Στὶς 17 Μαΐου 2002 κυκλοφόρησε εἴδηση μὲ τίτλο Αὐτοκτονία 14χρονου: Ἄγριο bullying λίγες ὧρες πρὶν πεθάνει1.
Ὁ συντάκτης τοῦ ἄρθρου ἔγραψε τὰ ἑξῆς:
Ὁ συντάκτης τοῦ ἄρθρου ἔγραψε τὰ ἑξῆς:
«Σοκαριστικὲς μαρτυρίες ἔρχονται στὸ φῶς τῆς δημοσιότητας γιὰ τὴν αὐτοκτονία τοῦ 14χρονου ἀγοριοῦ στὰ Κάτω Πατήσια ποὺ ἀποκαλύπτουν ὅτι τὸ παιδὶ φέρεται νὰ δεχόταν ἄγριο bullying. Τὰ νέα στοιχεῖα ἔρχονται στὸ φῶς τὴν ὥρα ποὺ ὅπως ἔγραψε τὸ dikastiko.gr, ἡ Εἰσαγγελία διέταξε κατεπείγουσα ἔρευνα γιὰ τὸν θάνατό του».Ὡς ἐκ τούτου, ἡ ὑπόθεση αὐτὴ ὁμοιάζει μὲ τὴν αὐτοκτονία τοῦ Βαγγέλη Γιακουμάκη, φοιτητῆ στὴ Γαλακτοκομικὴ Σχολὴ Ἰωαννίνων (εἶχε βρεθεῖ νεκρὸς στὶς 15.3.2015).
Στὶς 21.3.2015 ὁ γράφων εἶχε ἀποστείλει στὴν ἐφημερίδα «Ἡ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο «Ἡ πολλαπλὴ ποινικοδικαιικὴ ἀνάγνωση τῆς αὐτοκτονίας (;) Γιακουμάκη», μέσῳ τοῦ ὁποίου προσπαθοῦσε νὰ φωτίσει ἐξ ἐπόψεως Ποινικοῦ Δικαίου τίς κρίσιμες πτυχὲς τοῦ περιστατικοῦ ποὺ εἶχε συγκλονίσει τὸ πανελλήνιον.
Ὡστόσο, ἡ ἐν λόγῳ ἐφημερίδα εἶχε κρίνει τὸ κείμενο μὴ δημοσιεύσιμο. Σημειωτέον ὅτι Ἡ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ οὐδέποτε δέχθηκε μέχρι σήμερα νὰ δημοσιεύσει ὁποιοδήποτε κείμενο τοῦ γράφοντος σχετικὸ μὲ ποινικὸ ἢ ἄλλης φύσεως ζήτημα.
Μὲ ἀφορμὴ τὸ νέο περιστατικὸ αὐτοκτονίας ποὺ εἶδε τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Β. Γιακουμάκη, παρατίθεται ἐδῶ τὸ ἀδημοσίευτο σχόλιο ὑπὸ τὴν μορφὴ ἀκριβῶς ποὺ εἶχε ἀποσταλεῖ στὴν ἐφημερίδα (πρὸς διευκόλυνση τοῦ μὴ νομικοῦ ἀναγνώστη ἔχουν προστεθεῖ μόνο οἱ παραπομπὲς στὶς ἀναφερόμενες διατάξεις τοῦ Ποινικοῦ Κώδικα):
Ἡ πολλαπλὴ ποινικοδικαιικὴ ἀνάγνωση τῆς αὐτοκτονίας (;) Γιακουμάκη
Τοῦ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΒΑΘΙΩΤΗ (*)
Ὑποστηρίχθηκε ἀπὸ κάποιους ὅτι, ἂν o θάνατος τοῦ Βαγγέλη Γιακουμάκη ὀφείλεται σὲ αὐτοκτονία, δὲν μποροῦν νὰ ἀναζητηθοῦν ποινικὲς εὐθύνες τρίτων προσώπων, διότι δὲν συντρέχει οὔτε κατάπειση σὲ αὐτοκτονία οὔτε παροχὴ βοήθειας κατὰ τὴν τέλεσή της, ὅπως ἀπαιτεῖται σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 301 Πκ2. Ἡ ἄποψη αὐτή, ὅμως, παραβλέπει τὴ δυνατότητα ἄλλων δυνατῶν ἀναγνώσεων τοῦ συγκεκριμένου περιστατικοῦ. Εἰδικότερα:
Μὲ ἀφορμὴ τὸ νέο περιστατικὸ αὐτοκτονίας ποὺ εἶδε τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Β. Γιακουμάκη, παρατίθεται ἐδῶ τὸ ἀδημοσίευτο σχόλιο ὑπὸ τὴν μορφὴ ἀκριβῶς ποὺ εἶχε ἀποσταλεῖ στὴν ἐφημερίδα (πρὸς διευκόλυνση τοῦ μὴ νομικοῦ ἀναγνώστη ἔχουν προστεθεῖ μόνο οἱ παραπομπὲς στὶς ἀναφερόμενες διατάξεις τοῦ Ποινικοῦ Κώδικα):
Ἡ πολλαπλὴ ποινικοδικαιικὴ ἀνάγνωση τῆς αὐτοκτονίας (;) Γιακουμάκη
Τοῦ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΒΑΘΙΩΤΗ (*)
Ὑποστηρίχθηκε ἀπὸ κάποιους ὅτι, ἂν o θάνατος τοῦ Βαγγέλη Γιακουμάκη ὀφείλεται σὲ αὐτοκτονία, δὲν μποροῦν νὰ ἀναζητηθοῦν ποινικὲς εὐθύνες τρίτων προσώπων, διότι δὲν συντρέχει οὔτε κατάπειση σὲ αὐτοκτονία οὔτε παροχὴ βοήθειας κατὰ τὴν τέλεσή της, ὅπως ἀπαιτεῖται σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 301 Πκ2. Ἡ ἄποψη αὐτή, ὅμως, παραβλέπει τὴ δυνατότητα ἄλλων δυνατῶν ἀναγνώσεων τοῦ συγκεκριμένου περιστατικοῦ. Εἰδικότερα:
Ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ τὴ στοιχειοθέτηση τῆς συμμετοχῆς σὲ αὐτοκτονία εἶναι νὰ ἔχει λάβει τὸ θῦμα συνειδητὰ καὶ ἐλεύθερα τὴν ἀπόφαση νὰ τερματίσει τὴ ζωή του. Ἄν, ὅμως, ἡ ἀπόφασή του αὐτὴ εἶναι προϊὸν ἐλαττωματικῆς βούλησης, π.χ. ἐπειδὴ στηρίχθηκε σὲ πλάνη ὡς πρὸς τὴ βλαπτικότητα τῆς πράξης του ἢ σὲ ψυχικὴ πίεση λόγῳ ἀπειλῶν ἢ σωματικῆς βίας, τότε δι᾿ ἐνεργείας συμμετοχὴ τρίτου σὲ αὐτοκτονία δὲν εἶναι νοητή.
Ἀντ᾿ αὐτῆς, τίθεται ζήτημα ἀνθρωποκτονίας ἐκ προθέσεως ἐκ μέρους ἐκείνου ποὺ ὕπουλα δημιούργησε τὴν πλάνη ἤ, ἀντιστοίχως, τὴν ψυχικὴ πίεση εἰς βάρος τοῦ θύματος. Ἀποκαλεῖται δὲ αὐτὸς ὁ ὑποκρυπτόμενος δράστης ἔμμεσος αὐτουργὸς ἀνθρωποκτονίας ἐκ προθέσεως, διότι δὲν τέλεσε τὸ ἔγκλημα ἄμεσα, μὲ τὰ ἴδια του τὰ χέρια, ἀλλὰ ἔμμεσα, χρησιμοποιῶντας ὡς ὑποχείριο-ὄργανό του τὸ θῦμα, τὸ ὁποῖο ἐξώθησε στὴν αὐτοκτονία, ἔχοντας ἀποκτήσει ἔναντι αὐτοῦ γνωστικὴ ἢ βουλητικὴ κυριαρχία.
Ὡς ἐκ τούτου, ἡ ἐν λόγῳ αὐτοκτονία θὰ χρεωθεῖ στὸν ὑποκρυπτόμενο ὡς ἐκ προθέσεως ἀνθρωποκτονία κατ᾿ ἄρθρο 299 παρ. 1 Πκ3. Τέτοιος ἔμμεσος αὐτουργὸς ἀνθρωποκτονίας ἐκ προθέσεως δυνάμει βουλητικῆς κυριαρχίας εἶναι, κατὰ τὸ κλασικὸ παράδειγμα, καὶ ὅποιος βασανίζει συστηματικῶς ἕναν κρατούμενο, ὁ ὁποῖος, προκειμένου νὰ ἀποφύγει τὸν ἐκ νέου βασανισμό του, αὐτοκτονεῖ στὸ κελλί του κόβοντας τίς φλέβες του.
Ἀντίστοιχα ἐνδέχεται νὰ ἰσχύουν καὶ στὴν περίπτωση τοῦ Βαγγέλη Γιακουμάκη, ἐφόσον ἀποδειχθεῖ ὅτι αὐτὸς αὐτοκτόνησε γιὰ νὰ ἀποφύγει τὴν ἐπανάληψη τῆς κακομεταχείρισής του καὶ ὑπὸ τὴν αἵρεση ὅτι πληροῦνται οἱ λοιπὲς ἀντικειμενικὲς καὶ ὑποκειμενικὲς προϋποθέσεις τοῦ ἐγκλήματος (μεταξὺ ἄλλων, θὰ πρέπει νὰ ἀποδειχθεῖ ὁ τοὐλάχιστον ἐνδεχόμενος δόλος τῶν δραστῶν ὡς πρὸς τὴν ἐπέλευση τοῦ θανάτου τοῦ θύματος4).
Ἐπικουρικῶς, πάντως, θὰ μποροῦσε νὰ ἐξετασθεῖ μήπως ἡ δράση τῶν ἐμπλεκόμενων προσώπων δύναται νὰ ἀξιολογηθεῖ ὡς ἀνθρωποκτονία ἐκ προθέσεως τελεσθεῖσα διὰ παραλείψεως ἤ, κατ᾿ ἄλλην ἄποψη, ὡς διὰ παραλείψεως συμμετοχὴ σὲ αὐτοκτονία. Ἡ κατὰ τὸ ἄρθρο 15 Πκ5 ἀπαιτούμενη ἰδιαίτερη νομικὴ ὑποχρέωση ἀποτροπῆς τῆς θανατηφόρου ἐνέργειας τοῦ θύματος εἶναι δυνατὸν νὰ ἀπορρέει ἀπό τὴν εἰς βάρος του προγενέστερη ἄδικη συμπεριφορὰ τῶν δραστῶν ("bullying" ὑπὸ τὴν μορφὴ παράνομης βίας ἤ/καὶ σωματικῶν βλαβῶν - θὰ πρέπει, βεβαίως, νὰ ἀποδειχθεῖ ὅτι ὁ θάνατος τοῦ θύματος ὄχι μόνο εἶχε προβλεφθεῖ, ἀλλὰ εἶχε γίνει καὶ ἀποδεκτὸς ἐκ μέρους τῶν δραστῶν ὡς ἐνδεχόμενο ἀποτέλεσμα).
Ἐπικουρικῶς, πάντως, θὰ μποροῦσε νὰ ἐξετασθεῖ μήπως ἡ δράση τῶν ἐμπλεκόμενων προσώπων δύναται νὰ ἀξιολογηθεῖ ὡς ἀνθρωποκτονία ἐκ προθέσεως τελεσθεῖσα διὰ παραλείψεως ἤ, κατ᾿ ἄλλην ἄποψη, ὡς διὰ παραλείψεως συμμετοχὴ σὲ αὐτοκτονία. Ἡ κατὰ τὸ ἄρθρο 15 Πκ5 ἀπαιτούμενη ἰδιαίτερη νομικὴ ὑποχρέωση ἀποτροπῆς τῆς θανατηφόρου ἐνέργειας τοῦ θύματος εἶναι δυνατὸν νὰ ἀπορρέει ἀπό τὴν εἰς βάρος του προγενέστερη ἄδικη συμπεριφορὰ τῶν δραστῶν ("bullying" ὑπὸ τὴν μορφὴ παράνομης βίας ἤ/καὶ σωματικῶν βλαβῶν - θὰ πρέπει, βεβαίως, νὰ ἀποδειχθεῖ ὅτι ὁ θάνατος τοῦ θύματος ὄχι μόνο εἶχε προβλεφθεῖ, ἀλλὰ εἶχε γίνει καὶ ἀποδεκτὸς ἐκ μέρους τῶν δραστῶν ὡς ἐνδεχόμενο ἀποτέλεσμα).
Ἀκόμη δὲ κι ἂν κριθεῖ ὅτι τίποτε ἀπὸ τὰ παραπάνω δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εὐδοκιμήσει στὴν ὑπὸ συζήτηση περίπτωση, τυγχάνει ἐρευνητέα ἡ εὐθύνη τῶν ἐμπλεκόμενων προσώπων γιὰ τὸ πλημμέλημα τῆς ἀνθρωποκτονίας ἐξ ἀμελείας. Διότι, σύμφωνα μὲ τὰ ἄρθρα 3026 καὶ 287 ΠΚ, γιὰ τὴν κατάφαση τῆς ἐξ ἀμελείας αὐτουργικῆς εὐθύνης ἀρκεῖ ἡ διαπίστωση ὅτι ὁ δράστης προκάλεσε αἰτιωδῶς τὸν θάνατο ἄλλου προσώπου, τὸν ὁποῖο ἀπὸ ἔλλειψη τῆς ὀφειλόμενης προσοχῆς εἴτε δὲν προέβλεψε καθόλου εἴτε τὸν προέβλεψε μὲν ὡς δυνατό, πίστεψε ὅμως ὅτι τελικῶς δὲν θὰ ἐπέλθει.
Ἀπὸ τὴ γερμανικὴ νομολογία ἀξιομνημόνευτη εἶναι ἡ ὑπόθεση Hildegard Höfeld: Ἡ δεκαπεντάχρονη παθοῦσα, ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς ψυχοσωματικῆς βίας ποὺ τῆς ἀσκοῦσαν συστηματικῶς οἱ γονεῖς της, πήδησε ἀπὸ γέφυρα στὸν ποταμὸ Μάϊν τῆς Φρανκφούρτης, τελικῶς ὅμως γλύτωσε τὸν θάνατο.
Ἀπὸ τὴ γερμανικὴ νομολογία ἀξιομνημόνευτη εἶναι ἡ ὑπόθεση Hildegard Höfeld: Ἡ δεκαπεντάχρονη παθοῦσα, ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς ψυχοσωματικῆς βίας ποὺ τῆς ἀσκοῦσαν συστηματικῶς οἱ γονεῖς της, πήδησε ἀπὸ γέφυρα στὸν ποταμὸ Μάϊν τῆς Φρανκφούρτης, τελικῶς ὅμως γλύτωσε τὸν θάνατο.
Ὅπως χαρακτηριστικὰ εἶχε καταθέσει στὴ δίκη ποὺ διεξήχθῃ σὲ βάρος τῶν γονέων της γιὰ ἀπόπειρα φόνου κατ᾿ ἔμμεση αὐτουργία, ἡ κοπέλα αὐτή:
«φοβόταν τὸν πατέρα της περισσότερο ἀπ᾿ ὅ,τι τὸ κρύο νερὸ τοῦ ποταμοῦ στὸν ὁποῖο ἔπεσε».Δὲν ἀποκλείεται, λοιπόν, καὶ ὁ Βαγγέλης Γιακουμάκης νὰ φοβόταν κάποιους συμφοιτητές του ἢ ἄλλα πρόσωπα περισσότερο ἀπ᾿ ὅ,τι τὸ μαχαίρι ποὺ φέρεται νὰ χρησιμοποίησε γιὰ νὰ αὐτοκτονήσει!
(*) Ὁ Κωνσταντῖνος Βαθιώτης εἶναι Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Ποινικοῦ Δικαίου στὴ Νομικὴ Σχολὴ τοῦ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
__________________________________
__________________________________
1 https://singleparent.gr/paidi/aftoktonia-14chronou-agrio-bullying-liges-wres-prin-pethanei-sokaristikes-martyries
2 «Ὅποιος κατέπεισε ἄλλον νὰ αὐτοκτονήσει, ἂν τελέστηκε ἡ αὐτοκτονία ἢ ἔγινε ἀπόπειρά της, καθὼς καὶ ὅποιος ἔδωσε βοήθεια κατὰ τὴν τέλεσή της, ἡ ὁποία διαφορετικὰ δὲν θὰ ἦταν ἐφικτή, τιμωρεῖται μὲ φυλάκιση».
3 «Ὅποιος σκότωσε ἄλλον τιμωρεῖται μὲ ἰσόβια κάθειρξη».
4 Ἄρθρο 27 παρ. 1 ΠΚ: «Μὲ δόλο (μὲ πρόθεση) πράττει ὅποιος θέλει τὴν παραγωγὴ τῶν περιστατικῶν ποὺ κατὰ τὸν νόμο ἀπαρτίζουν τὴν ἔννοια τῆς ἀξιόποινης πράξης, καθὼς καὶ ὅποιος γνωρίζει ὅτι ἀπὸ τὴν πράξη του ἐνδέχεται νὰ παραχθοῦν αὐτὰ τὰ περιστατικὰ καὶ τὸ ἀποδέχεται».
5 «1. Ὅπου ὁ νόμος γιὰ τὴν ὕπαρξη ἀξιόποινης πράξης ἀπαιτεῖ νὰ ἔχει ἐπέλθει ὁρισμένο ἀποτέλεσμα, ἡ μὴ ἀποτροπή του τιμωρεῖται ὅπως ἡ πρόκλησή του μὲ ἐνέργεια, ἂν ὁ ὑπαίτιος τῆς παράλειψης εἶχε ἰδιαίτερη νομικὴ ὑποχρέωση νὰ προβεῖ σὲ ἐνέργεια γιὰ τὴν ἀποτροπὴ τοῦ ἀποτελέσματος. Ἡ ἰδιαίτερη νομικὴ ὑποχρέωση πηγάζει ἀπὸ νόμο, σύμβαση ἢ προηγούμενη ἐπικίνδυνη ἐνέργεια τοῦ ὑπαιτίου».
6 «Ὅποιος ἀπὸ ἀμέλεια σκότωσε ἄλλον, τιμωρεῖται μὲ φυλάκιση τοὐλάχιστον τριῶν μηνῶν».
7 «Ἀπὸ ἀμέλεια πράττει ὅποιος ἀπὸ ἔλλειψη τῆς προσοχῆς τὴν ὁποία ὄφειλε κατὰ τίς περιστάσεις καὶ μποροῦσε νὰ καταβάλει εἴτε δὲν πρόβλεψε τὸ ἀξιόποινο ἀποτέλεσμα ποὺ προκάλεσε ἡ πράξη του, εἴτε τὸ πρόβλεψε ὡς δυνατό, πίστεψε ὅμως ὅτι δὲν θὰ ἐπερχόταν».
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου