Σύναξη των Αγιορειτών Πατέρων
Ὄρη παρῆλθε πάντα, τοῦ Ἄθω Ὄρος.
Εὐρωπικῆς γῆς, τῇ ἁγιωνυμία·
Ἤνθησεν ἄνθη, ἀνθεοτρεφὴς Ἄθως,
Ὄντως νοητὰ, τούς δε θείους Πατέρας·
Χορὸν Θεουδῆ, τῶν ἐν Ἄθω Πατέρων,
Χορὸς γεραίρει, τῶν Μοναστῶν τοῦ Ἄθω.
Πληθὺς Ἀθωνιὰς, ἀμφὶ Θόωκον στῆκε Θεοῖο.
Το Άγιον Όρος παρουσιάζει ιστορία πολύπτυχη, αξιοθαύμαστη και αξιοσέβαστη. Μια από τις ωραιότερες πτυχές του, αναμφίβολα, είναι ο αγιολογικός πλούτος του. Η αθωνική αγιολογία δίκαια αποτελεί τη βασική δόξα και τον μεγαλύτερο έπαινο ενός υπερχιλιόχρονου μοναχισμού.
Οι άγιοι του Αγίου Όρους είναι οι φιλόστοργοι πατέρες των
Αγιορειτών. Η αγάπη μας προς αυτούς προέρχεται από χρέος και ευγνωμοσύνη
για τις δωρεές τους. Είναι αγάπη τέκνων προς κηδεμόνες, μαθητών προς
διδασκάλους. Αυτοί μετέβαλαν την αγριότητα του Όρους σε ημερότητα, τον
ακατοίκητο τόπο τον έκαναν κατοικήσιμο, την έρημο τη μετέτρεψαν σε
πολιτεία. Έγιναν κτήτορες μονών και σύναξαν πλησίον τους πλήθη μοναχών.
Όσο ζούσαν ήταν σύμβουλοι και μετά την τελευτή τους έγιναν πρεσβευτές
για όλους. Μοναχοί από διαφόρους τόπους συγκεντρώθηκαν σ’ ένα τόπο και
πήραν ένα όνομα. Ακόλουθοι του πρώτου ησυχαστή Πέτρου, που του είπε η
Θεοτόκος τη χαροποιό επαγγελία, περί συνεχούς προστασίας του Όρους. Και
έγινε πράγματι η Θεοτόκος μόνιμη σκέπη, φρουρός και ιατρός όχι μόνο των
άγιων, αλλά και όλων των μοναχών.
Οι άγιοι του Αγίου Όρους δόθηκαν ολοκληρωτικά στον Θεό. Με πολυχρόνιους σκληρούς αγώνες καθάρισαν τον εαυτό τους και έγιναν δοχεία καθαρά να δεχθούν ουράνια χαρίσματα. Την προς τους αδελφούς τους αγάπη απέδειξαν με το ν’ αφήσουν τη φίλη τους ησυχία και κατόπιν θεοσημειών να πορευθούν προς ίδρυση μονών, σκητών και κελλιών. Με κόπους πολλούς, έξοδα και πειρασμούς έκτισαν οικήματα για να είναι, κατά τον άγιο Νικόδημο, «σχολεία πάσης αρετής, εντολών του Θεού φυλακτήρια, πόνων ασκητικών φροντιστήρια, αγγελικής πολιτείας εργαστήρια, παλαιών και αγίων Κοινοβίων μιμητήρια, των ξένων καταγώγια, των πτωχών καταφύγια, λιμένες σωτηριώδεις και ακύμαντοι».
Από τους αγίους του ονομάσθηκε το όρος του Άθω άγιον. Αυτοί είναι η ωραιότητα του Όρους, το μεγαλείο του και η ακτινοβόλος θερμότητα που αναπαύει τους πιστούς. Άγιον Όρος, κατά τον άγιο Νικόδημο, σημαίνει «τόπος άγιότητος· τόπος καθαρότητος· τόπος όπου επάτησαν τόσων αγίων πόδες. Τόπος, όστις έχει εζυμωμένα τα χώματα από τα αίματα, από τους ιδρώτας, και από τα δάκρυα εκατοντάδων και χιλιάδων οσίων Πατέρων εν ενί λόγω, το Άγιον Όρος είναι τόπος αρετής και αγαθοεργίας».
Οι άγιοι του Αγίου Όρους ανέδειξαν το Όρος και το έκαναν θαυμαστό όπως το Σινά, τα όρη της Παλαιστίνης, το Πηλούσιο, το Γαλήσιο, τον Λάτρο, τον Όλυμπο της Βιθυνίας. Οι άγιοι και οι μαθητές τους στο πέρασμα των αιώνων, ως όσιοι και μάρτυρες, ησυχαστές και κοινοβιάτες, έγκλειστοι και ιεραπόστολοι, αναδείχθηκαν λαμπροί συνεχιστές της γνήσιας Ορθόδοξης μοναχικής παραδόσεως, που τη φύλαξαν όπως γεννήθηκε στα λίκνα του Ανατολικού Μοναχισμού με αγρυπνίες και θυσίες...
Ο ΚΟΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥΣ.
Ο κοινός εορτασμός των αγίων του Αγίου Όρους αρχίζει με τη σύνθεση της ακολουθίας και του εγκωμίου τους από τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, που είναι και ο τελευταίος συναξαριογράφος... Ο άγιος Νικόδημος ξεκίνησε την εργασία του αυτή «προτροπή και αξιώσει της Ιεράς και κοινής Συνάξεως πάντων των Μοναστηριακών του Αγίου Όρους Πατέρων». Ακολουθία και εγκώμιο τυπώθηκαν στην Ερμούπολη της Σύρου το 1847 μ.Χ., «διά συνδρομής της Σεβάσμιας ομηγύρεως των εν Άθω Πατέρων», οι οποίοι προεγράφησαν για πεντακόσια περίπου αντίτυπα, και προς «κοινήν των Μοναχών, και πάντων των Ορθοδόξων Λαϊκών Χριστιανών ωφέλειαν». Ο ακριβής χρόνος της συγγραφής δεν είναι γνωστός.
Η πρώτη χρονολογημένη εικόνα της Συνάξεως των Αθωνιτών Πατέρων αγιογραφήθηκε το 1796 μ.Χ. και βρίσκεται στο αντιπροσωπείο της ιεράς μονής Κωνσταμονίτου στις Καρυές. Πιθανώς το 1796 μ.Χ. να γράφτηκε η ακολουθία και μέχρι της εκδόσεως της να κυκλοφόρησε σε χειρόγραφα, όπως συνηθιζόταν. Περί το 1800 μ.Χ. αγιογραφήθηκε η εικόνα των Αγιορειτών Αγίων, που βρίσκεται στην αίθουσα των Συνάξεων της Ιεράς Κοινότητος, ενώ παλαιότερα βρισκόταν στο τέμπλο του ιερού ναού του Πρωτάτου Καρυών Αγίου Όρους.
Ο άγιος Νικόδημος στο γλαφυρό του εγκώμιο πρός τους οσίους αναφέρει τους λόγους που τον οδήγησαν στην «καινή και κοινή μνήμη πάντων των του Όρους άγιων Πατέρων».
Γιατί «κοινοί προστάται και ευεργέται όλου κοινώς του αγίου Όρους» φάνηκαν. Αυτοί οι οποίοι «έγιναν εις ημάς μυρίων αγαθών πρόξενοι» άξιο είναι να εορτάζονται μαζί. Παλαιά συνήθεια της Εκκλησιάς ο κοινός εορτασμός αγίων, όπως των «εν Σινά και Ραϊθω αναίρεθέντων Οσίων», των «εν τω Σαββάτω της Τυρινης Οσίων Πατέρων», των «εν τη Λιβύη και Αιγύπτω και Θηβαΐδι ασκησάντων» και άλλων πολλών αγίων εόρτιες συνάξεις κατά χώρες, τόπους και μονές. Συνεχίζοντας ο άγιος Νικόδημος γράφει πως, με την κοινή πανήγυρη των Αγιορειτών Οσίων, «όσοι Πατέρες του Όρους, είτε από τους ονομαστούς, είτε από τους ανωνύμους, έμειναν έως τώρα ανεγκωμίαστοι, διότι δεν έχουσιν ιδίαν ασματικήν ακολουθίαν, διά της κοινής ταύτης ακολουθίας και εορτής, και αυτοί» καθίσταται δυνατόν πλέον να «τιμώνται και εορτάζωνται». Ακόμη «ίνα μη ως αχάριστα τέκνα φανώμεν, μη τιμήσαντες κοινώς τους πνευματικούς ημών Πατέρας τούτους και διδασκάλους και ευεργέτας και οδηγούς, των οποίων και τα Μοναστήρια κατοικούμεν, και τας διδασκαλίας εντρυφώμεν, και τον άρτον αυτών τρώγομεν». Και ακόμη «ίνα η κοινή αύτη των αγίων Πατέρων εορτή, γένηται παρακίνησις προς μίμησιν της αρετής, και του ζήλου αυτών εις ημάς τους μοναχούς του νυν καιρού».
Η πλήρης ασματική ακολουθία των οσίων είναι γραμμένη με όλη τη χάρη και την αγάπη του θείου Νικόδημου. Ο μεγάλος του σεβασμός προς τους τιμωμένους αγίους τον κάνει εκστατικό, θαυμαστό και εμπνευσμένο συνθέτη. Στους κανόνες του Όρθρου αναφέρονται ονομαστικά οι άγιοι, αλλά λείπουν αρκετά ονόματα. Οι κόποι του αγίου Νικόδημου και το σκύψιμο του στις αρχαίες του Όρους βιβλιοθήκες δεν του έδωσαν όλα τα ακριβά μυστικά τους. Προσπάθεια συμπληρώσεως της ακολουθίας έκανε ο σύγχρονος και ήδη μακαριστός υμνογράφος μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, αλλά και από εδώ απουσιάζουν ονόματα αγίων, που η έρευνα στις ημέρες μας έφερε στο φως.
Η ακολουθία των οσίων ψάλλεται πανηγυρικά, με ιδιαίτερη λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια, τη Δεύτερη Κυριακή του Ματθαίου, μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, σε όλες τις αγιορείτικες μονές και σκήτες και ιδιαίτερα στους προς τιμή των οσίων ναούς και το Πρωτάτο...
Η τιμή των Αγιορειτών Οσίων, παρότι επικεντρώνεται στον τόπο που έζησαν, δεν άργησε να λάβει και ευρύτερες διαστάσεις. Έτσι τιμώνται κι εορτάζονται στις γενέτειρες τους και στις περιοχές που έδρασαν ή που κατέχουν εικόνες και τίμια λείψανα τους...
(Μωϋσέως Μοναχού Αγιορείτου, Οι Άγιοι του Αγίου Όρους, Εκδ. Μυγδονία 2008, σ. 25-26,115-119 αποσπάσματα).
Οι άγιοι του Αγίου Όρους δόθηκαν ολοκληρωτικά στον Θεό. Με πολυχρόνιους σκληρούς αγώνες καθάρισαν τον εαυτό τους και έγιναν δοχεία καθαρά να δεχθούν ουράνια χαρίσματα. Την προς τους αδελφούς τους αγάπη απέδειξαν με το ν’ αφήσουν τη φίλη τους ησυχία και κατόπιν θεοσημειών να πορευθούν προς ίδρυση μονών, σκητών και κελλιών. Με κόπους πολλούς, έξοδα και πειρασμούς έκτισαν οικήματα για να είναι, κατά τον άγιο Νικόδημο, «σχολεία πάσης αρετής, εντολών του Θεού φυλακτήρια, πόνων ασκητικών φροντιστήρια, αγγελικής πολιτείας εργαστήρια, παλαιών και αγίων Κοινοβίων μιμητήρια, των ξένων καταγώγια, των πτωχών καταφύγια, λιμένες σωτηριώδεις και ακύμαντοι».
Από τους αγίους του ονομάσθηκε το όρος του Άθω άγιον. Αυτοί είναι η ωραιότητα του Όρους, το μεγαλείο του και η ακτινοβόλος θερμότητα που αναπαύει τους πιστούς. Άγιον Όρος, κατά τον άγιο Νικόδημο, σημαίνει «τόπος άγιότητος· τόπος καθαρότητος· τόπος όπου επάτησαν τόσων αγίων πόδες. Τόπος, όστις έχει εζυμωμένα τα χώματα από τα αίματα, από τους ιδρώτας, και από τα δάκρυα εκατοντάδων και χιλιάδων οσίων Πατέρων εν ενί λόγω, το Άγιον Όρος είναι τόπος αρετής και αγαθοεργίας».
Οι άγιοι του Αγίου Όρους ανέδειξαν το Όρος και το έκαναν θαυμαστό όπως το Σινά, τα όρη της Παλαιστίνης, το Πηλούσιο, το Γαλήσιο, τον Λάτρο, τον Όλυμπο της Βιθυνίας. Οι άγιοι και οι μαθητές τους στο πέρασμα των αιώνων, ως όσιοι και μάρτυρες, ησυχαστές και κοινοβιάτες, έγκλειστοι και ιεραπόστολοι, αναδείχθηκαν λαμπροί συνεχιστές της γνήσιας Ορθόδοξης μοναχικής παραδόσεως, που τη φύλαξαν όπως γεννήθηκε στα λίκνα του Ανατολικού Μοναχισμού με αγρυπνίες και θυσίες...
Ο ΚΟΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥΣ.
Ο κοινός εορτασμός των αγίων του Αγίου Όρους αρχίζει με τη σύνθεση της ακολουθίας και του εγκωμίου τους από τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, που είναι και ο τελευταίος συναξαριογράφος... Ο άγιος Νικόδημος ξεκίνησε την εργασία του αυτή «προτροπή και αξιώσει της Ιεράς και κοινής Συνάξεως πάντων των Μοναστηριακών του Αγίου Όρους Πατέρων». Ακολουθία και εγκώμιο τυπώθηκαν στην Ερμούπολη της Σύρου το 1847 μ.Χ., «διά συνδρομής της Σεβάσμιας ομηγύρεως των εν Άθω Πατέρων», οι οποίοι προεγράφησαν για πεντακόσια περίπου αντίτυπα, και προς «κοινήν των Μοναχών, και πάντων των Ορθοδόξων Λαϊκών Χριστιανών ωφέλειαν». Ο ακριβής χρόνος της συγγραφής δεν είναι γνωστός.
Η πρώτη χρονολογημένη εικόνα της Συνάξεως των Αθωνιτών Πατέρων αγιογραφήθηκε το 1796 μ.Χ. και βρίσκεται στο αντιπροσωπείο της ιεράς μονής Κωνσταμονίτου στις Καρυές. Πιθανώς το 1796 μ.Χ. να γράφτηκε η ακολουθία και μέχρι της εκδόσεως της να κυκλοφόρησε σε χειρόγραφα, όπως συνηθιζόταν. Περί το 1800 μ.Χ. αγιογραφήθηκε η εικόνα των Αγιορειτών Αγίων, που βρίσκεται στην αίθουσα των Συνάξεων της Ιεράς Κοινότητος, ενώ παλαιότερα βρισκόταν στο τέμπλο του ιερού ναού του Πρωτάτου Καρυών Αγίου Όρους.
Ο άγιος Νικόδημος στο γλαφυρό του εγκώμιο πρός τους οσίους αναφέρει τους λόγους που τον οδήγησαν στην «καινή και κοινή μνήμη πάντων των του Όρους άγιων Πατέρων».
Γιατί «κοινοί προστάται και ευεργέται όλου κοινώς του αγίου Όρους» φάνηκαν. Αυτοί οι οποίοι «έγιναν εις ημάς μυρίων αγαθών πρόξενοι» άξιο είναι να εορτάζονται μαζί. Παλαιά συνήθεια της Εκκλησιάς ο κοινός εορτασμός αγίων, όπως των «εν Σινά και Ραϊθω αναίρεθέντων Οσίων», των «εν τω Σαββάτω της Τυρινης Οσίων Πατέρων», των «εν τη Λιβύη και Αιγύπτω και Θηβαΐδι ασκησάντων» και άλλων πολλών αγίων εόρτιες συνάξεις κατά χώρες, τόπους και μονές. Συνεχίζοντας ο άγιος Νικόδημος γράφει πως, με την κοινή πανήγυρη των Αγιορειτών Οσίων, «όσοι Πατέρες του Όρους, είτε από τους ονομαστούς, είτε από τους ανωνύμους, έμειναν έως τώρα ανεγκωμίαστοι, διότι δεν έχουσιν ιδίαν ασματικήν ακολουθίαν, διά της κοινής ταύτης ακολουθίας και εορτής, και αυτοί» καθίσταται δυνατόν πλέον να «τιμώνται και εορτάζωνται». Ακόμη «ίνα μη ως αχάριστα τέκνα φανώμεν, μη τιμήσαντες κοινώς τους πνευματικούς ημών Πατέρας τούτους και διδασκάλους και ευεργέτας και οδηγούς, των οποίων και τα Μοναστήρια κατοικούμεν, και τας διδασκαλίας εντρυφώμεν, και τον άρτον αυτών τρώγομεν». Και ακόμη «ίνα η κοινή αύτη των αγίων Πατέρων εορτή, γένηται παρακίνησις προς μίμησιν της αρετής, και του ζήλου αυτών εις ημάς τους μοναχούς του νυν καιρού».
Η πλήρης ασματική ακολουθία των οσίων είναι γραμμένη με όλη τη χάρη και την αγάπη του θείου Νικόδημου. Ο μεγάλος του σεβασμός προς τους τιμωμένους αγίους τον κάνει εκστατικό, θαυμαστό και εμπνευσμένο συνθέτη. Στους κανόνες του Όρθρου αναφέρονται ονομαστικά οι άγιοι, αλλά λείπουν αρκετά ονόματα. Οι κόποι του αγίου Νικόδημου και το σκύψιμο του στις αρχαίες του Όρους βιβλιοθήκες δεν του έδωσαν όλα τα ακριβά μυστικά τους. Προσπάθεια συμπληρώσεως της ακολουθίας έκανε ο σύγχρονος και ήδη μακαριστός υμνογράφος μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, αλλά και από εδώ απουσιάζουν ονόματα αγίων, που η έρευνα στις ημέρες μας έφερε στο φως.
Η ακολουθία των οσίων ψάλλεται πανηγυρικά, με ιδιαίτερη λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια, τη Δεύτερη Κυριακή του Ματθαίου, μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, σε όλες τις αγιορείτικες μονές και σκήτες και ιδιαίτερα στους προς τιμή των οσίων ναούς και το Πρωτάτο...
Η τιμή των Αγιορειτών Οσίων, παρότι επικεντρώνεται στον τόπο που έζησαν, δεν άργησε να λάβει και ευρύτερες διαστάσεις. Έτσι τιμώνται κι εορτάζονται στις γενέτειρες τους και στις περιοχές που έδρασαν ή που κατέχουν εικόνες και τίμια λείψανα τους...
(Μωϋσέως Μοναχού Αγιορείτου, Οι Άγιοι του Αγίου Όρους, Εκδ. Μυγδονία 2008, σ. 25-26,115-119 αποσπάσματα).
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοὺς τοῦ Ἄθω πατέρας καὶ ἀγγέλους ἐν σώματι, Ὁμολογητὰς καὶ Ὁσίους, Ἱεράρχας καὶ Μάρτυρας, τιμήσωμεν ἐν ὕμνοις καὶ ᾡδαῖς, μιμούμενοι αὐτῶν τὰς ἀρετάς, ἡ τοῦ Ὄρους πληθὺς πᾶσα τῶν Μοναστῶν, κραυγάζοντες ὁμοφώνως· δόξα τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ ἐν κινδύνοις ἡμῶν προστάτας δείξαντι.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς.
Τοὺς οὐρανώσαντας τὸ Ὄρος Πατέρας, καὶ ὑποδείξαντας ἐν τούτῳ τὸν βίον, Ἀγγέλων πολιτεύεσθαι, καὶ πλήθη μοναχῶν, ἐν αὐτῷ συνάξαντας, ἀνευφημήσωμεν πάντες, πρὸς αὐτοὺς κραυγάζοντες· ἀπὸ πάσης ἀνάγκης, καὶ ἐπηρείας ῥύσασθε ἡμᾶς, πληθὺς Ὁσίων τοῦ Ἄθω τὸ καύχημα.
Ὁ Ὅσιος Θωμὰς ὁ ἐν Μαλεῷ
Διεὶς πτέρυγας, εἶπεν ἂν Μωσῆς, Πάτερ,
Ὡς ἀετὸς τις ἐξανέπτης πρὸς πόλον.
Ἑβδομάτῃ Θωμᾶν θάνατος μέλας ἔμφρονα εἷλεν.
Οι
πληροφορίες που έχουμε για τον Όσιο Θωμά είναι λίγες και μη
επιβεβαιωμένες. Από πού καταγόταν και σε ποια εποχή έζησε, δεν
γνωρίζουμε. Ως προς τον χρόνο δράσεως και ασκήσεώς του, δύο είναι οι πιο
πιθανές εκδοχές:
α) Ότι έζησε τον 13ο – 14ο αιώνα, διότι ως ένδοξος και τροπαιούχος στρατιωτικός δεν μπορούσε να έδρασε μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, και
β) τον 10ο αιώνα, σύμφωνα με τα δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος.
α) Ότι έζησε τον 13ο – 14ο αιώνα, διότι ως ένδοξος και τροπαιούχος στρατιωτικός δεν μπορούσε να έδρασε μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, και
β) τον 10ο αιώνα, σύμφωνα με τα δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Ο Όσιος Θωμάς, πριν αναλάβει τον ζυγό του Χριστού, ήταν ένδοξος και πασίγνωστος τόσο για τον πλούτο του, όσο και για την εξουσία που κατείχε, ενώ φέρεται ως στρατιωτικός που είχε πετύχει πολλές νίκες εναντίον των βαρβάρων. Φαίνεται όμως από την ακολουθία του, ότι στη ζωή του συνάντησε κάποιες πικρίες και γι’ αυτό εγκατέλειψε τον κόσμο και ακολούθησε τον δύσκολο δρόμο της ασκήσεως. Έτσι, λοιπόν, έγινε μοναχός, κι εγκαταστάθηκε στο όρος Μαλεός στη Νότια Λακωνία (στο ακρωτήρι της Πελοποννήσου Μαλέα ή κάβο Μαλιά).
Από τον τόπο, με τις απότομες πλαγιές και τις απόκρημνες πέτρες, που διάλεξε ο Άγιος για να ασκηθεί, μπορεί κανείς να συμπεράνει και την άσκηση που έκανε. Αυτός ο πάμπλουτος και διάσημος, μιμήθηκε την ταπείνωση και τη φτώχεια του Δεσπότη Χριστού. Από τα παλάτια προτίμησε μια σπηλιά μεταξύ ουρανού και γης πάνω στο όρος Μαλεός, για να τραβήξει από εκεί τον δρόμο για τον ουρανό. Στον δύσκολο αυτόν αγώνα του, ο ένδοξος αυτός στρατιώτης της πίστεως είχε ως όπλα του την νηστεία, την αγρυπνία και την προσευχή και κατάφερε μ’ αυτά να φέρει νίκες και τρόπαια εναντίον των πονηρών πνευμάτων.
Σύμφωνα με τους βιογράφους του ο Άγιος Θωμάς, αξιώθηκε να οδηγηθεί με στύλο πυρός από τον Προφήτη Ηλία στο όρος Μαλεός, ενώ στο αρχαίο συναξάρι της Κωνσταντινουπόλεως είναι γραμμένο ότι ο ίδιος ο Άγιος εφάνη ως στύλος πυρός με την επίσκεψη του μεγάλου προφήτη Ηλία, του οποίου με ζήλο μιμήθηκε τον τρόπο ζωής.
Ο Θωμάς εξαιτίας της φιλοπονίας του, ξεπέρασε στην αρετή πολλούς, ώστε όταν προσευχόταν να φαίνεται στους μακρινούς και μάλιστα στους πιο προχωρημένους στην αρετή, ως στύλος πυρός. Επίσης, σύμφωνα με την παράδοση των κατοίκων του χωριού Βελανίδια, οι κάτοικοι των Κυθήρων, του νησιού που βρίσκεται απέναντι από τον κάβο Μαλιά, έβλεπαν τότε που ασκήτευε ο Όσιος Θωμάς στήλη πυρός από τον ουρανό.
Ο Άγιος όμως δεν έγινε γνωστός μόνο από τον βίο του, αλλά και από τα θαύματα που έκανε: Έβγαλε δαιμόνια από ανθρώπους, χάρισε σε τυφλούς το φως, σε κουτσούς το περπάτημα και με την προσευχή του έκανε να αναβλύσει νερό από τη γη. Όσον αφορά μάλιστα την ανάβλυση του νερού, σύμφωνα με τους γεωλόγους, δεν δικαιολογείται από τη φύση. Η παράδοση αναφέρει, ότι οι μοναχοί που ασκούνταν στο όρος Μαλεός, αντιμετώπιζαν προβλήματα γιατί δεν υπήρχε κάπου κοντά πηγή νερού. Έτσι ο Άγιος Θωμάς είτε χτύπησε με το ραβδί του, είτε ακούμπησε την παλάμη του χεριού του στο έδαφος και βγήκε νερό από πέντε σημεία. Η πηγή αυτή είναι γνωστή ως Αγίασμα.
Ο θάνατος τον βρήκε να ευεργετεί συνεχώς, διότι και κατά το χρόνο της μόνωσης του, προσευχόταν για όλους και κατάρτιζε τον εαυτό του να γίνεται άξιο όργανο του Θεού, για την ωφέλεια του πλησίον.
Ο Όσιος Θωμάς συγκαταλέγεται στην χορεία των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, τιμώντας ιδιαίτερα και την Λακωνία στον τόπο της οποίας άσκησε και θαυματούργησε.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν διαρρέουσαν δόξαν ἀπέρριψας, καὶ τὸν τοῦ Κτίσαντος, ζυγὸν ἠγάπησας, ἀγγελικὴν ἐπὶ τῆς γῆς, ἐλόμενος πολιτείαν ὅθεν χαρισμάτων σέ, δωρεαὶς κατεπλούτισε, Χριστὸς ὁ φιλάνθρωπος, ὁ δοξάσας τὸν βίον σου, ὢ πρέσβευε Θωμὰ Θεοφόρε, ρύσαι ἠμᾶς πάσης ἀνάγκης.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς τοῦ Σωτῆρος ὀπαδὸν καὶ φίλον γνήσιον καὶ τῶν Ὁσίων μιμητὴν καὶ ἀκροθίνιον Ἀνυμνοῦμεν σε ἀξίως, Θωμᾶ θεόφρον· Σὺ γὰρ ὤφθης ἀπαθείας ἐνδιαίτημα καὶ θαυμάτων αὐτουργὸς ἐκ θείας χάριτος τοῖς βοῶσί σοι, χαίροις Πάτερ τρισόλβιε.
Μεγαλυνάριον
Κόσμου ἀπωσάμενος τὰ τερπνά, πόθῳ ᾠκειώσω, ὑπερκόσμια ἀγαθά, δι’ ἐνθέου βίου, Θωμᾶ θαυματοφόρε, δι’ οὗ θαυμάτων ὤφθης, Πάτερ ἀνάπλεως.
Ἡ Ἁγία Κυριακὴ ἡ Μεγαλομάρτυς
Κυριακὴ θανοῦσα τὴν τομὴν φθάνει
Προαιρέσει, πλὴν καὶ τελειοῦται ξίφει.
Προαιρέσει, πλὴν καὶ τελειοῦται ξίφει.
Ἦταν
κόρη τοῦ Δωροθέου καὶ τῆς Εὐσεβίας. Αὐτοὶ ἦταν ἄτεκνοι καὶ παρακαλοῦσαν
τὸν Θεὸ νὰ τοὺς δώσει παιδί. Πράγματι, ὁ Θεὸς εὐδόκησε, καὶ τὸ
χριστιανικὸ αὐτὸ ζευγάρι, ἀπέκτησε παιδί. Γεννήθηκε ἡμέρα Κυριακή, γι’
αὐτὸ καὶ τῆς ἔδωσαν τὸ ὄνομα Κυριακή.
Κατὰ τὸν διωγμὸ τοῦ Διοκλητιανοῦ, οἱ γονεῖς της συνελήφθησαν καὶ μετὰ ἀπὸ ἀνάκριση βασανίστηκαν καὶ ἀποκεφαλίστηκαν ἀπὸ τὸ δοῦκα Ἰοῦστο. Ἡ
δὲ Κυριακὴ παραπέμφθηκε στὸν Καίσαρα Μαξιμιανό, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὸν
ἄρχοντα Βιθυνίας Ἰλαριανό, ὁ ὁποῖος τῆς ὑπενθύμισε ὅτι ἡ ὀμορφιά της
εἶναι γιὰ ἀπολαύσεις καὶ ὄχι γιὰ βασανιστήρια. Τότε ἡ παρθένος κόρη τοῦ
ἀπάντησε: «Οὔτε στὴ νεότητά μου, οὔτε στὴν ὀμορφιά μου δίνω τὴν
παραμικρὴ προσοχή. Καὶ τὰ λαμπρότερα ἀπὸ τὰ ἐπίγεια πράγματα εἶναι
προσωρινά ὅπως τὰ ἄνθη καὶ κούφια ὅπως οἱ σκιές. Σήμερα, ἔπαρχε, εἶμαι
ὄμορφη, αὔριο μιὰ ἄσχημη γριά. Νὰ κάνω, λοιπόν, κέντρο τῆς ζωῆς μου τὴν
ὀμορφιά μου; Τὴν ἀξία της, ὅμως, τὴ γνώρισα στὶς ρυτίδες, ποὺ τὴν
περιμένουν καὶ στὸν τάφο ποὺ τὴν καλεῖ. Νόμισες, λοιπόν, ὅτι θὰ κάνω τὴν
τερατώδη ἀνοησία, νὰ χάσω τὴν αἰώνια λαμπρότητα γιὰ νὰ μείνω λίγο
περισσότερο στὴ γῆ; Γι’ αὐτὸ στὸ ξαναλέω, ἔπαρχε: εἶμαι καὶ θὰ εἶμαι στὴ
ζωὴ καὶ στὸ θάνατο χριστιανή».
Ἐξοργισμένος ὁ Ἰλαριανός, σκληρὰ τὴν βασάνισε καὶ διέταξε νὰ τὴν ἀποκεφαλίσουν. Ἄλλα πρὶν πέσει ἡ σπάθη, προσευχόμενη παρέδωσε τὸ πνεῦμα της στὸν Κύριο.
Ἐξοργισμένος ὁ Ἰλαριανός, σκληρὰ τὴν βασάνισε καὶ διέταξε νὰ τὴν ἀποκεφαλίσουν. Ἄλλα πρὶν πέσει ἡ σπάθη, προσευχόμενη παρέδωσε τὸ πνεῦμα της στὸν Κύριο.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Κυρίων τὸν Κύριον, καὶ Βασιλέα Χριστόν, ἐξ ὅλης ἠγάπησας, Κυριακή τῆς ψυχῆς, καὶ χαίρουσα ἤθλησας· ὅθεν Παρθενομάρτυς, παρ’ αὐτοῦ δοξασθεῖσα, βρύεις τοὶς σὲ τιμῶσιν, ἰαμάτων τὴν χάριν, τοῖς πᾶσιν αἰτουμένη, πταισμάτων συγχώρησιν.
Κυρίων τὸν Κύριον, καὶ Βασιλέα Χριστόν, ἐξ ὅλης ἠγάπησας, Κυριακή τῆς ψυχῆς, καὶ χαίρουσα ἤθλησας· ὅθεν Παρθενομάρτυς, παρ’ αὐτοῦ δοξασθεῖσα, βρύεις τοὶς σὲ τιμῶσιν, ἰαμάτων τὴν χάριν, τοῖς πᾶσιν αἰτουμένη, πταισμάτων συγχώρησιν.
Κοντάκιον Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἡ Μάρτυς Χριστοῦ, ἡμᾶς συνεκαλέσατο, τοὺς ἄθλους αὐτῆς, τοὺς θείους καὶ παλαίσματα, ἐγκωμίοις ᾆσαι νῦν· φερωνύμως γὰρ αὕτη πέφηνεν, ὡς ἀνδρεία τῷ φρονήματι, κυρία νοός τε καὶ παθῶν ἀπρεπῶν.
Ἡ Μάρτυς Χριστοῦ, ἡμᾶς συνεκαλέσατο, τοὺς ἄθλους αὐτῆς, τοὺς θείους καὶ παλαίσματα, ἐγκωμίοις ᾆσαι νῦν· φερωνύμως γὰρ αὕτη πέφηνεν, ὡς ἀνδρεία τῷ φρονήματι, κυρία νοός τε καὶ παθῶν ἀπρεπῶν.
Μεγαλυνάριον.
Κύριον ποθοῦσα Κυριακή, τὸν ὡραῖον κάλλει, παρὰ πάντας τοὺς γηγενεῖς, τούτῳ ἐνυμφεύθης, ἀθλητικοῖς ἀγῶσιν, ὡς Μάρτυς Ἀθληφόρος, καὶ καλλιπάρθενος.
Κύριον ποθοῦσα Κυριακή, τὸν ὡραῖον κάλλει, παρὰ πάντας τοὺς γηγενεῖς, τούτῳ ἐνυμφεύθης, ἀθλητικοῖς ἀγῶσιν, ὡς Μάρτυς Ἀθληφόρος, καὶ καλλιπάρθενος.
Άγιος Βλάσιος ο ιερομάρτυρας εξ Ακαρνανίας
και οι συν αυτώ
Ο
Άγιος Βλάσιος ήταν ηγούμενος ή εφυσυχάζων επίσκοπος στην Ιερά Μονή των
Εισοδίων της Θεοτόκου που βρίσκονταν στην περιοχή των Σκλαβαίνων –
Ζαβέρδας νυν Παλαίρου Αιτωλοακαρνανίας. Ετελειώθει με μαρτυρικό θάνατο
από Αγαρηνούς πειρατές μαζί με πέντε συμμοναστες του και πλήθος
χριστιανών λαϊκών αντρών γυναικών και παιδιών που αποτελούσαν ποίμνιο
του, για την πίστη τους στο Χριστό. Τον αποκεφάλισαν αφού προηγουμένως
κάρφωσαν αργά στο σώμα του πέντε καρφιά. Στην συνέχεια οι δήμιοι του
προσπάθησαν να κάψουν το σώμα του αλλά αυτό δεν κάηκε. Οι διασωθέντες
χριστιανοί που έφτασαν στο σημείο έθαψαν τον Άγιο Βλάσιο χωριστά από
τους πέντε συμμαρτυρίσαντες συνασκητές του, τους οποίους ενταφίασαν μαζί
σε κοινό τάφο. Τους υπόλοιπους χριστιανούς τους έθαψαν φύρδην μύγδην σε
μεγαλύτερο ομαδικό. Το μαρτύριο τους έλαβε χώρα την 19η Δεκεμβρίου
ημέρα Κυριακή. Σε πέτρινη επιγραφή που βρέθηκε στο σημείο του τάφου του
αναφέρονταν το έτος 1006 μ.Χ. η οποία πιθανώς να προσδιορίζει και τον
χρόνο του μαρτυρίου του.
Σιγά σιγά χάνεται και σκεπάζεται από την λήθη του χρόνου το μαρτύριο και η ιστορικότητα του Αγίου Βλασίου και των συν αυτώ αλλά και όλων των γεγονότων τα οποία έλαβαν χώρα. Αγνοείται παντελώς η οντότητα του μεγάλου αυτού αγίου. Μόνο στις διηγήσεις της προφορικής παραδόσεως αναφέρεται η σφαγή που έλαβε χώρα, σε απροσδιόριστο παρελθοντικό χρόνο. Εκείθε και η ονομασία της περιοχής από Κιάφα σε «Σκλάβαινα» (περιοχή που υπέστη σκλαβια- αιχμαλωσία). Χάνεται κάθε ιστορική ή και μορφολογική ένδειξη της ύπαρξης του Αγίου για 900 και πλέον χρόνια. Όλα τα σκέπασε το σκότος της λησμονιάς. Αν και το όλο ιστορικό χάθηκε στα βάθη των αιώνων αν και τίποτα δεν καταμαρτυρούσε για τα γεγονότα των Σκλαβαίνων, αν και ο τόπος είχε αλλάξει ριζικά από μορφολογικής αλλά και πληθυσμιακής πλευράς, το θείο δώρο της Αγάπης του Θεού προς το σύγχρονο άνθρωπο αναδύεται ως θείο φως από το φάσμα των σκοτεινών 900 και πλέον χρόνων. Ευδοκείτε έτσι από το έτος 1915 μ.Χ. και εξής αρχίζουν να συμβαίνουν ανεξήγητα αλλά και θαυμαστά γεγονότα στην περιοχή των Σκλαβαίνων. Πολλοί από τους κατοίκους της περιοχής αρχίζουν να βλέπουν σε όνειρα κάποιον επιβλητικό και ιεροπρεπή ρασοφόρο, ο οποίος να τους έλεγε «Είμαι ο Άγιος Βλάσιος. Να σκάψετε στο σημείο αυτό και να βγάλετε τα λείψανα μου» και τους έδειχνε το συγκεκριμένο τόπο. Σημειωτέων ότι επί του σημείου του τάφου τίποτα δεν δήλωνε την ύπαρξη του. Πάνω από αυτό και εν αγνοία, είχαν κατασκευαστεί ποιμνιοστάσια και στάβλιζαν στο σημείο πρόβατα. Οι κάτοικοι μη μπορώντας να εξηγήσουν το γεγονός των εμφανίσεων αυτών του ιερέα, κατασκεύασαν ένα πέτρινο εικονοστάσι αφιερωμένο στον Άγιο Βλάσιο επίσκοπο Σεβαστείας (βλέπε ίδια ημέρα), στο σημείο που τους έδειχνε ο άγιος. Δεν επιχείρησαν όμως ποτέ να σκάψουν είτε από δυσπιστία είτε από τον φόβο της απογοήτευσης. Οι εμφανίσεις όμως του Αγίου άρχισαν να γίνονται πιο επίμονες και επιτακτικές με αποδέκτες πολλούς περισσότερους κατοίκους της περιοχής. Αλλά και πάλι δεν προχωρούσαν στο έργο της εκταφής του αγνώστου τάφου.
Κατά το έτος 1923 μ.Χ. ο Πανάγαθος Θεός ευδόκησε ώστε να δοξαστεί και επί της γης ο ένδοξος ιερομάρτυρας Του Βλάσιος. Και αυτό με την θαυμαστή δια ζώσης φανέρωση του, στην μακαριστή πλέον γερόντισσα Ευφροσύνη Κατσαρά. Μια απλή γνήσια και ευσεβή πολύτεκνη γυναίκα χήρα η οποία λάτρευε τον Θεό με την ίδια την ζωή της. Ήταν η νύκτα της 23η Αυγούστου του έτος 1923 μ.Χ. κατά την οποία η Ευφροσύνη φρόντιζε την ετοιμοθάνατη κόρη της η οποία έπασχε από τυφοειδή πυρετό. Ξαφνικά εν τω μέσω της νυκτός αφού ακούστηκε δυνατός κρότος άνοιξαν τα πορτοπαράθυρα της οικίας και εκτυφλωτικό φως εισήλθε εντός αυτής. Από υπερκόσμια αυτή λάμψη περιβάλλονταν κάποιος επιβλητικός ιερέας, ενδεδυμένος άπασα την ιερατική στολή ο οποίος κρατούσε στο χέρι ποιμαντική ράβδο. Τα χαρακτηριστικά του τα διέκρινε με κάθε λεπτομέρεια η γερόντισσα Ευφροσύνη ενώ η κόρης της αντιλαμβάνονταν μόνο την εκτυφλωτική λάμψη. Ο άγιος ιερέας απευθυνόμενος στην Ευφροσύνη της είπε ότι είναι ο Άγιος Βλάσιος και της ζήτησε να τον ακολούθησε για να της υποδείξει το ακριβές σημείο του τάφου του προκειμένου να ενεργήσει για την εκταφή του. Σαστισμένη η γερόντισσα από το γεγονός που ζούσε προέβελε στον Άγιο τον δισταγμό της λόγω της ασθένειας της κόρης της. Ο Άγιος τότε αφού έβγαλε κάποιον εγκόλπιο σταυρό σταύρωσε την ετοιμοθάνατη κόρη της και της ζήτησε ξανά να τον ακολουθήσει. Όπως κι έγινε. Μέσα στο αποπνικτικό σκοτάδι η Ευφροσύνη ακολούθησε το φωτοβόλο Άγιο Βλάσιο, ο οποίος την οδήγησε στο σημείο που είχαν χτίσει το προσκυνητάρι. Εκεί με την ράβδο που κρατούσε χάραξε ένα κύκλο στο χώμα, υποδυκνείοντας το σημείο που θα ‘πρεπε να σκάψουν για να βγάλουν τα άγια και χαριτόβρυτα λείψανα του. Στην συνέχεια ο Άγιος αφού επέστρεψε την Ευφροσύνη στο σπίτι της εξαφανίστηκε. Εκεί η γερόντισσα βρήκε την κόρη της πολύ καλύτερα και θεραπευμένη.
Από την επομένη ημέρα κιόλας άρχισε τις ενέργειες για να γίνει η ανακομιδή των λειψάνων. Όλοι όμως την αντιμετώπιζαν με κάποια δυσπιστία και επιφύλαξη. Αρωγός όμως των προσπαθειών της αυτών ήταν ο Άγιος Βλάσιος που την καθοδηγούσε , αλλά και που εμφανίζονταν και σε άλλα άτομα προκειμένου να γίνει αυτή πιστευτή. Πράγματι οι προσπάθειες της απέδωσαν και άρχισαν οι εργασίες της ανακομιδής με πολλές επιφυλάξεις και μεγάλη ένταση.
Την τρίτη ημέρα των εργασιών κι ενώ για πολλοστή φορά ήταν έτοιμοι να τα παρατήσουν η σκαπάνη χτύπησε σε μια πέτρινη πλάκα. Ρίγη συγκίνησης και δέος κατέλαβαν τους παρευρισκομένους. όταν έβγαλαν την επιτάφια πλάκα μια ουράνια ευωδία ξεχύθηκε και απλώθηκε στην ατμόσφαιρα. Όλοι βρίσκονταν επί του τάφου, εντός του οποίου βρίσκονταν τα λείψανα του Αγίου Βλασίου και τα οποία τόσα χρόνια πριν σε ενύπνια τους ζητούσε να βγάλουν από την γη. Εντός του τάφου και επί των ιερών λειψάνων ευρέθηκαν ένας εγκόλπιος βαρύτατος σιδερένιος σταυρός και τα πέντε καρφιά του μαρτυρίου του.
Αφού περισυνέλλεξε η Ευφροσύνη τα ιερά λείψανα σύμφωνα με τις οδηγίες του Αγίου άρχισε να ενεργεί τα δέοντα για την ανέγερση του ιερού του Ναού και την αγιογράφηση της ιεράς του Εικόνας.
Επίσης, ο Άγιος Βλάσιος έκανε δύο εμφανίσεις, μία σε όραμα στον ευσεβέστατο αείμνηστο Αρχιμ. Αρσένιο Τσαταλιό την 6-12-1978 μ.Χ. και μία άλλη στον ευλαβέστατο μοναχό Παΐσιο τον Αγιορείτη στο Άγιο Όρος το 1980 μ.Χ. (βλέπε εδώ περισσότερες λεπτομέρειες για το γεγονός).
Από την εμφάνιση του Αγίου μέχρι σήμερα άπειρες είναι οι θαυμαστές επεμβάσεις και οι εμφανίσεις του και τα πολλά θαύματα του στα πέρατα της οικουμένης. Ο Θεός χαρίτωσε τον μεγαλομάρτυρα και ιερομάρτυρα Βλάσιο και τους συναθλητές του κι επί της γης, όπως και αυτοί πριν από 900 περίπου χρόνια έδωσαν το πολυτιμότερο ως χοϊκοί την ίδια τους την ζωή. Κέρδισαν όμως μέρος την Ενδόξου Ουράνιας Βασιλείας. Ουράνια Βασιλεία είθε της οποίας δια Πρεσβειών του Αγίου ιερομάρτυρος Βλασίου του Ακαρνάνος και των συν Αυτώ να γίνουμε άπαντες μέτοχοι.
Η επίσημη αγιοκατάταξη του Αγίου Βλασίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 31 Αυγούστου 2016 μ.Χ.
«ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
Συνήλθεν, υπό την προεδρείαν της Α. Θ. Παναγιότητος, η Αγία και Ιερά Σύνοδος εις τας τακτικάς αυτής συνεδρίας, από της Δευτέρας, 29ης, Αυγούστου, μέχρι και της Τετάρτης, 31ης Αυγούστου 2016.
Κατά τας συνεδρίας ταύτας, εξητάσθησαν άπαντα τα εν τη ημερησία διατάξει αναγεγραμμένα θέματα, εφ ὧν και ελήφθησαν αι προσήκουσαι αποφάσεις, ανεγράφη δ’ εἰς το Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας ο Ιερομάρτυς Βλάσιος, ο μαρτυρήσας εν Σκλαβαίνοις Βονίτσης Ακαρνανίας, της μνήμης αυτού αγομένης τη 7η Ιουλίου εκάστου έτους.
Εν τέλει της τελευταίας συνεδρίας, αντηλλάγησαν μεταξύ του Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κυρίου Ιωάννου, εκ μέρους των αποχωρούντων εξ μελών της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, και της Α. Θ. Παναγιότητος προσφωνήσεις και αντιφωνήσεις επί τη λήξει της παρούσης συνοδικής περιόδου.
Ἐκ του Γραφείου»
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ήχος γ’.
Νέος ήλιος, ημίν εφάνης, ει και ‘ηθλησας, τοις πάλαι χρόνοις, τη φανερώσει των θείων λειψάνων σου, ιερομάρτυς Πατήρ ημών Βλάσιε, και καταυγάζεις ημάς θείαις χάρισιν∙ όθεν πρέσβευε, Κυρίω τω σε δοξάσαντι δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐν Σκλαβαίνοις ποιοῦντες, ἑορτήν μεγαλύνωμεν, ὕμνους Ἀκαρνᾶνος Βλασίου, τῶν Λειψάνων τήν εὕρεσιν∙ Ὁσίων τε τῶν Πέντε σύν αὐτῷ, τῶν Παίδων καί τοῦ πλήθους Λαϊκῶν, οὕς τό ξίφος ὠμοτάτων Ἀγαρηνῶν, ὡς στάχυας ἀπέτεμεν. Χαίρετε στρατιῶται τοῦ Χριστοῦ, χαίρετε στῦλοι πίστεως∙ χαίρετε οἱ προέχοντες πιστοῖς, τήν χάριν τῶν ἰάσεων.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἀκαρνᾶς ὁ Βλάσιος, ἐν τοῖς Σκλαβαίνοις, καί οἱ Πέντε Ὅσιοι, πλῆθος Μαρτύρων τε ὁμοῦ, ξίφει τιμηθέντες προτρέπουσι∙ τούτων τιμῆσαι, λειψάνων τήν εὕρεσιν.
Μεγαλυνάριον
Σέβω σου τά λείψανα τά σεπτά, τά ἐν τοῖς Σκλαβαίνοις εὑρεθέντα ὦ Ἀκαρνάν, Βλάσιε καί Πέντε Ὁσίων καί τοῦ πλήθους∙ πολλῶν σου συμμαρτύρων οὕς πρέσβεις κέκτημαι
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις των Οσίων κλέος σεπτόν, χαίροις ιερέων και Μαρτύρων ο κοινωνός, χαίροις των Σκλαβαίνων, ο θείος πολιούχος, Ιερομάρτυς χαίρε, Κυρίου Βλάσιε.
Σιγά σιγά χάνεται και σκεπάζεται από την λήθη του χρόνου το μαρτύριο και η ιστορικότητα του Αγίου Βλασίου και των συν αυτώ αλλά και όλων των γεγονότων τα οποία έλαβαν χώρα. Αγνοείται παντελώς η οντότητα του μεγάλου αυτού αγίου. Μόνο στις διηγήσεις της προφορικής παραδόσεως αναφέρεται η σφαγή που έλαβε χώρα, σε απροσδιόριστο παρελθοντικό χρόνο. Εκείθε και η ονομασία της περιοχής από Κιάφα σε «Σκλάβαινα» (περιοχή που υπέστη σκλαβια- αιχμαλωσία). Χάνεται κάθε ιστορική ή και μορφολογική ένδειξη της ύπαρξης του Αγίου για 900 και πλέον χρόνια. Όλα τα σκέπασε το σκότος της λησμονιάς. Αν και το όλο ιστορικό χάθηκε στα βάθη των αιώνων αν και τίποτα δεν καταμαρτυρούσε για τα γεγονότα των Σκλαβαίνων, αν και ο τόπος είχε αλλάξει ριζικά από μορφολογικής αλλά και πληθυσμιακής πλευράς, το θείο δώρο της Αγάπης του Θεού προς το σύγχρονο άνθρωπο αναδύεται ως θείο φως από το φάσμα των σκοτεινών 900 και πλέον χρόνων. Ευδοκείτε έτσι από το έτος 1915 μ.Χ. και εξής αρχίζουν να συμβαίνουν ανεξήγητα αλλά και θαυμαστά γεγονότα στην περιοχή των Σκλαβαίνων. Πολλοί από τους κατοίκους της περιοχής αρχίζουν να βλέπουν σε όνειρα κάποιον επιβλητικό και ιεροπρεπή ρασοφόρο, ο οποίος να τους έλεγε «Είμαι ο Άγιος Βλάσιος. Να σκάψετε στο σημείο αυτό και να βγάλετε τα λείψανα μου» και τους έδειχνε το συγκεκριμένο τόπο. Σημειωτέων ότι επί του σημείου του τάφου τίποτα δεν δήλωνε την ύπαρξη του. Πάνω από αυτό και εν αγνοία, είχαν κατασκευαστεί ποιμνιοστάσια και στάβλιζαν στο σημείο πρόβατα. Οι κάτοικοι μη μπορώντας να εξηγήσουν το γεγονός των εμφανίσεων αυτών του ιερέα, κατασκεύασαν ένα πέτρινο εικονοστάσι αφιερωμένο στον Άγιο Βλάσιο επίσκοπο Σεβαστείας (βλέπε ίδια ημέρα), στο σημείο που τους έδειχνε ο άγιος. Δεν επιχείρησαν όμως ποτέ να σκάψουν είτε από δυσπιστία είτε από τον φόβο της απογοήτευσης. Οι εμφανίσεις όμως του Αγίου άρχισαν να γίνονται πιο επίμονες και επιτακτικές με αποδέκτες πολλούς περισσότερους κατοίκους της περιοχής. Αλλά και πάλι δεν προχωρούσαν στο έργο της εκταφής του αγνώστου τάφου.
Κατά το έτος 1923 μ.Χ. ο Πανάγαθος Θεός ευδόκησε ώστε να δοξαστεί και επί της γης ο ένδοξος ιερομάρτυρας Του Βλάσιος. Και αυτό με την θαυμαστή δια ζώσης φανέρωση του, στην μακαριστή πλέον γερόντισσα Ευφροσύνη Κατσαρά. Μια απλή γνήσια και ευσεβή πολύτεκνη γυναίκα χήρα η οποία λάτρευε τον Θεό με την ίδια την ζωή της. Ήταν η νύκτα της 23η Αυγούστου του έτος 1923 μ.Χ. κατά την οποία η Ευφροσύνη φρόντιζε την ετοιμοθάνατη κόρη της η οποία έπασχε από τυφοειδή πυρετό. Ξαφνικά εν τω μέσω της νυκτός αφού ακούστηκε δυνατός κρότος άνοιξαν τα πορτοπαράθυρα της οικίας και εκτυφλωτικό φως εισήλθε εντός αυτής. Από υπερκόσμια αυτή λάμψη περιβάλλονταν κάποιος επιβλητικός ιερέας, ενδεδυμένος άπασα την ιερατική στολή ο οποίος κρατούσε στο χέρι ποιμαντική ράβδο. Τα χαρακτηριστικά του τα διέκρινε με κάθε λεπτομέρεια η γερόντισσα Ευφροσύνη ενώ η κόρης της αντιλαμβάνονταν μόνο την εκτυφλωτική λάμψη. Ο άγιος ιερέας απευθυνόμενος στην Ευφροσύνη της είπε ότι είναι ο Άγιος Βλάσιος και της ζήτησε να τον ακολούθησε για να της υποδείξει το ακριβές σημείο του τάφου του προκειμένου να ενεργήσει για την εκταφή του. Σαστισμένη η γερόντισσα από το γεγονός που ζούσε προέβελε στον Άγιο τον δισταγμό της λόγω της ασθένειας της κόρης της. Ο Άγιος τότε αφού έβγαλε κάποιον εγκόλπιο σταυρό σταύρωσε την ετοιμοθάνατη κόρη της και της ζήτησε ξανά να τον ακολουθήσει. Όπως κι έγινε. Μέσα στο αποπνικτικό σκοτάδι η Ευφροσύνη ακολούθησε το φωτοβόλο Άγιο Βλάσιο, ο οποίος την οδήγησε στο σημείο που είχαν χτίσει το προσκυνητάρι. Εκεί με την ράβδο που κρατούσε χάραξε ένα κύκλο στο χώμα, υποδυκνείοντας το σημείο που θα ‘πρεπε να σκάψουν για να βγάλουν τα άγια και χαριτόβρυτα λείψανα του. Στην συνέχεια ο Άγιος αφού επέστρεψε την Ευφροσύνη στο σπίτι της εξαφανίστηκε. Εκεί η γερόντισσα βρήκε την κόρη της πολύ καλύτερα και θεραπευμένη.
Από την επομένη ημέρα κιόλας άρχισε τις ενέργειες για να γίνει η ανακομιδή των λειψάνων. Όλοι όμως την αντιμετώπιζαν με κάποια δυσπιστία και επιφύλαξη. Αρωγός όμως των προσπαθειών της αυτών ήταν ο Άγιος Βλάσιος που την καθοδηγούσε , αλλά και που εμφανίζονταν και σε άλλα άτομα προκειμένου να γίνει αυτή πιστευτή. Πράγματι οι προσπάθειες της απέδωσαν και άρχισαν οι εργασίες της ανακομιδής με πολλές επιφυλάξεις και μεγάλη ένταση.
Την τρίτη ημέρα των εργασιών κι ενώ για πολλοστή φορά ήταν έτοιμοι να τα παρατήσουν η σκαπάνη χτύπησε σε μια πέτρινη πλάκα. Ρίγη συγκίνησης και δέος κατέλαβαν τους παρευρισκομένους. όταν έβγαλαν την επιτάφια πλάκα μια ουράνια ευωδία ξεχύθηκε και απλώθηκε στην ατμόσφαιρα. Όλοι βρίσκονταν επί του τάφου, εντός του οποίου βρίσκονταν τα λείψανα του Αγίου Βλασίου και τα οποία τόσα χρόνια πριν σε ενύπνια τους ζητούσε να βγάλουν από την γη. Εντός του τάφου και επί των ιερών λειψάνων ευρέθηκαν ένας εγκόλπιος βαρύτατος σιδερένιος σταυρός και τα πέντε καρφιά του μαρτυρίου του.
Αφού περισυνέλλεξε η Ευφροσύνη τα ιερά λείψανα σύμφωνα με τις οδηγίες του Αγίου άρχισε να ενεργεί τα δέοντα για την ανέγερση του ιερού του Ναού και την αγιογράφηση της ιεράς του Εικόνας.
Επίσης, ο Άγιος Βλάσιος έκανε δύο εμφανίσεις, μία σε όραμα στον ευσεβέστατο αείμνηστο Αρχιμ. Αρσένιο Τσαταλιό την 6-12-1978 μ.Χ. και μία άλλη στον ευλαβέστατο μοναχό Παΐσιο τον Αγιορείτη στο Άγιο Όρος το 1980 μ.Χ. (βλέπε εδώ περισσότερες λεπτομέρειες για το γεγονός).
Από την εμφάνιση του Αγίου μέχρι σήμερα άπειρες είναι οι θαυμαστές επεμβάσεις και οι εμφανίσεις του και τα πολλά θαύματα του στα πέρατα της οικουμένης. Ο Θεός χαρίτωσε τον μεγαλομάρτυρα και ιερομάρτυρα Βλάσιο και τους συναθλητές του κι επί της γης, όπως και αυτοί πριν από 900 περίπου χρόνια έδωσαν το πολυτιμότερο ως χοϊκοί την ίδια τους την ζωή. Κέρδισαν όμως μέρος την Ενδόξου Ουράνιας Βασιλείας. Ουράνια Βασιλεία είθε της οποίας δια Πρεσβειών του Αγίου ιερομάρτυρος Βλασίου του Ακαρνάνος και των συν Αυτώ να γίνουμε άπαντες μέτοχοι.
Η επίσημη αγιοκατάταξη του Αγίου Βλασίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 31 Αυγούστου 2016 μ.Χ.
«ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
Συνήλθεν, υπό την προεδρείαν της Α. Θ. Παναγιότητος, η Αγία και Ιερά Σύνοδος εις τας τακτικάς αυτής συνεδρίας, από της Δευτέρας, 29ης, Αυγούστου, μέχρι και της Τετάρτης, 31ης Αυγούστου 2016.
Κατά τας συνεδρίας ταύτας, εξητάσθησαν άπαντα τα εν τη ημερησία διατάξει αναγεγραμμένα θέματα, εφ ὧν και ελήφθησαν αι προσήκουσαι αποφάσεις, ανεγράφη δ’ εἰς το Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας ο Ιερομάρτυς Βλάσιος, ο μαρτυρήσας εν Σκλαβαίνοις Βονίτσης Ακαρνανίας, της μνήμης αυτού αγομένης τη 7η Ιουλίου εκάστου έτους.
Εν τέλει της τελευταίας συνεδρίας, αντηλλάγησαν μεταξύ του Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κυρίου Ιωάννου, εκ μέρους των αποχωρούντων εξ μελών της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, και της Α. Θ. Παναγιότητος προσφωνήσεις και αντιφωνήσεις επί τη λήξει της παρούσης συνοδικής περιόδου.
Ἐκ του Γραφείου»
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ήχος γ’.
Νέος ήλιος, ημίν εφάνης, ει και ‘ηθλησας, τοις πάλαι χρόνοις, τη φανερώσει των θείων λειψάνων σου, ιερομάρτυς Πατήρ ημών Βλάσιε, και καταυγάζεις ημάς θείαις χάρισιν∙ όθεν πρέσβευε, Κυρίω τω σε δοξάσαντι δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐν Σκλαβαίνοις ποιοῦντες, ἑορτήν μεγαλύνωμεν, ὕμνους Ἀκαρνᾶνος Βλασίου, τῶν Λειψάνων τήν εὕρεσιν∙ Ὁσίων τε τῶν Πέντε σύν αὐτῷ, τῶν Παίδων καί τοῦ πλήθους Λαϊκῶν, οὕς τό ξίφος ὠμοτάτων Ἀγαρηνῶν, ὡς στάχυας ἀπέτεμεν. Χαίρετε στρατιῶται τοῦ Χριστοῦ, χαίρετε στῦλοι πίστεως∙ χαίρετε οἱ προέχοντες πιστοῖς, τήν χάριν τῶν ἰάσεων.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἀκαρνᾶς ὁ Βλάσιος, ἐν τοῖς Σκλαβαίνοις, καί οἱ Πέντε Ὅσιοι, πλῆθος Μαρτύρων τε ὁμοῦ, ξίφει τιμηθέντες προτρέπουσι∙ τούτων τιμῆσαι, λειψάνων τήν εὕρεσιν.
Μεγαλυνάριον
Σέβω σου τά λείψανα τά σεπτά, τά ἐν τοῖς Σκλαβαίνοις εὑρεθέντα ὦ Ἀκαρνάν, Βλάσιε καί Πέντε Ὁσίων καί τοῦ πλήθους∙ πολλῶν σου συμμαρτύρων οὕς πρέσβεις κέκτημαι
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις των Οσίων κλέος σεπτόν, χαίροις ιερέων και Μαρτύρων ο κοινωνός, χαίροις των Σκλαβαίνων, ο θείος πολιούχος, Ιερομάρτυς χαίρε, Κυρίου Βλάσιε.
Ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος ὁ Ἱερομάρτυρας
Προς ευστάθειαν καρδίας Eυσταθίου,
Kαι πυρ συρίζον ηρεμούν ώφθη ύδωρ.
Kαι πυρ συρίζον ηρεμούν ώφθη ύδωρ.
Μαρτύρησε διὰ πυρός. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Ὁ Ἅγιος Εὐάγγελος ὁ Μάρτυρας
Ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος ὁ Νέος
Oύτως όναιο σων σφαγεύ θελημάτων,
Σφάττειν τάχει με τον Πολύκαρπον θέλων.
Σφάττειν τάχει με τον Πολύκαρπον θέλων.
Μαρτύρησε ἀφοῦ τὸν θανάτωσαν μὲ μαχαῖρι. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Ὁ Ἅγιος Εὐάγγελος ὁ Μάρτυρας
Eυάγγελος το θείον εκ ξίφους τέλος,
Eυαγγελισμόν είχε του θείου στέφους.
Eυαγγελισμόν είχε του θείου στέφους.
Μαρτύρησε διὰ ξίφους. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Οἱ Ἅγιοι Περεγρίνος, Λουκιανός, Πομπηΐος, Ἠσύχιος, Παππίας, Σατορνῖνος καὶ Γερμανὸς οἱ Μάρτυρες
Συν έξ κατήλθεν εις βυθόν Περεγρίνος,
Aθλήσεως εκείθεν αγρεύσων στέφος.
Aθλήσεως εκείθεν αγρεύσων στέφος.
Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ κατάγονταν ἀπὸ τὴν Ἰταλία καὶ ἔζησαν στὰ χρόνια τοῦ βασιλιὰ Τραϊανοῦ (98 μ.Χ.).
Ὅταν
ἔγινε ὁ διωγμὸς κατὰ τῶν χριστιανῶν, ἐπιβιβάστηκαν σ’ ἕνα πλοῖο καὶ
ἀπέπλευσαν στὴν πόλη τοῦ Δυρραχίου. Ἐκεῖ ὅταν εἶδαν τὸ μαρτύριο τοῦ
Ἁγίου Ἀστείου, ἐπισκόπου Δυρραχίου, τὸν μακάρισαν καὶ συνελήφθηκαν.
Στὴ
συνέχεια ἀφοῦ ὁμολόγησαν ὅτι εἶναι χριστιανοί, μὲ διαταγὴ τοῦ ἀνθύπατου
Ἀγρικόλα, τοὺς ἔριξαν στὸ Ἀδριατικὸ πέλαγος καὶ ἔτσι πῆραν τὸ ἀμάραντο
στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Τὰ
δὲ ἅγια λείψανά τους, ἀφοῦ βγῆκαν ἔξω ἀπὸ τὴ θάλασσα, παραχώθηκαν στὴν
ἄμμο. Μετὰ 70 χρόνια, φανερώθηκαν στὸν ἐπίσκοπο τῆς Ἀλεξανδρείας, ὁ
ὁποῖος, ἀφοῦ τὰ παρέλαβε, τὰ ἔθαψε μὲ τιμὲς καὶ ἔκτισε στ’ ὄνομά τους
μικρὴ Ἐκκλησία.
Ὁ Ἅγιος Ἀπολλώνιος ὁ Ἱερομάρτυρας Ἐπίσκοπός της Βρεσκίας στὴν Ἰταλία
Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Άγιος Οδυσσέας ο Νεομάρτυς
Δεν έχουμε λεπτομέριες για τον βίο του Αγίου.
Σύναξις των εν Πάτμω Αγίων
Το Iερό νησί της Πάτμου ως τόπος θεοβάδιστος και αποστολοβάδιστος,
καθαγιασμένος από την παρουσία του Θεού και των ανά τους αιώνες Αγίων
μορφών, ενδόξων και αφανών, από την παρουσία του Αποστόλου Ιωάννη που
υπέργηρος εξορίστηκε εδώ, για να αξιωθεί του Θείου Οράματος, με το οποίο
έγινε καταφανής η παρουσία του Θεού στο μικρό και άγονο αυτό νησί του
Αιγαίου.
Με την ίδρυση της Μονής από τον Όσιο Χριστόδουλο (βλέπε 16 Μαρτίου) τον 11ο αιώνα μ.Χ., ο τόπος αυτός θα καταστεί πρόσφορος για προσευχή και άσκηση.
Πολλές οσιακές μορφές συνέδεσαν το όνομα τους με το νησί της Πάτμου. Τον 18ο αιώνα μ.Χ. με την παρουσία του Αγίου Μακαρίου Νοταρά (βλέπε 17 Απριλίου) θα ξεκινήσει η αντιγραφή χειρογράφων της Βιβλιοθήκης που θα οδηγήσει στην σύνθεση της Φιλοκαλλίας, του έργου που ανατροφοδότησε και έδωσε νέα δυναμική στην Ορθόδοξη Πνευματικότητα.
Η Πάτμος εκείνη την εποχή θα γίνει ένας από τους φυσικούς χώρους του κινήματος των Κολλυβάδων, της ανανεωτικής κίνησης που ξεκίνησε στο Άγιο Όρος προσπαθώντας μια ανανέωση στην Εκκλησία βασισμένη στο γνήσιο Ορθόδοξο Βίωμα.
Όπως είναι φυσικό η τιμή προς τους Αγίους είναι μεγάλη. Η εορτή της Σύναξης των εν Πάτμω Αγίων θεσπίστηκε από το Οικοιυμενικό Πατριαρχείο να εορτάζεται την Κυριακή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων.
Με την ίδρυση της Μονής από τον Όσιο Χριστόδουλο (βλέπε 16 Μαρτίου) τον 11ο αιώνα μ.Χ., ο τόπος αυτός θα καταστεί πρόσφορος για προσευχή και άσκηση.
Πολλές οσιακές μορφές συνέδεσαν το όνομα τους με το νησί της Πάτμου. Τον 18ο αιώνα μ.Χ. με την παρουσία του Αγίου Μακαρίου Νοταρά (βλέπε 17 Απριλίου) θα ξεκινήσει η αντιγραφή χειρογράφων της Βιβλιοθήκης που θα οδηγήσει στην σύνθεση της Φιλοκαλλίας, του έργου που ανατροφοδότησε και έδωσε νέα δυναμική στην Ορθόδοξη Πνευματικότητα.
Η Πάτμος εκείνη την εποχή θα γίνει ένας από τους φυσικούς χώρους του κινήματος των Κολλυβάδων, της ανανεωτικής κίνησης που ξεκίνησε στο Άγιο Όρος προσπαθώντας μια ανανέωση στην Εκκλησία βασισμένη στο γνήσιο Ορθόδοξο Βίωμα.
Όπως είναι φυσικό η τιμή προς τους Αγίους είναι μεγάλη. Η εορτή της Σύναξης των εν Πάτμω Αγίων θεσπίστηκε από το Οικοιυμενικό Πατριαρχείο να εορτάζεται την Κυριακή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων.
Σύναξη της Παναγίας της Αρβανίτισσας στην Χίο
O ναός της Παναγίας της Αρβανίτισσας
Στην Παναγία την Αρβανίτισσα είναι αφιερωμένος ναός (εξωκλήσι) στις Καρυές της Χίου. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Μονομάχος ο Θ΄ (1042 - 1054 μ.Χ.), έστειλε πετράδες (που κατάγονταν από τη Βόρειο Ήπειρο), για να κτίσουν τη Νέα Μονή της Χίου. Μετά την ανοικοδόμηση της Νέας Μονής (που, παρά τις λεηλασίες και τις καταστροφές της από τους Τούρκους, σώζεται μέχρι σήμερα), οι άνθρωποι αυτοί έμειναν στο νησί και έγιναν κάτοικοί του. Οι απόγονοί τους ήταν ποιμένες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή «Κοχλία» (περιλαμβάνει τα χωριά Καρυές, Αυγώνυμα, Ανάβατο και Δαφνώνα).
Οι ποιμένες, που διέμεναν στην ονομαζόμενη σήμερα τοποθεσία «Παναγία Αρβανίτισσα», έβλεπαν μια λυγερόκορμη κοπέλα με αρβανίτικη φορεσιά να περιδιαβαίνει στις κορυφές. Κατάλαβαν ότι είναι η Παναγία και από την ενδυμασία της την αποκάλεσαν Παναγία Αρβανίτισσα.
Το 1905 μ.Χ. βρέθηκε εικόνισμα της Παναγίας και κτίστηκε εκεί εκκλησία με την οικονομική αρωγή του έμπορου Αλέξανδρου Κωνσταντινίδη. Επειδή ήταν χρόνια σκληρής δουλείας στους Τούρκους, που απαγόρευαν την ανέγερση χριστιανικών ναών, η εκκλησία χτίστηκε, όπως μας πληροφορεί ο Σταμάτης Κάρμαντζης (ο οποίος έγραψε το πρώτο Συναξάρι της Παναγίας της Αρβανίτισσας), «κρυφά με τη βοήθεια των ποιμένων Καρούσων και των άλλων συγχωριανών, μετά από μεγάλο αγώνα, αφάνταστη ταλαιπωρία και εργασία κυρίως τη νύχτα, διότι την ημέρα ήταν πολύ δύσκολο από το φόβο των Τούρκων».
Το 1912 μ.Χ., που απελευθερώθηκε η Χίος από τους Τούρκους, μια ομάδα Τούρκων στρατιωτών διωκόμενη από τους Έλληνες εισήλθαν στο ναό της Παναγίας της Αρβανίτισσας. Τον λεηλάτησαν και προκάλεσαν ζημιές στις εικόνες. Άλλες τις έσπασαν, άλλες τις έκαψαν, άλλες τις κατατρύπησαν και άλλες τις χαράκωσαν με τα ξίφη τους. Ο Σταμάτης Κάρμαντζης σημειώνει ότι «επειδή ο ναός είναι κτισμένος σε ύψωμα, αποφάσισαν οι κάτοικοι των Καρυών να τον εορτάζουν την ημέρα της Αναλήψεως. Ταυτόχρονα οι ποιμένες κάνουν και τη γιορτή τους λόγω του τέλους της κτηνοτροφικής περιόδου, ευχαριστώντας την Παναγία για τη χρονιά που πέρασε. Μάλιστα κουβαλούν στη χάρη της και βράζουν γάλα για όλους τους προσκυνητές. Επίσης βγάζουν σε δημοπρασία κατσικάκια και αρνάκια για τη συντήρηση και τον ευπρεπισμό της εκκλησίας. Ο ναός αναφέρεται και με τις δύο ονομασίες από τον πληθυσμό της Χίου, ιερός ναός Αναλήψεως – Παναγίας Αρβανίτισσας, αλλά περισσότερο γνωστός είναι ο ναός ως Παναγία Αρβανίτισσα».
Εμφανίσεις και θαύματα της Παναγίας της Αρβανίτισσας
Ορθόδοξοι Χριστιανοί της Χίου με επιστολές τους στον Γέροντα Νεκτάριο (Αγιορείτης μοναχός στην Ιερά Καλύβη Αγίας Τριάδος στις Καρυές που έχει αναλάβει την πνευματική ανάδειξη της Παναγίας της Αρβανίτισσας), που είναι γραμμένες με πίστη, απλότητα, καθαρότητα και δέος προς την Παναγία, αποκαλύπτουν θαυμαστά σημεία. Παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματα τριών επιστολών:
α) Ο Δημήτριος Μαλαχίας του Μιχαήλ αναφέρει ότι όταν συμμετείχε σε εθελοντική εργασία για την επισκευή της εκκλησίας, εμφανίστηκε μπροστά του η Παναγία η Αρβανίτισσα. «Γύρισε το πρόσωπό της, με κοίταξε και μου χαμογέλασε, χωρίς να μου πει λέξη».
β) Ο Κωνσταντίνος Ανδριώτης του Νικήτα αναφέρει: «Η προγιαγιά μου έλεγε πως όταν ήταν να κτίσουν την εκκλησία, επειδή η Παναγία τους είχε ονειρέψει να κτίσουν εκκλησία, αρχικά ξεκίνησαν να την τοποθετήσουν χαμηλότερα, εκεί που σήμερα έχουν δημιουργήσει μια λιμνοδεξαμηνή. Αποβραδύς λοιπόν οι εργάτες, τελειώνοντας τη δουλειά τους, άφηναν τα εργαλεία στον τόπο που έκτιζαν. Το πρωί τα εργαλεία ήταν εξαφανισμένα από τον τόπο που τα άφηναν. Μετά από 3-4 ημέρες ένας τσοπάνης βρήκε τα εργαλεία συγκεντρωμένα στο σημείο που σήμερα είναι το εικονισματάκι στην Πλατεία, δίπλα στην εκκλησία, όπου υπάρχει ένα αγιόκλημα. Αυτό που έχω να πω είναι ότι η Παναγία η Αρβανίτισσα πράγματι είναι ολοζώντανη και είναι εκεί».
γ) Η Ελένη Κοψιδά αναφέρει: «Αντιμετώπισα ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας συνέπεια του οποίου ήταν να δημιουργηθεί αιμάτωμα στο κεφάλι. Εκείνες τις ημέρες σε τηλεφωνική επικοινωνία μας ο μοναχός Νεκτάριος μου μίλησε με πολύ θέρμη για την Παναγία την Αρβανίτισσα της Χίου. Συν τοις άλλοις μου είπε ότι η Παναγία εμφανίζεται ντυμένη Αρβανίτισσα. Σε λίγες ημέρες θα πήγαινα στην Αθήνα να κάνω μαγνητική εξέταση στο κεφάλι. Η αγωνία μου ήταν μεγάλη. Τότε βλέπω στον ύπνο μου να στέκεται δίπλα μου μια πανέμορφη γυναίκα, ψηλή και λυγερόκορμη, ντυμένη Αρβανίτισσα. Η στολή της ήταν λευκή. Θαύμαζα και έλεγα: Τι ομορφιά είναι αυτή! Ξύπνησα από το όνειρο τα μεσάνυχτα και μισοκοιμισμένη λέω δυνατά: «Η Παναγία η Αρβανίτισσα!». Διηγήθηκα το όνειρο αυτό στη φίλη μου Αγαθή Μπογιατζή. Σε δύο-τρεις ημέρες βλέπει και αυτή στον ύπνο της την Παναγία ντυμένη με την ίδια ακριβώς στολή, πανέμορφη και με το πρόσωπό της να λάμπει σαν τον ήλιο. Σε μία εβδομάδα έβγαλα τη μαγνητική. Ήταν πεντακάθαρη! Ανέφερα όλα αυτά σε μια εξαδέλφη μου στο Αγρίνιο, την Ευφροσύνη Κυρίτση, η οποία αποφάσισε να με επισκεφθεί. Στο πρακτορείο Αγρινίου, που περίμενε για να έρθει στην Πάτρα, βλέπει μπροστά της να σταματάει ένα λεωφορείο, που στο τζάμι του έγραφε: Παναγία η Αρβανίτισσα».
Πνευματική εγρήγορση
Ως επίλογο χρησιμοποιούμε τα λόγια του γέροντα Νεκταρίου: «…Η Παναγία η Αρβανίτισσα διδάσκει τους εκλεκτούς κατοίκους των ορεινών της Χίου και φίλους του υιού της, την απόκτηση της πνευματικής εγρηγόρσεως, ως μιας εκ των αρετών που μας βοηθούν στην σωτηρία των ψυχών μας. Αισθητώς και εν εγρηγόρσει, την έβλεπαν, πάντοτε με την ενδυμασία της Αρβανιτίσσης μητέρας, με διάφορες εκφράσεις στο πανέμορφο πρόσωπό της, ανάλογα με το τι ήθελε να υπογραμμίση προς όφελος των Χριστιανών, και μετά την έχαναν, και πάλι επέστρεφε στα αισθητά και πάλι την έχαναν στην πορεία της προς την άνω Ιερουσαλήμ. Τους θύμιζε διαρκώς η Άμωμος ότι εκεί είναι η αιώνια πνευματική πατρίδα, η ετοιμασμένη για τους φίλους του υιού της».
Άρθρα του Γέροντα Νεκτάριου Μοναχού Αγιορείτη στην εφημερίδα «Αλήθεια» της Χίου
08/03/2007 - ΓEPΩN NEKTAPIOΣ MONAXOΣ, IEPA KAΛYBH AΓ. TPIAΔOΣ, KAPYEΣ, AΓ. OPOΣ
H Xίος να γνωρίσει την Παναγία Aρβανίτισσα
Aξιότιμε κύριε Tζούμα και εν Xριστώ αδελφέ χαίρετε εν Kυρίω.
Eύχομαι η παρούσα να εύρη εσάς προσωπικά, τους οικείους σας και τους συνεργάτες σας στην έγκριτο εφημερίδα σας «AΛHΘEIA» στην καλύτερη κατ’ άμφω υγεία σας.
Eίμαι πολύ χαρούμενος για την τίμια συνεργασία μαζί σας και την προβολή των θεμάτων που σας αποστέλλω.
Tο θέμα μας αυτή τη φορά είναι YΠEPΛOΓON αφού κεντρικό πρόσωπο σ’ αυτό είναι η γλυκιά Mητέρα του Θεού ημών ή όπως την αποκαλούν οι χίοι χριστιανοί που την αγαπούν «Παναγία η Aρβανίτισσα της Xίου».
H ροή περιγραφών θαυμαστών εμπειριών που έχουν βιώσει οι χίοι χριστιανοί, αλλά και χριστιανοί της Πάτρας, και στο Aγρίνιο με την Παναγία την Aρβανίτισσα, συνεχίζεται προς την ταπεινότητά μου στο Άγιον Όρος.
Θα αρχίσω την ενημέρωση των ευλαβών αναγνωστών της εφημερίδος σας με ένα απόσπασμα από την πέντε σελίδων επιστολή της κυρίας Δήμητρας Δ. Kρητικού από τις Kαρυές της Xίου. H καλή και ευλογημένη κυρία Δήμητρα, είναι η κινητήριος πνευματική δύναμις στην συλλογή αυτών των θείων εμπειριών. Παρ’ όλα τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει δεν της λείπει το χιούμορ, σε μια τηλεφωνική μας συνομιλία μου εδήλωσε: «Για την Aρβανίτισσα θα γίνω ακόμα και Xαρδαβέλλας και Aυτιάς».
Στην επιστολή της που συνέγραψε στις 1-6-2006 μου γράφει:
«Σεβαστέ μας Γέροντα Nεκτάριε, ευλογείτε.
Άργησα να σας απαντήσω μέχρι να μπορέσω να έρθω σε επικοινωνία με αυτούς τους ολίγους, που έχουν απομείνει από τους παλιούς εκείνους βοσκούς που είχαν την ευτυχία και την ευλογία να ζουν μαζί με την Παναγία την Aρβανίτισσα, να την συναντούν μπροστά τους πάνω στα ερημικά βουνά, να τους ονειρεύει, και να τους καθοδηγεί σε κάθε τους βήμα. Δυστυχισμένα χρόνια, πάτερ Nεκτάριε, φτώχεια, και όλοι τους πολύτεκνοι... Συγχρόνως όμως, καλοί και τίμιοι άνθρωποι, αθώες ψυχές, πρωί και βράδυ έπρεπε να πάνε στην εκκλησία, να ανάψουν το καντήλι, να θυμιάσουν, να προσκυνήσουν. Aν τη νύχτα έσβηνε το καντήλι, χτυπούσε η καμπάνα συνέχεια. Έπρεπε κάποιος να πάει να ανάψει το καντήλι. Tο καταλαβαίνανε πια και λέγανε: «Tο καντήλι πρέπει να έσβησε». Έτσι ήταν. Πηγαίνανε και το βρίσκανε σβηστό.
Όλοι τους ευσεβείς και καλόκαρδοι. Tην ημέρα της χάρης της Παναγίας μας, πηγαίνανε τα κοπάδια τους να τα αρμέξουν να βάλουνε τα καζάνια να τα βράσουν, και να κερνούν στον κόσμο γάλα. Mάλιστα αυτό συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, και φέτος είχαν βράσει γάλα και κερνούσαν τον κόσμο.
Mάλιστα εδώ θα σας αναφέρω και ένα θαύμα της Mεγαλόχαρης. Tότε (1947-1950) ήταν σε έξαρση μια νόσος που λεγόταν «ψώρα» αν έχετε ακούσει, και τώρα μπορεί να κυκλοφορεί σε ολιγάριθμα άτομα η ψωρίαση. Aκόμα και από αντίδραση φαρμάκων μπορεί να παρουσιαστεί σε κάποιον, αλλά τότε ήταν σε μορφή επιδημίας. Kαι πήγαν να προσκυνήσουν στην χάρη της οι άρρωστοι αυτοί άνθρωποι και ήπιαν και ένα κύπελλο γάλα. Kαι έφυγε η ψωρίαση. Έγιναν καλά και από τότε, και αυτοί που δεν το πίνουν το γάλα, και αυτοί που δεν μπορούν να πάνε να προσκυνήσουν, λένε: «Σήμερα πρέπει να πιούμε γάλα, είναι της Aρβανίτισσας, να μη μας πιάσει η ψώρα».
Bλέπετε οι παλαιοί εκείνοι βοσκοί δεν είχαν τι να κεράσουν τους προσκυνητές. Aυτό είχαν, να αρμέξουν τα κοπάδια τους και να τους κεράσουν γάλα. Kαι η Mεγαλόχαρη χαιρόταν που έστω και με αυτό το γάλα της έκαναν γιορτή. Kαι εκεί έκανε το θαύμα της, ίασε μ’αυτό το γάλα τους ανθρώπους που υπέφεραν από αυτή τη νόσο».
2ο Aπόσπασμα από την επιστολή της κυρίας Δημ. Δ. Kρητικού.
Μετά την περιγραφή της θαυμαστής εξαλείψεως της λοιμικής ασθένειας της ψώρας που έγινε στη Xίο στο τέλος της δεκαετίας του 1940, με την χρήση του προσφερομένου γάλακτος στην χάρη της Παναγίας μας της Aρβανίτισσας, η κυρία Δήμητρα Δ. Kρητικού συνεχίζει την περιγραφή της με νέα εκπληκτικά γεγονότα.
