Δημήτρης Νατσιός: Παιδεία ὄχι μόνο γιά πολῖτες, ἀλλά καί γιά ...ὁπλῖτες

 

Γράφει ὁ Δημήτρης Νατσιός 

 

"Εἴμαστε ἐκεῖνοι γιὰ τοὺς ὁποίους μᾶς ἔλεγαν οἱ γονεῖς μᾶς νὰ μὴν τοὺς κάνουμε παρέα".
Σὲ τοῖχο λυκείου τῶν Ἀθηνῶν

Στὸ σχολικὸ βιβλίο "Νεοελληνικὴ γλῶσσα" της Α' Γυμνασίου, στὸ "τετράδιο ἐργασιῶν" (σελ. 71), φιλοξενεῖται κείμενο τὸ ὁποῖο δημοσιεύτηκε στὴν ἐφ. "ΤΟ ΒΗΜΑ", τὸ 2003. Διαβάζω: "Οὐσιαστικὰ τὸ σχολεῖο τοῦ μέλλοντος θὰ εἶναι μιὰ μορφωτικὴ ὑπηρεσία, ὅπου τὸ κάθε παιδὶ θὰ μαθαίνει μόνο του ἀπὸ τὸν ὑπολογιστή, ὑποβοηθούμενο ἀπὸ ἕναν ὑποβαθμισμένο βοηθὸ μάθησης, ἐπιφορτισμένο κυρίως μὲ τεχνικῆς φύσεως προβλήματα. 

 

Τὰ παιδιὰ ποὺ ἔχουν ὑπολογιστὴ στὸ σπίτι θὰ μποροῦν νὰ παρακολουθοῦν ἀποκεί (ἔτσι μιὰ λέξη...ἀποκεί), χωρὶς νὰ εἶναι ἀπαραίτητη ἡ καθημερινὴ παρουσία στὸ σχολεῖο, ἀφοῦ ἔτσι κι ἀλλιῶς οἱ ἠλεκτρονικὲς βάσεις δεδομένων θὰ εἶναι online σὲ 24ωρη βάση...".... Τὰ βιβλία εἰσῆλθαν στὴν ἐκπαίδευση τὸ 2006, ἄρα, μετὰ ἀπὸ 16 χρόνια, ἡ τότε ἀπίθανη πρόβλεψη πραγματοποιήθηκε ἐν μέσῳ πανδημίας καὶ θὰ συνεχιστεῖ, γιατί πάντοτε θὰ ἐπικρέμεται ἀπὸ δῶ καὶ στὸ ἑξῆς καὶ μιὰ ἀπειλὴ πάνω ἀπὸ τὰ κεφάλια μας. Λιμοί, λοιμοί, πόλεμοι καὶ καταποντισμοὶ εἶναι τὸ καθημερινὸ τηλεοπτικό... ἐδεσματολόγιο.
 

Πρόσφατα συζητοῦσα μὲ νέο γονέα. Τὰ παιδιά του φοιτοῦν στὸ νηπιαγωγεῖο καὶ στὸ δημοτικό. Στὰ ὅρια τῆς ἀπελπισίας ὁ ἄνθρωπος. "Δὲν ξεκολλοῦν ἀπὸ τὸ κινητὸ ἢ τὸ διαδίκτυο". "Τὰ μόνα παιχνίδια ποὺ τὰ συναρπάζουν εἶναι τὰ ἠλεκτρονικά". "Καθηλώνονται ὧρες μπροστὰ στὴν ὀθόνη". 

 

Τὸν ρώτησα πῶς τὸ ἀντιμετωπίζει. Ἔριξε τὸ βάρος καὶ τὴν εὐθύνη στὴν σύζυγό του, ἡ ἀρχαία, συνομήλικος τῆς ἱστορίας τοῦ ἀνθρώπου, πρόφαση καὶ πάλι στὸ προσκήνιο. " Ἡ γυνὴ ἤν ἔδωκας μετ' ἐμοῦ, αὕτη μοὶ ἔδωκεν ἀπὸ τοῦ ξύλου, καὶ ἔφαγον...".... Ὁ ἴδιος περιορίζεται στὰ γνωστὰ συμβουλευτικὰ  ἀερολογήματα τοῦ τύπου "δὲν εἶναι σωστό", "θὰ χαλάσεις τὰ μάτια σου",  καὶ τὰ "πρέπει", ποὺ καμμία ἀξία δὲν ἔχουν οὔτε νουθετοῦν, διότι δὲν διδάσκει τὸ "πρέπει", ἀπρόσωπο ρῆμα ἐξάλλου, ἀλλὰ τὸ "πρέπον", τὸ ὁποῖο εἶναι μετοχή, δηλαδὴ τὸ παράδειγμα. Τί νὰ κερδίσεις, ὅταν μὲ τὰ λόγια ράβεις, ἐνῶ μὲ τίς πράξεις ξηλώνεις....
 

Εἶναι πιὰ χαμένη ὑπόθεση καὶ νομίζω ὅτι μεγαλώνει μιὰ γενιὰ ποὺ δὲν θὰ σκέφτεται μὲ λέξεις καὶ ἔννοιες, ἀλλὰ μὲ εἰκόνες καὶ κινούμενα σχέδια. Ἐλάχιστα παιδιὰ θὰ σκύβουν μὲ προσοχὴ νὰ διαβάσουν ἕνα καλὸ βιβλίο, ἀκόμη καὶ ἡ ὑποχρεωτικὴ σχολικὴ ἀνάγνωση γίνεται μὲ μεγάλη δυσφορία καὶ μὲ  συνεχὲς παρακαλητὸ ἀπὸ τοὺς γονεῖς. 

 

Τὸ βλέπω καὶ στοὺς μαθητές μου, ὅταν τοὺς ἀναθέτω νὰ μελετήσουν στὸ σπίτι ἕνα κεφάλαιο τῆς ἱστορίας, ἀπὸ τὰ παλιὰ βεβαίως βιβλία, πρὸ τοῦ 2006, γιατί τὰ νέα εἶναι κακογραμμένα, δυσνόητα καὶ "πανδύσκολα"- λέξη ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ μαθητές, γιατί νομίζουν ὅτι εἶναι ἀντίθετη τοῦ πανεύκολου-γιὰ παιδιὰ Στ᾿ δημοτικοῦ. Ἡ πρώτη φράση ποὺ ἐκστομίζουν εἶναι "ὅλο, κύριε!!". Δὲν τὸ χρεώνω στὰ παιδιά, ἀλλὰ ὅπως στρώνει κανεὶς ἔτσι κοιμᾷται. Καὶ μιὰ καὶ μιλᾶμε γιὰ τὴν ἱστορία, ὅπως προσφυῶς γράφτηκε, γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν συνοχή τους οἱ κοινωνίες μὲ μνήμη χρησιμοποιοῦν τὴν ἱστορία καὶ οἱ κοινωνίες χωρὶς μνήμη τὴν ἐπικοινωνία, καταλήγοντας στὴν νεολαία τῶν βαρβάρων τῆς διαδικτυακῆς ἐποχῆς.
 

Μᾶς ἀπειλοῦν νυχθημερὸν οἱ Τοῦρκοι, ἔχουν ἀφηνιάσει, θυμίζει ἡ προκλητικότητα, τὰ ψεύδῃ καὶ οἱ ἀναίσχυντες αἰτιάσεις τους ἐποχὴ Μουσολίνι, ὅταν ὁ κρανιοκενὴς φασίστας τῆς Ρώμης, ἐπινοοῦσε τίς ἄθλιες προπαγάνδες του κατὰ τῆς πατρίδας. Ἐπίσημο δόγμα μας εἶναι ὅτι "ἀνήκομεν εἰς τὴν Δύσιν", εἴμαστε στὴν σωστὴ πλευρὰ τῆς ἱστορίας. 

 

Μᾶς διαφεύγει κάτι. Ἡ Δύση δὲν ἀπειλεῖται ἀπὸ ἕνα φιλοπόλεμο, μωαμεθανικό, φυλετικὸ ὄγκο. Δὲν κινδυνεύει ἡ Δανία οὔτε ἡ Ὁλλανδία ἀπὸ τὰ ἀσκέρια τοῦ Ἐρντογάν. "Ἄγγλος ἢ Γερμανὸς ἢ Γάλλος δύναται νὰ εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικὸς ἢ ἄθεος ἢ ὁτιδήποτε", κατὰ τὸν Παπαδιαμάντη. Σὲ τοῦτα τὰ ματωμένα χώματα δὲν ἀρκεῖ νὰ εἴμαστε μόνο πολῖτες, κοσμοπολῖτες καὶ ὅ,τι ἄλλο ἐπιπολάζει στὴν ἀσπαίρουσα οἰκουμένη, νὰ παρέχουμε χυλώδη ἐκπαίδευση σὲ αὐριανοὺς καταναλωτές, λεπτεπίλεπτους ζητωκραυγαστὲς τῆς πολυπολιτισμικῆς ἀπάτης. 

 

Ἡ πατρίδα θέλει "ἐδῶ καὶ τώρα" πεπαιδευμένους πολῖτες ποὺ νὰ εἶναι συγχρόνως καὶ ὁπλῖτες. Δὲν προασπίζουν τὴν ἐθνικὴ ἀνεξαρτησία καὶ τὴν ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα μόνο οἱ ἔνοπλες δυνάμεις. Τίς προασπίζει ὁ λαὸς μὲ τὴν ὁμηρικὴ καὶ θουκυδίδεια ἔννοια. Ὄχι ὁ φιλοπόλεμος λαός, ἀλλὰ ὁ ψυχικὰ ἀρματωμένος, ἡ νηφάλιος, ὁ φωτισμένος. Καὶ αὐτό μας τὸ παρέχει ἡ Παιδεία, ἡ ἔσχατη γραμμὴ ἄμυνας τῶν Ἑλλήνων. 

 

Αὐτὴ ὅμως εἶναι ἡ τραγωδία μας. "Μᾶλλον πεφόβημαι τὰς οἰκείας ἡμῶν ἁμαρτίας ἢ τὰς τῶν ἐναντίων διανοίας", περισσότερο φοβοῦμαι τὰ δικά μας σφάλματα, παρὰ τὰ σχέδια τῶν ἐχθρῶν, θὰ γράψει καὶ ὁ ἀρχαῖος λόγος. Μὲ σχολεῖο "μορφωτικὴ ὑπηρεσία", ἕνα εἴδους ΚΕΠ, μὲ δάσκαλο "βοηθὸ μάθησης", αὐτολογοκρινόμενο καὶ τετρομαγμένο, τὸ νὰ μιλήσεις γιὰ αὐριανὸ ὁπλίτη-πολίτη ἀκούγεται τοὐλάχιστον γραφικό.  

 

Νὰ θυμίσω καὶ πάλι τί ἀπάντησε ὁ Παλαμᾶς τὸ 1903, ὅταν ἐρωτήθηκε γιὰ τὸ ποιά εἶναι ἡ κατεπείγουσα ἀνάγκη "διὰ τὸ ἑλληνικὸν κράτος ἐπὶ τῷ νέῳ ἔτει";  

 

Ἀπάντησε "τὸ στρατιωτικὸ δυνάμωμα τοῦ τόπου καὶ ἀνθρώπων ἀπόχτημα. Καὶ τοὺς ἀνθρώπους μας τοὺς δίνει ἡ Παιδεία". Μὲ νέους ποὺ εἶναι συνδεδεμένοι ὁλημερὶς καὶ ὀλονυχτὶς "ἀποκεί", ἀπὸ τὸ σπίτι μὲ τὴν μορφωτικὴ ὑπηρεσία τοῦ ὑπουργείου δεξιοτήτων, πῶς θὰ φτάσουμε στὸ "ἀπόχτημα ἀνθρώπων", πολιτῶν ποὺ θὰ ὁπλίζουν τ᾿ ἅρματα  κατὰ τῆς λυσσασμένης ὕαινας τῆς ἀνατολῆς;

Δημήτρης Νατσιός
δάσκαλος-Κιλκίς

________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»