Δ΄ Κυριακή των Νηστειών - Ιωάννου της Κλίμακος
Ἐπὶ κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς, Πάτερ,
Τὰς σὰς ἀρετὰς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι.
Χαῖρεν Ἰωάννης τριακοστῇ ἐξαναλύων.
Ο
Άγιος Ιωάννης της Κλίμακας γεννήθηκε πιθανότατα το 523 μ.Χ. στη Συρία.
Ήταν γιος πλούσιας και ευσεβούς οικογένειας. Σε νεαρή ηλικία,
παρακολούθησε ανώτερο κύκλο μορφώσεως, ώστε να διακρίνεται ανάμεσα στους
συνομήλικούς του. Εκείνος όμως, ενδιαφερόταν περισσότερο για την
προσευχή, τις θεολογικές μελέτες, την συγγραφική εργασία και την άσκηση.
Πήγε στο Όρος Σινά, κοντά στον φημισμένο αναχωρητή Μαρτύριο, ο οποίος
καθοδήγησε πνευματικά τον νεαρό Ιωάννη.
Μετά από τέσσερα χρόνια άσκησης, εκάρη μοναχός ενώ η φήμη των αρετών και της σοφίας του είχε ευρύτερα διαδοθεί. Γι' αυτό πολλοί μοναχοί και λαϊκοί, αλλά και αξιωματούχοι έρχονταν στη Μονή για να ζητήσουν τη συμβουλή του. Είχε και το χάρισμα της θαυματουργίας. Λόγω της διαβίωσής του στην Ιερά Μονή Σινά ονομάζεται και Σιναΐτης. Μετά το θάνατο του ηγούμενου της Μονής και κατόπιν απαιτήσεως των αδελφών δέχθηκε να γίνει Ηγούμενος της ιεράς Μονής Σινά για μερικά χρόνια. Η νοσταλγία, όμως, της ερημικής ζωής, έκανε τον Ιωάννη να αποσυρθεί πάλι στην έρημο και να αφοσιωθεί πάλι στις μελέτες του. Εκοιμήθη εν ειρήνη περί το 606 μ.Χ. και άφησε δύο σπουδαιότατα συγγράμματα, την «Κλίμακα» και τον «Λόγον προς τον Ποιμένα».
Η «Κλίμακα» περιλαμβάνει τριάντα λόγους περί αρετής, όπου ο καθένας λόγος περιλαμβάνει και μια αρετή, ξεκινώντας από τις πιο πρακτικές και ανεβαίνοντας σαν σκαλοπάτια κατέληξε στις θεωρητικά υψηλές. Στη πνευματική ζωή έχουμε βαθμίδες χαμηλές και υψηλές, καταστάσεις κατώτερες και ανώτερες. Γι' αυτό και το σύγγραμμα ονομάζεται Κλίμακα των αρετών. Στο έργο του αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηματικά τις ιδέες του για την κοινοβιακή κυρίως, αλλά και για την ερημική ζωή, ταξινομώντας αυτές κατά τρόπο που δείχνει πορεία προς την ηθική τελείωση. Είναι γραμμένο σε κομψή ελληνική γλώσσα, καλοδουλεμένη με χάρη και μελωδικότητα. Έχει διαύγεια, γλαφυρότητα, παραστατικότητα και παρουσιάζει πλούτο εκφράσεως, καλαισθησία και ευγένεια. Στη διακόσμηση του λόγου με εικόνες και παρομοιώσεις ο ιερός συγγραφέας είναι απαράμιλλος. Πάσης φύσεως σχήματα λόγου αναδύονται καθώς και ωραίες και επιτυχημένες προσωποποιήσεις. Από την αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής το σύγγραμμά του διαβάζεται σε όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια. Επειδή είναι παγκόσμιο κειμήλιο αναλύσεως όλων των παθών και των αρετών, η Εκκλησία τιμά ιδιαίτερα σε αυτή τη πνευματική περίοδο τον συγγραφέα άγιο Ιωάννη της Κλίμακας και το προτείνει για ανάγνωσμα. Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Μαρτίου και την Δ΄ Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Μερικοί λόγοι του, από την Κλίμακα:
1) Η ταπεινοφροσύνη είναι ουράνιος ανεμοστρόβιλος που μπορεί να ανεβάσει την ψυχή από την άβυσσο της αμαρτίας στα ύψη του ουρανού.
2) Μητέρα της πηγής είναι η άβυσσος των υδάτων πηγή δε της διακρίσεως η ταπείνωσις
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.
Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πάσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος πλ. δ'.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας· καί τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας· καί γέγονας φωστήρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἰωάννη, Πατήρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος α'. Χορὸς Ἀγγελικός
Καρπούς ἀειθαλεῖς, ἐκ τῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετά νήψεως, προσεχόντων μακάριε· Κλίμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καί διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμῶντων σε.
Μετά από τέσσερα χρόνια άσκησης, εκάρη μοναχός ενώ η φήμη των αρετών και της σοφίας του είχε ευρύτερα διαδοθεί. Γι' αυτό πολλοί μοναχοί και λαϊκοί, αλλά και αξιωματούχοι έρχονταν στη Μονή για να ζητήσουν τη συμβουλή του. Είχε και το χάρισμα της θαυματουργίας. Λόγω της διαβίωσής του στην Ιερά Μονή Σινά ονομάζεται και Σιναΐτης. Μετά το θάνατο του ηγούμενου της Μονής και κατόπιν απαιτήσεως των αδελφών δέχθηκε να γίνει Ηγούμενος της ιεράς Μονής Σινά για μερικά χρόνια. Η νοσταλγία, όμως, της ερημικής ζωής, έκανε τον Ιωάννη να αποσυρθεί πάλι στην έρημο και να αφοσιωθεί πάλι στις μελέτες του. Εκοιμήθη εν ειρήνη περί το 606 μ.Χ. και άφησε δύο σπουδαιότατα συγγράμματα, την «Κλίμακα» και τον «Λόγον προς τον Ποιμένα».
Η «Κλίμακα» περιλαμβάνει τριάντα λόγους περί αρετής, όπου ο καθένας λόγος περιλαμβάνει και μια αρετή, ξεκινώντας από τις πιο πρακτικές και ανεβαίνοντας σαν σκαλοπάτια κατέληξε στις θεωρητικά υψηλές. Στη πνευματική ζωή έχουμε βαθμίδες χαμηλές και υψηλές, καταστάσεις κατώτερες και ανώτερες. Γι' αυτό και το σύγγραμμα ονομάζεται Κλίμακα των αρετών. Στο έργο του αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηματικά τις ιδέες του για την κοινοβιακή κυρίως, αλλά και για την ερημική ζωή, ταξινομώντας αυτές κατά τρόπο που δείχνει πορεία προς την ηθική τελείωση. Είναι γραμμένο σε κομψή ελληνική γλώσσα, καλοδουλεμένη με χάρη και μελωδικότητα. Έχει διαύγεια, γλαφυρότητα, παραστατικότητα και παρουσιάζει πλούτο εκφράσεως, καλαισθησία και ευγένεια. Στη διακόσμηση του λόγου με εικόνες και παρομοιώσεις ο ιερός συγγραφέας είναι απαράμιλλος. Πάσης φύσεως σχήματα λόγου αναδύονται καθώς και ωραίες και επιτυχημένες προσωποποιήσεις. Από την αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής το σύγγραμμά του διαβάζεται σε όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια. Επειδή είναι παγκόσμιο κειμήλιο αναλύσεως όλων των παθών και των αρετών, η Εκκλησία τιμά ιδιαίτερα σε αυτή τη πνευματική περίοδο τον συγγραφέα άγιο Ιωάννη της Κλίμακας και το προτείνει για ανάγνωσμα. Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Μαρτίου και την Δ΄ Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Μερικοί λόγοι του, από την Κλίμακα:
1) Η ταπεινοφροσύνη είναι ουράνιος ανεμοστρόβιλος που μπορεί να ανεβάσει την ψυχή από την άβυσσο της αμαρτίας στα ύψη του ουρανού.
2) Μητέρα της πηγής είναι η άβυσσος των υδάτων πηγή δε της διακρίσεως η ταπείνωσις
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.
Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πάσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος πλ. δ'.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας· καί τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας· καί γέγονας φωστήρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἰωάννη, Πατήρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος α'. Χορὸς Ἀγγελικός
Καρπούς ἀειθαλεῖς, ἐκ τῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετά νήψεως, προσεχόντων μακάριε· Κλίμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καί διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμῶντων σε.
Ὁ Ὅσιος Νικήτας ὁ Ὁμολογητής
Ῥυσθεὶς βίου Νικήτας, ὡς στρουθὸς πάγης,
Πτεροῖς νοητοῖς ἵπταται πρὸς τὸν πόλον.
Νικήταν καλέουσι τρίτῃ ἐπὶ δῶρα θεοῖο.
Ὁ Ὅσιος Νικήτας καταγόταν ἀπὸ τὴν Καισάρεια τῆς Βιθυνίας καὶ ἔζησε τὸν 8ο αἰῶνα μ.Χ. Σὲ βρεφικὴ ἡλικία ἔμεινε ὀρφανὸς ἀπὸ μητέρα καὶ τὴν ἀνατροφή του τὴν ἀνέλαβαν ἡ ἐνάρετη γιαγιά του καὶ ὁ εὐσεβὴς Φιλάρετος, ὁ πατέρας του, ὁ ὁποῖος ἀνέθεσε ἀπὸ πολὺ νωρὶς τὴν ἐκπαίδευσή του σὲ κάποιο κληρικὸ φημισμένο γιὰ τὶς παιδαγωγικὲς καὶ πνευματικές του ἀρετές. Ἔτσι ὁ νεαρὸς Νικήτας ἀπόκτησε ἀξιόλογη κοσμικὴ καὶ πνευματικὴ παιδεία.
Ἀφοῦ ἐγκατέλειψε πατέρα, μητέρα, ἀδελφούς, ἀδελφές, συγγενεῖς, σπίτι, πατρίδα, πλούτη καὶ σήκωσε τὸν σταυρό του μὲ προθυμία, ἀκολούθησε τὸν Χριστὸ καὶ ἔγινε ἄξιος μαθητὴς αὐτοῦ.
Σὲ νεαρὴ ἡλικία κατέφυγε στὴν περίφημη μονὴ τοῦ Μηδικίου τῆς Τριγλίας, ὅπου γρήγορα, γιὰ τὶς πολλές του ἀρετές, κατάκτησε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἐκτίμηση ὅλων τῶν ἀδελφῶν τῆς μονῆς, οἱ ὁποῖοι μετὰ τὸν θάνατο τοῦ ἡγουμένου Νικηφόρου, τὸν ἐξέλεξαν ἡγούμενο τῆς μονῆς, ἐπὶ Πατριάρχου Ταρασίου (784 – 806 μ.Χ.).
Λόγω τῆς σταθερῆς πίστεώς του στὴν διδασκαλία καὶ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὶς ἱερὲς εἰκόνες ὁ Ὅσιος ἐξορίσθηκε, ἐπὶ αὐτοκράτορα Λέοντος τοῦ Ε’ (813 – 820 μ.Χ.), στὴν κωμόπολη Μασαλεὼν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἀπὸ ἐκεῖ ἀνακλήθηκε γιὰ νὰ ἐξορισθεῖ ἐκ νέου, τὸ 815 μ.Χ., στὴ νῆσο τῆς Ἁγίας Γλυκερίας κοντὰ στὸν Ἀκρίτα. Ἐπανέκαμψε στὴν Κωνσταντινούπολη ἐπὶ βασιλέως Μιχαὴλ τοῦ Τραυλοῦ (820 – 829 μ.Χ.) καὶ ἐγκαταστάθηκε σὲ κάποιο μετόχι στὸ βόρειο τμῆμα τῆς πόλεως, τὸ ὁποῖο πιθανῶς ἀνῆκε στὴ μονὴ Πελεκητῆς. Πρὸς τὸν Ὅσιο ἔγραφε συνεχῶς ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης. Ὁ Ὅσιος Νικήτας ὁ Ὁμολογητὴς κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη στὸν τόπο ποὺ εἶχε ἐγκατασταθεῖ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς νίκης ἐπώνυμος, τῶν θεοσδότων θεσμῶν, φρουρὸς ἀπερίτρεπτος καὶ στῦλος, ὤφθης στερρός, Νικήτα μακάριε· σὺ γὰρ τῆς ἀπαθείας, κοσμηθεὶς ταῖς ἀκτῖσιν, αἴγλῃ ὁμολογίας, τὸν σὸν βίον φαιδρύνεις. Καὶ νῦν τῶν σοὶ προσιόντων, δέχου τὴν αἴνεσιν.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς ἡσυχίας ὑποφήτης πρακτικώτατος,
Τῆς ποιμανσίας ὀφθαλμὸς ὤφθης ἀκοίμητος
Τῆς Μονῆς καθηγησάμενος Μηδικίου·
Ἀλλ’ ὡς φύλαξ τῶν ἐνθέων παραδόσεων
Διαρρύθμισον Νικήτα θείῳ Πνεύματι
Τοὺς βοῶντάς σοι, χαίροις Πάτερ τρισόλβιε.
Μεγαλυνάριον.
Νῖκος ἄρας Πάτερ κατὰ παθῶν, νικητὴς ἐδείχθης, ἐναντίων τῶν δυσμενῶν· καὶ ὡς νικηφόρος, ἐν πᾶσιν ὦ Νικήτα, νικητικὸν ἐδέξω, θεόθεν στέφανον.
Ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ ὁ Ὑμνογράφος
Ζῶντος Θεοῦ σὺ θεῖος ὑμνητὴς Πάτερ,
Ἐγὼ δὲ σοῦ θανόντος ὑμνητὴς νέος.
Ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ γεννήθηκε στὴ Σικελία, τὸ ἔτος 816 μ.Χ., ἀπὸ ἐνάρετους καὶ εὐσεβεῖς γονεῖς, τὸν Πλουτίνο καὶ τὴν Ἀγάθη. Τὰ περὶ τῆς ζωῆς καὶ τῆς δράσεώς του τὰ γνωρίζουμε ἀπὸ τὸν βίο ποὺ συνέταξε ὁ μαθητὴς καὶ διάδοχός του στὴ μονή του, Θεοφάνης, συμπληρωματικὰ δὲ ἀπὸ τὰ ἐγκώμια ποὺ τοῦ ἀφιέρωσαν ὁ Ἰωάννης Διάκονος καὶ ὁ Θεόδωρος Πεδιάσιμος.