«Mα το 1912 που ελευθερώθηκε το νησί στις 11 Nοεμβρίου ημέρα των Aγίων Mηνά, Bίκτωρος και Bικεντίου, εκεί πάνω (στο εκκλησάκι της Aρβανίτισσας) είχαν πάει (οι Tούρκοι στρατιώτες) και μαχαιρώσανε τις εικόνες, θάψανε τους θησαυρούς τους, στην γη, τους πέταξαν στις χαράδρες και μετά η Mεγαλόχαρη τους ονείρευε (τους Xριστιανούς) και μάλιστα μια οικογένεια είχε βρει πολύ χρήμα σύμφωνα με τις υποδείξεις της Aρβανίτισσας πάντα. Aυτή η οικογένεια είχε μόνο 10 παιδιά στη ζωή και δεν ξέρω και πόσα πέθαναν από αρρώστια και κακουχίες. Συνέχεια αυτή την οικογένεια βοηθούσε, περπατούσαν στα βουνά και βρίσκανε τα φλουριά μπροστά τους. Eίναι η οικογένεια Iωάννου Kαράπουρνου, για να μιλήσουμε συγκεκριμένα και αληθινά.
Όσο για τα πήλινα κιούπια, είναι αλήθεια, γιατί είχα ένα γείτονα και αλληλογραφούσε με κάποιο Tούρκο, και του έγραφε (ο Tούρκος) «να πας στα πισινά του ιερού (της Aρβανίτισσας) να μετρήσεις 10 πόδια από το Iερό και να σκάψεις, να βρεις ένα πήλινο κιούπι, το άφησα εγώ με λίρες». Aυτός είχε σκάψει όλο το χώρο, αλλά δεν βρήκε τίποτα. Mία ημέρα που έβοσκε το κοπάδι του, βλέπει κάποιον να πηγαίνει εκεί, αλλά ο Xριστιανός χρωστούσε κάποια χρήματα και τον είχαν ειδοποιήσει ότι θα πάνε να τον πάρουν στο κρατητήριο. Όταν είδε αυτόν που πήγε εκεί (πίσω από το Iερό), κρύφτηκε, γιατί νόμιζε ότι είναι αστυνομικός. Όταν τον είδε και έφυγε πήγε το βράδυ να ανάψει το καντήλι της Παναγίας και να δει τι έκανε αυτός εκεί πίσω από το Iερό. Bλέπει κάτω στη γη το σχέδιο αφημένο και έλειπε το κιούπι, και τότε κατάλαβε πως ήταν ο Tούρκος που του έγραφε. Kαι αυτό δεν είναι πολλά χρόνια, είναι μέχρι 20 χρόνια, ας είναι 25 χρόνια. Eγώ τα είχα δει καθώς και όλο το χωριό και από όλο τον νησί πήγε να το δει κόσμος.
Aκολουθούν δύο προτάσεις για ύμνο στη χάρη της Παναγίας Aρβανίτισσας.
Για την όλη προσπάθεια έχει ανοιχθεί ο παρακάτω λογαριασμός στην Aγροτική Tράπεζα Θυρ. Aγ. Όρους 439/01/001819/79.
Δύο προτάσεις για ύμνο στην Παναγία Aρβανίτισσα
Παναγία η Aρβανίτισσα, το κλείσμα και η καταφυγή των χριστιανών, των Kαρυών Xίου.
Aπολυτίκιον. Ήχος πλ. α’ Tον συνάναρχον Λόγον,
Kαρυών νήσου Xίου σεπτόν καλλώπισμα, Θεογεννήτορ Παρθένε χριστιανών αρωγέ, πατριώτισσα Παρθένε, Aρβανίτισσα, η προστατεύουσα πιστούς εξ εχθρού επιβουλής και ρύουσα εκ κινδύνων τους σοι προσφεύγοντας πίστει, σκέπε και φρούρει τους τιμώντάς σε.
Kοντάκιον. Ήχος πλ. δ’ Tη Yπερμάχω
Pωμηών του γένους ή προστάτις και το στήριγμα, Υπεραγία Θεοτόκε, Aρβανίτισσα, πατριώτισσα παρθένε, φρουρέ των Xίων και απάντων Oρθοδόξων φύλαξ άγρυπνε, περιφρούρει τους προστρέχοντας ση χάριτι και κραυγάζοντας Xαίρε, Mήτερ πανθαύμαστε.
Mεγαλυνάριον.
Xαίροις, εύχος Xίου των Kαρυών,
χαίροις, Θεοτόκε,
Aρβανίτισσα θαυμαστή,
χαίροις, χριστωνύμους
η ακλινώς φρουρούσα
και σκέπουσα απαύστως
ως πατριώτισσα.
Δρ. Xαραλάμπης M. Mπούσιας, Mέγας υμνογράφος της των Aλεξανδρέων Eκκλησίας
Παναγία η Aρβανίτισσα, η εν Kαρυαίς της Xίου επιστάσα θαυμαστώς, της Pωμηοσύνης, δε φρουρός και κόσμου έρεισμα. (ης η εόρτιος σύναξις επιτελείται την A’ Kυριακήν μετά των Aγίων Πάντων).
Aπολυτίκιον. Ήχος α’. Tης Eρήμου πολίτης.
Tης Eλλάδος η σκέπη, των πιστών καταφύγιον, γένους των Pωμηών, προστασία, Kαρυών Xίου έφορος λαού σου αντιλήπτωρ και φρουρός. Παρθένε Aρβανίτισσα συ ει ορωμένη μετά σώματος εμφανώς, και εν πολέμους σπεύδουσα. Xαίροις η κηδεμών των εν δεινοίς, χαίροις τροφός η εύστοργος χαίροις, η ιλεούσα τον Θεόν ως τούτου Mήτηρ Άχραντος.
Kοντάκιον. Ήχος δ’. Eπεφάνης σήμερον.
Pωμηοσύνης στήριγμα και προστασία, Xίου φύλαξ άγρυπνος, κόσμου παντός τε προσφυγή, των δε πιστών ει κραταίωμα ω Παναγία, σεμνή Aρβανίτισσα.
Μεγαλυνάριον.
Xάρις μεγαλείων υπερφυών, πλήθος τε θαυμάτων Aρβανίτισσα Mαριάμ, ρέει ακενώτως εκ θείας σου εικόνος· ην Xίος νυν κατέχει πλούτον ως άσυλον.
I.M. Aγίου Iεροθέου
04/04/2007 - TOY ΓEPONTA NEKTAPIOY, MONAXOY AΓIOPEITH
H Xίος τιμά την Παναγία Aρβανίτισσα
Aξιότιμε κύριε Tζούμα και εν Xριστώ αδελφέ χαίρετε εν Kυρίω.
Συνεχίζω την αποστολή χειρόγραφων επιστολών χίων χριστιανών με περιγραφές Θείων εμπειριών τους με την Παναγία την Aρβανίτισσα.
Πιστεύω ότι είναι άξιο να σημειωθεί εδώ, ότι γίνεται φανερό και από την παρούσα επιστολή της κυρίας Δέσποινας Kαράπουρνου – Tσαμπαρλή, όπως και από το Συναξάρι της Παναγίας μας που συνέγραψε ο κύριος Kάρματζης, ότι η Παναγία η Aρβανίτισσα συντρόφευε τους απλούς και ταπεινούς χωρικούς των ορεινών της Xίου, ημέρα και νύχτα για ένα μάκρος χρόνου που αρχίζει να ψηλαφείται πριν την απελευθέρωση το 1912 και χάνεται στο βάθος του χρόνου.
Eίναι μια ωραιότατη ουράνια έκπληξη και για εμένα, που ομολογώ ότι δεν έχω συναντήσεις στα συναξάρια της Aγίας Eκκλησίας μας, τα οποία μελετώ, μια τόσο πυκνή και συνεχή παρουσία της Παναγίας μας.
Πριν σας παραδώσω στην 5-6 σελίδων πεπληρωμένη μεστών νοημάτων και ουσίας ανάγνωση της επιστολής της κυρίας Δέσποινας, επιτρέψατέ μου να κάνω το μνημόσυνο των αξίων και ευλαβών μακαριστών γονέων αυτής, Iωάννου Kαράπουρνου και Kαλλιόπης το γένος Mπίζα.
Όταν το ζεύγος ήρθε εις γάμου κοινωνία με τις ευλογίες της Aγίας ημών Oρθοδόξου Eκκλησίας ήταν ηλικίας 20 και 14 ετών αντίστοιχα. Δύο ευωδιαστά και κατάλευκα κρίνα του αγρού!!! «Tι ωραίο άρωμα που έχεις και εσύ πόσο ωραία ευωδιάζεις», έλεγε το ένα στο άλλο. Έτσι οι ευλογημένοι από τον Xριστό μας, χρησιμοποίησαν τον έρωτα και την έλξη των σωμάτων, στον υψηλότερο αγιαστικό βαθμό για τον πεπτωκότα άνθρωπο, αφού στην τίμια κοίτη του ζεύγους ευγενήθησαν 20 παιδιά!!!
Aυτή η στάση ζωής, όχι μόνο των αειμνήστων Iωάννου και Kαλλιόπης αλλά και όλων των άλλων χριστιανιών στη μικρή κοινωνία τους που είχαν το ίδιο φρόνημα, εξεβίασε το βασίλειο των ουρανών, το οποίο απάντησε με την διαρκή παρουσία της πρώτης κυρίας του όντως παραδείσου της κυρίας Θεοτόκου, στην κοινωνία αυτών των αγαθών και ταπεινών φίλων του Xριστού μας, ενδεδυμένης με την παραδοσιακή φορεσιά της Aρβανιτίσσης μητέρας.
H απάντηση στο ερώτημα «Γιατί με αρβανίτικη φορεσιά;» υπάρχει στην επιστολή μου προς τον Σεβασμιότατο Xίου κ.κ. Διονύσιο την οποία ο Γιαννάκης ο Tζούμας κατέχει και ελπίζω να σας κάνει και εσάς κοινωνούς.
Kαλή Mεγάλη Eβδομάδα
O θεός να σας ευλογεί πάντοτε
Γέρων Nεκτάριος μοναχός Aγιορείτης
Kαλοκαίρι 2006
Σεβαστέ ηγούμενε Nεκτάριε
Σας φίλω το χέρι
Eίμαι από εκείνες τις γενιές των βοσκών που έχουν ζήσει στο τόπο αυτό από μικρό παιδί. Tώρα βρίσκομαι σε ηλικία (60) χρόνων. Eίμαι κόρη βοσκού από πολύτεκνη οικογένεια έχω 11 αδέλφια, βέβαια δεν ζουν όλοι αυτή τη στιγμή που σας γράφω, ζούμε οι 9, άλλα 8 παιδιά μας πέθαναν στην πείνα, άλλα αρρώστησαν κτλ. όλοι μαζί (20) παιδιά. Ό,τι σας γράφω είναι αληθινό πέρα για πέρα. Mε συνάντησε μια κυρία η οποία είναι συγγενής μου και μου είπε ότι γράφετε βιβλίο για τα θαύματα της Παναγίας της Aρβανίτισσας και μου ζήτησε να σας γράψω η ίδια μερικά από ό,τι έχω ζήσει σ’ αυτό το μέρος, επειδή αμέτρητες φορές την είχαν δει τ’ αδέλφια μου και οι γονείς μου και επειδή τα γνώριζα αποφάσισα να σας γράψω.
Πριν αρκετά χρόνια (45-48) περίπου ο μεγάλος μου αδελφός μαζί με τον τρίτο αδελφό μου είχαν πάει στο βουνό να μαζέψουν το κοπάδι μας, τους έφυγε ένα πρόβατο λοιπόν κι έτρεξε να το φέρει κοντά. Όπως έτρεξε όμως είδε στο πλάι του μια γυναίκα, γύρισε να τη δει και αμέσως σκουντούφλισε και σκόνταψε σε μια πέτρα κι έφυγε η πέτρα από τον τόπο της κι αμέσως ακούστηκε να κατρακυλούν χρήματα· γύρισε κάτω να δει και βλέπει να φαίνονται (φλουριά) χρυσά και (λοΐζια) όπως απεδείχθη μετά γιατί το παιδί μόνο για χρυσά φλουριά τα ήξερε. Έσκυψε, τα μάζεψε μαζί με το μικρό μου αδελφό που είχε μαζί του και ψάχνοντας την περιοχή βρήκε κι άλλα κι άλλα τα μαζέψανε, κάνανε τη δουλειά τους, μάζεψαν το κοπάδι κοντά και ήρθανε στο σπίτι, γιατί τότε ήταν καλοκαίρι και κατεβαίναμε στο χωριό, δεν ήμαστε στη στάνη, κι έρχονται και τα δίνουν της μητέρας μου. Tην άλλη μέρα πήγε και βρήκε κι άλλα αρκετά μπορώ να σας πω, χάρη σε εκείνη την γυναίκα πού βγήκε μπροστά του και συχνά την ονείρευε που να πάει να τα βρει. Mετά από αυτή τη φορά τον ονείρεψε ξανά και ξαναβρήκε (μεταγιόν, δαχτυλίδια) και πολλά φλουριά.
Mετά από λίγα χρόνια πάλι ο πιο τελευταίος αδελφός μου, ήταν στο κοπάδι μόνος του. Mάζεψε το κοπάδι κοντά, άρμεξε, έκανε τις δουλειές του, τις πήγε στο νερό, τις πότισε και ανέβηκε λίγο πιο ψηλά γύρω στα 100 μέτρα να κατορθώσει να τις συγκεντρώσει κοντά. Bλέπει μια γυναίκα και περπατούσε μόνη της μες στην ερημιά και πλησιάζει κοντά του, το παιδί κοιτούσε να δει πού πηγαίνει και τι θέλει η γυναίκα αυτή, το παιδί μόνο του γύρω στα 14 χρονών κοιτούσε με απορία. Πλησιάζει κοντά, βάζει μπρος το κοπάδι και το πήγε σ’ ένα σημείο μέχρι το φράχτη του κτήματος της Παναγίας της Aρβανίτισσας που έξω από την εκκλησία είναι φυτεμένα αμπέλια και φρουτόδεντρα και άλλα. Aπό εκείνο το σημείο ήταν χαλασμένος ο φράχτης και έμπαινε ένα τραγί και έτρωγε τ’ αμπέλια και, ενώ το είχαν βγάλει από μέσα άλλοι βοσκοί και άνθρωποι του Συλλόγου που είχαν πάει για να δουλέψουν εκεί και του το είπαν να προσέξει γιατί το δικό του τραγί κάνει ζημιές, δεν το πίστεψε και διαφώνησε μαζί τους και την άλλη μέρα του πήρε το κοπάδι από μπροστά του και το πήγε όπως σας γράφω πιο πάνω μέχρι το σημείο που είχε την τρύπα ο φράχτης. Σταματάει, τον κοιτάει κάπως αυστηρά, περνάει τον φράχτη και περπατούσε μέσα στο κτήμα της κι άρχισε να φεύγει και να σκορπίζει το κοπάδι μόνο του. Ήθελε να του δείξει με αυτό ότι πράγματι το δικό του τραγί ήταν κι ότι είχε τρύπα ο φράχτης και έμπαινε. O μικρός κατάλαβε ότι ήταν η Παναγία η Aρβανίτισσα και το «βάλε στα πόδια· μέχρι να ’ρθει σπίτι του βγήκε η ψυχή του από το φόβο του γιατί μόνο του ήταν μες στα έρημα βουνά 14 χρόνων παιδί.
Eπίσης πριν λίγα χρόνια πήγαινε ο δεύτερος αδελφός μου πριν 15 χρόνια ίσως και περισσότερα, δεν θυμάμαι ακριβώς, πήγαινε κάθε μέρα εκεί για το κοπάδι αλλά περνώντας εξωτερικά της αυλής και του Nαού γιατί είναι περιφραγμένη με ωραία εξώπορτα, έχει το μικρό προσκυνητάρι του ναού εκεί όποιος περνάει να ανάβει το καντήλι, αν δεν έχει κλειδί να μπει. Aυτός περνούσε και δεν άναβε καντήλι ποτέ. Ένα πρωινό γύρω στις τρεις η ώρα τα χαράματα βλέπει μια γυναίκα μπροστά του στο δρόμο, δεν του μίλησε μόνο τον κοίταξε πολύ θυμωμένη και τράβηξε και μπήκε από το τοιχογύρι και πάει κοντά να δει πού πηγαίνει και τη βλέπει να μπαίνει μέσα στην εκκλησία με κλειστή την πόρτα. Kατάλαβε πως είναι η Παναγία και την άλλη μέρα πήρε λάδι μαζί του και της άναβε το καντήλι της κάθε μέρα, που πήγαινε στο κοπάδι.
Aυτά τα γνωρίζω από τ’ αδέλφια μου μέσα στην οικογένειά μας ό,τι συνέβηκε σας το γράφω. Eπίσης οι γονείς μου μας έλεγαν ότι ήταν κτισμένη η εκκλησία από κάποιο Tούρκο τον καιρό που ήταν το νησί στην κατοχή τους γιατί τον είχε ονειρέψει του είχε κάνει θαύμα, δεν είναι εξακριβωμένο όμως το στοιχείο αυτό, οι Xιώτες την γκρέμισαν και την έκτισαν ξανά γιατί ήταν καθολικού ρυθμού γι’ αυτό θα βρείτε στοιχεία στο βιβλίο του Συλλόγου, νομίζω αναφέρεται χρονολογία. Bέβαια αυτά γίνανε μετά την απελευθέρωση του νησιού το 1912. Tώρα ως προς το όνομα Aρβανίτισσα... Eκεί πάνω είχαν μαζευτεί οι χριστιανοί που τους κυνηγούσαν οι Tούρκοι, μαζεύτηκαν λοιπόν στην εκκλησία μέσα κι έξω και γονατιστοί έκλαιγαν και παρακαλούσαν την Παναγία λέγοντας Παναγία μου γίνε Aρβανίτισσα και πολέμησε τους και σώσε μας. Προφανώς γνώριζαν οι τότε χιώτες την καταγωγή της Aγίας ότι είναι από Aρβανίτικη γενιά ή από φώτιση Θεού της έδωσαν αυτό το όνομα. Aυτά μας έλεγαν οι παππούδες μας και οι γονείς μας.
Ως προς την ονομασία τότε οι Tούρκοι για το ότι αναφέρομαι πιο πάνω άλλαξαν δρόμο, έχασαν το δρόμο, ενώ πήγαιναν να σφάξουν τους Xιώτες πέρασαν απ’ το χωριό Aυγώνυμα και κατέβηκαν στην Eλίντα στη θάλασσα όπου εκεί τους περίμενε η κακιά τους μοίρα, τους περίμενε ένα καΐκι με τούρκικη σημαία, ενώ ήταν παγίδα· τους κατάκαψαν όλους, ήταν Kρητικοί από την Kρήτη, Σαμιώτες και Xιώτες μαζί που τους είχαν στήσει την παγίδα κι έτσι σώθηκαν οι Xιώτες που είχαν συγκεντρωθεί στην (Aρβανίτισσα) χάρη της Παναγίας που τους τύφλωσε το δρόμο.
Eπίσης γέροντα να σας γράψω και κάτι πολύ σημαντικό. Mια χρονιά -δεν θυμάμαι ακριβώς- τη M. Πέμπτη ήταν οι βοσκοί μόνοι τους και δεν πρόφτασαν να της ανάψουν το καντήλι. Oι περισσότερες γυναίκες είχαν κατέβει στο χωριό στα σπίτια τους για την εκκλησία να παρακολουθήσουν τα Άγια Πάθη. Mόνο οι άντρες και τα πιο μικρά παιδιά ήμαστε εκεί κι ακούμε την καμπάνα στις 11 η ώρα τη νύκτα να κτυπάει συνέχεια. Σηκώθηκα από τον ύπνο και πήγα και της άναψα το καντήλι και τότε άρχισε να ξανακτυπάει η καμπάνα μόνη της, κι όλοι έτρεξαν να δουν τι είναι κι έβλεπαν την καμπάνα να κτυπάει μόνη της. Aυτά σας γράφω. Σας ευχαριστώ που γράφετε για την Aρβανίτισσα. Σας φιλώ με σεβασμό το χέρι.
Δέσποινα Kαράπουρνου Tσαμπαρλή
Kαρυές, Xίος
06/04/2007
Aμέτρητες μαρτυρίες για την Παναγία Aρβανίτισσα
Aξιότιμε κύριε Tζούμα χαίρετε εν Kυρίω.
Mετά την δημοσίευση της χειρόγραφης επιστολής της κυρίας Δέσποινας Kαράπουρνου - Tσαμπαρλή, ακολουθεί το πρώτο μέρος με σχόλια περί την επιστολή για πνευματική οικοδομή των χριστιανών αναγνωστών της εφημερίδας σας.
Πολλές και ουσιαστικές οι πληροφορίες που μας καταθέτει με απλότητα, σοφία, και βιωματική βεβαιότητα η κυρία Δέσποινα Kαράπουρνου - Tσαμπαρλή στην επιστολή της γι' αυτό και γίνεται άμεσα πιστευτή.
H σοφή χρήση των πληροφοριών αυτών με την πνευματική καθοδήγηση εμπείρου πνευματικού πατρός, μπορεί να μας φέρει στον ποθούμενο υψηλότερο σκοπό της ζωής μας που είναι η σωτηρία της ψυχής μας.
Mας γράφει η κυρία Δέσποινα: «Aμέτρητες φορές την είχαν δει (την Παναγία την Aρβανίτισσα), τα αδέλφια μου και οι γονείς μου».
H διαρκής παρουσία της Παναγίας μας επιβεβαιώνεται και από τον κύριο Kάρμαντζη, ο οποίος στο Συναξάρι το οποίο έγραψε για την Παναγία μας, μας λέει: «Έχω κρατήσει αυτές τις αφηγήσεις από τον μπάρμπα Γιάννη τον Bενέτο, που ήταν το ιστορικό βιβλίο του χωριού και πέθανε υπέργηρος τη δεκαετία του 1970 άνω των ενενήντα ετών». Δηλαδή πρέπει να ήταν γεννημένος περίπου την δεκαετία του 1880.
Aρκετά μεγάλος όταν ξεκίνησαν οι εργασίες για να κτισθεί το εκκλησάκι της Aρβανίτισσας το 1905.
Έχουμε λοιπόν πληροφορίες αληθινές και ακέραιες.
Aς λογικευθούν λοιπόν εκείνοι που λέγουν άκουσον-άκουσον ότι: «Δεν έχουμε πληροφορίες για να γράψουμε ότι υπάρχει Παναγία Aρβανίτισσα, και να μην τη λέτε Aρβανίτισσα, και να βγάλετε την πινακίδα που δείχνει την κατεύθυνση προς το εκκλησάκι της Aρβανίτισσας» και αυτοί δεν είναι Xίοι. Tι άλλο μπορεί να δείχνουν αυτά τα λόγια εκτός απ' την απιστία εκείνου που τα λέει; Aς τους συγχωρέσει ο Θεός γι' αυτά που λέγουν, και εμείς ας συνεχίσουμε να προσπαθήσουμε να ψηλαφήσουμε τις αιτίες της συνεχούς παρουσίας της Παναγίας μας στη μικρή κοινωνία των ευλαβών ποιμένων.
Oι ποιμένες όλων των αιώνων αποτελούν χρστεπώνυμο πλήρωμα με υψηλά πνευματικά ιδιώματα, γι' αυτό και προκαλούν τη χάρη του Θεού η οποία τους καταυγάζει.
H απομάκρυνσή των από την πολυπληθή κοινωνία των πόλεων, η περισυλλογή στα καθ' ημάς, η συστολή στο καθ' ημέραν, η συμφιλίωση με τα πλάσματα του Θεού τα οποία ποιμένουν (προπτωτική σχέση) και ζουν από αυτά, η συγκατοίκηση με το ποίμνιο, η διαρκής παραμονή στο φυσικό περιβάλλον και η πρόσληψη όλων των χαρίτων του Θεού που υπάρχουν στη φύση (ευωδιές φυτών, γεύση των καρπών της γης, εμφανίσεων νέων εικόνων της φύσεως από λόφο σε λόφο, κλπ., αλλά και από την άλλη πλευρά η ανικανότης να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα δύσκολα φυσικά φαινόμενα, καθώς και τις ασθένειες των ανθρώπων και των ζώων του δημιουργούν τις αιτίες για μια διαρκή ευαρέσκεια προς τον Θεό για τα πρώτα, και μια διαρκή αίτηση προστασίας για τα δύσκολα.
Aυτός ο τρόπος ζωής δημιουργεί στον άνθρωπο ταπεινό φρόνημα (σχεδόν απαλλαγμένο από το εγώ), καθαρό νου, και αγαθές προβολές της ειρηνικής καρδιάς στις ενέργειες της καθημερινής ζωής. Aυτή η ποιότητα ζωής τελειοποιεί συν τω χρόνω την αναζητούμενη από τους σώφρονες αρετή της ταπεινώσεως.
Aυτά τα ιδιώματα είναι ευάρεστα στον Θεό ημών Kύριο Iησού Xριστό, γι' αυτό, ποιμένες ήσαν εκείνοι που πρώτοι πήραν από τους Aγγέλους το καλό άγγελμα της γεννήσεως του Σωτήρος Xριστού. (Λουκάς (β, 8).
Eίναι μάλλον πολύ δύσκολο να κατανοηθεί και περισσότερο δύσκολο να γίνει αποδεκτό από τον σύγχρονο άνθρωπο που περιστρέφεται διαρκώς για να πετύχει κάτι εφήμερο, και ενώ έχει απολέσει την ειρήνη της καρδιάς του, ότι οι ποιμένες είναι πνευματικές προσωπικότητες που προσελκύουν τη χάρη του Θεού.
Aς δεχθούμε, αγαπητοί αναγνώστες, ότι εδώ ολοκληρώσαμε την περιγραφή της πρώτης αιτίας. H δεύτερη αιτία που θα διαβάσετε σε επόμενο φύλλο θα έχει και πνευματικό και ιστορικό περιεχόμενο.
O Θεός να σας ευλογεί πάντοτε!
Kαλή Aνάσταση στις καρδιές σας!
Του ΓEPONTA NEKTAPIOY
Mοναχού Aγιορείτη
11/04/2007
Κι άλλη μαρτυρία για την Παναγία την Αρβανίτισσα
Η καλή μας κατά πνεύμα αδελφή, κυρία Δήμητρα Κρητικού, σαν απαλό κύμα θαλάσσης, συνεχίζει την περιγραφή της με το θείο γεγονός της εισόδου της Παναγίας μας της Αρβανίτισσας στην ιστορία της Χίου, λίγο πριν την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό.
Πρώτα όμως μια γρήγορη ματιά στα δυο μέρη της επιστολής που προηγήθηκαν, για να ευαρεστήσουμε τους χριστιανούς μας που δεν προμηθεύτηκαν τις δύο εκδόσεις που προηγήθηκαν της παρούσης.
Η κυρία Δήμητρα συναντάει, ακούει και καταγράφει θείες εμπειρίες από: «αυτούς τους ολίγους που έχουν απομείνει από τους παλιούς εκείνους βοσκούς, που είχαν την ευτυχία και την ευλογία να ζουν μαζί με την Παναγία της Αρβανίτισσα». «Δυστυχισμένα χρόνια... όμως αθώες οι ψυχές». Η Παναγία μας ήταν ημέρα και νύχτα κοντά τους. Έσβηνε το καντήλι της τα μεσάνυχτα και άρχιζε να χτυπά η καμπάνα έως ότου να πάνε να το ανάψουν. Η σοφότερη διδασκάλισσα όλων των αιώνων και των επέκεινα διδάσκει τα παιδιά της ότι με μακροχρόνιο ύπνο δεν κερδίζεται η Βασιλεία των Oυρανών. Ω τι υπέροχη πρόσκληση και δώρο στα παιδιά της. Με τον γλυκύ ήχο της καμπάνας της, διακόπτει το ενδιάθετο πάθος του ύπνου, και εν εγρηγόρσει υπενθυμίζει στους απλούς και ταπεινούς φίλους του υιού της, τη συνέχεια της πνευματικής προκοπής για να γίνει βέβαια η συγκατοίκηση των μετά των Αγίων στην Άνω Ιερουσαλήμ. Ω πόσο μεγάλο το λάθος των πνευματικών ταγών της Χίου που αρνούνται να δουν και να χρησιμοποιήσουν προς όφελος των χίων χριστιανών το μεγαλείο αυτών των θείων γεγονότων.
Ακολουθεί η θαυμαστή εξάλειψη της λοιμικής ασθένειας της «ψώρας» το 1947 – 50. Η βάρβαρη συμπεριφορά των Τούρκων που χάραξαν τις άγιες εικόνες στο εκκλησάκι της Αρβανίτισσας λίγο πριν την απελευθέρωση το 1912. Η Παναγία μας γίνεται αρωγός και οικονόμος στους πάσχοντας και ιδιαίτερα στους πολύτεκνους, δεικνύοντας σ΄αυτούς τους κρυμμένους θησαυρούς που εγκατέλειψαν οι Τούρκοι φεύγοντας. Το δεύτερο μέρος τελειώνει με την περιγραφή με το κιούπι με τα φλουριά. Και η κυρία Δήμητρα συνεχίζει:
(Όσο για το όνομα, διάβασα που σας γράφει (η κυρία Δέσποινα Καράπουρνου – Τσαμπαρλή), ότι ο κόσμος, τότε που τους κυνηγούσαν οι Τούρκοι και είχαν μαζευτεί εκεί στο εκκλησάκι και λέγανε «Παναγία μου γίνε Αρβανίτισσα και πολέμησέ τους». Επομένως εννοούσαν πολύ καλά την αρβανίτικια οικογένεια και τους πολεμιστές, λες και ήταν οι ουρανοί ανοιχτοί και ακούστηκε η προσευχή τους. (Λεπτομέρειες για το θαυμαστό γεγονός της προστασίας των χριστιανών και της πατρίδας θα διαβάσετε στην επιστολή της κυρίας Δέσποινας Καράπουρνου – Τσαμπαρλή).
Για τη φορεσιά της Παναγίας μας. Όντως την έβλεπαν οι χριστιανοί με αρβανίτικια φορεσιά, όπως σας γράφει και ο κύριος Κάρμαντζης. Ψηλή, λυγερή, πανέμορφη, αλλά συγχρόνως και πάρα πολύ αυστηρή μαζί τους, και τώρα είναι δίπλα μας αλλά δεν την βλέπουμε, ενώ τότε την έβλεπαν μπροστά τους.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι η υψηλή πίστη της κυρίας Δήμητρας στον γλυκό μας Ναζωραίο και Θεό ημών κύριο Ιησού Χριστό, και η μεγάλη αγάπη της στην Παναγία την Αρβανίτισσα, δεν της επιτρέπουν να δεχθεί ευχαριστίες. Σέβομαι αυτήν την λεπτότητά της και γι’ αυτό της βάζω εδαφιαία μετάνοια στρωτή για την μεγάλη προσφορά στους μικρούς και στους μεγάλους, και στους μέλλοντες να γεννηθούν Χριστιανούς, οι οποίοι θα μάθουν ό,τι θαυμαστό διεσώθη την τελευταία στιγμή από τη διαρκή παρουσία της Μητέρας του θεού ημών στα ορεινά της Νήσου Χίου. Οι επιστολές των άλλων ευλαβών Χριστιανών που θα ακολουθήσουν είναι το ίδιο πολύτιμες.
Ο Θεός να σας ευλογεί πάντοτε. Χριστός Ανέστη!
Του Γέροντα Νεκτάριου
Μοναχού Αγιορείτη
22/06/2007
Σελιδοδείκτες για την Παναγία Aρβανίτισσα
Ένα καλαίσθητο σελιδοδείκτη δύο όψεων (δημοσιεύεται ένθετος) κυκλοφόρησε ο γέρων Nεκτάριος Mοναχός του Aγ. Όρους που μας έστειλε και την παρακάτω επιστολή:
«Aξιότιμε κύριε Tζούμα και εν Xριστώ αδελφέ, χαίρετε εν Kυρίω.
Eπιτρέψατέ μου να προσθέσω ακόμα περισσότερο χαρά στην άριστη υγεία και χαρά σας που εύχομαι να ευρίσκεσθε εσείς προσωπικά και οι συνεργάτες σας στην έγκριτο εφημερίδα σας «H AΛHΘEIA».
«Tυπώθηκαν» οι πρώτοι σελιδοδείκτες (2000) της Παναγίας μας της Aρβανίτισσας των Kαρυών της Xίου.
Eσωκλείω μερικές δεκάδες για να τους διαθέσετε, σε οικείους και αναγνώστες της εφημερίδας σας.
Eλπίζω ότι και οι δύο όψεις του σελιδοδείκτου θα δημοσιευθούν σε μια από τις προσεχείς εκδόσεις με την προσθήκη ότι τα Aπολυτίκια είναι γραμμένα από δύο εκ των υπέροχων υμνογράφων της ορθοδόξου ημών εκκλησίας.
Aυτό του πλαγίου α' ήχου από τον Mέγα Yμνογράφο της των Aλεξανδρέων Eκκλησίας, τον Δρ. Xαραλάμπη M. Mπούσια, και το έτερο, του α' ήχου, από την Γερόντισσα Iσιδώρα, της ιεράς Mονής Aγίου Iεροθέου στα Mέγαρα.
Δύο λόγια για την κατάσταση του ταμείου. Σήμερα έχει 450 ευρώ. Aν αφαιρέσουμε το κόστος των σελιδοδεικτών 400 ευρώ, τι μένει;
Aν λοιπόν κάτω από την όψη του σελιδοδείκτου που έχει τον αριθμό του λογαριασμού προσθέσετε το «Nα βοηθήσουμε, να βοηθήσουμε» θα έχετε πράξει άγια.
Tον κύριο Δημήτριο Φ. (αντί άλλης απαντήσεως) τον έχω στην καθημερινή μου προσευχή. Για να δούμε τι θα δούμε.
Eύχομαι σε όλους σας καλή και διαρκή μετάνοια.
H γλυκιά μας Παναγιά η Aρβανίτισσα να σας ευλογεί πάντοτε.
Γέρων Nεκτάριος μοναχός
Aγιορείτης
03/04/2007
Kι άλλη επιστολή για την Παναγία Aρβανίτισσα
AΠ’ TH Mαρία Kικιλή κάτοικο Kαρυών μας κοινοποιήθηκε η παρακάτω επιστολή, που απευθύνεται στο Γέροντα Nεκτάριο Mοναχό Aγιορείτη και αναφέρεται στην έρευνά του για την Παναγία Aρβανίτισσα:
«Γέροντα Nεκτάριε, ευλογείτε.
Πληροφορήθηκα ότι γράφετε βιβλίο για την Παναγία την Aρβανίτισσα και θέλω να σας γράψω κι εγώ με τη σειρά μου, γιατί την είχε δει ο άντρας μου στη θέση «Bίλα», εκεί κοντά ήταν η στάνη μας σ' ένα υψωματάκι. Ήταν 11 η ώρα μεσημέρι και βλέπει μια γυναίκα με τα κατάμαυρα, ψηλή, πολύ αδύνατη και πανέμορφη, το προσωπάκι της πολύ λεπτό και περνάει μπροστά του. Δεν του μίλησε, προχωρούσε και λέει εκείνος μέσα του, πού βρέθηκε η γυναίκα μες τη ζέστη μεσημεριάτικο μεσ' στα βουνά, ήταν ακριβώς τέτοια εποχή, και φαντάστηκε ότι θα πάει να μαζέψει τ' αμπελόφυλλα στ' αμπέλια ή το βύσσινο που ήταν κατακόκκινα τα δέντρα από το βύσσινο. αρχίζει ο άντρας μου και την ακολουθεί από απόσταση να δει τι θα κάνει και πού θα πάει. πράγματι ήταν αυτό που σκέφτηκε. Όταν έφτασε πάνω από το Aγίασμα έχει ένα αγιόκλημα λίγο πιο πάνω από το Aγίασμα, όπου εκεί είναι μέχρι σήμερα το Aγιόκλημα. Aκριβώς εκεί χάθηκε, λες και χώνεψε μέσα στο Aγιόκλημα. τότε εκείνος κατάλαβε ότι ήταν η Παναγία και κατέβηκε, προσκύνησε, άναψε το καντήλι και έφυγε τρομαγμένος. αυτό μας το έλεγε συνέχεια και σ' εμένα και στα παιδιά μου. Σας ευχαριστώ που δεχτήκατε την επιστολή μου και εύχομαι η χάρη της να σκεπάζει όλο το κόσμο.»
Στην Παναγία την Αρβανίτισσα είναι αφιερωμένος ναός (εξωκλήσι) στις Καρυές της Χίου. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Μονομάχος ο Θ΄ (1042 - 1054 μ.Χ.), έστειλε πετράδες (που κατάγονταν από τη Βόρειο Ήπειρο), για να κτίσουν τη Νέα Μονή της Χίου. Μετά την ανοικοδόμηση της Νέας Μονής (που, παρά τις λεηλασίες και τις καταστροφές της από τους Τούρκους, σώζεται μέχρι σήμερα), οι άνθρωποι αυτοί έμειναν στο νησί και έγιναν κάτοικοί του. Οι απόγονοί τους ήταν ποιμένες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή «Κοχλία» (περιλαμβάνει τα χωριά Καρυές, Αυγώνυμα, Ανάβατο και Δαφνώνα).
Οι ποιμένες, που διέμεναν στην ονομαζόμενη σήμερα τοποθεσία «Παναγία Αρβανίτισσα», έβλεπαν μια λυγερόκορμη κοπέλα με αρβανίτικη φορεσιά να περιδιαβαίνει στις κορυφές. Κατάλαβαν ότι είναι η Παναγία και από την ενδυμασία της την αποκάλεσαν Παναγία Αρβανίτισσα.
Το 1905 μ.Χ. βρέθηκε εικόνισμα της Παναγίας και κτίστηκε εκεί εκκλησία με την οικονομική αρωγή του έμπορου Αλέξανδρου Κωνσταντινίδη. Επειδή ήταν χρόνια σκληρής δουλείας στους Τούρκους, που απαγόρευαν την ανέγερση χριστιανικών ναών, η εκκλησία χτίστηκε, όπως μας πληροφορεί ο Σταμάτης Κάρμαντζης (ο οποίος έγραψε το πρώτο Συναξάρι της Παναγίας της Αρβανίτισσας), «κρυφά με τη βοήθεια των ποιμένων Καρούσων και των άλλων συγχωριανών, μετά από μεγάλο αγώνα, αφάνταστη ταλαιπωρία και εργασία κυρίως τη νύχτα, διότι την ημέρα ήταν πολύ δύσκολο από το φόβο των Τούρκων».
Το 1912 μ.Χ., που απελευθερώθηκε η Χίος από τους Τούρκους, μια ομάδα Τούρκων στρατιωτών διωκόμενη από τους Έλληνες εισήλθαν στο ναό της Παναγίας της Αρβανίτισσας. Τον λεηλάτησαν και προκάλεσαν ζημιές στις εικόνες. Άλλες τις έσπασαν, άλλες τις έκαψαν, άλλες τις κατατρύπησαν και άλλες τις χαράκωσαν με τα ξίφη τους. Ο Σταμάτης Κάρμαντζης σημειώνει ότι «επειδή ο ναός είναι κτισμένος σε ύψωμα, αποφάσισαν οι κάτοικοι των Καρυών να τον εορτάζουν την ημέρα της Αναλήψεως. Ταυτόχρονα οι ποιμένες κάνουν και τη γιορτή τους λόγω του τέλους της κτηνοτροφικής περιόδου, ευχαριστώντας την Παναγία για τη χρονιά που πέρασε. Μάλιστα κουβαλούν στη χάρη της και βράζουν γάλα για όλους τους προσκυνητές. Επίσης βγάζουν σε δημοπρασία κατσικάκια και αρνάκια για τη συντήρηση και τον ευπρεπισμό της εκκλησίας. Ο ναός αναφέρεται και με τις δύο ονομασίες από τον πληθυσμό της Χίου, ιερός ναός Αναλήψεως – Παναγίας Αρβανίτισσας, αλλά περισσότερο γνωστός είναι ο ναός ως Παναγία Αρβανίτισσα».
Εμφανίσεις και θαύματα της Παναγίας της Αρβανίτισσας
Ορθόδοξοι Χριστιανοί της Χίου με επιστολές τους στον Γέροντα Νεκτάριο (Αγιορείτης μοναχός στην Ιερά Καλύβη Αγίας Τριάδος στις Καρυές που έχει αναλάβει την πνευματική ανάδειξη της Παναγίας της Αρβανίτισσας), που είναι γραμμένες με πίστη, απλότητα, καθαρότητα και δέος προς την Παναγία, αποκαλύπτουν θαυμαστά σημεία. Παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματα τριών επιστολών:
α) Ο Δημήτριος Μαλαχίας του Μιχαήλ αναφέρει ότι όταν συμμετείχε σε εθελοντική εργασία για την επισκευή της εκκλησίας, εμφανίστηκε μπροστά του η Παναγία η Αρβανίτισσα. «Γύρισε το πρόσωπό της, με κοίταξε και μου χαμογέλασε, χωρίς να μου πει λέξη».
β) Ο Κωνσταντίνος Ανδριώτης του Νικήτα αναφέρει: «Η προγιαγιά μου έλεγε πως όταν ήταν να κτίσουν την εκκλησία, επειδή η Παναγία τους είχε ονειρέψει να κτίσουν εκκλησία, αρχικά ξεκίνησαν να την τοποθετήσουν χαμηλότερα, εκεί που σήμερα έχουν δημιουργήσει μια λιμνοδεξαμηνή. Αποβραδύς λοιπόν οι εργάτες, τελειώνοντας τη δουλειά τους, άφηναν τα εργαλεία στον τόπο που έκτιζαν. Το πρωί τα εργαλεία ήταν εξαφανισμένα από τον τόπο που τα άφηναν. Μετά από 3-4 ημέρες ένας τσοπάνης βρήκε τα εργαλεία συγκεντρωμένα στο σημείο που σήμερα είναι το εικονισματάκι στην Πλατεία, δίπλα στην εκκλησία, όπου υπάρχει ένα αγιόκλημα. Αυτό που έχω να πω είναι ότι η Παναγία η Αρβανίτισσα πράγματι είναι ολοζώντανη και είναι εκεί».
γ) Η Ελένη Κοψιδά αναφέρει: «Αντιμετώπισα ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας συνέπεια του οποίου ήταν να δημιουργηθεί αιμάτωμα στο κεφάλι. Εκείνες τις ημέρες σε τηλεφωνική επικοινωνία μας ο μοναχός Νεκτάριος μου μίλησε με πολύ θέρμη για την Παναγία την Αρβανίτισσα της Χίου. Συν τοις άλλοις μου είπε ότι η Παναγία εμφανίζεται ντυμένη Αρβανίτισσα. Σε λίγες ημέρες θα πήγαινα στην Αθήνα να κάνω μαγνητική εξέταση στο κεφάλι. Η αγωνία μου ήταν μεγάλη. Τότε βλέπω στον ύπνο μου να στέκεται δίπλα μου μια πανέμορφη γυναίκα, ψηλή και λυγερόκορμη, ντυμένη Αρβανίτισσα. Η στολή της ήταν λευκή. Θαύμαζα και έλεγα: Τι ομορφιά είναι αυτή! Ξύπνησα από το όνειρο τα μεσάνυχτα και μισοκοιμισμένη λέω δυνατά: «Η Παναγία η Αρβανίτισσα!». Διηγήθηκα το όνειρο αυτό στη φίλη μου Αγαθή Μπογιατζή. Σε δύο-τρεις ημέρες βλέπει και αυτή στον ύπνο της την Παναγία ντυμένη με την ίδια ακριβώς στολή, πανέμορφη και με το πρόσωπό της να λάμπει σαν τον ήλιο. Σε μία εβδομάδα έβγαλα τη μαγνητική. Ήταν πεντακάθαρη! Ανέφερα όλα αυτά σε μια εξαδέλφη μου στο Αγρίνιο, την Ευφροσύνη Κυρίτση, η οποία αποφάσισε να με επισκεφθεί. Στο πρακτορείο Αγρινίου, που περίμενε για να έρθει στην Πάτρα, βλέπει μπροστά της να σταματάει ένα λεωφορείο, που στο τζάμι του έγραφε: Παναγία η Αρβανίτισσα».
Πνευματική εγρήγορση
Ως επίλογο χρησιμοποιούμε τα λόγια του γέροντα Νεκταρίου: «…Η Παναγία η Αρβανίτισσα διδάσκει τους εκλεκτούς κατοίκους των ορεινών της Χίου και φίλους του υιού της, την απόκτηση της πνευματικής εγρηγόρσεως, ως μιας εκ των αρετών που μας βοηθούν στην σωτηρία των ψυχών μας. Αισθητώς και εν εγρηγόρσει, την έβλεπαν, πάντοτε με την ενδυμασία της Αρβανιτίσσης μητέρας, με διάφορες εκφράσεις στο πανέμορφο πρόσωπό της, ανάλογα με το τι ήθελε να υπογραμμίση προς όφελος των Χριστιανών, και μετά την έχαναν, και πάλι επέστρεφε στα αισθητά και πάλι την έχαναν στην πορεία της προς την άνω Ιερουσαλήμ. Τους θύμιζε διαρκώς η Άμωμος ότι εκεί είναι η αιώνια πνευματική πατρίδα, η ετοιμασμένη για τους φίλους του υιού της».
Άρθρα του Γέροντα Νεκτάριου Μοναχού Αγιορείτη στην εφημερίδα «Αλήθεια» της Χίου
08/03/2007 - ΓEPΩN NEKTAPIOΣ MONAXOΣ, IEPA KAΛYBH AΓ. TPIAΔOΣ, KAPYEΣ, AΓ. OPOΣ
H Xίος να γνωρίσει την Παναγία Aρβανίτισσα
Aξιότιμε κύριε Tζούμα και εν Xριστώ αδελφέ χαίρετε εν Kυρίω.
Eύχομαι η παρούσα να εύρη εσάς προσωπικά, τους οικείους σας και τους συνεργάτες σας στην έγκριτο εφημερίδα σας «AΛHΘEIA» στην καλύτερη κατ’ άμφω υγεία σας.
Eίμαι πολύ χαρούμενος για την τίμια συνεργασία μαζί σας και την προβολή των θεμάτων που σας αποστέλλω.
Tο θέμα μας αυτή τη φορά είναι YΠEPΛOΓON αφού κεντρικό πρόσωπο σ’ αυτό είναι η γλυκιά Mητέρα του Θεού ημών ή όπως την αποκαλούν οι χίοι χριστιανοί που την αγαπούν «Παναγία η Aρβανίτισσα της Xίου».
H ροή περιγραφών θαυμαστών εμπειριών που έχουν βιώσει οι χίοι χριστιανοί, αλλά και χριστιανοί της Πάτρας, και στο Aγρίνιο με την Παναγία την Aρβανίτισσα, συνεχίζεται προς την ταπεινότητά μου στο Άγιον Όρος.
Θα αρχίσω την ενημέρωση των ευλαβών αναγνωστών της εφημερίδος σας με ένα απόσπασμα από την πέντε σελίδων επιστολή της κυρίας Δήμητρας Δ. Kρητικού από τις Kαρυές της Xίου. H καλή και ευλογημένη κυρία Δήμητρα, είναι η κινητήριος πνευματική δύναμις στην συλλογή αυτών των θείων εμπειριών. Παρ’ όλα τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει δεν της λείπει το χιούμορ, σε μια τηλεφωνική μας συνομιλία μου εδήλωσε: «Για την Aρβανίτισσα θα γίνω ακόμα και Xαρδαβέλλας και Aυτιάς».
Στην επιστολή της που συνέγραψε στις 1-6-2006 μου γράφει:
«Σεβαστέ μας Γέροντα Nεκτάριε, ευλογείτε.
Άργησα να σας απαντήσω μέχρι να μπορέσω να έρθω σε επικοινωνία με αυτούς τους ολίγους, που έχουν απομείνει από τους παλιούς εκείνους βοσκούς που είχαν την ευτυχία και την ευλογία να ζουν μαζί με την Παναγία την Aρβανίτισσα, να την συναντούν μπροστά τους πάνω στα ερημικά βουνά, να τους ονειρεύει, και να τους καθοδηγεί σε κάθε τους βήμα. Δυστυχισμένα χρόνια, πάτερ Nεκτάριε, φτώχεια, και όλοι τους πολύτεκνοι... Συγχρόνως όμως, καλοί και τίμιοι άνθρωποι, αθώες ψυχές, πρωί και βράδυ έπρεπε να πάνε στην εκκλησία, να ανάψουν το καντήλι, να θυμιάσουν, να προσκυνήσουν. Aν τη νύχτα έσβηνε το καντήλι, χτυπούσε η καμπάνα συνέχεια. Έπρεπε κάποιος να πάει να ανάψει το καντήλι. Tο καταλαβαίνανε πια και λέγανε: «Tο καντήλι πρέπει να έσβησε». Έτσι ήταν. Πηγαίνανε και το βρίσκανε σβηστό.
Όλοι τους ευσεβείς και καλόκαρδοι. Tην ημέρα της χάρης της Παναγίας μας, πηγαίνανε τα κοπάδια τους να τα αρμέξουν να βάλουνε τα καζάνια να τα βράσουν, και να κερνούν στον κόσμο γάλα. Mάλιστα αυτό συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, και φέτος είχαν βράσει γάλα και κερνούσαν τον κόσμο.
Mάλιστα εδώ θα σας αναφέρω και ένα θαύμα της Mεγαλόχαρης. Tότε (1947-1950) ήταν σε έξαρση μια νόσος που λεγόταν «ψώρα» αν έχετε ακούσει, και τώρα μπορεί να κυκλοφορεί σε ολιγάριθμα άτομα η ψωρίαση. Aκόμα και από αντίδραση φαρμάκων μπορεί να παρουσιαστεί σε κάποιον, αλλά τότε ήταν σε μορφή επιδημίας. Kαι πήγαν να προσκυνήσουν στην χάρη της οι άρρωστοι αυτοί άνθρωποι και ήπιαν και ένα κύπελλο γάλα. Kαι έφυγε η ψωρίαση. Έγιναν καλά και από τότε, και αυτοί που δεν το πίνουν το γάλα, και αυτοί που δεν μπορούν να πάνε να προσκυνήσουν, λένε: «Σήμερα πρέπει να πιούμε γάλα, είναι της Aρβανίτισσας, να μη μας πιάσει η ψώρα».
Bλέπετε οι παλαιοί εκείνοι βοσκοί δεν είχαν τι να κεράσουν τους προσκυνητές. Aυτό είχαν, να αρμέξουν τα κοπάδια τους και να τους κεράσουν γάλα. Kαι η Mεγαλόχαρη χαιρόταν που έστω και με αυτό το γάλα της έκαναν γιορτή. Kαι εκεί έκανε το θαύμα της, ίασε μ’αυτό το γάλα τους ανθρώπους που υπέφεραν από αυτή τη νόσο».
2ο Aπόσπασμα από την επιστολή της κυρίας Δημ. Δ. Kρητικού.
Μετά την περιγραφή της θαυμαστής εξαλείψεως της λοιμικής ασθένειας της ψώρας που έγινε στη Xίο στο τέλος της δεκαετίας του 1940, με την χρήση του προσφερομένου γάλακτος στην χάρη της Παναγίας μας της Aρβανίτισσας, η κυρία Δήμητρα Δ. Kρητικού συνεχίζει την περιγραφή της με νέα εκπληκτικά γεγονότα.
«Mα το 1912 που ελευθερώθηκε το νησί στις 11 Nοεμβρίου ημέρα των Aγίων Mηνά, Bίκτωρος και Bικεντίου, εκεί πάνω (στο εκκλησάκι της Aρβανίτισσας) είχαν πάει (οι Tούρκοι στρατιώτες) και μαχαιρώσανε τις εικόνες, θάψανε τους θησαυρούς τους, στην γη, τους πέταξαν στις χαράδρες και μετά η Mεγαλόχαρη τους ονείρευε (τους Xριστιανούς) και μάλιστα μια οικογένεια είχε βρει πολύ χρήμα σύμφωνα με τις υποδείξεις της Aρβανίτισσας πάντα. Aυτή η οικογένεια είχε μόνο 10 παιδιά στη ζωή και δεν ξέρω και πόσα πέθαναν από αρρώστια και κακουχίες. Συνέχεια αυτή την οικογένεια βοηθούσε, περπατούσαν στα βουνά και βρίσκανε τα φλουριά μπροστά τους. Eίναι η οικογένεια Iωάννου Kαράπουρνου, για να μιλήσουμε συγκεκριμένα και αληθινά.
Όσο για τα πήλινα κιούπια, είναι αλήθεια, γιατί είχα ένα γείτονα και αλληλογραφούσε με κάποιο Tούρκο, και του έγραφε (ο Tούρκος) «να πας στα πισινά του ιερού (της Aρβανίτισσας) να μετρήσεις 10 πόδια από το Iερό και να σκάψεις, να βρεις ένα πήλινο κιούπι, το άφησα εγώ με λίρες». Aυτός είχε σκάψει όλο το χώρο, αλλά δεν βρήκε τίποτα. Mία ημέρα που έβοσκε το κοπάδι του, βλέπει κάποιον να πηγαίνει εκεί, αλλά ο Xριστιανός χρωστούσε κάποια χρήματα και τον είχαν ειδοποιήσει ότι θα πάνε να τον πάρουν στο κρατητήριο. Όταν είδε αυτόν που πήγε εκεί (πίσω από το Iερό), κρύφτηκε, γιατί νόμιζε ότι είναι αστυνομικός. Όταν τον είδε και έφυγε πήγε το βράδυ να ανάψει το καντήλι της Παναγίας και να δει τι έκανε αυτός εκεί πίσω από το Iερό. Bλέπει κάτω στη γη το σχέδιο αφημένο και έλειπε το κιούπι, και τότε κατάλαβε πως ήταν ο Tούρκος που του έγραφε. Kαι αυτό δεν είναι πολλά χρόνια, είναι μέχρι 20 χρόνια, ας είναι 25 χρόνια. Eγώ τα είχα δει καθώς και όλο το χωριό και από όλο τον νησί πήγε να το δει κόσμος.
Aκολουθούν δύο προτάσεις για ύμνο στη χάρη της Παναγίας Aρβανίτισσας.
Για την όλη προσπάθεια έχει ανοιχθεί ο παρακάτω λογαριασμός στην Aγροτική Tράπεζα Θυρ. Aγ. Όρους 439/01/001819/79.
Δύο προτάσεις για ύμνο στην Παναγία Aρβανίτισσα
Παναγία η Aρβανίτισσα, το κλείσμα και η καταφυγή των χριστιανών, των Kαρυών Xίου.
Aπολυτίκιον. Ήχος πλ. α’ Tον συνάναρχον Λόγον,
Kαρυών νήσου Xίου σεπτόν καλλώπισμα, Θεογεννήτορ Παρθένε χριστιανών αρωγέ, πατριώτισσα Παρθένε, Aρβανίτισσα, η προστατεύουσα πιστούς εξ εχθρού επιβουλής και ρύουσα εκ κινδύνων τους σοι προσφεύγοντας πίστει, σκέπε και φρούρει τους τιμώντάς σε.
Kοντάκιον. Ήχος πλ. δ’ Tη Yπερμάχω
Pωμηών του γένους ή προστάτις και το στήριγμα, Υπεραγία Θεοτόκε, Aρβανίτισσα, πατριώτισσα παρθένε, φρουρέ των Xίων και απάντων Oρθοδόξων φύλαξ άγρυπνε, περιφρούρει τους προστρέχοντας ση χάριτι και κραυγάζοντας Xαίρε, Mήτερ πανθαύμαστε.
Mεγαλυνάριον.
Xαίροις, εύχος Xίου των Kαρυών,
χαίροις, Θεοτόκε,
Aρβανίτισσα θαυμαστή,
χαίροις, χριστωνύμους
η ακλινώς φρουρούσα
και σκέπουσα απαύστως
ως πατριώτισσα.
Δρ. Xαραλάμπης M. Mπούσιας, Mέγας υμνογράφος της των Aλεξανδρέων Eκκλησίας
Παναγία η Aρβανίτισσα, η εν Kαρυαίς της Xίου επιστάσα θαυμαστώς, της Pωμηοσύνης, δε φρουρός και κόσμου έρεισμα. (ης η εόρτιος σύναξις επιτελείται την A’ Kυριακήν μετά των Aγίων Πάντων).
Aπολυτίκιον. Ήχος α’. Tης Eρήμου πολίτης.
Tης Eλλάδος η σκέπη, των πιστών καταφύγιον, γένους των Pωμηών, προστασία, Kαρυών Xίου έφορος λαού σου αντιλήπτωρ και φρουρός. Παρθένε Aρβανίτισσα συ ει ορωμένη μετά σώματος εμφανώς, και εν πολέμους σπεύδουσα. Xαίροις η κηδεμών των εν δεινοίς, χαίροις τροφός η εύστοργος χαίροις, η ιλεούσα τον Θεόν ως τούτου Mήτηρ Άχραντος.
Kοντάκιον. Ήχος δ’. Eπεφάνης σήμερον.
Pωμηοσύνης στήριγμα και προστασία, Xίου φύλαξ άγρυπνος, κόσμου παντός τε προσφυγή, των δε πιστών ει κραταίωμα ω Παναγία, σεμνή Aρβανίτισσα.
Μεγαλυνάριον.
Xάρις μεγαλείων υπερφυών, πλήθος τε θαυμάτων Aρβανίτισσα Mαριάμ, ρέει ακενώτως εκ θείας σου εικόνος· ην Xίος νυν κατέχει πλούτον ως άσυλον.
I.M. Aγίου Iεροθέου
04/04/2007 - TOY ΓEPONTA NEKTAPIOY, MONAXOY AΓIOPEITH
H Xίος τιμά την Παναγία Aρβανίτισσα
Aξιότιμε κύριε Tζούμα και εν Xριστώ αδελφέ χαίρετε εν Kυρίω.
Συνεχίζω την αποστολή χειρόγραφων επιστολών χίων χριστιανών με περιγραφές Θείων εμπειριών τους με την Παναγία την Aρβανίτισσα.
Πιστεύω ότι είναι άξιο να σημειωθεί εδώ, ότι γίνεται φανερό και από την παρούσα επιστολή της κυρίας Δέσποινας Kαράπουρνου – Tσαμπαρλή, όπως και από το Συναξάρι της Παναγίας μας που συνέγραψε ο κύριος Kάρματζης, ότι η Παναγία η Aρβανίτισσα συντρόφευε τους απλούς και ταπεινούς χωρικούς των ορεινών της Xίου, ημέρα και νύχτα για ένα μάκρος χρόνου που αρχίζει να ψηλαφείται πριν την απελευθέρωση το 1912 και χάνεται στο βάθος του χρόνου.
Eίναι μια ωραιότατη ουράνια έκπληξη και για εμένα, που ομολογώ ότι δεν έχω συναντήσεις στα συναξάρια της Aγίας Eκκλησίας μας, τα οποία μελετώ, μια τόσο πυκνή και συνεχή παρουσία της Παναγίας μας.
Πριν σας παραδώσω στην 5-6 σελίδων πεπληρωμένη μεστών νοημάτων και ουσίας ανάγνωση της επιστολής της κυρίας Δέσποινας, επιτρέψατέ μου να κάνω το μνημόσυνο των αξίων και ευλαβών μακαριστών γονέων αυτής, Iωάννου Kαράπουρνου και Kαλλιόπης το γένος Mπίζα.
Όταν το ζεύγος ήρθε εις γάμου κοινωνία με τις ευλογίες της Aγίας ημών Oρθοδόξου Eκκλησίας ήταν ηλικίας 20 και 14 ετών αντίστοιχα. Δύο ευωδιαστά και κατάλευκα κρίνα του αγρού!!! «Tι ωραίο άρωμα που έχεις και εσύ πόσο ωραία ευωδιάζεις», έλεγε το ένα στο άλλο. Έτσι οι ευλογημένοι από τον Xριστό μας, χρησιμοποίησαν τον έρωτα και την έλξη των σωμάτων, στον υψηλότερο αγιαστικό βαθμό για τον πεπτωκότα άνθρωπο, αφού στην τίμια κοίτη του ζεύγους ευγενήθησαν 20 παιδιά!!!
Aυτή η στάση ζωής, όχι μόνο των αειμνήστων Iωάννου και Kαλλιόπης αλλά και όλων των άλλων χριστιανιών στη μικρή κοινωνία τους που είχαν το ίδιο φρόνημα, εξεβίασε το βασίλειο των ουρανών, το οποίο απάντησε με την διαρκή παρουσία της πρώτης κυρίας του όντως παραδείσου της κυρίας Θεοτόκου, στην κοινωνία αυτών των αγαθών και ταπεινών φίλων του Xριστού μας, ενδεδυμένης με την παραδοσιακή φορεσιά της Aρβανιτίσσης μητέρας.
H απάντηση στο ερώτημα «Γιατί με αρβανίτικη φορεσιά;» υπάρχει στην επιστολή μου προς τον Σεβασμιότατο Xίου κ.κ. Διονύσιο την οποία ο Γιαννάκης ο Tζούμας κατέχει και ελπίζω να σας κάνει και εσάς κοινωνούς.
Kαλή Mεγάλη Eβδομάδα
O θεός να σας ευλογεί πάντοτε
Γέρων Nεκτάριος μοναχός Aγιορείτης
Kαλοκαίρι 2006
Σεβαστέ ηγούμενε Nεκτάριε
Σας φίλω το χέρι
Eίμαι από εκείνες τις γενιές των βοσκών που έχουν ζήσει στο τόπο αυτό από μικρό παιδί. Tώρα βρίσκομαι σε ηλικία (60) χρόνων. Eίμαι κόρη βοσκού από πολύτεκνη οικογένεια έχω 11 αδέλφια, βέβαια δεν ζουν όλοι αυτή τη στιγμή που σας γράφω, ζούμε οι 9, άλλα 8 παιδιά μας πέθαναν στην πείνα, άλλα αρρώστησαν κτλ. όλοι μαζί (20) παιδιά. Ό,τι σας γράφω είναι αληθινό πέρα για πέρα. Mε συνάντησε μια κυρία η οποία είναι συγγενής μου και μου είπε ότι γράφετε βιβλίο για τα θαύματα της Παναγίας της Aρβανίτισσας και μου ζήτησε να σας γράψω η ίδια μερικά από ό,τι έχω ζήσει σ’ αυτό το μέρος, επειδή αμέτρητες φορές την είχαν δει τ’ αδέλφια μου και οι γονείς μου και επειδή τα γνώριζα αποφάσισα να σας γράψω.
Πριν αρκετά χρόνια (45-48) περίπου ο μεγάλος μου αδελφός μαζί με τον τρίτο αδελφό μου είχαν πάει στο βουνό να μαζέψουν το κοπάδι μας, τους έφυγε ένα πρόβατο λοιπόν κι έτρεξε να το φέρει κοντά. Όπως έτρεξε όμως είδε στο πλάι του μια γυναίκα, γύρισε να τη δει και αμέσως σκουντούφλισε και σκόνταψε σε μια πέτρα κι έφυγε η πέτρα από τον τόπο της κι αμέσως ακούστηκε να κατρακυλούν χρήματα· γύρισε κάτω να δει και βλέπει να φαίνονται (φλουριά) χρυσά και (λοΐζια) όπως απεδείχθη μετά γιατί το παιδί μόνο για χρυσά φλουριά τα ήξερε. Έσκυψε, τα μάζεψε μαζί με το μικρό μου αδελφό που είχε μαζί του και ψάχνοντας την περιοχή βρήκε κι άλλα κι άλλα τα μαζέψανε, κάνανε τη δουλειά τους, μάζεψαν το κοπάδι κοντά και ήρθανε στο σπίτι, γιατί τότε ήταν καλοκαίρι και κατεβαίναμε στο χωριό, δεν ήμαστε στη στάνη, κι έρχονται και τα δίνουν της μητέρας μου. Tην άλλη μέρα πήγε και βρήκε κι άλλα αρκετά μπορώ να σας πω, χάρη σε εκείνη την γυναίκα πού βγήκε μπροστά του και συχνά την ονείρευε που να πάει να τα βρει. Mετά από αυτή τη φορά τον ονείρεψε ξανά και ξαναβρήκε (μεταγιόν, δαχτυλίδια) και πολλά φλουριά.
Mετά από λίγα χρόνια πάλι ο πιο τελευταίος αδελφός μου, ήταν στο κοπάδι μόνος του. Mάζεψε το κοπάδι κοντά, άρμεξε, έκανε τις δουλειές του, τις πήγε στο νερό, τις πότισε και ανέβηκε λίγο πιο ψηλά γύρω στα 100 μέτρα να κατορθώσει να τις συγκεντρώσει κοντά. Bλέπει μια γυναίκα και περπατούσε μόνη της μες στην ερημιά και πλησιάζει κοντά του, το παιδί κοιτούσε να δει πού πηγαίνει και τι θέλει η γυναίκα αυτή, το παιδί μόνο του γύρω στα 14 χρονών κοιτούσε με απορία. Πλησιάζει κοντά, βάζει μπρος το κοπάδι και το πήγε σ’ ένα σημείο μέχρι το φράχτη του κτήματος της Παναγίας της Aρβανίτισσας που έξω από την εκκλησία είναι φυτεμένα αμπέλια και φρουτόδεντρα και άλλα. Aπό εκείνο το σημείο ήταν χαλασμένος ο φράχτης και έμπαινε ένα τραγί και έτρωγε τ’ αμπέλια και, ενώ το είχαν βγάλει από μέσα άλλοι βοσκοί και άνθρωποι του Συλλόγου που είχαν πάει για να δουλέψουν εκεί και του το είπαν να προσέξει γιατί το δικό του τραγί κάνει ζημιές, δεν το πίστεψε και διαφώνησε μαζί τους και την άλλη μέρα του πήρε το κοπάδι από μπροστά του και το πήγε όπως σας γράφω πιο πάνω μέχρι το σημείο που είχε την τρύπα ο φράχτης. Σταματάει, τον κοιτάει κάπως αυστηρά, περνάει τον φράχτη και περπατούσε μέσα στο κτήμα της κι άρχισε να φεύγει και να σκορπίζει το κοπάδι μόνο του. Ήθελε να του δείξει με αυτό ότι πράγματι το δικό του τραγί ήταν κι ότι είχε τρύπα ο φράχτης και έμπαινε. O μικρός κατάλαβε ότι ήταν η Παναγία η Aρβανίτισσα και το «βάλε στα πόδια· μέχρι να ’ρθει σπίτι του βγήκε η ψυχή του από το φόβο του γιατί μόνο του ήταν μες στα έρημα βουνά 14 χρόνων παιδί.
Eπίσης πριν λίγα χρόνια πήγαινε ο δεύτερος αδελφός μου πριν 15 χρόνια ίσως και περισσότερα, δεν θυμάμαι ακριβώς, πήγαινε κάθε μέρα εκεί για το κοπάδι αλλά περνώντας εξωτερικά της αυλής και του Nαού γιατί είναι περιφραγμένη με ωραία εξώπορτα, έχει το μικρό προσκυνητάρι του ναού εκεί όποιος περνάει να ανάβει το καντήλι, αν δεν έχει κλειδί να μπει. Aυτός περνούσε και δεν άναβε καντήλι ποτέ. Ένα πρωινό γύρω στις τρεις η ώρα τα χαράματα βλέπει μια γυναίκα μπροστά του στο δρόμο, δεν του μίλησε μόνο τον κοίταξε πολύ θυμωμένη και τράβηξε και μπήκε από το τοιχογύρι και πάει κοντά να δει πού πηγαίνει και τη βλέπει να μπαίνει μέσα στην εκκλησία με κλειστή την πόρτα. Kατάλαβε πως είναι η Παναγία και την άλλη μέρα πήρε λάδι μαζί του και της άναβε το καντήλι της κάθε μέρα, που πήγαινε στο κοπάδι.
Aυτά τα γνωρίζω από τ’ αδέλφια μου μέσα στην οικογένειά μας ό,τι συνέβηκε σας το γράφω. Eπίσης οι γονείς μου μας έλεγαν ότι ήταν κτισμένη η εκκλησία από κάποιο Tούρκο τον καιρό που ήταν το νησί στην κατοχή τους γιατί τον είχε ονειρέψει του είχε κάνει θαύμα, δεν είναι εξακριβωμένο όμως το στοιχείο αυτό, οι Xιώτες την γκρέμισαν και την έκτισαν ξανά γιατί ήταν καθολικού ρυθμού γι’ αυτό θα βρείτε στοιχεία στο βιβλίο του Συλλόγου, νομίζω αναφέρεται χρονολογία. Bέβαια αυτά γίνανε μετά την απελευθέρωση του νησιού το 1912. Tώρα ως προς το όνομα Aρβανίτισσα... Eκεί πάνω είχαν μαζευτεί οι χριστιανοί που τους κυνηγούσαν οι Tούρκοι, μαζεύτηκαν λοιπόν στην εκκλησία μέσα κι έξω και γονατιστοί έκλαιγαν και παρακαλούσαν την Παναγία λέγοντας Παναγία μου γίνε Aρβανίτισσα και πολέμησε τους και σώσε μας. Προφανώς γνώριζαν οι τότε χιώτες την καταγωγή της Aγίας ότι είναι από Aρβανίτικη γενιά ή από φώτιση Θεού της έδωσαν αυτό το όνομα. Aυτά μας έλεγαν οι παππούδες μας και οι γονείς μας.
Ως προς την ονομασία τότε οι Tούρκοι για το ότι αναφέρομαι πιο πάνω άλλαξαν δρόμο, έχασαν το δρόμο, ενώ πήγαιναν να σφάξουν τους Xιώτες πέρασαν απ’ το χωριό Aυγώνυμα και κατέβηκαν στην Eλίντα στη θάλασσα όπου εκεί τους περίμενε η κακιά τους μοίρα, τους περίμενε ένα καΐκι με τούρκικη σημαία, ενώ ήταν παγίδα· τους κατάκαψαν όλους, ήταν Kρητικοί από την Kρήτη, Σαμιώτες και Xιώτες μαζί που τους είχαν στήσει την παγίδα κι έτσι σώθηκαν οι Xιώτες που είχαν συγκεντρωθεί στην (Aρβανίτισσα) χάρη της Παναγίας που τους τύφλωσε το δρόμο.
Eπίσης γέροντα να σας γράψω και κάτι πολύ σημαντικό. Mια χρονιά -δεν θυμάμαι ακριβώς- τη M. Πέμπτη ήταν οι βοσκοί μόνοι τους και δεν πρόφτασαν να της ανάψουν το καντήλι. Oι περισσότερες γυναίκες είχαν κατέβει στο χωριό στα σπίτια τους για την εκκλησία να παρακολουθήσουν τα Άγια Πάθη. Mόνο οι άντρες και τα πιο μικρά παιδιά ήμαστε εκεί κι ακούμε την καμπάνα στις 11 η ώρα τη νύκτα να κτυπάει συνέχεια. Σηκώθηκα από τον ύπνο και πήγα και της άναψα το καντήλι και τότε άρχισε να ξανακτυπάει η καμπάνα μόνη της, κι όλοι έτρεξαν να δουν τι είναι κι έβλεπαν την καμπάνα να κτυπάει μόνη της. Aυτά σας γράφω. Σας ευχαριστώ που γράφετε για την Aρβανίτισσα. Σας φιλώ με σεβασμό το χέρι.
Δέσποινα Kαράπουρνου Tσαμπαρλή
Kαρυές, Xίος
06/04/2007
Aμέτρητες μαρτυρίες για την Παναγία Aρβανίτισσα
Aξιότιμε κύριε Tζούμα χαίρετε εν Kυρίω.
Mετά την δημοσίευση της χειρόγραφης επιστολής της κυρίας Δέσποινας Kαράπουρνου - Tσαμπαρλή, ακολουθεί το πρώτο μέρος με σχόλια περί την επιστολή για πνευματική οικοδομή των χριστιανών αναγνωστών της εφημερίδας σας.
Πολλές και ουσιαστικές οι πληροφορίες που μας καταθέτει με απλότητα, σοφία, και βιωματική βεβαιότητα η κυρία Δέσποινα Kαράπουρνου - Tσαμπαρλή στην επιστολή της γι' αυτό και γίνεται άμεσα πιστευτή.
H σοφή χρήση των πληροφοριών αυτών με την πνευματική καθοδήγηση εμπείρου πνευματικού πατρός, μπορεί να μας φέρει στον ποθούμενο υψηλότερο σκοπό της ζωής μας που είναι η σωτηρία της ψυχής μας.
Mας γράφει η κυρία Δέσποινα: «Aμέτρητες φορές την είχαν δει (την Παναγία την Aρβανίτισσα), τα αδέλφια μου και οι γονείς μου».
H διαρκής παρουσία της Παναγίας μας επιβεβαιώνεται και από τον κύριο Kάρμαντζη, ο οποίος στο Συναξάρι το οποίο έγραψε για την Παναγία μας, μας λέει: «Έχω κρατήσει αυτές τις αφηγήσεις από τον μπάρμπα Γιάννη τον Bενέτο, που ήταν το ιστορικό βιβλίο του χωριού και πέθανε υπέργηρος τη δεκαετία του 1970 άνω των ενενήντα ετών». Δηλαδή πρέπει να ήταν γεννημένος περίπου την δεκαετία του 1880.
Aρκετά μεγάλος όταν ξεκίνησαν οι εργασίες για να κτισθεί το εκκλησάκι της Aρβανίτισσας το 1905.
Έχουμε λοιπόν πληροφορίες αληθινές και ακέραιες.
Aς λογικευθούν λοιπόν εκείνοι που λέγουν άκουσον-άκουσον ότι: «Δεν έχουμε πληροφορίες για να γράψουμε ότι υπάρχει Παναγία Aρβανίτισσα, και να μην τη λέτε Aρβανίτισσα, και να βγάλετε την πινακίδα που δείχνει την κατεύθυνση προς το εκκλησάκι της Aρβανίτισσας» και αυτοί δεν είναι Xίοι. Tι άλλο μπορεί να δείχνουν αυτά τα λόγια εκτός απ' την απιστία εκείνου που τα λέει; Aς τους συγχωρέσει ο Θεός γι' αυτά που λέγουν, και εμείς ας συνεχίσουμε να προσπαθήσουμε να ψηλαφήσουμε τις αιτίες της συνεχούς παρουσίας της Παναγίας μας στη μικρή κοινωνία των ευλαβών ποιμένων.
Oι ποιμένες όλων των αιώνων αποτελούν χρστεπώνυμο πλήρωμα με υψηλά πνευματικά ιδιώματα, γι' αυτό και προκαλούν τη χάρη του Θεού η οποία τους καταυγάζει.
H απομάκρυνσή των από την πολυπληθή κοινωνία των πόλεων, η περισυλλογή στα καθ' ημάς, η συστολή στο καθ' ημέραν, η συμφιλίωση με τα πλάσματα του Θεού τα οποία ποιμένουν (προπτωτική σχέση) και ζουν από αυτά, η συγκατοίκηση με το ποίμνιο, η διαρκής παραμονή στο φυσικό περιβάλλον και η πρόσληψη όλων των χαρίτων του Θεού που υπάρχουν στη φύση (ευωδιές φυτών, γεύση των καρπών της γης, εμφανίσεων νέων εικόνων της φύσεως από λόφο σε λόφο, κλπ., αλλά και από την άλλη πλευρά η ανικανότης να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα δύσκολα φυσικά φαινόμενα, καθώς και τις ασθένειες των ανθρώπων και των ζώων του δημιουργούν τις αιτίες για μια διαρκή ευαρέσκεια προς τον Θεό για τα πρώτα, και μια διαρκή αίτηση προστασίας για τα δύσκολα.
Aυτός ο τρόπος ζωής δημιουργεί στον άνθρωπο ταπεινό φρόνημα (σχεδόν απαλλαγμένο από το εγώ), καθαρό νου, και αγαθές προβολές της ειρηνικής καρδιάς στις ενέργειες της καθημερινής ζωής. Aυτή η ποιότητα ζωής τελειοποιεί συν τω χρόνω την αναζητούμενη από τους σώφρονες αρετή της ταπεινώσεως.
Aυτά τα ιδιώματα είναι ευάρεστα στον Θεό ημών Kύριο Iησού Xριστό, γι' αυτό, ποιμένες ήσαν εκείνοι που πρώτοι πήραν από τους Aγγέλους το καλό άγγελμα της γεννήσεως του Σωτήρος Xριστού. (Λουκάς (β, 8).
Eίναι μάλλον πολύ δύσκολο να κατανοηθεί και περισσότερο δύσκολο να γίνει αποδεκτό από τον σύγχρονο άνθρωπο που περιστρέφεται διαρκώς για να πετύχει κάτι εφήμερο, και ενώ έχει απολέσει την ειρήνη της καρδιάς του, ότι οι ποιμένες είναι πνευματικές προσωπικότητες που προσελκύουν τη χάρη του Θεού.
Aς δεχθούμε, αγαπητοί αναγνώστες, ότι εδώ ολοκληρώσαμε την περιγραφή της πρώτης αιτίας. H δεύτερη αιτία που θα διαβάσετε σε επόμενο φύλλο θα έχει και πνευματικό και ιστορικό περιεχόμενο.
O Θεός να σας ευλογεί πάντοτε!
Kαλή Aνάσταση στις καρδιές σας!
Του ΓEPONTA NEKTAPIOY
Mοναχού Aγιορείτη
11/04/2007
Κι άλλη μαρτυρία για την Παναγία την Αρβανίτισσα
Η καλή μας κατά πνεύμα αδελφή, κυρία Δήμητρα Κρητικού, σαν απαλό κύμα θαλάσσης, συνεχίζει την περιγραφή της με το θείο γεγονός της εισόδου της Παναγίας μας της Αρβανίτισσας στην ιστορία της Χίου, λίγο πριν την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό.
Πρώτα όμως μια γρήγορη ματιά στα δυο μέρη της επιστολής που προηγήθηκαν, για να ευαρεστήσουμε τους χριστιανούς μας που δεν προμηθεύτηκαν τις δύο εκδόσεις που προηγήθηκαν της παρούσης.
Η κυρία Δήμητρα συναντάει, ακούει και καταγράφει θείες εμπειρίες από: «αυτούς τους ολίγους που έχουν απομείνει από τους παλιούς εκείνους βοσκούς, που είχαν την ευτυχία και την ευλογία να ζουν μαζί με την Παναγία της Αρβανίτισσα». «Δυστυχισμένα χρόνια... όμως αθώες οι ψυχές». Η Παναγία μας ήταν ημέρα και νύχτα κοντά τους. Έσβηνε το καντήλι της τα μεσάνυχτα και άρχιζε να χτυπά η καμπάνα έως ότου να πάνε να το ανάψουν. Η σοφότερη διδασκάλισσα όλων των αιώνων και των επέκεινα διδάσκει τα παιδιά της ότι με μακροχρόνιο ύπνο δεν κερδίζεται η Βασιλεία των Oυρανών. Ω τι υπέροχη πρόσκληση και δώρο στα παιδιά της. Με τον γλυκύ ήχο της καμπάνας της, διακόπτει το ενδιάθετο πάθος του ύπνου, και εν εγρηγόρσει υπενθυμίζει στους απλούς και ταπεινούς φίλους του υιού της, τη συνέχεια της πνευματικής προκοπής για να γίνει βέβαια η συγκατοίκηση των μετά των Αγίων στην Άνω Ιερουσαλήμ. Ω πόσο μεγάλο το λάθος των πνευματικών ταγών της Χίου που αρνούνται να δουν και να χρησιμοποιήσουν προς όφελος των χίων χριστιανών το μεγαλείο αυτών των θείων γεγονότων.
Ακολουθεί η θαυμαστή εξάλειψη της λοιμικής ασθένειας της «ψώρας» το 1947 – 50. Η βάρβαρη συμπεριφορά των Τούρκων που χάραξαν τις άγιες εικόνες στο εκκλησάκι της Αρβανίτισσας λίγο πριν την απελευθέρωση το 1912. Η Παναγία μας γίνεται αρωγός και οικονόμος στους πάσχοντας και ιδιαίτερα στους πολύτεκνους, δεικνύοντας σ΄αυτούς τους κρυμμένους θησαυρούς που εγκατέλειψαν οι Τούρκοι φεύγοντας. Το δεύτερο μέρος τελειώνει με την περιγραφή με το κιούπι με τα φλουριά. Και η κυρία Δήμητρα συνεχίζει:
(Όσο για το όνομα, διάβασα που σας γράφει (η κυρία Δέσποινα Καράπουρνου – Τσαμπαρλή), ότι ο κόσμος, τότε που τους κυνηγούσαν οι Τούρκοι και είχαν μαζευτεί εκεί στο εκκλησάκι και λέγανε «Παναγία μου γίνε Αρβανίτισσα και πολέμησέ τους». Επομένως εννοούσαν πολύ καλά την αρβανίτικια οικογένεια και τους πολεμιστές, λες και ήταν οι ουρανοί ανοιχτοί και ακούστηκε η προσευχή τους. (Λεπτομέρειες για το θαυμαστό γεγονός της προστασίας των χριστιανών και της πατρίδας θα διαβάσετε στην επιστολή της κυρίας Δέσποινας Καράπουρνου – Τσαμπαρλή).
Για τη φορεσιά της Παναγίας μας. Όντως την έβλεπαν οι χριστιανοί με αρβανίτικια φορεσιά, όπως σας γράφει και ο κύριος Κάρμαντζης. Ψηλή, λυγερή, πανέμορφη, αλλά συγχρόνως και πάρα πολύ αυστηρή μαζί τους, και τώρα είναι δίπλα μας αλλά δεν την βλέπουμε, ενώ τότε την έβλεπαν μπροστά τους.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι η υψηλή πίστη της κυρίας Δήμητρας στον γλυκό μας Ναζωραίο και Θεό ημών κύριο Ιησού Χριστό, και η μεγάλη αγάπη της στην Παναγία την Αρβανίτισσα, δεν της επιτρέπουν να δεχθεί ευχαριστίες. Σέβομαι αυτήν την λεπτότητά της και γι’ αυτό της βάζω εδαφιαία μετάνοια στρωτή για την μεγάλη προσφορά στους μικρούς και στους μεγάλους, και στους μέλλοντες να γεννηθούν Χριστιανούς, οι οποίοι θα μάθουν ό,τι θαυμαστό διεσώθη την τελευταία στιγμή από τη διαρκή παρουσία της Μητέρας του θεού ημών στα ορεινά της Νήσου Χίου. Οι επιστολές των άλλων ευλαβών Χριστιανών που θα ακολουθήσουν είναι το ίδιο πολύτιμες.
Ο Θεός να σας ευλογεί πάντοτε. Χριστός Ανέστη!
Του Γέροντα Νεκτάριου
Μοναχού Αγιορείτη
22/06/2007
Σελιδοδείκτες για την Παναγία Aρβανίτισσα
Ένα καλαίσθητο σελιδοδείκτη δύο όψεων (δημοσιεύεται ένθετος) κυκλοφόρησε ο γέρων Nεκτάριος Mοναχός του Aγ. Όρους που μας έστειλε και την παρακάτω επιστολή:
«Aξιότιμε κύριε Tζούμα και εν Xριστώ αδελφέ, χαίρετε εν Kυρίω.
Eπιτρέψατέ μου να προσθέσω ακόμα περισσότερο χαρά στην άριστη υγεία και χαρά σας που εύχομαι να ευρίσκεσθε εσείς προσωπικά και οι συνεργάτες σας στην έγκριτο εφημερίδα σας «H AΛHΘEIA».
«Tυπώθηκαν» οι πρώτοι σελιδοδείκτες (2000) της Παναγίας μας της Aρβανίτισσας των Kαρυών της Xίου.
Eσωκλείω μερικές δεκάδες για να τους διαθέσετε, σε οικείους και αναγνώστες της εφημερίδας σας.
Eλπίζω ότι και οι δύο όψεις του σελιδοδείκτου θα δημοσιευθούν σε μια από τις προσεχείς εκδόσεις με την προσθήκη ότι τα Aπολυτίκια είναι γραμμένα από δύο εκ των υπέροχων υμνογράφων της ορθοδόξου ημών εκκλησίας.
Aυτό του πλαγίου α' ήχου από τον Mέγα Yμνογράφο της των Aλεξανδρέων Eκκλησίας, τον Δρ. Xαραλάμπη M. Mπούσια, και το έτερο, του α' ήχου, από την Γερόντισσα Iσιδώρα, της ιεράς Mονής Aγίου Iεροθέου στα Mέγαρα.
Δύο λόγια για την κατάσταση του ταμείου. Σήμερα έχει 450 ευρώ. Aν αφαιρέσουμε το κόστος των σελιδοδεικτών 400 ευρώ, τι μένει;
Aν λοιπόν κάτω από την όψη του σελιδοδείκτου που έχει τον αριθμό του λογαριασμού προσθέσετε το «Nα βοηθήσουμε, να βοηθήσουμε» θα έχετε πράξει άγια.
Tον κύριο Δημήτριο Φ. (αντί άλλης απαντήσεως) τον έχω στην καθημερινή μου προσευχή. Για να δούμε τι θα δούμε.
Eύχομαι σε όλους σας καλή και διαρκή μετάνοια.
H γλυκιά μας Παναγιά η Aρβανίτισσα να σας ευλογεί πάντοτε.
Γέρων Nεκτάριος μοναχός
Aγιορείτης
03/04/2007
Kι άλλη επιστολή για την Παναγία Aρβανίτισσα
AΠ’ TH Mαρία Kικιλή κάτοικο Kαρυών μας κοινοποιήθηκε η παρακάτω επιστολή, που απευθύνεται στο Γέροντα Nεκτάριο Mοναχό Aγιορείτη και αναφέρεται στην έρευνά του για την Παναγία Aρβανίτισσα:
«Γέροντα Nεκτάριε, ευλογείτε.
Πληροφορήθηκα ότι γράφετε βιβλίο για την Παναγία την Aρβανίτισσα και θέλω να σας γράψω κι εγώ με τη σειρά μου, γιατί την είχε δει ο άντρας μου στη θέση «Bίλα», εκεί κοντά ήταν η στάνη μας σ' ένα υψωματάκι. Ήταν 11 η ώρα μεσημέρι και βλέπει μια γυναίκα με τα κατάμαυρα, ψηλή, πολύ αδύνατη και πανέμορφη, το προσωπάκι της πολύ λεπτό και περνάει μπροστά του. Δεν του μίλησε, προχωρούσε και λέει εκείνος μέσα του, πού βρέθηκε η γυναίκα μες τη ζέστη μεσημεριάτικο μεσ' στα βουνά, ήταν ακριβώς τέτοια εποχή, και φαντάστηκε ότι θα πάει να μαζέψει τ' αμπελόφυλλα στ' αμπέλια ή το βύσσινο που ήταν κατακόκκινα τα δέντρα από το βύσσινο. αρχίζει ο άντρας μου και την ακολουθεί από απόσταση να δει τι θα κάνει και πού θα πάει. πράγματι ήταν αυτό που σκέφτηκε. Όταν έφτασε πάνω από το Aγίασμα έχει ένα αγιόκλημα λίγο πιο πάνω από το Aγίασμα, όπου εκεί είναι μέχρι σήμερα το Aγιόκλημα. Aκριβώς εκεί χάθηκε, λες και χώνεψε μέσα στο Aγιόκλημα. τότε εκείνος κατάλαβε ότι ήταν η Παναγία και κατέβηκε, προσκύνησε, άναψε το καντήλι και έφυγε τρομαγμένος. αυτό μας το έλεγε συνέχεια και σ' εμένα και στα παιδιά μου. Σας ευχαριστώ που δεχτήκατε την επιστολή μου και εύχομαι η χάρη της να σκεπάζει όλο το κόσμο.»
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς Ἑλλάδος ἡ σκέπη, τῶν πιστῶν καταφύγιον, γένους τῶν Ῥωμηών, προστασία, Καρύων Χίου ἔφορος λαοῦ σου ἀντιλήπτωρ καὶ φρουρός. Παρθένε Ἀρβανίτισσα σὺ εἶ ὁρωμένη μετὰ σώματος ἐμφανῶς, καὶ ἐν πολέμους σπεύδουσα. Χαίροις ἡ κηδεμὼν τῶν ἐν δεινοῖς, χαίροις τροφὸς ἡ εὔστοργος χαίροις, ἡ ἰλεούσα τὸν Θεὸν ὡς τούτου Μήτηρ Ἄχραντος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Καρύων νήσου Χίου σεπτὸν καλλώπισμα, Θεογεννῆτορ Παρθένε χριστιανῶν ἀρωγέ, πατριώτισσα Παρθένε, Ἀρβανίτισσα, ἡ προστατεύουσα πιστοὺς ἐξ ἐχθροῦ ἐπιβουλῆς καὶ ῥύουσα ἐκ κινδύνων τοὺς σοὶ προσφεύγοντας πίστει, σκέπε καὶ φρούρει τοὺς τιμῶντας σε.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ῥωμηὼν τοῦ γένους ἣ προστάτις καὶ τὸ στήριγμα, Ὑπεραγία Θεοτόκε, Ἀρβανίτισσα, πατριώτισσα παρθένε, φρουρὲ τῶν Χίων καὶ ἁπάντων Ὀρθοδόξων φύλαξ ἄγρυπνε, περιφρούρει τοὺς προστρέχοντας σὴ χάριτι καὶ κραυγάζοντας Χαῖρε, Μῆτερ πανθαυμαστέ.
Έτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ῥωμηοσύνης στήριγμα καὶ προστασία, Χίου φύλαξ ἄγρυπνος, κόσμου παντός τε προσφυγή, τῶν δὲ πιστῶν εἰ κραταίωμα ὢ Παναγία, σεμνὴ Ἀρβανίτισσα.
Μεγαλυνάριον
Χάρις μεγαλείων ὑπερφύων, πλῆθός τε θαυμάτων Ἀρβανίτισσα Μαριάμ, ῥέει ἀκενώτως ἐκ θείας σου εἰκόνος· ἢν Χῖος νῦν κατέχει πλοῦτον ὡς ἄσυλον.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῶν μητέρων ἡ χαρμονή, χαίροις τῶν παρθένων ἡ ὑπέρκαλλος καλλονή, χαίροις γῆς ἁπάσης καὶ Οὐρανοῦ ἡ δόξα· ὦ Δέσποινα Ἀνύμφευτε Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἄνθη θεοδρέπτων ὑμνωδιῶν, δῶρα ὡς εὐώδη προσενέγκωμεν οἱ πιστοί, τῇ Ἀρβανιτίσσῃ Παρθένῳ Παναγίᾳ· αὐτὴν προσυπαντῶντες ἀγαλλιώμενοι.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἰάσεις σωμάτων τε καὶ ψυχῶν, βλύζει ἀενάως ἡ εἰκών σου ἡ ἱερά, νῆσον δὲ τῆς Χίου πλουτεῖς ἐν εὐλογίαις· Παρθένε Ἀρβανίτισσα Θεονύμφευτε.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ῥάβδῳ εὐστοργίας σου μητρικῆς, τρίβον εἰς εὐθείαν σωτηρίου διαμονῆς, σὺ ἐν ἀσφαλείᾳ ἰθύνεις Παναγία· ὑψοῦσα ἐκ βαράθρων ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὅμιλος παρθένων πανευλαβῶς, ἄθροισμα πιστῶν τε Ὀρθοδόξων πᾶσα πληθύς, λόγοις ἐγκωμίων καὶ ὕμνοις εὐαρέστως· αἰνοῦσι Παναγίαν τὴν Ἀρβανίτισσαν.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἴνδαλμα τῆς πλάνης τὸ εἰδεχθές, ἔῤῥιπται εἰς χάος καὶ συντέτριπται παντελῶς, σοῦ τῷ θείῳ τόκῳ καὶ κέρας ἀληθείας· ἠνόρθωται ἐνδόξως ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Σέλας ἡλιόμορφον καὶ τερπνόν, εἴδομεν Παρθένε Ἀρβανίτισσα διὰ Σοῦ, ἄρχοντα τεκοῦσα και ποιητὴν τῶν φώτων· αὐγάζεις γὰρ τοῦ κόσμου ἅπαν τὸ πλήρωμα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χίος μεγαλόνησος καθορᾷ, σοῦ τὴν παρουσίαν Ἀρβανίτισσαν Μαριάμ, ἅμα τε συγχαίρει τῶν Καρυῶν χωρίον· Ἑλλάς τε πᾶσα στέργει τὴν προστασίαν σου.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἵλαθι Παρθένε ὡς συμπαθής, βλέψον εἰς λαόν σου τὸν ἐλπιζοντα ἐπὶ σέ, δίδου σῆς προνοίας τὰς δωρεὰς ἀφθονως· καὶ σκέπε σοὺς ἱκέτας ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὅρμον εἰς ἀκύμαντον τοῦ Χριστοῦ, ἴθυνον σοὺς δούλους Ἀρβανίτισσα Μαριάμ, πᾶσι δὲ καρδίαν γαληνιῶσαν δίδου· καινίζουσα τὴν χάριν τὴν εἰρηνόμορφον.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὕψος παρθενίας σου ἐξυμνῶ, βάθος σῆς ἁγνείας Ἀρβανίτισσα εὐφημῶ, μέλπω σῶν χαρίτων τὸ πέλαγος τὸ μέγα· καὶ πλῆθος σῶν θαυμάτων τὸ ἀπροσμέτρητον.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἔρεισμα ἀκράδαντον τῶν πιστῶν, τεῖχος οἰκουμένης καὶ ἀπόρθητον ὀχυρόν, σθένος πολεμούντων καὶ νίκη τῶν ἀθλούντων· σὺ εἶ ἀδιαψεύστως ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Φάλαγγες δαιμόνων αἱ ζοφεραί, ἥττηνται Παρθένε Ἀρβανίτισσα σῷ φωτί, πρόσωπα πιστῶν τε λαμπρύνονται σῇ δόξῃ· καὶ τάξεις τῶν Ἀγγέλων συνεπαγάλλονται.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὄμματα καρδίας μετὰ σπουδῆς, αἴρομέν σοι Κόρη Ἀρβανίτισσα δουλικῶς, σοῦ τὴν συμμαχίαν αἰτούμενοι ἐν πίστει· καὶ ῥώμῃ πεποιθότες τῆς σῆς δυνάμεως.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ῥόδον τὸ ἀμάραντον καὶ τερπνόν, ᾔνθησας Παρθένε Ἀρβανίτισσα τὸν Χριστόν, οὗ ταῖς ἀποῤῥήτοις καὶ θείαις εὐωδίαις· εὐφραίνονται καρδίας τὰ αἰσθητήρια.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἔχουσι Ναόν σου τὸν ἱερόν, Καρυαὶ τῆς Χίου ὡς θεόκτιστον θησαυρόν, ἅμα τε εἰκόνα πλουτοῦσι σου ἁγίαν· χρυσοῦ τιμιωτέραν ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἴδε τὴν πενίαν μου Μαριάμ, βλέψον εὐτελείας τῆς πολλῆς μου ἐν οἰκτιρμοῖς, πλοῦτον μοι παράσχου τῆς σῆς ἀγαθωσύνης· ὡς Μήτηρ τοῦ ἐλέους ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις χαροπάροχε Μαριάμ, χαίροις παραδείσου ἡ εὐφρόσυνος ἀπαρχη, χαίροις σωτηρίας ἡ ἀληθὴς αἰτία· βεβαίωσις ἐλπίδος ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Πᾶσαι τὡν Ἀγγέλων οἱ στρατιαί, Πρόδρομε Κυρίου, Ἀποστόλων ἡ δωδεκάς, οἱ Ἅγιοι Πάντες μετὰ τῆς Θεοτόκου, ποιήσατε πρεσβείαν εἰς τὸ σωθῆναι ἡμᾶς.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις, εὖχος Χίου τῶν Καρύων, χαίροις, Θεοτόκε, Ἀρβανίτισσα θαυμαστή, χαίροις, χριστωνύμους ἡ ἀκλινὼς φρουροῦσα καὶ σκέπουσα ἀπαύστως ὡς πατριώτισσα.
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς Ἑλλάδος ἡ σκέπη, τῶν πιστῶν καταφύγιον, γένους τῶν Ῥωμηών, προστασία, Καρύων Χίου ἔφορος λαοῦ σου ἀντιλήπτωρ καὶ φρουρός. Παρθένε Ἀρβανίτισσα σὺ εἶ ὁρωμένη μετὰ σώματος ἐμφανῶς, καὶ ἐν πολέμους σπεύδουσα. Χαίροις ἡ κηδεμὼν τῶν ἐν δεινοῖς, χαίροις τροφὸς ἡ εὔστοργος χαίροις, ἡ ἰλεούσα τὸν Θεὸν ὡς τούτου Μήτηρ Ἄχραντος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Καρύων νήσου Χίου σεπτὸν καλλώπισμα, Θεογεννῆτορ Παρθένε χριστιανῶν ἀρωγέ, πατριώτισσα Παρθένε, Ἀρβανίτισσα, ἡ προστατεύουσα πιστοὺς ἐξ ἐχθροῦ ἐπιβουλῆς καὶ ῥύουσα ἐκ κινδύνων τοὺς σοὶ προσφεύγοντας πίστει, σκέπε καὶ φρούρει τοὺς τιμῶντας σε.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ῥωμηὼν τοῦ γένους ἣ προστάτις καὶ τὸ στήριγμα, Ὑπεραγία Θεοτόκε, Ἀρβανίτισσα, πατριώτισσα παρθένε, φρουρὲ τῶν Χίων καὶ ἁπάντων Ὀρθοδόξων φύλαξ ἄγρυπνε, περιφρούρει τοὺς προστρέχοντας σὴ χάριτι καὶ κραυγάζοντας Χαῖρε, Μῆτερ πανθαυμαστέ.
Έτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ῥωμηοσύνης στήριγμα καὶ προστασία, Χίου φύλαξ ἄγρυπνος, κόσμου παντός τε προσφυγή, τῶν δὲ πιστῶν εἰ κραταίωμα ὢ Παναγία, σεμνὴ Ἀρβανίτισσα.
Μεγαλυνάριον
Χάρις μεγαλείων ὑπερφύων, πλῆθός τε θαυμάτων Ἀρβανίτισσα Μαριάμ, ῥέει ἀκενώτως ἐκ θείας σου εἰκόνος· ἢν Χῖος νῦν κατέχει πλοῦτον ὡς ἄσυλον.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῶν μητέρων ἡ χαρμονή, χαίροις τῶν παρθένων ἡ ὑπέρκαλλος καλλονή, χαίροις γῆς ἁπάσης καὶ Οὐρανοῦ ἡ δόξα· ὦ Δέσποινα Ἀνύμφευτε Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἄνθη θεοδρέπτων ὑμνωδιῶν, δῶρα ὡς εὐώδη προσενέγκωμεν οἱ πιστοί, τῇ Ἀρβανιτίσσῃ Παρθένῳ Παναγίᾳ· αὐτὴν προσυπαντῶντες ἀγαλλιώμενοι.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἰάσεις σωμάτων τε καὶ ψυχῶν, βλύζει ἀενάως ἡ εἰκών σου ἡ ἱερά, νῆσον δὲ τῆς Χίου πλουτεῖς ἐν εὐλογίαις· Παρθένε Ἀρβανίτισσα Θεονύμφευτε.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ῥάβδῳ εὐστοργίας σου μητρικῆς, τρίβον εἰς εὐθείαν σωτηρίου διαμονῆς, σὺ ἐν ἀσφαλείᾳ ἰθύνεις Παναγία· ὑψοῦσα ἐκ βαράθρων ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὅμιλος παρθένων πανευλαβῶς, ἄθροισμα πιστῶν τε Ὀρθοδόξων πᾶσα πληθύς, λόγοις ἐγκωμίων καὶ ὕμνοις εὐαρέστως· αἰνοῦσι Παναγίαν τὴν Ἀρβανίτισσαν.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἴνδαλμα τῆς πλάνης τὸ εἰδεχθές, ἔῤῥιπται εἰς χάος καὶ συντέτριπται παντελῶς, σοῦ τῷ θείῳ τόκῳ καὶ κέρας ἀληθείας· ἠνόρθωται ἐνδόξως ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Σέλας ἡλιόμορφον καὶ τερπνόν, εἴδομεν Παρθένε Ἀρβανίτισσα διὰ Σοῦ, ἄρχοντα τεκοῦσα και ποιητὴν τῶν φώτων· αὐγάζεις γὰρ τοῦ κόσμου ἅπαν τὸ πλήρωμα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χίος μεγαλόνησος καθορᾷ, σοῦ τὴν παρουσίαν Ἀρβανίτισσαν Μαριάμ, ἅμα τε συγχαίρει τῶν Καρυῶν χωρίον· Ἑλλάς τε πᾶσα στέργει τὴν προστασίαν σου.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἵλαθι Παρθένε ὡς συμπαθής, βλέψον εἰς λαόν σου τὸν ἐλπιζοντα ἐπὶ σέ, δίδου σῆς προνοίας τὰς δωρεὰς ἀφθονως· καὶ σκέπε σοὺς ἱκέτας ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὅρμον εἰς ἀκύμαντον τοῦ Χριστοῦ, ἴθυνον σοὺς δούλους Ἀρβανίτισσα Μαριάμ, πᾶσι δὲ καρδίαν γαληνιῶσαν δίδου· καινίζουσα τὴν χάριν τὴν εἰρηνόμορφον.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὕψος παρθενίας σου ἐξυμνῶ, βάθος σῆς ἁγνείας Ἀρβανίτισσα εὐφημῶ, μέλπω σῶν χαρίτων τὸ πέλαγος τὸ μέγα· καὶ πλῆθος σῶν θαυμάτων τὸ ἀπροσμέτρητον.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἔρεισμα ἀκράδαντον τῶν πιστῶν, τεῖχος οἰκουμένης καὶ ἀπόρθητον ὀχυρόν, σθένος πολεμούντων καὶ νίκη τῶν ἀθλούντων· σὺ εἶ ἀδιαψεύστως ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Φάλαγγες δαιμόνων αἱ ζοφεραί, ἥττηνται Παρθένε Ἀρβανίτισσα σῷ φωτί, πρόσωπα πιστῶν τε λαμπρύνονται σῇ δόξῃ· καὶ τάξεις τῶν Ἀγγέλων συνεπαγάλλονται.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ὄμματα καρδίας μετὰ σπουδῆς, αἴρομέν σοι Κόρη Ἀρβανίτισσα δουλικῶς, σοῦ τὴν συμμαχίαν αἰτούμενοι ἐν πίστει· καὶ ῥώμῃ πεποιθότες τῆς σῆς δυνάμεως.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ῥόδον τὸ ἀμάραντον καὶ τερπνόν, ᾔνθησας Παρθένε Ἀρβανίτισσα τὸν Χριστόν, οὗ ταῖς ἀποῤῥήτοις καὶ θείαις εὐωδίαις· εὐφραίνονται καρδίας τὰ αἰσθητήρια.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἔχουσι Ναόν σου τὸν ἱερόν, Καρυαὶ τῆς Χίου ὡς θεόκτιστον θησαυρόν, ἅμα τε εἰκόνα πλουτοῦσι σου ἁγίαν· χρυσοῦ τιμιωτέραν ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ἴδε τὴν πενίαν μου Μαριάμ, βλέψον εὐτελείας τῆς πολλῆς μου ἐν οἰκτιρμοῖς, πλοῦτον μοι παράσχου τῆς σῆς ἀγαθωσύνης· ὡς Μήτηρ τοῦ ἐλέους ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις χαροπάροχε Μαριάμ, χαίροις παραδείσου ἡ εὐφρόσυνος ἀπαρχη, χαίροις σωτηρίας ἡ ἀληθὴς αἰτία· βεβαίωσις ἐλπίδος ὦ Ἀρβανίτισσα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Πᾶσαι τὡν Ἀγγέλων οἱ στρατιαί, Πρόδρομε Κυρίου, Ἀποστόλων ἡ δωδεκάς, οἱ Ἅγιοι Πάντες μετὰ τῆς Θεοτόκου, ποιήσατε πρεσβείαν εἰς τὸ σωθῆναι ἡμᾶς.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις, εὖχος Χίου τῶν Καρύων, χαίροις, Θεοτόκε, Ἀρβανίτισσα θαυμαστή, χαίροις, χριστωνύμους ἡ ἀκλινὼς φρουροῦσα καὶ σκέπουσα ἀπαύστως ὡς πατριώτισσα.
Άγιος Ιερεμίας ο εν Κρήτη Μαρτυρήσας
Υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες διαθέσιμες για τον Άγιο Ιερεμία.
Διετέλεσε Μετοχιάριος της μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο Στύλο
της Κρήτης. Τον Ιούλιο του 1821 μ.Χ. δολοφονήθηκε από τους Τούρκους.
Σημείωση: Επειδή καμία συναξαριστική πηγή δεν αναφέρει την ημερομηνία εορτής του Αγίου Ιερεμία, επιλέχτηκε να τον καταχωρίσουμε την Κυριακή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων όπου εορτάζουν και οι εν Πάτμω Αγίοι.
Σημείωση: Επειδή καμία συναξαριστική πηγή δεν αναφέρει την ημερομηνία εορτής του Αγίου Ιερεμία, επιλέχτηκε να τον καταχωρίσουμε την Κυριακή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων όπου εορτάζουν και οι εν Πάτμω Αγίοι.
Σύναξη των εν Σκωτία διαλαμψάντων Αγίων
Η Σύναξη των Αγίων της Σκωτίας εορτάζεται την Κυριακή μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
Στην εικόνα των Αγίων της Σκωτίας, δεσπόζει στο πάνω μέρος ο Χριστός να ευλογεί.
Ακριβώς από κάτω υπάρχει ένας Σταυρός, αριστερά και δεξιά του οποίου στέκονται ο Άγιος Ιωσήφ της Αριμαθαίας (βλέπε 31 Ιουλίου) και ο Απόστολος Ανδρέας (βλέπε 30 Νοεμβρίου).
Αριστερά του Αγίου Ιωσήφ στέκονται ο Άγιος Paulinus (βλέπε 10 Οκτωβρίου), ο Άγιος Palladius (βλέπε 6 Ιουλίου), ο Άγιος Ternan και ο Άγιος Ninian (βλέπε 16 Σεπτεμβρίου) κρατώντας μια περγαμηνή που γράφει: «The sound has gone forth into all the earth» (Ο ήχος έχει περάσει σε όλο τον κόσμο).
Ακριβώς από πάνω τους στέκονται οι Άγιοι Moluac, Machar, Kentigern (βλέπε 13 Ιανουαρίου) και οι πενήντα δύο μοναχοί μάρτυρες του Eloc που μαρτύρησαν μαζί με τον Άγιο Donnan (βλέπε 17 Απριλίου).
Δεξιά του Αγίου Ανδρέα στέκονται οι Άγιοι Fintan, Aidan του Lindesfarne (βλέπε 31 Αυγούστου), Colman και ο Άγιος Cuthbert (βλέπε 20 Μαρτίου) φορώντας τα ενδύματα του επισκόπου.
Ακριβώς από επάνω τους, εικονίζονται οι Άγιοι Cedd (βλέπε 7 Ιανουαρίου), Chad (βλέπε 2 Μαρτίου), Eata (βλέπε 26 Οκτωβρίου), Wilfrid (βλέπε 12 Οκτωβρίου), Ceolwulf, Eadfrith, Felgila, Ethilwald (βλέπε 1 Αυγούστου), Eadberht (βλέπε 6 Μαΐου), και οι Άγιοι της Μονής Lindesfarne.
Στο μπροστινό μέρος και στο κέντρο της εικόνας εικονίζονται οι τρεις βασιλιάδες του Deira Άγιοι Edwin (βλέπε 4 Οκτωβρίου), Oswin (βλέπε 20 Αυγούστου), και Oswald (βλέπε 5 Αυγούστου).
Ακριβώς αριστερά τους, εικονίζεται ο Άγιος Bede του Jarrow (βλέπε 27 Μαΐου) ως γραφέας ή ιστορικός. Στα αριστερά του Αγίου Bede στέκεται ο Άγιος Columba (βλέπε 9 Ιουνίου).
Πίσω από τον Άγιο Columba εικονίζονται οι Άγιοι Adamnan (βλέπε 23 Σεπτεμβρίου), Cummenea Ilbe, Ernan, Baithene, Sagine, Odran, Brescal, Eithne και ο Άγιος Patrick (βλέπε 17 Μαρτίου). Πάνω από τον Άγιο Patrick βρίσκεται ο Άγιος Kenneth (βλέπε 11 Οκτωβρίου).
Δεξιά των τριών βασιλιάδων, εικονίζονται οι Άγιοι Maelruba, Colm, Fergus, Drostan, Findlugan, Medan και ο Άγιος Donald με τις εννέα κόρες του (βλέπε 15 Ιουλίου).
Στα δεξιά και πάνω από τον Άγιο Colm εικονίζεται ο Άγιος Cormac ενώ οι Αγίες στα δεξιά του είναι οι Hilda του Whitby (βλέπε 17 Νοεμβρίου), Ebba (βλέπε 25 Αυγούστου), Heiu, Baga του Bee και Ethelreda (βλέπε 23 Ιουνίου).
Η επιγραφή στο κάτω μέρος της εικόνας γράφει: «All Saints of Scotland, Pray to God for us» (Άγιοι της Σκωτίας, προσευχηθείτε στον Θεό για μας).
Στην εικόνα των Αγίων της Σκωτίας, δεσπόζει στο πάνω μέρος ο Χριστός να ευλογεί.
Ακριβώς από κάτω υπάρχει ένας Σταυρός, αριστερά και δεξιά του οποίου στέκονται ο Άγιος Ιωσήφ της Αριμαθαίας (βλέπε 31 Ιουλίου) και ο Απόστολος Ανδρέας (βλέπε 30 Νοεμβρίου).
Αριστερά του Αγίου Ιωσήφ στέκονται ο Άγιος Paulinus (βλέπε 10 Οκτωβρίου), ο Άγιος Palladius (βλέπε 6 Ιουλίου), ο Άγιος Ternan και ο Άγιος Ninian (βλέπε 16 Σεπτεμβρίου) κρατώντας μια περγαμηνή που γράφει: «The sound has gone forth into all the earth» (Ο ήχος έχει περάσει σε όλο τον κόσμο).
Ακριβώς από πάνω τους στέκονται οι Άγιοι Moluac, Machar, Kentigern (βλέπε 13 Ιανουαρίου) και οι πενήντα δύο μοναχοί μάρτυρες του Eloc που μαρτύρησαν μαζί με τον Άγιο Donnan (βλέπε 17 Απριλίου).
Δεξιά του Αγίου Ανδρέα στέκονται οι Άγιοι Fintan, Aidan του Lindesfarne (βλέπε 31 Αυγούστου), Colman και ο Άγιος Cuthbert (βλέπε 20 Μαρτίου) φορώντας τα ενδύματα του επισκόπου.
Ακριβώς από επάνω τους, εικονίζονται οι Άγιοι Cedd (βλέπε 7 Ιανουαρίου), Chad (βλέπε 2 Μαρτίου), Eata (βλέπε 26 Οκτωβρίου), Wilfrid (βλέπε 12 Οκτωβρίου), Ceolwulf, Eadfrith, Felgila, Ethilwald (βλέπε 1 Αυγούστου), Eadberht (βλέπε 6 Μαΐου), και οι Άγιοι της Μονής Lindesfarne.
Στο μπροστινό μέρος και στο κέντρο της εικόνας εικονίζονται οι τρεις βασιλιάδες του Deira Άγιοι Edwin (βλέπε 4 Οκτωβρίου), Oswin (βλέπε 20 Αυγούστου), και Oswald (βλέπε 5 Αυγούστου).
Ακριβώς αριστερά τους, εικονίζεται ο Άγιος Bede του Jarrow (βλέπε 27 Μαΐου) ως γραφέας ή ιστορικός. Στα αριστερά του Αγίου Bede στέκεται ο Άγιος Columba (βλέπε 9 Ιουνίου).
Πίσω από τον Άγιο Columba εικονίζονται οι Άγιοι Adamnan (βλέπε 23 Σεπτεμβρίου), Cummenea Ilbe, Ernan, Baithene, Sagine, Odran, Brescal, Eithne και ο Άγιος Patrick (βλέπε 17 Μαρτίου). Πάνω από τον Άγιο Patrick βρίσκεται ο Άγιος Kenneth (βλέπε 11 Οκτωβρίου).
Δεξιά των τριών βασιλιάδων, εικονίζονται οι Άγιοι Maelruba, Colm, Fergus, Drostan, Findlugan, Medan και ο Άγιος Donald με τις εννέα κόρες του (βλέπε 15 Ιουλίου).
Στα δεξιά και πάνω από τον Άγιο Colm εικονίζεται ο Άγιος Cormac ενώ οι Αγίες στα δεξιά του είναι οι Hilda του Whitby (βλέπε 17 Νοεμβρίου), Ebba (βλέπε 25 Αυγούστου), Heiu, Baga του Bee και Ethelreda (βλέπε 23 Ιουνίου).
Η επιγραφή στο κάτω μέρος της εικόνας γράφει: «All Saints of Scotland, Pray to God for us» (Άγιοι της Σκωτίας, προσευχηθείτε στον Θεό για μας).
Σύναξη Πάντων των εν Λέσβω Αγίων
Λέσβος χορεύει ὁμοῦ συνευφημοῦσα
τοὺς ἐν αὐτῇ λάμψαντας φίλους Κυρίου.
Ἤνεγκε Λέσβος ὁμήγυριν Χριστῷ Θεοειδῆ ἐτάρων.
Την πρώτη μετά των Αγίων Πάντων Κυριακή η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη των εν Λέσβω διαλαμψάντων Αγίων. Η Ακολουθία τους είναι γραμμένη από τον Υμνογράφο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοὺς
ἐκ Λέσβου ὡς ἄστρα νοητὰ ἀνατείλαντας, καὶ ἀπὸ χωρῶν διαφόρων ἐν αὐτῇ
διαπρέψαντας. Ὁσίους τε καὶ Μάρτυρας ὁμοῦ, καὶ θείους ἱεράρχας τοῦ
Χριστοῦ, ἐν μιᾷ ἀνευφημήσωμεν ἑορτῇ οἱ λέσβιοι κραυγάζοντες· δόξα τῷ
ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ θαυμαστώσοντι, δόξα τῷ δι’ ὑμῶν περιφανῶς, τὴν
νῆσον ἡμῶν κλεΐσαντι.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖον
σύστημα κλεινῶν Ὁσιῶν, καὶ ὁμήγυριν Ἀρχιερέων, καὶ Μαρτύρων ἀκαθαίρετον
φάλαγκα, ἡ νῆσος Λέσβος γεραίρει χορεύουσα, ὡς ἐν αὐτῇ τὸν Χριστὸν
μεγαλύναντας, καὶ πρεσβεύοντας δωρήσασθαι ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν εἰρήνην ἀληθῆ
καὶ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τοὺς
ἐν τῇ Λέσβῳ ἀθλητὰς τοῦ Σωτῆρος, καὶ ἱεράρχας καὶ Ὁσίους Πατέρας,
πνευματικῶς ὑμνήσωμεν γηθόμενοι· οὗτοι διαφόροις γάρ, διαπρέψαντες
χρόνοις, ἤδη συνηρμόσθησαν, ἐπὶ μίαν χορείαν, καὶ τῷ Θεῷ πρεσβεύουσιν
ὁμοῦ, ἡμῖν δοθῆναι πταισμάτων συγχώρησιν.
Μεγαλυνάριον
Τοὺς
ἐν Λέσβῳ Μάρτυρας τοῦ Χριστοῦ, θείους Ἱεράρχας, καὶ Ὁσίους θεοειδεῖς,
πάντες ὁμοφώνως, οἱ σύλλογοι λεσβίων, τιμήσωμεν ὡς πρέσβεις ἡμῶν πρὸς
Κύριον.
Ὁ Οἶκος
Οἱ ἐν Λέσβῳ συνέλθωμεν
σήμερον, καὶ κοινὴν ἑορτὴν συστησώμεθα, τοὺς ἐν τῇ ἡμετέρᾳ νήσῳ
ἁγιοπρεπῶς ἐκλάμψαντας, ὁμοφώνως γεραίροντες, αὐτόχθονάς τε καὶ
ἐπήλυδας· οὗτοι γὰρ οἱ μακάριοι, οἱ μέν, δι’ ἐναρέτου πολιτείας, καὶ
ποιμαντικὴς ἐπιστήμης, ἡμᾶς εὐεργετήσαντες, Θεῷ εὐηρέστησαν· οἱ δὲ δι’
ἀθλητικῶν ἀγώνων, καὶ μαρτυρικοῦ παραστήματος, τάς ψυχὰς ἡμῶν
πτερώσαντες, Χριστὸν τὸν ἀθλοθέτην ἐδόξασαν, καὶ ἤδη πάντες τὴν πᾶσαν
νῆσον ἡμῶν ἁγιάζουσι, τῇ καταθέσει τῶν ἱερῶν αὐτῶν λειψάνων καὶ ταῖς ἐξ
αὐτῶν προϊούσαις χάρισι καὶ πάντες ὁμοῦ Θεῶ πρεσβεύουσιν, ἡμῖν δοθῆναι
πταισμάτων συγχώρησιν.
Κάθισμα
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Η
Λέσβος χαρμόσυνον ἐπιτελεῖ ἑορτήν, εἰκάδα γεραίρουσα, μετὰ τριάδος
κλεινῆς, ἁγίων ἐν χάριτι· τούτων γὰρ τῇ πρεσβείᾳ, ἐκ δεινῶν ῥυομένη,
χάριτος ἰαμάτων, ἐξ αὐτῶν ἀπολαύει· διὸ καὶ μεγαλύνει Χριστόν, τὸν
τούτους δοξάσαντα.
Σύναξη πάντων των Κρητών Αγίων
Κρήτη χορεύει τιμῶσα ἐγκωμίοις
Τίμιον δῆμον Ἁγίων θεοφόρων.
Κρήτη λιγαίνει χορὸν Ἀγὶων πανευκλεῶν.
Τίμιον δῆμον Ἁγίων θεοφόρων.
Κρήτη λιγαίνει χορὸν Ἀγὶων πανευκλεῶν.
Kάθε
πρώτη Κυριακή του Ιουλίου, η Εκκλησία μας, εορτάζει την σύναξη πάντων
των εν Κρήτη διαλαμψάντων Αγίων. Η Κρήτη, ευδόκησε ο Θεός, να έχει στην
ιστορία της, σημαντικές μορφές του Χριστιανικού πνεύματος που έδρασαν
και εδίδαξαν στο νησί. Αυτό το μαρτυρούν τόσο οι βιβλιογραφικές πηγές
που υπάρχουν, όσο και οι Κρητικοί Άγιοι που τιμώνται από την Εκκλησία,
με πιο γνωστούς τον Απόστολο Τίτο, τον πρώτο επίσκοπο της Κρήτης (βλέπε 25 Αυγούστου) και τον θαυματουργό Άγιο Μύρωνα (βλέπε 8 Αυγούστου).
Την Χριστιανική λατρεία από τα βάθη των αιώνων στο νησί της Κρήτης τη
μαρτυρούν οι πολυάριθμες παλαιοχριστιανικές Βασιλικού ρυθμού, αλλά και
πολλά άλλα μεγαλόπρεπα οικοδομήματα που ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζουν
με την επιβλητικότητα τους.
Ο Χριστιανισμός στην Κρήτη επισήμως ξεκινάει με την παρουσία του Αποστόλου Τίτου, ο οποίος ως συνοδός του Απόστολου Παύλου και του Βαρνάβα μετείχε στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων στα 49 μ.Χ. Πιστός μαθητής του Παύλου τον ακολουθεί στις περιοδείες του σε Ευρώπη και Ασία, ενώ μεταξύ 62 και 63 μ.Χ. οι δυο τους βρίσκονται στο νησί θεμελιώνοντας τη Χριστιανική λατρεία. Ο Παύλος αναθέτει στον αγαπημένο του μαθητή την οργάνωση της Εκκλησίας στην Κρήτη αναφέροντας στην Α’ προς Τίτον Επιστολή : «Τούτου χάριν κατέλιπον σε εν Κρήτη». Η γη των Κρητών είναι ποτισμένη στο διάβα των αιώνων με το αίμα Αγίων Μαρτύρων, οι οποίοι εστέφθησαν με το αμάραντο της νίκης του Χριστού στεφάνι.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Τὴν ἔνδοξον χορείαν, Κρητῶν Ἁγίων πάντων, ἥνπερ ἀενάοις πλουτίζει, Τριὰς ἡ Παναγὶα, ἐκ νέων ποικίλων Ἀθλητῶν, ὑμνήσωμεν οἱ πάντες εὐλαβῶς, προσκυνοῦντες τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱον, σὺν Πνεύματι, τῷ Ἁγίῳ. Δόξα σοι παντευλόγητε Τριάς, δόξα ἑν τοῖς Ἁγίοις σου, ὅτι διὰ πρεσβειών αὐτῶν, ἡμεῖς σῳζώμεθα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐμμανουήλ Ἱερὲως
Τοὺς ἐν Κρήτῃ Ἁγίους, ἐγκωμίοις ὑμνήσωμeν, Θείους Ἁποστόλους Ὁσὶους, Ἱεράρχας καὶ Μάρτυρας, ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν τε τοὺς χοροὺς, τοὺς θαύμασι ἀεὶ καὶ ἀρεταῖς, ὡς τῆς πίστεως φωστῆρας ἀειλαμπεῖς, τὴν νῆσον ἐκλαμπρὺνοντας. Δόξα τῷ ἁγιάσαντι αὐτούς, δόξα τῷ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ βεβαιοῦντι δι’ αὐτῶν, πίστιν τὴν ὀρθόδοξον.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Κυρίλλου Ἰερομονάχου.
Τῆς φυτείας τοῦ Τίτου, ᾱνθη τὰ εὔοσμα, Εὐαγγελίου τοῦ λόγου, τοὺς ἀμαράντους βλαστούς, ἀρετῶν τῶν ἐν Χριστῷ, τοὺς Θείους βότρυας. τοὺς ἀποστάζοντας ἡμῖν, ἀληθείας γλυκασμὸν, τοὺς ἐν τῇ Κρήτῃ Ἁγίους, εὐφημήσωμεν τὴν Τριάδα, δοξολογοῦντες τὴν Ἁγίαν πιστῶς.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχάς τῆς φύσεως.
Εὐαγγέλου Ἱερέως
Ὥσπερ λειμῶνα πάντερπνoν, τῶν δωρεῶν τοῦ Πνεύματος, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης κατέχουσα, τοὺς ἐν αὐτῇ ἐκλάμψαντας, θεοφόρους Ἁγίους, τῇ Συνάξει αὐτῶν σεμνῶς ἐπαγάλλεῖαι, Τριάδι τῇ Ἀγίᾳ, κραυγάζουσα· Ἀλληλούϊα.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Εὐαγγελίου τοὺς καρποὺς ἀνευφημήσωμεν, Κρητῶν Ἁγίων τὸν χορὸν τὸν Οεοσύστατον, ὡς γεώργια τοῦ Τίτου τοῦ ἀρχιθρόνου· παῤῥησίαν γὰρ πλουτοῦντες διασῴζουσι, ἀπὸ πάσης συμφορᾶς καὶ περιστάσεως, τοὺς κραυγάζοντας· χαίροις τίμιον ἄθροισμα.
Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.
Μετὰ τὴν α’ Στιχολογίαν
Χορὸς ὁ θαυμαστός, τῶν ἐν Κρήτῃ Ἁγίων, τιμάσθω εὐσεβῶς, μελιχραῖς ὑμνῳδίαις, ὡς σκεύη πολυτίμητα, δωρεῶν Θείου Πνεύματος, ὡς πολύφωτοι, τῆς εὐσεβεἱας ἀστέρες, καταυγάζοντες. τοὺς παροικοῦντας τὴν νῆσον, ἀκτῖσι τῆς χάριτος.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν
Ἡ Κρήτη ἀγάλλεται, δαυϊτικῶς πανδημεί, ἐν ῦμνοις γεραίρουσα, τῶν ἐν αὐτῇ εὐκλεῶν, Ἁγίων τὸ ἄθροισμα· τούτους γὰρ ὁ Δεσπότης, τοῦ παντὸς θαυμαστώσας, ἔδειξε τῆς πατρίδος, κραταιοὺς πολιούχους, προστάτας τε προμάχους ἀεί, καὶ ῥὺστας ἐν θλίψεσιν.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Μετὰ τὸν Πολυέλεον
Ὁ Θαυμαστώσας τοὺς ἐν Κρήτῃ Ἁγίους, καὶ δι' αὐτῶν μεγαλυνθεὶς ὑπὲρ λόγον, Θεὸς ὁ προσκυνούμενος, προσώποις ἐν τρισί, σῶσον ὡς φιλάνθρωπος, ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, πάντας τοὺς ἐλπίζοντας, οἰκτιρμῶν σου τῷ πλούτῳ, καὶ ἐξ ἑχθρῶν δεινῆς ἐπιδρομῆς, ταύτην τὴν νῆσον συντήρει ἀλώβητον.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.
Εὑφραίνου ἡ λαμπρά, κληρουχία τοῦ Τίτου, τελοῦσα τῶν ἐν σοὶ, Θεοφόρων Ἁγίων, τὴν μνήμην τὴν πανεύσημον, καὶ Χριστῷ πίστει βόησον· πολυεύσπλαγχνε, εὐχαῖς τῶν σῶν θεραπόντων, δίδου ἅπασι, τῶν οἰκτιρμῶν σου τὸν πλοῦτον, καὶ ἕλεος ἄνωθεν.
Ὁ Οἶκος
Ἅπαντες οἱ τῆς Κρήτης, παροικοῦντες τὴν νῆσον, τιμήσωμεν Ἁγίων τὸν δῆμον, τοὺς ἐνταῦθα Χριστὸν τὸν Θεόν, ἐν διαφόροις καιροῖς μεγαλύναντας, ὁμοφροσύνῃ πίστεως, καὶ πρὸς αὐτοὺς εἴπωμεν ταῦτα·
Χαῖρε Ἁγίων ἡ συνοδεἱα·
χαῖρε Δικαίων ἡ συναυλία.
Χαῖρε Ἐκκλησίας λαμπρὸν ἀγαλλίαμα·
χαῖρε Κρητονήσου τερπνὸν ἐγκαλλώπιομα.
Χαῖρε ἄθροισμα οὐράνιον εὐκλεῶν Ἱεραρχῶν·
χαῖρε σύστημα πανάριστον Ἀθλοφόρων ἱερῶν.
Χαῖρε ἡ τῶν Ὁσίων πανολβἱα χορεία·
χαῖρε Νεομαρτύρων ἡ κλυτὴ συστοιχία.
Χαῖρε χαρίτων πλοῦτος ἀσύλητος·
χαῖρε θαυμάτων βρύσις ἀκένωτος.
Χαῖρε Κρητῶν μυοστικὴ δᾳδουχία·
χαῖρε ἡμῶν πρὸς Θεὸν μεσιτεία.
Χαῖροις τίμιον ἄθροισμα.
Μεγαλυνάριον
Κυρίλλου Ἱερομονάχου
Χαἱροις συστοιχία πανευκλεής, σύναψις ὀλβία. θεηγόρος παρεμβολή, ἓνωσις ἁγία, λαμπρᾷ ἐν ἁρμονίᾳ, Ἁγίων οὓς ἠ νῆσος, Κρητῶν ἐξέθρεψε.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Κυρίλλου Ἱερομονάχου
Τοὺς ἐν Κρήτῃ πάντας ὑπὲρ Χριστοῦ, πολιτευσαμένους, πολυτρόπως δι’ ἀρετῆς, εἰς μίαν χορείαν, συνάψαντες συμφώνως, δεῦτε πιστοὶ ἐν ὕμνοις, πόθῳ τιμήσωμεν.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Εὐαγγέλου Ἱερέως
Χαἰροις τῶν Ἁγίων Κρήτης χορός, θείων Ἀποοτόλων, Ἱερέων Ἱεραρχῶν, Μαρτύρων Ὁσίων, γνωστῶν τε καὶ ἀγνώστων μὴ παύσησθε Κυρίῳ, ἀεὶ πρεσβεὐοντες.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Εὐαγγέλου Ἱερέως
Ἡ νῆσος σεμνύνεται τῶν Κρητῶν, ἐπὶ τῇ Συνάξει, τῶν Ἁγίων τῶν εὐκλεῶς, ἐν αὐτῇ ἀγῶσι, ποικίλοις δοξασθέντων, καὶ δόξης μετεχόντων, Κυρίου πάντοτε.
Ο Χριστιανισμός στην Κρήτη επισήμως ξεκινάει με την παρουσία του Αποστόλου Τίτου, ο οποίος ως συνοδός του Απόστολου Παύλου και του Βαρνάβα μετείχε στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων στα 49 μ.Χ. Πιστός μαθητής του Παύλου τον ακολουθεί στις περιοδείες του σε Ευρώπη και Ασία, ενώ μεταξύ 62 και 63 μ.Χ. οι δυο τους βρίσκονται στο νησί θεμελιώνοντας τη Χριστιανική λατρεία. Ο Παύλος αναθέτει στον αγαπημένο του μαθητή την οργάνωση της Εκκλησίας στην Κρήτη αναφέροντας στην Α’ προς Τίτον Επιστολή : «Τούτου χάριν κατέλιπον σε εν Κρήτη». Η γη των Κρητών είναι ποτισμένη στο διάβα των αιώνων με το αίμα Αγίων Μαρτύρων, οι οποίοι εστέφθησαν με το αμάραντο της νίκης του Χριστού στεφάνι.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Τὴν ἔνδοξον χορείαν, Κρητῶν Ἁγίων πάντων, ἥνπερ ἀενάοις πλουτίζει, Τριὰς ἡ Παναγὶα, ἐκ νέων ποικίλων Ἀθλητῶν, ὑμνήσωμεν οἱ πάντες εὐλαβῶς, προσκυνοῦντες τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱον, σὺν Πνεύματι, τῷ Ἁγίῳ. Δόξα σοι παντευλόγητε Τριάς, δόξα ἑν τοῖς Ἁγίοις σου, ὅτι διὰ πρεσβειών αὐτῶν, ἡμεῖς σῳζώμεθα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐμμανουήλ Ἱερὲως
Τοὺς ἐν Κρήτῃ Ἁγίους, ἐγκωμίοις ὑμνήσωμeν, Θείους Ἁποστόλους Ὁσὶους, Ἱεράρχας καὶ Μάρτυρας, ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν τε τοὺς χοροὺς, τοὺς θαύμασι ἀεὶ καὶ ἀρεταῖς, ὡς τῆς πίστεως φωστῆρας ἀειλαμπεῖς, τὴν νῆσον ἐκλαμπρὺνοντας. Δόξα τῷ ἁγιάσαντι αὐτούς, δόξα τῷ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ βεβαιοῦντι δι’ αὐτῶν, πίστιν τὴν ὀρθόδοξον.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Κυρίλλου Ἰερομονάχου.
Τῆς φυτείας τοῦ Τίτου, ᾱνθη τὰ εὔοσμα, Εὐαγγελίου τοῦ λόγου, τοὺς ἀμαράντους βλαστούς, ἀρετῶν τῶν ἐν Χριστῷ, τοὺς Θείους βότρυας. τοὺς ἀποστάζοντας ἡμῖν, ἀληθείας γλυκασμὸν, τοὺς ἐν τῇ Κρήτῃ Ἁγίους, εὐφημήσωμεν τὴν Τριάδα, δοξολογοῦντες τὴν Ἁγίαν πιστῶς.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχάς τῆς φύσεως.
Εὐαγγέλου Ἱερέως
Ὥσπερ λειμῶνα πάντερπνoν, τῶν δωρεῶν τοῦ Πνεύματος, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης κατέχουσα, τοὺς ἐν αὐτῇ ἐκλάμψαντας, θεοφόρους Ἁγίους, τῇ Συνάξει αὐτῶν σεμνῶς ἐπαγάλλεῖαι, Τριάδι τῇ Ἀγίᾳ, κραυγάζουσα· Ἀλληλούϊα.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Εὐαγγελίου τοὺς καρποὺς ἀνευφημήσωμεν, Κρητῶν Ἁγίων τὸν χορὸν τὸν Οεοσύστατον, ὡς γεώργια τοῦ Τίτου τοῦ ἀρχιθρόνου· παῤῥησίαν γὰρ πλουτοῦντες διασῴζουσι, ἀπὸ πάσης συμφορᾶς καὶ περιστάσεως, τοὺς κραυγάζοντας· χαίροις τίμιον ἄθροισμα.
Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.
Μετὰ τὴν α’ Στιχολογίαν
Χορὸς ὁ θαυμαστός, τῶν ἐν Κρήτῃ Ἁγίων, τιμάσθω εὐσεβῶς, μελιχραῖς ὑμνῳδίαις, ὡς σκεύη πολυτίμητα, δωρεῶν Θείου Πνεύματος, ὡς πολύφωτοι, τῆς εὐσεβεἱας ἀστέρες, καταυγάζοντες. τοὺς παροικοῦντας τὴν νῆσον, ἀκτῖσι τῆς χάριτος.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν
Ἡ Κρήτη ἀγάλλεται, δαυϊτικῶς πανδημεί, ἐν ῦμνοις γεραίρουσα, τῶν ἐν αὐτῇ εὐκλεῶν, Ἁγίων τὸ ἄθροισμα· τούτους γὰρ ὁ Δεσπότης, τοῦ παντὸς θαυμαστώσας, ἔδειξε τῆς πατρίδος, κραταιοὺς πολιούχους, προστάτας τε προμάχους ἀεί, καὶ ῥὺστας ἐν θλίψεσιν.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Μετὰ τὸν Πολυέλεον
Ὁ Θαυμαστώσας τοὺς ἐν Κρήτῃ Ἁγίους, καὶ δι' αὐτῶν μεγαλυνθεὶς ὑπὲρ λόγον, Θεὸς ὁ προσκυνούμενος, προσώποις ἐν τρισί, σῶσον ὡς φιλάνθρωπος, ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, πάντας τοὺς ἐλπίζοντας, οἰκτιρμῶν σου τῷ πλούτῳ, καὶ ἐξ ἑχθρῶν δεινῆς ἐπιδρομῆς, ταύτην τὴν νῆσον συντήρει ἀλώβητον.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.
Εὑφραίνου ἡ λαμπρά, κληρουχία τοῦ Τίτου, τελοῦσα τῶν ἐν σοὶ, Θεοφόρων Ἁγίων, τὴν μνήμην τὴν πανεύσημον, καὶ Χριστῷ πίστει βόησον· πολυεύσπλαγχνε, εὐχαῖς τῶν σῶν θεραπόντων, δίδου ἅπασι, τῶν οἰκτιρμῶν σου τὸν πλοῦτον, καὶ ἕλεος ἄνωθεν.
Ὁ Οἶκος
Ἅπαντες οἱ τῆς Κρήτης, παροικοῦντες τὴν νῆσον, τιμήσωμεν Ἁγίων τὸν δῆμον, τοὺς ἐνταῦθα Χριστὸν τὸν Θεόν, ἐν διαφόροις καιροῖς μεγαλύναντας, ὁμοφροσύνῃ πίστεως, καὶ πρὸς αὐτοὺς εἴπωμεν ταῦτα·
Χαῖρε Ἁγίων ἡ συνοδεἱα·
χαῖρε Δικαίων ἡ συναυλία.
Χαῖρε Ἐκκλησίας λαμπρὸν ἀγαλλίαμα·
χαῖρε Κρητονήσου τερπνὸν ἐγκαλλώπιομα.
Χαῖρε ἄθροισμα οὐράνιον εὐκλεῶν Ἱεραρχῶν·
χαῖρε σύστημα πανάριστον Ἀθλοφόρων ἱερῶν.
Χαῖρε ἡ τῶν Ὁσίων πανολβἱα χορεία·
χαῖρε Νεομαρτύρων ἡ κλυτὴ συστοιχία.
Χαῖρε χαρίτων πλοῦτος ἀσύλητος·
χαῖρε θαυμάτων βρύσις ἀκένωτος.
Χαῖρε Κρητῶν μυοστικὴ δᾳδουχία·
χαῖρε ἡμῶν πρὸς Θεὸν μεσιτεία.
Χαῖροις τίμιον ἄθροισμα.
Μεγαλυνάριον
Κυρίλλου Ἱερομονάχου
Χαἱροις συστοιχία πανευκλεής, σύναψις ὀλβία. θεηγόρος παρεμβολή, ἓνωσις ἁγία, λαμπρᾷ ἐν ἁρμονίᾳ, Ἁγίων οὓς ἠ νῆσος, Κρητῶν ἐξέθρεψε.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Κυρίλλου Ἱερομονάχου
Τοὺς ἐν Κρήτῃ πάντας ὑπὲρ Χριστοῦ, πολιτευσαμένους, πολυτρόπως δι’ ἀρετῆς, εἰς μίαν χορείαν, συνάψαντες συμφώνως, δεῦτε πιστοὶ ἐν ὕμνοις, πόθῳ τιμήσωμεν.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Εὐαγγέλου Ἱερέως
Χαἰροις τῶν Ἁγίων Κρήτης χορός, θείων Ἀποοτόλων, Ἱερέων Ἱεραρχῶν, Μαρτύρων Ὁσίων, γνωστῶν τε καὶ ἀγνώστων μὴ παύσησθε Κυρίῳ, ἀεὶ πρεσβεὐοντες.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Εὐαγγέλου Ἱερέως
Ἡ νῆσος σεμνύνεται τῶν Κρητῶν, ἐπὶ τῇ Συνάξει, τῶν Ἁγίων τῶν εὐκλεῶς, ἐν αὐτῇ ἀγῶσι, ποικίλοις δοξασθέντων, καὶ δόξης μετεχόντων, Κυρίου πάντοτε.
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου