Να μην ακούμε τους δαίμονες

Ο άγιος Αντώνιος έλεγε στους μαθητές του:

Αν καμιά φορά οι δαίμονες σας επιτεθούν τη νύχτα, να κάνετε το σημείο του σταυρού στον εαυτό σας και στην κατοικία σας και να προσεύχεστε, και θα τους δείτε να γίνονται άφαντοι. 

Γιατί είναι δειλοί και φοβούνται πάρα πολύ το σημείο του σταυρού του Κυρίου, επειδή επάνω σε αυτόν ο Σωτήρας αφαίρεσε από αυτούς τη δύναμη που είχαν και τους διαπόμπευσε (Κολ. 2:15). 

Και αν με πολλή αναίδεια παραμένουν χορεύοντας και αλλάζοντας φανταστικές μορφές, μη δειλιάσετε και μη φοβηθείτε· δεν είναι τίποτε, αλλά γρήγορα εξαφανίζονται.

Πολλές φορές μάλιστα προσποιούνται ότι ψάλλουν ύμνους χωρίς να φαίνονται, και αναφέρουν φράσεις από τις Γραφές, και ενώ κοιμόμαστε μας σηκώνουν για προσευχή, και σχεδόν δεν μας αφήνουν να κοιμηθούμε. 

Θεόδωρος, ο αγιασμένος μαθητής του αγίου Παχωμίου

Ο μέγας Παχώμιος, βλέποντας ότι ο μαθητής του Θεόδωρος ήταν σε όλα συνετός και, ενώ ήταν νέος, όχι μόνο δεν είχε τη νοοτροπία των νέων, αλλά στήριζε και άλλους πιο αδύνατους στην άσκηση, χαιρόταν πολύ γι’ αυτό.

Υπήρχε η συνήθεια στο μοναστήρι να συγκεντρώνονται κάθε απόγευμα όλοι σε έναν χώρο και να ακούν τη διδασκαλία του μεγάλου Παχωμίου.

Κάποτε που συγκεντρώθηκαν όλοι γι’ αυτόν τον σκοπό, πρόσταξε εκείνος τον Θεόδωρο, που ήταν νέος, όπως είπαμε, και δεν είχε περάσει τα είκοσι χρόνια, να πει στους αδελφούς τον λόγο του Θεού. Αυτός αμέσως, χωρίς καμία αντιλογία ή παρακοή, άνοιξε το στόμα του και τους είπε πολλά ωφέλιμα.

Μερικοί λοιπόν από τους πιο παλιούς γέροντες, όταν το είδαν αυτό, δεν θέλησαν να τον ακούσουν, λέγοντας μεταξύ τους: «Επειδή μας διδάσκει αυτός ο αρχάριος, δεν θα τον ακούσουμε». Και αφήνοντας τη συγκέντρωση, πήγε ο καθένας στο κελλί του.

Πηγή κάθε αρετής είναι ο Θεός - Αββάς Μάρκος

Όταν πραγματοποιήσεις μιαν αρετή, θυμήσου τον Κύριο που είπε: «Χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε» (Ιω. 15:5). Γιατί πηγή κάθε αρετής είναι ο Θεός, όπως του καθημερινού φωτός ο ήλιος.

Ο Κύριος, θέλοντας να δείξει ότι κάθε εντολή είναι χρέος των ανθρώπων, ενώ η υιοθεσία είναι δωρεά που έκανε σε αυτούς με το ίδιο του το αίμα, λέει: «Όταν κάνετε όλα όσα έχετε προσταχτεί, τότε να πείτε· “Είμαστε άχρηστοι δούλοι· κάναμε αυτό που οφείλαμε να κάνουμε”» (Λουκ. 17:10). 

Γι’ αυτό η βασιλεία των ουρανών δεν είναι ανταμοιβή έργων αλλά δωρεά του Κυρίου, ετοιμασμένη για τους πιστούς δούλους του.

Η γνήσια ταπεινοφροσύνη

Ο αββάς Δανιήλ διηγήθηκε ότι στη Βαβυλώνα (σημ. Κάιρο) ζούσε η κόρη κάποιου άρχοντα που ήταν δαιμονισμένη. Ο πατέρας της είχε φιλία με κάποιον μοναχό και τον παρακαλούσε για την κόρη του. Εκείνος του είπε: «Κανένας δεν μπορεί να κάνει καλά την κόρη σου παρά μόνο οι αναχωρητές που γνωρίζω. 

Αν όμως τους παρακαλέσουμε, δεν θα δεχτούν καθόλου να το κάνουν, από ταπεινοφροσύνη. Καλύτερα να κάνουμε το εξής: όταν έρθουν στην αγορά για να πουλήσουν τα εργόχειρά τους, προσποιηθείτε ότι θέλετε να αγοράσετε και καλέστε τους στο σπίτι, για να πάρουν τα χρήματα. Σαν έρθουν, παρακαλέστε τους να προσευχηθούν, και πιστεύω ότι θα γίνει καλά η κόρη σου».

Πήγαν λοιπόν στην αγορά και βρήκαν τον μαθητή κάποιου γέροντα να κάθεται και να πουλά τα εργόχειρά του. Τον πήραν μαζί με τα καλάθια του και τον έφεραν στο σπίτι του άρχοντα, για να πληρωθεί την αξία τους.

Από τον βίο του αγίου Ευθυμίου Από τον Ευεργετινό

Κάποτε που ο μέγας Ευθύμιος και οι αδελφοί που ήταν μαζί του στη Νέα Λαύρα δοκιμάζονταν από μεγάλη έλλειψη των αναγκαίων, μια μεγάλη ομάδα προσκυνητών από την Αρμενία, όχι λιγότεροι από τετρακόσιοι, που κατέβαιναν από την αγία πόλη Ιερουσαλήμ στον Ιορδάνη, συνέβη να βγουν από τον δρόμο προς τα δεξιά, σαν να τους οδηγούσε κάποιος, και να φτάσουν σε εκείνη τη λαύρα.

Μόλις ο Ευθύμιος τους είδε να σταματούν για να ξεκουραστούν από τον κόπο της οδοιπορίας, κάλεσε τον Δομετιανό, τον οποίο είχε ορίσει οικονόμο της λαύρας, και του έδωσε εντολή να τους βάλει να φάνε. 

Αυτή η ζωή είναι καιρός για μετάνοια - Όσιος Εφραίμ ο Σύρος

Αδελφοί, αυτή η ζωή είναι καιρός για μετάνοια. Είναι λοιπόν μακάριος όποιος καθόλου δεν έπεσε στα δίχτυα του εχθρού. Αν πάλι κάποιος έτυχε να πέσει στα δίχτυα του, αλλά τα έσχισε και πετάχτηκε και έφυγε από αυτόν, στη διάρκεια της παρούσας ζωής, και τούτος είναι για εμένα μακάριος, γιατί ζώντας ακόμη με σώμα κατάφερε να ξεφύγει από τον πόλεμο, σαν το ψάρι που γλιτώνει από το δίχτυ.

Το ψάρι που ζει μέσα στο νερό, αν πιαστεί στο δίχτυ, αλλά το σχίσει και φύγει γρήγορα στον βυθό, σώζεται· όταν όμως το ανεβάσουν στη στεριά, δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του. Έτσι και εμείς. 

Όσο είμαστε σε αυτή τη ζωή, έχουμε πάρει την εξουσία και τη δύναμη από τον Θεό να σπάσουμε μόνοι μας τα δεσμά των θελημάτων του εχθρού και να πετάξουμε από επάνω μας το φορτίο των αμαρτιών με τη μετάνοια και να φτάσουμε σώοι στη βασιλεία των ουρανών. 

Η ολόλαμπρη δόξα των αγίων και η δόξα αυτής της ζωής - Όσιος Εφραίμ ο Σύρος

Αδελφοί, είναι μεγάλη και ασύλληπτη η δόξα που περιμένει τους αγίους, ενώ η δόξα αυτής της ζωής χάνεται σαν το λουλούδι και πέφτει γρήγορα σαν το χορτάρι. Πολλοί ηγεμόνες και βασιλιάδες εξουσίασαν χώρες και πόλεις όχι λίγες, και μετά από λίγο ξεχάστηκαν, σαν να μην υπήρξαν.

Πόσοι βασιλιάδες, που κυβέρνησαν πολυάριθμα έθνη, δεν έφτιαξαν για τον εαυτό τους αγάλματα και μνημεία, νομίζοντας ότι με αυτά θα μείνουν ονομαστοί μετά τον θάνατό τους· και μετά από αυτούς ήρθαν άλλοι και κατέστρεψαν τις προτομές και έκαναν κομμάτια τα αγάλματα! 

Σε μερικά μάλιστα από αυτά αφαίρεσαν το παλιό πρόσωπο και στη θέση του κόλλησαν το δικό τους· αλλά και αυτών τα έργα καταστράφηκαν μετά από άλλους.

Οι πειρασμοί (Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού)

Τα λυπηρά που μας συμβαίνουν γίνονται ή για παιδαγώγησή μας, ή για την εξάλειψη παλιών αμαρτιών, ή για διόρθωση της τωρινής αμέλειάς μας, ή για αποτροπή μελλοντικών αμαρτιών. 

Εκείνος λοιπόν που συλλογίζεται ότι ο πειρασμός τού συνέβη για κάποιον από αυτούς τους λόγους, δεν αγανακτεί, όταν τον χτυπούν ή τον αδικούν ή του κάνουν κάποιο άλλο κακό. 

Καθώς μάλιστα συναισθάνεται τις αμαρτίες του, ούτε κατηγορεί εκείνον που του προξενεί τον πειρασμό, αφού, είτε μέσω αυτού είτε μέσω άλλου, όφειλε να πιει το ποτήρι της θείας δικαιοσύνης. 

Ο δρόμος των θλίψεων και των πειρασμών - Όσιος Εφραίμ ο Σύρος

Εκείνος που θέλει να ευαρεστήσει στον Θεό και με την πίστη να γίνει κληρονόμος του και να ονομαστεί και αυτός παιδί του Θεού που γεννήθηκε από το άγιο Πνεύμα, οφείλει, αφού πρώτα οπλιστεί με μακροθυμία και υπομονή, να υπομένει ευχαρίστως και με γενναιότητα τις θλίψεις και τις δυσκολίες που θα συναντά, δηλαδή τις σωματικές αρρώστιες και παθήσεις, τους εξευτελισμούς και τις προσβολές από ανθρώπους και τους διάφορους αόρατους πολέμους που προξενούν στην ψυχή τα πονηρά πνεύματα, καθώς θέλουν να τη ρίξουν σε χαλάρωση και αμέλεια και να μην την αφήσουν να μπει στην αιώνια ζωή.

Αυτά γίνονται γιατί ο Θεός επιτρέπει, σύμφωνα με το σχέδιό του, να δοκιμαστεί ο καθένας με διάφορες θλίψεις, για να φανερωθούν εκείνοι που τον αγαπούν με όλη τους την ψυχή, αν υπομένουν ευχαρίστως και με γενναιότητα όλα όσα φέρνει καταπάνω τους ο πονηρός και δεν χάνουν την ελπίδα και την εμπιστοσύνη στον Θεό, αλλά πάντοτε περιμένουν με πολλή πίστη και υπομονή να λυτρωθούν από τις θλίψεις με τη βοήθεια της χάρης.

Λόγοι Σοφίας από τον Ευεργετινό…

Του Αββά Ισαάκ

ΝΑ ΜΗ μισήσεις τον αμαρτωλό, γιατί όλοι είμαστε ένοχοι. Και αν τον αποδοκιμάζεις από ζήλο Θεού, να κλάψεις για χάρη του.

Να μη μισήσεις τον ‘ίδιο, αλλά τις αμαρτίες του. Για τον ίδιο να προσευχηθείς, κι έτσι θα μοιάσεις στο Χριστό, πού δεν αγανακτούσε εναντίον των αμαρτωλών, αλλά προσευχόταν πολύ γι’ αυτούς• έκλαψε μάλιστα Και για την Ιερουσαλήμ (Ματθ. 23:37. Λουκ. 13:34). 

Αφού, άλλωστε, κι εμάς μας ξεγελάει σε πολλές περιπτώσεις ο διάβολος, γιατί να μισήσουμε Και ν’ αποστραφούμε εκείνον πού, κατά την αντίληψη μας, εξαπατήθηκε από τον κοινό μας εχθρό;

Η σωτήρια υπομονή των θλίψεων

Ένας από τους πατέρες διηγήθηκε ότι ήταν κάποιος γέροντας μέθυσος, που δούλευε όλη μέρα την ψάθα, την πουλούσε στο χωριό και όσα χρήματα έβγαζε τα έπινε. 

Μετά από καιρό πήγε κάποιος αδελφός και έμεινε μαζί του. Δούλευε και αυτός κάθε μέρα την ψάθα, που την έπαιρνε και αυτήν ο γέροντας, την πουλούσε και έπινε όσα έβγαζε και από τις δυο, ενώ στον αδελφό έφερνε το βράδυ λίγο ψωμί.

Αυτό το έκανε τρία χρόνια, και ο αδελφός δεν του είπε τίποτε. Μετά όμως σκέφτηκε: «Να, είμαι γυμνός και το ψωμί μου το τρώω λιγοστό. Θα σηκωθώ λοιπόν να φύγω από εδώ». Ωστόσο το ξανασκέφτηκε: «Πού να πάω; Ας καθίσω καλύτερα· γιατί εγώ για τον Θεό ζω κοινοβιακά». Και αμέσως του φανερώθηκε ένας άγγελος και του είπε: «Να μην πας πουθενά, γιατί αύριο θα έρθω για εσένα».

Διδαχή του αββά Μωυσή

Είναι αδύνατο – είπε ο αββάς Μωυσής – να μην ενοχλείται καθόλου ο νους από κακές σκέψεις, καθένας όμως που κυριαρχεί στον εαυτό του μπορεί ή να τις δέχεται και να τις μελετά ή να τις απορρίπτει. 

Όπως δηλαδή το να έρχονται αυτές είναι κάτι που δεν εξαρτάται από εμάς, έτσι και το να τις διώξουμε εξαρτάται από εμάς, και η διόρθωση του νου μας είναι έργο της δικής μας προαίρεσης και προθυμίας.

Γιατί όταν μελετούμε συνεχώς τον νόμο του Θεού και στο στόμα έχουμε διαρκώς ψαλμούς και ύμνους και επιπλέον καταγινόμαστε με νηστείες και αγρυπνίες και θυμόμαστε συνεχώς τα μέλλοντα, τη βασιλεία δηλαδή των ουρανών και τη γέεννα της φωτιάς, αλλά και όλα τα έργα του Θεού, οι κακοί λογισμοί εξασθενούν και δεν βρίσκουν έδαφος.

Η ανταμοιβή είναι ανάλογη με τον κόπο

Λένε για τον Αββά Ησαΐα, πως πήγε κάποτε σε κάποιο κτηματία, που αλώνιζε τα σπαρτά του, και κρατώντας ένα ζεμπίλι του είπε:

– Δος μου, νάχεις την ευχή μου, λίγο σιτάρι. Κι’ αυτός τον κοίταξε καλά-καλά και του απάντησε.

– Γιατί να σου δώσω Γέροντα; μήπως ήλθες κι’ εσύ να με βοηθήσεις στο θέρο;

– Όχι, του απάντησε εκείνος.

– Τότε πως ζητάς να σου δώσω σιτάρι; του λέει ο κτηματίας.

– Όποιος λοιπόν δεν θερίζει, δεν έχει δικαίωμα σε τίποτα; του απάντησε ο Γέροντας.

Ο ανεξίκακος γέροντας

Ο μακάριος αββάς Ζωσιμάς διηγήθηκε ότι κάποιος γέροντας γειτόνευε με ένα κοινόβιο και ήταν πάρα πολύ καλός και πράος, γι’ αυτό και οι μοναχοί του κοινοβίου τον υπεραγαπούσαν και τον σέβονταν. 

Κοντά στον γέροντα έμενε και κάποιος άλλος αδελφός.

 

Μια μέρα που ο γέροντας έλειπε, ο αδελφός, παρακινημένος από τον εχθρό, πήγε, άνοιξε το κελλί του γέροντα, μπήκε μέσα, πήρε όλα τα πράγματα και τα βιβλία του και έφυγε. 

Μετά από λίγο γύρισε ο γέροντας, βρήκε το κελλί του ανοιχτό, μπήκε μέσα και δεν βρήκε τα πράγματά του. Πήγε τότε να πει στον αδελφό τι του συνέβη.

Αγάπησε την ταπείνωση - Αββάς Ησαΐας

Όποιος έχει την ταπεινοφροσύνη, δεν έχει γλώσσα να κάνει παρατήρηση σε κάποιον που δείχνει αμέλεια ή σε άλλον που ζει με αδιαφορία. Ούτε μάτια έχει να κοιτάζει ελαττώματα άλλου, ούτε αυτιά έχει να ακούσει αυτά που δεν ωφελούν την ψυχή του. 

Δεν ασχολείται με κανέναν, παρά μόνο με τις αμαρτίες του, αλλά είναι ειρηνικός προς όλους τους ανθρώπους, για χάρη της εντολής του Θεού και όχι για λόγους φιλίας. 

Αν τώρα κάποιος νηστεύει όλη την εβδομάδα και επιδίδεται σε μεγάλους κόπους έξω από αυτόν τον δρόμο, όλοι οι κόποι του πηγαίνουν χαμένοι.

Τις αμφιταλαντευόμενες ψυχές πρέπει με στοργή να τις παρηγορούμε (Ευεργετινός)

Η μακαρία Συγκλητική έλεγε πρέπει να επαινούμε τις ψυχές που εύκολα εξαντλούνται στον αγώνα του καλού, όπως και τις ψυχές εκείνες που εύκολα απογοητεύονται και πέφτουν σε απόγνωση.

Σ' αυτές τις ψυχές, και το παραμικρό καλό αν παρουσιάσουν, πρέπει να το μεγαλοποιούμε και να το θαυμάζουμε. Έτσι θα τις δώσουμε θάρρος. 

Αντίθετα, τα μεγάλα και σοβαρά σφάλματά τους να τα χαρακτηρίζουμε, ενώπιον τους, ως ελάχιστα και ανάξια λόγου.

Διότι ο διάβολος, που όλα τα διαστρέφει, καταφεύγει στην εξής πανουργία: Στους σπουδαίους και ασκητικούς άνδρες προσπαθεί να αποκρύψει τα αμαρτήματά τους και να τους κάνει να τα λησμονούν, για να τους εμπνεύσει την υπερηφάνεια. 

Από τον βίο του αγίου Παχωμίου

Κάποτε που έπεσε πείνα και η αδελφότητα του μεγάλου Παχωμίου δεν είχε σιτάρι, ή μάλλον δεν υπήρχε σιτάρι σε όλη σχεδόν την Αίγυπτο, ο άγιος έστειλε κάποιον από τους αδελφούς να γυρίσει σε όλες τις πόλεις και τα χωριά ζητώντας να αγοράσει σιτάρι αξίας εκατό χρυσών νομισμάτων. 

Ο αδελφός, αφού γύρισε πολλούς τόπους, έφτασε σε κάποια πόλη που λεγόταν Ερμώθη και εκεί βρήκε έναν άνθρωπο πολύ ευλαβή και θεοφοβούμενο που είχε ακούσει και για τη ζωή του αγίου Παχωμίου και των αδελφών. Αυτός ήταν κρατικός υπάλληλος υπεύθυνος για το σιτάρι του δημοσίου.

Τον πλησίασε λοιπόν ο αδελφός και τον παρακάλεσε να του πουλήσει σιτάρι αξίας εκατό νομισμάτων, αυτός όμως του απάντησε: 

Οι δαίμονες και τα πάθη της ψυχής (Από τον Ευεργετινό)

Κάποιος αδελφός ρώτησε τον αββά Αρσένιο:

Σε παρακαλώ, πάτερ, να μου πεις, πώς γίνεται η ένωση των πονηρών πνευμάτων με την ψυχή, με τρόπο τόσο αφανή, ώστε και να μιλούν ανεπαίσθητα σε αυτήν και να συνδέονται στενά με αυτήν και να της υποδεικνύουν ό,τι θελήσουν; 

Επίσης, πώς συνδέεται με τα πνεύματα αυτά ο νους, έτσι που να είναι αδύνατο χωρίς τη χάρη του Θεού να διακρίνει κανείς τι προέρχεται από την επιβουλή εκείνων και τι από τη δική μας πρόθεση;

Ο γέροντας αποκρίθηκε:

Δεν είναι παράξενο που ένα πνεύμα συνδέεται με άλλο με τρόπο ανεπαίσθητο και, καθώς είναι αόρατο, πλησιάζει και υπαγορεύει στην ψυχή αυτά που την ευχαριστούν. 

Ποια η ανάγκη της νηστείας; Αββάς Μάρκος

Αν θελήσουμε να χορτάσουμε τρώγοντας, θα βαρεθούμε γρήγορα και θα επιθυμήσουμε κάτι άλλο· και όταν και τούτο το φάμε και το χορτάσουμε, και αυτό παρόμοια θα το αποδοκιμάσουμε, όπως το προηγούμενο, και θα το παρατήσουμε. 

Δεν γίνεται δηλαδή, ενόσω χορταίνουμε, να μείνουμε στις ίδιες επιθυμίες που επινοούμε για την ευχαρίστησή μας. Ποιο φαγητό ήταν πιο γλυκό ή πιο εκλεκτό από το μάννα; 

Όταν όμως οι Ισραηλίτες το έφαγαν και το χόρτασαν, καθώς δεν είχαν κάτι καλύτερο να επιθυμήσουν, επιθύμησαν το κατώτερο, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια (Αριθ. 11:5-7). 

Καταλαλιά: θάνατος με το στόμα, θάνατος με το αυτί. (Αγίου Εφραίμ του Σύρου)

Αδελφέ, να μην ανέχεσαι αυτόν που καταλαλεί, ακόμη και αν λέει την αλήθεια, για να μη γίνεις συμμέτοχός του στην καταστροφή. 

Γιατί αν συμβεί να πει κάποιος δίκαια κακό τον βασιλιά που έσφαλε, κανείς από τους παρόντες δεν ανέχεται να ακούσει αυτά που λέγονται εναντίον του βασιλιά. 

Αν όμως σταθεί κανείς και ακούσει, μία τιμωρία αποφασίζεται και για τους δυο: ο ένας θανατώνεται γι’ αυτά που είπε, και ο άλλος επειδή τα άκουσε. 

Μιλά για κάποιον ο ψεύτης και εσύ στρέφεις το αυτί σου σε αυτόν, και τον θάνατο που βγάζει από το στόμα του τον δέχεται η αγκαλιά της ακοής σου· και παίρνοντας το φαρμακερό προζύμι του ψεύδους το ζυμώνεις μέσα σου.