Όπως και κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου, έτσι και φέτος, τα «Φαναράκια» φωτίζουν πάλι τους δρόμους και τα στενά της Τήνου και αναβιώνουν το σκηνικό της εύρεσης της Εικόνας του Ευαγγελισμού.
Πρόκειται για μια ξεχωριστή θρησκευτική γιορτή, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι Τηνιακοί, αλλά και πολλοί επισκέπτες και η οποία ξεχειλίζει από ζωντάνια, χρώματα και τραγούδια.
Σύμφωνα με το έθιμο οι κάτοικοι του νησιού -αλλά και οι επισκέπτες- ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης και να ακολουθούν συγκεκριμένη διαδρομή, όπως έκαναν οι πρόγονοι τους και τη νύκτα της 30ης Ιανουαρίου του 1823, για να φτάσουν στο προαύλιο της Μεγαλόχαρης.
Σύμφωνα με το έθιμο οι κάτοικοι του νησιού -αλλά και οι επισκέπτες- ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης και να ακολουθούν συγκεκριμένη διαδρομή, όπως έκαναν οι πρόγονοι τους και τη νύκτα της 30ης Ιανουαρίου του 1823, για να φτάσουν στο προαύλιο της Μεγαλόχαρης.
Κρατούν πολύχρωμα φαναράκια τα οποία κρέμονται από λεπτά κοντάρια και ψάλλουν ύμνους της γιορτής, όπως το «Χαίρε Πάναγνε Μαρία, Χαίρε Μήτηρ του Θεού, που αξίωσες την Τήνο την εικόνα σου να βρει. Ως μας έσωσες την Τήνο, σώσε ακόμα μια φορά,για τη δόξα του Υιού σου την Ελλάδα τη γλυκιά…..». Μέσα από τα «Φαναράκια» αναβιώνει κάθε χρόνο το σκηνικό της εύρεσης της εικόνας.
Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, τον Ιούλιο του 1822 η Μοναχή Πελαγία στη Μονή Κεχροβουνίου είδε δύο διαδοχικές Κυριακές το ίδιο όνειρο: Μια γυναίκα με εντυπωσιακή περιβολή, που ακτινοβολούσε, και της έλεγε: «Πήγαινε στον επίτροπο της Μονής, Σταματέλο Γκαγκάδη και πες του να σκάψουν για να ανακαλύψουν το σπίτι μου στο κτήμα του Αντωνίου Δοξαρά, και να επιστατήσει στο κτίσιμο του ναού μου». Η Πελαγία τις δύο πρώτες Κυριακές που είδε το όνειρο δεν είπε κουβέντα.
Σύμφωνα πάντα με την ομολογία της, στις 23 Ιουλίου του 1822 παρουσιάστηκε μπροστά της -και όχι στον ύπνο της- η ίδια μεγαλόπρεπη γυναίκα, που όμως αυτή τη φορά ήταν οργισμένη, και της είπε ότι αν δεν υπακούσει, θα πέσει χολέρα στο νησί. Τότε -λέει- η Μοναχή Πελαγία τη ρώτησε: «Ποια είσαι που με διατάζεις να κάνω αυτό το πράγμα;». Αντί απάντησης η γυναίκα, της έδειξε το γύρω χώρο και είπε: «ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΥ ΓΗ ΧΑΡΑΝ ΜΕΓΑΛΗΝ», τότε σύμφωνα πάντα με τη μαρτυρία, η Πελαγία γονάτισε και συμπλήρωσε: ΑΙΝΕΙΤΕ ΟΥΡΑΝΟΙ ΘΕΟΥ ΤΗΝ ΔΟΞΑΝ.
Στη συνέχεια η μοναχή Πελαγία, ανέφερε το συμβάν στην ηγουμένη και στον επίτροπο της Μονής, Γκαγκάδη. Ακολούθως ενημερώθηκαν οι Δημογέροντες της Τήνου, και αποφάσισαν να ξεκινήσουν οι εργασίες της ανασκαφής για την ανεύρεση της Εικόνας. Πράγματι έτσι έγινε, όμως αρχικά το μόνο που βρέθηκε ήταν κάτι θαμμένα ερείπια και ένα ξερό πηγάδι.
Μετά από δύο μήνες, η Εικόνα δεν είχε βρεθεί και έτσι οι εργασίες ατόνησαν μέχρι που η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε. «Μετ’ ολίγας ημέρας ανεφάνη πανώλης εν Τήνω, αλλά δεν διήρκεσε», γράφει ο ιστορικός της Επανάστασης του ’21, Σπυρίδων Τρικούπης.
Η χολέρα σκόρπισε τον πανικό στο νησί και επανέφερε στο προσκήνιο το όραμα της Μοναχής Πελαγίας, με όσα της είπε η Παναγία, προειδοποιώντας την και για τη χολέρα. Ξεκίνησαν λοιπόν και πάλι εντατικά τις ανασκαφές.
Το μεσημέρι της 30ης Ιανουαρίου 1823 η αξίνα ενός εργάτη από το χωριό Φαλατάδος χτύπησε πάνω σε ένα ξύλο. Ο εργάτης Εμμανουήλ Μάτσας ή Σπανού, όπως ήταν το παρατσούκλι του, σήκωσε το ξύλο και είδε τον Άγγελο με τον κρίνο. Ήταν το ένα από τα δυο κομμάτια της Εικόνας του Ευαγγελισμού. Δεν πέρασε λίγη ώρα και βρέθηκε μέσα στα χώματα και το δεύτερο μισό της Εικόνας, με την Παναγία να κάθεται σε ένα θρόνο.
Και τα δυο κομμάτια μαζί ήταν η Εικόνα του Ευαγγελισμού, αυτή που σήμερα είναι καλυμμένη από τα τάματα των πιστών. Το νέο μεταδόθηκε σε όλο το νησί και μέχρι αργά τη νύχτα συνέρρεε κόσμος από όλα τα χωριά της Τήνου, για να προσκυνήσουν την εικόνα.
Έφταναν με τα πόδια, κρατώντας τότε λαδοφάναρα, για να μπορούν να βλέπουν μέσα στη νύχτα. Σε ανάμνηση εκείνης της νύχτας, κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου, γίνεται λιτάνευση της εικόνας με τον κόσμο να κρατάει φαναράκια, όπως τότε, το 1823.
Η εύρεση της Εικόνας της Παναγίας, από τα πρώτα ακόμη χρόνια προσέδωσε στην Τήνο χαρακτήρα Ιερού προσκυνήματος που κάνει θαύματα.
κείμενο: www.dimostinou.eu/
video: Γιώργος Βιδάλης music: Secret Garden
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου