ΕΥΛΑΒΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ «Ἡ Λευτεριά ὁλόρθη στῶν Ἑλλήνων τά Στενά» (Μεσολόγγι 1826 καί Ροῦπελ 1941)

Γράφει ὁ ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

 

Ὁ μῆνας Ἀπρίλιος ἔχει σημαδέψει (ἱστορικὰ) τὴν συνείδηση καὶ τὸ βίωμα τῶν Ἐθνικῶν ἀγώνων ἀνεξίτηλα στὴν περιοχὴ τῆς Ἐθνικῆς ἀξιοπρέπειας καὶ ἀκεραιότητας - ἀνεξαρτησίας.
 

Δυὸ μεγάλα γεγονότα, ἐξαιρετικὰ ὀδυνηρά, στοιχειοθετοῦν ὑπέρβαση τοῦ ἁπλοῦ τρόπου ζωῆς σὲ ἀνύψωση ἀνώτερης ἀξίας ζωῆς. Χωρὶς ναρκισσισμὸ καὶ ἐθελότυφλο σωβινισμό, σὲ Ἑλληνορθόδοξο πλαίσιο - ὅριο, ἐνθυμούμεθα τὴν «Ἔξοδο τοῦ Μεσολογγίου» καὶ τίς «Θερμοπύλες τῆς Μακεδονίας» (Ροῦπελ - Γραμμὴ  = 21 ὀχυρά).
 

Διακρίνω μιὰ παραλληλία ἀνάμεσα στὴν «Πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου» καὶ στὴν ἡρωική - ἱστορικὴ ἀντίσταση τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στὰ ὀχυρὰ «Ροῦπελ» (6/4/41-9/4/41).
 

Ἀντιπροσωπεύουν θεμελιώδεις ἐκφράσεις τῆς μαχόμενης Ἐλευθερίας, ποὺ ξεπηδάει (πάντα) μέσα ἀπὸ τὰ «κόκκαλα τῶν Ἑλλήνων τὰ Ἱερά». Πρῶτα νὰ θυμίσουμε, ὅτι τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων τοῦ 1826 (10-11 Ἀπριλίου) πραγματοποιοῦν τὴν ἡρωικὴ Ἔξοδο οἱ Μεσολογγίτες, θέλοντας «δρόμο νὰ σχίσουν τὰ σπαθιά, κι ἐλεύθεροι νὰ μείνουν»... Τὸ «Μεσολόγγι, σκέλεθρο, γυμνό, ξεσαρκωμένο, δὲν παραδίδει τ᾿ ἅρματα δὲν γέρνει τὸ κεφάλι... Κρατεῖ γιὰ νεκροθάφτη του τὸ Χρῆστο τὸν Καψάλη»...
 

Δὲν γνωρίζω πῶς, μὰ πιστεύω πὼς ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἐπέτρεψε ἐκρηκτικὲς ἐκφράσεις ἐλευθερίας σὲ «Στενὰ» τῶν Ἑλλήνων, εἴτε αὐτὰ εἶναι ἀνάγλυφη γεωγραφικὴ πραγματικότητα εἴτε εἶναι συνθῆκες ψυχολογικῆς - πολιτικῆς καὶ ἐθνικῆς στενότητας.
 

Εἶναι κάποιες τοποθεσίες μαχῶν, τῶν ὁποίων τὸ ὄνομα ἀντηχεῖ «μεταλλικά», ὡς χτύπος σὲ πελώριο μεταλλικὸ δίσκο, πρὸς ἀφύπνιση καὶ πνευματική - ἐθνικὴ ἐγρήγορση.
 

Στὴν ὀρεινότητα στὴν Πατρίδας μας ὑπάρχουν στενά, ποὺ ἔγιναν στὴν ἱστορία ἐθνικὰ σύμβολα.
 

