αρχές του χορού των Αποστόλων είναι οι κορυφαίοι, του καταλόγου των προφητών όσοι κατονομάστηκαν ότι είχαν αξιωθεί την θεοπτία, των δε ιερών διδασκάλων και όλης της ομηγύρεως των οσίων όσοι ονομάστηκαν μεγάλοι σύμφωνα με την υπόσχεση του κοινού Σωτήρος όλων μας[ βλ. Ματθ.5,19: «Ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν(: Αφού λοιπόν οι εντολές έχουν κύρος και ισχύ ακατάλυτη, οποιοσδήποτε παραβεί μία κι από εκείνες ακόμη τις εντολές μου που φαίνονται πολύ μικρές και διδάξει έτσι τους ανθρώπους, να τις θεωρούν δηλαδή μικρές κι ασήμαντες, θα κηρυχθεί ελάχιστος και τελευταίος στην Βασιλεία των ουρανών. Εκείνος όμως που θα εφαρμόσει όλες ανεξαιρέτως τις εντολές και θα διδάξει και τους άλλους να τις τηρούν, αυτός θα ανακηρυχθεί μεγάλος στην Βασιλεία των ουρανών. Κι αυτές λοιπόν τις εντολές που οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι παραμερίζουν με τις ανθρώπινες παραδόσεις τους, πρέπει να τις προσέχετε και να τις εφαρμόζετε)»], όπως και των μαρτύρων του Χριστού οπωσδήποτε οι μεγαλομάρτυρες.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ’ ΛΟΥΚΑ [:Λουκ. 8,27-39]

                 Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

     ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΤΩΝ ΓΑΔΑΡΗΝΩΝ

      «Ὁ ὢν ἐκ τοῦ Θεοῦ τὰ ῥήματα τοῦ Θεοῦ ἀκούει (:Εκείνος που κατάγεται από τον Θεό και απέκτησε με την άσκηση της αρετής πραγματική συγγένεια με τον Θεό, ακούει με προσοχή και ενδιαφέρον τους λόγους του Θεού και τους εγκολπώνεται)»[Ιω.8,47], λέγει ο Κύριος. Δηλαδή υπακούει στις εντολές του Θεού και μετατρέπει τους λόγους σε έργα, ζει και πολιτεύεται κατά Χριστόν, εκτελεί το θέλημα του ουρανίου Πατρός, και γίνεται « κληρονόμος μὲν Θεοῦ, συγκληρονόμος δὲ Χριστοῦ»[βλ. Ρωμ.8,17: «Εἰ δὲ τέκνα, καὶ κληρονόμοι, κληρονόμοι μὲν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ, εἴπερ συμπάσχομεν ἵνα καὶ συνδοξασθῶμεν(:αφού λοιπόν είμαστε παιδιά, είναι φυσικό να είμαστε και κληρονόμοι του Θεού ως πατέρα μας και συγκληρονόμοι του Χριστού ως αδελφού μα. Και γινόμαστε συγκληρονόμοι του Χριστού εάν βεβαίως πάσχουμε μαζί με Αυτόν, έτσι ώστε και να δοξαστούμε μαζί Του)»].

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΛΟΥΚΑ [:Λουκά 8, 5-15] ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΛΟΥΚΑ[:Λουκά 8, 5-15]

           ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

               ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ

    Στο ευαγγέλιο της Δ΄ Κυριακής του Λουκά που λέγει: «Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ(:Βγήκε ο σποριάς στο χωράφι του, για να σπείρει τον σπόρο του)»· όπου γίνεται λόγος και για την καλλιέργεια που οφείλουμε να κάνουμε πριν από αυτήν την σπορά.

    Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός εξέλεξε τους μαθητές Του όχι από τους σοφούς, όχι από τους ευγενείς, όχι από τους πλούσιους ή ένδοξους, αλλά από αλιείς και σκηνορράφους, φτωχούς και αγράμματους· κι αυτό για να υποδείξει σε όλους ότι ούτε η φτώχεια, ούτε η απαιδευσία, ούτε η ευτέλεια, ούτε τίποτε άλλο τέτοιο είναι εμπόδιο για την απόκτηση της αρετής και την επίγνωση των θείων λόγων και των μυστηρίων του Πνεύματος· αλλά και ο φτωχότερος και ο ευτελέστερος και ο πιο αμόρφωτος, αν δείξει προθυμία και την απαραίτητη στροφή προς το καλό, μπορεί όχι μόνο να γνωρίσει σε βάθος την θεία διδασκαλία, αλλά και ο ίδιος να καταστεί διδάσκαλος δια της χάριτος του Θεού. Όσο για εκείνα που εμποδίζουν προς την σύνεση και την κατανόηση των πνευματικών διδαγμάτων είναι η ραθυμία μας και η με όλη την δύναμη προσκόλλησή μας στα πρόσκαιρα και στα βιοτικά, λόγω των οποίων δεν παρέχουμε τόπο και ευκαιρία για την ακρόαση και μελέτη και ανάμνηση όσων ακούστηκαν, ούτε φροντίζουμε για τα μέλλοντα και τα αιώνια.