Εὐαγγελία Λάππα: Ἰωάννης Βελισσαρίου, ὁ Ἥρωας τῶν Ἡρώων, ὁ ἀληθινὸς Μαῦρος Καβαλάρης

 

(Πολεμικὸ Μουσεῖο Ἀθηνῶν)

 

Εὐαγγελία Κ. Λάππα
17 ἐτῶν
16 Ἰουλίου 2022

Ὁ Ἰωάννης Βελισσαρίου γεννήθηκε στὶς 26 Νεομβρίου 1861 στὸ Πλοέστι τῆς Ρουμανίας μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Κύμη Εὐβοίας καὶ σπούδασε τρία χρόνια στὸ Γαλλικὸ Κολλέγιο τῆς Αἰγύπτου. Τὸ 1880 ἐπέστρεψε στὴν Ἑλλάδα καὶ εἰσῆλθε στὴ Σχολὴ Ὑπαξιωματικῶν, ἀπ᾿ ὅπου τὸ 1887 ἀποφοίτησε μὲ τὸν βαθμὸ τοῦ ἀνθυπολοχαγοῦ Πεζικοῦ.

Συμμετεῖχε στὸν Ἑλληνοτουρκικὸ Πόλεμο τοῦ 1897, ὅπου ἀποτέλεσε ὁ μόνος ἀπὸ τοὺς διμοιρῖτες σὲ ὕψωμα στὴ διάβαση τῆς Μελούνας δὲν ὑποχώρησε καὶ γιὰ τὸν ἡρωισμὸ ποὺ ἐπέδειξε στὴ μάχη τῆς Δερβέν-Φούρκας (σημερινὸ Καλαμάκι Φθιώτιδας) στὶς 7 Μαΐου 1897 πῆρε τὰ εὔσημα ἀπὸ τὸν διάδοχο Κωνσταντῖνο. Μὲ τὴν κήρυξη τοῦ Α' Βαλκανικοῦ Πολέμου, ὄντας ταγματάρχης ὁ Ἰωάννης Βελισσαρίου, ὡς διοικητὴς τοῦ 3ου Τάγματος τοῦ 4ου Συντάγματος Πεζικοῦ συμμετεῖχε στὴ Μάχη τοῦ Σαρανταπόρου (9 Ὀκτωβρίου 1912). 

 

Λόγῳ τοῦ µεγαλόπρεπου µαύρου ἀλόγου ποὺ καβαλοῦσε, ὀνοµάστηκε ἀπὸ τοὺς εὐζώνους του «Μαῦρος Καβαλάρης». Στὴ πολιορκία τῶν Ἰωαννίνων, στὶς 20 Φεβρουαρίου 1913 μὲ ἕνα παράτολμο σχέδιο περικύκλωσε τὸ Μπιζάνι καὶ προελαύνοντας ἀπέκοψε τὴν ἐπικοινωνία Ἰωαννίνων-Μπιζανίου, κίνηση μὲ τὴν ὁποία ἔκανε τοὺς Τούρκους νὰ παραδοθοῦν. Ἔτσι τὴν ἑπόμενη μέρα τὰ Ἰωάννινα ἀπελευθερώθηκαν.

 

«Τόξα καὶ βέλη ἐτρέμανε στὸ θεϊκό σου χέρι
ὅταν τὴν Τροίαν ἔσειες, τῶν Ἀχαιῶν ξεφτέρι.
Τοῦ ἥλιου τὸ φῶς ἐκρύβανε τὰ μύρια σας κοντάρια,
ὅταν τὸν Πέρση ἐσκίζα τε, τῶν Πλαταιῶν λιοντάρια.

***
Τουφέκια ἔβρονταστράφτανε τὸν χάρο ἀδελφωμένα,
ὅταν γκρεμνοῦσες τῆς Τουρκιᾶς τὸν θρόνο, Εἰκοσιένα.
Μὰ μὲ λιθάρια, μὲ βουνά, μὲ πέτρες μὲ κοτρώνια
δυὸ μόνοι ἐπολεμήσανε, δυὸ ξακουσμένοι αἰώνια.

***
Σεῖς ὦ Τιτᾶνες τὸν παληόν, παλαίβοντας θεόν μας
καὶ σύ, ὦ Βελισσάριε, Τιτὰν τῶν ἡμερῶν μας».

Ποίημα τοῦ Φωκίωνα Πανᾶ (1868-1938)

Πολέμησε στὴ μάχη Κιλκίς - Λαχανά, στὴ μάχη Μπέλες καὶ τῆς Τζουμαγιᾶς, ὥσπου, στὶς 13 Ἰουλίου 1913 στὸ «ὕψωμα 1378», τὸν πῆρε μιὰ βολίδα στὰ πνευμόνια καὶ ἀπεβίωσε λίγες ὧρες ἀργότερα μὲ τὰ λόγια: «Καὶ ὅπως εἴπαμε παιδιά μου. Στὴ Σόφια, στὴν Πόλι.»¹. Τὴν ἑπομένη θάφτηκε δίπλα ἀπὸ τὸν τάφο τοῦ Γεωργίου Κολοκοτρώνη, ἐγγονοῦ τοῦ Γέρου τοῦ Μοριᾶ, ποὺ εἶχε πέσει κι αὐτὸς ἡρωικὰ μιὰ μέρα πρίν.
 

Ὅταν ὁ Βασιλεὺς τῶν Ἑλλήνων Κωνσταντῖνος πληροφορήθηκε τὸν θάνατο τοῦ ἥρωα, εἶπε:

«Τοιοῦτοι ἥρωες δὲν ζοῦν πολύ, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ζήσουν πολύ. Αὐτὸς εἶναι ὁ ζηλευτός, ὁ πλέον ζηλευτὸς θάνατος. Δὲν χρειάζονται συλλυπητήρια. Φέρτε μου χαρτὶ νὰ συγχαρῶ τὴν γυναῖκα του». «Χαιρετίζω τὸν Ἥρωα τῶν Ἡρώων»

Ἀφιερώνω τὸ παρακάτω ποίημα στὸν Ἥρωα τῶν Ἡρώων, στὸν ἀληθινὸ Μαῦρο Καβαλάρη:

Στὸν ἀληθινὸ Μαῦρο Καβαλλάρη
Γιάννη Βελισσαρίου

Στὸ μνημεῖο κοιτάζω μιὰ μορφή,
ποὺ βαστᾷ ντουφέκι καὶ σπαθί,
τὸ ἄστρο εἶναι τοῦ Μπιζανίου,
ὁ ἥρωας Ἰωάννης Βελισσαρίου.

***
Μιὰν ἥσυχη νύκτα μὲ φεγγάρι,
ἐσὺ πόθο εἶχες γιὰ κοντάρι,
τὸν Τοῦρκο ἔκανες νὰ παραδοθεῖ,
ἡ Μακεδονία εἶχε πιὰ λευτερωθεῖ.

***
Ὦ! Ἥρωα, Μαῦρε Καβαλλάρη,
τῆς Εὔβοιας γνήσιο βλαστάρι,
γιὰ κάθε μας τσολιὰ καμάρι,
τοῦ Ἔθνους γενναῖο παλληκάρι!

***
Ἔνδοξες μάχες ἔδωσες πολλές,
ἀπ᾿ ἄκρη σ᾽ ἄκρη ἡρωικές!
Κανεὶς ἐχθρὸς νὰ μὴν περάσει,
δίχως ὁ Xάρος σὲ δειλιάσει.

***
Αὐτὸ τὸ ἔπος δὲν θά ᾿χε τέλος,
ἂν στοῦ ὑψώματος² τὸ βέλος,
στὰ στενά τῆς Κρέσνας ὑψωμένος,
ἀπὸ βόλι ἔφευγες λαβωμένος...

***
Ὦ! Ἥρωα, Μαῦρε Καβαλλάρη,
τῆς Εὔβοιας γνήσιο βλαστάρι,
γιὰ κάθε μας τσολιὰ καμάρι,
τοῦ Ἔθνους γενναῖο παλληκάρι!

(Τὸ μοιρολόϊ τοῦ Μοναστηρίου,
Εὐαγγελία Κ. Λάππα,
Ἐκδόσεις Πελασγὸς 2021)

Πηγές:

 
1. https://www.agon.gr/istories/10941/tagmatarchis-ioannis-velissarioy-o-iroas-ton-iroon-toy/ / Ταγματάρχης Ἰωάννης Βελισσαρίου: Ὁ «Ἥρωας τῶν Ἡρώων» / Ἀπόστολος Κατσίκης, Ὁμότιμος Καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων
 

2. http://greekworldhistory.blogspot.com/2013/03/1861-1913.html / ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ Ἰωαννησ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΥ ''Ὁ ΜΑΥΡΟΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ'' (1861 -1913) / Γενικὸ Ἐπιτελεῖο Στρατοῦ

______________________________________
                     
1. Γράδεβον, 20 Ἰουλίου 1913, Κ. Μπούκουρας Ἰατρὸς Τάγματος
 

2. Τὸ Ὕψωμα 1368 στὴν Ἀνατολικὴ Ρωμυλία

«Πᾶνος»