Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023

Λάμπρος Σκόντζος: Οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα μάρτυρες τῆς Σεβαστείας


ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ
 
Οἱ μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι τὸ καύχημά Της, διότι ὁμολόγησαν τὴν πίστη τους στὸ Χριστὸ καὶ τὴν ἐπισφράγισαν μὲ τὸ αἷμα τους. Ἀντάλλαξαν τὴν πρόσκαιρη γήινη ζωή τους μὲ τὴν αἰώνια ἀληθινὴ ζωή, ποὺ δίνει ὁ ζωοδότης Χριστός.
 
Ἀνάμεσα σ᾿ αὐτοὺς συγκαταλέγονται καὶ οἱ Ἅγιοι Σαράντα Μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι μαρτύρησαν στὴ Σεβάστεια τῆς Μ. Ἀσίας στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνα, ὅταν αὐτοκράτορας τῆς Ἀνατολῆς ἦταν ὁ ρωμαῖος εἰδωλολάτρης Λικίνιος (307-324). Ἦταν ὅλοι τους νεαροὶ ἔφηβοι στρατιῶτες καὶ ἀνῆκαν στὸ πιὸ ἐπίλεκτο στρατιωτικὸ τάγμα τῆς περιοχῆς.
 
Οἱ σκληρότεροι διωγμοὶ κατὰ τῶν Χριστιανῶν, ποὺ εἶχε ἀρχίσει ὁ δεισιδαίμων Διοκλητιανὸς (284-305), συνεχίζονταν καὶ ἐπὶ Λικινίου. Οἱ διοικητὲς τῶν ἐπαρχιῶν εἶχαν ἐπιφορτιστεῖ γιὰ τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ διατάγματος, ποὺ προέβλεπε τὴν ἀναγκαστικὴ θυσία στοὺς εἰδωλολατρικοὺς «θεοὺς» ἀπὸ ὅλους τοὺς ὑπηκόους τῆς αὐτοκρατορίας, μὲ τὴ χορήγηση πιστοποιητικοῦ! Ὅσοι ἀρνοῦνταν νὰ θυσιάσουν ὁδηγοῦνταν μὲ τὴ βία μπροστὰ στὰ εἴδωλα, προκειμένου νὰ ἐξαναγκαστοῦν εἴτε μὲ ὑποσχέσεις, εἴτε μὲ βασανιστήρια νὰ προσφέρουν τὴ θυσία. Ὅσοι δὲν ὑπέκυπταν στοὺς ἐκβιασμοὺς ὁδηγοῦνταν σὲ σκληρὲς ἀνακρίσεις καὶ ὑποβάλλονταν σὲ φρικτὰ καὶ ἀπάνθρωπα βασανιστήρια, καὶ ἂν δὲν ὑπέκυπταν, θανατώνονταν μὲ τοὺς πλέον εἰδεχθεῖς τρόπους. Ἐδῶ ἀξίζει νὰ διευκρινίσουμε, πὼς οἱ θανατώσεις, ὅσων δὲν θυσίαζαν στὰ εἴδωλα, δὲ γινόταν τόσο γιὰ λόγους ἐκδίκησης, ἀλλὰ εἶχαν κυρίως χαρακτῆρα τελετουργικό. Θυσιάζονταν στοὺς «θεοὺς» γιὰ νὰ κατευναστεῖ ἡ μήνη τους, διότι αὐτὸ ἀπαιτοῦσαν οἱ σκοταδιστὲς ἱερεῖς τῶν εἰδώλων ἀπὸ τοὺς ἄρχοντες, ὡς διερμηνεῖς δῆθεν τῆς θέλησης τῶν «θεῶν»!
 
Ὁ ἔπαρχος τῆς Σεβάστειας Ἀγρικόλας, ἐφαρμόζοντας τὴν αὐτοκρατορικὴ διαταγή, καλεῖ τοὺς ἄνδρες τοῦ στρατεύματος νὰ προσφέρουν τὴν προβλεπόμενη θυσία. Σαράντα ἀπὸ αὐτοὺς ἀρνήθηκαν, δηλώνοντας Χριστιανοί. Ὁ Ἀγρικόλας ἀκολούθησε καὶ ἐδῶ τὴ γνωστὴ τακτική, τάζοντάς τους μεγάλα ἀξιώματα καὶ τιμὲς ἂν προσέφεραν τὴ θυσία. Τότε ἐξ᾿ ὀνόματος ὅλων ὁ στρατιώτης Κάνδιδος ἀπάντησε στὸ φανατικὸ εἰδωλολάτρη ἔπαρχο: «Εὐχαριστοῦμε γιὰ τοὺς ἐπαίνους τῆς ἀνδρείας μας. Ἀλλὰ ὁ Χριστός, στὸν ὅποιο πιστεύουμε, μᾶς διδάσκει ὅτι στὸν καθένα ἄρχοντα πρέπει νὰ τοῦ προσφέρουμε ὅ,τι τοῦ ἀνήκει. Καὶ γι᾿ αὐτὸ στὸ βασιλέα προσφέρουμε τὴ στρατιωτικὴ ὑπακοή. Ἄν, ὅμως, ἐνῶ ἀκολουθοῦμε τὸ Εὐαγγέλιο, δὲν ζημιώνουμε τὸ κράτος, ἀλλὰ μᾶλλον τὸ ὠφελοῦμε μὲ τὴν ὑπηρεσία μας, γιατί μᾶς ἀνακρίνεις γιὰ τὴν πίστη ποὺ μορφώνει τέτοιους χαρακτῆρες καὶ ὁδηγεῖ σὲ τέτοια ἔργα;». Ὁ Ἀγρικόλας κατάλαβε ὅτι ἦταν ἀνώφελο νὰ τοὺς παρακαλεῖ καὶ διέταξε νὰ τοὺς γδύσουν καὶ νὰ τοὺς ρίξουν σὲ μιὰ παρακείμενη παγωμένη λίμνη. Ἦταν χειμῶνας καὶ τὸ κρύο δριμύτατο. Πίστευε ὅτι τὸ φρικτὸ αὐτὸ μαρτύριο θὰ τοὺς ἔκανε νὰ ἀλλάξουν γνώμη καὶ νὰ θυσιάσουν στοὺς ἀνύπαρκτους «θεοὺς» τῆς αὐτοκρατορίας.
 
Οἱ ἡρωικοὶ Χριστιανοὶ ὑπέμειναν μὲ πρωτοφανῆ καρτερία τὸ μαρτύριο τοῦ ψύχους. Τὰ κορμιά τους εἶχαν μελανιάσει, ἔτρεμαν σύγκορμοι καὶ ἀγκάλιαζε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο γιὰ νὰ μετριάσουν τὸ μαρτύριό τους. Ταυτόχρονα ἔδινε ὁ ἕνας κουράγιο καὶ θάρρος στὸν ἄλλο μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «Δριμὺς ὁ χειμῶνας, ἀλλὰ γλυκὺς ὁ παράδεισος. Ἄς ὑπομείνουμε καὶ σὲ μιὰ νύχτα γιὰ νὰ κερδίσουμε ὁλόκληρη τὴν αἰωνιότητα». Οἱ δήμιοι τοὺς φρουροῦσαν νὰ μὴ διαφύγουν καὶ διασκέδαζαν μὲ τὸ μαρτύριό τους.
 
Ἔξω ἀπὸ τὴ λίμνη βρισκόταν καὶ μιὰ Χριστιανὴ γυναῖκα, ἡ μητέρα τοῦ νεαρότερου  Μάρτυρα, ἡ ὁποία τὸν ἐμψύχωνε μὴ δειλιάσει καὶ θυσιάσει στὰ εἴδωλα καὶ ἀρνηθεῖ τὸ Χριστό. Ἅπλωνε τὰ χέρια της πρός τὸ γιό της λέγοντας: «Παιδί μου γλυκύτατο, ὑπόμεινε γιὰ λίγο καὶ θὰ καταστεῖς τέκνο τοῦ Οὐράνιου Πατέρα. Μὴν φοβηθεὶς τὰ βασανιστήρια. Ἰδού, παρίσταται ὡς βοηθός σου ὁ Χριστός. Τίποτε δὲν θὰ εἶναι ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα πικρό, τίποτα τὸ ἐπίπονο δὲν θὰ ἀπαντήσεις. Ὅλα ἐκεῖνα παρῆλθαν, διότι ὅλα αὐτὰ τὰ νίκησες μὲ τὴ γενναιότητά σου. Χαρὰ μετὰ ἀπὸ αὐτά, ἄνεση, εὐφροσύνη. Ὅλα αὐτὰ θὰ τὰ γεύεσαι, διότι θὰ εἶσαι κοντὰ στὸν Χριστὸ καὶ θὰ πρεσβεύεις σὲ Αὐτὸν καὶ γιὰ μένα ποὺ σὲ γέννησα».
 
Περὶ τὸ μεσονύκτιο ἕνας ἀπὸ τοὺς Μάρτυρες δείλιασε  καὶ ζήτησε ἀπὸ τοὺς δημίους νὰ τὸν βγάλουν ἀπὸ τοὺς πάγους τῆς λίμνης καὶ νὰ συμμορφωθεῖ μὲ τὸ διάταγμα. Τότε συνέβῃ τὸ ἀπροσδόκητο: κατέβηκαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸ 39 ὀλοφώτεινα στεφάνια καὶ τέθηκαν στὸ κεφάλι τοῦ καθενός. Βλέποντάς τα ὁ δήμιος Ἀγλάϊος ὁμολόγησε ὅτι γίνεται Χριστιανὸς καὶ ὅρμησε καὶ πῆρε τὴ θέση τοῦ δειλιάσαντος στὴ λίμνη καὶ συμπληρώθηκε ὁ ἀριθμὸς τῶν τεσσαράκοντα μαρτύρων.
 
Ἀφοῦ πέρασε ἡ νύχτα, τοὺς ἔβγαλαν οἱ τρομεροὶ δήμιοι μισοπεθαμένους καὶ τοὺς ἀποτέλειωσαν συντρίβοντάς τους τὰ μέλη. Κατόπιν τοὺς ἔριξαν ἀπὸ παρακείμενο γκρεμὸ σὲ δύσβατο μέρος, νὰ μὴ μποροῦν οἱ Χριστιανοὶ νὰ συλλέξουν τὰ τίμια λείψανά τους, ὅμως οἱ Χριστιανοὶ μὲ μεγάλες δυσκολίες τὰ περιμάζεψαν καὶ τὰ ἔθαψαν μὲ μεγάλες τιμές. Τὸ ἔτος 438 ἡ εὐσεβὴς αὐτοκράτειρα Πουλχερία βρῆκε, ὕστερα ἀπὸ ὅραμα, τὰ λείψανά τους στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Θύρσου. Τὰ παρέλαβε καὶ ἀφοῦ ἔκτισε περικαλλῆ ναὸ ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῶν Τρωαδησίων, τὰ ἔκλεισε σὲ πολύτιμες θῆκες καὶ τὰ τοποθέτησε σ᾿ αὐτὸν γιὰ τὴν εὐλογία τῶν πιστῶν.
 
Τὰ ὀνόματά τους εἶναι: Κυρίων, Κάνδιδος (ἢ Κλαύδιος), Δόμνας,  Εὐτύχιος (ἢ Εὐτυχής), Σεβηριανός, Κύριλλος, Θεόδουλος, Βιβιανός,  Ἀγγίας, Ἡσύχιος, Εὐνοϊκός, Μελίτων, Ἠλιάδης, Ἀλέξανδρος, Σακέδων (ἢ Σακέρδων), Οὐάλης, Πρίσκος, Χουδίων, Ἡράκλειος, Ἐκδίκιος (ἢ Εὐδίκιος), Ἰωάννης, Φιλοκτήμων,  Φλάβιος, Ξάνθιος, Οὐαλέριος, Νικόλαος, Ἀθανάσιος, Θεόφιλος, Λυσίμαχος, Γάϊος, Κλαύδιος, Σμάραγδος, Σισίνιος, Λεόντιος, Ἀέτιος, Ἀκάκιος, Δομετιανὸς (ἢ Δομέτιος), Γοργόνιος, Ἰουλιανὸς (ἢ Ἐλιανός, ἢ Ἠλιανός), Ἀγλάϊος ὁ δήμιος.
 
Ἡ μνήμη τους ἑορτάζεται στὶς 9 Μαρτίου, τὴν ἡμέρα τοῦ μαρτυρίου τους. Αὐτοὶ εἶναι οἱ ἥρωες τῆς πίστης μας!
 
Ὀφείλουμε ὡς συνειδητοὶ πιστοὶ ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ νὰ  τιμᾶμε τοὺς ἁγίους μας καὶ ἡ καλλίτερη τιμὴ πρὸς αὐτοὺς εἶναι ἡ μίμηση, διότι μιμούμενοι τοὺς ἁγίους μας, μιμούμεθα τον Χριστός μας, διότι ἐκεῖνοι ἔγιναν οἱ ἀκριβεῖς μιμητὲς τοῦ Κυρίου μας. Ἄλλωστε γιά μᾶς τὸ πρότυπό μας δὲ θὰ πρέπει νὰ εἶναι κάποιος ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὁ Θεάνθρωπος, τὸ αἰώνιο καὶ μοναδικὸ πρότυπο. Οἱ ἅγιοί μας ἔγιναν «σύσσωμοι» καὶ «σύμμορφοι» τοῦ Σωτῆρα μας Χριστοῦ, καταστάθηκαν μὲ τὴν ἁγία ζωή τους καὶ τὴν ὁμολογία τοῦ ἁγίου ὀνόματός Του οἱ ζωντανὲς εἰκόνες Του στὸν κόσμο σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες καὶ μέχρι τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου. Ἐμπρὸς λοιπὸν νὰ γίνουμε καὶ ἐμεῖς μικροὶ ἢ μεγάλοι μάρτυρες καὶ ὁμολογητές Του στοὺς σύγχρονους δύσκολους καιρούς, γιὰ νὰ γίνει καὶ Ἐκεῖνος δικός μας ὁμολογητὴς μπροστὰ στὸν Οὐράνιο Πατέρας μας, ὅταν ἀναχωρήσουμε ἀπὸ αὐτὸν ἐδῶ τὸν κόσμο.

__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου