Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης - Ὁ μεγάλος Καππαδόκης Πατέρας

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Οἱ Καππαδόκες Πατέρες εἶναι οἱ θεμελιωτὲς τῆς Θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας μας, διότι κατόρθωσαν νὰ διατυπώσουν μὲ ἀκρίβεια τὸ ὀρθόδοξο δόγμα, τὸ ὁποῖο εἶναι συνώνυμο μὲ τὴ σωτηρία μας. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ἐπίσκοπος Νύσσης, μιὰ πραγματικὰ μεγάλη ἐκκλησιαστικὴ φυσιογνωμία τοῦ 4ου μ. Χ. αἰῶνος, ὁ ὁποῖος ἔβαλε τὴ δική του σφραγῖδα στὴ διατύπωση τῶν σωστικῶν ἀληθειῶν τῆς χριστιανικῆς μας πίστεως.

Ἁγίου Γρηγορίου Ἐπισκόπου Νύσσης: Λόγος στὴν Φωτοφόρο καὶ Ἁγία Ἀνάσταση

1. «Εἶναι δοξασμένος ὁ Θεός» (Λουκ. α´ 68). Ἂς ποῦμε ἐπαινετικὰ λόγια σήμερα στὸ Μονογενῆ Θεό, τὸν δημιουργὸ τῶν οὐρανίων πραγμάτων, Αὐτὸν ποὺ ἔσκυψε στὶς μυστικὲς ἐκτάσεις τῆς γῆς καὶ μὲ τὶς φωτεινὲς ἀκτῖνες Του φώτισε ὅλη τὴν οἰκουμένη. Ἂς ποῦμε ὕμνους σήμερα γιὰ τὴν Ταφὴ τοῦ Μονογενῆ, τὴν Ἀνάσταση τοῦ Νικητῆ, τὴ χαρὰ τοῦ κόσμου, τὴ ζωὴ ὅλων τῶν ἐθνῶν (Ἰωάν. ιστ´ 20, Λουκ. β´ 10). Ἂς ὑμνήσουμε σήμερα αὐτὸν ποὺ φόρεσε τὴν ἁμαρτία (Β´ Κορ. ε´ 21). Ἂς ποῦμε εὔφημα λόγια σήμερα στὸ Θεὸ Λόγο, ποὺ ντρόπιασε τὴ σοφία τοῦ κόσμου (Α´ Κορ. α´ 20) ἐπιβεβαίωσε τὴν πρόρρηση τῶν Προφητῶν, συγκέντρωσε τὸν ὅμιλο τῶν Ἀποστόλων, διέδωσε τὴν πρόσκληση τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴ Χάρη τοῦ Πνεύματος. Διότι νὰ ἡ ἀπόδειξη, ἐμεῖς, ποὺ κάποτε ἤμασταν ξένοι ἀπὸ τὴ βαθειὰ γνώση τοῦ Θεοῦ (Ἐφ. β´ 13,19), γνωρίσαμε τὸν Θεὸ καὶ ἐκπληρώθηκε τὸ γραμμένο, «θὰ θυμηθοῦν καὶ θὰ στραφοῦν στὸν Κύριο ὅσοι κατοικοῦν στὶς ἄκρες της γῆς καὶ θὰ πέσουν νὰ τὸν προσκυνήσουν ὅλες οἱ φυλὲς τῶν ἐθνῶν» (Ψαλμ. κα´ 28).

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης: «Μακάριοι είναι όσοι πενθούν, γιατί αυτοί θα παρηγορηθούν»

Συμβιβάζονται τα ασυμβίβαστα;

1. Ως τώρα δεν έχουμε ανεβεί στην κορυφή του βουνού, αλλά βρισκόμαστε ακόμα στους πρόποδες των νοημάτων. Γιατί μόλις δυο λόφους ξεπεράσαμε, αφού ανεβήκαμε με τους μακαρισμούς προς την ευλογημένη πτωχεία και την πραότητα, που είναι πάνω απ' αυτήν.

Μετά απ' αυτούς τους δύο μακαρισμούς ο Κύριος μάς οδηγεί στα ψηλότερα και στη συνέχεια μας παρουσιάζει τρίτο σκαλοπάτι των μακαρισμών. Σ' αυτό πρέπει χωρίς άλλο ν' ανέβουμε, απορρίπτοντας κάθε δισταγμό και την αμαρτία, που εύκολα μας κυκλώνει, όπως λέγει ο Απόστολος (Εβρ. 12, 1).

Άγιος Γρηγόριοσ Νύσσης: Γι’ αὐτούς πού ἐπισκέπτονται τά Ἱεροσόλυμα

Αγαπητέ μου, επειδή βέβαια με ρώτησες με το γράμμα σου, θεώρησα χρέος μου να σου απαντήσω με τη σειρά, για όσα μου γράφεις.

 

Νομίζω ότι εκείνοι πού μια για πάντα αφιερώθηκαν στο μοναχικό βίο, καλό είναι να προσέχουν εξ ολοκλήρου στα λόγια του Ευαγγελίου. Κι όπως με το αλφάδι πού κρατούν στα χέρια τους οι τεχνίτες ευθυγραμμίζουν τα στραβά σημεία αυτού, το όποιο υπάρχει κάτω από το αλφάδι, σύμφωνα με την ευθεία του αλφαδιού , έτσι νομίζω ότι πρέπει κι αυτοί, δηλαδή οι μοναχοί, να κατευθύνουν το βίο τους προς το Θεό, χρησιμοποιώντας γι’ αυτό το σκοπό σαν άλλο ίσιο κι αλύγιστο αλφάδι τον ευαγγελικό τρόπο ζωής.

Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης: Ὁ μεγάλος Καππαδόκης Πατέρας

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Οἱ Καππαδόκες Πατέρες εἶναι οἱ θεμελιωτὲς τῆς Θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας μας, διότι κατόρθωσαν νὰ διατυπώσουν μὲ ἀκρίβεια τὸ ὀρθόδοξο δόγμα, τὸ ὁποῖο εἶναι συνώνυμο μὲ τὴ σωτηρία μας. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ἐπίσκοπος Νύσσης, μιὰ πραγματικὰ μεγάλη ἐκκλησιαστικὴ φυσιογνωμία τοῦ 4ου μ. Χ. αἰῶνος, ὁ ὁποῖος ἔβαλε τὴ δική του σφραγῖδα στὴ διατύπωση τῶν σωστικῶν ἀληθειῶν τῆς χριστιανικῆς μας πίστεως.

Η παιδική αταξία του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης

Την αταξία αυτή του αγ. Γρηγορίου μας τη διηγείται ο ίδιος. Καί τη διηγείται σε ομιλία του με αφορμή τη μνήμη των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, όχι μόνο επειδή η παιδική του αταξία συνδέεται με την επέτειο αυτή, αλλά και με τον σκοπό να τιμήσει τους Μάρτυρες και να οικοδομήσει το πολυάριθμο ακροατήριό του.

Η αταξία του συνδέεται άμεσα με τη μητέρα του Εμμέλια. Το μικρό ιστορικό έχει ως εξής: η μητέρα του Γρηγορίου προερχόταν από οικογένεια που συνδύαζε την ευσέβεια, την κοινωνική προβολή και τη μεγάλη κτηματική περιουσία, ένα μέρος της οποίας βρισκόταν στην Αρμενία. Η ζωή της ήταν αφιερωμένη στην επιτέλεση αγαθοεργών σκοπών, τους οποίους πολλαπλασίασε μετά τον θάνατο του συζύγου της.

Ένας από τους αγαθοεργούς σκοπούς της ήταν και η φροντίδα της για την τιμή της μνήμης των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, που θανατώθηκαν το 320 στη Σεβάστεια της Αρμενίας. Συγκεκριμένα η Εμμέλια φρόντισε να συγκεντρώσει τα οστά των μαρτύρων σε ειδική θήκη (λάρνακα), να την τοποθετήσει σε έναν ναίσκο (σηκό), και να εγκαινιάσει «την επί τοις λειψάνοις πανήγυριν την πρώτην».