Αγοράκι, καρπός ευχών του Γέροντος Ιακώβου Τσαλίκη

Η κορούλα μας – διηγείται η κ. Μαρία Φούκα-Ρουμπάνη – πήγαινε μια χαρά στο σχολείο. Όμως στενοχωριόταν που δεν είχε παρέα στο σπίτι. Μας ζητούσε να της δώσωμε ένα αδελφάκι. 

Έγραψα στον π. Ιάκωβο ότι έχω μεγάλη επιθυμία ν’ αποκτήσω ένα γερό αγοράκι. Σε όλο το σόι του άντρα μου υπήρχαν όλο κορίτσια και κανένα αγόρι· και μου απάντησε:

«Για το θέμα της τεκνογονίας που μου γράφεις, είναι σωστό και άγιο, διότι ο Θεός είπε να αυξάνωνται και να πληθύνωνται οι άνθρωποι, αυτό είναι εντολή Θεού. Ως προς την υπόθεσιν αγόρι ή κορίτσι είναι βουλές του Θεού. 

Εσείς έχετε την πίστιν σας στον Επουράνιον Βασιλέα Ιησούν Χριστόν, και Εκείνος θα κανονίση αυτό που ζητάτε. Είδατε ότι και το παιδί σας θέλει την συντροφιά, αλλά εσείς κανονίσετε σαν αντρόγυνο και ο Θεός θα σας βοηθήση».

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2020

Οἱ Ἅγιοι Κύρος καὶ Ἰωάννης οἱ Θαυματουργοί Ἀνάργυροι καὶ οἱ σὺν αὐτοῖς Ἀθανασία, Θεοδότη, Θεοκτίστη καὶ Εὐδοξία οἱ Μάρτυρες

Εις τον Κύρον και Ιωάννην

Κύρῳ συναθλῶν Ἰωάννης πρὸς ξίφος,

Συνθαυματουργεῖ καὶ μετὰ ξίφος Κύρῳ.

Εις την Αθανασίαν, Θεοδότην, Θεοκτίστηω και Ευδοξίαν

Μήτηρ ἀρίστη, καὶ τριὰς θυγατέρων,

Πόθῳ Πατρὸς θνῄσκουσι τοῦ πάντων ξίφει.

Κῦρον Ἰωάννην τε τάμον πρώτῃ τριακοστῇ.

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Κύρος καὶ Ἰωάννης ἄθλησαν κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.). Ὁ Ἅγιος Κύρος καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια, ἐνῶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἔδεσσα τῆς Μεσοποταμίας.

Οι Τρεις Ιεράρχες και η αγωγή των νέων (Μοναχού Μωυσή, Αγιορείτη)

Κατά τον σοφώτατο Μ. Βασίλειο η πρώτη επταετία της ζωής του ανθρώπου είναι ιδιαίτερα σημαντική για την κατοπινή του πορεία από την αγωγή που λαμβάνει. Κατά τον θείο Χρυσόστομο η αγωγή των τέκνων δεν θα πρέπει να εξαντλείται στη εκμάθηση γραμμάτων και τεχνών αλλά στο στολισμό της φιλάρετης ψυχής με τη θεοσέβεια. Αυτό επιμένει θα κατορθωθεί όσο η ψυχή είναι εύπλαστη και μπορεί να διαμορφωθεί και εμπνευστεί κατάλληλα.

Ιδιαίτερη προσοχή δίνει ο ίδιος πατέρας στη γλώσσα, διότι το παιδί από μικρό πρέπει να μάθει να λέει λόγια αληθινά, σεμνά, αγνά και ωραία, και κατά τον Απόστολο Παύλο που τον υπεραγαπούσε και όχι υβριστικά, χλευαστικά, βλάσφημα και αισχρά.

Τα «Φαναράκια» της Τήνου - ΒΙΝΤΕΟ

Όπως και κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου, έτσι και φέτος, τα «Φαναράκια» φωτίζουν πάλι τους δρόμους και τα στενά της Τήνου και αναβιώνουν το σκηνικό της εύρεσης της Εικόνας του Ευαγγελισμού.

Πρόκειται για μια ξεχωριστή θρησκευτική γιορτή, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι Τηνιακοί, αλλά και πολλοί επισκέπτες και η οποία ξεχειλίζει από ζωντάνια, χρώματα και τραγούδια. 

Σύμφωνα με το έθιμο οι κάτοικοι του νησιού -αλλά και οι επισκέπτες- ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης και να ακολουθούν συγκεκριμένη διαδρομή, όπως έκαναν οι πρόγονοι τους και τη νύκτα της 30ης Ιανουαρίου του 1823, για να φτάσουν στο προαύλιο της Μεγαλόχαρης. 

Ιερό μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του Μακαριστού Γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου στην Ιερά Μονή Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου Πυργετού Λαρίσης.

Την 17η Ιανουαρίου 2020, παραμονή της εορτής των Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου Πατριαρχών Αλεξανδρείας, στην Ιερά Μονή Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου Πυργετού Λαρίσης πραγματοποιήθηκε αγρυπνία κατά την οποία ως είθισται τελέστηκε μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του Μακαριστού Γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου.

Ἀπό τήν συνθήκη τοῦ ἁγίου Στεφάνου (1878) μέχρι τήν ἐξέγερση τοῦ Ἴλι-ντεν (1903)

Γράφει ὁ Ἰωάννης Μ. Ἀσλανίδης

- Πρό! τῆς Ἱστορικῆς ἥττας καὶ τῆς Ἐθνικῆς μειοδοσίας ὅπως τὴν χαρακτηρίζει τὴν Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν ὁ κ. Μίκης Θεοδωράκης, εἶχε πέσει στὴν τράπεζα τῶν διαπραγματεύσεων ἐκ μέρους τῶν Σκοπίων καὶ τὸ ὄνομα «ἡ Μακεδονία τοῦ Ἴλι-Ντεν».

- Στὸ παρὸν κείμενο θ᾿ ἀναφερθοῦμε πολὺ περιληπτικὰ γιὰ τὸ θέμα αὐτό, διότι ἔχει μεγάλη σημασία, στὸ Ἱστορικὸ τῆς διαμάχης τῶν Σλαβόφωνων κατοίκων καὶ Ἑλλήνων τῆς Μακεδονίας. 

Τὸ ὄνομα αὐτὸ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἐξέγερση τοῦ Ἴλι-Ντεν ποὺ ἔλαβε χώρα τὸ 1903, στὸ Μακεδονικὸ Ἔδαφος, ἡ ὁποία ὀργανώθηκε καὶ ὑλοποιήθηκε ἀπὸ τὴν ἐπαναστατικὴ αὐτονομιστικὴ ἐσωτερικὴ Μακεδονο- Ἀνδριανουπολιτικὴ ὀργάνωση, τὸ καλοκαίρι τοῦ 1903, ἐνάντια στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία.

ΑΧ ΒΡΕ ΕΛΛΗΝΑ...

Νίκος Πρασσάς

– Για το Σκοπιανό έφαγες Novartis. Για το Καστελλόριζο θα φας ποδόσφαιρο.

– Και για το Αιγαίο θα φας συνεκμετάλλευση.

Τα αφεντικά ξέρουν ποιούς προωθούν στο τιμόνι των χωρών.

Αριστερά, ένας Έλλην του Πόντου Γενίτσαρος αποφασισμένος μέχρις εσχάτων –ο παππούς του οποίου πολέμησε για την αυτονομία των Ελλήνων στα κατεχόμενα εδάφη του Πόντου....

Συμεὼν ὁ Στυλίτης, ο Άγιος που ἡ ἀσκητικὴ πολιτεία του ξεπερνᾶ κάθε μέτρο ὄχι μόνο της κοινῆς ἀνθρώπινης φύσεως, ἀλλὰ καὶ τοῦ πιὸ ἀπολύτου τρόπου ἀρνήσεως τοῦ κόσμου καὶ τῶν ἀγαθῶν του γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ ὅσιος πατὴρ ἡμῶν Συμεὼν ὁ Στυλίτης εἶναι ἀναμφιβόλως μιὰ μεγάλη καὶ ἰδιόρρυθμη ἐκκλησιαστικὴ προσωπικότητα. Τὰ δυὸ αὐτὰ χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, ἡ μεγαλοσύνη καὶ ἡ ἰδιορρυθμία, ἔφεραν σὲ δυσχερή θέση τοὺς κατὰ καιροὺς βιογράφους του καὶ τοὺς ἐγκωμιαστές του. 

Καὶ τοῦτο, πρῶτο, γιατὶ ἦταν καὶ εἶναι στοὺς πολλοὺς ἀπίστευτα τὰ ἀσκητικά του κατορθώματα καί, δεύτερο, γιατὶ εἶναι δύσκολος ὁ τρόπος τῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ μεγάλου θέματος τῆς προβολῆς του ὡς παραδείγματος πρὸς μίμηση στὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. 

Γιά τήν μέριμνα τῆς σωτηρίας τῶν πλησίον μας.(Ἁγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς)

Μηδείς το εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου έκαστος

(Α Κορ. 10:24)

Αυτή είναι διαχρονικά η αρχή, των αγίων του Θεού, τώρα, όπως και παλιά, πάντοτε και για πάντα. Αυτή είναι η αρχή, στην οποία θεμελιώνεται η κοινωνία. 

 

Πάνω σε αυτήν την αρχή μπορεί να εδραιωθεί η πιο τέλεια, θεάρεστη και ευημερούσα ανθρώπινη κοινωνία. Αυτή η αρχή είναι σωτήρια για κάθε τύπο δυσκολίας, που οι σύγχρονοι άνθρωποι προσπαθούν ν’ αντιμετωπίσουν ανεπιτυχώς, χωρίς ελπίδα. 

 

Η αγία ψυχή μεριμνά για το πού θα περάσουν τη νύχτα τους οι άστεγοι, πώς θα τραφούν οι πεινασμένοι, πώς θα ντυθούν οι γυμνοί. 

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΠΕΜΠΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2020

Οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες

Ὁμοῦ δίκαιον τρεῖς σέβειν Ἑωσφόρους,

Φῶς τρισσολαμπὲς πηγάσαντες ἐν βίῳ.

Κοινὸν τὸν ὕμνον προσφέρειν πάντας θέμις,

Τοῖς ἐκχέασι πᾶσι κοινὴν τὴν χάριν.

Ἔαρ χελιδὼν οὐ καθίστησι μία·

Αἱ τρεῖς ἀηδόνες δὲ τῶν ψυχῶν ἔαρ.

Τὴν μὲν νοητὴν ἡ Τριὰς λάμπει κτίσιν,

Τριάς γε μὴν αὕτη δὲ τὴν ὁρωμένην.

Ἀπώλεσαν μὲν οἱ πάλαι Θεοῦ σέβας,

Ἐξ Ἡλίου τε καὶ Σελήνης ἀφρόνως·

Ιερομόναχος Βαρνάβας Καρακαλλινός

Ο ιερομόναχος Βαρνάβας Καρακαλλινός εκοιμήθη εν Κυρίω στις 20 Φεβρουαρίου (5 Μαρτίου ν.η.) 2009. Ήταν Αμερικανός στην καταγωγή και κατά την πίστη Διαμαρτυρόμενος, αλλά ασπάσθηκε την αγία ορθόδοξο πίστη και έγινε μοναχός της Ιεράς Μονής Καρακάλλου σε ηλικία πενήντα πέντε ετών.

Ο π. Βαρνάβας γεννήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου του 1942 στο Παίν Μλόφ της πολιτείας Αρκάνσας. Το 1965 έλαβε το μεταπτυχιακό στη γαλλική γλώσσα και εργάσθηκε ως καθηγητής πανεπιστημίου στο Arkansas A and M College (1965-1972) και μετά στο ειδικό Λύκειο Montrose Academy (1973-1977).

Η αδελφή του διηγείται πως όταν ήταν παιδί τον συγκινούσε πολύ η πνευματική ζωή, η σκέψη για το ζήτημα της σωτηρίας. Με πόθο να αφιερωθεί, το 1977 εισήλθε στο αγγλικό σεμινάριο του Nashota House και το 1980 «χειροτονήθηκε» αγγλικανός ιερεύς, και στις διακοπές του επισκεπτόταν και ορθόδοξα μοναστήρια. Όταν γνώρισε τον Γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ, είπε ότι αισθάνθηκε απτή την παρουσία του Θεού.

Περί αντικειμενικότητος στην έρευνα και στην Θεολογία - Πρωτοπρ. Ιωάννου Σ. Ρωμανίδου (♱)

Τι εννοούμε όμως λέγοντας αντικειμενικότητα στην έρευνα; Στις θετικές επιστήμες η αντικειμενικότητα αποκτάται με την παρατήρησι και με την ανάλυσι. 

Π.χ. πώς μάθαμε ότι υπάρχουν περίπου 100.000 γονίδια μέσα σ’ ένα κύτταρο; Τα παρετηρήσαμε με ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, τα φωτογραφήσαμε και τα μετρήσαμε⁴⁶.

Το ίδιο γίνεται και στην αστρονομία, δηλαδή στον μακρόκοσμο. Πριν το 1926 όλοι οι αστρονόμοι πίστευαν ότι υπήρχε ένας μόνο γαλαξίας. Σήμερα όμως⁴⁷ με τα ραδιοτηλεσκόπια οι αστρονόμοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν τουλάχιστον 100.000.000 γαλαξίες στο σύμπαν! 

Δηλαδή βλέπει κανείς και διαπιστώνει δια της εμπειρίας της παρατηρήσεως. Αυτή η αντικειμενικότης, που υπάρχει στις θετικές επιστήμες και η οποία προέρχεται από την παρατήρησι, το πείραμα και την μέτρησι είναι η σπονδυλική στήλη των θετικών επιστημών. 

Ο Παπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης (29 Ιανουαρίου 1975)

ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ: Ο παπά – Δημήτρης γεννήθηκε το 1902 στον Πλάτανο Τρικάλων, όπου για 42 χρόνια, (1931-1973) υπηρέτησε ως εφημέριος «ελλαμπόμενος από τας ακτίνας του Αγίου Πνεύματος». Εκεί στις 29 Ιανουαρίου 1975, «εξήχθη εις αναψυχήν, συναντήσας το Φως της ζωής». 

Η φτώχεια δεν του επέτρεψε να πάρει μόρφωση και μικρός έγινε τσοπανόπουλο. Βόσκοντας, όμως, τα πρόβατα, άρχισε να έχει τις πρώτες πνευματικές εμπειρίες. Γράφει ο ίδιος: “Για να ενδυναμώσω την πίστη μου διάβαζα στην καλύβα μου βίους Αγίων. Απέφευγα τις κοσμικές συναναστροφές. Επί τούτου επήγαινα στις βαθιές χαράδρες και προσευχόμουν. Πολλά βράδυα έρχονταν δαίμονες (...) να με εξοντώσουν, αλλά οι Αρχάγγελοι δεν τους επέτρεπαν και έφευγαν άπρακτοι”.

Οἱ πρόγονοι στίς φλέβες (εξαιρετικό)

“…Ἡ μοίρα τῆς Ἑλλάδας ἀνάμεσα στά ἄλλα ἔθνη ἦταν ὅ,τι καί ἡ μοίρα τοῦ ποιητῆ ἀνάμεσα στούς ἄλλους ἀνθρώπους…”

 ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Γράφει ο Κώστας Καραϊσκος

Ζήσαμε γύρω ἀπό τό Αἰγαῖο ἐπί χιλιετίες. Δαμάσαμε τή θάλασσα πρῶτοι στήν ἀνθρώπινη ἱστορία. Δημιουργήσαμε ὅ,τι ἀξίζει στή ζωή τοῦ εἴδους μας, τοῦ προσθέσαμε τό τελευταῖο sapiens. Θεμελιώσαμε πολιτεῖες εἰρηνικές καί πολεμικές, κατασκευάσαμε ὅσα δέν χωράει ὁ νοῦς οὔτε σήμερα…

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΜΕ ΟΙ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Της ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ

H πορεία των Η.Ε. με δεδομένο τα τελευταία γεγονότα που διαδραματίστηκαν για την επίλυση του Κυπριακού πρέπει να θέσει στον απανταχού Ελληνισμό μέγα σκεπτικισμό για το που μας οδηγεί ο παγκόσμιος οργανισμός της ειρήνης και της ασφάλειας. 

• Αναλύοντας μεθοδικά τα τελευταία αυτά γεγονότα, ήτοι, από την περίοδο της εισβολής της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ με το Barbaros τον Οκτώβριο του 2014, την συνάντηση στο Νταβός τον Γενάρη του 2016, τις δύο παράνομες και άκυρες πενταμερείς διασκέψεις της Γενεύης το 2017 (1η Γενάρη και 2η Ιουλίου) και την τριμερή του Βερολίνου τον Νοέμβριο του 2019, διαπιστώνουμε μια έκνομη, ξέφρενη πορεία των Η.Ε με στόχο την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τρόπο πλέον απροκάλυπτο για τις οργιώδης παραβιάσεις των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη.

ΚΟΠΗ ΑΓΙΟΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ - ΟΜΙΛΙΑ για τον ΑΓ. ΜΑΡΚΟ ΕΥΓΕΝΙΚΟ

Η κόλαση της σκοτεινής σπηλιάς μεταβάλλεται σε Παράδεισο

Βλέποντας ο γέροντας την υπερβολική προθυμία του δόκιμου Χαράλαμπου, μια μέρα τον προσκαλεί ιδιαιτέρως και του λέει:

– Εκεί πάνω σε κείνα τα βράχια που βλέπεις, έχει μια μικρή σπηλιά. Σε διαβεβαιώ ότι είναι παράδεισος. Λοιπόν,θα σκαρφαλώσεις να πας εκεί και θα μείνεις μέχρι να σε φωνάξω. Εντάξει;

– Να’ναι ευλογημένο γέροντα.

«Βάζω, λέει ο Χαράλαμπος, μετάνοια και αμέσως σκαρφαλώνω στα βράχια. Πλησιάζω στη σπηλιά. Αλλά τι να δεις!

Ένας άγριος τόπος που μόνο φίδια μπορούσαν εκεί να κατοικήσουν και η σπηλιά τόσο στενή που μόνο σκυφτά μπορούσες να μπεις μέσα.

Ἅγιος Παΐσιος; Νὰ ἔχης τὴν διάθεση νὰ ἀρχίσης

– Γέροντα, γιατί ἔχω ἀμέλεια;

– Ἀ-μέλεια; Γιατὶ σοῦ λείπει τὸ …μέλι! Δὲν ἔχεις, φαί­νεται, γλυκαθῆ ἀπὸ τὰ πνευματικά.

– Γέροντα, μετὰ ἀπὸ μιὰ περίοδο ἀμελείας, βοηθάει νὰ ξεκινήσω σιγὰ-σιγά; Τὴν μιὰ μέρα νὰ κάνω ἕνα κομποσχοίνι, τὴν ἄλλη δύο κ.λπ.;

– Νὰ ἔχης τὴν διάθεση νὰ ἀρχίσης καὶ νὰ βιάσης λίγο τὸν ἑαυτό σου, γιὰ νὰ βάλης μιὰ ἀρχή. Ἀκόμη καὶ κου­ρασμένος ἂν εἶναι κανείς, ἂν βιάση λίγο τὸν ἑαυτό του, περνάει ἡ κούραση καὶ νιώθει καλά. 

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2020

Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου

Χάρις λέουσιν Ἰγνάτιε παμβόροις,
Σοῦ σώματος λιποῦσι καὶ πιστοῖς μέρος.
Τῇ ἐνάτῃ ἐπάνοδος Ἰγνατίῳ εἰκάδι τύχθη.

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Ἰγνάτιος († 20 Δεκεμβρίου) ἦταν διάδοχος τῶν Ἀποστόλων καὶ χρημάτισε δεύτερος Ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας. Ὑπῆρξε, μαζὶ μὲ τὸν Ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης Πολύκαρπο, μαθητὴς τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Μαρτύρησε ἐπὶ αὐτοκράτορα Τραϊανοῦ (98 – 117 μ.Χ.) στὴ Ρώμη, κατασπαραχθεὶς ἀπὸ τὰ θηρία.

Αββάς Δωρόθεος: Λόγος για το ψέμα

ΕΠΙΣΤΟΛΗ Θ΄

Θέλω νά σᾶς θυμίσω, ἀδελφοί μου, λίγα γιά τό ψέμα. Γιατί δέν βλέπω νά πολυφροντίζετε νά κρατᾶτε τή γλώσσα σας καί γι᾿ αὐτό εὔκολα παρασυρόμαστε σέ λάθη. Βλέπετε, ἀδελφοί μου, ὅτι γιά κάθε πράγμα, ὅπως πάντα σᾶς λέω, παίζει ρόλο ἡ συνήθεια καί στό καλό καί στό κακό. 

Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσοχή καί ἄγρυπνη φροντίδα, γιά νά μήν μᾶς ξεγελάει τό ψέμα. Γιατί κανένας ἀπ᾿ αὐτούς πού λένε ψέματα δέν ἑνώθηκε μέ τό Θεό. Τό ψέμα δέν ἔχει καμιά σχέση μέ τό Θεό. Γιατί εἶναι γραμμένο: «Τό ψέμα πηγάζει ἀπό τόν πονηρό». Καί σ᾿ ἄλλο σημεῖο ἔχει γραφτεῖ ὅτι: «Ὁ διάβολος εἶναι ψεύτης καί πατέρας τοῦ ψεύδους» (Ἰωάν. Η΄: 44). βλέπετε λέει τό διάβολο πατέρα τοῦ ψεύδους.