ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΛΟΥΚΑ [:Τίτ. 3,8-15]
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
μὲ θέμα:
«ΜΙΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ»
[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 15-10-1989]
(Β225)
Στέλνοντας, ἀγαπητοί μου, τὴν ἐπιστολή του ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὸν Τίτο, Ἐπίσκοπο Κρήτης, ὅπως ἀκούσαμε στὴ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπὴ καὶ ποὺ εἶναι γεμάτη ἀπὸ προτροπὲς ποιμαντικοῦ καὶ ἱεραποστολικοῦ χαρακτῆρος, ἀλλὰ καὶ προσωπικοῦ ἀκόμη χαρακτῆρος, τὴν κατακλείνει τὴν ἐπιστολή του μὲ δύο ἀκόμη λόγια ποιμαντικῶν προτροπῶν, ὅπως καὶ μὲ δύο λόγια ἱεραποστολικῶν προτροπῶν.
Ἄν λάβουμε ὑπόψη ὅτι οἱ ἐπιστολὲς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἀποτελοῦν μαζὶ μὲ τὰ Εὐαγγέλια τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ συνεπῶς εἶναι θεόπνευστες οἱ ἐπιστολές του, κάθε φράση καὶ κάθε λέξη καὶ κάθε συλλαβὴ εἶναι γιά μᾶς καὶ γιὰ ὅλους τοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν αἰώνων καὶ ὅλων των ἐποχῶν, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ οἱ ἐπιταγὲς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι᾿ αὐτὸ ἂς προσπαθήσουμε νὰ δοῦμε τί γράφει, τί μᾶς προσφέρει σήμερα ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, στὴ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπή, ὅπως σᾶς εἶπα, γιὰ νὰ μείνουμε σὲ κάποια σημεῖα καὶ ἔτσι νὰ ὠφεληθοῦμε. Σᾶς διαβάζω τὸ ἱερὸ κείμενο σὲ μία ἀπόδοσή του, γιὰ νὰ ἔχουμε μία εἰκόνα.
«Αὐτὰ τὰ λόγια ὅσα πιὸ πάνω σου ἔγραψα καὶ ὅσα θὰ σοῦ γράψω πιὸ κάτω, εἶναι ἀξιόπιστα. Καὶ θέλω νὰ τὰ βεβαιώνεις μὲ τὴν προσωπική σου μαρτυρία. Ὥστε ὅσοι ἔχουν πιστέψει στὸν Θεὸ νὰ φροντίζουν νὰ πρωτοστατοῦν σὲ ἔργα καλά. Αὐτὰ εἶναι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα στοὺς ἀνθρώπους. Ἀντίθετα, νὰ ἀποφεύγεις τίς ἀνόητες ἀναζητήσεις σὲ γενεαλογικοὺς καταλόγους, τίς φιλονικίες καὶ τίς διαμάχες γύρω ἀπὸ τίς διατάξεις τοῦ ἰουδαϊκοῦ νόμου· γιατί αὐτὰ εἶναι ἀνόητα καὶ μάταια. Τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀκολουθεῖ πλανεμένη διδασκαλία ἢ ἀκολουθεῖ διχοστασίες καὶ σκάνδαλα, συμβούλευσέ τον μία ἢ δύο φορές. Καὶ ἂν δὲν ἀκούσει, ἄφησέ τον μὲ τὴ βεβαιότητα πὼς αὐτὸς ἔχει πιὰ διαστραφεῖ καὶ ἁμαρτάνει, καταδικάζοντας ἔτσι ὁ ἴδιος τὸν ἑαυτό του.
Ὅταν θὰ σοῦ στείλω τὸν Ἀρτεμᾶ ἢ τὸν Τυχικό, ἔλα τὸ συντομότερο νὰ μὲ συναντήσεις στὴ Νικόπολη. Γιατί ἐκεῖ ἀποφάσισα νὰ περάσω τὸν χειμῶνα. Τὸν Ζηνᾶ τὸν νομικὸ καὶ τὸν Ἀπολλώ, νὰ τοὺς ἐφοδιάσεις πλουσιοπάροχα μὲ ὅ,τι χρειάζονται γιὰ τὸ ταξίδι τους, ὥστε νὰ μὴν τοὺς λείπει τίποτε. Ἄς μαθαίνουν καὶ οἱ δικοί μας νὰ πρωτοστατοῦν σὲ καλὰ ἔργα, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζουν τίς ἐπείγουσες ὑλικὲς ἀνάγκες, ὥστε ἡ ζωὴ τοὺς νὰ μὴν εἶναι ἄκαρπη. Σὲ χαιρετοῦν ὅλοι ὅσοι εἶναι μαζί μου. Χαιρέτησε τοὺς πιστοὺς ποὺ μᾶς ἀγαποῦν. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι μὲ ὅλους σας».
Τί ὡραία ἐπιστολή, ἀγαπητοί μου! Ὅταν μάλιστα εἶναι γεμάτη ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ... Κι ὅποιος μπορεῖ νὰ βαθαίνει μέσα στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, πραγματικὰ αἰσθάνεται μιὰ παραδεισία τρυφή, ἀπόλαυση.
«Πιστὸς ὁ λόγος». Ἔτσι τελειώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὴν ἐπιστολή του, τὰ τελευταῖα τῆς ἐπιστολῆς του. Πιστὸς ὁ λόγος. Ἀξιόπιστος ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τι ὁ Θεὸς ἔχει πεῖ καὶ ἔχει ὑποσχεθεῖ, εἶναι ἀξιόπιστο. Τί εἶπε; Τὸ προηγούμενο χωρίο στὴν ἐπιστολὴ λέει: «ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου -δηλαδὴ τοῦ Χριστοῦ- χάριτι κληρονόμοι γενώμεθα κατ᾿ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου». Ποιά εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα μᾶς ἔδωκε ὁ Θεός; Ἡ δικαίωσή μας στὸ ὄνομα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Θεοῦ Λόγου ποὺ ἐνηνθρώπησε, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Κι ἔτσι γινόμαστε, μέ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ κληρονόμοι, κατὰ τὴν ἐλπίδα τῆς αἰωνίου ζωῆς. Αὐτὰ εἶναι ἀξιόπιστα. Εἶναι τελείως ἀξιόπιστα, γιατί τὰ λέγει ὁ Θεός. «Κι αὐτὸς ὁ πιστὸς λόγος πρέπει νὰ προβληθεῖ», λέγει ὁ Ἀπόστολος στὸν Τίτο, «μὲ τὴ δική σου βεβαιότητα». Προσέξτε αὐτό. «Μὲ τὴ δική σου βεβαιότητα».
Πράγματι. Ὅπως γράφει ἀλλοῦ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι «ὡμίλει ἐν ἀποδείξει Πνεύματος». Ὄχι ἁπλὰ λόγια. Ὄχι δηλαδὴ ἐκεῖνο ποὺ δυστυχῶς ἔχουμε ὅλοι μας καὶ μιλᾶμε ἀκαδημαϊκά. Ἀλλὰ «ἐν ἀποδείξει Πνεύματος». Κι ὅπως λέγει ἐδῶ συγκεκριμένα ὅτι θὰ εἶναι ἐν βεβαιώσει. Θὰ βεβαιώνεις ἐσὺ μὲ τὴν παρουσία σου, μὲ τὸν τρόπο σου, μὲ τὴν πίστη σου ὅτι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἶπε ὁ Θεός, εἶναι ἀληθινά.
Ἔτσι, δυστυχῶς ἀγαπητοί μου, δὲν μιλᾷ πιὰ ἡ ζωὴ μας στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, γιὰ νὰ πιστέψουν. Αὐτὸ εἶναι φοβερό. Ὅταν ὁ κήρυκας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ὁ φορέας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ἄφησε τὴν καριέρα του, τὰ κτήματά του, τὴν οἰκογένειά του ἢ δὲν ἔκανε οἰκογένεια, ὅλα αὐτὰ εἶναι ἀκριβῶς ὅ,τι εἶπε ὁ Ἀπόστολος στὸν Τίτο. Δηλαδὴ ὅτι «θὰ δίνεις τὴ βεβαιότητα ὅτι ὁ λόγος εἶναι πιστός. Μὲ τὸν δικό σου τρόπο· διότι πῶς ὁ ἄλλος θὰ νιώσει καὶ θὰ πιστέψει ὅτι αὐτὰ ποὺ λὲς εἶναι ἀληθινά, ἂν ἐσὺ δὲν ἔχεις δείξει κατὰ κάποιον τρόπο μὲ τὴ ζωή σου, ὅτι αὐτὰ ποὺ ζεῖς εἶναι αὐτὰ ποὺ λὲς ἢ αὐτὰ ποὺ λὲς εἶναι αὐτὰ ποὺ ζεῖς». Κι αὐτὸ εἶναι τὸ πάρα πολὺ σπουδαῖο πρᾶγμα. Ὅμως, ὅπως σᾶς εἶπα, δυστυχῶς ἡ ζωή μας δὲν μιλάει στοὺς ἄλλους γιὰ νὰ πιστέψουν.
Ἀκόμα, δὲν μᾶς ἔχουν δεῖ νὰ κακοπαθοῦμε. Ἀκόμα καὶ νὰ ἀδικούμεθα. Δὲν μᾶς ἔχουν δεῖ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἕναν ὁλόκληρο κατάλογο καταστάσεων κάπου στὴ Β΄ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολή του ἐκθέτει τί ἔχει περάσει. Καὶ πῶς ζεῖ. Τί κακοπάθειες ἔχει περάσει. Ποῦ λοιπὸν εἶναι, θὰ λέγαμε, ἡ δύναμις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ νὰ φανεῖ μέσα στὴν πίστη μας καὶ μέσα στὴ ζωή μας; Ποῦ εἶναι; Νομίζω ὅτι αὐτὸ λείπει ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν Χριστιανῶν καὶ τῶν ποιμένων καὶ τῶν ποιμενομένων. Ἡ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐν βεβαιώσει.
«ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι», λέγει εὐθὺς πιὸ κάτω. Γιὰ νὰ φροντίζουν νὰ προΐστανται ἐκεῖνοι ποὺ θὰ πιστέψουν ἀπὸ τὸν δικό σου τρόπο ποὺ θὰ τοὺς βεβαιώσεις ὅτι «πιστὸς ὁ λόγος», ἀξιόπιστος ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, νὰ φροντίζουν καὶ νὰ προΐστανται ἔργων καλῶν. Βέβαια, συνέπεια, θὰ λέγαμε, τῆς ἀξιοπιστίας τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ εἶναι καὶ τὴν ἐκφράζει ὁ ποιμένας καὶ οἱ ποιμενόμενοι, μὲ τὴν ἀνάληψη καλῶν ἔργων. Τὰ καλὰ ἔργα εἶναι ἐκεῖνα ποὺ ἐπισφραγίζουν καὶ τὴν πίστη μας καὶ τὴ ζωή μας.
Τί εἶναι ὅμως τὰ καλὰ ἔργα; Ὄχι βέβαια μόνο ἐν στενῇ ἐννοίᾳ, ποὺ εἶναι οἱ ἀγαθοεργίες ποὺ λέμε «νὰ ἔχουμε καλὰ ἔργα». Ἀλλὰ ἔργα, σὲ ἕνα εὐρύτερο φάσμα. Ὅπως γράφει στοὺς Φιλιππησίους, χωρὶς νὰ σᾶς ἀναλύσω: «Ὃσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα [:ἔχουν καλὴ φήμη], εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος [:ὅ,τι ἀκριβῶς χαρακτηρίζει κάτι ποὺ εἶναι ἀρετή, ὅ,τι ἀκριβῶς χαρακτηρίζει κάτι ποὺ δέχεται τὸν ἔπαινο, καὶ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους], ταῦτα λογίζεσθε [-γράφει στοὺς Φιλιππησίους-] ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε». Αὐτὰ νὰ σκέπτεστε, αὐτὰ νὰ ἐνεργεῖτε, αὐτὰ νὰ ζεῖτε. Αὐτά, ἀγαπητοί μου, εἶναι τὰ ἔργα τὰ καλὰ ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ.
Ἔτσι ἡ βεβαιότητα τῆς πίστεως δίδει τὸν καρπὸ τῶν καλῶν ἔργων ἀλλὰ καὶ τῆς ἀνακαινισμένης ζωῆς. Κι ὅταν ἡ ζωὴ τοῦ πιστοῦ εἶναι καινούρια, τότε πρέπει νὰ προΐσταται ὁ πιστός, νὰ πρωτοστατεῖ δηλαδὴ σὲ ἔργα ἀγάπης. Λέγει ὁ Θεοφύλακτος, ἕνας ἑρμηνευτής: «Καὶ μὴ ἀναμένωσι τοὺς δεομένους πρὸς αὐτοὺς ἐλθεῖν». Αὐτοὶ ποὺ προΐστανται τῶν ἀγαθῶν ἔργων, μὴν περιμένουν τοὺς ἄλλους νὰ ἔλθουν. Αὐτοὶ πρέπει νὰ τρέξουν. Ὅπως, δὲν πήγαμε ἐμεῖς στὸν οὐρανό. Ἦλθε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ σὰν ἄνθρωπος, ἀπὸ τὸν οὐρανὸ στὴ Γῆ. Ἔτσι κι ἐμεῖς θὰ πᾶμε σ᾿ αὐτούς. «Ὁ Θεός», ἀλλοῦ λέει, στὴν πρὸς Ρωμαίους ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «μὲ τέτοιες θυσίες εὐαρεστεῖται».
«Ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις» σημειώνει στὴν ἐπιστολή του πρὸς Τίτον ὁ Ἀπόστολος. Δηλαδὴ αὐτὰ εἶναι τὰ καλά, αὐτὰ εἶναι τὰ ὠφέλιμα, τὰ χρήσιμα στοὺς ἀνθρώπους. Δηλαδὴ ἂν καταλαβαίνουμε, ἔτσι μόνον μποροῦμε νὰ ἔχουμε τὸν ἀληθινὸ κοινωνικὸ ἄνθρωπο. Πολλὲς φορὲς λέμε· ποιός εἶναι ὁ τύπος τοῦ κοινωνικοῦ, ὄχι κοσμικοῦ, γιατί ἡ κοινωνικότητα ἀντιδιαστέλλεται ἀπὸ τὴν κοσμικότητα. Ὁ Χριστιανὸς δὲν εἶναι κοσμικός, εἶναι κοινωνικός. Ἐκεῖνο τὸ «χαίρειν μετὰ χαιρόντων καὶ κλαίειν μετὰ κλαιόντων», ποὺ εἶναι ὁ τύπος τῆς κοινωνικότητος, ποῦ θὰ βρίσκαμε αὐτὸν τὸν τύπο, τὸν ἀληθινὸ τύπο τοῦ κοινωνικοῦ ἀνθρώπου; Ποῦ ἀλλοῦ, παρὰ στὴν ἐφαρμογὴ τοῦ Εὐαγγελίου. Στὸ ἐφαρμοσμένο Εὐαγγέλιο. Ὑπάρχουν καὶ κάποιες βέβαια ἄγονες ἢ καὶ ἐπιζήμιες ἀσχολίες, λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὸν Τίτο καὶ τοῦ γράφει: «Πρόσεξε, μὴν ἀσχολεῖσαι μὲ αὐτές».
Τί εἶναι αὐτὲς οἱ ἄγονες ἀσχολίες; Εἶναι στὸ νὰ καταγίνεται ὁ πιστὸς σὲ στεῖρες συζητήσεις ἢ ἀναζητήσεις. Εἶναι οἱ νομικὲς μάχες, ποὺ γράφει στὸν Τίτο. Τότε ἦταν οἱ λεγόμενες «ἰουδαϊκὲς ἑρμηνεῖες» τοῦ νόμου· ποὺ ὑπῆρχαν, ἀγαπητοί μου, ἀκοῦστε μέσα στὸ Ταλμούδ. Ἕξι χιλιάδες διατάξεις! Πλῆθος. Πλῆθος. Ὅλες αὐτὲς οἱ διατάξεις ἔλεγαν: «Μὴ αὐτό, μὴ ἐκεῖνο, μὴ ἐκεῖνο, μὴ αὐτό»· ποὺ ἔκαναν τὴ ζωὴ τοῦ Ἰουδαίου, τοῦ Ἑβραίου βαριά. Δυστυχῶς πολλὲς φορὲς αὐτὰ περνοῦν, πέρασαν καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία μας. Ὁ Κύριος τὰ εἶπε «ἐντάλματα τῶν ἀνθρώπων». Δηλαδὴ ἐντολὲς τῶν ἀνθρώπων. Δὲν ἔχουν καμία σχέση μὲ τίς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε ὅμως. Δὲν πρόκειται γιὰ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας· γιατί ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἐντολὲς ἀνθρώπων. Ἀλλὰ εἶναι ἡ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ ἑρμηνεία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ· ποὺ εἶναι κατατεθειμένη μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἀλλὰ ὁμιλεῖ διὰ τίς παραδόσεις τῶν ἀνθρώπων. Ὄχι διὰ τὴν Παράδοσιν τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμη καὶ ὁ νόμος, παράδοση ἦταν. Ἄν θέλετε, ἀκόμη καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη, Παράδοση εἶναι. Αὐτὰ ποὺ παρέδωκε ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς στοὺς ἀνθρώπους.
Εἶναι «μωραὶ ζητήσεις» ἀκόμη καὶ κάθε ἐνασχόληση μὲ τὴ φιλοσοφία· ποὺ ζητᾶμε ὥστε ἡ φιλοσοφία νὰ γίνει ὁ ρυθμιστὴς τῆς ζωῆς μας... Εἶναι ἀκόμη καὶ ὅλες ἐκεῖνες οἱ παλιὲς καὶ οἱ σύγχρονες θεωρίες, ποὺ ζητοῦν νὰ προσανατολίζουν καὶ αὐτὲς μὲ τὴ σειρά τους τὴ ζωή μας καὶ νὰ τὴν καθοδηγοῦν. Αὐτὰ τὰ πράγματα δὲν ἔχουν σχέση στὴ ζωὴ τοῦ πιστοῦ. Τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ὁ ὁδηγός του. Εἶναι ὁ τρόπος ποὺ θὰ τὸν ὁδηγήσει καὶ ἡ Ἐκκλησία στὴν πνευματικὴ ζωή. Νὰ βρεῖ τίς ἀπαντήσεις τῆς ὑπάρξεώς του. Γιατί ὑπάρχῳ καὶ ποῦ πηγαίνω. «Γιὰ ὅλα τὰ ἄλλα», λέει ὁ Ἀπόστολος, «εἶναι ἀνώφελα καὶ μάταια». Σᾶς λέγω ἀλήθεια, ἀγαπητοί μου, ἀπορῶ πῶς μπορεῖ, Χριστιανοὶ ποὺ ἔχουν τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ γνωρίζουν, νὰ ζητοῦν πορεία στὴ ζωὴ τους ἀπὸ τὴ φιλοσοφία. Δὲν μπορῶ νὰ τὸ καταλάβω. Οὔτε εἶναι δυνατὸν αὐτὰ τὰ πράγματα νὰ συμβαδίζουν. Φιλοσοφία; Προϊὸν τοῦ νοῦ, τοῦ ἀνθρώπινου νοῦ. Τὸ Εὐαγγέλιο; Ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Τί σχέση ἔχει τὸ ἕνα μὲ τὸ ἄλλο;
Ἀλλὰ εἶναι καὶ οἱ αἱρετικοί, στὴ συνέχεια, ὅπως καταγράφει. Σᾶς εἶπα μερικὰ πράγματα θὰ δοῦμε ἀπὸ αὐτὰ τὰ τελευταῖα τῆς ἐπιστολῆς, ποὺ γράφει ὁ Ἀπόστολος στὸν Τίτον. Εἶναι αὐτοὶ «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ» κ.τ.λ. Εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀστόχησαν στὴν πίστη καὶ ἐναυάγησαν. Βέβαια θὰ τοὺς βοηθήσουμε. Ἀλλὰ ὅταν δὲν πείθονται, θὰ τοὺς ἀφήσουμε. Γιατί ἔχουν διαστραφεῖ. «Ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος», λέγει ὁ Ἀπόστολος.
Ἀκόμη θὰ ᾿θελα νὰ σᾶς ἔλεγα ὅτι ἡ λέξη «αἱρετικὸς» καὶ «αἵρεσις» δὲν σημαίνει πάντοτε μόνον ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ἔχει ἀποκλίνει ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη. Ἔχει καὶ ἄλλη σημασία. Εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δημιουργεῖ σκάνδαλα καὶ διχοστασίες. Μέσα στὴν Καινὴ Διαθήκη ὁ ὅρος αὐτός, πάλι στὸν Ἀπόστολο Παῦλο, ἔχει αὐτὴν τὴν ἔννοια ἢ σὲ ἄλλα σημεῖα τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὄχι στὸν Ἀπόστολο Παῦλο. Φερειπείν, γράφει στοὺς Ρωμαίους ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, σκοπεῖν [:νὰ ἐξετάζετε] τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε ποιοῦντας, καὶ ἐκκλίνατε ἀπ᾿ αὐτῶν». Ἐκείνους οἱ ὁποῖοι δημιουργοῦν τίς διχοστασίες καὶ τὰ σκάνδαλα, παρὰ τὴν διδασκαλία τὴν ὁποία ἔχετε μάθει ἀπό μᾶς καὶ οἱ ὁποῖοι αὐτοὶ ξεφεύγουν. Καὶ σεῖς λοιπὸν προσέξτε. Ἐκκλίνατε ἀπ᾿ αὐτῶν. Ξεφύγετε. Φύγετε μακριά. «Οἱ γὰρ τοιοῦτοι τῷ Κυρίῳ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστῷ οὐ δουλεύουσιν [:αὐτοὶ δὲν εἶναι κάτω ἀπὸ τὴν ὑπακοὴ τοῦ Θεοῦ. Δὲν δουλεύουν τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ], ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ [:δηλαδὴ τὰ συμφέροντά τους] καὶ διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας [:καὶ μὲ τὰ ὡραῖα τους λόγια, μὲ τίς εὐλογίες τους, καὶ μὲ τοῦτα καὶ ἐκεῖνα, νὰ μὴν κάνω πιὸ πολλὲς περιγραφές] ἐξαπατῶσι τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων [:ἐξαπατοῦν τίς καρδιές, λέγει, τῶν ἀφελῶν καὶ ἁπλῶν ἀνθρώπων]». «Αὐτούς», λέγει ὁ Ἀπόστολος, «μακριά». Καὶ ὁ Κύριος τὸ εἶπε. Καὶ δὲν ἐννοοῦσε, ὅταν τὸ εἶπε, τὴν αἵρεση. Ὅταν εἶπε ὅτι ἂν κάποιος κάνει κάτι, φώναξέ τον. «Ἔλα ἐδῶ, μὴν τὸ ξανακάνεις αὐτό. Δὲν σὲ ἄκουσε. Πᾶρε καὶ ἄλλον ἀδελφόν. Δὲν ἄκουσε οὔτε τὸν ἀδελφό. Πᾶρε δύο- τρεῖς. Δὲν ἄκουσε οὔτε αὐτούς. Πὲς στὸ στὴν Ἐκκλησία, στὸ σύνολο. Δὲν ἄκουσε οὔτε τὴν Ἐκκλησία. «Ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακούσῃ», λέει ὁ Κύριος, «ἔστω σοὶ ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης». Νὰ εἶναι γιὰ σένα σὰν τὸν εἰδωλολάτρη καὶ σὰν τὸν ἁμαρτωλό. Νὰ μὴν ἔχεις καμία σχέση μαζί του.
Ἐξάλλου καὶ ἡ Παλαιὰ Διαθήκη τὸ λέγει, εἶναι στὸ Δευτερονόμιο, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τὸ ἀνανεώνει στὴν Καινὴ Διαθήκη. «Καὶ ἐξαρεῖτε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν». Θὰ βγάλετε ἀπὸ μέσα ἀπὸ τὴ σύναξή σας, μέσα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, τὸν πονηρό, τὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος δὲν θέλει νὰ διορθωθεῖ. Ἡ ἰδέα ὅτι θὰ τὸν διορθώσουμε κρατῶντας τον, μοιάζει σὰν τὰ πορτοκάλια στὸ καφάσι, ποὺ ἕνα εἶναι σάπιο. Τὰ ἄλλα τὰ γερά, θὰ κάνουν τὸ σάπιο γερό; Τὸ σάπιο θὰ κάνει τὰ γερὰ σάπια. Ἀλλὰ δυστυχῶς, ἐπειδὴ αὐτὸ δὲν τὸ προσέχουμε, γι᾿ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγο, μέσα στὴν Ἐκκλησία ὑπάρχουν καὶ ἐκεῖνοι ποὺ αἱρετίζουν καὶ ἐκεῖνοι ποὺ διχοστασίες προκαλοῦν καὶ ἐκεῖνοι, ποὺ κατὰ κάποιον τρόπο σκανδαλίζουν καὶ γενικὰ ἀναστατώνουν καθ᾿ οἱονδήποτε τρόπον τὴν Ἐκκλησία, μὲ τὸ ντύσιμό τους, μὲ τὰ λόγια τους, μὲ τὰ φερσίματά τους, μὲ τίς κοσμικότητές του, μὲ τίς θεωρίες ποὺ πιστεύουν καὶ στὸ τέλος νὰ λέγουν: «ἐγὼ πιστεύω κατὰ τὸν τρόπο μου». Ἄ, δηλαδή, ἔχεις τόση ὑπερηφάνεια, ὥστε δὲν συμμορφώνεσαι νὰ πιστέψεις κατὰ τὴν ὑπόδειξη τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ πιστεύεις κατὰ τὸν τρόπο σου. Βλέπετε ὅλα αὐτὰ τὰ σκάνδαλα, οἱ διχοστασίες ποὺ δημιουργοῦν καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα, δὲν εἶναι ἀπὸ τὸν Θεό· εἶναι ἀπὸ τὸν πονηρό. Καὶ αὐτοὶ πρέπει νὰ κόβονται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ὅλοι αὐτοί, σᾶς τὸ ξαναλέγω.
Καὶ τώρα κάποιες, θὰ λέγαμε, προσωπικὲς προτροπὲς ποὺ ἔχει νὰ δώσει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, σὲ θέματα ἱεραποστολῆς στὸν Τίτο, ποὺ εἶναι συνεργάτης του βέβαια, στὸ ἔργο τῆς διακονίας τοῦ Εὐαγγελίου. Ζητᾷ λοιπὸν νὰ συναντηθεῖ μὲ τὸν Τίτο. Ἐκεῖνος θὰ πάει στὴ Νικόπολη. Ἀκόμη δὲν ἔχει πάει. Στὴ Νικόπολη τῆς Ἠπείρου. Αὐτὴ ποὺ λέμε σήμερα Πρέβεζα. Εἶναι ὄχι ἀκριβῶς, εἶναι κάτι δίπλα, ἀλλὰ πολὺ κοντά. Χοντρικὰ θὰ λέγαμε εἶναι ἡ σημερινὴ Πρέβεζα. Καὶ ἀκόμη δὲν ἔχει πάει. Θὰ πάει. Στέλνει τὴν ἐπιστολὴ καὶ ζητάει ἀπὸ τὸν Τίτο νὰ ἔλθει ἀπὸ τὴν Κρήτη στὴ Νικόπολη νὰ τὸν συναντήσει. Σὲ ἀντικατάστασή του, τοῦ λέγει ὅτι θὰ στείλει ἢ τὸν Ἀρτεμᾶ ἢ τὸν Τυχικό. Ἄλλους βοηθούς του καὶ συνεργάτες του. Αὐτὲς οἱ προσωπικὲς συναντήσεις τῶν συνεργατῶν ἦταν πάρα πολὺ σημαντικές. Γιατί ἔτσι οἱ συνεργάτες του ἀνανεώνονταν. Εἶναι ἡ ἀνανέωση.
Ἀγαπητοί μου, στὴν ἱεραποστολὴ ὑπάρχουν τριβές. Κινεῖσαι μέσα στὸν κόσμο. Καὶ ὑπάρχουν πολλὲς πολλὲς τριβές. Πῶς θὰ γίνει κανεὶς νὰ ἀνανεωθεῖ ἀπὸ τίς τριβὲς αὐτές; Ὅταν ἔχει κοινωνία μὲ τοὺς πνευματικοὺς ἀδελφούς. Ἀκόμη ἀναφύονται καὶ προβλήματα στὴν ἱεραποστολή, στὸ κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Τί θὰ κάνεις; Πρέπει νὰ ρωτήσεις, πρέπει νὰ δώσεις στοὺς ἄλλους μία ἀπάντηση ἅμα σὲ ρωτήσουν. Μὲ ποιούς; Μὲ τοὺς ἀδελφούς, μὲ τοὺς συνεργάτες. Ὅλα αὐτὰ κουράζουν βέβαια τὸν ἱεροκήρυκα, τὸν ἱεραπόστολο καὶ ζητᾷ αὐτὴν τὴν ἀνανέωση, αὐτὸν τὸν ἐμπλουτισμό. Ἔτσι, ἐκεῖνος ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τὴν ἱεραποστολή, μὲ τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ, σὲ ὁποιαδήποτε μορφὴ εἶναι αὐτὴ ἡ ἱεραποστολή, σὲ ὁποιαδήποτε, μὴν πηγαίνει τὸ μυαλό σας στὴν Ἀφρικὴ ἢ στὴν Ἄπω Ἀνατολή· καὶ μέσα στὸν τόπο μας καὶ στὴ γειτονιά μας, ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θὰ εἶναι φορέας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, πάντοτε ἔχει ἀνάγκη κατ᾿ ἀρχὰς νὰ μελετᾷ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀκροᾷται τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Νὰ ζεῖ τὴ μυστηριακὴ ζωὴ ἔντονα. Νὰ ἔχει μία πλουσία προσευχὴ καὶ νὰ ἔχει καὶ μιὰ κοινωνία μὲ τοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους, τοὺς πνευματικούς του συνεργάτες.
Ἔτσι βλέπουμε ἀγαπητοί μου ὅτι ὁ Ἀπόστολος καλεῖ τώρα τὸν Τίτο νὰ τὸν ἐπισκεφτεῖ στὴ Νικόπολη, στὴν ὁποία Νικόπολη σκόπευε νὰ ξεχειμωνιάσει. Πόσο πραγματικά, πόσο ἀνθρώπινα! Δὲν βλέπει κανεὶς πράγματα σὰν νὰ εἶναι στὴν ἱστορία τῶν ἀγγέλων, ἂν οἱ ἄγγελοι ἔχουν ἱστορία. Ἐκεῖ δὲν ὑπάρχουν συμβεβηκότα. Ἀλλὰ στοὺς ἀνθρώπους, πόσο ἀνθρώπινα, πόσο ἁπλᾶ!
Σᾶς εἶπα ὅτι στὴ Νικόπολη θὰ πήγαινε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Δηλαδὴ στὴ σημερινὴ Πρέβεζα. Αἰσθανόμαστε μία βαθιὰ ἔτσι συγκίνηση, ὅταν αὐτὰ τὰ ἁγιασμένα πόδια τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου Παύλου πάτησαν τὰ ἐδάφη μας. Τὴν Ἑλλάδα μας, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, θὰ ἔλεγα ὅτι τὴν ὄργωσε. Πόσο αἰσθανόμαστε... ἔτσι... ἰδιαίτερα... Γι᾿ αὐτό, αὐτὸ τὸ σημεῖο, ὅτι ὁ Παῦλος ἦρθε στὴν πατρίδα μας, ξεχειμώνιασε, ἔμεινε καιρὸ πολύ, πῆγε ἀπὸ δῶ, πῆγε ἀπὸ ἐκεῖ. Ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ γίνονται ἕνα κέντρισμα καὶ μία φιλοτιμία στὸ νὰ ἐργαζόμαστε στὴ διακονία τοῦ ἔργου τοῦ Θεοῦ.
Καὶ τώρα δίνει ἀκόμη μία ἱεραποστολικὴ παραγγελία. Λέει: «Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ ᾿Απολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον (:νὰ τοὺς στείλεις φροντισμένα) ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. (:Νὰ ἔχουν ὅλα τὰ ἀγαθὰ μαζί τους. Νὰ μήν τοὺς λείπει τίποτε). Μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι». Ἔπρεπε οἱ ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου νὰ συντηροῦνται ἀπὸ τοὺς πιστούς. Ἐφόσον ὁ χρόνος τους ἦταν ὁλόκληρος ἀφιερωμένος στὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, ἔπρεπε πιὰ οἱ πιστοὶ νὰ φροντίζουν γι᾿ αὐτούς. Ἐξάλλου ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἑρμηνεύει ἐκεῖνο το τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: «Οὐ φιμώσῃς βοῦν ἀλοῶντα». Δὲν θὰ βάλεις φίμωτρο στὸ βόδι τὸ ὁποῖο ἁλωνίζει. Γιατί; «Ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ» σημειώνει στὴν Α΄ πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολή του.
Θέλει ἀκόμη νὰ τονίσει ὅτι οἱ πιστοὶ πρέπει νὰ φροντίζουν γιὰ τίς ἱεραποστολὲς καὶ γιὰ τοὺς ἱεραποστόλους. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ εἶναι ἀπρόσκοπτος. Πρέπει νὰ τρέχει. Σήμερα δὲν εἶναι μόνο, θὰ λέγαμε, ὁ ἱεραπόστολος, ἀλλὰ εἶναι καὶ τὸ χριστιανικὸ ἔντυπο. Εἶναι τὸ ἔντυπο Εὐαγγέλιο ἀκόμη. Εἶναι κάθε μέσο μὲ τὸ ὁποῖο ἀκούγεται ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ πρέπει νὰ τρέχει. Οἱ πιστοὶ ποὺ δὲν φροντίζουν γιὰ τὸ ἔργο αὐτό, θὰ μείνουν, ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος, ἄκαρποι.
Καὶ τέλος: «Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες (:Σὲ χαιρετοῦν ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι μαζί μου). Ἂσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει». Εἶναι ἡ κοινωνία τῶν ἁγίων. Καὶ ποιοὶ οἱ φιλοῦντες; «Ἐν πίστει ὄντας καὶ ἐμμένοντας ἡμῖν», λέγει ὁ Ζιγαβηνός. Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι εἶναι στὴν πίστη καὶ μᾶς περιμένουν καὶ μᾶς ἀγαποῦν. Οἱ πιστοὶ πρέπει νὰ ἔχουν κοινωνία, ὅπως σᾶς εἶπα· ποὺ εἶναι μία πλευρὰ καὶ ἐπιτυγχάνεται σὲ μία πλευρὰ τοῦ ἐκκλησιασμοῦ. Βλέπετε, εἴμεθα ὅλοι μαζί. Αὐτὸ πρέπει νὰ εἶναι μία ἀφορμὴ μιᾶς ἐπικοινωνίας.
Ἀγαπητοί μου, εἴδαμε μιὰ σελίδα ποιμαντικὴ καὶ ἱεραποστολικὴ γραμμένη ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Θὰ μποροῦσε νὰ μᾶς πεῖ κανεὶς ὅτι ὅ,τι ἔγραφε στὴν ἐπιστολή του στοὺς Γαλάτες: «Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί». «Εἴδατε μὲ τί γράμματα, μεγάλα γράμματα σᾶς ἔγραψα», λέει, «μὲ τὸ δικό μου χέρι τὴν ἐπιστολὴ αὐτή». Καὶ βέβαια δὲν σώθηκε οὔτε ἕνα κομματάκι ἀπὸ τὴ χειρόγραφη ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ὅμως διασώθηκε τὸ πνεῦμα. Ἐκεῖνο ποὺ κατέγραψε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτὰ θὰ κρατήσουμε, γιὰ νὰ προκόψουμε στὴν πνευματική μας ζωὴ ἀλλὰ καὶ στὸ ἔργο τῆς διακονίας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
καὶ μὲ ἀπροσμέτρητη εὐγνωμοσύνη στὸν πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστὸ γέροντα Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο,
ψηφιοποίηση τῆς ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας καὶ ἐπιμέλεια:
Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
• Ἀπομαγνητοφώνηση ὁμιλίας διὰ χειρὸς τοῦ ἀξιοτίμου κ. Ἀθανασίου Κ.
• http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p athanasios/omiliai kyriakvn/omiliai kyriakvn 455.mp3
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου