Νεκτάριος Δαπέργολας: Τό «Ἑλλάδα 2021» καί ἡ ψευδοεπιστημονική κακοήθεια τῆς ἐθνοαποδόμησης (ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ)

τοῦ Νεκτάριου Δαπέργολα

Διδάκτορος Ἱστορίας

Βλέπουμε ἐδῶ καὶ λίγο καιρὸ νὰ κλιμακώνονται οἱ ἀντιδράσεις στὶς ἀθλιότητες τῆς ἐπιτροπῆς «Ἑλλάδα 2021». Καὶ πρόκειται γιὰ ἕνα φαινόμενο ὑγιὲς καὶ φυσιολογικό. 

Καθότι, μπορεῖ ὁ ἐθνομηδενισμὸς νὰ ἔχει θεριέψει καὶ εἰδικὰ τὶς τελευταῖες 2-3 δεκαετίες νὰ ἔχει μετατραπεῖ σὲ ἐπίσημη κρατικὴ ἰδεολογία, ποὺ ἐμφορεῖ ὄχι μόνο τὴν ὑπόγεια ἀπόπειρα ἀποδόμησης τῆς ὀρθόδοξης πίστης, τῆς γλώσσας καὶ τῆς ἱστορικῆς μας μνήμης (ὡς βασικῶν δομικῶν στοιχείων τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας), ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπίσημη ἐσωτερικὴ καὶ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τῆς χώρας (ὅπως τὴν παρατηροῦμε κυρίως στὸ λαθρομεταναστευτικὸ καὶ στὴν ἐξωφρενικὴ ἀντιμετώπιση τῶν ἐθνικῶν μας θεμάτων). 

Ὅμως ὅταν ἡ ἀποδόμηση γίνεται ξεδιάντροπα ἀπροκάλυπτη καὶ πλέον ξεπερνᾶ ἀκόμη καὶ τὴ χυδαιότερη ἀλητεία, τότε εἶναι λογικὸ ἡ δυσφορία νὰ γίνει ἀγανάκτηση καὶ ἀκολούθως μαζικὴ ὀργή.

Τὸ ἄθλιο ἑλληνοφοβικὸ ἐγχείρημα μὲ τὸ ὁποῖο οἱ σύγχρονες κοτζαμπάσικες ἀεθνικές ψευτοελὶτ ἑτοιμάζονται δῆθεν νὰ γιορτάσουν (μὲ κότερα, ποῦρα καὶ χαβιάρια) λόγῳ μὲν τὴν ἐθνική μας Παλιγγενεσία, ἔργῳ δὲ τὰ ἐπίσημα ἐγκαίνια τοῦ μηδενιστικοῦ καινοῦ ἀφηγήματος καὶ expressis verbis χαρακτηρισμένου καὶ διαφημισμένου ὡς «νέου πατριωτισμοῦ», ἦταν προφανῶς ἡ σταγόνα ποὺ ξεχείλισε τὸ δύσοσμο ποτήρι. 

Καὶ πλέον ὑπάρχει ἕνας τεράστιος ὄγκος ἀνθρώπων (ἐπιστημόνων καὶ μὴ) ποὺ ξεκαθαρίζουμε σὲ ὅλους τοὺς τόνους ὅτι δὲν θὰ ἐπιτρέψουμε σ᾿ αὐτὸν τὸν ψευτοεπιστημονικὸ συρφετὸ νὰ ἐξεμεῖ πλέον ἀνενόχλητος ὄχι μόνο πάνω στὰ ὅσια καὶ τὰ ἱερά μας, ἀλλὰ καὶ πάνω στὴν ἴδια τὴν ἱστορικὴ ἀλήθεια. Ἤ, κι ἂν τὸ κάνουν, ἐπιτέλους ἂς τὸ κάνουν μόνοι τους, παρέα μὲ τοὺς λίγους γραικύλους ὁμόφρονές τους καὶ τὶς κάμερες τῶν ξεπουλημένων καναλιῶν, στερημένοι ὅμως ἀπὸ κάθε αὐθεντικὴ λαϊκὴ νομιμοποίηση, περιθωριοποιημένοι καὶ δαχτυλοδειχτούμενοι στὰ μάτια τῶν περισσότερων Ἑλλήνων.

Ἐπειδὴ πάντως, ὅπως εἴπαμε, τὸ «Ἑλλάδα 2021» δὲν εἶναι παρὰ ἡ κορύφωση μιᾶς ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια ὀργανωμένης καὶ πολυεπίπεδης δράσης τοῦ καθεστωτικοῦ εθνομηδενισμοῦ, γιὰ κάποιους ποὺ δὲν γνωρίζουν λεπτομέρειες, ἀξίζει νὰ εἰπωθοῦν λίγα λόγια γιὰ αὐτὸ τὸ νεοταξικὸ καὶ ψευδοϊστορικὸ ἰδεολόγημα ποὺ παριστάνει τὴν ἐπιστήμη. Γιατί ὡς φαινόμενο ὁ ἐθνομηδενισμὸς δὲν κατακλύζει πλέον μόνο τὸ πνευματικὰ αὐτοευνουχισμένο μέγα μέρος τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, ἀλλὰ ἔχει μετεξελιχθεῖ καὶ σὲ ἐπίσημη κρατικὴ ἰδεολογία. Ὁρατὰ ἐδῶ καὶ 2 τοὐλάχιστον δεκαετίες. 

Μπορεῖ νὰ ξεκίνησε περιθωριακά, συνδεδεμένος κυρίως μὲ τὴ διεθνιστικὴ Ἀριστερά, ἀλλὰ μετὰ τὴ Μεταπολίτευση σταδιακὰ ἐπικράτησε μέσα στὰ ἑλληνικὰ πανεπιστήμια (καὶ ἀναφέρομαι κυρίως στὰ ἱστορικά, φιλολογικὰ καὶ παιδαγωγικὰ τμήματα) καὶ λίγο ἀργότερα κυριάρχησε παντοῦ. Ὁ πολὺς κόσμος ἄρχισε νὰ τὸ ἀντιλαμβάνεται μὲ τὴ Ρεπούσῃ, μετὰ μὲ τὰ τηλεσκουπίδια τοῦ Σκάϊ, ἀλλὰ καὶ μὲ πολλὲς ἀκόμη τηλεοπτικὲς καὶ συγγραφικὲς ἀπόπειρες ποὺ ἀκολούθησαν, μὲ στόχο νὰ ἀκυρωθεῖ ἡ Ἱστορία ὅπως τὴν γνωρίζαμε, καὶ στὴ θέση της νὰ στηθεῖ ἕνα ἐντελῶς καινούργιο ἀφήγημα. Αὐτὰ ὅμως δὲν ἦταν παρὰ οἱ κορυφὲς τοῦ παγόβουνου, γιατί ἀπὸ τὰ τέλη ἀκόμη τῆς δεκαετίας του 1990 ὁ ἐθνομηδενισμὸς ἦταν ἤδη ἡ κυριαρχοῦσα πραγματικότητα. Δὲν ἦταν ἡ ἐξαίρεση, ἀλλὰ ὁ κανόνας.

Αἰχμὴ τοῦ δόρατος σὲ ὅλη αὐτὴ τὴν ἐπιχείρηση ἀποδόμησης καὶ ἀποσάθρωσης εἶναι μία τεράστια πραγματικὰ ὁμάδα ψευδοεπιστημόνων (κυρίως ἱστορικῶν, ἀλλὰ καὶ γλωσσολόγων, φιλολόγων, παιδαγωγῶν κ.α.), διαποτισμένη ἀπὸ τὴ νεοταξικὴ ἰδεοληψία, ἀλλὰ καὶ ἐνίοτε χρηματοδοτούμενη ἁδρὰ ἀπὸ ξένα κέντρα (κυρίως τὸ ἵδρυμα Σόρος μὲ τὶς διάφορες παραφυάδες του). 

Αὐτὴ ἡ ὁμάδα προσπαθεῖ, κακοποιῶντας μὲ προκρούστειους τρόπους τὶς ἱστορικὲς πηγὲς (ἀποσιωπῶντας, προσθαφαιρῶντας, διαστρεβλώνοντας), νὰ τὶς κάνει νὰ «συμφωνήσουν» μὲ τὶς προκατασκευασμένες ἀπόψεις της. Προσπαθεῖ δηλαδὴ μέσα ἀπὸ τὴν αὐθαίρετη, ἐπιλεκτικὴ χρήση τῶν πηγῶν καὶ θέτοντας συγκεκριμένες ὑποθέσεις ἐργασίας (ὅλες φυσικὰ πρὸς τὴ συγκεκριμένη ἑλληνοφοβικὴ καὶ ἐθνοαποδομητικήὴἰδεολογικὴ κατεύθυνση) ποὺ «πρέπει» στὴ συνέχεια πάσῃ θυσίᾳ νὰ ἐπαληθευτοῦν, νὰ μεταπλάσει σὲ ἐπίσημη Ἱστορία τὶς ἰδεοληπτικὲς νευρώσεις της. 

Ὅπως προανέφερα, οἱ ἀποδομητὲς ἔχουν ἐδῶ καὶ χρόνια ἁλώσει πλέον ὁλοκληρωτικὰ τὸν πανεπιστημιακὸ χῶρο, στήνοντας μηχανισμοὺς ὄχι μόνο ἀκαδημαϊκῆς στελέχωσης ἀλλὰ καὶ κατευθυνόμενων μεταπτυχιακῶν τίτλων καὶ διδακτορικῶν διατριβῶν, ἀπὸ τὶς ὁποῖες φυσικὰ ἀποκλείονται ὅλο καὶ περισσότερο οἱ «ἀντιφρονούντες». 

Καὶ ἔχει πραγματικὰ σημασία νὰ τονιστεῖ ἡ ὕπαρξη αὐτῶν τῶν μηχανισμῶν, γιατί ἔτσι ἑρμηνεύεται καὶ ὁ ταχύτατος πολλαπλασιασμὸς ὅλων αὐτῶν τῶν δῆθεν ἐπιστημόνων καὶ ἡ ἐξέλιξή τους ἀπὸ περιθωριακὰ ἀκόμη γκρουπούσκουλα στὶς ἀρχές της δεκαετίες του '80 σὲ συντριπτικὴ πλειονότητα μέσα σὲ λιγότερα ἀπὸ 30 χρόνια. 

Γιὰ τὴν περαιτέρω ἐπικράτηση τῆς ἐθνοφοβίας κυρίαρχο ρόλο ἔπαιξε ἡ ἀποδοχὴ της ἀπὸ τὶς ἤδη διεφθαρμένες - καὶ οὕτως ἢ ἄλλως σχεδὸν μηδενικῆς ἐθνικῆς συνείδησης - πολιτικοοικονομικὲς ἐλὶτ τοῦ τόπου καὶ φυσικὰ ἡ ἐπακόλουθη ὁλοκληρωτική του ἐξάπλωση στὰ ΜΜΕ. Τὸ τελικὸ ἀποτέλεσμα ἦταν ὁ ἐθνομηδενισμὸς νὰ διαποτίσει καὶ νὰ διαβρώσει συνολικὰ τὴν ἑλληνικὴ κοινωνία, ἔχοντας μάλιστα μετεξελιχθεῖ καὶ σὲ ἐπίσημη κρατικὴ ἰδεολογία. Καὶ ἡ ἀποδόμηση ὅλων ὅσων γνωρίζαμε ἕως σήμερα ὡς ἱστορικὸ παρελθόν, εἶναι ὁ βασικὸς ἐργαλειακὸς μηχανισμὸς αὐτῆς τῆς καθεστώσας ἀντίληψης.

Μετὰ τὴ σύντομη ὅμως ἱστορικὴ ἀναδρομή, ἂς περάσουμε καὶ στὴν οὐσία τοῦ φαινομένου. Ποὺ εἶναι ἡ ἀπόρριψη τῆς ἰδέας τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους στὴ διαχρονία του (χαρακτηριστικὲς ἄλλωστε οἱ γελοιότητες περὶ τῆς «Γέννησης ἑνὸς Ἔθνους» - ὅπως ὑποτιτλιζόταν ἡ διαβόητη ἐκείνη πρὸ ἐτῶν σειρὰ τοῦ Σκάϊ - ἀλλὰ καὶ τὸ τωρινὸ σύνθημα «200 χρόνια Ἕλληνες» πού...κοσμεῖ τὸ προσβλητικὸ ἰδεολόγημα τῆς κρατικοδίαιτης ἐπιτροπῆς τῆς κυρίας Γιάννας). 

Ἡ ἀπόρριψη δηλαδὴ ὡς μύθου τῆς ἱστορικῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ἕως σήμερα. Αὐτὸ ἐπετεύχθη ἀρχικὰ μὲ τὴν ἀποδόμηση τῆς μακραίωνης περιόδου τοῦ Βυζαντινοῦ Ἑλληνισμοῦ, ποὺ ἐδῶ καὶ δεκαετίες ἔχει ἐντελῶς ἀβάσιμα καὶ χυδαῖα συκοφαντηθεῖ ὡς περίοδος παρακμῆς καὶ σκοταδισμοῦ, ἀλλὰ καὶ διακοπῆς τῆς ἑλληνικῆς συνέχειας. 

Ἐπειδὴ ὅμως, ἂν ὑποστηριχθεῖ πὼς δὲν ὑπῆρχε ἑλληνικὸ ἔθνος πρὶν τὸ 1821, μένει μετέωρη κι ἀνερμήνευτη καὶ ἡ ἴδια ἡ Ἐπανάσταση, ἦρθαν ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν χρόνων κάποιοι ἀπατεῶνες ποὺ ὑποδύονται τοὺς ἱστορικούς, γιὰ νὰ ἀποδομήσουν καὶ τὴν ἴδια τὴν Ἐπανάσταση. Νὰ τὴν ἀποχρωματίσουν καὶ νὰ τὴν ἀπονευρώσουν. Γιὰ νὰ τὴν «ἑρμηνεύσουν» πλέον, μὲ βάση ὄχι τὶς ἱστορικὲς πηγές, ἀλλὰ τὶς προκατασκευασμένες ἰδεοληψίες τους καὶ τὴ διατεταγμένη ὑπηρεσία στὴν ὁποία διατελοῦν.

Μέσα λοιπὸν στὸ πλαίσιο αὐτό, διαβάζουμε ἐδῶ καὶ χρόνια ἀπίστευτα πράγματα. Τὸ κύριο εἶναι ἡ πλήρης ἀμφισβήτηση, ὅπως προανέφερα, τοῦ ἴδιου τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, μὲ μία σωρεία ψευδομελετῶν ποὺ δῆθεν «ἀποδεικνύουν» ὅτι αὐτὸ δὲν ὑπῆρχε πρὶν ἀπὸ τὸν 19ο αἰῶνα καὶ ὅτι τὴν Ἐπανάσταση τὴν ἔκανε ἕνα ἰδιόμορφο πολυφυλετικὸ καὶ πολυπολιτισμικὸ πληθυσμιακὸ κρᾶμα (κυρίως σλαβοαλβανικῆς προέλευσης), ποὺ καμία ἑλληνικὴ συνείδηση φυσικὰ δὲν εἶχε, ἀλλὰ μπολιάστηκε - τοὐλάχιστον σὲ ἐπίπεδο τῶν ἡγετικῶν του ὁμάδων (μέχρι καὶ γιά...περιθωριακές ἐλὶτ διαβάσαμε ἐσχάτως) - κι ἀπέκτησε κάποια μορφὴ αὐτοσυνειδησίας χάρη στὸν Εὐρωπαϊκὸ Διαφωτισμὸ καὶ τὶς ἰδέες τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης. 

Καὶ τελικὰ αὐτὸ τὸ ἑτερόκλητο πληθυσμιακὸ κρᾶμα ἐπαναστάτησε τὸ 1821, προβάλλοντας πολιτικὲς διεκδικήσεις, κυρίως ταξικές, ἐνῶ ἡ ἑλληνικὴ ἐθνογένεση ἀκολούθησε ἀργότερα. Ἦταν δηλαδὴ μία τεχνητὴ ἐθνογένεση μέσα ἀπὸ διαδικασίες ἑνοποίησης καὶ ὁμογενοποίησης τῶν ἑτερόκλητων ἑλλαδικῶν πληθυσμῶν, ποὺ πραγματοποιήθηκαν μετὰ τὸ 1832.

Μὲ βάση αὐτὸ τὸ κεντρικὸ τερατῶδες ἀφήγημα, ἀκολουθοῦν καὶ ἄλλα, ὅπως π.χ. ἡ ἀπόρριψη τῆς ἑλληνικῆς καταγωγῆς καὶ συνείδησης τῶν ἡρώων του '21, ἀλλὰ καὶ ἡ σπίλωση καὶ συκοφάντησή τους, ὥστε νὰ ἐκπέσουν ὡς προσωπικότητες - κι ἑπομένως ὡς δυνητικὰ πρότυπα - στὰ μάτια ἑνὸς λαοῦ (καὶ ἰδίως μιᾶς νεολαίας) μὲ ὁλοένα καὶ πιὸ ἀμβλυμένη ἱστορικὴ μνήμη καὶ ἐθνικὴ συνείδηση. Ἀκολουθεῖ ὅμως καὶ ἡ ἀμφισβήτηση ὄχι μόνο τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, ἀλλὰ καὶ τῆς ἴδιας τῆς ὀθωμανικῆς σκλαβιᾶς, ποὺ κατονομάζεται πιὰ ὡς περίοδος ἁπλῶς ὀθωμανικῆς διοίκησης ἢ καὶ ἑλληνοτουρκικῆς συνύπαρξης. 

Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι νὰ ἀποσιωπούνται καὶ ὅλες οἱ τουρκικὲς φρικαλεότητες, οἱ ἐξισλαμισμοί, οἱ χιλιάδες Νεομάρτυρες, ἡ βαθιὰ ἐξαθλίωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἡ τραγικὴ οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ θέση τοῦ ραγιᾶ, ὁ καθοριστικὸς ρόλος τῆς Ἐκκλησίας στὴ διάσωση τοῦ Γένους, τὰ 130 καὶ πλέον ἐπαναστατικὰ κινήματα ποὺ ἔγιναν στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὰ μέσα του 15ου αἰ. ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου (καὶ πνίγηκαν στὸ αἷμα). 

Κι ἀπορρίπτονται ἀκόμη ὡς ἐθνικιστικοὶ μῦθοι ἀναμφισβήτητα καὶ πολλαπλῶς τεκμηριωμένα φαινόμενα ἢ γεγονότα, ὅπως τὸ παιδομάζωμα, τὸ Κρυφὸ Σχολειό, ἡ τυραννία τοῦ Ἀλἠ Πασᾶ, ἡ ἡρωικὴ παρουσία τῶν Σουλιωτῶν, τὸ Κούγκι καὶ τὸ Ζάλογγο, ἡ Κλεφτουριὰ ὡς φορέας ἀδούλωτου ἑλληνικοῦ φρονήματος καὶ τόσα ἀκόμη. 

Εἶναι ξεκάθαρη πραγματικὰ ἡ ἐνορχηστρωμένη προσπάθεια νὰ παραγραφεῖ ὅλη ἡ ἀντιστασιακὴ καὶ δυναμικὴ διάσταση τοῦ σκλαβωμένου Ἑλληνισμοῦ (πολὺ «φυσιολογικὸ» ἐξάλλου ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἀπορρίπτεται ἡ ἴδια του ἡ ὕπαρξη). Καὶ ἑπομένως νὰ διαγραφοῦν οἱ βασικοὶ κινητήριοι μοχλοὶ ποὺ τὸν κράτησαν ζωντανὸ ἐπὶ αἰῶνες: ἡ ὀρθόδοξη πίστη καὶ ἡ μέσῳ τῆς ἑλληνικῆς συνείδησης ἀγάπῃ στὴν πατρίδα.