Ὁ Ὅσιος ἀναγκάσθηκε νὰ φύγει ἀπὸ τὴν γενέτειρά του οἰκογενειακῶς, λόγω τῆς ἐντάσεως τῶν Ἀραβικῶν ἐπιδρομῶν ποὺ ἔπειτα ἀπὸ λίγο καιρὸ ἐπρόκειτο νὰ καταλήξουν στὴν κατάληψη τῆς νήσου καὶ νὰ μεταναστεύσει στὴν Πελοπόννησο. Σὲ ἡλικία δεκαπέντε ἐτῶν ἀποχωρίσθηκε τοὺς γονεῖς του καὶ μετέβη στὴν Θεσσαλονίκη καὶ συγκεκριμένα στὴν περίφημη μονὴ Λατόμου, ὅπου ἐπιδόθηκε στὴ μοναχικὴ ἄσκηση ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Δεκαπολίτου († 20 Νοεμβρίου), ἀσκώντας τὸ ἔργο τοῦ ὀξυγράφου.
Μετὰ ἀπὸ ἐννέα χρόνια παραμονῆς στὴν Θεσσαλονίκη, τὸ ἔτος 840 μ.Χ., μετέβη στὴν Κωνσταντινούπολη μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο καὶ ἐγκαταστάθηκε στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρα Ἀντίπα. Δὲν παρέμεινε ὅμως γιὰ πολὺ ἐκεῖ ἀπερίσπαστος, διότι τὸ ἑπόμενο ἔτος ἀπεστάλη ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους τῆς Βασιλεύουσας στὴ Ρώμη γιὰ διαβουλεύσεις ἐπὶ τοῦ θέματος τοῦ διωγμοῦ ἀπὸ τοὺς εἰκονομάχους. Δὲν κατόρθωσε νὰ φέρει εἰς πέρας τὴν ἀποστολή, διότι τὸ πλοῖο του ἔπεσε στὰ χέρια Ἀράβων πειρατῶν καὶ αὐτὸς ὁδηγήθηκε αἰχμάλωτος στὴν ἀραβοκρατούμενη τότε Κρήτη, ἀπὸ ὅπου ἐλευθερώθηκε μὲ τὶς φροντίδες φιλάνθρωπων πιστῶν καὶ μὲ θαῦμα τοῦ Ἁγίου Νικολάου.
Κατὰ τὸ βραχὺ χρόνο αὐτῆς τῆς περιπέτειάς του συνέβησαν δύο σημαντικὰ γεγονότα. Τὸ ἕνα, ποὺ σχετιζόταν ἰδιαίτερα μὲ αὐτόν, ἦταν ὁ θάνατος τοῦ πνευματικοῦ του ὁδηγοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Δεκαπολίτου καὶ τὸ ἄλλο, ποὺ ἀφοροῦσε τὴν Ἐκκλησία ὁλόκληρη, ἦταν ἡ ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν εἰκόνων.
Ὅταν διὰ τῆς Θεσσαλονίκης ἐπανῆλθε πάλι στὴν Κωνσταντινούπολη, τὸ ἔτος 843 μ.Χ., ἔζησε ἐπὶ δύο χρόνια ὡς ἔγκλειστος στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἀντίπα. Ἔπειτα ἔζησε στὰ κτήρια τοῦ ναοῦ τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ἐπὶ πενταετία, ἕως ὅτου ἵδρυσε δική του μονή, τὸ ἔτος 850 μ.Χ., ἀφιερωμένη στὸν Ἀπόστολο Βαρθολομαῖο. Ἐκεῖ ἀπέθεσε καὶ τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ἀποστόλου ποὺ εἶχε φέρει ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη, καθὼς ἐπίσης καὶ τὰ σκηνώματα τοῦ πνευματικοῦ του ὁδηγοῦ Ἁγίου Γρηγορίου καὶ τοῦ συνασκητοῦ του Ἰωάννου. Ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ παρακαλοῦσε μὲ δάκρυα καὶ στεναγμοὺς τὸν Ἀπόστολο Βαρθολομαῖο νὰ τὸν βοηθήσει στὴν σύνθεση ὕμνων. Καί, πράγματι, πέτυχε ἐκεῖνο ποὺ ποθοῦσε ἡ ψυχή του. Εἶδε σὲ ὀπτασία ἕναν ἄνδρα μὲ ἐμφάνιση Ἀποστόλου, ποὺ προκαλοῦσε τὸ δέος καὶ ὁ ὁποῖος πῆρε ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, τοῦ τὸ ἔβαλε πάνω στὸ στῆθος καὶ τὸν εὐλόγησε. Τοῦτο ὑπῆρξε καὶ ἡ ἀπαρχὴ τοῦ θείου χαρίσματος ποὺ ὁ Ὅσιος ἐπιθυμοῦσε.
Μετὰ τὴν ἔκπτωση τοῦ Πατριάρχου Ἰγνατίου καὶ τὴν ἄνοδο τοῦ ἱεροῦ Φωτίου, τὸ ἔτος 858 μ.Χ., ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ ἐξορίστηκε ἀπὸ τὸν Βάρδα στὴν Κριμαία, προφανῶς ὡς ὀπαδὸς τοῦ πρώτου καὶ ἴσως ὡς λατινόφιλος κατὰ κάποιο τρόπο, ἀφοῦ πρὸ ἐτῶν εἶχε σταλεῖ γιὰ νὰ ζητήσει τὴν βοήθεια τῆς Ρώμης. Δὲν ἔμεινε ὅμως στὴν ἐξορία γιὰ πολὺ καιρό, καθώς, ὅπως ἀποδείχθηκε καὶ ἀπὸ τὴν μετέπειτα στάση του, ὁ ἱερὸς Φώτιος τὸν ἐκτιμοῦσε ἰδιαίτερα.
Ὅταν τὸ ἔτος 867 μ.Χ. ὁ Πατριάρχης Ἰγνάτιος ἀνέβηκε γιὰ δεύτερη φορὰ στὸ θρόνο, ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ ἔγινε σκευοφύλαξ τῆς Ἁγίας Σοφίας καὶ διατήρησε αὐτὴν τὴν θέση κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Δευτέρας πατριαρχίας τοῦ Ἁγίου Φωτίου. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 886 μ.Χ.
Ὁ κύριος ὄγκος τοῦ ὑμνογραφικοῦ ἔργου τοῦ Ὁσίου συνίσταται σὲ Κανόνες, ποὺ ἀφθονοῦν στὰ ἔντυπα βιβλία καὶ τὰ χειρόγραφα. Ἡ συμβολὴ τοῦ Ὁσίου Ἰωσὴφ στὴν ὑμνογραφικὴ ὁλοκλήρωση τῆς Ὀκτωήχου εἶναι καθοριστική, δεδομένο ὅτι κάλυψε τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς ἑβδομάδας, πλὴν τῆς Κυριακῆς τῆς ὁποίας τοὺς Κανόνες εἶχαν συντάξει ὁ Κοσμᾶς ὁ Μελῳδὸς καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Στὰ Μηναῖα ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ εἶναι ὁ πλουσιότερα ἐκπροσωπούμενος ὑμνογράφος, ἀφοῦ διατηροῦνται σὲ αὐτὰ 165 Κανόνες του μὲ ὁμοιόμορφη δομή, ποὺ ἐξυμνοῦν Ἁγίους δευτέρας συνήθως ἑορταστικῆς τάξεως, δεδομένου ὅτι οἱ ἐξέχουσες ἑορτὲς εἶχαν ἤδη καλυφθεῖ ὑμνογραφικά.
