Ἡ Ὀρθοδοξία ἐνδιαφέρεται πρωτίστως γι᾿ αὐτὴν ἐδῶ τὴν ζωή. Οἱ Πατέρες τονίζουν ὅτι «μετὰ θάνατον οὐκ ἔστι μετάνοια». Οἱ Νεοέλληνες θεολόγοι ὅμως ἀκολουθοῦντες τὸν δάσκαλό τους τὸν Ἀδαμάντιο Κοραῆ ἔχουν μία μεταφυσικὴ ἀντίληψι περὶ τοῦ θέματος καὶ ἔχουν ἀντιγράψει τὴν μεθοδολογία τῶν Λατίνων καὶ τῶν Προτεσταντῶν ἐπάνω στὸ θέμα τῆς θρησκείας.
Τὴν περίοδο ποὺ ἔφυγαν αὐτοὶ γιὰ νὰ σπουδάσουν Θεολογία στὴν Εὐρώπη καὶ Ρωσσία, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἀμερικὴ μετὰ τὸν πόλεμο, εἶχε ἤδη ἀρχίσει ἀπὸ πολλὰ χρόνια πρὶν ἡ μεγάλη διαμάχη μεταξὺ ἀφ᾿ ἑνὸς τῶν ἐμπειριστῶν, ποὺ εἶναι οἱ διάδοχοι τοῦ Διαφωτισμοῦ, τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1789, καὶ τῶν μεταφυσικῶν ἀφ᾿ ἑτέρου. Ἡ βασικὴ διάκρισις μεταξὺ ἐμπειριστῶν καὶ μεταφυσικῶν εἶναι ὅτι ἡ οὐσία τῆς ἐμπειρικῆς γραμμῆς εἶναι ἡ παρατήρησις, ἐνῶ τῆς μεταφυσικῆς εἶναι ὁ φιλοσοφικὸς στοχασμός.
Τότε ὅλοι οἱ θρησκευόμενοι ἦσαν ὀπαδοὶ τῆς μεταφυσικῆς καὶ μέχρι πρὸ τινὸς ἀκόμη, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἐμπειριστὲς ἦσαν ἀγνωστικιστὲς καὶ μερικοὶ ἐξ αὐτῶν καὶ ἄθεοι. Γιατί; Διότι ἡ οὐσία τῆς ἐμπειρικῆς γραμμῆς δὲν εἶναι κἂν φιλοσοφία. Βέβαια παρουσιάζεται σὰν ἐμπειρικὴ φιλοσοφία, σὰν φιλοσοφία τῶν ἐμπειριστῶν. Αὐτοὶ ἐπεκράτησαν ἐπὶ τῶν μεταφυσικῶν στὴν Ἀμερικὴ καὶ ἐπετέλεσαν ἕνα μεγάλο ἔργο ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὑπῆρξαν ὅμως καταστροφικοὶ γιὰ τὴν Νεοελληνικὴ Θεολογία.
Σήμερα91 στὴν Ἑλλάδα ὅλοι οἱ Μαρξιστὲς εἶναι ἐμπειριστές, χωρὶς νὰ τὸ ξέρουν βέβαια. Διότι οἱ Ἕλληνες ἰδεολόγοι Μαρξιστὲς δὲν ξέρουν ποιὸ εἶναι τὸ οἰκογενειακὸ δένδρο τοῦ Μαρξισμοῦ, ὅπως τὸ ξέρουν οἱ συνάδελφοί τους στὴν Εὐρώπη καὶ Ἀμερική, διότι ἐδῶ ἁπλῶς ἔχουν ἀποστηθίσει μηχανικὰ τὰ μαθήματά τους, ὅπως οἱ Ἰεχωβάδες.
Νομίζω ὅτι εἶναι μεγάλη τραγωδία, ὄχι τοῦ Αἰσχύλου ἀλλὰ τοῦ αἴσχους, τὸ ὅτι δὲν ὑπάρχουν δυνατοὶ διανοούμενοι Μαρξιστὲς στὴν Ἑλλάδα. Εὐτυχῶς βέβαια γιὰ τὴν Ἀστυνομία καὶ γιὰ τοὺς Δεξιούς, καθὼς καὶ γιὰ τοὺς Νεοέλληνες θεολόγους, ἀλλὰ δυστυχῶς γιὰ τὴν ἔρευνα τῆς ἀλήθειας. Διότι ὁ Μαρξισμὸς ξεκίνησε ἐπάνω σὲ ἐμπειρικὲς βάσεις καὶ ἔφθασε ἐκεῖ ποὺ ἔφθασε. Τὸ θεμέλιο τοῦ Μαρξισμοῦ καὶ τὸ θεμέλιο τῆς Πατερικῆς θεολογίας ἀπὸ ἐπιστημονικὴ ἄποψι εἶναι τὸ ἴδιο, ὁπότε θὰ μποροῦσαν μεταξύ τους οἱ Μαρξιστὲς καὶ οἱ Πατερικοὶ θεολόγοι νὰ συνεννοηθοῦν.
Ὁ Μαρξισμὸς ὅμως συγκρούσθηκε μὲ τὴν θρησκεία. Ναί, ἀλλὰ μὲ ποιὰ θρησκεία; Ὄχι μὲ τὴν Ἀποκάλυψι, ἀλλὰ μὲ τὴν θρησκεία, ποὺ ταυτίζεται μὲ τὴν μεταφυσική. Ἕνας δὲ ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς μεταφυσικούς, ποὺ ταύτισε τὴν τύχη τοῦ Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν Μεταφυσική, εἶναι ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς.
Ἡ οὐσιαστικὴ διαφορὰ μεταξὺ ἐμπειριστοῦ καὶ μεταφυσικοῦ εἶναι ὅτι ὁ μεταφυσικὸς ἔχει ὡς κύριο γνώρισμά του τὴν τάσι νὰ ταυτίζῃ μὲ τὴν πραγματικότητα κάτι ποὺ τοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι λογικὰ βέβαιο. Βέβαια μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ ἔχῃ λογικὴ βεβαιότητα γιὰ κάτι μὲ λογικὰ ἐπιχειρήματα. Ἐφ᾿ ὅσον ὅμως αὐτὴ δὲν ὑποπίπτῃ στὴν ἐμπειρικὴ ἐξακρίβωσι, στὴν ἐμπειρικὴ ἐπιβεβαίωσι, πῶς μπορεῖ νὰ εἶναι βέβαιος περὶ ἐκείνου ποὺ σκέπτεται καὶ λογικὰ συμπεραίνει; Ἐπειδὴ εἶναι ἁπλῆ σκέψι; Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ ταυτίσῃ τὴν σκέψι του μὲ τὴν βεβαιότητα; Ὁ μεταφυσικός τὸ κάνει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα, ἐνῶ ὁ ἐμπειριστὴς ἀποδέχεται καὶ κατατάσσει σὲ ὁμάδες μόνον ὅ,τι ὑποπίπτει στὴν ἀντίληψί του ἀπὸ ἐμπειρικὴ παρατήρησι.
Μέσα σ᾿ αὐτὰ τὰ πλαίσια οἱ Καλβινιστὲς ἔχουν κάποια δυσκολία μαζὶ μὲ τοὺς Παπικούς. Οἱ Λουθηρανοὶ ὅμως ζοῦν σ᾿ ἄλλον κόσμο γύρω ἀπὸ αὐτὰ τὰ θέματα.
Ἐκεῖνος τώρα, ποὺ εἶναι ἄθεος, γιατί δὲν πιστεύει; Διότι δὲν ἔχει τὸ δῶρο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ δῶρο τῆς ἐνδιαθέτου πίστεως. Καὶ ἐκεῖνος, ποὺ λέγει ὅτι πιστεύει, εἶναι πράγματι πιστός; Ὄχι πάντα. Ὅπως π.χ. οἱ Καλβινιστές, οἱ ὁποῖοι λένε πολλὲς φορὲς ὅτι πιστεύουν, ἐπειδὴ εἶναι προωρισμένοι. Κατ᾿ αὐτὸν ὅμως τὸν τρόπο βαδίζουν τὸν ἀντιεπιστημονικὸ δρόμο, ἐκεῖνον δηλαδὴ ποὺ δὲν κατοχυρώνεται ἀπὸ κάποια ἐμπειρικὴ πραγματικότητα· ἀλλὰ οὔτε μεταφυσικὴ κατοχύρωσι ἔχουν γι᾿ αὐτὰ ποὺ πιστεύουν. Αὐτοὶ βέβαια τὸ ξέρουν αὐτό, διότι εἶναι διανοούμενοι καὶ ξέρουν πῶς ἔχουν τὰ πράγματα, ὅμως συνεχίζουν νὰ κινοῦνται κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο. Γι᾿ αὐτὸ ὅμως παρατηρεῖται ὅτι καὶ οἱ Καλβινιστὲς καὶ οἱ Λουθηρανοὶ καταφεύγουν στὸν Ὑπαρξισμό. Τὸ ἴδιο ὅμως συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς Προτεστάντες τῆς Ἀμερικῆς, οἱ ὁποῖοι προσθέτουν στὰ προηγούμενα καὶ τὸν συναισθηματισμό. Οἱ Προτεστάντες τῆς Ἀμερικῆς εἶναι πάρα πολὺ συναισθηματικοί, καὶ στὴν λατρεία τους καὶ στὸν τρόπο συμπεριφορᾶς τους.
Τὴν περίοδο ποὺ ἔφυγαν αὐτοὶ γιὰ νὰ σπουδάσουν Θεολογία στὴν Εὐρώπη καὶ Ρωσσία, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἀμερικὴ μετὰ τὸν πόλεμο, εἶχε ἤδη ἀρχίσει ἀπὸ πολλὰ χρόνια πρὶν ἡ μεγάλη διαμάχη μεταξὺ ἀφ᾿ ἑνὸς τῶν ἐμπειριστῶν, ποὺ εἶναι οἱ διάδοχοι τοῦ Διαφωτισμοῦ, τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1789, καὶ τῶν μεταφυσικῶν ἀφ᾿ ἑτέρου. Ἡ βασικὴ διάκρισις μεταξὺ ἐμπειριστῶν καὶ μεταφυσικῶν εἶναι ὅτι ἡ οὐσία τῆς ἐμπειρικῆς γραμμῆς εἶναι ἡ παρατήρησις, ἐνῶ τῆς μεταφυσικῆς εἶναι ὁ φιλοσοφικὸς στοχασμός.
Τότε ὅλοι οἱ θρησκευόμενοι ἦσαν ὀπαδοὶ τῆς μεταφυσικῆς καὶ μέχρι πρὸ τινὸς ἀκόμη, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἐμπειριστὲς ἦσαν ἀγνωστικιστὲς καὶ μερικοὶ ἐξ αὐτῶν καὶ ἄθεοι. Γιατί; Διότι ἡ οὐσία τῆς ἐμπειρικῆς γραμμῆς δὲν εἶναι κἂν φιλοσοφία. Βέβαια παρουσιάζεται σὰν ἐμπειρικὴ φιλοσοφία, σὰν φιλοσοφία τῶν ἐμπειριστῶν. Αὐτοὶ ἐπεκράτησαν ἐπὶ τῶν μεταφυσικῶν στὴν Ἀμερικὴ καὶ ἐπετέλεσαν ἕνα μεγάλο ἔργο ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὑπῆρξαν ὅμως καταστροφικοὶ γιὰ τὴν Νεοελληνικὴ Θεολογία.
Σήμερα91 στὴν Ἑλλάδα ὅλοι οἱ Μαρξιστὲς εἶναι ἐμπειριστές, χωρὶς νὰ τὸ ξέρουν βέβαια. Διότι οἱ Ἕλληνες ἰδεολόγοι Μαρξιστὲς δὲν ξέρουν ποιὸ εἶναι τὸ οἰκογενειακὸ δένδρο τοῦ Μαρξισμοῦ, ὅπως τὸ ξέρουν οἱ συνάδελφοί τους στὴν Εὐρώπη καὶ Ἀμερική, διότι ἐδῶ ἁπλῶς ἔχουν ἀποστηθίσει μηχανικὰ τὰ μαθήματά τους, ὅπως οἱ Ἰεχωβάδες.
Νομίζω ὅτι εἶναι μεγάλη τραγωδία, ὄχι τοῦ Αἰσχύλου ἀλλὰ τοῦ αἴσχους, τὸ ὅτι δὲν ὑπάρχουν δυνατοὶ διανοούμενοι Μαρξιστὲς στὴν Ἑλλάδα. Εὐτυχῶς βέβαια γιὰ τὴν Ἀστυνομία καὶ γιὰ τοὺς Δεξιούς, καθὼς καὶ γιὰ τοὺς Νεοέλληνες θεολόγους, ἀλλὰ δυστυχῶς γιὰ τὴν ἔρευνα τῆς ἀλήθειας. Διότι ὁ Μαρξισμὸς ξεκίνησε ἐπάνω σὲ ἐμπειρικὲς βάσεις καὶ ἔφθασε ἐκεῖ ποὺ ἔφθασε. Τὸ θεμέλιο τοῦ Μαρξισμοῦ καὶ τὸ θεμέλιο τῆς Πατερικῆς θεολογίας ἀπὸ ἐπιστημονικὴ ἄποψι εἶναι τὸ ἴδιο, ὁπότε θὰ μποροῦσαν μεταξύ τους οἱ Μαρξιστὲς καὶ οἱ Πατερικοὶ θεολόγοι νὰ συνεννοηθοῦν.
Ὁ Μαρξισμὸς ὅμως συγκρούσθηκε μὲ τὴν θρησκεία. Ναί, ἀλλὰ μὲ ποιὰ θρησκεία; Ὄχι μὲ τὴν Ἀποκάλυψι, ἀλλὰ μὲ τὴν θρησκεία, ποὺ ταυτίζεται μὲ τὴν μεταφυσική. Ἕνας δὲ ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς μεταφυσικούς, ποὺ ταύτισε τὴν τύχη τοῦ Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν Μεταφυσική, εἶναι ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς.
Ἡ οὐσιαστικὴ διαφορὰ μεταξὺ ἐμπειριστοῦ καὶ μεταφυσικοῦ εἶναι ὅτι ὁ μεταφυσικὸς ἔχει ὡς κύριο γνώρισμά του τὴν τάσι νὰ ταυτίζῃ μὲ τὴν πραγματικότητα κάτι ποὺ τοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι λογικὰ βέβαιο. Βέβαια μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ ἔχῃ λογικὴ βεβαιότητα γιὰ κάτι μὲ λογικὰ ἐπιχειρήματα. Ἐφ᾿ ὅσον ὅμως αὐτὴ δὲν ὑποπίπτῃ στὴν ἐμπειρικὴ ἐξακρίβωσι, στὴν ἐμπειρικὴ ἐπιβεβαίωσι, πῶς μπορεῖ νὰ εἶναι βέβαιος περὶ ἐκείνου ποὺ σκέπτεται καὶ λογικὰ συμπεραίνει; Ἐπειδὴ εἶναι ἁπλῆ σκέψι; Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ ταυτίσῃ τὴν σκέψι του μὲ τὴν βεβαιότητα; Ὁ μεταφυσικός τὸ κάνει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα, ἐνῶ ὁ ἐμπειριστὴς ἀποδέχεται καὶ κατατάσσει σὲ ὁμάδες μόνον ὅ,τι ὑποπίπτει στὴν ἀντίληψί του ἀπὸ ἐμπειρικὴ παρατήρησι.
Μέσα σ᾿ αὐτὰ τὰ πλαίσια οἱ Καλβινιστὲς ἔχουν κάποια δυσκολία μαζὶ μὲ τοὺς Παπικούς. Οἱ Λουθηρανοὶ ὅμως ζοῦν σ᾿ ἄλλον κόσμο γύρω ἀπὸ αὐτὰ τὰ θέματα.
Ἐκεῖνος τώρα, ποὺ εἶναι ἄθεος, γιατί δὲν πιστεύει; Διότι δὲν ἔχει τὸ δῶρο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ δῶρο τῆς ἐνδιαθέτου πίστεως. Καὶ ἐκεῖνος, ποὺ λέγει ὅτι πιστεύει, εἶναι πράγματι πιστός; Ὄχι πάντα. Ὅπως π.χ. οἱ Καλβινιστές, οἱ ὁποῖοι λένε πολλὲς φορὲς ὅτι πιστεύουν, ἐπειδὴ εἶναι προωρισμένοι. Κατ᾿ αὐτὸν ὅμως τὸν τρόπο βαδίζουν τὸν ἀντιεπιστημονικὸ δρόμο, ἐκεῖνον δηλαδὴ ποὺ δὲν κατοχυρώνεται ἀπὸ κάποια ἐμπειρικὴ πραγματικότητα· ἀλλὰ οὔτε μεταφυσικὴ κατοχύρωσι ἔχουν γι᾿ αὐτὰ ποὺ πιστεύουν. Αὐτοὶ βέβαια τὸ ξέρουν αὐτό, διότι εἶναι διανοούμενοι καὶ ξέρουν πῶς ἔχουν τὰ πράγματα, ὅμως συνεχίζουν νὰ κινοῦνται κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο. Γι᾿ αὐτὸ ὅμως παρατηρεῖται ὅτι καὶ οἱ Καλβινιστὲς καὶ οἱ Λουθηρανοὶ καταφεύγουν στὸν Ὑπαρξισμό. Τὸ ἴδιο ὅμως συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς Προτεστάντες τῆς Ἀμερικῆς, οἱ ὁποῖοι προσθέτουν στὰ προηγούμενα καὶ τὸν συναισθηματισμό. Οἱ Προτεστάντες τῆς Ἀμερικῆς εἶναι πάρα πολὺ συναισθηματικοί, καὶ στὴν λατρεία τους καὶ στὸν τρόπο συμπεριφορᾶς τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου