Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ἡ actus purus τοῦ Ρωμαιοκαθολισμοῦ

Γράφει ὁ ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

 

Στὴ σύγχρονη μεγάλη θάλασσα τῆς κοινωνίας, οἱ Ὀρθόδοξοι (ποσοτικὰ καὶ στατιστικὰ) ποὺ ἔχουν ὡς προτεραιότητα σωτηρίας τίς Ἐκκλησιολογικὲς ἀλήθειες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως τὰ Δόγματα, τίς Κανονικὲς Συνόδους μὲ τίς ἀποφάσεις των καὶ τὴν Πατερικὴ παράδοση, χωρὶς οἰκουμενιστικὲς «προσαρμογές», εἶναι ὀλίγοι (μικρὸ ποίμνιο)∙ μιὰ μικρή - σωτήρια νησῖδα στὴ θάλασσα αὐτή.
 

Οἱ ποιμαντικὲς δομὲς τῶν οἰκουμενιστῶν ἐπισκόπων, προσαρμόζουν τίς σχέσεις τῶν πιστῶν μὲ τοὺς Ἁγίους σὲ «αὐτονομημένα» αἰτήματα σωτηρίας, ὅπως: Εὐόδωση στὶς ἐργασίες, πετυχημένοι γάμοι - τεκνογονία, ἰάσεις νοσημάτων, ἀπαλλαγῇ ἐκ τῶν παθῶν κ.λ.π.
 

Οἱ ἀτομικοὶ στόχοι, ἔστω καὶ μὲ σκληροὺς ἀσκητικοὺς ἀγῶνες, μακριὰ ἀπὸ τὴν καθολικότητα καὶ τὴν ἀλήθεια ποὺ πρεσβεύει (διαχρονικὰ) ἡ Ἐκκλησία, δὲν σώζουν.
 

Συντελεῖται ὁ ἁγιασμὸς τοῦ πιστοῦ (ὀρθοδόξου), κληρικοῦ, λαϊκοῦ ἢ μοναχοῦ, ὅταν ἀποδέχεται συνύπαρξη Ὀρθοδοξίας καὶ αἱρέσεως (οἰκουμενισμοῦ) μέσα στὴν Ἐκκλησία; Ὑπηρετοῦν τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας τους, ὅταν κλείνουν τὰ μάτια μπροστὰ στὴν αἵρεση «οἰκουμενισμός», ὁ ὁποῖος μὲ «συνοδικὴ» κατοχύρωση στὴν Κρήτη, ἔχει καταστρέψει τὴν Ὀρθόδοξη ἀδελφικὴ κοινωνία μέσα στὴν Ἐκκλησία; Ἀσφαλῶς, ὄχι!
 

Δὲν ἀμφισβητήσαμε ποτὲ στὴ σφαῖρα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς τοὺς πνευματικοὺς Πατέρες, ὅταν συνεχίζουν τὸ ἔργο καὶ τὴν διδασκαλία τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων∙ οὔτε ἀμφισβητοῦμε τὴν προσφυγὴ στοὺς Ἁγίους καὶ τὰ θεμιτὰ αἰτήματα τῶν πιστῶν. Ὅλα αὐτὰ ὅμως συγκρατοῦνται στὸ σημεῖο ὅπου ἡ βάση εἶναι ἡ ὀρθὴ πίστη - ἐκκλησιολογία καὶ ἡ ὑπακοὴ στοὺς ἱεροὺς κανόνες. Ὀρθὴ πίστη, ὀρθὴ ἐκκλησιολογία καὶ ὑπακοὴ στὴν διαχρονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι οἱ ἀντηρίδες τῆς σωτηρίας.
 

Οἱ οἰκουμενιστὲς ἐπίσκοποι ἐπιθυμοῦν νὰ κρημνίσουν τὰ ὅρια ποὺ διαμόρφωσαν (διαχρονικὰ) οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, πιστεύοντας (δυστυχῶς), ὅτι ἔτσι θὰ κάνει ἡ Ἐκκλησία αἰσθητῆ τὴν παρουσία της στὸ σύγχρονο κόσμο. Οἱ πνευματικοί - γέροντες καὶ οἱ Ι. Μονές, ὑποκύπτουν στὶς ἀπαιτήσεις τῶν οἰκουμενιστῶν (ὡς «ὑπακοὴ» στὴν Ἐκκλησία!), φοβούμενοι αὐτοέκφραση ἐναντίον τῆς αἱρέσεως «οἰκουμενισμός». Ὑπάρχουν, ὅμως, δόξα τῷ Θεῷ καὶ γέροντες καὶ οἱ Ἱ. Μονές, ποὺ κινοῦνται ἐναντίον τῆς αἱρέσεως στὰ ὅρια συμπεριφορᾶς τῶν Ἱ. Κανόνων.
 

Ὁ λόγος τῶν σημερινῶν ποιμένων δὲν εἶναι χαρισματικός, προφητικός, ἐλεγκτικός, μέσα στὶς φωνές: τοῦ κράτους, τῶν συνδικάτων, τῶν πολιτικῶν κομμάτων, τῆς δημόσιας διοίκησης, τοῦ ραδιοφώνου - τηλεοράσεως, τοῦ ἀθλητισμοῦ, τοῦ Τύπου κ.λ.π.
 

Ἔτσι, στὸ σημερινὸ φάσμα τῆς κοινωνίας, ἡ σωτήρια βαθύτερη σφαῖρα τῶν ἐμπειριῶν - βιωμάτων τῆς Ἐκκλησίας ἀπωθεῖται στὸ περιθώριο. Παράδειγμα καὶ ὁ τοπικὸς Τύπος της πόλις μου (Βόλος), ποὺ ἀγνοεῖ-μηδενίζει, ἐδῶ καὶ πολὺ καιρό, τὰ Ὀρθόδοξα ἀντι-οἰκουμενιστικὰ ἄρθρα, ποὺ ὄφειλε νὰ τὰ δημοσιεύει, δεοντολογικά, ὡς μιὰ θετικοποιητικὴ δημοκρατικὴ στάση.
 

Αὐτὴ ἡ ἔκλειψη τοῦ ἀντι-αἱρετικοῦ λόγου, ἀντιπαρατίθεται στὰ ὀρθόδοξα βιώματα πλήθους κατοίκων τῆς Μαγνησίας - Ι. Μ.. Δημητριάδος.
 

Ἄς διενεργήσουν «γκάλοπ» μὲ ἔντονο θεολογικὸ χαρακτῆρα καὶ θὰ τὸ διαπιστώσουν. Ἡ οἰκουμενιστικὴ διαλεκτική τους θεωρεῖ, δυστυχῶς, «σχισματικούς».
 

Ἐδῶ καὶ χρόνια, στοὺς κατανυκτικοὺς Ἑσπερινούς της Ι. Μ.. Δημητριάδος, οὐδέποτε ἀναλύθηκε ἡ πνευματικὴ τοποθέτηση - προσφορὰ τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ (Β΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν) κατὰ τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμού∙ τὴν Κυριακὴ αὐτή, ὅπου ἡ Ἐκκλησία προβάλλει μὲ ἔμφαση τὸν ὀρθό, διαφωτιστικὸ λόγο τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὡς τὴν φυσικὴ συνέχεια τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας.
 

Οἱ εὐθύνες βαρύνουν καὶ τὸ σύγχρονο «φοβικὸ» πλήρωμα, ὡς γνήσιο τέκνο τοῦ «σύγχρονου» πολιτισμοῦ, τὸ ὁποῖο δὲν ἔχει ἐξορύξει (ἀκόμη) τὸ φρόνημα καὶ τὴν πρακτικὴ τοῦ 15ου Κανόνα τῆς Α-Β Συνόδου ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ πλήρωμα, ναὶ μέν, ἀποδίδει συνειδησιακὴ μομφὴ στοὺς οἰκουμενιστὲς ἐπισκόπους καὶ στὴν αἵρεση, ἀλλὰ δὲν προβαίνει (συλλογικὰ) στὴν ἀποδοκιμασία - καταγγελία τοῦ οἰκουμενισμοῦ.
 

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀπαντᾷ (διαχρονικὰ) σ᾿ ὅλους ἐκείνους ποὺ ὑποτιμοῦν τίς δογματικὲς διαφορές: «Οὐ μικρὸν ἐν τοῖς περὶ Θεοῦ τὸ παραμικρόν» (Συγγράμματα, Α΄, σελ. 24).
 

Νὰ θυμίσουμε ὅτι ὁ Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἡ μεγάλη αὐτὴ θεολογικὴ μορφὴ καὶ μέγας ἐκκλησιολογικός - ἐκκλησιαστικὸς ἡγέτης, ὑπερασπίσθηκε τὴν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα - θεολογία σὲ δύο πεδία: α) στὴ διδασκαλία περὶ Ἁγίου Πνεύματος καὶ β) στὸ μέγα πνευματικὸ κίνημα ὑπὲρ «τῆς θεολογίας τοῦ Ἡσυχασμοῦ».
 

Ἡ «λογικὴ» ἀπ᾿ ἀρχῆς σημάδεψε τὴ Δύση, διότι εἶναι θρέμμα (ἡ Δύση) τοῦ φιλοσοφικοῦ οὑμανισμοῦ, μιᾶς φιλοσοφικῆς γνωσιολογίας στηριζομένης στὸν Ἀριστοτέλη.
 

Δὲν εἶναι τυχαῖο, ὅτι ὁ Θωμᾶς Ἀκινάτης πραγματοποίησε προσαρμογὴ τῆς Χριστιανικῆς σκέψης στὶς ἀριστοτελικὲς ἔννοιες καὶ ἀντίστροφα∙ ἔτσι δημιουργήθηκε ἡ actus purus τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ καὶ ἡ αἵρεση τοῦ Filioque.
 

Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι τὸ νῆμα Ἑρμηνείας περὶ «ἐκπορεύσεως καὶ πέμψῃς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» ὁδηγεῖ στὸ θέμα «περὶ τῆς οὐσίας καὶ ἐνεργείας» στὸν Θεό∙ γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ διάλογος Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ μὲ τὸν σχολαστικὸ (δυτικὸ) στὴ σκέψη Βαρλαὰμ ἄρχισε ἀπὸ τὸ Filioque καὶ ἔφθασε στὸν προβληματισμό: Ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστη ἢ κτιστή; Γιὰ νὰ ἀντιληφθοῦμε σὲ βάθος τίς αἱρέσεις, πρέπει νὰ ἐμβαθύνουμε (πρῶτα) στὴ σωτήρια θεολογία τῶν Πατέρων. Ἰδού, σύντομα, τί λέγουν καὶ οἱ Βαρλααμίτες - Ἀκινδυνιαστές.
 

Α) Filiogue= Ἐκπόρευση αἰώνια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἀπὸ τὸν Υἱό. Αὐτὴ εἶναι ἡ αἵρεση τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, ποὺ ὁδήγησε στὸ ὁριστικὸ σχίσμα μεταξὺ Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας καὶ Δυτικῆς.
 

Ἡ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΣΗ: Τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται προαιώνια μόνο ἀπὸ τὸν Πατέρα, ἐνῶ ἀποστέλλεται καὶ φανερώνεται ἐν χρόνῳ στὸν κόσμο ἀπὸ τὸν Υἱὸ (Ἰω. 15, 26).
 

Β) actus purus= Δέχονται οἱ Ρωμαιοκαθολικοί, ὅτι ἡ ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ ταυτίζεται ἀπολύτως μὲ τὴν καθαρὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, γι᾿ αὐτὸ καὶ οἱ ἄνθρωποι ἔρχονται σὲ σχέση - κοινωνία μὲ κτιστὲς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι μὲ τὴν actus purus = καθαρὴ ἐνέργεια.
 

ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ (Διαχρονικὰ) ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ:
 

α) Ἁγ. Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής: Ἀπὸ τῆς ἐνεργείας ἡ ἑκάστου φύσις χαρακτηρίζεται, τῆς μὲν ἀκτίστου ἐνεργείας, ἄκτιστον δεικνυούσης φύσιν, κτιστὴν δέ, τῆς κτιστῆς».
 

β) Μ. Βασίλειος: Ἡμεῖς ἐκ τῶν ἐνεργειῶν γνωρίζειν λέγομεν τὸν Θεόν, τὴ δὲ οὐσία αὐτοῦ προσεγγίζειν οὐχ ὑπισχνούμεθα∙ αἱ μὲν γὰρ ἐνέργειαι αὐτοῦ πρὸς ἡμᾶς καταβαίνουσιν, ἡ δὲ οὐσία αὐτοῦ μένει ἀπρόσιτος» (Λόγος κατ᾿ Εὐνομίου).
 

Ἐπίσης: «Ἡ τοῦ Θεοῦ ἄκτιστος ἐνέργεια... οὐ χρονικῶς μόνον, ἀλλὰ καὶ πληθυντικῶς προάγεται, ἀναλόγως τοῖς μετέχουσι χορηγουμένη, καὶ κατὰ τὴν  ἐπιτηδειότητα τῶν ὑποδεχομένων ἐπὶ μᾶλλον καὶ ἧττον ἐνιεῖσα τὴν θεοποιὸν λαμπρότητα» (κεφ. ξθ΄,  τῶν θεολογικῶν).
 

γ) Ἁγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «Ἡ μὲν θεία ὑπερουσιότης οὐδέποτε πληθυντικῶς καλεῖται∙ ἡ δὲ τοῦ Θεοῦ θεία καὶ ἄκτιστος χάρις καὶ ἐνέργεια μεριζομένη ἀμερίστως, κατ᾿ εἰκόνα τῆς ἡλιακῆς ἀκτῖνος, ἢ καὶ θερμαίνει καὶ φωτίζει καὶ ζωοποιεῖ καὶ αὔξει, τοῖς τε λαμπομένοις τὴν οἰκείαν ἐνίησι λαμπρότητα, καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς τῶν ὁρώντων ἐπιφαίνεται, κατὰ ταύτην γοὺν ὡς κατ᾿ ἀμυδρὰν εἰκόνα, καὶ ἡ θεία τοῦ Θεοῦ ἐνέργεια, οὐ μία μόνον, ἀλλὰ καὶ πολλαὶ καλοῦνται...»....
 

δ) Γέροντας Ἐφραὶμ Φιλοθεΐτης - Ἀριζόνας: «Ὅταν οἱ Δυτικοὶ ταυτίζουν εἰς τὸν θεὸν οὐσίαν καὶ ἐνέργεια, δημιουργοῦν οὐσιαστικῶς ἀδιέξοδο. Ἐὰν ὁ Θεὸς εἶναι ἀπρόσιτος καὶ κατὰ τὴν οὐσία καὶ κατὰ τίς ἐνέργειες, τότε οἱ ἄνθρωποι δὲν ἠμποροῦν νὰ ἐπικοινωνήσουν ἀληθινὰ μαζί του. Νὰ εἰσέλθουν στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ δὲν γίνεται∙ νὰ σωθοῦν μὲ τίς κτιστὲς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, ὅπως τίς θεωροῦν οἱ Λατῖνοι, πάλι δὲν γίνεται.  Τὰ δογματικά τους ἄρα θεμέλια δὲν ἐπιτρέπουν στὸν πιστὸ νὰ στηρίξῃ ἐπὶ τοῦ ἀσφαλοῦς τὴν δυνατότητα τῆς πραγματικῆς σωτηρίας του, καθὼς τὴν προσέφερε ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς.
 

Ὁ θεολόγος νοῦς τοῦ ἁγίου Γρηγορίου (Παλαμᾶ) ἔκαμε διάκριση μεταξὺ «οὐσίας καὶ ἐνεργείας εἰς τὸν Θεὸν» καὶ ἐδίδαξε ὅτι ὁ «ἀκατάληπτος καὶ ἀπερινόητος κατὰ τὴν οὐσίαν Θεὸς καθίσταται προσιτὸς εἰς τοὺς ἀνθρώπους διὰ τῶν ἐνεργειῶν του. Ὁ ἄνθρωπος μετέχων τῶν θείων ἐνεργειῶν ἢ τῆς θείας χάριτος λαμβάνει κατὰ χάριν ὅ,τι ὁ Θεὸς κατέχει κατ᾿ οὐσίαν» (Περιοδικὸ «ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ», 1974, ἀριθ. 1).
 

ε) Καθηγητὴς Π. Χρήστου: «Ἡ σωτηρία λοιπὸν τοῦ ἀνθρώπου εἶναι πραγματική, διότι ὁ ἄνθρωπος καθίσταται Θεὸς κατὰ πάντα πλὴν κατ᾿ οὐσίαν».
 

ΣΧΟΛΙΟ: Κλείνοντας τὴ μικρὴ αὐτὴ ἐργασία, αἰσθανόμαστε ὑπερηφάνεια (Ὀρθόδοξη) γιὰ τὴν πνευματική - ἀνεκτίμητη κληρονομιὰ ποὺ μᾶς ἄφησε ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Μᾶς ἄφησε τὴν διαχρονικὴ Πατερικὴ Ὀρθόδοξη παράδοση, ζωντανὴ καὶ κρυστάλλινη, ὡς ὁδηγὸ στὶς ἀφάνταστες δυσχέρειες ποὺ δημιουργεῖ ὁ οἰκουμενισμὸς καὶ οἱ οἰκουμενιστὲς ἐπίσκοποι. Δυστυχῶς, ὀλίγοι ἱεράρχες καὶ κληρικοὶ προβάλλουν μὲ ἰδιαίτερη μέριμνα τὸ σωτήριο ἔργο τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἔναντι τοῦ Παπισμοῦ καὶ κατὰ προέκτασιν ἔναντι τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ἔναντι τῶν κακοδοξιῶν τῆς Δύσεως.

 

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος