Μνήμη ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου: Γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου «ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ» [26-10-2001] Β΄ ἔκδοσις

Μνήμη ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου

μὲ θέμα:

ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ

[ἐκφωνήθηκε στὶς 26-10-2001]

Β΄ ἔκδοσις

Ἀγαπητοί, χαίρει ὁ οὐρανός, χαίρει καὶ ἡ γῆ, ὅταν ἑορτάζεται ἡ μνήμη ἑνὸς Ἁγίου. Χαίρει ὁ οὐρανός, διότι ἐκέρδισε ἀπὸ τὴν γῆν ἕναν ἅγιον· χαίρει καὶ ἡ γῆ, διότι ἔδωσε στὸν οὐρανὸν ἕνα παιδί της. Καὶ οἱ ἅγιοι ἄγγελοι χαίρουν καὶ αὐτοί, γιατί κάνουν συνόμιλόν τους ἕναν ἄνθρωπον. Καὶ οἱ ἄνθρωποι χαίρουν, γιατί ἀνοίγεται ἡ δυνατότητα τοῦ οὐρανίου ἁγιασμοῦ των. Κι ὁ ἅγιος Δημήτριος, ἐστάθῃ ἕνας μέγας μάρτυς τοῦ Χριστοῦ, ποὺ μὲ τὸ μαρτύριό του ἐδόξασε τὸν Κύριον· καὶ ἔδωσε τὸ καλὸ παράδειγμα πίστεως καὶ ἀγάπης στὸν Χριστὸν σὲ μυριάδες πιστοὺς μέσα εἰς τὴν ἱστορία.

Ὁ μέγας τοῦ Χριστοῦ μάρτυς Δημήτριος ἦτο Θεσσαλονικεύς. Καὶ εἶχε τὸ ὕπατον ἀξίωμα τοῦ διοικητοῦ τῆς πόλεως, ὅταν τὸ 303 μ.Χ. ἐδόθῃ ἡ ἀφορμὴ μὲ τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Μαξιμιανοῦ στὴν πόλη. Δὲν πῆγε νὰ τὸν ὑποδεχθεῖ. Αὐτὴ ἦταν ἡ ἀφορμή. Ἦταν ἐποχὴ διωγμῶν τῶν Χριστιανῶν καὶ ὁ ἅγιος Δημήτριος ἔδωσε πλήρως τὸ μέτρον τῆς πίστεώς του εἰς τὸν Χριστόν. Γι᾿ αὐτὸ καὶ συνελήφθῃ καὶ ἐθανατώθῃ μαρτυρικά. Ἦταν νέος, εὐσταλής, ἄλκιμος, δηλαδὴ γενναῖος καὶ ἀθλητικός. Ἦτο στρατιωτικὸς διοικητής· γι᾿ αὐτὸ διέθετε τὰ γνωρίσματα τοῦ στρατιωτικοῦ καὶ ἀθλητικοῦ βίου. Καὶ πολὺ προσφυῶς ἡ Ἐκκλησία μας τοῦ ἀφιέρωσε τὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ τοῦ Παύλου πρὸς τὸν Τιμόθεον ποὺ ἀκούσαμε προηγουμένως, καὶ ποὺ ἀναφέρεται, μεταφορικῶς βέβαια, εἰς τὴν στρατιωτικὴ καὶ ἀθλητικὴ ζωὴ ποὺ ἐχρειάζετο ὁ Τιμόθεος. Ἀλλὰ καὶ κάθε τιμό-θεος μέσα στὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Καὶ γράφει: «Σὺ οὖν, τέκνον μου, κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ. Ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ. Μνημόνευε ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν». Καὶ πόσες φορὲς ὁ μεγαλομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Δημήτριος δὲν θὰ μελέτησε -ποὺ μελετοῦσε τὴν Ἁγία Γραφή- τοὺς στίχους αὐτοὺς καὶ δὲν θὰ συνεκινήθῃ ἀπὸ αὐτούς... Τὸ δοξαστικόν τῶν ἀποστίχων γράφει-τοῦ Ἁγίου, στὴν ἑορτὴ του: «Ἔχει δὲ καὶ τὸ πανέντιμον, καὶ ἀθλητικώτατόν σου σῶμα, τὸν περίκλυτον -τὸν περιώνυμον, δηλαδή, τὸν ξακουστόν- τοῦτον ναὸν ἐπὶ γῆς»-ποὺ ἀναφέρεται εἰς τὸν ναὸ τοῦ ἁγίου Δημητρίου στὴ Θεσσαλονίκη. Ἦτο λοιπὸν στρατιωτικός, νέος καὶ ἀθλητικός.

Ἄς δοῦμε ὅμως τί ἐννοεῖ ὁ Παῦλος μὲ τοὺς στίχους αὐτούς.  «Σὺ οὖν, τέκνον μου, κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ». Ἐδῶ ὁ Παῦλος θέλει νὰ τονίσει ὅτι ὅποιος ἐνταχθεῖ στὴν διακονία τοῦ Χριστοῦ, γίνεται «στρατιώτης παρεμβολῆς Κυρίου». «Παρεμβολὴ» θὰ πεῖ στρατόπεδον. Καὶ ἡ «παρεμβολὴ Κυρίου» ἐκφράζει τὴν ὕπαρξη ἐχθρικοῦ στρατοπέδου. Εἶναι τὸ στρατόπεδο τοῦ κόσμου καὶ τοῦ διαβόλου· μὲ τὸ ὁποῖο τὸ στρατόπεδον τοῦ Χριστοῦ βρίσκεται σὲ διαρκῆ, χωρὶς σταματημὸ καὶ ἀνακωχή, πόλεμο. Στρατιώτης Χριστοῦ σημαίνει ὅτι βρίσκεσαι κάτω ἀπὸ τὴ σημαία τοῦ Χριστοῦ· κάτω ἀπὸ τίς διαταγὲς καὶ τίς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ. Καὶ γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ ἀνταποκριθεῖς, δὲν ἐμπλέκεσαι σὲ βιοτικὲς μέριμνες καὶ προσκολλήσεις φίλων καὶ συγγενῶν, ποὺ μποροῦν νὰ σοῦ ἀνακόψουν τὴν ἀφοσίωσή σου εἰς τὸν Χριστόν.

Στρατιώτης Χριστοῦ σημαίνει ἀκόμη ὅτι προϋπόθεσις βασικὴ εἶναι ἡ κακοπάθεια. Θὰ τὸ ξαναπῶ: ἡ κακοπάθεια. Ἡ ἰσοβία κακοπάθεια. Ἡ ἀπουσία ἀνέσεως ἕνεκα διαρκῶν πειρασμῶν καὶ διωγμῶν. Ὅταν δαίμονες καὶ ἄνθρωποι διώκουν· ὅταν τὰ πάθη ἐπιστρατεύονται γιὰ νὰ καταβάλουν τὸν ἀγωνιστή. Σύμβολό του ἔχει ὁ πιστός, πιστὸς στρατιώτης τὸν σταυρόν. Καὶ ὁ σταυρὸς εἶναι ἡ ἐπιτομὴ τῆς κακοπαθείας. Ὁ χριστιανὸς χωρὶς κακοπάθειαν ζεῖ ἕναν νόθον Χριστιανισμόν. Μᾶλλον διάκειται ἐχθρικὰ πρὸς τὸν σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ. Διότι γράφει, φερειπείν, στοὺς Φιλιππησίους ὁ Παῦλος ὅτι - ἀναφέρεται σὲ κάποιους Χριστιανοὺς οἱ ὁποῖοι ἦσαν καλοπερασάκηδες καὶ ἐλυπεῖτο πολὺ ὁ Παῦλος καὶ τοὺς ἀποκαλεῖ «ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ». Γιατί ὁ σταυρός, εἴπαμε, εἶναι ἡ ἐπιτομὴ τῆς κακοπαθείας. Στὸν Σταυρὸ δὲν σταυρώθηκε ὁ Χριστός; Δὲν πῆγε νὰ ἀναπαυθεῖ ἐπάνω εἰς τὸν σταυρόν, ἀλλὰ πῆγε νὰ μαρτυρήσει.

Καὶ τί γράφει τώρα εἰς τοὺς Φιλιππησίους, τοὺς «ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ   ὧν -τῶν ὁποίων- τὸ τέλος ἀπώλεια, ὧν -τῶν ὁποίων- ὁ θεὸς ἡ κοιλία καὶ ἡ δόξα αὐτῶν ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν -καυχῶνται γιὰ πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα θὰ ἔπρεπε νὰ ντρέπονται-, οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες!». Εἴδατε πῶς ἀποκαλεῖ αὐτοὺς τοὺς Χριστιανοὺς ὁ Παῦλος; Τοὺς ἀποκαλεῖ «ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ». Δεῖγμα στρατιώτου τὸ κακοπαθεῖν -λέγει ἕνας ἑρμηνευτής, ὁ Οἰκουμένιος- καὶ ἡ κακοπάθεια πηγάζει ἀπὸ τὸν πνευματικὸ πόλεμο ποὺ ἔχει ὁ πιστός. Λέγει, γράφει ὁ Παῦλος πρὸς τοὺς Ἐφεσίους: «ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. Διὰ τοῦτο ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ». Ἔτσι, γράφει ὁ Θεοδώρητος, ἑρμηνευτής, «ἀπόβλεψον τίνος εἶ στρατιώτης, καὶ φέρε γενναίως τοὺς πόνους τῆς στρατείας». «Δές, κοίταξε, ποιανοῦ στρατιώτης εἶσαι, γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ φέρεις γενναίως τοὺς κόπους τῆς στρατεύσεώς σου».

Ἀκόμη ἡ ἔννοια τοῦ καλοῦ στρατιώτου περιέχει τὴν ἑτοιμότητα του μαρτυρίου. Ἡ ἑτοιμότητα τοῦ μαρτυρίου εἶναι τὸ κριτήριον τοῦ βάθους τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀγάπης τοῦ πιστοῦ εἰς τὸν Χριστόν. «Ἐὰν δὲ τίς καὶ ἀθλῇ, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ». Ἐδῶ ζητᾷ νόμιμον ἄθλησιν ὁ Παῦλος. «Ναί, θὰ ἀθλήσεις, ἀλλὰ νόμιμα». Ἡ ἄθλησις εἶναι διηνεκὴς ἄσκησις. Διατήρησις τῶν μελῶν τῆς ψυχῆς, νοῦ, συναισθήματος καὶ βουλήσεως, σὲ κατάσταση εὐλυγισίας καὶ ἑτοιμότητος. Ἡ ἄθλησις ὀφείλει νὰ εὑρίσκεται σὲ νομιμότητα, ὅπως εἴπαμε. «Ἐὰν μὴ πάντα τὸν τῆς ἀθλήσεως νόμον φυλάττῃ», λέει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος, «καὶ τὸν ἐπὶ σιτίων καὶ τὸν ἐπὶ σωφροσύνης καὶ σεμνότητος καὶ τῶν ἐν παλαίστρᾳ» δηλαδὴ «θὰ εἶσαι ἐντάξει ἀπέναντι σὲ ὅλα, δηλαδὴ δὲν ἁπλῶς ποὺ θὰ ἀθλεῖσαι, ἀλλὰ θὰ εἶσαι καὶ ὁ σώφρων, ὁ ἁγνός, ὁ καθαρός, ποὺ τηρεῖ τίς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, τότε ἡ ἄθλησίς σου θὰ εἶναι νόμιμος. Ὁ νόμος τῆς διαίτης, τῆς σωφροσύνης καὶ τῆς σεμνότητος εἶναι προϋποθέσεις, ὅπως καὶ οἱ κανονισμοὶ τοῦ κάθε ἀθλήματος. Ἐὰν δὲν τηρήσεις τοὺς κανόνες τοῦ κάθε ἀθλήματος, δὲν μπορεῖς νὰ στεφανωθεῖς». Ἄν φερειπεὶν ὑπάρχουν πέντε, στὴ σειρά, δρομεῖς, πότε θὰ ξεκινήσουν; Ὅταν δοθεῖ τὸ σύνθημα. Ἐὰν κάποιος ξεκινήσει πιὸ μπροστά, γι᾿ αὐτὸν τὸ ἄθλημα εἶναι ἄκυρον.

Καταλαβαίνετε λοιπὸν ὅτι πρέπει νὰ ἔχομεν μία νομιμότητα εἰς τὴν ἄθλησιν. Καὶ στὸν χῶρον τῆς πίστεως, οἱ νόμοι τῆς πνευματικῆς ἀθλήσεως εἶναι δύο. Ὁ πρῶτος νόμος: ἡ μὴ αὐτόνομος ἄθλησις, ἀλλὰ ἡ ἐξάρτησις ἐκ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Ὄχι γιατί σοῦ ἀρέσει νὰ παρουσιάζεις μίαν ἄθλησιν ἀπὸ ἕνα καπρίτσιο, ἀπὸ μία ἰδιοτροπία, δηλαδὴ νὰ εἶσαι ξέχωρος ἀπὸ τὸν Θεό. Ὄχι! «Μ᾿ ἀρέσει ἐμένα ἔτσι νὰ εἶμαι!». Αὐτὸ δὲν εἶναι νόμιμον. Καὶ τὸ δεύτερον: ἡ ἀκριβὴς εὐαγγελικὴ τήρησις τῶν ὅρων τῆς ἀθλήσεως. Ὅ,τι λέγει τὸ Εὐαγγέλιον, στὸν τρόπον καὶ εἰς τὴν ἔκφρασιν. Καὶ νὰ εἶσαι ὁ ἄνθρωπος ὁ διακριτικός. Τότε εἶναι νόμιμη ἡ ἄθλησή σου. Καὶ τότε γίνεται καὶ ἀποδεκτὴ αὐτὴ ἡ ἄθλησις.

Ἔχει ὅμως ὁ Παῦλος καὶ μία τρίτη εἰκόνα ποὺ τὴν προβάλλει εἰς τὸν Τιμόθεον καὶ τοῦ λέγει: «Τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν». Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὅπως ὁ γεωργὸς πρῶτος μετέχει τῶν καρπῶν τοῦ κόπου του: «Ἔβαλες σταφύλια; Ἔβαλες ἀμπέλι; Πρῶτος θὰ φᾷς, βέβαια, σταφύλια» κ.ὅ.κ. Ἔτσι καὶ ὁ στρατιώτης καθηγητὴς τοῦ Χριστοῦ πρῶτος θὰ μετέχει τῶν πνευματικῶν του καρπῶν. Καὶ οἱ καρποὶ εἶναι τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς θὰ δοκιμάσει αὐτὰ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὰ ὁποῖα δὲν μποροῦν νὰ κρυφτοῦν.

«Ἐν αὐτῷ τῷ κόπῳ», λέγει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος, «ἡ ἀντίδοσις». Δηλαδὴ «τὸν κόπο ποὺ κατέβαλες, θὰ πάρεις καὶ τὴ δωρεά σου». Εἶναι ἀκόμη τὸ «Εἰ συναπεθάνομεν, καὶ συζήσομεν· εἰ ὑπομένομεν, καὶ συμβασιλεύσομεν». «Ἐάν», λέει, «πεθάνομε μαζὶ μὲ τὸν Χριστόν, μαζὶ καὶ θὰ ζήσομε. Ἐὰν ὑπομένομε μαζὶ μὲ τὸν Χριστόν, μαζὶ καὶ θὰ συμβασιλεύσομε». Αὐτὸ εἶναι ἡ νόμιμος ἄθλησις. Κι ὅλα αὐτὰ πῶς θὰ τὰ ἐπιτύχουμε; Λέγει ὁ Παῦλος στὸν Τιμόθεο -καὶ ποὺ σᾶς εἶπα ὅτι πολλὲς φορὲς πρέπει ὁ ἅγιος ὁ Δημήτριος νὰ διάβασε αὐτὴν τὴν περικοπή- «Μνημόνευε ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν». «Νὰ θυμᾶσαι τὸν Ἰησοῦ Χριστόν, ποὺ ἀνεστήθῃ ἀπὸ τοὺς νεκρούς». Ναί. Εἶναι ἡ διαρκὴς μνήμη καὶ μελέτη καὶ θεωρία τοῦ θανάτου καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ μελέτη καὶ ἡ θεωρία τοῦ προσώπου τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐὰν δὲν ἔχεις αὐτὴν τὴν θεωρίαν, αὐτὴν τὴν ἐνατένισιν, αὐτὴν τὴν μνήμην, δὲν εἶναι δυνατὸν ποτὲ ὁ ἀγῶνας σου νὰ εἶναι νόμιμος. Ἁπλῶς θὰ εἶναι ἕνας ἀγῶνας κατὰ τὴν ἐπιθυμία σου καὶ κατὰ τὴν ἀρέσκειά σου. Ἐκεῖ θὰ εἶναι καὶ τὸ μυστικὸ τῆς ἐπιτυχίας. Νὰ μνημονεύεις τὸν Ἰησοῦν Χριστόν. Ὄχι κατὰ τρόπον αὐθυποβολῆς, ἀλλὰ γιατί τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι ζωντανὸ καὶ ἐνεργεῖ βαθιὰ στὸν πιστόν.

Ἀγαπητοί. Ἡ μνήμη τοῦ μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Δημητρίου μᾶς ἔφερε στὰ εὐαγγελικὰ χνάρια πρακτικῆς ἑρμηνείας τοῦ λόγου τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ζωὴ τῶν ἁγίων εἶναι ἡ ἑρμηνεία ἡ ὀρθὴ τοῦ Εὐαγγελίου. Ἐξάλλου αὐτὴ εἶναι ἕνα εἰκονογραφημένον εὐαγγέλιον. Καὶ ὅπως λέει ὁ Παῦλος: Εἶναι «ἐπιστολὴ γινωσκομένη καὶ ἀναγινωσκομένη». Οἱ ἄνθρωποι αὐτὴν τὴν ἐπιστολὴν βλέπουν, τὴ γνωρίζουν καὶ τὴ διαβάζουν. Δηλαδὴ αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ βίος τοῦ πιστοῦ, τοῦ Ἁγίου, εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο πραγματικὰ δίνει ὅλο τὸ μέτρον τῆς πίστεως καὶ ἀγάπης τοῦ Ἁγίου. Ἡ ζωὴ τῶν ἁγίων λοιπὸν εἶναι ἡ ἑρμηνεία ἡ ὀρθὴ τοῦ Εὐαγγελίου.

Ναί. Πῶς ἐκεῖνοι ἔζησαν; Ἔτσι κι ἐμεῖς. Χωρὶς περικοπές· καὶ περιτομές· καὶ ἐπιλογές: «Αὐτὸ μ᾿ ἀρέσει ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιον, ἐκεῖνο δὲν μ᾿ ἀρέσει. Αὐτὸ τὸ κάνω, ἐκεῖνο δὲν τὸ κάνω, γιατί δὲν μ᾿ ἀρέσει». Ὄχι, χωρὶς περικοπὲς καὶ χωρὶς περιτομές. Ὅπως ὁ Κύριος ἐδίδαξε τὸ Εὐαγγέλιον, καὶ ἔζησε. Ὁ μεγάλος πειρασμὸς τῶν ἐσχάτων, ὅταν θὰ φτάνουμε στὸ τέλος τῆς Ἱστορίας, ἀγαπητοί, εἶναι τόσο τὸ περιτετμημένον Εὐαγγέλιον, ὅσο καὶ τὸ ἀκρωτηριασμένο πρόσωπον τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Ἔτσι μ᾿ ἀρέσει ὁ Χριστὸς νὰ εἶναι. Ὄχι ὅπως εἶναι. Ἐμένα ἔτσι μ᾿ ἀρέσει. Τὸ εὐαγγέλιο μοῦ κάνει ἐντύπωση μόνο ὅπου ἔχω τίς προτιμήσεις μου». Πόσες φορὲς ἀκοῦτε ἀνθρώπους ἄσχετους στὴν πίστη νὰ σοῦ λένε: «Ἔ, ὁ Χριστὸς λέει ἀγάπη». Πῶς τώρα τὴν ἐννοοῦν τὴν ἀγάπη αὐτή, ἄλλο πρᾶγμα... νὰ σᾶς πῶ πῶς τὴν ἐννοοῦν. Καὶ ἡ πορνεία λέγεται «ἀγάπη». Καὶ ὅλα τὰ τραγούδια, 99,9%, ποὺ ἀκούγονται, τὰ «κοσμικὰ» λεγόμενα «τραγούδια», εἶναι γεμᾶτα ἀπὸ ἀγάπη! Ἀλλὰ τί ἀγάπη ὅμως; Πορνικὴ ἀγάπη!

Ἄς προσέξομε λοιπόν. Οἱ ἅγιοι μᾶς ἔδειξαν τὸν σωστὸ δρόμο. Γι᾿ αὐτό τοὺς ἔχουμε ἀνάγκη. Ὁ ἅγιος Δημήτριος ποὺ σήμερα τιμοῦμε τὴ μνήμη του, εἶναι ὁ ἀσάλευτος ὁδοδείκτης πνευματικῆς πίστεως καὶ ζωῆς σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.

 

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

καὶ μὲ ἀπροσμέτρητη εὐγνωμοσύνη στὸν πνευματικό μας καθοδηγητή

μακαριστὸ γέροντα Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο,

ἀπομαγνητοφώνηση καὶ ἠλεκτρονικὴ ἐπιμέλεια κειμένου:

Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΗ:

http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p athanasios/mnhmh agivn/mnhmh agivn 038.mp3

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ 

«Πᾶνος»