– Γέροντα, ὅταν βλέπω κάποια ἀταξία στὸ διακόνημα, κατακρίνω μέσα μου.
– Ἐσύ, νὰ κοιτᾶς τὴν εὐταξία τὴν δική σου καὶ ὄχι τὶς ἀταξίες τῶν ἄλλων. Νὰ εἶσαι αὐστηρὴ μὲ τὸν ἑαυτό σου καὶ ὄχι μὲ τοὺς ἄλλους. Τί δουλειὰ ἔκανες σήμερα;
– Ξεσκόνιζα.
– Ξεσκόνιζες τοὺς ἄλλους ἢ τὸν ἑαυτό σου;
– Δυστυχῶς τοὺς ἄλλους.
– Κοίταξε, θὰ ἀρχίσης νὰ κάνης δουλειὰ στὸν ἑαυτό σου, ὅταν πάψης νὰ ἀσχολῆσαι μὲ τὸ τί κάνουν οἱ ἄλλοι γύρω σου. Ἂν ἀσχολῆσαι μὲ τὸν ἑαυτό σου καὶ πάψης νὰ ἀσχολῆσαι μὲ τοὺς ἄλλους, θὰ βλέπης μόνον τὰ δικά σου σφάλματα καὶ στοὺς ἄλλους δὲν θὰ βρίσκης κανένα σφάλμα. Τότε θὰ ἀπελπισθῆς μὲ τὴν καλὴ ἔννοια ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου καὶ θὰ κατακρίνης μόνον τὸν ἑαυτό σου. Θὰ αἰσθάνεσαι τὴν ἁμαρτωλότητά σου καὶ θὰ ἀγωνίζεσαι νὰ ἀπαλλαγῆς ἀπὸ τὶς ἀδυναμίες σου. Ὕστερα, ὅταν θὰ βλέπης στοὺς ἄλλους κάποια ἀδυναμία, θὰ λές: «Μήπως ἐγὼ ξεπέρασα τὶς ἀδυναμίες μου; Πῶς λοιπὸν ἔχω τέτοια ἀπαίτηση ἀπὸ τοὺς ἄλλους;». Γι᾿ αὐτὸ νὰ μελετᾶς καὶ νὰ παρακολουθῆς συνέχεια τὸν ἑαυτό σου, γιὰ νὰ ἀποφεύγης τὴν κρυφὴ ὑπερηφάνεια, καὶ νὰ ἔχης αὐτομεμψία μὲ διάκριση, γιὰ νὰ ἀποφεύγης τὴν ἐσωτερικὴ κατάκριση· ἔτσι θὰ διορθωθῆς.
– Γέροντα, ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ γράφει: «Ἐὰν ἀγαπᾷς τὴν καθαρότητα, εἰσελθὼν ἔργασαι ἐν τῇ ἀμπέλῳ τῆς καρδίας σου, ἐκρίζωσον ἐκ τῆς ψυχῆς σου τὰ πάθη, ἔργασαι μὴ γνῶναι κακίαν ἀνθρώπου»[1]. Τί ἐννοεῖ;
– Ἐννοεῖ νὰ στραφῆς στὸν ἑαυτό σου καὶ νὰ κάνης δουλειὰ στὸν ἑαυτό σου. Οἱ Ἅγιοι πῶς ἁγίασαν; Εἶχαν στραφῆ στὸν ἑαυτό τους καὶ ἔβλεπαν μόνον τὰ δικά τους πάθη. Μὲ τὴν αὐτοκριτικὴ καὶ τὴν αὐτομεμψία ποὺ εἶχαν, ἔπεσαν τὰ λέπια ἀπὸ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους καὶ ἔφθασαν νὰ βλέπουν καθαρὰ καὶ βαθιά. Ἔβλεπαν τὸν ἑαυτό τους κάτω ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὅλους τοὺς θεωροῦσαν καλύτερους ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους. Τὰ δικά τους σφάλματα τὰ ἔβλεπαν μεγάλα καὶ τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων πολὺ μικρά, γιατὶ ἔβλεπαν μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους καὶ ὄχι μὲ τὰ γήινα μάτια. Ἔτσι ἐξηγεῖται ὅταν ἔλεγαν: «Ἐγὼ εἶμαι χειρότερος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους». Τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους εἶχαν καθαρίσει καὶ εἶχαν γίνει διόπτρες, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἔβλεπαν τὰ μικρά τους σφάλματα – τὰ ξυλαράκια – σὰν δοκάρια. Ἐμεῖς ὅμως, ἐνῶ τὰ σφάλματά μας εἶναι δοκάρια, δὲν τὰ βλέπουμε ἢ τὰ βλέπουμε σὰν ξυλαράκια[2]. Κοιτᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὸ μικροσκόπιο καὶ βλέπουμε τὰ δικά τους ἁμαρτήματα μεγάλα, ἐνῶ τὰ δικά μας δὲν τὰ βλέπουμε, γιατὶ δὲν καθάρισαν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ἡ βάση εἶναι νὰ καθαρίσουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς. Ὅταν ὁ Χριστὸς ρώτησε τὸν τυφλό: «πῶς βλέπεις τώρα τοὺς ἀνθρώπους;», ἐκεῖνος Τοῦ ἀπάντησε: «σὰν δένδρα»[3] γιατὶ δὲν εἶχε ἀποκατασταθῆ ὅλο τὸ φῶς του. Ὅταν ἀποκαταστάθηκε ὅλο τὸ φῶς του, τότε ἔβλεπε καθαρά. Θέλω νὰ πῶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὅταν φθάση σὲ καλὴ πνευματικὴ κατάσταση, ὅλα τὰ βλέπει καθαρά, ὅλα τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων τὰ δικαιολογεῖ, μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, γιατὶ τὰ βλέπει μὲ τὸ θεϊκὸ μάτι καὶ ὄχι μὲ τὸ ἀνθρώπινο.
– Ἐσύ, νὰ κοιτᾶς τὴν εὐταξία τὴν δική σου καὶ ὄχι τὶς ἀταξίες τῶν ἄλλων. Νὰ εἶσαι αὐστηρὴ μὲ τὸν ἑαυτό σου καὶ ὄχι μὲ τοὺς ἄλλους. Τί δουλειὰ ἔκανες σήμερα;
– Ξεσκόνιζα.
– Ξεσκόνιζες τοὺς ἄλλους ἢ τὸν ἑαυτό σου;
– Δυστυχῶς τοὺς ἄλλους.
– Κοίταξε, θὰ ἀρχίσης νὰ κάνης δουλειὰ στὸν ἑαυτό σου, ὅταν πάψης νὰ ἀσχολῆσαι μὲ τὸ τί κάνουν οἱ ἄλλοι γύρω σου. Ἂν ἀσχολῆσαι μὲ τὸν ἑαυτό σου καὶ πάψης νὰ ἀσχολῆσαι μὲ τοὺς ἄλλους, θὰ βλέπης μόνον τὰ δικά σου σφάλματα καὶ στοὺς ἄλλους δὲν θὰ βρίσκης κανένα σφάλμα. Τότε θὰ ἀπελπισθῆς μὲ τὴν καλὴ ἔννοια ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου καὶ θὰ κατακρίνης μόνον τὸν ἑαυτό σου. Θὰ αἰσθάνεσαι τὴν ἁμαρτωλότητά σου καὶ θὰ ἀγωνίζεσαι νὰ ἀπαλλαγῆς ἀπὸ τὶς ἀδυναμίες σου. Ὕστερα, ὅταν θὰ βλέπης στοὺς ἄλλους κάποια ἀδυναμία, θὰ λές: «Μήπως ἐγὼ ξεπέρασα τὶς ἀδυναμίες μου; Πῶς λοιπὸν ἔχω τέτοια ἀπαίτηση ἀπὸ τοὺς ἄλλους;». Γι᾿ αὐτὸ νὰ μελετᾶς καὶ νὰ παρακολουθῆς συνέχεια τὸν ἑαυτό σου, γιὰ νὰ ἀποφεύγης τὴν κρυφὴ ὑπερηφάνεια, καὶ νὰ ἔχης αὐτομεμψία μὲ διάκριση, γιὰ νὰ ἀποφεύγης τὴν ἐσωτερικὴ κατάκριση· ἔτσι θὰ διορθωθῆς.
– Γέροντα, ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ γράφει: «Ἐὰν ἀγαπᾷς τὴν καθαρότητα, εἰσελθὼν ἔργασαι ἐν τῇ ἀμπέλῳ τῆς καρδίας σου, ἐκρίζωσον ἐκ τῆς ψυχῆς σου τὰ πάθη, ἔργασαι μὴ γνῶναι κακίαν ἀνθρώπου»[1]. Τί ἐννοεῖ;
– Ἐννοεῖ νὰ στραφῆς στὸν ἑαυτό σου καὶ νὰ κάνης δουλειὰ στὸν ἑαυτό σου. Οἱ Ἅγιοι πῶς ἁγίασαν; Εἶχαν στραφῆ στὸν ἑαυτό τους καὶ ἔβλεπαν μόνον τὰ δικά τους πάθη. Μὲ τὴν αὐτοκριτικὴ καὶ τὴν αὐτομεμψία ποὺ εἶχαν, ἔπεσαν τὰ λέπια ἀπὸ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους καὶ ἔφθασαν νὰ βλέπουν καθαρὰ καὶ βαθιά. Ἔβλεπαν τὸν ἑαυτό τους κάτω ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὅλους τοὺς θεωροῦσαν καλύτερους ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους. Τὰ δικά τους σφάλματα τὰ ἔβλεπαν μεγάλα καὶ τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων πολὺ μικρά, γιατὶ ἔβλεπαν μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους καὶ ὄχι μὲ τὰ γήινα μάτια. Ἔτσι ἐξηγεῖται ὅταν ἔλεγαν: «Ἐγὼ εἶμαι χειρότερος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους». Τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους εἶχαν καθαρίσει καὶ εἶχαν γίνει διόπτρες, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἔβλεπαν τὰ μικρά τους σφάλματα – τὰ ξυλαράκια – σὰν δοκάρια. Ἐμεῖς ὅμως, ἐνῶ τὰ σφάλματά μας εἶναι δοκάρια, δὲν τὰ βλέπουμε ἢ τὰ βλέπουμε σὰν ξυλαράκια[2]. Κοιτᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὸ μικροσκόπιο καὶ βλέπουμε τὰ δικά τους ἁμαρτήματα μεγάλα, ἐνῶ τὰ δικά μας δὲν τὰ βλέπουμε, γιατὶ δὲν καθάρισαν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ἡ βάση εἶναι νὰ καθαρίσουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς. Ὅταν ὁ Χριστὸς ρώτησε τὸν τυφλό: «πῶς βλέπεις τώρα τοὺς ἀνθρώπους;», ἐκεῖνος Τοῦ ἀπάντησε: «σὰν δένδρα»[3] γιατὶ δὲν εἶχε ἀποκατασταθῆ ὅλο τὸ φῶς του. Ὅταν ἀποκαταστάθηκε ὅλο τὸ φῶς του, τότε ἔβλεπε καθαρά. Θέλω νὰ πῶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὅταν φθάση σὲ καλὴ πνευματικὴ κατάσταση, ὅλα τὰ βλέπει καθαρά, ὅλα τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων τὰ δικαιολογεῖ, μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, γιατὶ τὰ βλέπει μὲ τὸ θεϊκὸ μάτι καὶ ὄχι μὲ τὸ ἀνθρώπινο.
Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Ε' «Πάθη καὶ άρετές»
______________________________________
[1] Βλ. Τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰσαάκ, Τὰ εὑρεθέντα ἀσκητικά, Ἐπιστολὴ Δ´, ἐκδ. Βασ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1977, σ. 383.
[2] Βλ. Ματθ. 7, 3.
[3] Βλ. Μάρκ. 8, 24.
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου