Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὀμολογητής: (ὁ ἀποτειχισθείς ἀπό τούς αἱρετικούς ἐπισκόπους τῆς ἐποχῆς του)

 

Ὅλη σχεδόν ἡ ζωή τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ ὁμολογητοῦ ἦτο ἕνας συνεχής ἀγῶνας ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τοῦ Μονοθελητισμοῦ καί μία διαρκής ἀποτείχισις ἀπό τούς αἱρετικούς Ἐπισκόπους τῆς ἐποχῆς του (δηλαδή, διακοπή κοινωνίας μαζί τους, διακοπή τῆς μνημόνευσης τοῦ ὀνόματος τοῦ αἱρετικοῦ ἐπισκόπου). 

Άγιος Μάξιμος Ομολογητής: Μακροθυμία και συμφιλίωση

Μακρόθυμος είναι εκείνος που περιμένει το τέλος του πειρασμού και παίρνει τον έπαινο για την καρτερία του.

Ο άνθρωπος που μακροθυμεί έχει πολλή σύνεση (Παροιμ. 14:29), γιατί όλα όσα του συμβαίνουν τα συσχετίζει με το τέλος, και αυτό περιμένοντας, ανέχεται τα λυπηρά. Και το τέλος είναι η αιώνια ζωή, όπως λέει ο απόστολος (Ρωμ. 6:22). «Και αυτή είναι η αιώνια ζωή, το να γνωρίζουν εσένα, τον μόνο αληθινό Θεό, και αυτόν που έστειλες, τον Κύριο Ιησού Χριστό» (Ιω. 17:3).

Όταν είσαι μαζί με τους άλλους αδελφούς, πρόσεξε μήπως νοθέψεις τον συνηθισμένο έπαινο του αδελφού, λόγω της λύπης που κρύβεται μέσα σου εξαιτίας του, ανακατώνοντας κρυφά στα λόγια σου την κατηγορία. Αντίθετα, στη συνάντησή σας να τον επαινέσεις με ανόθευτους επαίνους, και να προσεύχεσαι ειλικρινά γι’ αυτόν όπως προσεύχεσαι για τον εαυτό σου, και έτσι θα απαλλαγείς πολύ γρήγορα από το ολέθριο μίσος.

Φώτης Μιχαήλ: Τελικά, ποιός εἶναι στίς ἡμέρες μας ὁ πραγματικός μιμητής τῶν Ἁγίων μας Πατέρων;

Γράφει ὁ Φώτης Μιχαήλ ἰατρός

 

Σήμερα, 21 Ἰανουαρίου, τιμᾶται ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ.
 

Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ ὁμολογητής ἔζησε στά χρόνια τῶν ἀμέσως διαδόχων τοῦ αὐτοκράτορα Ἡρακλείου (673).
 

Ἡ σύνεσή του, ἡ καλή του προαίρεση, ἡ ἱκανότητά του στίς πολιτικές διοικήσεις καί ἡ σοφία τῶν λόγων του τόν ἀνέδειξαν στό ὑψηλό ἀξίωμα τοῦ ἀνώτατου ἔμπιστου συμβούλου τῶν ἀνακτόρων.

Άγιος Μάξιμος Ομολογητής: Μακροθυμία και συμφιλίωση

Μακρόθυμος είναι εκείνος που περιμένει το τέλος του πειρασμού και παίρνει τον έπαινο για την καρτερία του.

Ο άνθρωπος που μακροθυμεί έχει πολλή σύνεση (Παροιμ. 14:29), γιατί όλα όσα του συμβαίνουν τα συσχετίζει με το τέλος, και αυτό περιμένοντας, ανέχεται τα λυπηρά. Και το τέλος είναι η αιώνια ζωή, όπως λέει ο απόστολος (Ρωμ. 6:22). «Και αυτή είναι η αιώνια ζωή, το να γνωρίζουν εσένα, τον μόνο αληθινό Θεό, και αυτόν που έστειλες, τον Κύριο Ιησού Χριστό» (Ιω. 17:3).

Όταν είσαι μαζί με τους άλλους αδελφούς, πρόσεξε μήπως νοθέψεις τον συνηθισμένο έπαινο του αδελφού, λόγω της λύπης που κρύβεται μέσα σου εξαιτίας του, ανακατώνοντας κρυφά στα λόγια σου την κατηγορία. Αντίθετα, στη συνάντησή σας να τον επαινέσεις με ανόθευτους επαίνους, και να προσεύχεσαι ειλικρινά γι’ αυτόν όπως προσεύχεσαι για τον εαυτό σου, και έτσι θα απαλλαγείς πολύ γρήγορα από το ολέθριο μίσος.

Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Μάξιμος - Ὁ ὁμολογητής τῆς Ὀρθοδοξίας

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Ὡς μιὰ ἀπὸ τίς σπουδαιότερες μορφὲς τῆς Ἐκκλησίας μας συγκαταλέγεται καὶ ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Μέγας θεολόγος, φιλόσοφος, ἀσκητὴς καὶ ὁμολογητὴς τῆς ὀρθόδοξης πίστης.
 

Γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 580 ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ ἀριστοκράτες γονεῖς, γι᾿ αὐτὸ ἀπέκτησε σπουδαῖα μόρφωση στὰ ἐκεῖ ὀνομαστὰ πανδιδακτήρια. Ἡ εὐγενὴς καταγωγή του τὸν βοήθησε νὰ ἀνέλθει σὲ σπουδαῖες θέσεις στὴν διοίκηση τοῦ Κράτους. Σὲ ἡλικία μόλις τριάντα ἐτῶν ἔγινε ἀρχιγραμματέας τοῦ αὐτοκράτορα Ἡράκλειου (610-641). Ὅμως πολὺ γρήγορα διαπίστωσε πὼς οἱ κοσμικὲς ἐξουσίες ἔχουν ἐφήμερο χαρακτῆρα καὶ γι᾿ αὐτὸ ἀποφάσισε νὰ ἀφιερωθεῖ στὴν Ἐκκλησία. Ἀποσύρθηκε στὴ Μονὴ Φιλιππικοῦ στὴ Χρυσούπολη καὶ ἀργότερα στὴ Μονὴ Ἁγίου Γεωργίου στὴν Κύζικο, ὅπου ἔδειξε μεγάλο ζῆλο γιὰ τὴ μοναχικὴ ζωὴ καὶ τὴν ἄσκηση.

Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Μάξιμος - Ὁ ὁμολογητής τῆς Ὀρθοδοξίας

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Ὡς μιὰ ἀπὸ τίς σπουδαιότερες μορφὲς τῆς Ἐκκλησίας μας συγκαταλέγεται καὶ ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Μέγας θεολόγος, φιλόσοφος, ἀσκητὴς καὶ ὁμολογητὴς τῆς ὀρθόδοξης πίστης.
 

Γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 580 ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ ἀριστοκράτες γονεῖς, γι᾿ αὐτὸ ἀπέκτησε σπουδαῖα μόρφωση στὰ ἐκεῖ ὀνομαστὰ πανδιδακτήρια. Ἡ εὐγενὴς καταγωγή του τὸν βοήθησε νὰ ἀνέλθει σὲ σπουδαῖες θέσεις στὴν διοίκηση τοῦ Κράτους. Σὲ ἡλικία μόλις τριάντα ἐτῶν ἔγινε ἀρχιγραμματέας τοῦ αὐτοκράτορα Ἡράκλειου (610-641). Ὅμως πολὺ γρήγορα διαπίστωσε πὼς οἱ κοσμικὲς ἐξουσίες ἔχουν ἐφήμερο χαρακτῆρα καὶ γι᾿ αὐτὸ ἀποφάσισε νὰ ἀφιερωθεῖ στὴν Ἐκκλησία. Ἀποσύρθηκε στὴ Μονὴ Φιλιππικοῦ στὴ Χρυσούπολη καὶ ἀργότερα στὴ Μονὴ Ἁγίου Γεωργίου στὴν Κύζικο, ὅπου ἔδειξε μεγάλο ζῆλο γιὰ τὴ μοναχικὴ ζωὴ καὶ τὴν ἄσκηση.

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Ο πηλός και το κερί

«Ο Θεός είναι ο Ήλιος της δικαιοσύνης, όπως έχει γραφεί, σκορπώντας σ’ όλους γενικά τις ακτίνες της καλοσύνης του, και η ψυχή γίνεται στο φρόνημα είτε κερί όταν αγαπά τον Θεό ή πηλός όταν αγαπά την ύλη.

Όπως λοιπόν σύμφωνα με τη φύση του ο πηλός ξεραίνεται από τον ήλιο, ενώ το κερί κατά φύση μαλακώνει, έτσι και ψυχή που αγαπά την ύλη και τον κόσμο ακούοντας τις νουθεσίες του Θεού κι αντιδρώντας με το φρόνημα καθώς ο πηλός σκληραίνει κι όπως ο Φαραώ, σπρώχνει τον εαυτό της στην καταστροφή.

Ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής για την αγάπη προς το Θεό και τον πλησίον

Όποιος αγαπά το Θεό, δεν μπορεί να μην αγαπήσει και κάθε άνθρωπο σαν τον εαυτό του, αν και τον δυσαρεστούν τα πάθη εκείνων που δεν έχουν ακόμα καθαριστεί. Γι’ αυτό και χαίρεται με αμέτρητη και ανέκφραστη χαρά για τη διόρθωσή τους.

Εκείνος που βλέπει και ίχνος μόνο μίσους μέσα στην καρδιά του, προς οποιονδήποτε άνθρωπο για οποιοδήποτε φταίξιμό του, είναι εντελώς ξένος από την αγάπη προς τον Θεό. Γιατί η αγάπη προς το Θεό δεν ανέχεται διόλου το μίσος κατά του ανθρώπου.

«Όποιος με αγαπά –λέει ο Κύριος– θα τηρήσει τις εντολές Μου (Ιω. 14:23). Και η δική Μου εντολή είναι να αγαπάτε ο ένας τον άλλον (Ιω. 15:12)». Άρα λοιπόν εκείνος που δεν αγαπά τον πλησίον του, δεν τηρεί την εντολή του Κυρίου. Εκείνος που δεν τηρεί την εντολή, ούτε τον Κύριο μπορεί να αγαπήσει.

Μακάριος ο άνθρωπος που μπορεί να αγαπήσει κάθε άνθρωπο στον ίδιο βαθμό.

Το ολέθριο πάθος της κατάκρισης - Άγιος Μάξιμος Ομολογητής

 

Μη δώσεις την ακοή σου στη γλώσσα αυτού που καταλαλεί, ούτε τη γλώσσα σου στην ακοή του φιλοκατήγορου, λέγοντας ή ακούγοντας με ευχαρίστηση κατηγορίες σε βάρος του συνανθρώπου, για να μη χάσεις τη θεία αγάπη και αποξενωθείς από την αιώνια ζωή.

Να μη δέχεσαι υβριστικό λόγο εναντίον του πνευματικού σου πατέρα, ούτε να δώσεις με τη στάση σου προθυμία σε εκείνον που τον βρίζει, για να μην οργιστεί ο Κύριος με αυτά που κάνεις και σε εξολοθρεύσει από τη χώρα της ζωής.

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Η Κοίμησις της Θεοτόκου

Τώρα, μὲ τὴν Χάριν της, θὰ ὁμιλήσωμε περὶ τῆς ἐξόδου καὶ τῆς Μεταστάσεως αὐτῆς ἀπὸ τὸν παρόντα κόσμον εἰς τὴν αἰώνιον Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ της. Εἶναι ὄντως φαιδρὰ καὶ χαρμόσυνος γιὰ τὴν ἀκοὴν τῶν φιλοθέων ἡ τοιαύτη διήγησις. 

Ὅταν, λοιπόν, ὁ Χριστός, ὁ Θεός μας, εὐδόκησε νὰ μεταθέση τὴν παναγίαν καὶ πανάμωμον μητέρα του ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτὸν εἰς τὴν Βασιλείαν του, προκειμένου νὰ λάβη τὸν ἄφθαρτον στέφανον τῶν ὑπερφυῶν ἀγώνων καὶ ἀρετῶν της, νὰ τὴν τοποθετήση θεομητροπρεπῶς «ἐκ δεξιῶν του, περιβεβλημένην μὲ πορφύραν καὶ πεποικιλμένην ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ» (Ψαλμ. μδ ́, 12) καὶ νὰ τὴν ἀνακηρύξη Βασίλισσαν πάντων τῶν κτισμάτων, ὁδηγῶν αὐτὴν εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος καὶ ἐγκαθιστῶν εἰς τὰ ἐπουράνια Ἅγια τῶν Ἁγίων, τῆς ἐγνωστοποίησε ἐκ τῶν προτέρων τὴν ἔνδοξον αὐτῆς μετάστασιν. 

Η συμβολή της ελεύθερης θέλησης του ανθρώπου στο έργο της σωτηρίας κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή (μέρος 2ο)

Τα πάθη έχουν καταστρεπτική ενέργεια πάνω στη ψυχή. Διαστρέφουν όλες τις δυνάμεις της: την επιθυμία, το θυμο και το λόγο. Ανάλογα με τις τρείς δυνάμεις της ψυχής υπάρχουν, κατά τον άγιο Μάξιμο, και τρία βασικά είδη παθών: άγνοια, τυραννίς και ακολασία δηλ. σωματική φιλαυτία. 

Η σωματική φιλαυτία ή η ικανοποίηση του σώματος, είναι η μητέρα όλων των άλλων παθών. Γι’ αυτό προσθέτει: « Πρόσεχε τον εαυτό σου από τη μητέρα όλων των κακών, τη φιλαυτία, που είναι μια παράλογη φιλία με τη σάρκα. 

Από τη φιλία αυτή γεννιώνται με ευλογοφάνεια οι βασικοί και εμπαθείς και καθολικοί τρείς μανιώδεις λογισμοί, δηλ. της γαστριμαργίας, της φιλαργυρίας και της κενοδοξίας. Από αυτούς τους λογισμούς προέρχονται όλα τα είδη της κακίας και έχουν την αρχή τους σε κάποιες προφάσεις σωματικών δήθεν αναγκών».

Η συμβολή της ελεύθερης θέλησης του ανθρώπου στο έργο της σωτηρίας κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή (μέρος 1ο)

Είναι γνωστό ότι η πτώση του ανθρώπου έγινε με τη δύναμη εκείνη της φύσης του με την οποίαν όφειλε να πραγματώσει τον προαιώνιο προορισμό του, δηλ. την ελεύθερη θέληση. Γι’ αυτό και η προσωπική σωτηρία κάθε ανθρώπου λύνεται στο επίπεδο της ελεύθερης θέλησής του (Λουκ. 9,23. Ματθ.19, 17-21).

Σταθερή διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας μας, που ακολουθεί ο άγιος Μάξιμος, είναι ότι η ελεύθερη θέληση του ανθρώπου δεν καταστράφηκε από τη φθορά της αμαρτίας αλλά μόνο «διεφθάρει». Αν δεν αντιστάθηκε στην αμαρτία αυτό οφειλόταν σε αμέλεια και όχι αδυναμία. 

Ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής για τη φιλαυτία

Πρόσεχε τον εαυτό σου από την μητέρα των κακών, τη φιλαυτία, η οποία είναι η παράλογη αγάπη του σώματος. Από αυτή γεννιούνται, μοιάζοντας εύλογοι, οι πρώτοι και εμπαθείς και γενικότατοι τρεις μανιώδεις λογισμοί, της γαστριμαργίας, της φιλαργυρίας και της κενοδοξίας, ξεκινώντας από την ανυπέρβλητη τάχα ανάγκη του σώματος, κι από αυτούς γεννιέται όλος ο κατάλογος των κακών. 

Πρέπει λοιπόν, όπως είπαμε, να προσέχουμε και να την πολεμούμε με μεγάλη νήψη. Και όταν αφανιστεί η φιλαυτία, αφανίζονται μαζί της και όλα όσα γεννιούνται απ’ αυτήν.

Το πάθος της φιλαυτίας υποβάλλει στο μοναχό να λυπάται το σώμα του και να του χορηγεί τροφή πέρα απ’ όσο πρέπει, δήθεν για να μην ασθενήσει, και έτσι παρασύρεται σιγά-σιγά και πέφτει στο βάραθρο της φιληδονίας· στον κοσμικό, από το άλλο μέρος, υποβάλλει να φροντίζει πώς να ικανοποιεί τις επιθυμίες του.

Άλλα πάθη προκαλούν ακολασία, άλλα μίσος. Άλλα και ακολασία και μίσος.

Οι πειρασμοί (Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού)

Τα λυπηρά που μας συμβαίνουν γίνονται ή για παιδαγώγησή μας, ή για την εξάλειψη παλιών αμαρτιών, ή για διόρθωση της τωρινής αμέλειάς μας, ή για αποτροπή μελλοντικών αμαρτιών. 

Εκείνος λοιπόν που συλλογίζεται ότι ο πειρασμός τού συνέβη για κάποιον από αυτούς τους λόγους, δεν αγανακτεί, όταν τον χτυπούν ή τον αδικούν ή του κάνουν κάποιο άλλο κακό. 

Καθώς μάλιστα συναισθάνεται τις αμαρτίες του, ούτε κατηγορεί εκείνον που του προξενεί τον πειρασμό, αφού, είτε μέσω αυτού είτε μέσω άλλου, όφειλε να πιει το ποτήρι της θείας δικαιοσύνης. 

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Περί Αγάπης Γ' (76 -99)

76. Όταν υποφέρει κανείς, κάνει υπομονή για τα εξής: ή για την αγάπη του Θεού, ή για την ελπίδα της ανταμοιβής, ή για το φόβο της κολάσεως, ή για το φόβο των ανθρώπων, ή γιατί έτσι είναι πλασμένος, ή για την ηδονή, ή για κέρδος, ή από κενοδοξία, ή από ανάγκη.

77. Άλλο είναι το να απαλλαγεί κανείς από τους λογισμούς και άλλο το να ελευθερωθεί από τα πάθη. Και πολλές φορές απαλλάσσεται από τους λογισμούς όταν δεν είναι παρόντα τα πράγματα, προς τα οποία έχει τα πάθη. Κρύβονται όμως τα πάθη μέσα στην ψυχή και όταν εμφανιστούν τα πράγματα, φανερώνεται η ύπαρξή τους. Πρέπει λοιπόν να παρατηρούμε το νου μας στη σχέση του με τα πράγματα, και ν’ αντιλαμβανόμαστε σε ποιο πράγμα κατευθύνεται το πάθος του.

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Περί Αγάπης Γ' (51-75)

51. Αν αφοσιωθούμε στο Θεό για πολύ καιρό και φροντίζομε για τη θεραπεία του παθητικού μέρους της ψυχής, δε θα παρασυρθούμε πλέον από τις προσβολές των λογισμών, αλλά κατανοώντας με μεγαλύτερη ακρίβεια τις αιτίες τους και κόβοντάς τις γινόμαστε πιο διορατικοί, ώστε να εκπληρώνεται σ’ εμάς το ψαλμικό: «Το μάτι μου θα παρατηρήσει τους εχθρούς μου, και θ’ ακούσει το αυτί μου αυτούς που ξεσηκώνονται δόλια εναντίον μου»(Ψαλμ. 91, 12).

52. Όταν βλέπεις το νου σου να αναστρέφεται με ευσέβεια και δικαιοσύνη μέσα στα νοήματα του κόσμου, να ξέρεις ότι και το σώμα σου παραμένει καθαρό και αναμάρτητο. Όταν όμως βλέπεις το νου σου να ασχολείται με κατά διάνοιαν αμαρτίες και δεν τον εμποδίζεις, να γνωρίζεις ότι και το σώμα σου δεν θα αργήσει να πέσει σ’ αυτές. 

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Περί Αγάπης Γ' (26-50)

26. Όλη η λογική και νοερή ουσία διαιρείται σε δύο. στην αγγελική και ανθρώπινη φύση. Και όλη η αγγελική φύση πάλι διαιρείται σε δύο γενικές προαιρέσεις και ομάδες: σε άγιες και άκαθαρτες, δηλαδή στους αγίους αγγέλους και στους ακάθαρτους δαίμονες. Η ανθρώπινη φύση έχει διαιρεθεί σε δύο γενικές προαιρέσεις μόνο: σε ευσεβείς και ασεβείς. 

27. Ο Θεός καθώς είναι αυτοΰπαρξη και αυτοαγαθότητα και αυτοσοφία ή μάλλον, για να πούμε όλη την αλήθεια, είναι και πάνω απ’ όλες αυτές τις ιδιότητες, δεν έχει τίποτε απολύτως το αντίθετο σ’ αυτές. Τα κτίσματα όμως, που έχουν στο σύνολό τους κατά μετοχή και χάρη την ύπαρξη, και τα λογικά και νοερά που έχουν επιπλέον και την ελευθερία για αγαθότητα και σοφία, έχουν αντίθετα. δηλαδή στην ύπαρξη έχουν αντίθετη τη μη ύπαρξη, και αντίθετα στην αγαθότητα και τη σοφία έχουν την κακία και την αγνωσία. Και το να υπάρχουν αυτά ή να μην υπάρχουν, είναι στην εξουσία του Δημιουργού. Το να μετέχουν όμως στην αγαθότητα και τη σοφία Του ή όχι, εξαρτάται από τη βούληση των λογικών κτισμάτων.

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Περί Αγάπης Γ' (1-25)

1. Η χρησιμοποίηση των πραγμάτων και των νοημάτων που στηρίζεται στον ορθό λόγο, προξενεί σωφροσύνη και γνώση. Η άλογη, χρησιμοποίησή τους προξενεί ακολασία, μίσος και άγνοια.

2. «Έστρωσες μπροστά μου τραπέζι κλπ.»(Ψαλμ. 22, 5). Το τραπέζι εδώ σημαίνει την πρακτική αρετή, γιατί αυτή ετοιμάστηκε από τον Χριστό κατά πρόσωπο αυτών που μας θλίβουν. Το λάδι που λιπαίνει το νου σημαίνει τη θεωρία των δημιουργημάτων. Το ποτήρι του Θεού σημαίνει τη γνώση του Θεού, ενώ το «έλαιο» Αυτού σημαίνει το Λόγο του Θεού και Θεό. Γιατί Αυτός με την ενανθρώπησή Του, καταδιώκει καθημερινά μέχρις ότου πιάσει όλους εκίνους που θα σωθούν, όπως π.χ. τον Παύλο. Ο οίκος σημαίνει τη βασιλεία όπου καταλήγουν όλοι οι άγιοι. Και η «μακρότης των ημερών» σημαίνει την αιώνια ζωή.

Ο Λόγος του Θεού και οι θεϊκές εντολές - Άγιος Μάξιμος Ομολογητής

Ο Θεός και Λόγος του Θεού και Πατέρα βρίσκεται μυστικά μέσα σε καθεμία από τις εντολές του· και ο Θεός και Πατέρας όλος είναι εκ φύσεως αχώριστος μέσα σε όλο τον Λόγο του.

Όποιος λοιπόν δέχεται τη θεϊκή εντολή και την τηρεί, δέχεται τον Λόγο του Θεού που είναι μέσα της· και καθώς δέχτηκε αυτόν δια μέσου των εντολών, μαζί με αυτόν δέχτηκε και τον Πατέρα που είναι εκ φύσεως μέσα του, όπως και το Πνεύμα που είναι επίσης εκ φύσεως μέσα του. 

Γιατί ο ίδιος είπε: «Σας βεβαιώνω ότι όποιος δέχεται αυτόν που στέλνω, εμένα δέχεται· και όποιος δέχεται εμένα, δέχεται αυτόν που με έστειλε» (Ιω. 13:20).

Όποιος λοιπόν δέχτηκε εντολή και την τήρησε, δέχτηκε και έχει μυστικά την αγία Τριάδα.

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Περί Αγάπης Β' (76-100)

76.   Εκείνα που βρίσκονται στη φύση των πραγμάτων, αναφέρονται ή στην ψυχή, ή στο σώμα, ή γύρω από το σώμα. Όσα αναφέρονται στην ψυχή είναι η γνώση και η άγνοια, η λήθη και η μνήμη, η αγάπη και το μίσος, η λύπη και η χαρά και τα λοιπά. Όσα αναφέρονται στο σώμα είναι η ηδονή και ο πόνος, η αίσθηση και η αναισθησία, η υγεία και η αρρώστια, η ζωή και ο θάνατος και τα όμοια. Γύρω από το σώμα είναι η απόκτηση τέκνων και η ατεκνία, ο πλούτος και η φτώχεια, η δόξα και η αφάνεια και τα λοιπά. Από αυτά, άλλα νομίζονται καλά από τους ανθρώπους κι άλλα κακά. Κανένα όμως απ’ αυτά δεν είναι κακό από τον εαυτό του, αλλά ανάλογα με την χρήση τους γίνονται πράγματι κακά ή καλά.