Καὶ γιὰ τὸν μὲν βαθμὸ τῆς ψευδοεπιστημονικῆς κακοήθειας τῶν ἀποδομητῶν θὰ ἔχουμε τὴν εὐκαιρία νὰ τὸν τεκμηριώσουμε μὲ περισσότερη ἐνάργεια καὶ σὲ ἑπόμενα ἄρθρα, τόσο ὅσον ἀφορᾶ συγκεκριμένες παραχαράξεις σχετικὲς μὲ τὴν Τουρκοκρατία καὶ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση, ὅσο καὶ ἐπὶ τοῦ ἐπίμαχου θέματος τῆς δῆθεν διακοπῆς τῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατὰ τὴ λεγόμενη Βυζαντινὴ Περίοδο - καθὼς μέχρι καὶ τὴ γελοία καὶ παντελῶς ἀβάσιμη θεωρία τοῦ Φαλμεράϊερ ἀνέσυραν κάποιοι ἀπὸ τὰ βάθη τοῦ σκουπιδοντενεκὲ τῆς Ἱστορίας γιὰ νὰ ἐξεμέσουν τὰ μισελληνικά τους μυθεύματα (τὸ ζήτημα ἄλλωστε τῆς δῆθεν σλαβικῆς κατάληψης τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου κατὰ τὸν 7ο αἰ. τυχαίνει νὰ βρίσκεται ἀκριβῶς στὸν πυρῆνα τῆς ἐπιστημονικῆς μου ἐξειδίκευσης). 

Ὅσο δὲ γιὰ τὸ ποῦ ἀποσκοπεῖ ὅλη αὐτὴ ἡ ψευδοεπιστημονικὴ ἀλητεία ποὺ τὴ ζοῦμε ἐπὶ 3 δεκαετίες (καὶ τῆς ὁποίας, ἐπαναλαμβάνω, τὸ «Ἑλλάδα 2021» εἶναι ἁπλᾶ τὸ ἐπιστέγασμα), εἶναι προφανές. Ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια πλήττονται βίαια τόσο ἡ ἱστορική μας μνήμη, ὅσο καὶ ἡ γλῶσσα καὶ ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας. Πλήττονται δηλαδὴ ὅλοι οἱ βασικοὶ δομικοὶ παράγοντες τῆς ταυτότητάς μας ὡς λαοῦ. Ὁ στόχος τῶν νεοταξιτῶν καὶ τῶν μίσθαρνων πρακτόρων τους (καθὼς δὲ καὶ τῶν «χρησίμων ἠλιθίων» ποὺ τοὺς ἀκολουθοῦν) εἶναι νὰ ἀποδομηθεῖ καὶ νὰ ἀποσαθρωθεῖ συνολικὰ αὐτὴ ἡ ταυτότητα. 

Γιατί ἕνας λαὸς μὲ ἀμνησία, ἐθνικὰ ἀπονευρωμένος, γλωσσικὰ κατεστραμμένος καὶ θρησκευτικὰ ἀποχρωματισμένος, εἶναι πιὰ εὔκολο θῦμα, ἕτοιμος νὰ ἀποτελέσει μέρος τοῦ εὐρύτερου παγκόσμιου νεοταξικοῦ χυλοῦ. Αὐτὴ εἶναι ἡ σύγχρονη γενοκτονία τοῦ Ἑλληνισμοῦ: ὄχι αἱματηρὴ καὶ ἀπροκάλυπτη, ἀλλὰ ὑπόγεια καὶ ὕπουλη. Μιὰ γενοκτονία σὲ ἐπίπεδο πρωτίστως πνευματικό. 

Καὶ αὐτὸ τὸ ζοφερὸ ἔργο ἤδη ἔχει δυστυχῶς ἀποδώσει καρπούς. Γιατί εἶναι βεβαίως φανερὸ ὅτι ἤδη πλέον ἀποτελοῦμε ἕνα λαὸ σὲ μεγάλο βαθμὸ μπερδεμένο καὶ ζαλισμένο, μὲ διασαλεμένο ἀξιακὸ σύστημα, χωρὶς φρόνημα, ποὺ ἔχει ἀπομείνει νὰ παρακολουθεῖ σχεδὸν παθητικὰ τὴν προϊοῦσα πνευματικὴ καὶ ὑλικὴ καταστροφή του. 

Ὅσοι ἀπομείναμε ὅμως ζωντανοὶ καὶ θέλουμε ἀκόμη νὰ αὐτοαποκαλούμαστε Ἕλληνες, ὀφείλουμε ἐπιτέλους νὰ ἀντιδράσουμε...

«Πᾶνος»