Νὰ θυμηθοῦμε (παραδείγματα): Τὰ στενὰ τῶν Θερμοπυλῶν, τὰ Δερβενάκια (1821), τὴν στενωπό τοῦ Σαρανταπόρου (1912), τὴ διάβαση τῆς Κρέσνας (1912-13), τίς χαράδρες τῆς Πίνδου (1940), τὴν Κλεισούρα καὶ τὸ Ὕψωμα 731 (στὴν Ἀλβανία), ὅπως καὶ τίς μάχες στὸ Ροῦπελ, τὸ Ρουπέλιον τῶν ἀρχαίων, ὅπου οἱ Μακεδόνες ἔφραξαν τὸ δρόμο στοὺς Σκύθες καὶ οἱ Βυζαντινοὶ σὲ Οὔννους καὶ Βουλγάρους.
 

Ὅσο πλησιάζουμε τὰ Ἑλληνοβουλγαρικὰ σύνορα, ἀνάμεσα στὰ ὄρη Μπέλες καὶ Τσιγκέλι, σχηματίζεται μιὰ φυσικὴ στενωπός, μία χοάνη, ὅπου τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1941 σημειώθηκε ἐκεῖ, στὰ ὀχυρά, ἡ νικηφόρα ἀντίσταση τῶν Ἑλλήνων ἔναντι τῶν Γερμανικῶν στρατευμάτων. Δίκαια στὸ Μνημεῖο τοῦ Ἀγνώστου Στρατιώτη (Ἀθήνα), δεξιὰ τοῦ κενοταφίου, διαβάζουμε: «ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ, ΡΟΥΠΕΛ,...» κ.λ.π. Τὸ ΡΟΥΠΕΛ ἀπὸ γεωγραφικὸς τόπος - ὀχυρό, ὑψώθηκε σὲ σύμβολο ἐλευθερίας.
 

Στὰ «Στενὰ» τῶν Ἑλλήνων, τὸ πνεῦμα (ὀρθόδοξη πίστη, ἀνδρεία, ἀρετὴ) λειτουργεῖ ὡς προσθετικὸς ὁπλισμὸς ποὺ καθορίζει τίς πολεμικὲς ἐξελίξεις∙ διεισδύει στὶς φυσικὲς πραγματικότητες (θέλγητρα ἢ φόβητρα) καὶ ἐν πολλοῖς τίς ξεπερνᾷ.
 

«Θέλει ἀρετὴν καὶ τόλμην ἡ Ἐλευθερία», ὑπογραμμίζει ὁ Ἀ. Κάλβος, ὡς ὑπομνηματισμὸς στὸ «Ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον» τοῦ Θουκυδίδη.
 

Γι᾿ αὐτό, αὐτὴ ἡ διείσδυση τοῦ πνεύματος, ὅπως τονίσαμε, ξεπερνᾷ π.χ. τὰ χιόνια, τὴν πεῖνα, τίς ἀρρώστιες, τὴν καλοζωία, τὴν ὄμορφη φύση καὶ τὸν φόβο στὶς πολεμικὲς συνθῆκες.
 

Τὸ ἐπιβεβαίωσε καὶ ὁ Ἀθανάσιος Διάκος στὴν Ἀλαμάνα:
 

«Γιὰ δὲς καιρὸ ποὺ διάλεξε ὁ χάρος νὰ μὲ πάρει, τώρα π᾿ ἀνθίζουν τὰ κλαδιὰ καὶ βγάζει ἡ γῆ χορτάρι».
 

Ἐπαναλαμβάνουμε, ὅτι πολλὲς φορὲς ἡ φύση μὲ τὰ στοιχεῖα της πολεμᾷ, εἴτε μὲ θέλγητρα εἴτε μὲ φόβητρα, τὴν πνευματικὴ καὶ σωματικὴ ἐλευθερία - ἀνεξαρτησία τῶν ὅποιων πολιορκημένων - ἀμυνομένων!
 

Γιὰ τὴν ὀδυνηρὴ ὑπέρβαση τοῦ «πειρασμοῦ» τῆς ζωῆς, ὁ Schiller τόνισε: «Ὁ τραγικὸς ἥρωας πρέπει πρῶτα νὰ κριθεῖ ἀπὸ τὴν ἱκανότητα τῆς εὐαισθησίας του, προτοῦ ζητήσει τὸν ἔπαινό μας γιὰ τὴ λογικότητά του, γιὰ νὰ μᾶς κάνει νὰ πιστέψουμε στὴν ψυχική του δύναμη».
 

Στὴν περίφημη Σολωμικὴ σύνθεση «Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι», ὁ Σολωμὸς ἐφαρμόζει αὐτὴ τὴν ἀρχὴ στὴν ἑνότητα «Πειρασμός», παρὰ στὰ ἄλλα δύο ἔργα του (Κρητικός, Πορφύρας).
 

Συμπερασματικά: Στοὺς μαχητὲς τοῦ Μεσολογγίου καὶ τοῦ Ροῦπελ, ἡ ἀφομοιωτικὴ ροπὴ τῶν ἀγαθῶν τοῦ κόσμου, δὲν τοὺς ἐμπόδισε σὲ ἀγῶνα ἀντίστασης (μέχρι θανάτου) ἔναντι τῶν τυράννων.

 

 

Γιὰ τὸ Ροῦπελ, στὸ βιβλίο «Ἑλληνορθόδοξα σαλπίσματα» (Αἰκατερίνης Χαρ. Εὐστρατιάδου), διαβάζουμε:
 

«Θυμᾷται καὶ τιμᾷ σήμερα ἡ Ἑλλὰς τὰ ἡρωικά της παιδιά, ποὺ στὶς 6 Ἀπριλίου 1941 ἀναδείχθηκαν ἄξιοι τῆς Πατρίδος τιμῶντας τὸν ὅρκο τους, τὰ ὅπλα τους καὶ τὸ ἱερὸ σύμβολο τοῦ Ἔθνους μας, τὴ Σημαία μας. Τὴν ἱστορικὴ αὐτὴ μέρα οἱ ἔνοπλες δυνάμεις μας στάθηκαν ἀλύγιστοι φρουροὶ τῆς Ἑλλάδος μὲ ἀκμαῖο φρόνημα καὶ ἀνεκδιήγητο ἡρωισμό, ἀντιμέτωποι στὴ σιδηρόφρακτη στρατιὰ τῆς Χιτλερικῆς Γερμανίας... Κι ἐνῶ τὰ ὀχυρά μας ἀντιστέκονται καὶ κρατοῦν τὸν ἐχθρό, ἄλλες Γερμανικὲς μονάδες ἀπὸ τὴν Γιουγκοσλαβία, ὑπερφαλαγγίζοντας τὰ ὀχυρά μας, φθάνουν στὴ Θεσσαλονίκη στὶς 9 Ἀπριλίου 1941...
 

Ἡ Ἑλληνικὴ λεβέντικη καρδιά, ἐκπλήσσει τοὺς εἰσβολεῖς. Θαμπωμένοι κι αὐτοὶ ἀπὸ τὸν ἀλύγιστο ἡρωισμὸ τῶν ὑπερασπιστῶν τῶν ὀχυρῶν μας, τιμοῦν τοὺς στρατιῶτες μας καὶ πρὶν τοὺς ἀφοπλίσουν, κατόπιν ἐντολῆς τοῦ ἀρχηγοῦ τους, τὰ γερμανικὰ στρατεύματα τοὺς παρουσιάζουν τιμητικὰ ὅπλα» (Σελ. 239).
 

1o Σχόλιο: Ἡ πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου καὶ ἡ Ἔξοδος τῶν πολιορκημένων εἶναι ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα (ἡρωικὰ) γεγονότα τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας. Αὐτὴ ἡ ἡρωική - δοξασμένη «ἔξοδος» συγκλόνισε, ὡς δυναμικὴ τοῦ ἀξιακοῦ συστήματος (τῶν Ἑλλήνων) «Ἐλευθερία ἢ Θάνατος», ὅλη τὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀμερική.
 

Δίκαια ὁ Παλαμᾶς, προσωποποιῶντας τὴ Δόξα, βάζει στὸ στόμα της:
 

«Ἀπὸ τὸ φῶς αὐτὸ τοῦ καντηλιοῦ μου
τὴν ἄκρη πῆρα κι ἔσκυψα νὰ γράψω,
χάραξα ἕν ὄνομα, εἶπα εἰς τοὺς αἰῶνες τὸ Μεσολόγγι».
 

2ο Σχόλιο: Στὴ συνείδηση τοῦ Γερμανικοῦ στρατοῦ, ὅπως παραδέχθηκε ἐπίσημα, οἱ ὑπερασπιστὲς τῶν ὀχυρῶν ἐπέχουν θέση «ἀπογόνων τῶν Σπαρτιατῶν». Πιστεύω, ὅτι εἶναι δυστυχισμένοι ἐκεῖνοι οἱ νέοι Ἕλληνες, ποὺ ζητοῦν νὰ ὑπηρετήσουν στὸν Στρατό, ὡς «ἀντιρρησίες συνειδήσεως», μὲ ἄοπλη θητεία.
 

3ο Σχόλιο: Σήμερα εὑρισκόμενοι, ὡς λαός, σὲ πολλαπλὲς στενωποὺς κοινωνικῆς καὶ θρησκευτικῆς φύσεως, ὁ συνειδησιακὸς βίος μας δὲν εἶναι συνέχεια, ὡς δυναμισμός, τῶν ἡρώων τῶν Ἐθνικῶν ἀγώνων καὶ τῶν Ὁμολογητῶν - ἀγωνιστῶν τῆς Ὀρθοδοξίας.
 

Ἰδίως ἡ Ὀρθόδοξη συνειδησιακὴ ὑπόστασις ἔχει ὑποστεῖ πλήγματα, λόγῳ τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Τὸ πλήρωμα ἀρκεῖται σὲ μιὰ ἁπλὴ γνωσιολογικὴ ἀντιμετώπιση τῆς αἱρέσεως. Ἡ δημιουργικὴ διάστασις τῆς γνώσεως περὶ οἰκουμενισμοῦ, ἔχει νόημα, ὅταν μετατραπεῖ σὲ πράξεις Ἁγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Ἁγίου Βασιλείου καὶ Ἁγίου Μάρκου τῆς Ἐφέσου.
 

Ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (4ος αἰῶνας) εἶχε βρεῖ στὴν Κων/πολη ὅλους τοὺς ναοὺς στὰ χέρια τῶν Ἀρειανῶν, ἐκτὸς ἀπὸ ἕναν.
 

Ὁ Ἅγ. Μάξιμος, δήλωσε: «ἀκόμη καὶ ἂν ὅλος ὁ κόσμος κοινωνήσει μαζί τους (μὲ Μονοθελητές), ἐγὼ μόνος δὲν θὰ τὸ κάνω», ἐνῶ ὁ Ἅγ. Μᾶρκος Ἐφέσου διατύπωνε τὴν πεποίθηση «ὅτι μόνος του ἦταν στὴν ἀλήθεια».
 

Δυστυχῶς, τὸ σημερινὸ ἑλληνικὸ κράτος καὶ ἡ ἐπίσημη διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας, ἔχουν δημιουργήσει πλέγματα - δίχτυα ἐγκλωβισμοῦ τοῦ ἀγωνιστικοῦ, Ἑλληνορθόδοξου πνεύματος. Παραδείγματα:
 

Ἡ ψευδοσύνοδος τῆς Κρήτης καὶ ἡ προδοσία τῆς Μακεδονίας (Συνθήκη Πρεσπῶν).

 

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»