ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Ἡ ἁγιότητα εἶναι ὕψιστη δωρεὰ τοῦ Θεοῦ πρὸς ἀνθρώπινα πρόσωπα, τὰ ὁποῖα εἶναι δεκτικὰ τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν Του. Ἀπαιτεῖται δὲ μεγάλος ἀγῶνας καὶ αὐταπάρνηση γιὰ νὰ καταστεῖ κάποιος ἅγιος, νὰ νικήσει τὸν ἑαυτό του, νὰ ξεπεράσει τὴ βιολογική του ὕπαρξη. Ἕνας τέτοιος ἁγιασμένος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ὑπερέβῃ τὸν ἑαυτό του καὶ τὴν σωματική του κακοπάθεια, ὑπῆρξε ὁ νεοφανὴς ἅγιος Νικηφόρος ὁ Λεπρός. Ἕνα λαμπρὸ παράδειγμα ἰώβειας ὑπομονῆς καὶ ἀβραμιαίας πίστης στὸ Θεό.
Γεννήθηκε τὸ ἔτος 1890 σὲ ἕνα ὀρεινὸ χωριὸ τῶν Χανίων Κρήτης, τὸ Σηρικάρι ἀπὸ φτωχούς, ἀλλὰ εὐλαβεῖς γονεῖς, οἱ ὁποῖοι στάλαξαν ἀπὸ νήπιο ἀκόμη τὴν εὐσέβεια καὶ τὴν σώζουσα πίστη στὸ Θεό. Τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Νικόλαος καὶ τὸ ἐπώνυμό του Τζανακάκης. Δυστυχῶς, ἐνῶ ἦταν ἀκόμη παιδί, ἔχασε τοὺς γονεῖς τους καὶ ἀπόμεινε νὰ ζεῖ μὲ τὸν ὑπέργηρο καὶ ἀνήμπορο παπποῦ του. Ἐκεῖνος μὴ μπορῶντας νὰ τὸν συντηρήσει, τὸν ἔστειλε, στὴν τρυφερὴ ἀκόμα ἡλικία τῶν 13 ἐτῶν, στὰ Χανιά, σὲ κάποιο κουρεῖο νὰ ἐργαστεῖ καὶ νὰ μάθει τὴν τέχνη τοῦ κουρέα.
Ὁ νεαρὸς Νικόλαος ἐπέδειξε ἦθος, τιμιότητα, εὐγένεια καὶ ὑπακοὴ στὸ ἀφεντικό του, ὁ ὁποῖος τὸν ἀγάπησε σὰν παιδί του. Ἐπίσης τὸν ἀγαποῦσαν ὅλοι στὴ χανιώτικη ἐκείνη γειτονιά, γιὰ τὴν εὐγενῆ καὶ κοινωνική του συμπεριφορά, τὴν ἐξυπνάδα του καὶ τὸν θαύμαζαν γιὰ τὴν ἀσυνήθιστη ὀμορφιά του.
Ἀλλὰ ἡ σωματική του ὀμορφιὰ δὲν κράτησε γιὰ πολύ, διότι κάποια στιγμὴ προσβλήθηκε ἀπὸ τὴ φοβερὴ καὶ ἀγιάτρευτη, γιὰ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, λοιμώδη νόσο τῆς λέπρας (νόσος Χάνσεν, ὅπως εἶναι γνωστή, στὴν ἰατρικὴ ὁρολογία), ἡ ὁποία ἦταν τότε σὲ ἔξαρση στὸ νησὶ τῆς Κρήτης. Ἄς σημειωθεῖ πὼς ἡ τρομερὴ αὐτὴ νόσος ἦταν μεταδοτικὴ καὶ προσέβαλε τὸ δέρμα καὶ τοὺς ἱστοὺς τοῦ σώματος, προκαλῶντας νέκρωση, σήψη καὶ παραμόρφωση τοῦ σώματος. Ταυτόχρονα προκαλοῦσε φοβερὸ αἴσθημα κνησμοῦ καὶ πόνων ἀπὸ τίς βαθιὲς καὶ ἀφορμισμένες πληγές, οἱ ὁποῖες δὲν ἔκλειναν. Ἡ λέπρα θεωροῦνταν ἀπὸ τὰ πανάρχαια χρόνια ὡς «κατάρα τοῦ Θεοῦ» καὶ οἱ λεπροὶ στιγματίζονταν ὡς «καταραμένοι ἄνθρωποι». Γιὰ νὰ μὴ μεταδώσουν τὴ νόσο καὶ στοὺς ἄλλους, εἴτε τοὺς ἔδιωχναν στὶς ἐρήμους, ὅπως ἔκαναν οἱ Ἑβραῖοι (Λουκ. 17,12-19), εἴτε τοὺς ἀπομόνωναν σὲ εἰδικὲς ἐγκαταστάσεις, ὅπου περνοῦσαν ἀπομονωμένοι, τὸ ὑπόλοιπο τῆς τραγικῆς ζωῆς τους. Αὐτὰ βεβαίως ὡς τὸ 1947 ὅταν ὁ ἰατρὸς Χάνσεν ἀνακάλυψε τὸ φάρμακο κατὰ τῆς λέπρας, σώζοντας χιλιάδες ἀνθρώπους ἀπὸ αὐτὴ τὴν τρομερὴ ἀρρώστια, τὸ μαρτύριο καί τὸ θάνατο.
Ὁ Νικόλαος λοιπὸν ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς ἄτυχους ἀνθρώπους. Στὰ 16 του χρόνια προσβλήθηκε ἀπὸ τὴ λέπρα καὶ συνειδητοποίησε ὅτι θὰ περνοῦσε τὴν ὑπόλοιπη ζωή του μὲ φρικτὲς ταλαιπωρίες. Φυσικὸ ἦταν νὰ τὸν διώξει τὸ ἀφεντικό του ἀπὸ τὸ κουρεῖο, ὅταν κατάλαβε τὸ πρόβλημά του γιὰ νὰ μὴν μολυνθεῖ ὁ ἴδιος καὶ οἱ πελάτες του. Οἱ Κρητικοὶ εἶχαν δημιουργήσει κάποιες ἐγκαταστάσεις στὸ νησὶ Σπιναλόγκα, ἀπέναντι ἀπὸ τὸ Ἡράκλειο, γιὰ νὰ ἀπομονώνουν ἐκεῖ τοὺς λεπροὺς καὶ νὰ τοὺς προσφέρουν στοιχειώδη βοήθεια. Ἀλλὰ οἱ συνθῆκες ἐκεῖ ἦταν τόσο τραγικές, ὥστε τὸ ὄνομα τοῦ νησιοῦ Σπιναλόγκα εἶχε ταυτιστεῖ μὲ τὴν φρίκη. Ὅποιος ὁδηγοῦνταν καὶ ἀπομονώνονταν ἐκεῖ δὲν ἔβγαινε ποτὲ ζωντανός. Ἄφηνε τὰ κόκκαλά του στὸ φρικτὸ ἐκεῖνο τόπο!
Ἔτσι ὁ Νικόλαος, ὅταν ἄρχισε ἡ νόσος νὰ ἐκδηλώνεται, γιὰ νὰ ἀποφύγει τὸν βίαιο ἐγκλεισμό του στὴ Σπιναλόγκα, πῆρε κάποιο πλοῖο καὶ ἔφυγε γιὰ τὴν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου. Κατέφυγε στὴν ἑλληνικὴ κοινότητα καὶ ζήτησε βοήθεια. Τοῦ ἔδωσαν ἐργασία σὲ κουρεῖο, νὰ ἀσκήσει τὴν τέχνη ποὺ ἤξερε. Προσπαθοῦσε νὰ κρύψει ὅσο μποροῦσε τίς πληγές του νὰ μὴ γίνει ἀντιληπτὸς καὶ τὸν διώξουν. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν κράτησε πολύ. Τὰ φοβερὰ σημάδια τῆς νόσου ἔγιναν ἐμφανῆ καὶ γιὰ τοῦτο
ἡ ἑλληνικὴ κοινότητα τὸν ὁδήγησε στὸν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας, νὰ δώσει τὴ λύση ἐκεῖνος, νὰ βρεῖ τρόπο νὰ τὸν βοηθήσει.
ἡ ἑλληνικὴ κοινότητα τὸν ὁδήγησε στὸν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας, νὰ δώσει τὴ λύση ἐκεῖνος, νὰ βρεῖ τρόπο νὰ τὸν βοηθήσει.
Μὲ τὴ μεσολάβηση κάποιου ἀρχιερέα, τὸν ἔστειλαν στὴ Χίο, ὅπου λειτουργοῦσε ἕνα καλὰ ὀργανωμένο λωβοκομεῖο (λεπροκομεῖο). Ὁ Νικόλαος ἦταν τότε 24 ἐτῶν. Ἔφτασε στὸ νησὶ καὶ ὕστερα ἀπὸ θλίψεις, ταλαιπωρίες καὶ κακουχίες, τὸν βοήθησε ὁ Θεὸς νὰ γνωρίσει ἕναν σπουδαῖο πνευματικὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος θὰ ἄλλαζε τὴ ζωή του. Ἦταν ὁ ἅγιος Ἄνθιμος Βαγιάνος, (ἑορτάζει στὶς 15 Φεβρουαρίου), ὁ λειτουργὸς καὶ πνευματικός τοῦ ἱδρύματος. Ὁ Νικόλαος βρῆκε στὸ πρόσωπο τοῦ ἁγίου κληρικοῦ τὸ στήριγμα, ποὺ εἶχε ἀνάγκη γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσει τὰ βάσανα καὶ τοὺς πόνους του. Ἐκεῖνος τοῦ μίλησε γιὰ τίς θλίψεις στὴ ζωή μας, οἱ ὁποῖες δὲν ἔχουν πάντοτε ἀρνητικὴ ἐπίδραση, ἀλλὰ καὶ θετική, διότι μᾶς θυμίζουν τὴ φθαρτότητα τῆς ἀνθρώπινης φύσης καὶ γίνονται συχνὰ αἰτία χαλύβδωσης τῆς πίστης μας. Ὁ Νικόλαος ἄκουγε μὲ θέρμη τὰ λόγια τοῦ Ἀνθίμου, τὰ ὁποῖα λειτουργοῦσαν στὴν ψυχή του σὰν βάλσαμο καὶ πνευματικὸ γιατρικό. Ἄρχισε λοιπὸν νὰ καλλιεργεῖ στὴν ψυχή του τὴν ἀρετὴ τῆς ὑπομονῆς, ἀσκοῦνταν νὰ ὑπομένει μὲ καρτερία τὸ πρόβλημά του καὶ νὰ δοξάζει το Θεό, ὁ Ὁποῖος τοῦ ἔδωσε αὐτὴ τὴ δοκιμασία, ἐν τέλει, γιὰ τὸ καλό του.
Πέρασαν δύο χρόνια καὶ ὁ Νικόλαος αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ ἀσπασθεῖ τὸν μοναχισμό. Ἔτσι πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ γνωστοποιήσει τὴν ἐπιθυμία του στὸν πνευματικό του πατέρα. Ὁ Ἄνθιμος, ἀφοῦ ἐξέτασε ἂν πραγματικὰ ἤθελε νὰ ἀλλάξει τὴ ζωή του μὲ τὸ μοναχικὸ σχῆμα, δέχτηκε καὶ ἔκαμε τὰ δέοντα νὰ γίνει ἡ κουρά του, παίρνοντας τὸ ὄνομα Νικηφόρος. Ἀμέσως ἄρχισε τὸν πνευματικό του ἀγῶνα, μὲ προσευχή, νηστεία, ἀγρυπνία, ἄσκηση τῶν ἀρετῶν καὶ ἀποκοπὴ τῶν παθῶν. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ὑγεία του ἐπιδεινώνονταν συνεχῶς, οἱ πληγὲς ἦταν πλέον ἐμφανεῖς στὸ σῶμα του καὶ οἱ πόνοι καὶ οἱ κνησμοὶ τὸν βασάνιζαν ἀνελέητα, προσεύχονταν τίς νύχτες καὶ ἔκανε ἀμέτρητες μετάνοιες. Τηροῦσε μὲ ἀκρίβεια τίς νηστεῖες, παρὰ τὸ ὅτι δὲν τὸ ἐπέτρεπε ἡ ὑγεία του. Παράλληλα ἐργαζόταν σκληρὰ στοὺς κήπους τοῦ ἱδρύματος καὶ εἶχε ἀναλάβει καθήκοντα ψάλτη στὸ ναΐδριο τοῦ λεπροκομείου.
Μὲ τὸ παράδειγμά του, τὴν ὑπομονή του καὶ τοὺς γλυκεῖς καὶ παρηγορητικοὺς λόγους του ἔδινε κουράγιο στοὺς ἄλλους ἀσθενεῖς, τοὺς ὁποίους ὑπηρετοῦσε καὶ στήριζε ὅσο τοῦ ἐπέτρεπαν οἱ δυνάμεις του. Ἀλλὰ ἡ νόσος προχωροῦσε ραγδαῖα. Κάποια στιγμὴ προσβλήθηκαν καὶ τὰ μάτια του καὶ τυφλώθηκε. Ἡ νέα περιπέτεια δὲν τὸν κατέβαλε. Διακονοῦσε μὲ τὴν ἁφὴ καὶ ἔψαλλε ἀπὸ μνήμης! Ἡ μόνη δύναμη καὶ παρηγοριά, ποὺ τοῦ ἔμεινε ἦταν ἡ θερμή, ἡ ἀδιάλειπτη, ἡ νοερὰ προσευχή. Ὅλες τίς ὧρες τῆς ἡμέρας κινοῦνταν τὰ παραμορφωμένα χείλη του, ψελλίζοντας τὴν εὐχή: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλό»!
Τὸ 1957 ἔκλεισε τὸ λεπροκομεῖο τῆς Χίου καὶ ὁ ἅγιος Ἄνθιμος φρόντισε νὰ στείλει τὸν Νικηφόρο στὸν ἀντιλεπρικὸ σταθμὸ Ἁγίας Βαρβάρας στὸ Αἰγάλεω Ἀττικῆς. Τοῦ ἔδωσε δὲ καὶ συστατικὴ ἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἐκεῖ ὑπηρετοῦντα κληρικὸ π. Εὐμένιο, τονίζοντάς του νὰ προσέξει «τὸν θησαυρὸ ποὺ τοῦ ἔστειλε ἡ Παναγία, διότι εἶχε πολλὰ νὰ ὠφεληθεῖ ἀπὸ ἐκεῖνον». Ὁ θησαυρὸς ἦταν ὁ ἀσθενὴς μοναχὸς Νικηφόρος! Ὁ π. Εὐμένιος δέχτηκε μὲ καλωσύνη τὸν 67χρονο τότε μοναχὸ Νικηφόρο, τοῦ ὁποίου τὸ σῶμα εἶχε παραμορφωθεῖ σὲ μεγάλο βαθμὸ ἀπὸ τὴ νόσο. Ἡ ὅρασή του εἶχε χαθεῖ ἐντελῶς καὶ τὸ πρόσωπό του εἶχε ἀλγεινὴ μορφή.
Γρήγορα διαπίστωσε ὁ π. Εὐμένιος ὅτι εἶχε νὰ κάμει μὲ ὄντως ἅγιο ἄνθρωπο. Προσπάθησε νὰ τὸν στηρίξει, ὅμως σύντομα διαπίστωσε πὼς ὄχι μόνο δὲν εἶχε ἀνάγκη τὴ δική του στήριξη, ἀλλὰ ἐκεῖνος εἶχε τὴ δική του! Τοῦ ζήτησε νὰ γίνει ὁ πνευματικός του πατέρας!
Σύντομα διαπιστώθηκε ἡ ἁγιότητα τοῦ λεπροῦ μοναχοῦ Νικηφόρου. Τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ, ἦταν ἐμφανῆ σ᾿ αὐτὸν καὶ ἡ φήμη του ἔγινε γνωστὴ στὴν Ἀθήνα. Πληθώρα κόσμου ἔτρεχε στὸ ταπεινὸ κελλὶ τοῦ ἱδρύματος νὰ τὸν γνωρίσει καί
νὰ πάρει τὴν εὐχή του. Παρὰ τὴν παραμόρφωση τοῦ προσώπου του, αὐτὸ ἔλαμπε ἀπὸ οὐράνια ἱλαρότητα καὶ εἶχε μιὰ παράδοξη ἠρεμία. Ἦταν πλέον κατάκοιτος καὶ τὰ ἄκρα τοῦ σώματός του ἦταν μόνιμα ἀγκυλωμένα καὶ παράλυτα. Οἱ πόνοι του ἀφόρητοι, οἱ κνησμοὶ ἀνυπόφοροι καὶ πυκνὸ σκοτάδι σκέπαζε τὰ βλέφαρά του. Ὅμως ὅλα αὐτὰ δὲν τὸν ἐμπόδιζαν νὰ ὑποδέχεται τοὺς ἐπισκέπτες του καὶ νὰ τοὺς δίνει συμβουλὲς καὶ κουράγιο στὰ δικά τους προβλήματα! Τοὺς συμβούλευε νὰ ὑπομένουν τίς θλίψεις τῆς ζωῆς, διότι ἐν τέλει αὐτὲς λειτουργοῦν εὐεργετικὰ γιὰ τὴν πνευματική μας πρόοδο καὶ προκοπή! Δίδασκε μὲ τὸ προσωπικό του παράδειγμα τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν πίστη στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ!
νὰ πάρει τὴν εὐχή του. Παρὰ τὴν παραμόρφωση τοῦ προσώπου του, αὐτὸ ἔλαμπε ἀπὸ οὐράνια ἱλαρότητα καὶ εἶχε μιὰ παράδοξη ἠρεμία. Ἦταν πλέον κατάκοιτος καὶ τὰ ἄκρα τοῦ σώματός του ἦταν μόνιμα ἀγκυλωμένα καὶ παράλυτα. Οἱ πόνοι του ἀφόρητοι, οἱ κνησμοὶ ἀνυπόφοροι καὶ πυκνὸ σκοτάδι σκέπαζε τὰ βλέφαρά του. Ὅμως ὅλα αὐτὰ δὲν τὸν ἐμπόδιζαν νὰ ὑποδέχεται τοὺς ἐπισκέπτες του καὶ νὰ τοὺς δίνει συμβουλὲς καὶ κουράγιο στὰ δικά τους προβλήματα! Τοὺς συμβούλευε νὰ ὑπομένουν τίς θλίψεις τῆς ζωῆς, διότι ἐν τέλει αὐτὲς λειτουργοῦν εὐεργετικὰ γιὰ τὴν πνευματική μας πρόοδο καὶ προκοπή! Δίδασκε μὲ τὸ προσωπικό του παράδειγμα τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν πίστη στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ!
Στὶς 4 Ἰανουαρίου τοῦ 1964, σὲ ἡλικία 74 ἐτῶν, τὸν κάλεσε ὁ Θεὸς κοντά Του. Τὸν πῆρε στὰ ὑπερουράνια δώματά Του, γιὰ νὰ τὸν ἀναπαύσει στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Νὰ τὸν ἀνταμείψει γιὰ τὴν ὑπομονή του καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη του στὴ δική Του πρόνοια. Κηδεύτηκε στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίων Ἀναργύρων καὶ ἐτάφῃ στὸ ἐκεῖ κοιμητήριο. Ὅταν ἔγινε ἐκταφὴ τοῦ σκηνώματός του τὰ χαριτόβρυτα ὀστᾶ του εὐωδίαζαν, σαφὲς δεῖγμα τῆς ἁγιότητάς του. Δὲν εἶναι λίγες οἱ μαρτυρίες γιὰ ἐπιτέλεση θαυμάτων. Ὁ πιστὸς λαὸς ἀποφάνθηκε ἐνωρὶς γιὰ τὴν ἁγιότητά του. Ἡ τυπικὴ ἁγιοκατάταξή του ἔγινε τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2012 καὶ ὁρίστηκε νὰ τιμᾷται ἡ μνήμη του τὴν 4η Ἰανουαρίου, ἡμέρα τῆς ὁσιακῆς κοιμήσεώς του.
Ὁ ἅγιος Νικηφόρος εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ ἄπειρα θαυμαστὰ παραδείγματα ὑπομονῆς, τὴν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μας ἀνήγαγε σὲ ὕψιστη ἀρετή. Οἱ ἀσθένειες εἶναι τὸ ὀλέθριο ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας στὴν ἀνθρώπινη φύση, ἡ ὁποία μαρτυρεῖ τὴ φθαρτότητα καὶ προμηνύει τὸν θάνατο. Ἀλλὰ ὁ Θεὸς τοῦ ἐλέους καὶ τῶν οἰκτιρμῶν μπορεῖ, μὲ τὴ δική μας θέληση καὶ προσπάθεια νὰ μεταμορφώσει τὴν ὁποιαδήποτε κακοπάθειά μας σὲ μέσον πνευματικῆς μας ὡριμάνσεως καὶ τελειώσεως. Αὐτὴ τὴν ἀρχὴ ἀκολούθησε ὁ πολύπαθος καὶ μακάριος ἐτοῦτος ἄνθρωπος! Ἄς εἶναι γιὰ ὅλους μας παράδειγμα καὶ ἂς τὸν μιμούμαστε ὅσο μποροῦμε στὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν πίστη στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ!
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου