Σοφία Μπεκρῆ: Ἐκφραστὴς τοῦ τριλείτουργου ὁ Πατροκοσμᾶς

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Ὡς γνωστόν, ἡ Ὀρθοδοξία δὲν διαθέτει μόνον τὴν διάσταση τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ τὴν μορφωτικὴ καὶ τὴν κοινωνικὴ διάσταση, ὅπως φαίνεται καθαρὰ ἀπὸ τὴν δράση τῶν πρώτων ἀποστολικῶν κοινοτήτων (Πράξ. β’ 42-47, στ’ 1-6). Γνήσιος συνεχιστὴς τοῦ ὀρθοδόξου πνεύματος καὶ ἐκφραστὴς τοῦ τριλείτουργου ὁ Πατροκοσμᾶς δὲν διακόνησε μόνον τὶς πνευματικὲς καὶ μορφωτικὲς ἀνάγκες τῶν ἀδελφῶν του, μὲ τὴν διδασκαλία του, ἀλλὰ ἐργάστηκε, παράλληλα, καὶ γιὰ τὴν ἠθικὴ καὶ τὴν κοινωνική των ἀναγέννηση. 

Θεμέλιο τῆς διδασκαλίας του ἡ πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀδελφούς: «Καὶ μεῖς, λοιπόν, ἐὰν θέλωμε νὰ λέμε τὸν Θεό μας Πατέρα, πρέπει πρῶτα νὰ ἔχωμε δύο ἀγάπες, ἀγάπη στὸν Θεὸ καὶ ἄλλη ἀγάπη στὸν πλησίον…». 

Σοφία Μπεκρῆ: Τὸ χρέος τοῦ ἐλέους

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

  

«Οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγώ σε ἠλέησα;» (Ματθ., ιη’ 33). Γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὁ εὔσπλαγχνος Κύριος μᾶς θυμίζει τὸ χρέος μας ἀπέναντι στοὺς ἀδελφούς μας, στοὺς «συνδούλους» μας ἐν Κυρίῳ. Γιὰ τὴν ἀκρίβεια, δὲν μᾶς ζητάει νὰ κάνωμε κάτι ποὺ ὁ Ἴδιος δὲν ἔκανε, ἀλλὰ μᾶς προτρέπει νὰ μιμηθοῦμε τὸ δικό Του παράδειγμα. Αὐτὸς ὑπῆρξε σ’ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ἐπιγείου Του ζωῆς ὁ ἐλεήμων καὶ φιλάνθρωπος Κύριος: σκόρπιζε τὸ ἔλεός Του στοὺς ἀναγκεμένους συνανθρώπους του, θεράπευε πρόθυμα τὶς ἀσθένειές των, ἁπάλυνε στοργικὰ τὸν πόνο των. Καὶ ἐνῶ σπάνια εἰσέπραττε εὐγνωμοσύνη γιὰ τὶς πλουσιοπάροχες δωρεές Του, ἐν τούτοις, πάνω στὸν Σταυρό, ἐπισφράγισε τὴν ἐπίδειξη τοῦ ἀπείρου Του ἐλέους, μὲ τὴν συγχώρηση ὅλων, ἀνεξαιρέτως, τῶν σταυρωτῶν Του: «Πάτερ ἄφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασιν τί ποιοῦσιν.» (Λουκ. κγ’ 34). 

Σοφία Μπεκρῆ: Τὰ «παράδοξα» τῆς Κοιμήσεως

  

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Τιμοῦμε καὶ μεγαλύνομε, ὅπως κάθε χρόνο, καὶ ἐφέτος, στὴν ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως, τὴν Παναγία Μητέρα μας, «τὴν ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν καὶ καθαρωτέραν λαμπηδόνων ἡλιακῶν». Ἐκφράζομε τὴν εὐγνωμοσύνη μας στὴν «Δέσποιναν τοῦ κόσμου, τὴν λυτρωσαμένην ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας» τοῦ αἰωνίου θανάτου καὶ «δωρησαμένην ἡμῖν ζωὴν τὴν αἰώνιον». Συγχρόνως, δέ, εἴμαστε πεπεισμένοι ὅτι «ἡ δύναμις τῶν ἀβοηθήτων καὶ ἡ ἐλπίς τῶν ἀπελπισμένων», τώρα ποὺ «κατέλιπε τὸν κόσμον», ὄχι μόνον δὲν θὰ μᾶς ἀφήσῃ μόνους στὶς συμφορὲς τοῦ βίου μας, ἀλλὰ θὰ δέεται, ἀπὸ τὴν οὐράνια κατοικία της, μὲ ἀκόμη μεγαλύτερη παρρησία «ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν». 

Σοφία Μπεκρῆ: Τὸ δαιμόνιο τῆς ἀπιστίας

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Τρία κυρίως μηνύματα ἀντλοῦμε ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο τῆς Ι’ Κυριακῆς Ματθαίου (Ματθ. ιζ’ 14-21): α) Ἡ ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό, ἡ ἀπιστία, εἶναι ἡ κύρια αἰτία γιὰ τὴν δράση τῶν ἀντίθεων δαιμονικῶν δυνάμεων. β) Ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσῃ τὶς πολλαπλὲς δυσκολίες τοῦ βίου του, τὰ πάθη, τὶς ἀσθένειες, τὸν θάνατο, ἀναζητάει, τελικά, στήριγμα στὴν μόνη «ζῶσα ἐλπίδα», στὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτή Κύριο. γ) Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ διαθέτει τὰ δικά της θεραπευτικὰ μέσα γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. 

Σοφία Μπεκρῆ: Τό ἐγκώμιο τοῦ Κυρίου

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

«Μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάσσοντες αὐτόν», εἶναι ἡ φράση ποὺ ἀκοῦμε καθ’ ὅλη τὴν περίοδο τῶν Παρακλητικῶν Κανόνων στὴν Παναγία. Συγκεκριμένα, η φράση αὐτὴ ἀκούγεται στὸ τέλος τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Μεγάλου Παρακλητικοῦ Κανόνος (Λουκ., ια’ 27-28).

Τὸ εὐαγγελικὸ αὐτὸ ἀπόσπασμα κάνει λόγο γιὰ τὴν εἴσοδο τοῦ Ἰησοῦ στὴν Βηθανία καὶ γιὰ τὴν ὑποδοχή Του ἀπὸ τὶς ἀδελφὲς τοῦ Λαζάρου, Μάρθα και Μαρία. Στὴν συνάντηση αὐτὴν ὁ Κύριος ἐπαινεῖ τὴν Μαρία γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι «παρακαθήσασα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ ἤκουε τῶν λόγων αὐτοῦ» καὶ ἐπιπλήττει τὴν Μάρθα, ἡ ὁποία «περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν». Ὅταν, μάλιστα, ἡ Μάρθα κάνει παράπονα στὸν Ἰησοῦ ὅτι ἡ ἀδελφή της κατέλιπε αὐτὴν μόνην διακονεῖν, ὁ Χριστὸς τῆς ἀποκρίνεται μὲ νόημα ὅτι ἐκείνη μεριμνᾶ καὶ τυρβάζει περὶ πολλά, ἐνῶ ἡ ἀδελφή της, ἡ Μαρία, «τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται ἀπ’ αὐτῆς.» (ὅ. π. ι’ 38-42) Ἑπομένως, ὁ Κύριος προτάσσει τὸ ἄκουσμα τοῦ λόγου Του, ποὺ εἶναι λόγος σωτηρίας, ἀπέναντι σὲ ὁποιασδήποτε ἄλλη «διακονία», ἡ ὁποία τὸν περισπᾶ ἀπὸ αὐτόν: «ἑνὸς δέ ἐστι χρεία» (ὅ. π. 42), λέει χαρακτηριστικά. 

Σοφία Μπεκρῆ: Ἀνύψωση καὶ μεταμόρφωση

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

  

Τὴν «ἔνδοξον» καὶ «φρικτήν» Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου μας ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 6 Αὐγούστου. 

Γιὰ τὴν εἰσαγωγή μας στὸ πνεῦμα τῆς μεγάλης αὐτῆς ἑορτῆς καὶ «φαιδρᾶς πανηγύρεως» μᾶς προετοιμάζει ὁ Τίμιος Σταυρός, ποὺ προ-οδεύει (1η Αὐγούστου), καὶ συνοδεύει τὴν πορεία μας γιὰ 40 ὁλόκληρες μέρες μέχρι τὴν Ὕψωσή Του, στὶς 14 Σεπτεμβρίου. 

Πράγματι, ἡ Μεταμόρφωση προηγεῖται τοῦ Σταυροῦ καὶ παραπέμπει σὲ Αὐτόν. Σύμφωνα μὲ τοὺς τρεῖς συνοπτικοὺς Εὐαγγελιστὲς ποὺ ὁμιλοῦν γι’ αὐτήν (Ματθ., ιζ’ 1-7, Μάρκ., θ’ 2-13, Λουκ. θ’ 28-36) καὶ τὴν σχετικὴ ὑμνογραφία, τὸ θαυμαστὸ αὐτὸ γεγονὸς συνέβη «πρὸ τοῦ πάθους». Ὁ Ἰησοῦς παρέλαβε τοὺς «προκρίτους μαθητάς», τὸν Πέτρο, τὸν Ἰάκωβο καὶ τὸν Ἰωάννη, τοὺς ὡδήγησε σὲ «ὄρος ὑψηλόν … καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν» (Ματθ., ιζ’ 1). 

Σοφία Μπεκρῆ: «Εἰς σέ μόνην ἐλπίζω…»

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Ὁ Θεόδωρος Β’ Λάσκαρης, συνθέτης τοῦ Μεγάλου Παρακλητικοῦ Κανόνος στὴν Παναγία, παρουσιάζει, μέσα ἀπὸ ὑπέροχες ποιητικὲς εἰκόνες, τὶς δυσκολίες τοῦ βίου του: «Νέφη τῶν λυπηρῶν ἐκάλυψαν τὴν ἀθλίαν μου ψυχήν», «ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου μου μὲ ζάλαι, ὥσπερ μέλισσαι κηρίον, Θεοτόκε», «τῶν λυπηρῶν ἐπαγωγαὶ χειμάζουσιν τὴν ταπεινήν μου ψυχήν».

Σοφία Μπεκρῆ: Οἱ Παρακλήσεις στὴν Παναγία καὶ ἡ παράκληση τῆς Παναγίας

 

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Οἱ Παρακλητικοὶ Κανόνες στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο εἶναι ἀπὸ τὶς πιὸ λαοφιλεῖς Ἀκολουθίες τῆς ὀρθοδόξου λειτουργικῆς ζωῆς. Ὄχι μόνον τὸν Αὔγουστο, ποὺ εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας, ἀλλὰ καὶ ὅλο τὸν ὑπόλοιπο χρόνο σὲ Ἐκείνην καταφεύγομε καὶ πάνω της ἐναποθέτομε «τὴν πᾶσαν ἐλπίδα» μας. Ἐκείνη, ἡ γλυκιά μας Παναγιά, εἶναι ἡ μεσιτεύουσα ὑπὲρ ἡμῶν στὸν Υἱό της καὶ Θεό μας. 

Ἀξίζει, πάντως, νὰ ἐπισημάνωμε ὅτι στὰ ὑπέροχα αὐτὰ ποιήματα, ποὺ ψάλλομε πρὸς τιμήν της καὶ γιὰ ἐνίσχυσή μας, τὰ τροπάρια ὅλων τῶν Ὠδῶν ἀκολουθοῦν κάποια συγκεκριμένη σειρά. Ἔτσι τὸ α’ τροπάριο ὅλων τῶν Ὠδῶν τοῦ Μικροῦ Παρακλητικοῦ Κανόνος περιέχει παράκληση στὴν Παναγία γιὰ γενικὴ βοήθεια, τὸ β’ παράκληση γιὰ σωτηρία ἀπὸ πάθη καὶ πειρασμούς, τὸ γ’ γιὰ λύτρωση ἀπὸ τὰ ἐξωτερικὰ δεινὰ καὶ τὸ δ’ γιὰ σωτηρία ἀπὸ ἀσθένειες. 

Σοφία Μπεκρῆ: Τό ἔργο τῶν διακόνων

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, εἶναι, ὡς γνωστόν, θεμελιωμένη πάνω στὰ αἵματα τῶν μαρτύρων. Πρωτόαθλος καὶ πρωτοχορευτὴς στὸν ἀτελείωτο αὐτὸν χορὸ ὑπῆρξε ὁ Πρωτομάρτυρας καὶ Ἀρχιδιάκονος Στέφανος, τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τοῦ ὁποίου ἑορτάζομε στὶς 2 Αὐγούστου.
 

Ἡ σημασία ποὺ ἀποδίδει ἡ Ἐκκλησία στὸ ἔργο τοῦ Στεφάνου καὶ γενικῶς τῶν διακόνων φαίνεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι τὸν τιμάει, ἐπίσης, συμβολικά, στὶς 27 Δεκεμβρίου, ἀμέσως μετὰ ἀπὸ τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν Σύναξη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ὅπως ὁ Θεάνθρωπος καὶ ἡ Παναγία Μητέρα Του ὑπήκουσαν στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ Πατρὸς καὶ διακόνησαν μὲ αὐτοθυσία τὸν συνάνθρωπο, ἔτσι καὶ ὁ Στέφανος ὑπῆρξε γνήσιος ἐκφραστὴς τῶν ἀρχῶν τῆς πολιτείας τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο.

Σοφία Μπεκρῆ: Ἂς προοδεύσωμε μαζί Του

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Μιὰ ἀπὸ τὶς πολλὲς ἑορτὲς τοῦ Σταυροῦ, ποὺ τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας, εἶναι ἡ Πρόοδος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, κατὰ τὴν 1η Αὐγούστου. Στὸ Βυζάντιο ὑπῆρχε τὸ ἔθιμο ἤδη ἀπὸ τὸ ἑσπέρας τῆς προηγουμένης ἡμέρας, τῆς 31ης Ἰουλίου, νὰ ἐξέρχεται ὁ Σταυρὸς ἀπὸ τὴν μεγάλη Ἐκκλησία, τὴν τοῦ Θεοῦ Σοφία, ἢ ἀπὸ τὸ παλάτι, ὅπου φυλασσόταν, καὶ γιὰ δύο ὁλόκληρες ἑβδομάδες, μέχρι καὶ τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, νὰ προ-οδεύῃ στὴν Βασιλεύουσα, μὲ ἐπικεφαλῆς τῆς πομπῆς τὸν αὐτοκράτορα καὶ μὲ τὴν συνοδεία πλήθους πιστῶν, πρὸς τιμὴ τῆς Παναγίας καὶ πρὸς ἁγιασμὸ καὶ ἐνίσχυση τῶν ἰδίων γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση παντὸς κακοῦ καὶ τὴν ἀποτροπὴ παντοίας νόσου.

Σοφία Μπεκρῆ: Παραινέσεις γιά θεία εὐδοκίμηση

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος 

Τὴν μνήμη δύο ἀξίων τέκνων καὶ κοινωνικῶν διακόνων της, τοῦ Εὐδοκίμου καὶ τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 31 Ἰουλίου. 

Καὶ οἱ δύο ἀνεδείχθησαν σὲ ὑψηλὰ πολιτικὰ ἀξιώματα, ἀλλὰ δὲν διεφθάρησαν ἀπὸ τὴν δόξα καὶ τὶς τιμές, ἀντιθέτως διεκόνησαν μὲ σωφροσύνη καὶ δικαιοσύνη. Ὅπως χαρακτηριστικὰ ἀναφέρεται καὶ στὸ Ἀπολυτίκιο τοῦ Ἁγίου Εὐδοκίμου:  «…σὺ γὰρ ἐν σωφροσύνῃ καὶ σεμνῇ πολιτείᾳ, μάκαρ, ἐπολιτεύσω.»

Σοφία Μπεκρῆ: Ἡ ἐκ Καισαρείας μάρτυς Ἰουλίττα καὶ τὰ βαθύτερα αἴτια τῶν χριστιανικῶν διώξεων

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Στὸν λόγο του «Εἰς τὴν μάρτυρα Ἰουλίτταν» (PG 31, σελ. 237 καὶ ἑξῆς) ὁ Μέγας Βασίλειος ἐγκωμιάζει τὸ ἦθος καὶ τὴν γενναιότητα τῆς Ἁγίας αὐτῆς τῆς Καππαδοκικῆς γῆς, τὴν μνήμη τῆς ὁποίας ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 30 Ἰουλίου. 

Ὁ Μ. Βασίλειος ἐκφώνησε τὸν λόγο αὐτὸν τὸ 373, ἀνήμερα τῆς μνήμης της, ἀπὸ τὸν ἄμβωνα τοῦ ναοῦ ποὺ ἀνεγέρθηκε στὴν Καισάρεια πρὸς τιμή της, στηριζόμενος σὲ διηγήσεις πιστῶν ποὺ παρευρέθηκαν στὸ μαρτύριο τῆς Ἁγίας. Ἐξ ἄλλου τόσο ὁ ἴδιος ὅσο καὶ τ’ ἀδέλφια του εἶχαν συχνὰ ἀκούσει ἀπὸ τὴν εὐσεβῆ γιαγιά των, τὴν Μακρίνα, ποὺ εἶχε ζήσει καὶ μάλιστα ἐξοριστῆ κατὰ τὸν διωγμὸ τοῦ Διοκλητιανοῦ, παρόμοιες διηγήσεις γιὰ κατορθώματα μαρτύρων. Μάλιστα, ἀπὸ τὸν μαρτυρικὸ θάνατο τῆς Ἁγίας (303), κατὰ τὸν διωγμὸ αὐτόν, μέχρι τὴν γέννησή του (329) δὲν εἶχαν μεσολαβήσει παρὰ μόνον τρεῖς περίπου δεκαετίες. 

Σοφία Μπεκρῆ: Ὁ ἀληθινὸς τροφοδότης

 Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

«Οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ’ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ» (Ματθ. δ’ 1-4). Αὐτὴ ἦταν ἡ ἀπάντηση ποὺ ἔδωσε ὁ Κύριος στὸν διάβολο, ὁ ὁποῖος, πειράζοντάς τον γιὰ τὴν πείνα Του στὴν ἔρημο, τὸν προκάλεσε νὰ πῆ: «ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται.» (ὅ.π. 3). Τότε, βεβαίως, ὁ Κύριος δὲν ἔκανε τοὺς λίθους ἄρτους, ὄχι γιατὶ ὁ ἴδιος, ὡς ἄνθρωπος, δὲν εἶχε ἀνάγκη νὰ καλύψῃ τὴν πείνα του, οὔτε διότι δὲν μποροῦσε νὰ κάνῃ τὸ θαῦμα αὐτό, ὡς Θεὸς ποὺ ἦταν. Ἁπλῶς ἡ πρόταση τοῦ διαβόλου ἦταν ὑποκριτική, δὲν κινοῦταν ἀπὸ πραγματικὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν πεινῶντα Κύριο. Ἐξ ἄλλου, ἀκόμη καὶ ἐὰν ὁ Χριστὸς ἔκανε τὸ μεγάλο αὐτὸ θαῦμα, ὁ  διάβολος δὲν ἐπρόκειτο νὰ πιστέψῃ, γιατὶ δὲν ἤθελε νὰ πιστέψῃ, ἐπεδίωκε ἁπλῶς νὰ Τὸν παγιδέψῃ. 

Σοφία Μπεκρῆ: Ἀπὸ τρανὸς Παντολέων ταπεινὸς Παντελεήμων

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

  

Ἄλλο ἕνα εὐσεβὲς τέκνο τῆς ἁγιοτόκου Μικρασίας τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 27 τοῦ μηνὸς Ἰουλίου καὶ γι’ αύτὸ καλεῖ ὅλους μας νὰ ὑμνήσωμε «τοῦ Ἀναργύρου τὴν μνήμην, τοῦ γενναίου τὴν ἄθλησιν, τοῦ πιστοῦ (Παντλεήμονος) τὰς ἰατρείας» (ἀπὸ τὸν Οἶκο τῆς ἑορτῆς).

Ὁ Παντολέων –τὸ ἀρχικό του ὄνομα-, γιὸς τοῦ Εὐστοργίου καὶ τῆς Εὐβούλης, γεννήθηκε στὰ τέλη τοῦ 3ου αἰ. (περ. 275) στὴν Νικομήδεια τῆς Βιθυνίας, «τὴν μητέρα τῶν μαρτύρων», ὅπως χαρακτηριστικὰ τὴν ἀποκαλοῦσαν γιὰ τὴν πλουσία προσφορά της σὲ ἡρώων καὶ μαρτύρων αἷμα. Οἱ ἀριστοκράτες γονεῖς του φρόντισαν ὁ υἱός των νὰ λάβῃ τὴν κατάλληλη τῆς τάξεώς του ἀγωγή. Συγχρόνως, ὅμως, φρόντισαν καὶ γιὰ τὴν γενικώτερη μόρφωσή του, τὴν ψυχικὴ καὶ ἠθική του καλλιέργεια. Ἡ μητέρα του μάλιστα, πιστὴ Χριστιανή, ἔτρεφε τὸν μικρὸ Παντολέοντα μὲ τὰ διδάγματα τῶν γραφῶν, ποὺ ἡ τρυφερή του ψυχὴ ῥουφοῦσε σὰν τὸ μέλι. Ἀλήθεια, τρανὴ εἶναι ἡ δύναμη τῆς «ἐκ παίδων ὀρθῆς διδασκαλίας», ὅπως τόνιζε καὶ ὁ θεῖος Πλάτων καὶ φυσικὰ ἐπισημαίνουν οἱ θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ οἱ σοφοὶ παιδαγωγοὶ ὅλων τῶν ἐποχῶν.

Σοφία Μπεκρῆ: Ἡ Ἁγία Παρασκευή μέσα ἀπό τό Ἀπολυτίκιό της

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Γνωστός, στοὺς περισσοτέρους, ὁ βίος τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς καὶ θαυμαστὴ ἡ πολιτεία της. Ἐνήθλησε στερρῶς καὶ κέρδισε ἐπαξίως τὸν στέφανο τῆς θείας δόξης, αὐτὸν ποὺ ἀποδίδει ὁ Κύριος σ’ ὅλους ὅσοι ἀγωνίστηκαν «τὸν ἀγῶνα τὸν καλόν» καὶ ὁλοκλήρωσαν μὲ ἐπιτυχία τὴν πορεία των (Τιμ. Β’, δ’ 5-8).

Ἔτσι, λοιπόν, ὁ ὑμνογράφος, τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα δὲν γνωρίζομε, ἐμπνεόμενος ἀπὸ τὸ παράδειγμα τῆς Ἁγίας, συνέθεσε τὸ Ἀπολυτίκιό της, πλούσιο σὲ ἔκφραση καὶ βαθὺ σὲ θεολογικὸ περιεχόμενο. Ἀξίζει, θεωροῦμε, νὰ τὸ προσεγγίσωμε καὶ νὰ προσπαθήσωμε νὰ τὸ κατανοήσωμε, δεδομένου ὅτι πρόκειται, κατὰ κοινὴ ὁμολογία, γιὰ ἕνα ἀπὸ τὰ δυσκολώτερα Ἀπολυτίκια. Ὅσο περισσότερο, ὅμως, ἐμβαθύνει κανεὶς στὴν ὑπέροχη γλῶσσα του καὶ διεισδύει στὰ πυκνά του νοήματα, τόσο μεγαλύτερη ὠφέλεια ἀποκομίζει καὶ ὁ ἴδιος καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται καλύτερα στὴν μίμηση τοῦ Ἁγίου, ποὺ ὀφείλει νὰ εἶναι ὁ τελικὸς στόχος κάθε πιστοῦ Χριστιανοῦ. 

Σοφία Μπεκρῆ: Θεάρεστοι ἢ ἀνθρωπάρεσκοι;

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Ζ’ Κυριακῆς Ματθαίου, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι ὀφείλομε «οὐχ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν» ἀλλὰ «ἕκαστος ὑμῶν τῷ πλησίον ἀρεσκέτω εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομήν» (Ρωμ. ιε’ 2), πρὸς πνευματικὴ ὠφέλεια καὶ ἐνίσχυσή του. Γι’ αὐτὸ καὶ ζητεῖ ἀπὸ τοὺς δυνατώτερους νὰ βαστάζουν τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων.

Γιὰ νὰ μπορέσωμε, συνεχίζει ὁ Ἀπόστολος, νὰ κάνωμε ἐκεῖνο ποὺ ἀρέσει ὄχι στὸν ἑαυτό μας ἀλλὰ στὸν Θεὸ καί, συγχρόνως, ἐκεῖνο ποὺ ὠφελεῖ τὸν πλησίον, χρειάζεται νὰ ἔχωμε πάντοτε ὡς ὑπόδειγμά μας τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος «οὐχ ἑαυτῷ ἤρεσεν» (ὅ.π. 3) ἀλλὰ ἔγινε «ὑπήκοος» τοῦ πατρός Του καὶ μάλιστα «μέχρι θανάτου σταυροῦ», χάριν τῆς δικῆς μας σωτηρίας. 

Σοφία Μπεκρῆ: Κύπρος ἡ πολύπαθη

 

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

«Νησὶ πικρό, νησὶ γλυκό, νησὶ τυραγνισμένο, κάνω τὸν πόνο σου νὰ πῶ καὶ προσκυνῶ καὶ μένω». Μ’ αὐτὰ τὰ λόγια ξεκινάει ὁ ποιητὴς νὰ ὑμνήσῃ τὸ πολύπαθο νησί, «τὸ ὁλάνθιστο κλωνάρι, ποὺ τοῦ μαδῆσαν τά ἄνθια του διπλοῖ, τριπλοῖ βαρβάροι» καὶ ποὺ τὰ βάσανά του δὲν λένε νὰ πάρουν τέλος, γιατὶ οἱ κάθε λογῆς βαρβάροι συνεχίζουν νὰ τὴν μολεύουν, νὰ τὴν τυραγνοῦν καὶ «νὰ παίζουν τὴν τύχη της στὰ ζάρια».

Θλίψη καὶ πόνο αἰσθάνεται, πράγματι, κανείς, ὅταν ἀνατρέχη στὴν χιλιόχρονη ἱστορία τῆς Κύπρου καὶ διαπιστώνη ὅτι ποτὲ δὲν ἀνάσανε ἀπὸ τοὺς πολλαπλοὺς κατακτητές. Ὁ πόνος, μάλιστα, μετατρέπεται σὲ ὀργὴ καὶ ἀγανάκτηση, ὅταν σκέφτεται τὶς ἀδικίες ποὺ ἔχουν συντελεστῆ καὶ συντελοῦνται ἀκόμη σὲ βάρος τοῦ μαρτυρικοῦ αὐτοῦ λαοῦ. Συγχρόνως, ὅμως, δὲν μπορεῖ νὰ μὴν ἐκφράσῃ καὶ τὸν ἀπέραντο θαυμασμό του γιὰ τὸν ἡρωϊσμὸ τῶν παλληκαριῶν της καὶ τὴν ἀδούλωτη κυπριακὴ ψυχή, ποὺ ἀντιστάθηκε στὶς συνεχεῖς καὶ ἐπίμονες πιέσεις γιὰ ὑποταγή, ἄντεξε καὶ ἀντέχει άκόμα, -ἀλλὰ ἕως πότε;

Σοφία Μπεκρῆ: Ἡ θεόσοφος Ἁγία Μακρίνα

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος 

Μέσα στὸν ζόφο τῶν ἡμερῶν μας, ποὺ ἡ θλίψη, ὁ πόνος, ἡ ἀπογοήτευση καὶ αὐτὴ ἀκόμη ἡ ἀπελπισία μαστίζουν ὅλους, οἱ Ἅγιοί μας στέκονται, πράγματι, ὡς ὁλόφωτοι φάροι, ὡς λαμπροὶ ὁδοδεῖκτες καὶ ἀληθινοὶ στῦλοι τῆς πίστεως, γιὰ νὰ θυμίζουν καὶ σὲ μᾶς, τοὺς λιγότερο πιστούς, τὸ χρέος μας, νὰ στεκώμαστε ὄρθριοι καὶ νὰ συνεχίζουμε τὸν ἀγῶνα, γιὰ νὰ διαφυλάξωμε ὅ τι μᾶς ἔχει ἀκόμη ἀπομείνει ἀπὸ τὴν ἁγία κληρονομιά μας. 

Σοφία Μπεκρῆ: Μαρίνα, «ἡ φαεινὴ λαμπάδα»

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

«Τὴν λαμπάδα τὴν φαεινήν», «τὴν νύμφην Κυρίου καὶ ἄσπιλον ἀμνάδα», «Μαρίναν τὴν ἁγίαν» καλούμαστε ὅλοι μὲ ὕμνους νὰ τιμήσωμε, διότι αὐτή, «πυρποληθεῖσα τῷ θείῳ ἔρωτι», ὡς δορκάδα διψῶσα «ἔδραμε» πρὸς τὸν Νυμφίο της Χριστό καὶ ἀφοῦ «ἐνήθλησε λαμπρῶς» κέρδισε ἀξίως τὸ χρυσὸ βραβεῖο τῆς νίκης, τὸν ἄφθαρτο στέφανο, αὐτὸν ποὺ ὁ χαρίζει Κύριος «πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσιν τὴν δόξαν Του» (Τιμ., Β’, δ’ 8). 

Σοφία Μπεκρῆ: Στὰ βήματα τῶν Πατέρων

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

 

Τοὺς Πατέρες τῆς Δ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας φέτος τὴν ΣΤ’ Κυριακὴ τοῦ Ματθαίου. Ὑμνεῖ καὶ δοξολογεῖ «τὰς μυστικὰς σάλπιγγας τοῦ Πνεύματος, τὰ πάγχρυσα στόματα τοῦ Λόγου, τὰ μυρίπνοα ἄνθη τοῦ Παραδείσου» (Δοξαστικό). Οἱ θεοφόροι αὐτοὶ Πατέρες διεκήρυξαν τὴν μία ὑπόσταση τοῦ Θεοῦ Λόγου «ἐν δύο φύσεσιν», ἀντικρούοντας ἔτσι τὶς αἱρετικὲς δοξασίες τῶν μονοφυσιτῶν, κυρίως δὲ τοῦ Εὐτυχοῦς καὶ τοῦ Διοσκούρου, ποὺ ὑποστήριζαν ὅτι ἡ θεία φύση ἀπορροφᾶ τὴν ἀνθρωπίνη.