ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ [:Μᾶρκ. 15,43-16,8]
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
μὲ θέμα:
«Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ»
[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 3-5-1998]
(Β374)
Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας, Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων γυναικῶν, τιμᾷ ὅλως ἰδιαιτέρως τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα ποὺ συνετέλεσαν εἰς τὴν φροντίδα τοῦ νεκροῦ σώματος τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως τοῦ Ἰωσήφ, τοῦ Νικοδήμου καὶ τῶν λοιπῶν μυροφόρων γυναικῶν.
Γιὰ νὰ καταλάβουμε τί ὑπηρεσίες προσέφεραν καὶ κάτω ἀπὸ ποιὲς συνθῆκες προσέφεραν αὐτές των τίς ὑπηρεσίες, θὰ πρέπει νὰ μεταφερθοῦμε στὸ κλίμα τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, τοῦ πῶς δηλαδὴ ἐθεωρεῖτο γιὰ τοὺς ἄρχοντες ὁ Ἰησοῦς μετὰ τὴν Σταύρωσή Του· ὥστε νὰ γράφει ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐαγγελιστὴς ὅτι ὁ βουλευτὴς Ἰωσὴφ «τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ». Τολμήσας... Ἐπῆρε τὴν τόλμη νὰ πάει ἐκεῖ στὸ Διοικητήριον τοῦ Πιλάτου νὰ ζητήσει τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. Γιατί βάζει «τολμήσας»; Διότι ἐθεωρεῖτο κάτι πολὺ φοβερὸ νὰ ὑπῆρξες γνωστός, μέτοχος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ καταδικασθέντος ὡς κακούργου ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ.
Ὡστόσο, ἡ στάσις τῶν γυναικῶν ἐκείνων ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας, σᾶς εἶπα, τίς ὀνόμασε «Μυροφόρες γυναῖκες» γιατί ἀγόρασαν μύρα καὶ ἤθελαν νὰ ἀλείψουν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, φυσικὰ πάνω ἀπὸ τὰ ἐντάφια σπάργανα, αὐτὸ τὸ θέμα, ἰδιαιτέρως σήμερα θὰ μᾶς ἀπασχολήσει.
Εἶναι γνωστή, ἀγαπητοί μου, ἡ θέσις τῆς γυναικὸς εἰς τὸν ἀρχαῖον κόσμον. Ἀκόμη καὶ εἰς τὸν πολιτισμένον κόσμον τῶν Ἑλλήνων. Ἡ θέσις, ὅμως, τῆς γυναικὸς στὸν χῶρον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης κατὰ πολὺ ὑπερέβαλε τὴν κατάστασιν τῆς ἐξωβιβλικῆς γυναικός, τῆς γυναικὸς ποὺ ἦταν ἔξω ἀπὸ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Δηλαδὴ τῆς Βίβλου, τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀλλὰ καὶ αὐτὴν τὴν θέση τῆς γυναικὸς στὴν Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ πολὺ ὑπερβάλλει ἡ θέσις τῆς γυναικὸς εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην.
Χωρὶς ὑπερβολή, ἡ θέσις τῆς γυναικὸς μέσα στὸν Χριστιανισμό, εἶναι ἡ θέσις τῆς Εὔας εἰς τὸν Παράδεισον πρὶν πέσει. Ἀκόμη περισσότερο ἡ καταξιωμένη χριστιανὴ γυναῖκα εἶναι καὶ ἔχει ὡς πρότυπον τὴν Θεοτόκον. Αὐτὴν τὴν γυναῖκα προβάλλει ἡ Καινὴ Διαθήκη: τὴν Θεοτόκον· ἡ ὁποία βεβαίως, ἀπείρως ἀνωτέρα εἶναι τῆς παλαιᾶς Εὔας, πρὶν αὐτὴ πέσει. Ἀρκεῖ νὰ ἀναλογιστεῖ κανεὶς ὅτι ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ποὺ εἰσέρχεται εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ Θεοτόκος, δηλαδὴ γυναῖκα. Εἶπα «εἰσέρχεται»· διότι ἡ Ἐκκλησία μας πιστεύει ἀπολύτως ὅτι ἡ Θεοτόκος ἀνεστήθῃ, ὅπως καὶ ὁ Υἱός της καὶ ὅπως Ἐκεῖνος Ἀνελήφθῃ μετὰ τῆς σαρκὸς εἰς τὴν Βασιλείαν Του, κατὰ τὸν ἴδιον τρόπο καὶ ἡ Θεοτόκος ἀνελήφθῃ, ἀνεστήθῃ, ἀνελήφθῃ μετὰ τῆς σαρκός της. Ἐνῶ εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ δὲν ὑπάρχει κανεὶς μὲ τὴν σάρκα του. Οὔτε ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος. Οὔτε οἱ Ἀπόστολοι, οὔτε ὁ Παῦλος. Μόνη ἡ Θεοτόκος. Ὅλοι ἀναμένομε τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Καὶ τότε θὰ εἰσέλθομε μετὰ τῆς σαρκός, ὑπογραμμίζω, εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἀκούσατε καλά, ἔ; Μετὰ τῆς σαρκός. Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, ἡ μόνη ποὺ εἰσέρχεται εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μετὰ σαρκὸς εἶναι ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος. Αὐτὸ τί σημαίνει; Ὅτι ἡ γυναῖκα πρώτη ἔρχεται εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μετὰ σαρκός, λέει πολλά.
Ἀλλὰ ἀξίζει νὰ δοῦμε ἱστορικὰ τὴν θέση τῆς γυναικὸς ἀπέναντι εἰς τὸν ἄνδρα, διότι ἡ γυναῖκα παραπαίει στὴν προσπάθειά της νὰ συνειδητοποιήσει ποιά εἶναι ἡ θέση της. Πραγματικὰ παραπαίει...
Μιὰ εἰκόνα τοῦ ἀληθοῦς ἀνθρώπου, ἀνδρὸς ἢ γυναικός, εἶναι ὁ ἄνθρωπος μέσα εἰς τὸν Παράδεισον. Εἶναι ἡ αὐθεντικὴ δημιουργία, χωρὶς τὰ τραύματα τῆς περιπέτειας τῆς ἐλευθερίας. Διότι ἡ ἐλευθερία πρὸς κατάκτησή της, παρέχει ὄχι λίγα τραύματα. Κάποτε εἶναι τραύματα καὶ αἵματος. Ἀλλὰ προπαντὸς ψυχικὰ τραύματα, συναισθηματικὰ τραύματα. Ἡ ἐλευθερία δὲν κατακτᾷται εὔκολα. Πάντως ἐκεῖ καὶ ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναῖκα, ἐκεῖ εἰς τὸν Παράδεισον εἶναι ἄνθρωποι. Ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνδρας, ἄνθρωπος εἶναι καὶ ἡ γυναῖκα. Διότι ἀργότερα ἡ γυναῖκα, θὰ θεωρηθεῖ ἀπὸ τὸν ἄνδρα, μετὰ τὴν πτώση βέβαια, ὡς res, δηλαδὴ πρᾶγμα! Σὰν ἕνα πρόσωπο... καταχρηστικὰ εἶπα πρόσωπο, μία ὕπαρξη, ἡ ὁποία ἁπλῶς θὰ ἱκανοποιεῖ καὶ θὰ εὐχαριστεῖ τὸν ἄνδρα καὶ αὐτὴ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἕνα ἀντικείμενον. Res. Πρᾶγμα.
«Καὶ εἶπεν ὁ Θεός -διαβάζομε στὴν Ἁγία Γραφή-· ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ᾿ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν. Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς». Ὥστε λοιπὸν καὶ ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναῖκα, καὶ τὸ ἄρσεν καὶ τὸ θῆλυ, εἶναι ἄνθρωποι. Τὸ ὑπογραμμίζω γιατί αὐτὸ ἀποτελεῖ τὸ κριτήριον τῶν ὅσων θὰ δοῦμε παρακάτω. Καὶ ὁ ἄνδρας εἶναι ἄνθρωπος καὶ ἡ γυναῖκα εἶναι ἄνθρωπος. Ἡ γυναῖκα λοιπὸν εἶναι ἄνθρωπος, σὲ τίποτα δὲν ὑστερεῖ τοῦ ἀνδρός, διότι ἂν ὑστεροῦσε, τότε δὲν θὰ ἦτο ἄνθρωπος. Ἄν ὑστεροῦσε τοῦ ἀνδρός. Ἄλλο τώρα ὅτι ὑπάρχουν κάποια γνωρίσματα, τὰ ὁποῖα διαφοροποιοῦν τὸν ἄνδρα ἀπὸ τὴν γυναῖκα, γιὰ νὰ φέρουν εἰς πέρας τὸ μυστήριον τοῦ γάμου, νὰ φέρουν τὸν τρίτον ἄνθρωπο εἰς τὸν κόσμον αὐτόν. Τὸ παιδί τους, τὸν τρίτον ἄνθρωπον.
Ἡ γυναῖκα κατάγεται ἀπὸ τὸν Ἀδάμ. Καὶ εἶναι σάρκα ἀπὸ τὴν σάρκα καὶ «ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων» τοῦ Ἀδάμ. Ὅ,τι εἶναι ὁ Ἀδάμ, εἶναι καὶ ἡ γυναῖκα. Ξαναλέγω· ἄνθρωπος. Τὰ λέει ὅλα αὐτό. Δὲν ἔχει λοιπὸν ξεχωριστὴ δημιουργία. Ἔξω, ποὺ σᾶς εἶπα, ὅτι ὑπάρχουν κάποια ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά, ἐκεῖνα ποὺ καθορίζουν τὸν ἄνδρα ὡς ἄνδρα, ὡς φῦλον κι ἐκεῖνα ποὺ κάνουν τὴν γυναῖκα γυναῖκα ὡς φῦλον. Τὸ ξαναλέγω. Γιὰ σκοπὸ ποὺ σᾶς ἐξήγησα.
Ἡ γυναῖκα ἐπλάσθῃ ὡς βοηθὸς τοῦ ἀνδρός. Κυριότατα εἰς τὸ ἔργον τῆς σωτηρίας. Λέμε, ἡ γυναῖκα εἶναι βοηθὸς τοῦ ἀνδρός. Σὲ τί; Εἰς τὴν σωτηρίαν. Ὄχι νὰ τὴν βοηθάει, ἐπιτρέψατέ μου, νὰ κατέβω πολὺ πεζά, νὰ τῆς πλένει τὰ πιάτα καὶ νὰ τῆς μαγειρεύει. Ἄλλο θέμα τώρα ὅτι πρέπει καὶ ὁ ἄνδρας νὰ βοηθάει καὶ εἰς τὸ νοικοκυριό. Ὅπως μαζὶ θὰ κτίσουν τὸ σπίτι τους, μαζὶ θὰ τὸ συγυρίσουν τὸ σπίτι τους, θὰ τὸ διακοσμήσουν, μαζὶ πάντα θὰ τὸ ὑπηρετοῦν τὸ σπίτι τους. Γιὰ νὰ τοὺς ὑπηρετεῖ. Ἀλλὰ δὲν νομίζετε ὅτι εἶναι πολὺ πεζὸν νὰ λέμε ὅτι ἡ γυναῖκα εἶναι βοηθός... δηλαδὴ ἡ ἔννοια τοῦ «βοηθὸς» τῆς λέξεως «βοηθὸς» εἶναι μόνο καὶ μόνον γιὰ νὰ τὸν ἐξυπηρετεῖ τὸν ἄνδρα; Νὰ τὸν ἐξυπηρετεῖ ἀπὸ πλευρᾶς δηλαδὴ νοικοκυριοῦ; Ἄπαγε! Ἄν εἶναι δυνατόν...
Ἡ βοήθεια θὰ ἦτο δὲ ἀμοιβαία. Διότι θὰ συνιστοῦσε τὸν σκοπὸν τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι ἡ κοινωνία του, τοῦ ἀνθρώπου ἡ κοινωνία μὲ τὸν Θεό. Σ᾿ αὐτὸ θὰ βοηθοῦσε ἡ γυναῖκα. Ἀλλὰ αὐτὴ θὰ βοηθοῦσε τὸν ἄνδρα νὰ βρεῖ τὸν σκοπόν του, τὴν θέωση, ἀλλὰ καὶ ὁ ἄνδρας θὰ βοηθοῦσε τὴν γυναῖκα νὰ βρεῖ τὸν σκοπό της, δηλαδὴ τὴν θέωση. Διότι ὁ ἄνθρωπος -ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός- εἶναι «ζῷον θεούμενον». Ὅταν λέμε «ζῷον», μὴν πάει τὸ μυαλό σας στὰ κτήνη. Ἀλλὰ εἶναι ὕπαρξις ποὺ ζεῖ. Αὐτὸ εἶναι τὸ «ζῷον». Ἡ ὕπαρξις ποὺ ζεῖ. Καὶ συνεπῶς εἶναι κάτι τὸ ζωντανὸ μὲ προορισμὸ τὴν θέωση. Καὶ ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναῖκα. Βλέπετε φερειπεὶν εἰς τὸ Ἁγιολόγιον τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ἄνδρες καὶ γυναῖκες. Λέμε: ὁ ἅγιος ἄλφα, ὁ ἅγιος βῆτα, ἡ ἁγία ἄλφα, ἡ ἁγία βῆτα. Τὸ βλέπετε αὐτό.
Ὅμως τὰ πράγματα δὲν ἔμειναν ὅπως ὁ Θεὸς τὰ ὅρισε, ἀλλὰ ἀλλοιώθηκαν. Ἡ γυναῖκα, ἐδῶ θὰ ἤθελα νὰ ἐπιστήσω ἰδιαιτέρως τὴν προσοχή σας, ἡ γυναῖκα ὑπερέβῃ τὰ ὅριά της. Νὰ τὸ ξαναπῶ; Ἡ γυναῖκα ὑπερέβῃ τὰ ὅριά της· ποὺ δὲν θὰ ἔπρεπε αὐτὸ νὰ τὸ κάνει. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἄνδρας ὑπερέβῃ καὶ αὐτὸς τὰ ὅριά του, ποὺ κι αὐτὸς δὲν ἔπρεπε νὰ τὸ κάνει. Διότι «ἡ σχέσις ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς εἶναι ἡ σχέσις κεφαλῆς καὶ σώματος», ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ἔτσι, θὰ λέγαμε, ὅρια καὶ ὑπῆρχαν, καὶ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχουν καὶ εἰς τὴν γυναῖκα καὶ εἰς τὸν ἄνδρα. Καὶ τὰ ὅρια αὐτὰ εἶναι τὰ ἀνθρώπινα ὅρια. Δὲν θὰ τὰ ὑπερβοῦμε, οὔτε ὁ ἄνδρας, οὔτε ἡ γυναῖκα. Λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Εἴσω τῶν ἡμετέρων ὅρων φιλοσοφῶμεν». Ἄν καὶ αὐτὸ εἶναι βέβαια πολὺ πολὺ εὐρύτερο, ποὺ λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος, στὸν 1ον του θεολογικὸ λόγο, ποὺ σημαίνει τὸ «εἴσω», δηλαδὴ ἐντός, μέσα, ὄχι ἔξω ἀπὸ τὰ ὅρια, ἀλλὰ ἐκτὸς τῶν ὁρίων τῆς ἀνθρωπίνης διανοίας. «Εἴσω», μέσα ἀπὸ τὰ ὅρια τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Δὲν θὰ ὑπερβεῖς τίποτα. Οὔτε τίς ἐντολές; Ναί, οὔτε τίς ἐντολές. Διότι τότε ἔχομε παρέκκλιση. Δὲν εἶναι τῆς ὥρας νά σᾶς τὸ ἀναπτύξω. Τὸ νὰ ἔχομε παρεκκλίσεις ἀριστερά, ποὺ εἶναι ἡ παράβασις, καὶ δεξιά, ποὺ εἶναι ἡ ὑπερβολή. Εἴσω τῶν ἐντολῶν. Εἴσω τῆς φύσεώς του ὁ ἄνθρωπος.
Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι πολὺ γενικό. Εἴδατε τί ὡραῖα ποὺ τὸ λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος; Ὅτι «εἴσω τῶν ἡμετέρων ὅρων φιλοσοφῶμεν». Ἄς φιλοσοφοῦμε. Μέσα ἀπὸ τὰ ὅριά μας. Ὅπως ὁ ἄνθρωπος, δὲν πρέπει νὰ ξεπερνᾷ τὰ ὅρια ἐκεῖνα ποὺ καὶ ἡ φύσις του τὰ ὁρίζει. Ξέρετε, εἶναι πάρα πολὺ σοβαρὸ τὸ θέμα αὐτό. Νά, αὐτὴ τὴν στιγμὴ μιλᾶμε γιὰ κλωνοποίηση, μιλᾶμε γιὰ τέτοια πράγματα, κάπου θὰ βγάλομε τερατογενέσεις. Διότι ὁ ἄνθρωπος ὑπερβαίνει τὰ ὅριά του. Καὶ σημειώσατε ὅτι αὐτὸ δὲν εἶναι πάντοτε πρόοδος. Διότι ἂν ἦταν πρόοδος, οἱ σύγχρονοι Οἰκολόγοι δὲν θὰ ἀνησυχοῦσαν διὰ τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος. Ἀλλὰ ἀνησυχοῦν, γιατί ὁ ἄνθρωπος, στὴν ἀνόητη περιέργειά του καὶ εἰς τίς ἀνόητες ἐνέργειές του, βγαίνει ἀπὸ τὰ ὅριά του. Ἄς εἶναι.
Ἡ γυναῖκα ἔδειξε προπέτεια καὶ ὄχι βουλὴν μετὰ τοῦ ἀνδρός. Ἡ Εὔα μὲ τὸν Ἀδάμ. Λέγει ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος: «Οὐκ ἀνασχομένη μεῖναι ἐπὶ τῶν οἰκείων ὅρων». «Δὲν ἠνείχετο νὰ μείνει», λέει, «στοὺς δικούς της ὅρους». Καὶ ὑπερβαίνουσα τοὺς ἰδίους της ὅρους, ἔφθασε στὸ σημεῖο νὰ καταστρατηγήσει τὸ ἔργον τοῦ βοηθοῦ στὴν σωτηρία, τόσον τοῦ ἀνδρός, ὅσο καὶ τῆς ἰδίας. Ἔκτοτε δέχεται τὴν ποινὴν τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Εὔας· ποὺ ἦτο... -εἶναι γραμμένο αὐτὸ ποὺ θὰ σᾶς πῶ στὸ τρίτο κεφάλαιο, στὸν 16ον στίχο: «Πρὸς τὸν ἄνδρα σου -τῆς λέγει- ἡ ἀποστροφή σου, καὶ αὐτὸς σοῦ κυριεύσει». Πῶπῶ!... Ξέρετε τί σημαίνει αὐτό; «Ἀποστροφὴ» θὰ πεῖ στροφή. Δηλαδὴ «θὰ εἶσαι κάτω ἀπὸ τὴν ὑπακοὴ τοῦ ἀνδρός σου καὶ αὐτὸς θὰ γίνει κύριός σου». Χωρὶς νὰ τὸ θέλει ἡ γυναῖκα καὶ μάλιστα ἡ σύγχρονη γυναῖκα- ὄχι καὶ ἡ παλαιά, καὶ ἡ Σάρα τὸ ἔλεγε αὐτό: «Ὁ κύριός μου». Ὁ Ἀβραάμ. Σήμερα λένε: «Ἀπὸ δῶ εἶναι ὁ κύριός μου». Ὀρθῶς. Διότι εἶναι ὁ ἄνδρας κύριος τῆς γυναικός. Δὲν εἶναι ὅμως σωστὴ ἡ ἔκφρασις ὅταν ὁ ἄνδρας πεῖ: «Ἀπὸ δῶ ἡ κυρία μου». Ὄχι. «Ἡ σύζυγός μου». Ὄχι «ἡ κυρία μου», «ἡ σύζυγός μου». Διότι ὁ ἄνδρας κυριεύει τῆς γυναικός. Ὄχι ἡ γυναῖκα τοῦ ἀνδρός.
Ἀλλὰ εἶναι γνωστὸν ὅτι τὸ κυριαρχικὸν θέμα τὸ ἔδωσε ὁ Θεὸς καὶ εἰς τὸν ἄνδρα, τὸν Ἀδὰμ καὶ εἰς τὴν γυναῖκα. Καὶ εἶπε: «Καὶ κατακυριεύσετε -εἰς πληθυντικὸν ἀριθμόν- ὁλόκληρη τὴ γῆ καὶ τὰ ζῶα καὶ τὰ πετεινὰ κ.λπ. κ.λπ. καὶ τοὺς ἰχθῦς τῆς θαλάσσης ...». Τώρα ὅμως προσθέτει ὁ Θεὸς ὅτι ὁ ἄνδρας θὰ κατακυριεύσει καὶ τὴν γυναῖκα. Αὐτὸ εἶναι ἡ ποινή της, ἡ τιμωρία της. Καὶ ἡ γυναῖκα νὰ αἰσθάνεται τὴν ἀσφάλειά της πλάϊ στὸν ἄνδρα.
Ἀγαπητοί μου, κοιτᾶξτε. Μπορεῖ καμία κυρία ἀπὸ σᾶς νὰ λέγει: «Δὲν τὰ ἀνέχομαι αὐτά». Τὰ λέγει ὁ Θεός. Δὲν τὰ λέγω ἐγώ. Μέσα στὸν Χριστιανισμό, ἡ γυναῖκα ἐπιστρέφει στὴν προπτωτική της κατάσταση. Μὲς στὸν Χριστιανισμὸ ὅμως. Καὶ μάλιστα στὰ μέτρα τῆς Θεοτόκου. Ἐφόσον πάλι τηρήσει ὅ,τι καὶ τότε στὸν Παράδεισον. Ἤτοι τοὺς ὅρους της, τὰ ὅριά της. Αὐτὸ ὅμως δὲν ἄρεσε εἰς τὴν Χριστιανὴ γυναῖκα τῶν μετέπειτα χρόνων. Καὶ εἴτε ἀπὸ τὸν δικό της ἐγωισμὸ δὲν τῆς ἄρεσε αὐτό, εἴτε ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ τοῦ ἀνδρός της, γιατί κι αὐτὸς ἔκανε ὑπέρβαση τῶν ὅρων του, μὲ τὸ νὰ εἶναι ἐγωιστὴς καὶ νὰ μὴν προσέχει τὴν σύζυγό του, ξεχνῶντας ὅτι ἐξῆλθε ἐκ τῆς πλευρᾶς του, καὶ ὅτι καὶ οἱ δύο εἶναι ἄνθρωποι καὶ τότε, ἀγαπητοί μου, τὰ πράγματα ἀρχίζουν νὰ μὴν πηγαίνουν καλά. Αὐτὴ δὲ ἡ ὑπέρβαση τῶν ὅρων, τῶν ὁρίων, καὶ ἀπὸ τὴν γυναῖκα καὶ ἀπὸ τὸν ἄνδρα, ἐγέννησε ἕνα τέρας, ποὺ λέγεται... -ἀφύσικο πρᾶγμα, τέρας- ποὺ λέγεται φεμινισμός. Ὅλοι ἔχετε ἀκούσει τὴν λέξιν Φεμινισμόν. Εἶναι ἡ κίνησις ἐκείνη ποὺ θέλει νὰ δώσει δικαιώματα εἰς τὴν γυναῖκα.
Ἀλλὰ γιατί νὰ δώσει δικαιώματα; Δὲν τὰ ἔχει τὰ δικαιώματά της ἡ γυναῖκα; Ναί, ἀλλὰ ἔκανε ὑπέρβαση ὁ ἄνδρας. Ὀρθόν. Αὐτὸ εἶναι ἀλήθεια. Εἴπαμε ὅτι καὶ οἱ δύο ὑπερέβησαν τὰ ὅριά τους. Ἀλλὰ ὅμως δὲν καταλαβαίνει ἡ γυναῖκα ὅτι αὐτὸ τὸ κίνημα τοῦ φεμινισμοῦ τὴν ὁδηγεῖ στὴν ἴδια της τὴν καταδίκη. Ναί, ναί. Στὴν ὑποβάθμισή της, στὴν φθορά της. Δὲν θέλω νὰ προσβάλλω τίς κυρίες οἱ ὁποῖες ἐργάζονται ἔξω. Ἀλλὰ τὸ νὰ ἐργάζεται ἡ γυναῖκα ἔξω, ἐνῶ εἶναι ἡ βασίλισσα τοῦ οἴκου της, δὲν εἶναι ὑποβάθμισις; Ἄν τὸ σκεφθοῦμε καλὰ καὶ τὸ φιλοσοφήσουμε καὶ τὸ μελετήσουμε, ὅταν ἡ γυναῖκα βγαίνει ἔξω νὰ δουλέψει, οὐσιαστικὰ ὑποβαθμίζεται. Λίγο παλιότερα χρόνια, μερικὲς δεκαετίες πίσω, μόνον ἡ γυναῖκα ἐκείνη ποὺ εἶχε ἀνάγκη, δηλαδὴ ἤτανε χήρα, ὁ πατέρας της ἦταν ἄρρωστος ἢ ὑπερήλικας, τότε ἔβγαινε νὰ δουλέψει ἡ γυναῖκα. Ἦταν ντροπὴ νὰ βγεῖ ἔξω ἡ γυναῖκα νὰ δουλέψει. Μερικὲς δεκαετίες πίσω. Κι ἂν ἡ γυναῖκα φθαρεῖ, τότε βεβαίως θὰ φθαρεῖ καὶ ὁ ἄνδρας. Ἄν ἡ γυναῖκα ὑποβαθμιστεῖ, θὰ ὑποβαθμιστεῖ ἀσφαλῶς καὶ ὁ ἄνδρας.
Καὶ ἂν θέλετε, νὰ τὰ δοῦμε τὰ πράγματα ὡς ἑξῆς. Διαβάζουμε ἕνα περίεργο χωρίο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου· ἐκ πρώτης ὄψεως περίεργο. Δὲν θὰ κάνω πλήρη ἀνάλυση, παρὰ μόνον τούτου. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐντέλλεται οἱ γυναῖκες, ὅταν προσεύχονται, νὰ φοροῦν κάλυμμα. Κάλυμμα νὰ φοροῦν. Μία μαντήλα. Ξέρετε γιατί; Ὅπως ὁ ἄνδρας ἀπαγορεύεται νὰ λειτουργεῖ ἢ νὰ προσεύχεται, τὸ λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, μὲ καλυμμένο τὸ κεφάλι. Γιατί εἶναι εἰς δόξαν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἡ γυναῖκα εἶναι εἰς δόξαν τοῦ ἀνδρός της. Καὶ δείχνει ὑποταγή. Σύμβολον εἶναι. Ἀλλὰ ἐὰν καταργήσομε τὰ σύμβολα, δηλαδὴ τοὺς τύπους, τότε θὰ καταργήσομε καὶ τὴν οὐσία. Καὶ ἔτσι ἀκριβῶς γίνεται. Εἶναι λοιπὸν σύμβολον. Ὅταν ἡ γυναῖκα βάζει κάλυμμα, ὅταν πηγαίνει στὴν Ἐκκλησία, δείχνει τὴν ὑποταγή της εἰς τὸν ἄνδρα.
Λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρώτη του ἐπιστολή: «Οὕτω γὰρ ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖκες (:κάποτε -λέει- ἔτσι καὶ οἱ ἅγιες γυναῖκες) αἱ ἐλπίζουσαι ἐπὶ τὸν Θεὸν, ἐκόσμουν ἑαυτάς (:ἔτσι στόλιζαν τὸν ἑαυτό τους. Ὑπῆρχε τὸ κάλυμμα), ὑποτασσόμεναι τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν (:ὑποτασσόμενες στοὺς ἴδιους τους τοὺς ἄνδρες), ὡς Σάῤῥα ὑπήκουσε τῷ Ἀβραάμ, κύριον αὐτὸν καλοῦσα (:ὑπήκουσε καὶ τὸν ἀποκαλοῦσε κύριον τὸν Ἀβραάμ, τὸν ἄνδρα της)».
Ἔτσι, στὸν χῶρο τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, ἀγαπητοί, βλέπομε ποιά εἶναι ἡ καταξιωμένη γυναῖκα. Πρῶτα πρῶτα οἱ Μυροφόρες γυναῖκες ποὺ ἔχουν ἀνδρεῖον φρόνημα, χωρὶς νὰ μεταβάλλονται σὲ ἄνδρες. Χωρὶς νὰ μεταβάλλονται σὲ ἄνδρες. Ἀνδρεῖον φρόνημα. «Τίς εὗρε ἀνδρεία γυναῖκα -λέει τὸ τελευταῖο κεφάλαιο τῶν Παροιμιῶν στὴν Παλαιὰ Διαθήκη- εὗρε θησαυρόν». Ἡ ἀνδρεία γυναῖκα. Ὄχι ἡ ἀνδροῦτσα! Ἡ ἀνδρεία γυναῖκα. Ἀνδρεῖα στὸ φρόνημα. Ὄχι στὰ «ποντίκια», νὰ δίνει ξύλο στὸν ἄνδρα της. Στὸ φρόνημα. Ἀρρωσταίνει ὁ σύζυγος, παθαίνει ἕνα ἀτύχημα. «Τί στενοχωριέσαι, ἄνδρα μου; Ἐγὼ θὰ πάω νὰ δουλέψω». «Τί θὰ κάνεις;». «Θὰ πλένω σκάλες πολυκατοικιῶν. Τί σὲ νοιάζει ἐσένα;». Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀνδρεία γυναῖκα· ποὺ μὲ ἀνδρεῖο φρόνημα θὰ μεγαλώσει καὶ τὰ παιδιὰ τῆς κ.ὅ.κ. Ἡ Μάρθα καὶ ἡ Μαρία, ποὺ γνωρίζουν πῶς νὰ ἀγαποῦν καὶ πῶς νὰ φιλοξενοῦν, νὰ ἀσχολοῦνται τόσο μὲ τὸ νοικοκυριό τους, ὅσο καὶ μὲ τὴν ἀκρόαση τοῦ θείου λόγου. Ἡ μητέρα, ὅπως σημειώνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, τοῦ Ρούφου, τὴν ὁποία ἀποκαλεῖ καὶ δική του μητέρα, ὁ Παῦλος, ποὺ τὸν διακονοῦσε ἡ μητέρα τοῦ Ρούφου: «Ἀσπάσασθε -γράφει εἰς τὴν πρὸς Ρωμαίους- Ροῦφον τὸν ἐκλεκτὸν ἐν Κυρίῳ καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ ἐμοῦ». Καὶ τὴν μητέρα του, ποὺ εἶναι δική του, αὐτὴ τὸν γέννησε, «ἀλλὰ κι ἐμένα μὲ ἔχει βοηθήσει, μὲ ἔχει περιθάλψει, καὶ τὴν δική μου μητέρα». Εἴδατε;
Ἡ Λυδία, μὲ τὸν δυναμικό της χαρακτῆρα, ποὺ μεταβάλλει τὸ σπίτι της σὲ Ἐκκλησία. Καὶ φιλοξενεῖ ἐκεῖ τὸν Παῦλο. Ἡ Χλόη, σὰν διάκονος ποὺ ὑπηρετεῖ τὴν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου. Κι ἂν τὸ θέλετε, σ᾿ αὐτὴν ἐμπιστεύτηκε τὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολήν του ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ξέρετε τί σήμαινε ἐμπιστοσύνη γιὰ μιὰ ἐπιστολή; Δὲν εἶναι τῆς ὥρας νὰ σᾶς τὸ ἀναλύσω περισσότερο. Ἡ Πρίσκιλλα, αὐτὴ ἡ θαυμασία ἀπόστολος καὶ θεολόγος, ποὺ διορθώνει ἕναν τρανὸν Ἀπολλώ. Καὶ στέκεται δεξὶ χέρι τοῦ Παύλου. Ἡ Ὀλυμπιάς, στὰ μετέπειτα χρόνια, ἡ ξακουστὴ ἐκείνη διάκονος τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ δεξὶ χέρι τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου στὰ ἔργα τῆς φιλανθρωπίας.
Καὶ νὰ ἔρθουμε εἰς τοὺς νεοτέρους χρόνους. Ἡ Φιλοθέη ἡ Ἀθηναία. Ἡ κυρία καὶ ἀρχόντισσα τῶν Ἀθηνῶν· ποὺ μέσα στὰ μαῦρα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, προστατεύει τίς Ἀθηναῖες κοπέλες ἀπὸ τὴν ἁμαρτωλὴ βουλιμία τοῦ κατακτητοῦ. Εἶναι καὶ ὅλες ἐκεῖνες οἱ γυναῖκες ποὺ σκιαγραφοῦνται στὶς ἐπιστολὲς τοῦ Παύλου καὶ τοῦ Πέτρου.
Πρότυπον ὅμως πάντων εἶναι ἡ Κυρία Θεοτόκος. Ὅλη της τὴν ζωή, ποὺ ἦταν ἀληθινὰ μιὰ ζωὴ προσφορᾶς. Ἀπὸ τὴν σύλληψη τοῦ Υἱοῦ της στὰ σπλάχνα της, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, μέχρι τὸν Σταυρὸ καὶ μέχρι τὴν παρουσία της ἀνάμεσα στοὺς δώδεκα Ἀποστόλους καὶ τοὺς 120 Χριστιανοὺς τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.
Ἀγαπητοί, μὲ αὐτὰ τὰ κριτήρια θὰ ἐξετάσομε καὶ θὰ ἐλέγξομε τὸν σύγχρονον Φεμινισμόν· ποὺ εἶναι προϊὸν τοῦ ἀποστρατημένου καὶ παραπαίοντος ἀνθρώπου. Ἑνὸς Φεμινισμοῦ ποὺ κινεῖται μὲ κριτήρια καθαρὰ ὑλιστικά, ποὺ ἀρνεῖται τὸν Θεὸ καὶ φθάνει τέλος στὴν ἄρνηση καὶ αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Ἕνας φεμινισμὸς ποὺ ἀρνεῖται τὴν χριστιανικὴ ἠθικὴ καὶ ζητᾷ νὰ κηρύξει τὴν χειραφέτηση ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἠθική, γιὰ νὰ ζήσει αὐτὸν τὸν ἐλευθεριασμόν, εἶναι κάτι πολὺ κακό. Αὐτὸς ὁ ἐλευθεριασμός, ἐξάλλου, ὄχι ἐλευθερία, ἐλευθεριασμός, ὅπως λέμε, μιὰ πρόστυχη γυναῖκα, λέμε «ἐλευθερίων ἠθῶν», αὐτὸς ὁ ἐλευθεριασμὸς ἐξάλλου θὰ γεννήσει τὸν Ἀντίχριστον. Γιατί λένε οἱ Πατέρες ὅτι θὰ γεννηθεῖ ἀπὸ πόρνη γυναῖκα ὁ Ἀντίχριστος. Ἔτσι, οἱ ἀντίποδες, θὰ λέγαμε, αὐτοῦ τοῦ φεμινισμοῦ, καὶ ποὺ εἶναι ἡ ἁγνότης, καὶ ποὺ εἶναι ἡ παρθενία τῆς Θεοτόκου, φέρει τὸν Χριστὸν εἰς τὸν κόσμον.
Γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη ἡ χριστιανὴ γυναῖκα νὰ ἐπανεύρει τὸν ἀληθινό της δρόμο καὶ νὰ μὴν δέχεται θέσεις καὶ ἐπιδράσεις ἀπὸ τὸν ἀρνητικὸν φεμινισμόν. Σ᾿ αὐτὸ ἔχει εὐθύνη καὶ ὁ ἄνδρας. Ὄχι νὰ προσφέρει στὴν γυναῖκα του τσιγάρο, γιὰ νὰ μάθει κι αὐτὴ νὰ καπνίζει... Τί νὰ λέω, ποῦ νὰ λέω, τὰ ξέρετε. Πρέπει νὰ μὴν δέχεται τὸ φεμινιστικὸ κίνημα. Ἀλλὰ πρέπει νὰ παύσει ὁ ἄνδρας καὶ νὰ καταδυναστεύει τὴν γυναῖκα. Αὐτὸς εἶναι ἡ κεφαλή. Καὶ ἡ κεφαλὴ δὲν καταδυναστεύει τὸ σῶμα. Ἀλλὰ τὸ κατευθύνει, τὸ προφυλάττει, τὸ ἀγαπᾷ καὶ συναλγεῖ μαζί του.
Ἀγαπητοί, τὸ αἰώνιο παράδειγμα εἶναι μπροστά μας: ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία· τὴν ὁποία ὡς νύμφη ὁ Χριστὸς τὴν ἀγαπᾷ καὶ παρέδωκε Ἑαυτὸν ὑπὲρ αὐτῆς. Ἔτσι σήμερα, ἡ τρίτη Κυριακὴ μετὰ τὸ Πάσχα, ἡ Ἐκκλησία μας ἀφιερώνει τὴν ἡμέρα αὐτὴ στὶς θαυμάσιες ἐκεῖνες καὶ ἀνδρεῖες γυναῖκες, τίς Μυροφόρες. Γιὰ νὰ δείχνει στὶς χριστιανὲς γυναῖκες ὅλων τῶν αἰώνων καὶ ὅλων των ἐποχῶν, τὴν σωστὴ πορεία τῆς χριστιανῆς γυναίκας.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
καὶ μὲ ἀπροσμέτρητη εὐγνωμοσύνη στὸν πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστὸ γέροντα Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο,
μεταφορὰ τῆς ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας σὲ ἠλεκτρονικὸ κείμενο καὶ ἐπιμέλεια:
Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
• Ἀπομαγνητοφώνηση ὁμιλίας διὰ χειρὸς τοῦ ἀξιοτίμου κ. Ἀθανασίου Κ.
• https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p athanasios/omiliai kyriakvn/omiliai kyriakvn 754.mp3
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου