ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Τὸ νέφος τῶν Νεομαρτύρων λαμπρύνουν, ὡς νοητοὶ ἀστέρες, τὸ νοητὸ στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὑπῆρξαν, σὲ ἡρωικὸ φρόνημα, ἐφάμιλλοι τῶν Μαρτύρων τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, ἐμμένοντας στὴν σώζουσα χριστιανικὴ πίστη καὶ στὴν ἁγία βιωτή, τὴν ὁποία ἐπαγγέλλεται τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Νεομάρτυς Δούκας ὁ Ράπτης ἀπὸ τὴν Μυτιλήνη, ὁ ὁποῖος γδάρθηκε ζωντανὸς ἀπὸ τοὺς μουσουλμάνους Ἀγαρηνούς, ἐπειδὴ ἀρνήθηκε τὸν ἐξισλαμισμὸ καὶ καταφρόνησε τὴν ἀκολασία ποὺ ὑπαγορεύει τὸ Ἰσλάμ.
Γεννήθηκε στὴ Λέσβο στὰ μισὰ τοῦ 16ου αἰῶνα. Δὲν γνωρίζουμε δυστυχῶς τίποτε γιὰ τὴν καταγωγή του, τοὺς γονεῖς του, τὴν παιδική του ἡλικία. Φαίνεται ὅτι καταγόταν ἀπὸ φτωχή, ἀλλὰ εὐσεβῆ οἰκογένεια, ἡ ὁποία τοῦ ἐνέπνευσε βαθειὰ πίστη στὸ Χριστὸ καὶ τοῦ ρίζωσε τὸν ἑλληνορθόδοξο τρόπο ζωῆς. Προφανῶς, λόγῳ τῆς φτώχειας, ἀναγκάστηκε νὰ μεταναστεύσει στὴν Κωνσταντινούπολη, γιὰ καλλίτερη ζωή. Ἐκεῖ προσκολλήθηκε σὲ κάποιο ραφεῖο καὶ ἔμαθε τὴν τέχνη τοῦ ράπτη. Ἀναδείχτηκε δὲ πολὺ καλὸς τεχνίτης καὶ γι᾿ αὐτὸ ἔγινε εὐρύτερα γνωστός, ἀποκτῶντας πελάτες στὴν ἀριστοκρατία τῆς Πόλης. Ἦταν ἐπίσης προικισμένος μὲ ἀσυνήθιστη σωματικὴ ὀμορφιά. Περισσότερο ὅμως ἦταν προικισμένος μὲ ἐσωτερικὰ χαρίσματα, μὲ ἀκλόνητη πίστη στὸ Θεὸ καὶ ἄμεμπτη ἠθικότητα.
Τὸ ἐπάγγελμά του τὸν ὑποχρέωνε νὰ μπαίνει στὰ σπίτια τῶν πλουσίων γιὰ νὰ ράβει. Ἔτσι ἀσκοῦνταν τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ράφτη ἐκεῖνα τὰ χρόνια. Εἶχε πελάτες καὶ πολλοὺς Τούρκους εὐγενεῖς καὶ πλουσίους, οἱ ὁποῖοι τὸν προτιμοῦσαν γιὰ τὴν ποιοτικὴ δουλειά του. Ἀλλά, ὅπως εἶναι γνωστό, στὰ σπίτια τῶν πλουσίων μουσουλμάνων ἐπικρατοῦσε μεγάλη διαφθορὰ καὶ ἔκλυση των ἠθῶν. Ὁ Δούκας, ἔχοντας ἰσχυρὲς ἠθικὲς ἀντιστάσεις, παρέβλεπε αὐτὴ τὴν κατάσταση, ἀκολασία τῶν πλουσίων Ὀθωμανῶν τὸν ἄφηνε ἀδιάφορο, περιοριζόμενος στὴν ἐργασία του.
Ὁ διάβολος ὅμως, ὁ ὁποῖος μισεῖ τὴν ἠθικὴ καθαρότητα καὶ τὴν ἁγνότητα, ἔβαλε στόχο τὸν πιστὸ καὶ ἠθικὸ ράπτη. Κλήθηκε κάποτε νὰ ράψει στὸ σπίτι ἑνὸς πλούσιου Τούρκου, ὁ ὁποῖος κατεῖχε ὑψηλὸ ἀξίωμα στὴν ὀθωμανικὴ ἐξουσία. Ἡ σύζυγος του ἦταν μιὰ ἔκφυλη γυναῖκα. Ὅταν εἶδε τὸν ὄμορφο Δούκα, κυριεύτηκε ἀπὸ σφοδρὸ ἔρωτα γι᾿ αὐτὸν καὶ ἄρχισε νὰ τὸν κολακεύει μὲ ἐρωτόλογα, νὰ τοῦ προσφέρει ἀκριβὰ δῶρα καὶ νὰ τοῦ τάζει χρήματα καὶ διευκολύνσεις, προκειμένω νὰ τὸν παρασύρει στὴν ἁμαρτία.
Ὁ σεμνὸς Δούκας δὲν ἐνέδωσε στὰ ἁμαρτωλὰ θέλγητρα τῆς τουρκάλας χανούμισσας. Ὡς ἄλλος «σώφρων Ἰωσήφ», ὁ ὁποῖος ἀπέκρουσε τίς ἁμαρτωλὲς προτάσεις τῆς γυναίκας τοῦ ἄρχοντα τῆς Αἰγύπτου, παρὰ τὴν ἐπιμονὴ τῆς ἁμαρτωλῆς τουρκάλας μοιχαλίδας, δὲν ὑπέκυψε. Στάθηκε ἀπαθὴς στὰ ἐρωτικά της καλέσματα, ἀπορῶντας γιὰ τὸ θράσος της.
Ἔκαμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ καὶ ἔφυγε ἀπὸ τὸ τουρκικὸ σαράϊ, γιὰ νὰ ἀποφύγει τὸν πειρασμό. Δὲν ξαναπῆγε νὰ τελειώσει τὴν ἐργασία του. Ὅμως ἡ ἔκφυλη τουρκάλα δὲν πτοήθηκε. Βλέποντας ὅτι δὲν ἐρχόταν στὸ σπίτι της νὰ τελειώσει τὸ ράψιμο, ἄρχισε νὰ τοῦ στέλνει μηνύματα, καλῶντας τον κοντά της. Ἀλλὰ ἐκεῖνος δὲν ἀπαντοῦσε. Τότε ἐκείνη ἀποφάσισε νὰ πάει ἡ ἴδια στὸ ραφεῖο του. Ὅταν τὸν συνάντησε τοῦ εἶπε: «Ἄκουσὲ με σὲ παρακαλῶ, θέλω νὰ ἔρχεσαι στὸ σαράϊ μου, ὅπως καὶ προηγουμένως καὶ μὴ φοβᾶσαι κανένα. Ὁ ἄντρας μου λείπει σὲ ἐκστρατεία καὶ μπορεῖ νὰ μὴν ξανάρθει. Ἄν θέλεις νὰ ἀσπαστεῖς τὸ Ἰσλάμ, σὲ παίρνω γιὰ ἄντρα μου. Ἀλλὰ κι ἂν ἀκόμη ἐπιστρέψει ὁ ἄντρας μου, θὰ σὲ ἔχω στὸ παλάτι μου ὡς οἰκονόμο. Κι ἂν ἀκόμη δὲν θέλεις ν᾿ ἀλλάξεις τὴν πίστη σου, ἂς μείνεις Ρωμιός. Μόνο νὰ ἔρχεσαι, ὅπως σοῦ εἶπα».
Τοῦ εἶπε καὶ ἄλλα δελεαστικὰ λόγια, γιὰ νὰ τὸν πείσει νὰ γυρίσει στὸ σαράϊ. Ἀλλὰ ἐκεῖνος ἔμεινε ἀπόλυτα ἀπαθὴς καὶ ἀμετάπειστος. Τῆς δήλωσε ρητὰ πὼς δὲν πρόκειται νὰ διαπράξει τὴν θανάσιμη ἁμαρτία τῆς μοιχείας, διότι τὸ ἀπαγορεύει ἡ χριστιανική του πίστη καὶ ἡ ρωμαίικη παράδοση γιὰ τὴν τιμὴ τοῦ γάμου. Βλέποντας ἡ χανούμισσα ὅτι δὲν κατάφερε νὰ τὸν πείσει μέ τα δέλεαρ, ἄρχισε νὰ τὸν ἀπειλεῖ: «Ἄν δὲν κάνεις ὅπως σοῦ εἶπα, νὰ ξέρεις, θὰ χάσεις τὴ ζωή σου» καὶ ἔφυγε θυμωμένη.
Ὁ ἔνθεος ὅμως χριστιανὸς νέος δὲν σκέφτηκε οὔτε στιγμὴ τίς ἁμαρτωλὲς προτάσεις τῆς τουρκάλας καὶ τὰ ὑλικὰ ὀφέλη ποὺ θὰ ἀποκτοῦσε ἂν ἐνέδιδε στὴν ἁμαρτία. Ἐπίσης ἀγνόησε καὶ τίς ἀπειλές της καὶ γι᾿ αὐτὸ δὲν ξαναπῆγε στὸ σπίτι τοῦ Τούρκου ἀξιωματούχου. Ὅμως ἡ ἔκφυλη τουρκάλα δὲν τὰ παράτησε, παρὰ τὴν ἄρνηση τοῦ Δούκα καὶ συνέχισε νὰ τοῦ στέλνει μηνύματα, μὲ ἀνήθικο περιεχόμενο καὶ τὸν προκαλοῦσε νὰ γυρίσει στὸ σαράϊ. Ἐκεῖνος ὅμως παρέμεινε ἀμετάπειστος.
Τότε ἡ χανούμισσα θύμωσε πολὺ καὶ ὁρκίστηκε νὰ καταστρέψει τὸν ἀρνητὴ τῶν ἁμαρτωλῶν καλεσμάτων της. Μετέβῃ στὸν βεζίρη τῆς Πόλης καὶ τὸν συκοφάντησε, ἀντιστρέφοντας τὰ γεγονότα: «Ἔχω ἕνα ράφτη ποὺ ράβει στὸ παλάτι μου ὅ,τι χρειάζεται. Τὸν εἰδοποίησα νὰ ἔρθει νὰ τοῦ δώσω μερικὰ ροῦχα γιὰ ράψιμο καὶ αὐτὸς ἦλθε καὶ μοῦ εἶπε λόγια τόσο ἄσχημα καὶ ἄπρεπα ποὺ ντρέπομαι νὰ σοῦ τὰ πῶ, γι᾿ αὐτὸ τὸν ἔδειρα καὶ ἔφυγε. Τώρα εἶναι στὸ ἐργαστήριό του καὶ θέλω νὰ τὸν θανατώσεις»! Ὁ βεζίρης τῆς ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ ἔκανε ὅ,τι ἔπρεπε νὰ τιμωρηθεῖ ὁ ἀναιδὴς ρωμιός, διότι ἡ καταγγέλλουσα ἀνῆκε σὲ ἐπιφανῆ ὀθωμανικὴ οἰκογένεια.
Διέταξε λοιπὸν τὸν σούμπαση (ἔπαρχο) νὰ πάει νὰ συλλάβει τὸν ράφτη καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσει μπροστά του. Ὅταν τὸν ἔφεραν ἐνώπιόν του, ρώτησε τὴν τουρκάλα: «Τί προστάζεις νὰ τοῦ κάμω;». Ἐκείνη, πλημυρισμένη ἀπὸ δαιμονικὸ θυμὸ καὶ κακία του εἶπε: «Νὰ τὸν ἐξισλαμίσεις, νὰ τὸν κάμεις Τοῦρκο. Ἄν ἀρνηθεῖ κρέμασέ τον στὸ τσιγκέλι»!
Ὁ βεζίρης ἄρχισε νὰ μεταχειρίζεται τὴν συνήθη μέθοδο τῶν γλυκόλογων, τῶν κολακειῶν καὶ τῶν ταξιμάτων. Ἐπαίνεσε τὴν σωματική του ὀμορφιά, τὰ προσόντα του καὶ τοῦ ὑποσχέθηκε μιὰ ἄνετη ζωὴ ἂν ἀσπάζονταν τὸ Ἰσλάμ. Ὅμως ἐκεῖνος ἀρνήθηκε κατηγορηματικά, δηλώνοντάς του πὼς δὲν θὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη στὸ Χριστὸ μὲ κανένα τίμημα.
Βλέποντας ὁ Τοῦρκος ἀξιωματοῦχος, ὅταν διαπίστωσε ὅτι δὲν ἔφερε ἀποτέλεσμα μὲ τίς κολακεῖες καὶ τὰ ταξίματα, διέταξε νὰ τὸν βασανίσουν ἀπάνθρωπα, ἐλπίζοντας ὅτι ἔτσι θὰ λύγιζε καὶ θὰ δεχόταν τὸν ἐξισλαμισμό του. Ἀλλὰ ὁ ἡρωικὸς Δούκας, παρὰ τοὺς φρικτοὺς πόνους, δὲν λύγισε καὶ φώναζε ἀπὸ τὸ σκοτεινὸ μπουντρούμι ὅτι δὲν πρόκειται νὰ ἀρνηθεῖ τὴ χριστιανική του πίστη, νὰ προδώσει τὸ Χριστό, τὸν ἀληθινὸ Θεό! Φώναζε μὲ ὅλη τὴ δύναμη ποὺ τοῦ εἶχε ἀπομείνει: «εἶμαι χριστιανὸς καὶ χριστιανὸς θὰ πεθάνω»!
Ὁ θηριώδης καὶ αἱμοβόρος βεζίρης, βεβαιώθηκε ὅτι ἦταν μάταιο νὰ ἐπιμένει γιὰ τὸν ἐξισλαμισμό του καὶ ὑπὸ τίς ὀχλήσεις τῆς ἁμαρτωλῆς τουρκάλας, ἐξέδωσε διαταγὴ νὰ θανατωθεῖ μὲ τὸν πλέον ἐπώδυνο τρόπο. Τὸν ἔγδαραν ζωντανό! Ὁ ἡρωικὸς Μάρτυρας ὑπόμεινε τὸ φοβερὸ μαρτύριο μὲ ἡρωισμὸ καὶ καρτερία, προσευχόμενος καὶ ψάλλοντας! Ἡ ψυχή του πέταξε στὰ οὐράνια γιὰ νὰ στεφανωθεῖ ἀπὸ τὸ Χριστὸ καὶ οἱ ἀπάνθρωποι δήμιοι πέταξαν τὸ δέρμα του στὴ θάλασσα καὶ κρέμασαν σὲ τσιγκέλι τὸ γδαρμένο σῶμα του, ἱκανοποιῶντας τὸ αἴτημα τῆς ἔκφυλης τουρκάλας καὶ γιὰ παραδειγματισμό! Ἦταν 24 Ἀπριλίου τοῦ ἔτους 1564.
Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 24 Ἀπριλίου, τὴν ἡμέρα τοῦ ἡρωικοῦ του μαρτυρίου.
Τὸ κεφάλαιο Νεομάρτυρες εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ γιὰ τὸ Ἔθνος μας. Οἱ καλλίμαχοι αὐτοὶ Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ καὶ ἥρωες τῆς πατρίδος πότισαν μὲ τὸ τιμημένο αἷμα τους τὴν «ἀποσταμένη ἐλπίδα». Ὑπερασπίστηκαν τὴν μόνη σώζουσα ὀρθόδοξη πίστη, ἀπέτρεψαν τοὺς ἐξισλαμισμούς, διατήρησαν τὸν ἑλληνορθόδοξο τρόπο ζωῆς καὶ κράτησαν ἀναμμένη τὴ σπίθα τῆς ἐλευθερίας στοὺς ὑπόδουλους Ρωμιούς.
Ἐλπίζουμε κάποτε νὰ ἀξιολογηθεῖ ἐπαρκῶς τὸ κεφάλαιο Νεομάρτυρες καὶ νὰ τοὺς ἀποδοθεῖ ἡ ἁρμόζουσα θέση στὴν ἐπίσημη ἱστοριογραφία, διότι ὡς τώρα παραμένουν παραγκωνισμένοι καὶ ἡ ἀνυπολόγιστη προσφορά τους στὴν ὑπόθεση τοῦ Γένους μας ἀφανής, ἂν ὄχι συκοφαντημένη!
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου