Ἅγιος Παΐσιος: Ὁ ἀχάριστος εἶναι πάντα λυπημένος

 

– Γέροντα, γιατί πολλοὶ ἄνθρωποι, ἐνῶ τὰ ἔχουν ὅλα, νιώθουν ἄγχος καὶ στενοχώρια;

– Ὅταν βλέπετε ἕναν ἄνθρωπο νὰ ἔχη μεγάλο ἄγχος, στενοχώρια καὶ λύπη, ἐνῶ τίποτε δὲν τοῦ λείπει, νὰ ξέρετε ὅτι τοῦ λείπει ὁ Θεός.

Ὅποιος τὰ ἔχει ὅλα, καὶ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ ὑγεία, καί, ἀντὶ νὰ εὐγνωμονῆ τὸν Θεό, ἔχει παράλογες ἀπαιτήσεις καὶ γκρινιάζει, εἶναι γιὰ τὴν κόλαση μὲ τὰ παπούτσια. Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν ἔχη εὐγνωμοσύνη, μὲ ὅλα εἶναι εὐχαριστημένος. Σκέφτεται τί τοῦ δίνει ὁ Θεὸς κάθε μέρα καὶ χαίρεται τὰ πάντα. Ὅταν ὅμως εἶναι ἀχάριστος, μὲ τίποτε δὲν εἶναι εὐχαριστημένος· γκρινιάζει καὶ βασανίζεται μὲ ὅλα. Ἄν, ἂς ποῦμε, δὲν ἐκτιμάη τὴν λιακάδα καὶ γκρινιάζη, ἔρχεται ὁ Βαρδάρης[1] καὶ τὸν παγώνει... Δὲν θέλει τὴν λιακάδα· θέλει τὸ τουρτούρισμα ποὺ προκαλεῖ ὁ Βαρδάρης.

Ἅγιος Παΐσιος: Ἡ ἄσκηση τῆς ἀρετῆς μέσα στὴν οἰκογένεια

 

– Γέροντα, ἕνας οἰκογενειάρχης πῶς μπορεῖ νὰ ἀσκῆται στὴν ἀρετή;

– Δίνει ὁ Θεὸς εὐκαιρίες. Ἀλλὰ πολλοί, ἐνῶ ζητοῦν ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοὺς δίνη εὐκαιρίες, γιὰ νὰ ἀσκοῦνται στὴν ἀρετή, γογγύζουν, ὅταν συναντοῦν κάποια δυσκολία. Μερικὲς φορὲς λ.χ. ὁ Καλὸς Θεός, ἀπὸ τὴν ἄπειρη ἀγάπη Του, γιὰ νὰ ἀσκηθῆ ὁ ἄνδρας στὴν ταπείνωση καὶ στὴν ὑπομονή, ἀφαιρεῖ τὴν Χάρη Του ἀπὸ τὴν γυναίκα καὶ ἀρχίζει νὰ γίνεται ἰδιότροπη καὶ νὰ τοῦ φέρεται σκληρά. Τότε ὁ ἄνδρας πρέπει νὰ χαίρεται καὶ νὰ εὐχαριστῆ τὸν Θεὸ γιὰ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ ποὺ τοῦ δίνει νὰ ἀγωνισθῆ, καὶ ὄχι νὰ γογγύζη. Ἢ ζητάει ἡ μητέρα ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τῆς δίνη ὑπομονή. Πάει τὸ παιδάκι καί, ὅπως ἔχει ἕτοιμο τὸ τραπέζι γιὰ νὰ φᾶνε, τραβάει τὸ τραπεζομάνδηλο καὶ τὰ ρίχνει ὅλα κάτω. Τότε εἶναι σὰν νὰ λέη στὴν μητέρα του: «Μαμά, κάνε ὑπομονή!»...

Ἅγιος Παΐσιος: Νὰ ζητᾶμε ταπεινὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν διόρθωσή μας

 

– Γέροντα, ὅταν οἱ Πατέρες λένε ὅτι μετάνοια εἶναι νὰ ἀποφασίση κανεὶς νὰ μὴν ξανακάνη τὰ προηγούμενα ἁμαρτήματα καὶ νὰ λυπᾶται γι᾿ αὐτά, σημαίνει ὅτι διαρκῶς πρέπει νὰ τὰ θυμᾶται;

– Ὄχι, δὲν θυμᾶται κάθε ἁμαρτία χωριστά, ἀλλὰ ἔχει συνέχεια τὴν συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός του. Μέχρις ἑνὸς σημείου πρέπει νὰ σκέφτεται κανεὶς ἕνα σφάλμα του καὶ ὕστερα νὰ ζητᾶ ταπεινὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί, ἂν δὲν ὑπάρχη ὑπερηφάνεια, ὁ Θεὸς θὰ βοηθήση. Ἰδίως ὅταν κάποιος εἶναι εὐαίσθητος, καλύτερα εἶναι νὰ ξεχνᾶ παλιὲς ἁμαρτίες του, ἀφοῦ ἔχουν τακτοποιηθῆ μὲ τὴν μετάνοια καὶ τὴν ἐξομολόγηση. Μπορεῖ τὸ ταγκαλάκι νὰ τοῦ θυμίζη παλιές του ἁμαρτίες καὶ νὰ τὸν ζαλίζη μὲ λογισμούς, γιὰ νὰ τοῦ τρώη τὴν ὥρα καὶ νὰ τὸν περισπᾶ ἀπὸ τὴν προσευχή. Ἕνας ὅμως ποὺ δὲν εἶναι εὐαίσθητος καὶ βλέπει νὰ γεννιέται μέσα του ὑπερηφάνεια, τότε καλὰ εἶναι νὰ φέρνη στὸν νοῦ του τὶς ἁμαρτίες του, γιὰ νὰ ταπεινώνεται.

Ἅγιος Παΐσιος: Ὁ Ἀντίχριστος

 

Γέροντα, πέστε μας κάτι γιὰ τὸν Ἀντίχριστο.

  – Ἂς ποῦμε μιὰ φορὰ γιὰ τὸν Χριστό... Ὅσο μποροῦμε νὰ εἴμαστε κοντὰ στὸν Χριστό. Ἂν εἴμαστε μὲ τὸν Χριστό, τὸν Ἀντίχριστο θὰ φοβηθοῦμε; Μήπως τὸ ἀντίχριστο πνεῦμα δὲν ὑπάρχει τώρα; Τὸ κακὸ οὕτως ἢ ἄλλως τὸ κάνει τὸ ἀντίχριστο πνεῦμα. Καὶ ἂν γεννηθῆ καὶ ἕνα ἀντίχριστο τέρας καὶ κάνη μερικὰ μπανταλά, θὰ γελοιοποιηθῆ στὸ τέλος. Θὰ συμβοῦν ὅμως γεγονότα πολλά. Ἴσως προλάβετε νὰ ζήσετε καὶ ἐσεῖς πολλὰ ἀπὸ τὰ σημεῖα ποὺ γράφει ἡ Ἀποκάλυψη. Σιγὰ-σιγὰ ἀρκετὰ ἀρχίζουν νὰ βγαίνουν. Φωνάζω ὁ ταλαίπωρος πρὶν ἀπὸ πόσα χρόνια! Εἶναι φοβερή, ἐξωφρενικὴ ἡ κατάσταση! Ἡ παλαβομάρα ἔχει ξεπεράσει τὰ ὅρια. Ἦρθε ἡ ἀποστασία καὶ μένει τώρα νὰ ἔρθη «ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας»[1]. Θὰ γίνη τρελλοκομεῖο. Μέσα στὴν ἀναμπουμπούλα ποὺ θὰ ἐπικρατῆ, θὰ ξεσηκωθῆ κάθε κράτος νὰ κάνη ὅ,τι τοῦ λέει ὁ λογισμός. Ὁ Θεὸς νὰ βάλη τὸ χέρι Του, τὰ συμφέροντα τῶν μεγάλων νὰ εἶναι τέτοια, ποὺ νὰ μᾶς βοηθήσουν. Κάθε λίγο θὰ ἀκοῦμε κάτι καινούργιο. Θὰ βλέπουμε νὰ γίνωνται τὰ πιὸ ἀπίθανα, τὰ πιὸ παράλογα πράγματα. Μόνον ποὺ τὰ γεγονότα θὰ περνᾶνε τάκα-τάκα.

Ἅγιος Παΐσιος: «Ἀναστάσεως ἡμέρα»

 

– Γέροντα, κάποια παιδιὰ μὲ ρώτησαν γιατί βά­φουμε κόκκινα αὐγά.

– Τὰ παιδιὰ νὰ μὴν τὰ ἀφήνετε νὰ σκαλώνουν σὲ κάτι τέτοια, γιατὶ τὰ ἐνδιαφέροντά τους θὰ στρέφω­νται συνέχεια ἐκεῖ καὶ δὲν θὰ πηγαίνουν σὲ κάτι βαθύτερο. Πέστε τους μόνον ὅτι τὸ κόκκινο αὐγό, ὅπως εἶναι στρογγυλό, συμβολίζει τὴν γῆ ποὺ βάφτηκε μὲ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καὶ λυτρώθηκε ὅλος ὁ κόσμος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.

– Γέροντα, μοῦ κάνει ἐντύπωση τὸ θάρρος τῶν Μυροφόρων.

– Οἱ Μυροφόρες εἶχαν μεγάλη ἐμπιστοσύνη στὸν Χριστό, εἶχαν πνευματικὴ κατάσταση, καὶ γι’ αὐτὸ δὲν ὑπολόγισαν τίποτε. Ἂν δὲν εἶχαν πνευματικὴ κατά­σταση, θὰ ἔκαναν αὐτὸ ποὺ ἔκαναν; Ξεκίνησαν χαρά­ματα, ὥρα ποὺ ἀπαγορευόταν ἡ κυκλοφορία, μὲ ἀρώ­ματα στὰ χέρια γιὰ τὸν Πανάγιο Τάφο τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστό. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀξιώθηκαν νὰ ἀκούσουν ἀπὸ τὸν Ἄγγελο τὸ χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως.

Ἅγιος Παΐσιος: Ἡ στέρηση πολύ βοηθάει

 

– Γέροντα, γιατί σήμερα ὁ κόσμος ταλαιπωρεῖται τόσο πολύ;

– Γιατί ἀποφεύγει τὸν κόπο. Αὐτή ἡ ἄνεση εἶναι ποὺ τὸν ἀρρωσταίνει καὶ τὸν ταλαι­πωρεῖ. Οἱ εὐκολίες στὴν ἐποχή μᾶς ἔχουν ἀποβλακώσει τὸν κόσμο. Αὐτή ἡ μαλθακότητα σήμερα ἔχει φέρει καὶ τὶς πολλές ἀρρώστιες. Παλιά τί τραβοῦσαν γιὰ νὰ ἁλωνίσουν! Τί κόπος, ἀλλὰ καὶ τί γλυκό ἦταν τὸ ψωμί! Ποῦ νὰ ἔβλεπες ψωμί πεταμένο! Ἄν εὕρισκες κανένα κομματάκι, τὸ μάζευες καὶ τὸ ἀσπαζόσουν. Ὅσοι πέρασαν Κατοχή βλέπουν ἕνα κομμάτι ψωμί καὶ τὸ βάζουν στὴν ἄκρη, ἐνῶ οἱ ἄλλοι τὸ πετοῦν, δὲν καταλαβαίνουν τὴν ἀξία του. Πετᾶνε κομμάτια ψωμί στὰ σκουπίδια, δὲν τὸ ἐκτιμοῦν. Οὔτε ἕνα «δόξα σοί ὁ Θεός» δὲν λένε οἱ περισσότεροι γιὰ τὶς εὐλογίες ποὺ δίνει ὁ Θεός. Σήμερα ὅλα γίνονται μὲ ἄνεση.

Ἅγιος Παΐσιος: Νὰ εὐχόμαστε πάντοτε γιὰ τοὺς κεκοιμημένους

 

– Στὸ ὀστεοφυλάκιο, Γέροντα, καῖνε καντήλι;

– Ναί, εἶναι μιὰ προσφορὰ γιὰ τοὺς νεκρούς. Καὶ μό­νον ἕνα κερὶ νὰ ἀνάψουμε γιὰ τὴν ψυχὴ κάποιου κε­κοιμημένου, βοηθιέται πολύ.

Τοὺς κεκοιμημένους νὰ τοὺς θυμόμαστε καὶ νὰ εὐχόμαστε πάντοτε γι’ αὐτούς. Νὰ μὴν παραλείπουμε νὰ προσευχόμαστε γιὰ τὶς ψυχές τους, γιὰ νὰ βροῦν ἀνάπαυση. Ἐγώ, κάθε φορὰ ποὺ ἔχω Θεία Λειτουργία στὸ Καλύβι, κάνω μνημόσυνο καὶ γιὰ ὅλους τοὺς κεκοιμη­μένους τῶν ὁποίων «τὰ ὀνόματα οὐκ ἐμνημονεύθησαν».

Στὸ Ἅγιον Ὄρος, στὰ Μοναστήρια, τὸ ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς κάνουν «Τρισάγιο» μὲ κόλλυβα γιὰ τοὺς κεκοιμημένους καὶ τὸ Σάββατο τὸ πρωὶ κάνουν τὸν Ὄρθρο στὸ Καθολικὸ[1] καὶ τὴν Θεία Λειτουργία στὸν ναὸ τοῦ Κοιμητηρίου. Ἐκεῖ στὸ Κοιμητήρι ἀποθέτουμε τὰ ὅπλα. Ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ «σπίτι» θὰ πᾶμε στὸ ἄλλο.

Ἅγιος Παΐσιος: Ὁ ἐγωισμὸς πάντα φέρνει λύπη καὶ ἄγχος

– Γέροντα, σκέφτομαι συνέχεια τὸ σφάλμα μου ποὺ σᾶς στενοχώρησε καὶ μὲ πιάνει λύπη.

– Μὴν τὸ σκέφτεσαι, μιὰ ποὺ πέρασε, γιατὶ αὐτὸ μόνο θὰ σὲ θλίβη καὶ δὲν θὰ σὲ βοηθήση σὲ τίποτε. Τὸ νὰ προσέχης ὅμως στὸ ἑξῆς, αὐτὸ θὰ σὲ ὠφελῆ. Συνέχισε μὲ φιλότιμο τὸν ἀγώνα σου. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κάνουμε ἀπροσεξίες, ἀλλὰ ὁ Καλὸς Θεὸς σὰν[1] Πατέρας μᾶς προστατεύει. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει τοὺς Ἁγίους Του, γι᾿ αὐτὸ ἔχει βάλει καὶ ἀπὸ ἕναν Ἄγγελο ξεχωριστὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο, γιὰ νὰ τὸν προστατεύη, γι᾿ αὐτὸ οἰκονομάει νὰ ὑπάρχουν καὶ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, γιὰ νὰ βοηθᾶνε πάλι τοὺς ἀνθρώπους.

Ἅγιος Παΐσιος: Συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητος καὶ πρόοδος στὸν ἀγώνα

 

– Γέροντα, ὅταν κανεὶς δὲν πηγαίνη καλὰ στὸν ἀγώνα του, εἶναι σωστὸ νὰ λέη: «Τέτοιος εἶσαι καὶ θὰ εἶσαι. Τίποτε καλύτερο δὲν περιμένω ἀπὸ σένα»;

– Ἂν ἀντιμετωπίζη ἔτσι τὴν κατάστασή του, μπορεῖ νὰ πλανηθῆ· νὰ φθάση νὰ πῆ: «Ὅσοι εἶναι νὰ πᾶνε στὸν Παράδεισο, θὰ πᾶνε. Ἑπομένως, γιατί νὰ ἀγωνισθῶ;». Δηλαδὴ οἱ Ἅγιοι ἁγίασαν χωρὶς ἀγώνα; Αὐτός, ἐνῶ δὲν ἀγωνίζεται, περιμένει νὰ διορθωθῆ, νὰ ἐλευθερωθῆ ἀπὸ τὰ πάθη του. Κάνει σὰν ἐκεῖνον τὸν γέρο ποὺ ἤθελε νὰ φάη μοῦρα καὶ καθόταν κάτω ἀπὸ τὴν μουριὰ μὲ ἀνοιχτὸ τὸ στόμα καὶ περίμενε νὰ πέση κανένα μοῦρο στὸ στόμα του.

Ἅγιος Παΐσιος: «Τοῦτο ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ»

– Γέροντα, ὅταν ἕνας δὲν ἔχη ἀνάγκη, ἀλλὰ προσποιῆται ὅτι ἔχει, πρέπει νὰ τὸν βοηθήσουμε;

– Ὁ Χριστὸς εἶπε: «Νὰ δίνουμε σ᾿ αὐτὸν ποὺ μᾶς ζητάει, χωρὶς νὰ ἐξετάζουμε»[1]. Καὶ ἂν δὲν ἔχη ἀνάγκη αὐτὸς ποὺ σοῦ ζητάει, πάλι πρέπει νὰ τοῦ δώσης. Νὰ χαίρεσαι ποὺ θὰ τοῦ δώσης. Ὁ Θεὸς «βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους»[2], ἐμεῖς γιατί νὰ μὴ βοηθήσουμε τὸν πλησίον μας; Μήπως καὶ ἐμεῖς εἴμαστε ἄξιοι γιὰ ὅλα τὰ δῶρα ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεός; Ὁ Θεὸς «οὐ κατὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν, οὐδὲ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν»[3]. Σοῦ ζητάει κάποιος φτωχὸς βοήθεια; Ἀκόμη καὶ ἂν ἀμφιβάλλης γιὰ τὴν κατάστασή του, πάλι νὰ τὸν βοηθήσης μὲ διάκριση, γιὰ νὰ μὴ σὲ πειράξη ὁ λογισμός. Εἶδες τί λέει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ; «Καὶ ἔφιππος νὰ σοῦ ζητήση, νὰ τοῦ δώσης»[4]. Δὲν ξέρεις σὲ τί κατάσταση εἶναι. Ἐσὺ νὰ πιστεύης αὐτὸ ποὺ σοῦ λέει ὁ ἄλλος καὶ νὰ δίνης ἀνάλογα μὲ αὐτὸ ποὺ σοῦ ζητάει.

Ἅγιος Παΐσιος: Ὁ μοναχός καὶ τὰ σύγχρονα μέσα

– Γέροντα, πῶς πρέπει νὰ χρησιμοποιῆ ὁ μοναχός τὰ σύγχρονα μέσα;

– Νὰ κοιτάξη νὰ ἔχη πάντα λίγο κατώτερο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ κόσμος. Ἐμένα μὲ ἀναπαύει νὰ χρησιμοποιῶ τὰ ξύλα γιὰ ζέστη, γιὰ μαγείρευμα καὶ γιὰ ἐργόχειρο. Ὅταν ὅμως ἔτσι ποὺ πᾶνε μὲ τὸ ἐμπόριο τῶν δασῶν μᾶς ἐξαφανίσουν τὰ ξύλα καὶ θὰ εἶναι δυσεύρετα, τότε θὰ χρησιμοποιήσω τὸ κατώτερο ποὺ θὰ χρησιμοποιῆ ὁ κόσμος, σόμπα πετρελαίου ἤ δὲν ξέρω τί ἄλλο θὰ εἶναι φθηνό καὶ ταπεινό γιὰ θέρμανση, γκαζιέρα γιὰ τὸ ἐργόχειρο κ.λπ.

– Πῶς μπορεῖ νὰ διακρίνει κανεὶς μέχρι ποιό σημεῖο εἶναι κάτι ἀπαραίτητο σ' ἕνα Κοινόβιο;

– Ἄν σκέφτεται κανεὶς μοναχικά, μπορεῖ νὰ τὸ βρῆ. Ἄν δὲν σκέφτεται μοναχικά, ὅλα ἀπαραίτητα εἶναι καὶ μετά γίνεται κοσμικός καὶ χειρότερος ἀπὸ κοσμικός. Σάν μοναχοί θὰ πρέπη νὰ ζήσουμε τουλάχιστον λίγο κατώτερα ἀπ' ὅ,τι στὸν κόσμο ἤ τουλάχιστον ὅπως ζούσαμε στὸν κόσμο. Ὄχι νὰ ἔχω καλύτερα πράγματα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ εἶχα στὸ σπίτι μου. Τὸ Μοναστήρι κανονικά πρέπει νὰ εἶναι πιὸ φτωχό ἀπὸ τὸ σπίτι μου. Αὐτὸ βοηθάει ἐσωτερικά τὸν μοναχό καὶ βοηθάει καὶ τὸν κόσμο. Τὰ ἔχει κανονίσει ἔτσι ὁ Θεός, νὰ μή βρίσκουν ἀνάπαυση σ' αὐτὰ τὰ πράγματα οἱ ἄνθρωποι. 

Λογισμός υπερηφανείας στον άγιο Παΐσιο και «ταγκαλίστικα» πειράγματα

Διηγήθηκε ο άγιος Παΐσιος: «Στο κελλί μου για προσκέφαλο είχα ένα κούτσουρο από καστανιά. Για κρεββάτι δυο σανίδες με κενό στην μέση, για να μην ακουμπά η σπονδυλική στήλη και θερμαίνεται. Έκανα ενάτες συνέχεια. Μάλιστα ένα είδος από τα εποχιακά, ντομάτες, μαρούλια, λάχανα, τα έτρωγα για πολύ καιρό, μέχρι που τα βαριόταν ο οργανισμός μου και δεν τα έτρωγα πια με επιθυμία. Καθε νύχτα αγρυπνία. Κοιμόμουν λίγο. Στην Εκκλησία δεν καθόμουν στο στασίδι, για να μη με πιάνη ο ύπνος».

«Και ενώ από την άσκηση», έλεγε, «είχα γίνει πετσί και κόκκαλο, σαν σκελετός, ένα βράδυ αισθάνθηκα τον πειρασμό σαν γυναικεία αναπνοή κοντά στ’ αυτί μου. Αμέσως σηκώθηκα, άρχισα να ψέλνω και άναψα φως. Ο Πνευματικός, όταν εξωμολογήθηκα, μου είπε: “Θα υπάρχει κρυφή υπερηφάνεια. Με τόση άσκηση δεν δικαιολογείται αυτός ο πειρασμός”. Και πράγματι διαπίστωσα και ο ίδιος, αφού εξήτασα τον εαυτό μου, ότι ο λογισμός μού έλεγε μερικές φορές ότι κάτι είμαι και τέλος πάντων κάτι κάνω. Φου… χαμένα πράγματα».

Ἅγιος Παΐσιος: «Χριστὸς γεννᾶται»

Γέροντα, μετὰ τὴν Ἀγρυπνία τῶν Χριστουγέννων δὲν κοιμόμαστε;

– Χριστούγεννα καὶ νὰ κοιμηθοῦμε! Ἡ μητέ­ρα μου ἔλεγε: «Ἀπόψε μόνον οἱ Ἑβραῖοι κοι­μοῦνται». Βλέπεις, τὴν νύχτα ποὺ γεννήθηκε ὁ Χριστὸς οἱ ἄρχοντες κοιμόνταν βαθιά, καὶ οἱ ποιμένες «ἀγραυ­λοῦσαν»[1]. Φύλαγαν τὰ πρόβατα τὴν νύχτα παίζοντας τὴν φλογέρα. Κατάλαβες; Οἱ ποιμένες ποὺ ἀγρυπνοῦσαν εἶδαν τὸν Χριστό.

– Πῶς ἦταν, Γέροντα, τὸ σπήλαιο;

– Ἦταν μιὰ σπηλιὰ μέσα σὲ ἕναν βράχο καὶ εἶχε μιὰ φάτνη· τίποτε ἄλλο δὲν εἶχε. Ἐκεῖ πήγαινε κανένας φτωχὸς καὶ ἄφηνε τὰ ζῶα του. Ἡ Παναγία μὲ τὸν Ἰωσήφ, ἐπειδὴ ὅλα τὰ χάνια ἦταν γεμάτα καὶ δὲν εἶχαν ποῦ νὰ μείνουν[2], κατέληξαν σὲ αὐτὸ τὸ σπήλαιο. Ἐκεῖ ἦταν τὸ γαϊδουράκι καὶ τὸ βοϊδάκι, ποὺ μὲ τὰ χνῶτα τους ζέσταναν τὸν Χριστό! «Ἔγνω βοῦς τὸν κτησάμενον καὶ ὄνος τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ»[3], δὲν λέει ὁ Προφήτης Ἠσαΐας;

Ἅγιος Παΐσιος: «Μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωὴν»

Γέροντα, πονᾶτε;

– Ἐσὺ τί λές; Ἂν δὲν ξημερώσω ἀπόψε, τότε θὰ ἔχω μεγάλη ἡμέρα· δὲν θὰ βραδιάζη ποτὲ οὔτε θὰ ξημερώνη! Τὸν ἥλιο κρατῆστε τον ἐσεῖς[1]!

– Γέροντα, ὅταν πλησιάζη ὁ καιρὸς νὰ φύγη ἀπὸ αὐτὴν τὴν ζωὴ κάποιος ποὺ εἶναι τακτοποιημένος πνευματι­κά, ἄραγε πῶς νιώθει;

– Ποῦ νὰ ξέρω;

– Γέροντα, δὲν σᾶς εἶπε κανένας καμμιὰ φορά;

Ο άγιος Παΐσιος σώζεται από δαιμονικό όραμα

«Μια νύχτα», διηγήθηκε ο Γέροντας, «καθόμουν στο κελλί μου (στην Ι. Μονή Στομίου Κονίτσης) σε ένα σκαμνάκι και έλεγα την ευχή. Ξαφνικά ακούω έξω στην αυλή μουσική από βιολιά και νταούλια, φωνές και χορούς. Σηκώνομαι, κοιτάζω από το παράθυρο να δω τι συμβαίνει, δεν υπήρχε τίποτε. Ησυχία απόλυτη. Κατάλαβα τότε ότι όλα ήταν από τον διάβολο.

»Δεν πρόλαβα να καθήσω στο σκαμνί για να συνεχίσω την προσευχή, όταν ξαφνικά γέμισε το κελλί μου από ένα δυνατό φως. Η στέγη εξαφανίσθηκε, το φως έφθανε μέχρι τον ουρανό. Στην κορυφή της φωτεινής στήλης, σαν να ήταν ένα πρόσωπο νέου ξανθού, που έμοιαζε με τον Χριστό. Φαινόταν το μισό πρόσωπο. Μια φωτεινή επιγραφή έγραφε: “Δόξα εν υψίστοις Θεώ”. Τότε σηκώθηκα και κοίταζα προς τα πάνω να δω καλύτερα το πρόσωπο. Ακούω μια φωνή να λέη: “Αξιώθηκες να δης τον Χριστό”!

Ἅγιος Παΐσιος: Ἡ χαρά εἶναι τοῦ Χριστοῦ, ἡ λύπη εἶναι τοῦ διαβόλου

– Γέροντα, αὐτὸν τὸν καιρό, στενοχωριέμαι πολύ.

– Γιατί στενοχωριέσαι; Βούλιαξαν τὰ καράβια σου; Ποῦ τὰ ἔβγαλες καὶ βούλιαξαν; στὸν Ἀτλαντικό; Καλά, βγάζουν τὰ καράβια μὲ τέτοιον καιρὸ στὸν ὠκεανό; Πόσα βούλιαξαν;

– Ὅλα, Γέροντα, βούλιαξαν.

– Ἔ, τότε εἶσαι ἀκτήμων καὶ μπορεῖς νὰ γίνης καλὴ μοναχή! Γιατί δὲν δοξάζεις διαρκῶς τὸν Θεό; Τί σοῦ λείπει; Νὰ ἔχη λύπη ἕνας ἄνθρωπος ποὺ βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὸν Χριστό, τὸ καταλαβαίνω· ἀλλὰ νὰ ἔχη λύπη ἕνας ποὺ εἶναι κοντὰ στὸν Χριστό, δὲν τὸ καταλαβαίνω, γιατί, καὶ πόνο νὰ ἔχη, ὁ πόνος του μελώνεται ἀπὸ τὸν Χριστό.

Ἅγιος Παΐσιος: Νά βάλουμε στήν ζωή μας κυβερνήτη τόν Θεό

 

– Γέροντα, γιατί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ στὸ Εὐαγγέλιο παρομοιάζεται μὲ κόκκο σινάπεως «ὃς ὅταν σπαρῆ ἐπὶ τῆς γῆς, μικρότερος πάντων τῶν σπερμάτων ἐστὶ τῶν ἐπὶ τῆς γῆς· καὶ ὅταν σπαρῆ, ἀναβαίνει καὶ γίνεται μείζων πάντων τῶν λαχάνων»[1];

– Τὸ σινάπι σὰν σπόρος εἶναι πολὺ μικρός, ἀλλά, ὅταν σπαρῆ, γίνεται ὁλόκληρος θάμνος. Ἀκόμη καὶ τὰ πουλάκια πηγαίνουν καὶ κάθονται στὰ κλαδιά του. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ παρομοιάζεται μὲ τὸν σπόρο του, γιατὶ ἀπὸ ἕναν μικρὸ εὐαγγελικὸ λόγο ὁ ἄνθρωπος ἀναπτύσσεται καὶ καταλαβαίνει τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

– Γέροντα, πῶς νιώθει κανεὶς αὐτὸ ποὺ λέει ἡ Ἁγία Γραφή: «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν»[2];

Ἅγιος Παΐσιος: Ἡ ἀναγνώριση τοῦ σφάλματός μας

Γέροντα, ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ λέει ὅτι πρέπει νὰ αἰσθάνεσαι στὴν προσευχὴ σὰν παιδί[1].

– Ναί, ἀλλὰ νὰ νιώθης ὅτι εἶσαι ἕνα ἄτακτο παιδί.

Νὰ ἀναγνωρίζης ὅτι στενοχώρησες τὸν Πατέρα σου καὶ νὰ κλαῖς γι᾿ αὐτό. Τότε θὰ νιώθης τὰ χάδια τὰ θεϊκά. Ὄχι νὰ λές: «Ἐπειδὴ εἶμαι παιδί, ὁ Θεὸς πρέπει νὰ μ᾿ ἀγαπάη καὶ νὰ μὲ συγχωρῆ, ἂς κάνω ἀταξίες».

– Γέροντα, ἀνησύχησα, ὅταν διάβασα στὸν Ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης ὅτι, γιὰ νὰ ἐπικαλεσθοῦμε «Πατέρα» τὸν Θεό, πρέπει νὰ ἔχουμε φθάσει στὴν ἀπάθεια[2], ἀλλιῶς εἶναι «ὕβρις καὶ λοιδορία»[3].

Ἅγιος Παΐσιος: Ἐλεημοσύνη «ἐν τῷ κρυπτῷ»

– Γέροντα, μερικοὶ θεωροῦν φαρισαϊσμὸ τὸ νὰ πηγαίνη κανεὶς στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ ὑστερῆ στὴν ἀγάπη καὶ τὴν θυσία.

– Ἔ, ποῦ τὸ ξέρουν; Εἶναι σίγουροι γι᾿ αὐτό;

– Ἔτσι κρίνουν.

– Ὁ Χριστὸς τί εἶπε; «Νὰ κρίνετε»[1]; Ὁ ἄλλος μπορεῖ νὰ μὴ δίνη στὸν τσιγγάνο, γιατὶ ἔχει ὑπ᾿ ὄψιν του ἕναν ἄρρωστο ποὺ ἔχει μεγάλη ἀνάγκη καὶ θὰ βοηθήση ἐκεῖνον. Τὸν τσιγγάνο κάποιος περαστικὸς θὰ βρεθῆ νὰ τοῦ δώση κάτι, ἐνῶ ἐκεῖνον δὲν θὰ τοῦ δώση κανένας. Πῶς βγάζουν συμπεράσματα, χωρὶς νὰ ξέρουν; Φαρισαϊσμὸς εἶναι, ὅταν κάποιος κάνη τὴν καλωσύνη φανερά, γιὰ νὰ τὸν ἐπαινέσουν.

Ἅγιος Παΐσιος: Ἔχει πάθει μεγάλη ζημιά ὁ κόσμος ἀπό τήν τηλεόραση

– Γέροντα, τώρα ὑπάρχει τέτοια τηλεοπτική ἐπικοινωνία, ὥστε τὸ ἴδιο λεπτό μπορεῖ νὰ δή κανεὶς γεγονότα ποὺ συμβαίνουν στὴν ἄλλη ἄκρη τῆς γής.

– Μόνον τὸν ἑαυτό τους δὲν βλέπουν οἱ ἄνθρωποι, ὅλο τὸν κόσμο τὸν βλέπουν. Τώρα καταστρέφεται ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ μυαλό του. Δὲν εἶναι ὅτι τούς καταστρέφει ὁ Θεός.

– Γέροντα, ἡ τηλεόραση κάνει πολύ κακό.