Ἰδιαίτερα βέβαια συγκινεῖ ὁ Κανὼν στὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο, στὸν ὁποῖο ἀκολουθεῖ Εἱρμοὺς τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ καὶ ὑμνεῖ τὴν Θεοτόκο μὲ ἀτελείωτη σειρὰ ἐπιθέτων καὶ εἰκόνων, ὡς ἄφλεκτη βάτο, νεφέλη ὁλόφωτη, ρόδο ἀμάραντο, μῆλο εὔοσμο, περιστερὰ καὶ τὰ παρόμοια.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τὸ δωδεκάχορδον, τοῦ Λόγου ὄργανον, τὴν παναρμόνιον, λύραν τῆς χάριτος, τὸν Ὑμνογράφον Ἰωσήφ, τιμήσωμεν ἐπαξίως· οὗτος γὰρ ἀνύμνησε, μελιχροῖς μελῳδήμασι, Πνεύματι κινούμενος, τῶν Ἁγίων πᾶν σύστημα. Μεθ’ ὧν καὶ ἱκετεύει ἀπαύστως, δοῦναι ἡμῖν πταισμάτων λύσιν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ θεόπνους γλῶσσά σου, δαβιτικῶς ἀνεδείχθη, ὀξυγράφου κάλαμος, τῇ θεϊκῇ ἐπιπνοίᾳ, ἄθλους μέν, τοὺς τῶν Ἁγίων ὑμνολογοῦσα, χάριν δέ, τὴν ἐξ ἀγώνων καλλιγραφοῦσα, Ἰωσὴφ τοῖς ἐκβοῶσι· χαίροις κιθάρα ὑπερκοσμίων ᾠδών.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Ἐκκλησίας θεῖος αὐλός, ἡδύφωνος σάλπιγξ, καλλικέλαδος ἀηδών· χαίροις τῶν Ἁγίων, ὁ ἔνθους ὑμνήπολος, ὦ Ἰωσὴφ τρισμάκαρ, στόμα θεόληπτον.
Ὁ Ἅγιος Ἐλπιδηφόρος ὁ Μάρτυρας
Ξίφους ἀληθὴς μάρτυς Ἐλπιδηφόρος,
Θεὸν φέρει ἄψευστον εὐελπιστίαν.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἐλπιδηφόρος τελειώθηκε διὰ ξίφους. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Οἱ Ἅγιοι Βιθύνιος, Γάλυκος καὶ Δίος οἱ Μάρτυρες
Εις τον Δίον
Βαλὼν κεράμῳ δυσσεβὴς Δίου κάραν,
Ὡς σκεῦος αὐτὴν συντρίβει κεραμέως.
Εις τον Βυθόνιον
Ὁ Βυθόνιος εἰς βυθὸν βεβλημένος,
Τὴν κλῆσιν εὗρεν εἰς προφητείαν τέλους.
Εις τον Γάλυκον
Δηχθεὶς ὁδοῦσι Γάλυκος τῶν θηρίων.
Θηρὸς νοητοῦ τοὺς ὀδόντας συντρίβει.
Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Βιθύνιος ἢ Βυθόνιος, Γάλυκος καὶ Δίος, σύμφωνα μὲ τὸν Λαυρεωτικὸ Κώδικα, μὲ αὐτοπροαίρετη διάθεση, γνώμη καὶ ὁμοψυχία παρέστησαν στὸν ἄρχοντα τῆς πόλεώς τους, τὸν ἔλεγξαν γιὰ τὴν παράνομη ἀσέβεια καὶ τὶς εἰδωλολατρικὲς θυσίες καὶ ὁμολόγησαν τὴν πίστη τους στὸν Χριστό. Ὁ ἄρχοντας τότε, ἐπειδὴ οἱ Ἐθνικοὶ προετοιμάζονταν ἐκείνη τὴν στιγμὴ νὰ προσφέρουν θυσία στὰ εἴδωλα, τοὺς εἶπε νὰ θυσιάσουν πρῶτα στοὺς θεοὺς καὶ ἔπειτα θὰ ἔκανε ὅτι τοῦ ἔλεγαν. Οἱ Ἅγιοι, προσποιούμενοι, ὅτι θὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα, εἰσῆλθαν στὸν εἰδωλολατρικὸ ναὸ καὶ συνέτριψαν τὰ εἴδωλα. Ὕστερα ἀπὸ αὐτό, οἱ φτωχοὶ τῆς πόλεως ἄρχισαν νὰ μαζεύουν τὰ συντρίμματα τῶν εἰδώλων, ὅσα ἦταν ἀργυρὰ καὶ χρυσά, διότι ὑπῆρχε τότε λιμὸς μεγάλος.
Μόλις ὁ ἄρχοντας τῆς χώρας καὶ οἱ εἰδωλολάτρες εἶδαν τὰ γενόμενα, θεώρησαν ὅτι οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες καθύβρισαν τὴν πλάνη τους. Γι’ αὐτό, ἀφοῦ τοὺς συνέλαβαν, τοὺς ἔδεσαν μὲ σχοινιὰ καὶ τοὺς ἔσυραν στὴν ἀγορὰ χτυπώντας τους. Ἄλλοι τοὺς κατέκοβαν τὶς σάρκες μὲ τὰ δόντια τους καὶ ἄλλοι τοὺς κτυποῦσαν μὲ πέτρες καὶ ξύλα. Τὸ μαρτύριό τους κράτησε τρεῖς ἡμέρες καὶ νύχτες. Βλέποντας οἱ εἰδωλολάτρες τὴν σθεναρὴ στάση καὶ τὴν πίστη τῶν Ἁγίων τοὺς ἔριξαν στὴ θάλασσα, ἀφοῦ τοὺς κρέμασαν βαριὲς πέτρες. Ὅμως Ἄγγελος Κυρίου τοὺς διέσωσε καὶ τοὺς ὁδήγησε στὴν στεριά. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Ἐθνικοὺς ποὺ εἶδαν τὸ θαῦμα, προσῆλθαν στὸν Χριστὸ καὶ βαπτίσθηκαν.
Στὴν συνέχεια, μὲ ἐντολὴ τοῦ ἄρχοντα, οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἀποκεφαλίσθηκαν καὶ ἔλαβαν τὸ στέφανο τοῦ μαρτυρίου καὶ τῆς δόξας.
Ὁ Ὅσιος Ἱλλυριός
Ἐκ Μυρσιῶνος, Ἰλλυριέ, πρὸς πόλον,
οὐχ ὡς ὁ Χριστὸς ἐξ Ἐλαιῶνος φέρῃ.
Ὁ Ὅσιος Ἱλλυριὸς ἀσκήτεψε στὸ ὄρος τοῦ Μυρσινῶνος καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Ὁ Ἅγιος Παῦλος ὁ Νεομάρτυρας ὁ Ἀπελεύθερος
Προς Παύλον έσχε κοινά κλήσιν και ξίφος,
Παύλος νέαθλος ούτος, ος Pώσσος πέλει.
Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Παῦλος καταγόταν ἀπὸ τὴ Ρωσία. Αἰχμαλωτίσθηκε σὲ παιδικὴ ἡλικία ἀπὸ τοὺς Τάταρους, ἀπὸ τοὺς ὁποίους τὸν ἀγόρασε κάποιος Χριστιανὸς τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὸν ἄφησε ἐλεύθερο. Στὴ Βασιλεύουσα ὁ Ἅγιος νυμφεύθηκε Ρωσίδα γυναίκα, ποὺ ἦταν πρῶτα αἰχμάλωτη, μετὰ τῆς ὁποίας ζοῦσε βίο εὐσεβὴ καὶ φιλόθεο.
Ὅμως ὁ Ἅγιος, ποὺ ἔπασχε ἀπὸ τὴ νόσο τῆς ἐπιληψίας, κάποια στιγμὴ σὲ ὥρα κρίσεως, ἐνῷ οἱ γείτονές του τὸν ὁδηγοῦσαν στὸ ναὸ τῆς Θεομήτορος τῆς ἐπιλεγομένης τοῦ Μογλουνίου, ὅταν συνάντησε στὸν δρόμο κάποιους Τούρκους, ἄρχισε νὰ ζητᾶ βοήθεια ἀπὸ αὐτοὺς καὶ νὰ φωνάζει «Εἶμαι Ἀγαρηνός».
Οἱ Τοῦρκοι ἀνέφεραν τὰ συμβάντα στὸν βεζίρη, ὁ ὁποῖος διέταξε τὴν σύλληψη τοῦ Ἁγίου Παύλου καὶ τὸν ἱερέων τοῦ ναοῦ. Ὅταν ὁ Ἅγιος συνῆλθε ἀπὸ τὴν κρίση τῆς ἀσθένειάς του, ὁδηγήθηκε ἐνώπιον τοῦ ἄρχοντος, ὁ ὁποῖος τοῦ ζήτησε νὰ ὁμολογήσει ἐπίσημα τὸ Μουσουλμανισμό, ὑποσχόμενος πλοῦτο καὶ τιμὲς καὶ ἀπειλώντας μὲ βασανιστήρια καὶ θάνατο.
Ὁ Παῦλος, ἐνδυναμούμενος καὶ ἀπὸ τὴν σύζυγό του, ὁμολόγησε μὲ παρρησία τὸ Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι τὸν ἔριξαν στὴ φυλακὴ καὶ τὸν βασάνισαν. Ἀφοῦ κήρυξε καὶ πάλι τὴν πίστη του στὸν Χριστὸ μπροστὰ στὸ βεζίρη, τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ τοῦ ἔτους 1683, ὁδηγήθηκε δέσμιος στὸν ἱππόδρομο Ἀτμεϊντάν, ὅπου τοῦ ἀπέκοψαν τὴν τίμια κεφαλή του.
Ὁ Ὅσιος Νεκτάριος τοῦ Μπεζέτσκ
Ὁ Ὅσιος Νεκτάριος τοῦ Μπεζέτσκ ἔζησε στὴ Ρωσία καὶ ἦταν μοναχὸς στὸ μοναστήρι τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ Σεργίου. Στὰ μέσα τοῦ 15ου αἰῶνος μ.Χ. ἐγκαταστάθηκε σὲ ἕνα πυκνὸ δάσος, στὸ ὑψηλότερο μέρος τῆς παριοχῆς τοῦ Μπεζέτσκ, ὅπου ἀσκήτευσε θεοφιλῶς.
Ἐκεῖ συγκεντρώθηκε πλῆθος μοναχῶν, οἱ ὁποῖοι σὲ σύντομο χρονικὸ διάστημα ἔχτισαν μία Ἐκκλησία ἀφιερωμένη στὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου. Τὸ νέο μοναστήρι ἦταν ἕνα ἀπὸ τὰ φτωχότερα καὶ σύμφωνα μὲ τὸ Χρονικὸ τῆς μονῆς κτίσθηκε μὲ δάκρυα, νηστεία καὶ ἀγρυπνία. Μὲ ὁμόφωνη ἀπόφαση ὅλων τῶν ἀδελφῶν τῆς μονῆς, ὁ Ὅσιος Νεκτάριος ἐπιλέχθηκε ὡς ἡγούμενος.
Ὁ Ὅσιος Νεκτάριος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 1492.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τοῦ Ἀμαράντου Ρόδου
Ἡ ἱερὰ εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Ἀμαράντου Ρόδου τιμᾶται στὴ Μόσχα, στὸ Βορονὲζ καὶ σὲ ἄλλες πόλεις τῆς Ρωσίας, ὅπου φυλάσσονται ἀντίγραφα αὐτῆς. Στὴν εἰκόνα ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος κρατᾶ τὸ Θεῖο Βρέφος στὸ δεξί της χέρι καὶ στὸ ἀριστερό της χέρι ὑπάρχει ἕνα μπουκέτο ἀπὸ κρίνους. Αὐτὸ τὸ μπουκέτο συμβολικὰ δηλώνει τὸ ἀμάραντο ἄνθος τῆς παρθενίας τῆς Ἀειπαρθένου.
Αγία Αγάπη η παρθενομάρτυς
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον βίο της Αγίας.
Χόρευε Ῥόδος πρεσβείαις φρουρουμένη,
Τῶν σῶν Ἁγίων, οὓς στεφάνωσον ὕμνοις.
Σύναξη πάντων των εν Ρόδω Αγίων
Χόρευε Ῥόδος πρεσβείαις φρουρουμένη,
Τῶν σῶν Ἁγίων, οὓς στεφάνωσον ὕμνοις.
«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη ἐπιτελοῦμεν πάντων τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων, ἤτοι, τῶν Ἁγίων ἐνδόξων καὶ πανευφήμων Ἀποστόλων Παύλου (29 Ιουνίου) καὶ Σίλα (30 Ιουλίου)· τῶν Ἱεραρχῶν Εὐφροσύνου, Ἑλλανίκου, Θεοδοσίου καὶ Ἰσιδώρου· τῶν Μαρτύρων Φανουρίου τοῦ νεοφανοῦς (27 Αυγούστου), Κλήμεντος καὶ Ἀγαθαγγέλου (23 Ιανουαρίου)· τῶν Νεομαρτύρων Εὐθυμίου Ἐπισκόπου αὐτῆς γενομένου (9 Αυγούστου), Κυρίλλου τοῦ Λουκάρεως Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (27 Ιουνίου), Κωνσταντίνου τοῦ Ὑδραίου (14 Νοεμβρίου), Νικήτα τοῦ Νισυρίου (21 Ιουνίου) καὶ Μαλαχία τοῦ Λινδίου (29 Σεπτεμβρίου), καὶ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, τοῦ ἐν Ὑψενῇ (12 Φεβρουαρίου).»
Η εορτή της ιεράς Συνάξεως πάντων των εν Ρόδω Αγίων θεσπίστηκε και τελέσθηκε για πρώτη φορά στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου το έτος 2009 μ.Χ., όπου και κατ’ έτος τελείται. Την ίδια ημέρα τελείται και τι μνημόσυνο των αοιδίμων Μητροπολιτών Ρόδου, των κεκοιμημένων Ιερέων, Διακόνων και Μοναχών της Ιεράς Μητροπόλεως, των ευεργετών της Ορθοδόξου Κοινότητος Ρόδου και των ευεργετών της Εκκλησίας.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοὺς ἐν Ῥόδῳ Ἁγίους, ἐν ᾠδαῖς εὐφημήσωμεν, ὡς τῆς εὐσεβείας κρηπίδας, καὶ φωστῆρας τῆς πίστεως· Χριστῷ γὰρ παρεστῶτες τῷ Θεῷ, πρεσβεύουσιν αὐτῷ ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ παρέχουσι τῆς χάριτος δωρεάς, τοῖς πόθῳ ἀναβοῶσι· Δόξα τῷ θαυμαστώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ μεγαλύναντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι δι᾿ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τῶν Ἁγίων σήμερον, τῶν ἐν τῇ Ῥόδῳ, οἱ πιστοὶ τελέσωμεν, τὴν παναγίαν ἑορτήν, καὶ πρὸς αὐτοὺς ἐκβοήσωμεν· Ὑπὲρ τῆς νήσου, Χριστὸν ἱκετεύετε.
Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον σου.
Μετὰ τὴν α΄ Στιχολογίαν
Χορείαν τὴν σεπτήν, τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων, τιμήσωμεν πιστοί, ἐν φαιδροῖς ἐγκωμίοις, αὐτῶν τὴν φωτοπάροχον, ἑορτάζοντες Σύναξιν, καὶ βοήσωμεν, ἐν κατανύξει καρδίας· Παμμακάριστοι, ὑπὲρ ἡμῶν δυσωπεῖτε, Τριάδα τὴν ἄκτιστον.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Μετὰ τὴν β΄ Στιχολογίαν
Τῶν Ῥοδίων ὁ λαός, σήμερον γάνυται λαμπρῶς, καὶ χορεύει ἱερῶς, ἐν τῇ εὐσήμῳ ἑορτῇ, τῶν ἐν τῇ νήσῳ Ἁγίων καὶ ἀνακράζει· Χαίρετε Χριστοῦ, φίλοι γνήσιοι, ἄνθη μυστικά, Θείου Πνεύματος, τῆς εὐσεβείας πρόβολοι γενναῖοι, καὶ ὑποφῆται τῆς πίστεως· πᾶσιν αἰτεῖσθε, ἐν παῤῥησίᾳ, σωτηρίας τὴν χάριν.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Μετὰ τὸν Πολυέλεον
Θείας πίστεως, τῇ συμφωνίᾳ, διαλάμψαντες, τῇ Ἐκκλησίᾳ, οἱ ἐν Ῥόδῳ πανεύφημοι Ἅγιοι, τῶν εὐσεβῶν τὰς καρδίας λαμπρύνετε, καὶ ἀσεβείας τὸν ζόφον ἐλαύνετε. Ὅθεν πάντοτε, Χριστῷ τῷ Θεῷ πρεσβεύετε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τοὺς ἐν τῇ Ῥόδῳ τοῦ Χριστοῦ στεφανίτας, ὡς εὐσεβείας θαυμαστοὺς ὑποφῆτας, νῦν ἐν κοινῇ τιμήσωμεν, συμφώνως ἑορτῇ· οὗτοι γὰρ ἐκλάμψαντες, ὡς φωστῆρες τῷ κόσμῳ, συμφωνίᾳ πίστεως, ἀνατέλλουσι πᾶσι, τὸν φωτισμὸν τῆς χάριτος ἡμῖν, τοῖς ἐκτελοῦσιν αὐτῶν τὴν πανήγυριν.
Ὁ Οἶκος
῾Ο θεσπέσιος Παῦλος καὶ ἔνδοξος, τῶν Ἐθνῶν ὁ πυρίπνους Ἀπόστολος, τῆς εὐσεβείας ἀπαρχή, καὶ πίστεως ὑποφήτης, ἐν Ῥόδῳ τῇ περιφήμῳ γενόμενος, μαθητῶν χορείαν οὐράνιον, ἡγιασμένην ἐκτήσατο, τοὺς ἐσύστερον ἁγιότητος, ταῖς πράξεσιν ἐν αὐτῇ διαπρέψαντας, καὶ εὐαγγελικῇ πολιτείᾳ διαλαμψάντας· οὓς σήμερον εἰς χορείαν μίαν συνάψαντες, ἐν ἐγκωμίοις μακαρίζομεν, ὡς εὐεργέτας τοῦ λαοῦ καὶ προστάτας, καὶ τῇ πρεσβείᾳ αὐτῶν καταφεύγοντες, ἐν κατανύξει ἱκετεύομεν· Ἅγιοι τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ, τῆς οὐρανῶν βασιλείας τὰ ἄνθη, τοῦ Παραδείσου οἱ οἰκήτορες, ἐν παῤῥησίᾳ ἀπαύστως, ὑπὲρ τῆς νήσου, Χριστὸν ἱκετεύετε.
Μεγαλυνάριον
Δεῦτε οἱ ἐν Ῥόδῳ πάντες πιστοί, τιμήσωμεν ὕμνοις, τὴν χορείαν τὴν θαυμαστήν, τῶν διαλαμψάντων, Ἁγίων ἐν τῇ νήσῳ, ὡς ταῖς αὐτῶν πρεσβείαις, περιφρουρούμενοι.
Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος α΄.
Εὐφραίνου ἐν Κυρίῳ, ἡ περίφημος Ῥόδος, ἀγάλλου καὶ χόρευε, τῶν ἐν σοὶ διαλαμψάντων Ἁγίων, τὴν μνήμην σήμερον ἑορτάζουσα. Οὗτοι γὰρ οἱ μακάριοι, τὴν πίστιν τηρήσαντες, καὶ Εὐαγγελίου τὰ λόγια πληρώσαντες, τῆς ἀθανάτου ζωῆς κατηξιώθησαν, Χριστῷ ἐν οὐρανοῖς παριστάμενοι, καὶ πρεσβεύοντες ἐκτενῶς, ὑπὲρ τῶν εὐσεβῶς ἀναβοώντων· Ὁ θαυμαστὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις σου Θεός, Τριὰς Ἁγία δόξα σοι.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος β΄.
῾Εορτὴ χαρμόσυνος, καὶ ἔαρ πανευφρόσυνον, σήμερον τῇ Ῥόδῳ ἀνέτειλε, τῶν ἐν αὐτῇ διὰ πίστεως, Θεῷ τῷ ἐν Τριάδι οἰκειωθέντων, ἡ ὑπέρτιμος Σύναξις. Ὅθεν ταύτην πιστοί, πνευματικῶς ἐπιτελοῦντες, αὐτοῖς ἐκβοήσωμεν· Μακάριοι Ἅγιοι, Ποιμένες καὶ Μάρτυρες καὶ Ὅσιοι, πανολβία παράταξις, τοῦ Βασιλέως τῆς δόξης Χριστοῦ, σὺν τῇ Θεοτόκῳ καὶ τῷ Ἀρχιστρατήγῳ Μιχαήλ, πρεσβεύετε αὐτῷ ἐκτενῶς, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος β΄.
Τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων, τῶν μακάριον ὅμιλον, δεῦτε πιστοὶ τιμήσωμεν, ὅτι Χριστὸν ἐνδυσάμενοι, ἐν χρόνοις ἰδίοις ἕκαστος, τῆς κατ᾿ αὐτὸν ζωῆς ἐξανέτειλαν, τὴν ἀνέσπερον λαμπρότητα, φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας γνωριζόμενοι, καὶ πάντας φωτίζοντες, τοὺς πρὸς αὐτοὺς ἐκβοῶντες· Πανεύφημοι Ἅγιοι, ὑμεῖς ἐστὲ τὸ ἅλας τῆς γῆς, ὑμεῖς τὸ φῶς τοῦ κόσμου, τὰ ἄνθη τοῦ Παραδείσου, οἱ τοῦ λαοῦ ἀντιλήπτορες· πρεσβεύετε ἐκτενῶς, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος δ΄.
Δεῦρο σήμερον ὁ τῶν Ῥοδίων λαός, τῶν ἐν τῇ νήσῳ Ἁγίων, τὴν πανολβίαν συνέλευσιν, ἐν φαιδροῖς ἐγκωμίοις, τιμήσωμεν κράζοντες· Χαίρετε Παῦλε καὶ Σίλα, Ἀπόστολοι Χριστοῦ, οἱ ἐν Ῥόδῳ Χριστὸν καταγγείλαντες· χαίρετε ἔνδοξοι Μάρτυρες, Φανούριε μεγάλαθλε, Κλήμη καὶ Ἀγαθάγγελε· χαίρετε θεῖοι Νεομάρτυρες, Εὐθύμιε ποιμὴν φιλοπρόβατε, Κύριλλε τῆς Κωνσταντίνου ὁ πρόεδρος, Κωνσταντῖνε, Νικήτα καὶ Μαλαχία, σὺν τῷ ἐν Ὁσίοις θαυμαστῷ, Μελετίῳ τῆς Θεοτόκου τῷ θεράποντι· Χριστῷ γὰρ ἀκολουθήσαντες, καὶ αὐτὸν διὰ πίστεως εὐαρεστήσαντες, εὐαγγελικῆς ζωῆς παραδείγματα ὑπάρχετε, καὶ τῶν πιστῶν προπύργια ἀκλόνητα, πάντας σῴζοντες ἐκ πειρασμῶν καὶ κινδύνων, τοὺς προσιόντας τῇ ἀντιλήψει ὑμῶν.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος πλ. δ΄.
Τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων τὸν χορόν, ὁ τῶν Ῥοδίων χριστώνυμος λαός, σήμερον ὁμοτίμως ὕμνοις τιμήσωμεν. Οὗτοι γὰρ ἐπὶ γῆς, εὐαγγελικῶς πολιτευσάμενοι, τῆς ἁγιότητος τὸν πλοῦτον ἐθησαύρισαν· νῦν δὲ εἰς μίαν χορείαν συναφθέντες, τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον, ὑπεμφαίνουσι τοῖς ψάλλουσιν· Δόξα σοι Πάτερ, δόξα σοι Υἱέ, δόξα σοι τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ὁ ἐν Τριάδι προσκυνούμενος Θεός, ὁ θαυμαστὸς ὡς γέγραπται, ἐν τῇ χορείᾳ τῶν Ἁγίων σου.
Η εορτή της ιεράς Συνάξεως πάντων των εν Ρόδω Αγίων θεσπίστηκε και τελέσθηκε για πρώτη φορά στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου το έτος 2009 μ.Χ., όπου και κατ’ έτος τελείται. Την ίδια ημέρα τελείται και τι μνημόσυνο των αοιδίμων Μητροπολιτών Ρόδου, των κεκοιμημένων Ιερέων, Διακόνων και Μοναχών της Ιεράς Μητροπόλεως, των ευεργετών της Ορθοδόξου Κοινότητος Ρόδου και των ευεργετών της Εκκλησίας.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοὺς ἐν Ῥόδῳ Ἁγίους, ἐν ᾠδαῖς εὐφημήσωμεν, ὡς τῆς εὐσεβείας κρηπίδας, καὶ φωστῆρας τῆς πίστεως· Χριστῷ γὰρ παρεστῶτες τῷ Θεῷ, πρεσβεύουσιν αὐτῷ ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ παρέχουσι τῆς χάριτος δωρεάς, τοῖς πόθῳ ἀναβοῶσι· Δόξα τῷ θαυμαστώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ μεγαλύναντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι δι᾿ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τῶν Ἁγίων σήμερον, τῶν ἐν τῇ Ῥόδῳ, οἱ πιστοὶ τελέσωμεν, τὴν παναγίαν ἑορτήν, καὶ πρὸς αὐτοὺς ἐκβοήσωμεν· Ὑπὲρ τῆς νήσου, Χριστὸν ἱκετεύετε.
Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον σου.
Μετὰ τὴν α΄ Στιχολογίαν
Χορείαν τὴν σεπτήν, τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων, τιμήσωμεν πιστοί, ἐν φαιδροῖς ἐγκωμίοις, αὐτῶν τὴν φωτοπάροχον, ἑορτάζοντες Σύναξιν, καὶ βοήσωμεν, ἐν κατανύξει καρδίας· Παμμακάριστοι, ὑπὲρ ἡμῶν δυσωπεῖτε, Τριάδα τὴν ἄκτιστον.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Μετὰ τὴν β΄ Στιχολογίαν
Τῶν Ῥοδίων ὁ λαός, σήμερον γάνυται λαμπρῶς, καὶ χορεύει ἱερῶς, ἐν τῇ εὐσήμῳ ἑορτῇ, τῶν ἐν τῇ νήσῳ Ἁγίων καὶ ἀνακράζει· Χαίρετε Χριστοῦ, φίλοι γνήσιοι, ἄνθη μυστικά, Θείου Πνεύματος, τῆς εὐσεβείας πρόβολοι γενναῖοι, καὶ ὑποφῆται τῆς πίστεως· πᾶσιν αἰτεῖσθε, ἐν παῤῥησίᾳ, σωτηρίας τὴν χάριν.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Μετὰ τὸν Πολυέλεον
Θείας πίστεως, τῇ συμφωνίᾳ, διαλάμψαντες, τῇ Ἐκκλησίᾳ, οἱ ἐν Ῥόδῳ πανεύφημοι Ἅγιοι, τῶν εὐσεβῶν τὰς καρδίας λαμπρύνετε, καὶ ἀσεβείας τὸν ζόφον ἐλαύνετε. Ὅθεν πάντοτε, Χριστῷ τῷ Θεῷ πρεσβεύετε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τοὺς ἐν τῇ Ῥόδῳ τοῦ Χριστοῦ στεφανίτας, ὡς εὐσεβείας θαυμαστοὺς ὑποφῆτας, νῦν ἐν κοινῇ τιμήσωμεν, συμφώνως ἑορτῇ· οὗτοι γὰρ ἐκλάμψαντες, ὡς φωστῆρες τῷ κόσμῳ, συμφωνίᾳ πίστεως, ἀνατέλλουσι πᾶσι, τὸν φωτισμὸν τῆς χάριτος ἡμῖν, τοῖς ἐκτελοῦσιν αὐτῶν τὴν πανήγυριν.
Ὁ Οἶκος
῾Ο θεσπέσιος Παῦλος καὶ ἔνδοξος, τῶν Ἐθνῶν ὁ πυρίπνους Ἀπόστολος, τῆς εὐσεβείας ἀπαρχή, καὶ πίστεως ὑποφήτης, ἐν Ῥόδῳ τῇ περιφήμῳ γενόμενος, μαθητῶν χορείαν οὐράνιον, ἡγιασμένην ἐκτήσατο, τοὺς ἐσύστερον ἁγιότητος, ταῖς πράξεσιν ἐν αὐτῇ διαπρέψαντας, καὶ εὐαγγελικῇ πολιτείᾳ διαλαμψάντας· οὓς σήμερον εἰς χορείαν μίαν συνάψαντες, ἐν ἐγκωμίοις μακαρίζομεν, ὡς εὐεργέτας τοῦ λαοῦ καὶ προστάτας, καὶ τῇ πρεσβείᾳ αὐτῶν καταφεύγοντες, ἐν κατανύξει ἱκετεύομεν· Ἅγιοι τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ, τῆς οὐρανῶν βασιλείας τὰ ἄνθη, τοῦ Παραδείσου οἱ οἰκήτορες, ἐν παῤῥησίᾳ ἀπαύστως, ὑπὲρ τῆς νήσου, Χριστὸν ἱκετεύετε.
Μεγαλυνάριον
Δεῦτε οἱ ἐν Ῥόδῳ πάντες πιστοί, τιμήσωμεν ὕμνοις, τὴν χορείαν τὴν θαυμαστήν, τῶν διαλαμψάντων, Ἁγίων ἐν τῇ νήσῳ, ὡς ταῖς αὐτῶν πρεσβείαις, περιφρουρούμενοι.
Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος α΄.
Εὐφραίνου ἐν Κυρίῳ, ἡ περίφημος Ῥόδος, ἀγάλλου καὶ χόρευε, τῶν ἐν σοὶ διαλαμψάντων Ἁγίων, τὴν μνήμην σήμερον ἑορτάζουσα. Οὗτοι γὰρ οἱ μακάριοι, τὴν πίστιν τηρήσαντες, καὶ Εὐαγγελίου τὰ λόγια πληρώσαντες, τῆς ἀθανάτου ζωῆς κατηξιώθησαν, Χριστῷ ἐν οὐρανοῖς παριστάμενοι, καὶ πρεσβεύοντες ἐκτενῶς, ὑπὲρ τῶν εὐσεβῶς ἀναβοώντων· Ὁ θαυμαστὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις σου Θεός, Τριὰς Ἁγία δόξα σοι.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος β΄.
῾Εορτὴ χαρμόσυνος, καὶ ἔαρ πανευφρόσυνον, σήμερον τῇ Ῥόδῳ ἀνέτειλε, τῶν ἐν αὐτῇ διὰ πίστεως, Θεῷ τῷ ἐν Τριάδι οἰκειωθέντων, ἡ ὑπέρτιμος Σύναξις. Ὅθεν ταύτην πιστοί, πνευματικῶς ἐπιτελοῦντες, αὐτοῖς ἐκβοήσωμεν· Μακάριοι Ἅγιοι, Ποιμένες καὶ Μάρτυρες καὶ Ὅσιοι, πανολβία παράταξις, τοῦ Βασιλέως τῆς δόξης Χριστοῦ, σὺν τῇ Θεοτόκῳ καὶ τῷ Ἀρχιστρατήγῳ Μιχαήλ, πρεσβεύετε αὐτῷ ἐκτενῶς, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος β΄.
Τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων, τῶν μακάριον ὅμιλον, δεῦτε πιστοὶ τιμήσωμεν, ὅτι Χριστὸν ἐνδυσάμενοι, ἐν χρόνοις ἰδίοις ἕκαστος, τῆς κατ᾿ αὐτὸν ζωῆς ἐξανέτειλαν, τὴν ἀνέσπερον λαμπρότητα, φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας γνωριζόμενοι, καὶ πάντας φωτίζοντες, τοὺς πρὸς αὐτοὺς ἐκβοῶντες· Πανεύφημοι Ἅγιοι, ὑμεῖς ἐστὲ τὸ ἅλας τῆς γῆς, ὑμεῖς τὸ φῶς τοῦ κόσμου, τὰ ἄνθη τοῦ Παραδείσου, οἱ τοῦ λαοῦ ἀντιλήπτορες· πρεσβεύετε ἐκτενῶς, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος δ΄.
Δεῦρο σήμερον ὁ τῶν Ῥοδίων λαός, τῶν ἐν τῇ νήσῳ Ἁγίων, τὴν πανολβίαν συνέλευσιν, ἐν φαιδροῖς ἐγκωμίοις, τιμήσωμεν κράζοντες· Χαίρετε Παῦλε καὶ Σίλα, Ἀπόστολοι Χριστοῦ, οἱ ἐν Ῥόδῳ Χριστὸν καταγγείλαντες· χαίρετε ἔνδοξοι Μάρτυρες, Φανούριε μεγάλαθλε, Κλήμη καὶ Ἀγαθάγγελε· χαίρετε θεῖοι Νεομάρτυρες, Εὐθύμιε ποιμὴν φιλοπρόβατε, Κύριλλε τῆς Κωνσταντίνου ὁ πρόεδρος, Κωνσταντῖνε, Νικήτα καὶ Μαλαχία, σὺν τῷ ἐν Ὁσίοις θαυμαστῷ, Μελετίῳ τῆς Θεοτόκου τῷ θεράποντι· Χριστῷ γὰρ ἀκολουθήσαντες, καὶ αὐτὸν διὰ πίστεως εὐαρεστήσαντες, εὐαγγελικῆς ζωῆς παραδείγματα ὑπάρχετε, καὶ τῶν πιστῶν προπύργια ἀκλόνητα, πάντας σῴζοντες ἐκ πειρασμῶν καὶ κινδύνων, τοὺς προσιόντας τῇ ἀντιλήψει ὑμῶν.
Ἕτερον Ἰδιόμελον ἐκ τῆς Λιτῆς
Ἦχος πλ. δ΄.
Τῶν ἐν Ῥόδῳ Ἁγίων τὸν χορόν, ὁ τῶν Ῥοδίων χριστώνυμος λαός, σήμερον ὁμοτίμως ὕμνοις τιμήσωμεν. Οὗτοι γὰρ ἐπὶ γῆς, εὐαγγελικῶς πολιτευσάμενοι, τῆς ἁγιότητος τὸν πλοῦτον ἐθησαύρισαν· νῦν δὲ εἰς μίαν χορείαν συναφθέντες, τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον, ὑπεμφαίνουσι τοῖς ψάλλουσιν· Δόξα σοι Πάτερ, δόξα σοι Υἱέ, δόξα σοι τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ὁ ἐν Τριάδι προσκυνούμενος Θεός, ὁ θαυμαστὸς ὡς γέγραπται, ἐν τῇ χορείᾳ τῶν Ἁγίων σου.
http://www.synaxarion.gr/gr/m/4/d/3/sxsaintlist.aspx
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου